Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "The Senate of the Republic of Poland" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-11 z 11
    Tytuł:
    Kobiety w jednomandatowych okręgach wyborczych do Senatu RP
    Women in single member constituencies to the Senate of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Leszczyńska-Wichmanowska, Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22444337.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Senate of the Republic of Poland
    elections to the Senate of the Republic of Poland,
    single member constituencies to the Senate of the Republic of Poland
    gender disparity in elections to the Senate of the Republic of Poland
    women in the Senate of the Republic of Poland
    Senat RP
    wybory do Senatu RP
    jednomandatowe okręgi wyborcze do Senatu RP
    dysproporcja płci w wyborach do Senatu RP
    kobiety w Senacie RP
    Opis:
    Celem artykułu jest identyfikacja i ocena dysproporcji płci w elekcjach do Senatu RP w jednomandatowych okręgach wyborczych (JOW) w latach 2011, 2015, 2019. W literaturze przedmiotu funkcjonuje opinia, iż JOW wykluczają kobiety z organów władzy ustawodawczej, ponieważ jest o wiele mniej prawdopodobne, że zostaną wskazane jako kandydatki w zdominowanych przez mężczyzn strukturach partyjnych. Brak danych empirycznych odnośnie do dysproporcji płci w trzech elekcjach do Senatu RP skutkował przeprowadzeniem badań w tym zakresie. W artykule przedstawiono wyniki analizy udziału kobiet w wyborach do Senatu RP po „okrągłym stole”, które odbyły się dziesięciokrotnie, ze szczególnym uwzględnieniem kampanii wyborczych i ich rezultatów w latach 2011, 2015 i 2019, czyli po wprowadzeniu JOW.
    The objective of the present article is to identify and assess gender disproportions in elections to the Senate of the Republic of Poland in single member constituencies (SMC) in 2011, 2015 and 2019. The subject literature expresses an opinion that SMCs exclude women from the bodies of the legislative power, because it is much less likely that they will be appointed candidates in the party structures dominated by men. The lack of empirical data regarding gender disparities in three elections to the Senate of the Republic of Poland prompted us to conduct research in this area. The article presents the results of the analysis of the participation of women in the Polish Senate elections, which were held ten times since the "round table" talks, with particular emphasis on the election campaigns and their results in 2011, 2015 and 2019, i.e. after the introduction of the SMCs.
    Źródło:
    Polityka i Społeczeństwo; 2022, 20, 3; 92-107
    1732-9639
    Pojawia się w:
    Polityka i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Struktura i skład legislatywy w pozaparlamentarnych projektach Konstytucji RP ogłoszonych w latach 1997–2017
    Autorzy:
    Leszczyńska, Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/624688.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    parliament, the Sejm of the Republic of Poland, the Senate of the Republic of Poland, draft constitutions, the structure of the parliament, the size of the parliament
    parlament, Sejm RP, Senat RP, projekty konstytucji, struktura parlamentu, liczebność parlamentu
    Opis:
    The coming in force of the provisions of the Constitution of the Republic of Poland of 2 April 1997 undoubtedly affected the silencing of the discourse maintained since 19901 [Dokumenty programowe…] on the need for the reform of the parliament, including, first of all, its structure (one or two chambers?) and limiting the number of parliamentarians as a guarantee factor – according to the authors of these demands – for improvement of its operation or savings in public finances. However, disputes over the above-mentioned issues, calculated first of all for short-term political effects, were still going on, albeit with varying intensity and distribution of accents. The result of the discourse were various concepts included in party programs, election programs and constitutional projects. Eleven draft constitutions published in the years 1997–2017, but never brought to parliament, were presented by political parties and politicians several months before parliamentary and presidential elections in 2005 and 2015 and before presidential elections in 2010 and also one year before parliamentary elections in 2011. Three draft constitutions were presented on the May 3rd Constitution Day.
    Wejście w życie postanowień Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. wpłynęło niewątpliwie na wyciszenie dyskursu (prowadzonego od 1990 r.12) na temat potrzeby reformy parlamentu, w tym przede wszystkich jego struktury (jedna czy dwie izby?) oraz ograniczenia liczby parlamentarzystów jako czynnika gwarantującego – w założeniu autorów tych postulatów – usprawnienie prowadzonych przez niego prac lub zwiększenie oszczędności w finansach publicznych. Jednak spory wokół wyżej wymienionych kwestii, obliczone przede wszystkim na doraźne efekty polityczne, toczyły się nadal, choć z różnym natężeniem i rozłożeniem akcentów. Efektem prowadzonego dyskursu były różnorodne koncepcje zawarte w programach partyjnych, programach wyborczych oraz projektach konstytucji. Jedenaście projektów konstytucji ogłoszonych w latach 1997–2017, ale nigdy niewniesionych do parlamentu, przedstawiły zarówno partie polityczne, jak i politycy na kilkanaście lub kilka miesięcy przed wyborami parlamentarnymi i prezydenckimi 2005 i 2015 r. oraz przed wyborami prezydenckimi w 2010 r. i zarazem na rok przed wyborami parlamentarnymi 2011. Trzy projekty dokumentu przedstawiono w święto Konstytucji 3 maja.
    Źródło:
    Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych; 2018, 13, 1
    1896-8279
    Pojawia się w:
    Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kompetencje ustawodawcze Senatu – zakres poprawek w praktyce ustrojowej i w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego
    The legislative competence of the Senate: the scope of the amendments to the political practice and jurisdiction of the Constitutional Tribunal
    Autorzy:
    Chrzanowski, Mateusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/524046.pdf
    Data publikacji:
    2018-10-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Senat Rzeczpospolitej Polskiej poprawka
    proces ustawodawczy
    wyroki Trybunału Konstytucyjnego
    The Senate of the Republic of Poland
    amendment
    legislative process
    judgements of the Constitutional Tribunal
    Opis:
    Poprawki senackie są istotnym elementem w zakresie postępowania ustawodawczego. Aktualne rozwiązania zawarte w Konstytucji RP dotyczące tej instytucji budzą wątpliwości, gdyż nie pozwalają na wyraziste wskazanie kompetencji Senatu. Obrazuje to praktyka orzecznicza Trybunału Konstytucyjnego oraz praktyka ustrojowa. Genezę problematyki zakresu poprawek odnajdujemy w sporach kompetencyjnych, jakie po 1989 r. prowadzone były między Sejmem a Senatem. Orzecznictwo polskiego sądu konstytucyjnego w odniesieniu opisywanej instytucji wskazuje, że organ ten w znaczący sposób wpłynął na proces ograniczania kompetencji drugiej izby. Obecne doświadczenia dotyczące poprawek senackich pokazują potrzebę nowelizacji Konstytucja RP w tym zakresie.
    The amendments proposed by the Senate from an important element in terms of legislative proceedings. The current arrangements specified in the Constitution of the Republic of Poland regarding the Senate are raising many doubts, as they are clearly creating uncertainty about the authority of this body. This is being demonstrated in the jurisdictional practice of the Constitutional Tribunal, as well as in the political practice. The origin of the scope of the issue of the amendments can be found in the disputes over authority between the Sejm and the Senate after 1989. The jurisdiction of the Polish Constitutional Tribunal over the body in question has been exercised in a way which has significantly influenced the process of limiting the Upper Chamber’s authority. The current experience regarding the amendments proposed by the Senate shows that this aspect of the Constitution of the Republic of Poland needs to be reformed.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2018, 5 (45); 61-72
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Relations between the President and the Senate in the Light of Provisions of the Constitution of the Republic of Poland of April 2, 1997
    Stosunki pomiędzy Prezydentem a Senatem w świetle przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.
    Autorzy:
    Eckhardt, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/940676.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    President of the Republic of Poland Senate of the Republic of Poland Constitution of the Republic of Poland of 1997
    Prezydent RP
    Senat RP
    Konstytucja RP z 1997 r.
    Opis:
    The author describes mutual, constitutional relations between the Senate and the head of state, and asks questions about the perspectives of their modification. The political events of 1989 leading to the reinstatement of a single-member head of state and Senate in Poland made their restitution closely related. At present, the competence and functional dependence of these bodies is low. The President and the Senate share a common view on the constant presence in the doctrinal and political discussion of the problem of changing their political position.
    Autor opisuje wzajemne, konstytucyjne relacje Senatu i głowy państwa oraz stawia pytania dotyczące perspektyw ich modyfikacji. Wydarzenia polityczne z 1989 r. prowadzące do przywrócenia w Polsce jednoosobowej głowy państwa i Senatu spowodowały, iż ich restytucja była ściśle powiązana. Obecnie zależność kompetencyjna i funkcjonalna tych organów jest niewielka. Wspólna dla Prezydenta i Senatu jest natomiast stała obecność w dyskusji doktrynalnej i politycznej problemu zmiany ich pozycji ustrojowej.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2019, 5 (51); 15-25
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Utworzenie polskiego okręgu autonomicznego na Litwie w debatach Senatu Rzeczpospolitej Polskiej w latach 1989‒1991
    The Creation of a Polish Autonomous District in Lithuania in the Debates of the Polish Senate in 1989–1991
    Autorzy:
    Małgorzata Kastory, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/489277.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Naukowe w Żytomierzu
    Tematy:
    Senate of the Republic of Poland, Lithuania,
    Poles in Lithuania,
    autonomy,
    Foreign Affairs Commission of the Senate
    Opis:
    Lithuania’s striving towards independence in 1989–1991 provoked fears of the national minorities living in Lithuania, including Poles, regarding the approach of an independent Lithuania towards the protection of their rights. In the case of Poles, maintaining Polish schools and unity of the regions inhabited mostly by the Polish minority, their protection against uncontrolled Lithuanian colonisation, and confirming their right to the land were crucial. The fears regarding the intentions of new Lithuanian authorities inspired the concept of creating a Polish autonomous district. Its creation was a grass roots process undertaken on the self-governmental level. The Lithuanians considered these actions a manifestation of anti-Lithuanian attitude, reluctance towards Lithuanian independence, and disloyalty to the state. The Poles in Lithuania tried to gain the support of Poland. The issue has been discussed in the Foreign Affairs Commission of the Senate several times. The senators (in line with the Ministry of Foreign Affairs) were against the territorial autonomy of the Vilnius region. They argued that the Poles in Lithuania should follow the OSCE provisions and strengthen the territorial self-government that would protect their right to autonomy better. The Polish position was due to the concerns regarding the status of the German and Lithuanian minorities and to huge support of Lithuanian independence in Poland. The conviction that good relations with Lithuania would result in its positive attitude towards the Polish minority was expressed several times in the Senate. Common discussions about the ways of preserving the identity of Poles in Lithuania did not result in a consensus.
    Źródło:
    Studia Politologica Ucraino-Polona; 2017, 7; 82-97
    2312-8933
    Pojawia się w:
    Studia Politologica Ucraino-Polona
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pierwsze posiedzenie Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
    The First Meeting of the Senate of the Republic of Poland
    Autorzy:
    Chmaj, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27177674.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Prezydent RP
    Sejm
    Senat
    posiedzenie
    Marszałek Senatu
    President of the Republic of Poland
    Senate
    sitting
    Speaker of the Senate
    Opis:
    The purpose of this article is to present the constitutional and legal issues related to the first sitting of the Senate of the Republic of Poland after the elections. The author made a substantive analysis of the issue of the entity obliged to convene the first sitting, the legal form of this convocation, the date and place of the sitting, as well as the subject matter, i.e. the agenda of the sitting. A division was made into obligatory and optional points of the agenda of the meeting. The article also contains several conclusions concerning the status of the Senior Speaker. The author focuses his attention primarily on an analysis of the constitutional regulations concerning the issues raised, obviously taking into account the provisions of the rules of the chamber.
    Artykuł ma na celu przedstawienie zagadnień konstytucyjnoprawnych związanych z pierwszym po wyborach posiedzeniem Senatu RP. Autor dokonał merytorycznej analizy kwestii podmiotu zobowiązanego do zwołania pierwszego posiedzenia, formy prawnej tego zwołania, terminu i miejsca posiedzenia a także przedmiotu, czyli porządku posiedzenia. Dokonano podziału na obligatoryjne i fakultatywne punkty porządku posiedzenia. W artykule znalazło się także kilka wniosków dotyczących statusu Marszałka senior. Autor skupia uwagę przede wszystkim na analizie konstytucyjnych regulacji dotyczących poruszanej problematyki przy uwzględnieniu przepisów regulaminu izby.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2023, 6(76); 73-80
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    How long can the term of office of the Polish parliament last? A legal-constitutional analysis
    Autorzy:
    Litwin, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/615941.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Sejm
    Senate
    parliament
    term of office
    The Constitution of the Republic of Poland from 1997
    Opis:
    The main research aim of this article is an analysis of the length of the parliamentary term of office in Poland based on the analysis of legal rules. According to the art. 98 para. 1 of the Constitution, the parliamentary term of office starts on the day on which the Sejm assembles for its first sitting and ends on the day preceding the first assembly of the newly elected Sejm. Although the mentioned rule also expressly states that parliamentary term of office lasts 4 years, the length of the particular terms of office could be very different. If the parliamentary term of office is shortened, it could last even less than two months. If it is prolongated because of the introduction of the extraordinary measure, it could last approx. 5 years (in case of emergency state), or it maximal length can not be defined. Moreover, even in case of the “normal” terms of office they could have different length – slightly less than 4 years or longer than 4 years by even a few weeks. The presented considerations lead to the conclusion that there is need to make certain amendments of the rules of law concerning this area, which would ensure minimal 4 years length of the “normal” parliamentary term and regulate the organisation of the parliamentary elections after the termination of the extraordinary measure. Author analysed the legal rules basing on legal-dogmatic method and interpreted them by using such methods of their interpretation as: language-logical, teleological and systematic.
    Źródło:
    Przegląd Politologiczny; 2018, 3; 155-165
    1426-8876
    Pojawia się w:
    Przegląd Politologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Konstytucyjny status Marszałka Senatu
    Constitutional Status of the Speaker of the Senate
    Autorzy:
    Chmaj, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2074668.pdf
    Data publikacji:
    2022-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Speaker of the Senate
    Senate
    Senator
    National Assembly
    President of the Republic of Poland
    Marszałek Senatu
    Senat
    senator
    Zgromadzenie Narodowe
    Prezydent RP
    Opis:
    This article aims to highlight the issue of the constitutional status of the Speaker of the Senate by analyzing the constitutional position, powers as well as the election and removal procedure of the Speaker of the Senate. In addition, this paper includes a consideration of the Speaker of the Senate as a State organ, his powers related to the President of the Republic of Poland, as well as the Speaker of the Senate presiding over the proceedings of the chamber and guarding its rights and responsibility for taken actions.
    Artykuł ma na celu zwrócenie uwagi na zagadnienie konstytucyjnego statusu Marszałka Senatu poprzez analizę pozycji ustrojowej, uprawnień jak i wyboru oraz procedury odwołania Marszałka Senatu. Ponadto, w niniejszej pracy zawarto rozważania dotyczące Marszałka Senatu jako organu Państwowego, jego kompetencji związanych z prezydentem Rzeczypospolitej Polskiej, a także przewodniczeniu przez Marszałka Senatu obradą izby i strzeżeniu jej praw oraz odpowiedzialności za podejmowane działania.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2022, 3(67); 81-91
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uchwały okolicznościowe Senatu w polskim porządku prawnym
    Autorzy:
    Maroń, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/523743.pdf
    Data publikacji:
    2014-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    uchwała okolicznościowa
    Senat RP
    polityka historyczna
    commemorative resolution
    Senate of the Republic of Poland historical policy
    Opis:
    Autor w pierwszej kolejności wyjaśnia pojęcie „uchwały okolicznościowej”. Uchwała okolicznościowa Senatu stanowi solenną, symboliczną, niewiążącą i niewładczą formę parlamentarnej ekspresji. Przedmiotowy rodzaj uchwały nie jest ani aktem normatywnym (źródłem prawa), ani aktem stosowania prawa. Uchwała okolicznościowa nie przynależy do systemu prawnego, lecz jest częścią szerszej kategorii porządku prawnego. Wyróżnia się dwa typy uchwał okolicznościowych, mianowicie właściwe uchwały okolicznościowe i tzw. uchwały problemowe. Pierwsze służą do upamiętniania narodowych bohaterów i ważnych wydarzeń w historii i tradycji narodu oraz państwa. Przy pomocy drugich Senat odnosi się do bieżących spraw krajowych i zagranicznych. W tej formie senatorowie zwracają się do konkretnych organów władzy o podjęcie stosownych działań potrzebnych do osiągnięcia antycypowanych przez izbę parlamentarną celów. W kolejnej części opracowania przedstawiono procedurę podejmowania uchwał okolicznościowych, ze szczególnym uwzględnieniem różnic w stosunku do procedury przyjmowania zwykłych uchwał. Autor odniósł się do odpowiednich postanowień regulaminu Senatu, włącznie z jego nowelizacją z dnia 20 czerwca 2013 r. Ostatnia część artykułu jest poświęcona uchwałom okolicznościowym w parlamentarnej praktyce Senatu w latach 1997–2013. Autor podaje dane statystyczne dotyczące niniejszych uchwał, zamieszczając je w trzech tabelach. Bazując na badaniach ilościowych, wskazuje, że liczba uchwał okolicznościowych zwiększyła się z 5 w Senacie czwartej kadencji do 38 w Senacie siódmej kadencji. Rozważania autor konkluduje stwierdzeniem, że uchwały okolicznościowe są częścią polityki historycznej państwa. Przy ich pomocy izba wyższa „strzeże dziedzictwa narodowego”, jak wymaga tego art. 5 Konstytucji RP, oraz „przekazuje przyszłym pokoleniom wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku” RP, jak wskazuje preambuła ustawy zasadniczej.
    The author at the outset clarifies the title concept of „commemorative resolution”. The Senat’s commemorative resolution is a symbolic, nonbinding, nonauthoritative and solemn form of parliamentary expression. The given kind of resolution is neither normative act (source of law) nor an act of law administration. It doesn’t belong to the legal system, but is part of the broader construct of the legal order. There are two types of commemorative resolutions, namely commemorative resolutions in the strict sense and the so called problem resolutions. The first ones serve to pay tribute to national heroes and to commemorate important moments in the nation’s and the state’s history and tradition. With the second ones the Senat usually addresses the current domestic and international affairs. In this form MPs turn to specified authorities to take appropriate actions to achieve the desired purposes anticipated by parliament. The next part of the article presents the procedure for adopting commemorative resolutions, in particular with an emphasis on the aspects distinguishing it from the procedure for adopting ordinary resolutions. The author references to relevant provisions of The Standing Orders of the Senat including it’s amendment introduced in the Resolution of 20 June 2013. The last section of the study deals with commemorative resolutions in the Senat’s parliamentary practice in the years 1997–2013. The author gives statistical data related to these resolutions and contained in three tables. Based on quantitative research He indicates that number of commemorative resolutions has increased from 5 in the Senat of the fourth term to 38 in the Senat of the seventh term. Finally, the author concludes that commemorative resolutions are part of the historical policy of the state. In this way, the upper house „safeguards the national heritage”, as required by article 5 of the Constitution of the Republic of Poland and „bequeaths to future generations all that is valuable from over one thousand years’ (Poland’s) heritage” as referred to in the preamble to the same act.
    Źródło:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego; 2014, 3 (19); 253-273
    2082-1212
    Pojawia się w:
    Przegląd Prawa Konstytucyjnego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Przyczyny i polityczne skutki wyborów uzupełniających do Senatu RP
    Reasons and political consequences of by-elections to the Polish Senate
    Autorzy:
    Leszczyńska, Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/616625.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Senate of the Republic of Poland
    by-elections
    expiry of mandate
    political forecast
    Senat RP
    wybory uzupełniające
    wygaśnięcie mandatu
    prognoza polityczna
    Opis:
    In the opinion of Polish politicians, by-elections to the Senate of the Republic of Poland have a barometer function, reflecting the political climate in the society. The objective of the present article is to indicate the reasons for and political consequences of mid-term expiry of senators’ mandates. In comparing the research results obtained by analyzing the topic of this article we attempted to answer the following research questions: 1) what factors influence the expiry of senators’ mandates in Poland?; 2) what is voter turnout in these elections, when compared to the ordinary elections to the Polish parliament (Sejm and Senate)? 3) to what extent do the by-elections to the Senate influence the change in its political composition?; 4) do they form a credible barometer of the political climate in the society? The research methods applied (institutional-legal, statistical, and comparative) allowed us to formulate our conclusion. So far, 44 senators’ mandates (4.9%) have expired. The main reasons for that have been death (36.4%), appointment to high public offices (22.8%), or being elected EMP (15.9%). The Senate by-elections have been conducted 37 times, and they have usually generated limited interest of voters (usually around 7%). Nevertheless, in several cases their results signalled the upcoming political change (by-elections in the IV, V and VIII terms) or the continuation of the existing political arrangement (by-elections in the VI term of office). The general efficiency of this forecast is rather elusive; it turned out to be correct in four out of seven terms of Senate.
    Wybory uzupełniające do Senatu RP w ocenie polskich polityków spełniają funkcję barometru odzwierciedlającego nastroje polityczne społeczeństwa. Celem artykułu jest wskazanie przyczyn i politycznych skutków wygasania mandatu senatora w trakcie kadencji. Porównując wyniki badań, uzyskane w rezultacie analizy zagadnienia określonego w tytule artykułu, podjęto próbę odpowiedzi na następujące pytania badawcze: 1) jakie czynniki wpływają na wygaśnięcie mandatu senatora w Polsce?; 2) jak kształtuje się frekwencja w tych wyborach na tle frekwencji w wyborach do Sejmu i Senatu?; 3) w jakim stopniu wybory uzupełniające do Senatu wpływają na zmianę jego kompozycji politycznej?; 4) czy stanowią one wiarygodny barometr nastrojów politycznych społeczeństwa? Zastosowane metody badawcze (instytucjonalno-prawna, statystyczna, porównawcza) pozwoliły sformułować wnioski. Dotychczas wygasło 44 mandaty senatorskie (4,9%). Głównymi przyczynami były: śmierć (36,4%), objęcie ważnych stanowisk publicznych (22,8%) i wybór na posła do PE (15,9%). Przeprowadzone 37 razy elekcje uzupełniające do Senatu z reguły wywoływały niewielkie zainteresowanie wyborców (najczęściej około 7%). Jednak zdarzało się, że ich wyniki sygnalizowały nadchodzącą zmianę polityczną (elekcje uzupełniające w IV, V i VIII kadencji) lub kontynuację istniejącego układu politycznego (elekcje uzupełniające w VI kadencji). Skuteczność tego prognostyka jest dość zawodna; okazała się trafna w czterech z siedmiu kadencji Senatu.
    Źródło:
    Przegląd Politologiczny; 2018, 2; 139-152
    1426-8876
    Pojawia się w:
    Przegląd Politologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Senat RP jako efekt kompromisu "okrąłego stołu"
    Autorzy:
    Leszczyńska-Wichmanowska, Krystyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2050155.pdf
    Data publikacji:
    2022-01-20
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Senate of the Republic of Poland
    Polish round table talks
    political compromise
    structure of the parliament
    bicameralism
    Senat RP
    „okrągły stół”
    kompromis polityczny
    struktura parlamentu
    dwuizbowość
    Opis:
    Celem artykułu jest usystematyzowanie wiedzy na temat uwarunkowań politycznych, które w 1989 r. przesądziły o przywróceniu Senatu wyposażonego w dość ograniczone uprawnienia. Wywód składa się ze wstępu, dwóch zasadniczych części ujętych w sposób chronologiczny oraz zakończenia. W artykule zaprezentowano koncepcje reaktywacji izby drugiej parlamentu, które pojawiały się zazwyczaj w latach polskich kryzysów społeczno-politycznych, a następnie ukazano polityczny i konstytucyjny efekt negocjacji w sprawie Senatu przy "okrągłym stole". Głównym rezultatem przeprowadzonych badań jest fakt, że decyzja w kwestii Senatu w 1989 r., będąca częścią konsensusu umożliwiającego zawarcie porozumienia przy „okrągłym stole" skutkowała w pełni demokratycznymi wyborami do izby drugiej, w których opozycja polityczna zdobyła 99 ze 100 mandatów senatorskich. Sukces "Solidarności" nie oddziaływał w realny sposób na praktykę rządzenia, ponieważ (poza wyborem prezydenta) Senat nie miał większego wpływu na istniejący wówczas układ władzy. Jednak bezprecedensowe zwycięstwo opozycji w tej elekcji niewątpliwie dało impuls do podjęcia działań związanych z utworzeniem gabinetu Tadeusza Mazowieckiego – pierwszego niekomunistycznego premiera, który rozpoczął proces polityczny ustanawiający demokrację i gospodarkę wolnorynkową. Wstęp Istotny powód przywrócenia Senatu w 1989 r., poza odwołaniem się do tradycji parlamentarnych I Rzeczypospolitej Polskiej, stanowiło jego uczestnictwo w procesie ustawodawczym. Nie przyznano jednak równej pozycji obu organom legislatywy. Odtworzono ukształtowany model dwuizbowości nierównoprawnej nazywany także dwuizbowością niesymetryczną lub dwuizbowością nierównorzędną. Powtórzyła się więc historia sprzed prawie siedemdziesięciu lat, gdy w wyniku kompromisu umożliwiającego w ogóle uchwalenie Ustawy zasadniczej w dniu 17 marca 1921 r., reaktywowano Senat o bardzo ograniczonych kompetencjach. Po wyborach parlamentarnych w 1989 r. zdominowany przez „Solidarność” (w 99%) Senat I kadencji okazał się być przeciwwagą dla wyłonionego na podstawie „kontraktu politycznego” Sejmu X kadencji. Izba druga mogła w zasadzie odrzucić każdą ustawę uchwaloną przez izbę pierwszą, ponieważ obalenie jej sprzeciwu 2/3 głosów (307 mandatów)  w zasadzie było niemożliwe bez zgody solidarnościowych posłów, którzy dysponowali 166 mandatami w Sejmie. Wybory z 1989 r. dały więc Senatowi wyposażonemu w niewielkie kompetencje konstytucyjne stosunkowo silną legitymację polityczną. Jednak już w niespełna rok od pierwszego posiedzenia izby drugiej zaczęto podważać sens jej istnienia. Koncepcje likwidacji Senatu reaktywowanego w 1989 r. lub przeprowadzenia jego reformy nie były wyłącznie hasłami politycznymi formułowanymi w okresie kampanii wyborczych. One istniały, i tylko przed kolejnymi elekcjami do Sejmu i Senatu akcentowane były ze zdwojoną siłą, ponieważ wiele ugrupowań określony model parlamentu (jednoizbowy lub dwuizbowy) włączyło do swoich programów politycznych. Wprawdzie izba druga wpisała się w polski system polityczny, ale nadal pojawiają wątpliwości dotyczące zasadności jej funkcjonowania.  W artykule podjęto weryfikację hipotezy badawczej, w której założono, iż reaktywacja Senatu nie była wynikiem starannie przygotowanej koncepcji tylko efektem kalkulacji politycznej.  Rozstrzygnięciu tak sformułowanego problemu służą pytania badawcze: - czy istnieje powiązanie między dwuizbowością parlamentu a suwerennością państwa polskiego w jej tradycyjnym rozumieniu? - czy "Solidarność" w latach 1980-1981 opracowała program zakładający reaktywowanie "Senatu", jak np. w odniesieniu do samorządu terytorialnego? - czy w sprawie Senatu tożsame były rozwiązania koncepcyjne (ustalone przy "okrągłym stole") i legislacyjne (uchwalone przez Sejm PRL IX kadencji)?             Zastosowano następujące metody badawcze: wybrane metody historyczne, metodę systemową, metodę instytucjonalno-prawną. Przy ich pomocy przeprowadzono analizę uwarunkowań politycznych, które w 1989 r. przesądziły o przywróceniu Senatu wyposażonego w dość ograniczone uprawnienia, z perspektywy celów określonych w artykule oraz dokonano przeglądu i konsolidacji rozproszonych danych pochodzących z różnych źródeł (akty prawne, dokumenty źródłowe, opracowania naukowe, publicystyka czasopiśmiennicza, raport z badań Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS), relacje i konsultacje autorów rozwiązań systemowych w 1989 r.).    
    The objective of the present article is to systematize the knowledge about the political conditions that in 1989 were decisive for the restoration of the Senate with quite limited powers. The reasoning consists of an introduction, two main parts listed in chronological order, and a conclusion. The article presents the concepts of reactivation of the second chamber of parliament, which usually appeared in the years of Polish socio-political crises, and then goes on to present the political and constitutional effect of negotiations on the Senate at the "Polish round table". The main result of the research carried out is the fact that the 1989 Senate decision, part of the consensus enabling the "Polish round table" agreement to be reached, resulted in fully democratic elections to the Second House, in which the political opposition won 99 out of 100 senatorial seats. The success of "Solidarity" did not have any real impact on the practice of governance, because (apart from the election of the president) the Senate had no major influence on the then existing system of power. However, the unprecedented victory of the opposition in this election undoubtedly gave an impulse to take steps to establish the cabinet of Tadeusz Mazowiecki - the first non-communist prime minister, who initiated the political process of establishing democracy and a free market economy.
    Źródło:
    Polityka i Społeczeństwo; 2021, 19, 4; 79-93
    1732-9639
    Pojawia się w:
    Polityka i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-11 z 11

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies