Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Ukrainian anthroponymy" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-6 z 6
Tytuł:
Antroponimia szlachty ukraińskiej ziemi wołyńskiej i chełmskiej w XVI wieku
Autorzy:
Irena, Mytnik,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1927202.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Volynia
Chelmia
Ukrainian and Polish anthroponymy
anthroponymic system
Ukrainian nobility
Opis:
This paper is devoted to a discussion of the anthroponymy of the former Volynia and Chelmia territory. It presents naming patterns used among Ukrainian privileged class. The most important issues discussed in this paper are as follows: – a presentation and characteristics of naming styles using elements after the first name which refer to men, with an indication of the frequency of the suffixes; – a presentation of the evolution of additional identifiers; – a presentation of the most typical naming patterns, also depending on the type of source document; and – the similarities and dissimilarities between Ukrainian and Polish anthroponymy in olden day Volynia and Chelmia, the scope of mutual interference between the Ukrainian and Polish languages and different anthroponymic systems.
Źródło:
Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2015, 8; 113-124
1898-4215
Pojawia się w:
Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Imiona ukraińskie w przestrzeni antroponimicznej Republiki Czeskiej
Autorzy:
Ostash, Liubov
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607990.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
first name
dictionary of first names
spelling
Czech anthroponymy
Ukrainian anthroponymy
imię
słownik imion
pisownia
czeski antroponimikon
ukraiński antroponimikon
proper personal name
dictionary of names
spelling of names
Czech anthroponomy
Ukrainian anthroponomy
Opis:
The problem of the Ukrainian first names functioning in the Czech Republic anthroponymic space is quite extensive and covers many issues. The article is focused on the research of the ways the Ukrainian first names are presented in the Czech onomastic papers, in particular, in the Czech anthroponymic dictionary Jak se bude vaše dítě jmenovat? (2017) by the famous Czech scholar Miloslava Knappová. The 2017 latest edition contains 17,000 Czech and foreign‑language forms of first names. Parents have the right to choose any of these first names (be it Czech or foreign) for their child, and if this first name is included in the above-mentioned dictionary, it is a sufficient reason for the chosen name official recording. In the lexical entries, the author provides the Ukrainian equivalents among other foreign‑language parallel forms. These Ukrainian counterparts, in particular, constitute the main source of our research. Also, in the article, the material recorded in the Ukrainian dictionaries has been used to compare different reference sources. To carry out the analysis of the Ukrainian first names functioning in the Czech anthroponymy, the author has used the linguistic descriptive method, comparative and statistical methods. The problem of the Ukrainian first names functioning in the Czech Republic is complicated by the fact that in the Ukrainian language, Cyrillic is used, and the Czech language uses the Roman alphabet. Principles to transliterate the Ukrainian names, written in Cyrillic, by means of the Czech graphemes are presented in the rules of the Czech orthography. It has been concluded that the rules of the Czech orthography are quite efficient in transliterating the Ukrainian names, so they can be used as a reliable example. In the article, various problems arising when the Ukrainian first names are transliterated using the Czech graphemes have been analysed. In particular, a special attention has been paid to the problem of transliterating the Ukrainian letter г in those first names, as well as peculiarities of transliterating the letters и and і, and the ways to render palatalization of the Ukrainian consonants. Issues related to transliteration of the Ukrainian letter є and the general problem of rendering Ukrainian names’ iotation have been analysed. The frequency of the studied names’ use in the Ukrainian anthroponymy has been studied. Several proposals on possible future expansion of the Ukrainian parallels repertoire in the Czech dictionary of first names have been defined. As a result of the analysis carried out, it has become clear that the repertoire of the Ukrainian first names, represented in the Czech dictionary, is very rich and varied, containing 409 Ukrainian male names and 271 Ukrainian female names. They are registered by the Ukrainian dictionaries of first names and correspond to the Ukrainian spelling of 305 male names and 215 female names.
