Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "The Home Army" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-27 z 27
Tytuł:
Dowódca Referatu II Armii Krajowej z Gestapo — Eugeniusz Adamczyk „Wiktor”
The head of the Home Army’s 2nd Department in Gestapo — Eugeniusz Adamczyk, pseudonym “Wiktor”
Autorzy:
Maciaszek, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058063.pdf
Data publikacji:
2020-12-17
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Eugeniusz Adamczyk
Armia Krajowa
kontrwywiad
II wojna światowa
the Home Army
counterintelligence
the Second World War
Opis:
Celem artykułu jest przybliżenie postaci Eugeniusza Adamczyka, niedocenionego bohatera podziemia niepodległościowego z czasów II wojny światowej. Pełniąc w Armii Krajowej ważną funkcję dowódcy wywiadu i kontrwywiadu Obwodu Jędrzejów, a następnie szefa wywiadu Okręgu Radomsko-Kieleckiego, przeniknął jednocześnie do struktur Gestapo. Pracując dla kryminalnej policji Kripo, wykorzystywał swoją pozycję i wiedzę m.in. do ratowania Polaków przed aresztowaniami przez Niemców, ułatwiał odbijanie więźniów, pomógł zorganizować udany zamach na życie Helmuta Kappa, zastępcy dowódcy Gestapo w Jędrzejowie.
Eugeniusz Adamczyk, an activist of the Home Army (AK), pseudonym “Wiktor,” was undoubtedly a hero of the Polish counterintelligence war meted out against Gestapo. He was in possession of uncommon skills that made him tailored for this kind of work. Born three years prior to the First World War in the village of Irządze, when he sought his first job, he wound up joining the police. At the moment of the outbreak of the Second World War, he had been on duty in the Tarnopol voivodeship. Having reached the General Government, he started to take active part in the operations of the Armed Independence Underground. Instantly after having been sworn in as a member of ZWZ (Union of Armed Struggle), following the order from the union’s leadership, he joined the ranks of Gestapo, the Nazi-Germany secret police. While stationed at a Gestapo precinct in Jędrzejów, he was able to aid in various ways those maltreated, tortured and persecuted by Hitlerites, those threatened to be arrested, resettled, or sent to the Reich as “labourers.” In the eyes of Poles oblivious to his mission, he was often considered a traitor. In recognition of his services, the Home Army leadership appointed him as a head of its 2nd Department of Intelligence and Counterintelligence in the Jędrzejów Precinct. Yet, a fate filled with hardships awaited him after the war. Twice he was arrested in the 1940s and he had to endure the worst kind of tortures inflicted upon him by the (communist) Security Service. Not until the amnesty of the year 1956 was he allowed to lead relatively normal life. He then became professionally involved at the Silesian University of Technology (Politechnika Śląska). However, he was eventually arrested again for an attempt to publish his memoirs detailing the former work for the Home Army, and for sending death sentences to prominent communist leaders.
Źródło:
Wieki Stare i Nowe; 2020, 15, 20; 117-133
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:
Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jak dokonać niemożliwego? Kilka słów o gen. Elżbiecie Zawackiej – cichociemnej
Achieving the Impossible: A Few Remarks on General Elżbieta Zawacka, One of the “Silent-Unseen”
Autorzy:
Minczykowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/556876.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Second World War
the Home Army
“Silent-Unseen”
courier
Special Operations Executive
II wojna światowa
Armia Krajowa
cichociemni
kurierzy
Opis:
The paper discusses the military service of General Elżbieta Zawacka, a Polish woman who became famous for her service in Polish resistance during the Second World War. Zawacka was born and raised in Toruń. She received military training in Poland during the inter-war period, and in 1939 participated in the defence of Lviv and joined the Polish secret army. She was involved in secret service, communication, women’s military service, and underground education. Of the thousands of special actions that she performed, the most daring, riskiest and crucial for the Polish Army was her 1941 secret mission from Warsaw to London, i.e. to the then Polish Government and Polish Army Headquarters in Exile. As a person fully aware of the situation in occupied Poland, she trained soldiers of the Polish special troops formed in England and Scotland, named “Silent-Unseen” (Polish: Cichociemni). She was transported by plane with one of these units to occupied Poland and jumped down with a parachute. After the war, Zawacka was actively involved in Poland’s anti-Communist conspiracy. She got arrested by the communists and was sentenced to 10 years in prison, but was released after four years as a result of the amnesty for political prisoners. Later, Zawacka came back to work as a teacher and academic, working as a mathematician and social pedagogue. She took part in numerous activities of the “Solidarity” trade union. After the fall of communism in Poland, she became a professor in humanities and received the rank of emeritus Brigadier General. She died at the age of nearly 100 on 10 January 2009 in Toruń, where she was buried. For her commitment, Zawacka was awarded several medals and honours, including the Virtuti Militari (twice), the Cross of Valour (four times), and the Home Army Cross. In 1995, President Lech Wałęsa awarded her with the Order of the White Eagle, Poland’s most prominent distinction.
Artykuł jest poświęcony służbie wojskowej gen. Elżbiety Zawackiej, Polce urodzonej i wychowanej w Toruniu, a działającej w polskim ruchu oporu lat II wojny światowej. Elżbieta Zawacka została wyszkolona w latach międzywojennych, na terenie Polski, podczas wojny brała udział w obronie Lwowa w 1939 r. oraz służyła w tajnej polskiej armii. Zaangażowana była w działalność wywiadowczą, łączności, wojskowej służby kobiet, a także w tajne nauczanie. Spośród setek zadań specjalnych, które wykonała, najbardziej brawurowym, najryzykowniejszym, ale i najważniejszym dla polskiej armii była jej tajna misja z Warszawy do sztabu wojska polskiego oraz władz państwowych, które od 1941 r. znajdowały się w Londynie. Misję Zawacka wykonała z powodzeniem, wracając do okupowanej Polski nocnym skokiem spadochronowym i dołączając tym samym do grona elitarnej grupy polskich żołnierzy szkolonych w Anglii i Szkocji (gdzie była szkolona, ale i sama szkoliła polskich żołnierzy, nieznających warunków w okupowanej Polsce), zwanych cichociemnymi. Po wojnie Zawacka włączyła się w działalność antykomunistyczną, została jednak aresztowana przez UB i skazana na 10 lat więzienia. Wyszła na wolność po 4 latach, na mocy amnestii dla więźniów politycznych, i powróciła do pracy nauczycielskiej oraz naukowej (była matematykiem i pedagogiem społecznym). Uczestniczyła w działalności NSZZ „Solidarność”, a po obaleniu komunizmu została profesorem nauk humanistycznych i generałem brygady w stanie spoczynku. Angażowała się w upamiętnianie polskich żołnierzy lat II wojny światowej. Zmarła w wieku blisko 100 lat, 10 stycznia 2009 r. w Toruniu, gdzie też została pochowana. Za swoją służbę była wielokrotnie odznaczana, m.in. dwukrotnie Orderem Virtuti Militari, czterokrotnie Krzyżem Walecznych oraz Krzyżem Armii Krajowej. W 1995 r. Lech Wałęsa odznaczył ją najwyższym państwowym odznaczeniem – Orderem Orła Białego.
Źródło:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka; 2020, 2; 197-213
1899-6264
2451-0718
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstanty Bolesław Witkowski ps. Müller – komendant Obwodu Armii Krajowej Radzyń Podlaski 1941-1944
Konstanty Bolesław Witkowski “Müller” – commander of the Home Army District of Radzyń Podlaski in 1941-1944
Autorzy:
Sitkiewicz, Damian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/564203.pdf
Data publikacji:
2019-09-25
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
konspiracja
Armia Krajowa
Radzyń Podlaski
biografia
partyzantka
Konstanty Witkowski
Müller
conspiracy
the Home Army
Radzyn Podlaski
biography
guerrilla warfare
Opis:
Autor poddał analizie działalność oficera Wojska Polskiego, Konstantego Witkowskiego, w czasie drugiej wojny światowej komendanta obwodu Armii Krajowej Radzyń Podlaski. Ten artykuł biograficzny ma za zadanie przybliżyć postać człowieka, który karierę wojskową roz-poczynał w okresie carskim, zdobywając wtenczas pierwsze szlify wojenne jako oficer 5. Dywi-zji Syberyjskiej, kontynuował ją jako żołnierz piechoty II Rzeczpospolitej, zaś jej zwieńczeniem okazała się funkcja komendanta obwodu Radzyń Podlaski Armii Krajowej. Jego antyniemiecka postawa nie znalazła zrozumienia wśród wkraczających latem 1944 r. na ziemie polskie no-wych okupantów – komunistów. Nowe stalinowskie władze RP potraktowały go jak wroga ustroju, skazując go na karę śmierci. Po kilku latach względnej swobody został aresztowany po raz drugi pod sfingowanym zarzutem współpracy z gestapo i skazany. Z więzienia wyszedł po odbyciu kilkuletniej kary. Po wyjściu z więzienia był strachliwy i małomówny.
The author subjected the activity of a Polish Army officer, a commanding officer of the Home Army Radzyń Podlaski district during World War II ¬– Konstanty Witkowski – to an analysis. This biographical article aims to give a broad outline of a man who started his military career during the Tsarist period, gaining his first military experiences as an officer of the 5th Siberian Rifle Division, continued as an infantry soldier under the Second Polish Republic and ended as a commanding officer of the Home Army of the Radzyń Podlaski district. His anti-German attitude found no understanding among the new occupiers who entered the Polish territory in the summer of 1944 – i.e. the Communists. The new Stalinist authorities of the Republic of Poland treated him as an enemy of the regime and sentenced him to death. After a few years of relative freedom, he was arrested once again on trumped-up charges of collaboration with the Gestapo and sentenced. He was released after serving a few years in prison. Once he left prison, he was anxious and reticent.
Źródło:
Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2019, 17; 197-210
1643-4374
Pojawia się w:
Radzyński Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Amnestie w województwie białostockim 1945 i 1947. „Akt dobrej woli” czy metoda rozpracowania i likwidacji podziemia niepodległościowego?
1945 and 1947 amnesties in Bialystok District. “An act of good will or a method to uncover and liquidate the underground resistance movement?”
Амнистия в Белостокском воеводстве в 1945 и 1947 годах. “Акт доброй воли или метод разработки и ликвидации независимого подполья?”
Autorzy:
Kozikowski, Jarosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/953386.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
амнистия
коммунистический лагерь
независимое подполье
Красная Армия
Народная армия
amnestia
obóz komunistyczny
podziemie niepodległościowe
armia
krajowa
armia krajowa obywatelska
amnesty
communist camp
underground resistance movement
the home army
citizens’ home army
Opis:
The article presents the situation of underground resistance movement in Bialystok District after the end of World War II. At that time, a new reality occurred in Poland when a small number of communists who had arrived from the USSR imposed their authority on the Polish nation with the support of the Red Army. Polish people resisted it establishing political opposition and armed resistance movement. AK (the Home Army) as well as NZW (National Military Union), the organization connected with national movement, commenced uneven fight against a new occupant. Pacification operations carried out by NKWD (The People’s Commissariat for Internal Affairs) and Polish UBP (Office of Public Security) and murders and rapes committed by Soviet soldiers only strengthened social resistance and increased the number of the underground resistance members. For many young people an escape “to the woods” was the only way of avoiding detention by the security service. The confrontation of new people’s authorities with guerilla independence movement prevented communists from taking over social control and definitely introducing a new system of government. In that case, communists took up a cynical struggle with the underground resistance movement. In 1945 and 1947 they announced amnesties for the members of guerilla independence movements. The authorities declared that the amnesties were to enable guerillas a return to normal life. In fact, they were first used to make records of the members of the underground movement only to persecute them later on. They paid a high price for the attempted come back to their families and homes while the authorities deprived them of the ideals they sacrificed their lives for fighting against the enemy during the war.
Статья описывает ситуацию независимого подполья в Белостокском воеводстве после окончания Второй мировой войны. В әто время в стране стала появляться новая действительность, в которой малое число прибывших из СССР коммунистов при поддержке Красной Армии заставляло подчиняться большинство. Против әтого выступала польская общественность, создавая политическую оппозицию и военную конспирацию. В неравную борьбу против нового оккупанта вступила Народная армия и Народное военное объединение – организации, связанные с народным движением. Деятельность НКВД и польских органов безопасности, убийства и насилие, совершаемые советскими солдатами, только усиливали общественное сопротивление и тем самым вызывали увеличение числа участников подпольной организации. Для многих молодых людей побег «в лес» был единственным средством избежать ареста. Конфронтация новой народной власти с независимым партизанским движением не давала возможности коммунистам управлять общественностью и окончательно ввести новый режим. В әтой ситуации коммунисты начали циничную игру с независимым подпольем. В 1945 и 1947 годах они объявили участникам независимого партизанского движения амнистию. В декларациях представителей власти она должна была облегчить партизанам возвращение к нормальной жизни. Но в действительности помогла в подсчете членов подполья, а позже в их репрессии. За возвращение домой к своим семьям они заплатили высокую цену, а правящая власть отобрала у них веру в идеалы, которым они посвятили всю свою жизнь, борясь с врагами во время войны.
Źródło:
Studia Podlaskie; 2016, 24
0867-1370
Pojawia się w:
Studia Podlaskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tymczasowy Zarząd Państwowy jako ośrodek legalizacji pobytu żołnierzy konspiracji niepodległościowej z Podokręgu AK Rzeszów na terenie Górnego Śląska
Provisional State Board as a center for legalizing the stay of soldiers of the independence underground from the Rzeszów Sub-District of the Home Army in Upper Silesia (1945–1947)
Autorzy:
Forystek, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340743.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
the Provisional State Board (TZP) legalization of stay
the Home Army
the Office of Public Security
Tymczasowy Zarząd Państwowy (TZP)
legalizacja pobytu
Armia Krajowa
Urząd Bezpieczeństwa
Opis:
Artykuł jest próbą pokazania, w jaki sposób i przy udziale jakich osób realizowana była w 1945 r. akcja przerzutowa na tereny Górnego Śląska. Głównym jej organizatorem był Łukasz Ciepliński, a osobami odpowiedzialnymi za jej sprawny przebieg na terenie Rzeszowa Adam Lazarowicz, w Katowicach zaś Józef Rzepka. Legalizacja pobytu uciekających przed NKWD i UB akowców nie byłaby możliwa bez udziału dwóch absolwentów Wydziału Prawa UJK we Lwowie i zarazem oficerów rzeszowskiego wywiadu AK Józefa Kokoszki i Władysława Pałki, którzy jako szefowie Wojewódzkiego Oddziału Tymczasowego Zarządu Państwowego (TZP) w Katowicach potrafili znaleźć w podległych im ekspozyturach terenowych zatrudnienie właściwie dla wszystkich potrzebujących, co najmniej kilkudziesięciu osób. Celem artykułu jest przedstawienie TZP jako ośrodka legalizującego pobyt akowców, a także działalności niepodległościowej przerzuconych na Śląsk konspiratorów.
The article is an attempt to show how and with the participation of which people the smuggling operation to the areas of Upper Silesia was carried out in 1945. Its main organizer was Łukasz Ciepliński, and the persons responsible for its smooth running in Rzeszów, Adam Lazarowicz, and in Katowice Józef Rzepka. The legalization of the stay of the Home Army soldiers escaping from the NKVD and UB would not have been possible without the participation of two graduates of the Faculty of the Jan Kazimierz University in Lviv and, at the same time, officers of the Rzeszów Home Army intelligence, Józef Kokoszka and Władysław Pałka, who, as heads of the provincial branch of the Provisional State Board (“TZP”) in Katowice, were able to find in field offices of the TZP employing practically all those in need, at least several dozen people.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 22, 1; 122-152
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Służba kobiet w strukturach wojskowych Polskiego Państwa Podziemnego na przykładzie Dowództwa Głównego Służby Zwycięstwu Polski i Komendy Głównej Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej
The Service of Women in the Military Structures of the Polish Underground State. The Example of the Central Command of the Polish Victory Service and the General Headquarters of the Union for Armed Struggle–Home Army
Autorzy:
Żuczkowski, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/477288.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
kobiety żołnierze
Przysposobienie Wojskowe Kobiet
Armia Krajowa
Komenda Główna Armii Krajowej
konspiracja
Polskie Państwo Podziemne
women soldiers
Women’ s Military Service
Home Army
Headquarters of the Home Army
conspiracy
Polish Underground State
Opis:
The Service of Women in the Military Structures of the Polish Underground State. The Example of the Central Command of the Polish Victory Service and the General Headquarters of the Union for Armed Struggle – Home Army This text is an attempt to depict the broad theme of Polish women’ s involvement within the structures of the Polish Victory Service, the Union for Armed Struggle and the Home Army (SZP/ZWZ/AK) in years 1939–1945. In the first part, it discusses the involvement of women in the struggle for independence, and subsequently in its defence in the years 1914–1921. In the second part, it examines the tasks conducted under the auspices of the Women’ s Military Service and related organisations in the preparation of women for the upcoming war in defence of independence, finishing with a brief description of women’ s participation in the Polish campaign of 1939. The third part is devoted to the formal place of female soldiers both within the structures of the SZP-ZWZ-AK, and broadly – Polish Armed Forces in general. The fourth shows female soldiers’ involvement within the military structure of the Polish Underground State on specific individual examples.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2015, 2(26); 75-114
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zdzisław Filingier
Autorzy:
Sobkowicz, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/372724.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego
Tematy:
Zdzisław Filingier
ojciec pożarnictwa polskiego
żołnierz Armii Krajowej
dowódca
wychowawca
organizator
harcerz
father of Polish firefighting
soldier of the Home Army
commander
educator
organiser
scout
Opis:
Pułkownik Zdzisław Filingier to postać wybitnie zasłużona dla pożarnictwa zarówno na Opolszczyźnie, jak i w całej Polsce. Pułkownik Filingier urodził się 2 stycznia 1922 roku w Warszawie. Jego rodzina mieszkała w Międzylesiu. Tam Zdzisław Filingier spędził dzieciństwo i wczesne lata młodzieńcze. W latach 1935–1939 uczęszczał do gimnazjum w Warszawie, gdzie należał do harcerstwa. W czasie pierwszych miesięcy okupacji skończył tajną podchorążówkę Armii Krajowej oraz brał udział w wielu akcjach sabotażowych. Wstąpił do oddziału 25. pułku piechoty Armii Krajowej Ziemi Piotrkowskiej, działającego na Kielecczyźnie i w Górach Świętokrzyskich. Pod pseudonimem partyzanckim „Roszak” został dowódcą plutonu w 5. kompanii II batalionu dowodzonej przez mjr. Józefa Wyrwę, pseudonimy „Furgalski” lub „Stary”. W 1949 roku ukończył Szkołę Oficerską Pożarnictwa w Warszawie. Został instruktorem w Szkole Podoficerów Pożarnictwa w Nysie, gdzie w znacznym stopniu przyczynił się do podniesienia poziomu i wyników szkolenia wśród jej uczniów. W latach 1956–1959 pełnił funkcję zastępcy komendanta tej szkoły. Z dniem 1 maja 1968 roku objął stanowisko komendanta wojewódzkiego Straży Pożarnych w Opolu. Był uczestnikiem wielu trudnych akcji ratowniczo-gaśniczych na terenie kraju. Wśród nich należy wymienić gaszenie pożaru rafinerii ropy naftowej w Czechowicach-Dziedzicach (1971), erupcji ropy i gazu z otworu wiertniczego „Daszewo-1” koło Karlina (1980) oraz akcję usuwania skutków powodzi w województwie płockim (1982). Pułkownik Filingier wielokrotnie brał także udział w kompaniach opolskich w gaszeniu pożarów na terenie województw: częstochowskiego, katowickiego, wrocławskiego i zielonogórskiego. W akcjach tych płk Zdzisław Filingier pełnił rolę jednego z głównodowodzących. Po akcji w Karlinie uznany został za twórcę nowatorskiej metody opanowania erupcji zwanej „metodą polską”. Był również współorganizatorem pomocy dla ludności Armenii po tragicznym trzęsieniu ziemi, do której wysłano dobra materialne oraz strażaków-ratowników. Były to pierwsze doświadczenia strażaków w pomocy zagranicznej dla krajów dotkniętych trzęsieniem ziemi. Pułkownik Filingier na zasłużoną emeryturę przeszedł w grudniu 1989 roku. Za swoją walkę w obronie ojczyzny, osiągnięcia zawodowe w służbie pożarniczej, jak i wielostronną działalność społeczną został nagrodzony licznymi odznaczeniami. Swoją pracą stworzył podstawy do utworzenia Państwowej Straży Pożarnej. Pułkownik pożarnictwa Zdzisław Filingier zmarł 10 listopada 2015 roku, w wieku 93 lat.
Colonel Zdzisław Filingier rendered great service to firefighting in the Opole Region and the whole of Poland. He was born on 2 January 1922 in Warsaw. His family lived in Międzylesie, where he spent his childhood and early teenage years. In the years 1935-1939, he attended lower-secondary school in Warsaw, where he also joined the scouts. In the first months of the Nazi occupation, he completed the Home Army secret officer cadet school. He took part in many sabotage actions and was recruited for the 25th infantry regiment of the Home Army of the Piotrków Trybunalski Land, fighting in the Kielce region and in the Holy Cross Mountains. Under the pseudonym ”Roszak”, he became a platoon commander in the 5th company of the 2nd battalion commanded by Maj. Józef Wyrwa (pseudonyms ”Furgalski” and ”Stary”). In 1949, he graduated from the Firefighting Officer School in Warsaw, and became an instructor at non-commissioned officer school in Nysa. In the years 1956-1959, he was a Deputy Chief of the Non-Commissioned Fire Service Officer School in Nysa. On 1 May 1968, he was appointed Chief of the Voivodeship Fire Service in Opole. He took part in many tough fire and rescue actions in Poland, among others, extinguishing a fire at the Oil Refinery in Czechowice-Dziedzice (1971), an eruption of oil and gas from the ”Daszewo-1” subterranean well near Karlin (1980), the elimination of the consequences of a flood in the Płock Voivodeship (1982), and extinguishing fires in the Częstochowa, Katowice, Wrocław and Zielona Góra Voivodeships. Zdzisław Filingier took part in these actions as one of the commanders. After action in Karlin, he was recognised as a creator of an innovative method of overcoming eruptions, called ”the Polish method”. He also co-organised aid for Armenian populations after a disastrous earthquake. It was the first experience of firefighters’ giving foreign aid to countries affected by an earthquake. Colonel Filingier earned his retirement in December 1989. He was decorated with many medals for fighting in the defence of his country, his professional achievements in the firefighting service, and his social activities. He created the basis for the establishment of the State Fire Service. Fire Safety Colonel Zdzisław Filingier died on 10 November 2015, at the age of 93.
Źródło:
Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza; 2017, 47, 3; 124-131
1895-8443
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„…na straży honoru Polski”. Konspiracja w Puszczy Noteckiej jako przykład oporu wobec systemów totalitarnych
“...guarding the honour of Poland”. Conspiracy in the Noteć Forest as an example of resistance to totalitarian systems
Autorzy:
Słabig, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111927.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
the Home Army
Noteć Forest
Czarnków district
the Citizens’ Militia
Security Office
NKVD Internal Troops
Czarnków
Drawsko
Drezdenko
Armia Krajowa
Puszcza Notecka
pow. czarnkowski
Milicja Obywatelska
Urząd Bezpieczeństwa
Wojska Wewnętrzne NKWD
Opis:
Położone na północno-zachodnich obrzeżach Wielkopolski rozległe tereny leśne stały się zapleczem dla działalności konspiracyjnej wymierzonej przeciw niemieckiemu systemowi okupacyjnemu i powojennym rządom komunistów. W czasie II wojny światowej lokalne struktury podziemia weszły w skład czarnkowskiego Obwodu Armii Krajowej, podporządkowanemu Inspektoratowi Rejonowemu Zachód z siedzibą w Sierakowie. W Puszczy Noteckiej zorganizowano sieć kurierską, zbudowano liczne kryjówki dla spalonych konspiratorów, a także prowadzono akcje rekwizycyjne. Po wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej takie czynniki, jak lęk przed śmiercią w ostatnich tygodniach wojny i represjami sił reżimowych, zamęt polityczny, a także sprzeciw wobec systemu komunistycznego sprawiły, że wielu dawnych partyzantów, dezerterów z milicji i wojska, postanowiło stworzyć zbrojne grupy przetrwania. Ich żywot był krótki. Latem 1945 r. zostały rozbite przez Wojska Wewnętrzne NKWD bądź też same poddawały się Grupie Operacyjnej KW MO w Poznaniu, która stosowała mniej brutalne metody „rozładowania” lasów i likwidacji oddziałów partyzanckich. Część dawnych konspiratorów z Puszczy Noteckiej spędziła kilka lat w więzieniach, a później była przedmiotem „profilaktycznej” kontroli operacyjnej aż do początku lat sześćdziesiątych XX w.
Located on the north-western outskirts of Wielkopolska (Greater Poland region), these vast forest areas became a base for underground activity against both the German occupation and post-war communist rule. During the Second World War, the local underground structures became part of the Czarnków District of the Home Army, subordinated to the Western District Inspectorate based in Sieraków. A courier network was organised in the Noteć Forest, numerous hiding places were built for conspirators, and requisitioning operations were carried out. After liberation from German occupation, factors such as the fear of death in the last weeks of the war and repression by regime forces, political confusion, and opposition to the communist system led many former partisans and deserters from the militia and army to form armed survival groups. These did not survive for long. In the summer of 1945 they were either broken up by the NKVD Internal Troops or they surrendered to the Operational Group of the Provincial Headquarters of the Citizens’ Militia in Poznań, which used less brutal methods to “cleanse” the forests and eliminate partisan units. Some of the former Noteć Forest conspirators spent several years in prison and were later subjected to “preventive” operational control until the early 1960s.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 389-451
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawa Leonarda Zub-Zdanowicza w dokumentacji 14 Sądu Polowego Dowództwa 2 Korpusu Polskiego i 12 Sądu Polowego Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia w latach 1945–1947
Leonard Zub-Zdanowicz’s case in the documentation of the 14th Field Court of the Command of the 2nd Polish Corps and the 12th Field Court of the Polish Resettlement Corps in 1945–1947
Дело Леонарда Зуб-Здановича в документации 14-го полевого суда командования 2-го польского корпуса и 12-го полевого суда Польского корпуса приёма и распределения
Autorzy:
Rzeczkowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1918306.pdf
Data publikacji:
2019-08-15
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
sąd polowy
śledztwo
dezercja
Narodowe Siły Zbrojne
Armia Krajowa
II wojna światowa
court-martial
investigation
desertion
National Armed Forces
The Home Army
The Second World War
военно-полевой суд
расследование
дезертирство
Национальные Вооруженные силы
Армия Крайова
Вторая мировая война
Opis:
W latach 1945–1947 14 Sąd Polowy Dowództwa 2 Korpusu Polskiego i 12 Sąd Polowy Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia prowadziły dochodzenie w sprawie oficera AK i NSZ, cichociemnego Leonarda Zub-Zdanowicza ps. „Ząb” „Dor” „Szprung”. Wszczęte zostało na skutek doniesienia przewodniczącego Komisji Weryfikacyjnej AK, którego podstawą były zeznania żołnierzy AK z Okręgu Kieleckiego oraz oficerów Kedywu z Warszawy. Zarzuty dotyczyły m.in. dezercji, współpracy z Niemcami w okresie II wojny światowej oraz zwalczania oddziałów AK. W trakcie śledztwa przesłuchano kilkudziesięciu świadków, zeznania składał też Zub-Zdanowicz, któremu nie dowiedziono popełnienia zarzucanych mu czynów. Postępowanie nie zakończyło się umorzeniem sprawy ani też nie trafiło na salę sądową. Akta złożono do Archiwum Polskich Sił Zbrojnych. Zub-Zdanowicz został zweryfikowany w stopniu porucznika, w kolejnych latach awansował do stopnia rotmistrza, zaś w 1957 r. gen. Władysław Anders mianował go majorem.
In the years 1945–1947 the 14th Court-Martial of the Command of the 2nd Polish Corps and the 12th Court-Martial of the Polish Resettlement Corps conducted an investigation into the case of an officer of the Home Army and the National Armed Forces, the „silent unseen” Leonard Zub-Zdanowicz, aka „Ząb”, „Dor”, „Szprung”. It was started as a result of a report by the Chairman of the Home Army Verification Commission, which was based on testimonies of Home Army soldiers from the Kielce District and Kedyw (Directorate of Diversion) officers from Warsaw. The accusations concerned, among others, desertion, collaboration with the Germans during World War II and working against the Home Army units. During the investigation several dozen witnesses were questioned, and Zub-Zdanowicz himself gave testimony as well. He was not proved to have committed the acts he was accused of. The proceedings did not end with the discontinuance of the case, nor did they end up in the courtroom. The files were submitted to the Archives of the Polish Armed Forces. Zub-Zdanowicz was verified in the rank of lieutenant, in the following years he was promoted to the rank of captain, and in 1957 General Władysław Anders appointed him major.
В 1945–1947 годах 14-й военно-полевой суд командования 2 Польского корпуса и 12-й военно-полевой суд Польского корпуса приёма и распределения провели расследование по делу офицера AK и Национальных Вооруженных сил, „тихотёмного” Леонарда Зуб-Здановича (псевдонимы: „Зомб” [„Зуб” – прим. пер.], „Дор”, „Шпрунг”). Следствие было инициировано в результате доклада председателя Контрольной комиссии АК, основанного на показаниях солдат Армии Крайовой из округа Кельце и офицеров Кедив из Варшавы. В обвинении речь шла, в частности, о дезертирстве, сотрудничестве с немцами во время Второй мировой войны и боевых действиях в отношении отрядов АК. В ходе расследования было опрошено несколько десятков свидетелей. Показания давал также и Зуб-Зданович, который не был признан виновным в совершении предполагаемых действий. Следствие не закончилось ни прекращением дела, ни судебным заседанием. Документы по делу были переданы в Архив Польских Вооруженных сил. Зуб-Зданович был утвержден в звании поручика, а в последующие годы был повышен до звания ротмистра. В 1957 г. генерал Владислав Андерс присвоил ему звание майора.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2019, XX (LXXI), 1 (267); 157-191
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oddział Henryka Kwaśniewskiego „Luxa” z II Inspektoratu Zamojskiego AK i jego ostatnia walka
A Study concerning the Unit commanded by Henryk Kwaśniewski „Lux” from the 2nd Zamość Inspectorate of the Home Army and his last Battle
Отряд Генрика Квасьневского „Люкса” из II Замосского инспектората Армии Крайовой и его последний бой
Autorzy:
Szyprowski, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1857117.pdf
Data publikacji:
2021-06-23
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
II Inspektorat Zamojski AK
Henryk Kwaśniewski ps. „Lux”
Wacław Kwaśniewski ps. „Mściwy”
Armia Krajowa
podziemie antykomunistyczne
2nd Zamość Inspectorate of the Home Army
Henryk „Lux” Kwaśniewski
Wacław „Mściwy” Kwaśniewski
Home Army
anti-communist underground movement
II Замосский инспекторат Армии Крайовой
Генрик Квасьневский „Люкс”
Вацлав Квасьневский „Мстивый”
Армия Крайова
антикоммунистическое подполье
Opis:
Prezentowany artykuł przedstawia powstanie i działalność oddziału dowodzonego przez plut. Henryka Kwaśniewskiego „Luxa” do chwili jego rozbicia 15 grudnia 1951 r. w kol. Alojzów. Autor, prezentując dokumenty i relacje związane z obławą KBW, która doprowadziła do likwidacji grupy, podejmuje próbę wyjaśnienia nieścisłości w dokumentach i powody, które legły u podstaw opisu walki i przyczyn śmierci Henryka Kwaśniewskiego ps. „Lux” i Wacława Kwaśniewskiego ps. „Mściwy” w sposób niezgodny z relacjami uczestników.
This article investigates the creation and operational activity of the platoon detachment commanded by Henryk „Lux” Kwaśniewski from the 2nd Zamość Inspectorate of the Home Army, until it was eliminated on December 15, 1951 in a firefight in the Alojzów district. The author presents documents and reports related to the KBW raid, which led to the liquidation of the group, and attempts to explain the inaccuracies that appear in the preserved documents. Furthermore, the documented description of the fight and how Henryk „Lux” Kwaśniewski and Wacław „Mściwy” Kwaśniewski died, the details of which differ from those supplied by the actual participants, is also subjected to scrutiny.
В представленной статье рассказывается о создании и работе отряда под командованием Генрика Квасьневского „Люкса” до того момента, пока он не был разбит 15 декабря 1951 года в районе Алойзува. Автор, представляя документы и отчеты, связанные с рейдом Корпуса внутренней безопасности, приведшим к ликвидации группы, пытается объяснить неточности в представленных документах и причины, лежащие в основе описания битвы, атакже причины смерти Генрика Квасьневского „Люкса” и Вацлава Квасьневского „Мстивого”.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2021, XXII (LXXIII), 1 (275); 105-141
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konflikt polsko-ukraiński w dystrykcie lubelskim w optyce dokumentów niemieckich. Faza kulminacyjna (marzec - czerwiec 1944 r.)
The Polish-Ukrainian Conflict in the Lublin Poviat from the Perspective of German Documents. Culmination Phase (March–June 1944)
Autorzy:
Zajączkowski, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154459.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
dystrykt lubelski
okupacja niemiecka
akcja antypolska OUN-B i UPA
„rewolucja hrubieszowska” AK i BCh
polsko-ukraińska wojna partyzancka na Zamojszczyźnie/południowej Chełmszczyźnie
Lublin poviat
German occupation
anti-Polish OUN-B and Ukrainian Insurgent
Army (UPA) actions
”Hrubieszów Revolution” of the Home Army and BCh
Polish-Ukrainian partisan war in the Zamość/southern Chełm regions.
Opis:
Niniejszy tekst został poświęcony najtragiczniejszej odsłonie konfliktu polsko-ukraińskiego na wschodniej Lubelszczyźnie w okresie okupacji niemieckiej − wydarzeniom rozgrywającym się w południowo-wschodniej części dystryktu lubelskiego między marcem a czerwcem 1944 r., czyli akcji antypolskiej podziemia ukraińskiego (OUN-B i UPA) i „rewolucji hrubieszowskiej” podziemia polskiego (AK i BCh) na Zamojszczyźnie/południowej Chełmszczyźnie, w których następstwie wiosną 1944 r. doszło na tym terenie do wybuchu polsko-ukraińskiej wojny partyzanckiej. Jej kres położyło nadejście Armii Czerwonej w lecie 1944 r. W niniejszym artykule wspomniane wydarzenia zostały ukazane w świetle wybranych dokumentów niemieckich – administracji cywilnej, policji i wojska.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 2; 458-475
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tak zwani partyzanci. Z Krystyną Badurką rozmawia Monika Stec
Autorzy:
Stec, Monika
Badurka, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/643623.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
oral history
the Armia Krajowa / Home Army
National Armed Forces / Narodowe Siły Zbrojne
the „Doomed soldiers”
post-war period
anti-communism
guerilla
military bands
historical politics
the Institute of National Remembrance
Opis:
So-called partisans. Monika Stec in an interview with Krystyna Badurka Referring to the story of her father’s death in 1945, Krystyna Badurka-Rytel discusses the times before and after World War II. Before WWII, her father, Felix Badurka, was a soldier of the Home Army, while after the war he served as the chairman of the National Council and built "the new system". For decades, the Badurka family has been trying to find out who is responsible for his murder.The story of tracking perpetrators is presented against a broader background: the attitude of the population and the Church towards the underground army during and after WWII; the socio-political changes (specifically in rural areas) after World War II, as well as the modern times, in particular the attitude to the past. Krystyna Badurka-Rytel objects to the current Polish political history, because, as she believes, it glorifies the war crimes committed by the so-called “conspiracy” by honouring the participants with books and monuments.
Źródło:
Studia Litteraria et Historica; 2012, 1
2299-7571
Pojawia się w:
Studia Litteraria et Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zrzut broni w Lubli z dnia 1 lipca 1944 roku
Autorzy:
Nabożny, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1927600.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara
Tematy:
zrzut broni
Lubla
Armia Krajowa
The weapons airdrop
Home Army
Opis:
The weapons airdrop in Lubla on 1 July 1944 belonged to one of the most dangerous weapons delivery operations for Polish partisans. It took place as part of the third period of airdrops, which was codenamed “Riposta” (Polish for “Retort”) and lasted from 1 August 1943 to 31 July 1944. In that period, 205 airdrops were made. The efficient retrieval of the dropped weapons by about 100 Home Army soldiers from nearby towns and villages enabled the local partisans to engage in combat against both German and Soviet occupiers. The historic plaque installed on 7 July 2002 in the School Complex in Lubla commemorates the airdrop.
Źródło:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2019, 26; 285-295
1234-8880
Pojawia się w:
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ostatni leśni czy zbrojne podziemie? Wokół charakteru działalności zbrojnej Obszaru NIE Lwów (sierpień 1944 – maj 1945 roku)
The last anti communist guerillas or the armed independence underground. Reflections on the nature of armed operations of the „NIE” Organization in the Lviv Region (August 1944 – May 1945)
Autorzy:
Markowski, Damian Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2028879.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
Tematy:
Galicja Wschodnia
Wołyń
Organizacja NIE
Armia Krajowa
antysowieckie podziemie
NKWD
NKGB
Lwów
konspiracja
partyzantka
Eastern Galicia
Volhynia
the NIE Organisation
the Polish Home Army
anti-Soviet underground
NKVD
the People