Problem funkcjonowania ukraińskich imion w przestrzeni antroponimicznej Republiki Czeskiej jest dość obszerny i obejmuje wiele kwestii. Artykuł ma na celu ustalić, jak ukraińskie imiona są podawane w czeskich pracach onomastycznych, w szczególności w czeskim słowniku imion Jak se bude vaše dítě jmenovat? autorstwa słynnej czeskiej badaczki Miłosławy Knappowej (2017). Jego najnowsza edycja z 2017 roku obejmuje 17 000 czeskich i obcych form imion. Każde z tych imion (czeskie lub obce) rodzice mają prawo wybrać dla dziecka, jego obecność w wyżej wymienionym słowniku jest wystarczającym powodem do oficjalnego wpisania imienia. Hasła słownika obok obcojęzycznych przedstawiają również ukraińskie odpowiedniki, które są podstawą badania. W artykule w celu porównania wykorzystano materiał obecny w ukraińskich słownikach imion. Analizy ukraińskich imion w czeskim antroponimikonie dokonano drogą wykorzystania metody opisu językoznawczego oraz metody porównawczej i statystycznej. Problem funkcjonowania ukraińskich imion w Republice Czeskiej komplikuje fakt, że język ukraiński posługuje się cyrylicą, a czeski – łaciną. Zasady przekazywania ukraińskich nazw własnych, pisanych cyrylicą, za pomocą zasobów czeskiej grafiki podane są w Przepisach czeskiej pisowni. W artykule stwierdzono, że Przepisy czeskiej pisowni skutecznie przekazują ukraińskie imiona, dzięki czemu mogą być bezpiecznie stosowane. Artykuł analizuje różne problemy, które pojawiają się, gdy ukraińskie imiona są przekazywane za pomocą czeskiej grafiki. Zwrócono uwagę na problem przekazu w imionach ukraińskiej litery г, osobliwości przekazu liter и i і oraz zapisywanie miękkości spółgłosek ukraińskich. Dokonano analizy przekazu ukraińskiej litery є i problemu przeniesienia jotacji w ukraińskich imionach. Wskazano na częstotliwość używania badanych imion w ukraińskim antroponimikonie. Zasugerowano propozycję ewentualnego rozszerzenia repertuaru ukraińskich odpowiedników imion w czeskim słowniku imion w przyszłości. W wyniku dokonanej analizy ustalono, że repertuar imion ukraińskich, który jest reprezentowany w czeskim słowniku imion, jest bardzo bogaty i różnorodny: mieści się w nim 409 męskich imion ukraińskich i 271 żeńskich imion ukraińskich. Spośród nich odnotowano w ukraińskich słownikach imion, odpowiadające im w ukraińskiej pisowni nazwy – 305 imion męskich i 215 żeńskich.
The problem of the functioning of Ukrainian names in the anthroponymic space of the Czech Republic is quite voluminous and covers many issues. The article focuses on one of these issues: how the Ukrainian names are presented in Czech onomastic works, in particular in the Czech dictionary of the names of the famous Czech scholar Miloslava Knappova Jak se bude vaše dítě jmenovat? (2017). Its latest edition of 2017 covers 17 thousand Czech and other language names. In the glossary articles, the author between the foreign language parallels is also presenting corresponding Ukrainian names. Parents have the right to choose any of these names (Czech or foreign) for their child, its presence in the above-mentioned dictionary is a sufficient reason for the official record of the name.The problem of the functioning of Ukrainian names in the Czech Republic is complicated by the fact that the Ukrainian language uses Cyrillic, and Czech uses Latin. Principles of the transfer of Ukrainian proper names, written by Cyrillic, by means of Czech graphic are given in the Rules of Czech spelling. The article concludes that the Czech spelling rules are very successful in presenting Ukrainian names, so they can be safely used as a reliable example.As a result of the analysis, it became clear that the repertoire of Ukrainian names, which is represented in the Czech Dictionary of Names, is very rich and varied: it's 409 Ukrainian male names and 271 Ukrainian female names. They are recorded in Ukrainian dictionaries of names and correspond to the Ukrainian spelling of 307 male names and 217 female names.The article analyzes the various problems that arise when the Ukrainian names are translated using Czech graphics. In particular, attention was paid to the problem of transferring the Ukrainian letter "г" in their personal names, the peculiarities of the letters "и" and "и", and the reproduction of the softness of the Ukrainian consonants. The transfer of the Ukrainian letter "є" and a general problem of the transfer of iotation in Ukrainian names were analysed. The frequency of the use of studied names in the Ukrainian anthroponymic is indicated. Proposals on possible expansion of the Ukrainian repertoire of parallels in the Czech Dictionary of Names in the future are expressed.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2019, 37, 2
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Antroponimia stylistyczna w opowiadaniach „ukraińskich” Mikołaja Gogola
Стилистическая антропонимия в „украинских” рассказах Н. Гоголя
Autorzy:
Łesiów, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945036.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
antroponimia
język ukraiński
stylistyka
antroponimia stylistyczna
patronim
nazwisko
przezwisko
ukraińska tradycja językowa
anthroponomastics
Ukrainian language
stylistics
stylistic anthroponymy
patronym
pseudonym
Ukrainian language tradition
Opis:
В настоящей статье автор детально проанализировал структуру антропонимов в рассказах Н. Гоголя из циклов Вечера на хуторе близ Диканъки и Миргород. Для названия своих героев писатель использовал пять разных способов номинации: 1) только фамилии-прозвища; 2) только имена в их полной форме - официальные или гипокористичсские; 3) путем сочетания имен и фамилий-прозвищ; 4) путем сочетания имен и отчеств: 5) путем сочетания трех номинационных элементов - имени, отчества и фамилии. Представленные типы номинации героев „украинских” рассказов Н. Гоголя адекватно выбраны для представителей разных национальных и общественных групп в первой половине XIX века на Украине.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2009, 57, 7; 27-39
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Історія українського народу та його національна ідентичність у мовознавчих міркуваннях (до 85-річчя доктора філологічних наук, професора А. М. Поповського)
The history of the Ukrainian people and their national identity in the linguistic reflections (to the 85th anniversary of Doctor of Philology, Professor A. М. Popovskyi)
Autorzy:
Serebryanska, Irina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343733.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Анатолій Поповський
антропонімія
українські прізвища
культурні цінності
національна самосвідомість
національний генетичний код
Anatoliy Popovsky
anthroponymy
Ukrainian surnames
cultural values
national identity
national genetic code
Opis:
Стаття присвячена постаті відомого українського мовознавця, доктора філологічних наук, професора, поета, Заслуженого працівника освіти України Анатолія Поповського та його науковим надбанням, зокрема монографії "Дещиця про українські прізвища" (2020), яка висвітлює проблему походження питомих українських прізвищ, їхнього функціонування у сфері бізнесу, у художніх текстах та сучасних медіа. Це енциклопедія про пам’ять предків та долю України, про національну самосвідомість та самоповагу. У ній подано детальний аналіз семантики українських прізвищ із цікавими лексичними компонентами, загострено проблему їхньої деформації в Російській імперії та за радянських часів, що зрештою призвело до підміни культурних цінностей та ідеології. Наукова праця А. Поповського – це своєрідний „лайфхак” з відродження „сили й краси козаків”. Зазначена монографія – це історія українського народу в прізвищах, починаючи від сімейних традицій і закінчуючи позитивними та негативними подіями та явищами державного рівня. Проблема комплексного вивчення прізвищ, а також номінацій сіл, селищ, міст та районів з метою відтворення географії й історії української антропонімії в синхронії та діахронії потребує продовження й популяризації як у межах освітнього процесу, так і через сучасні засоби масової інформації, що є важливим джерелом формування громадської думки.
The article deals with the figure of famous Ukrainian linguist, doctor of philology, professor, poet, Honored Worker of Education of Ukraine, Anatoliy Popovsky and his scientific achievements, in particular the monograph “A little bit about Ukrainian surnames” (2020) is devoted to the problem of the origin and creation of Ukrainian surnames, their functioning in business, works of art and journalism. It is an encyclopedia about the ancestral memory and destiny of Ukraine, national identity and self-respect. It provides a detailed analysis of the semantics of Ukrainian surnames with interesting lexical components, highlights the issue of their deformation in the Russian Empire and in Soviet times, resulting in the substitution of cultural values and ideology. A. Popovsky’s scientific work is a “life hack” on the revival of “Cossacks’ power and beauty”. The monograph is a history of the Ukrainian people in surnames, starting from family traditions and ending with positive and negative phenomena at the state level. The issue of studying surnames, as well as nominations of villages, settlements, cities, and districts to reproduce the geography and history of the Ukrainian anthroponymy in synchrony and diachrony needs to be comprehensively proceeded and popularized in the educational process and contemporary mass media as important sources of the formation of public opinion.
Źródło:
Studia Ucrainica Varsoviensia; 2021, 9; 199-204
2299-7237
Pojawia się w:
Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Grekokatoliccy i prawosławni święci i błogosławieni pogranicza polsko-ukraińskiego w świetle antroponimii
Greek Catholic and Orthodox saints and blesseds of the Polish-Ukrainian borderland in the light of anthroponymy
Autorzy:
Mytnik, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32083842.pdf
Data publikacji:
2023-12-18
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
antroponimia
analiza historyczno-językowa
pogranicze polsko-ukraińskie
męczennicy wyznania prawosławnego i greckokatolickiego
anthroponymy
historical and linguistic analysis
Polish-Ukrainian borderland
martyrs of the Orthodox and Greek Catholidenominations
Opis:
Przedmiotem artykułu jest imiennictwo męczenników pogranicza polsko-ukraińskiego na przełomie XIX i XX wieku, przedstawione w kontekście ich życia i wydarzeń religijno-historycznych. Celem omówienia jest zbadanie w aspekcie diachronicznym i porównawczym wyekscerpowanego ze źródeł historiograficznych materiału antroponimicznego, w odniesieniu do dawnego imiennictwa regionalnego pogranicza i ziem etnicznych Ukrainy. Przeprowadzone badania wykazały ścisły związek analizowanych onimów z ukształtowanym w czasach historycznych ukraińskim systemem antroponimicznym: imiona w ukraińskiej wersji językowej w większości znajdują poświadczenie w kalendarzu bizantyjsko-ruskim, zaś nazwiska wyraźnie nawiązują do antroponimii tych części pogranicza polsko-ukraińskiego, z których pochodzili ich nosiciele, ujawniły też znaczne podobieństwo do imiennictwa terenów dawnej Ukrainy: Wołynia i województwa ruskiego. Antroponimy o polskich cechach językowych świadczą o specyfice uwarunkowanej typowymi dla terenów pogranicza kontaktami międzyetnicznymi.
The subject of the article are the names of the martyrs of the Polish-Ukrainian borderland at the turn of the 19th ant 20th centuries, presented in the context of their lives and religious and historical events. The aim of the discussion is to examine in a diachronic and comparative aspect the anthroponymic material excerpted from historiographic sources in relation to the former regional names of the borderland and ethnic lands of Ukraine. The conducted research showed a close relationship between the analyzed onimos and the Ukrainian anthroponymic system developed in historical times: the names in the Ukrainian language version are mostly confirmed in the Byzantine-Ruthenian calendar, and the surnames clearly refer to the anthroponymy of those parts of the Polish-Ukrainian borderland from which their bearers came, also revealed a significant resemblance to the names of the former Ukrainian territories: Volhynia and the Ruthenian voievodeship. The anthroponyms about Polish linguistic features testify to the specificity conditioned by the interethnic contacts typical of the borderland.
Źródło:
Studia Ucrainica Varsoviensia; 2023, 11; 23-38
2299-7237
Pojawia się w:
Studia Ucrainica Varsoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nazwy kobiet utworzone od imienia męża w gwarze mieszkańców gminy Czyże w powiecie hajnowskim
Autorzy:
Łabowicz, Ludmiła
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624974.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Czyże commune, Ukrainian dialects, anthroponymy, women’s conjugal names, formants -ča, -iÍa/-yÍa, -ka, -anka, -ova, -ina/-yna
gmina Czyże, gwary ukraińskie w Polsce, antroponimia, odmężowskie nazwy kobiet, formanty -ča, -iÍa/-yÍa, -ka, -anka, -ova, -ina/-yna
гміна Чыжы, украінскія гаворкі ў Польшчы, антрапанімія, назвы жонак па мужу, суфіксы -ča, -iÍa/-yÍa, -ka, -anka, -ova, -ina/-yna
Opis:
This article is an attempt to describe women’s conjugal names used by speakers of the Ukrainian dialect residing in the Czyże commune (Hajnówka county, Podlaskie Voivodeship). The lexical corpus analyzed constitutes an interesting and diverse group of anthroponomic formations, which have not been thoroughly examined so far. The author concentrates on the names containing the derivational formants -ča, -iÍa/-yÍa, -ka and -anka, as well as andronyms with the suffixes -ova and -ina/-yna. These formations are a continuation of the feminative forms used in the area in question in the past, as evidenced by the records in the eighteenth-century parish of the Uniate Church in Czyże. The aim of the study was to determine which women’s conjugal names function today in the daily oral communication of the inhabitants of the Czyże commune. The source base of the article consists of anthroponyms collected by the author in the years 2013–2018 during direct conversations with villagers born between 1923 and 1957. A total of 99 personal names were collected, most of them with the formant -ča (50 forms) and -iÍa /-yÍa (29 forms). The analysis of the material collected showed that the erstwhile popular conjugal names using the formants -ča, -iÍa/-yÍa, -ka and -anka had a stylistically neutral character. Nowadays, these formations are only used for women from the oldest generation, most often deceased. Double-barrelled names consisting of the woman’s first name and that of the husband with the suffix -ova, or sometimes -ina/-yna, are still popular in the Czyże commune.
Artykuł jest próbą opisu nazw kobiet utworzonych od imienia męża osób posługujących się gwarą ukraińską, zamieszkałych w gminie Czyże w powiecie hajnowskim województwa podlaskiego. Analizowany korpus leksykalny stanowi ciekawą i różnorodną grupę formacji antroponimicznych, które nie zostały dotychczas dokładnie zbadane. Autorka koncentruje się na nazwach z formantami słowotwórczymi -ča, -iÍa/-yÍa oraz -ka i -anka, a także andronimach z sufiksami -ova oraz -ina/-yna. Formacje te są kontynuacją form feminatywnych używanych na badanym terenie w przeszłości, o czym świadczą zapisy w XVIII-wiecznych metrykach parafii unickiej w Czyżach. Za cel opracowania obrano ustalenie, które nazwy odmężowskie funkcjonują dzisiaj w codziennej komunikacji ustnej mieszkańców gminy Czyże. Bazę materiałową artykułu stanowią antroponimy zebrane przez autorkę w latach 2013–2018 w trakcie bezpośrednich rozmów z mieszkańcami wsi, urodzonymi między rokiem 1923 a 1957. Łącznie zebrano 99 nazw osobowych, z czego najwięcej z formantem -ča (50 form) oraz -iÍa/-yÍa (29 form). Analiza zgromadzonego materiału wykazała, że popularne dawniej nazwy żeńskie, tworzone od imienia męża za pomocą formantów -ča oraz -iÍa/-yÍa, a także -ka i -anka, nie miały nacechowania stylistycznego. Współcześnie formacje te są używane jedynie w odniesieniu do kobiet najstarszego pokolenia, najczęściej już nieżyjących. Nadal popularne we wsiach gminy Czyże pozostają nazwy dwuczłonowe składające się z imienia kobiety oraz formy odmężowskiej z sufiksem -ova, rzadziej -ina/-yna.
У артыкуле робіцца спроба характарыстыкі назваў жонак па мужу ва ўкраінскай гаворцы жыхароў сямі вёсак гміны Чыжы ў Гайнаўскім павеце Падляшскага ваяводства. Найменні замужніх жанчын – гэта цікавая і рознародная група антрапанімічных дэрыватаў, якія дасюль не дастаткова даследаваны. У публікацыі аўтар звяртае ўвагу як на дэрываты, што ўтварыліся пры дапамозе суфіксаў -ča, -iÍa/-yÍa, -ka і -anka, так і на папулярныя андронімы, утвораныя пры дапамозе суфіксаў -ova і -ina/-yna. Гэтыя архаізмы захаваліся ў даследаванай гаворцы з папярэдніх стагоддзяў, пра што сведчаць запісы ў метрыкальных кнігах уніяцкай парафіі вёскі Чыжы з XVIII ст. Мэтай даследавання з’яўляецца выяўленне назваў замужніх жанчын па мужу ў сучасным вусным маўленні жыхароў гміны Чыжы. Матэрыял да аналізу запісваўся аўтарам падчас палявых даследаванняў у 2013–2018 гг. шляхам правядзення непасрэдных гутарак з вяскоўцамі, якія нарадзіліся ў перыяд з 1923 г. па 1957 г. Зафіксавана 99 найменняў, найбольш з суфіксам -ča (50 назваў), а таксама з суфіксам -iÍa/-yÍa (29 назваў). Аналіз сабранага ма- тэрыялу паказаў, што назвы жонак па мужу, утвораныя пры дапамозе суфіксаў -ča, -iÍa/- yÍa, -ka, -anka былі ў мінулым папулярныя, прычым гэта былі нейтральныя найменні. У сучаснасці яны ўжываюцца толькі ў адносінах да жанчын найстарэйшага ўзросту або памерлых. Жыхарамі вёсак гміны Чыжы і зараз выкарыстоўваюцца састаўныя найменні жонак, якія складаюцца з імя жанчыны і дэрывата, утворанага ад імя або мянушкі мужа пры дапамозе суфікса -ova, а таксама -ina/-yna (апошнія рэдкія).
Źródło:
Studia Białorutenistyczne; 2018, 12
1898-0457
Pojawia się w:
Studia Białorutenistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-6 z 6

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies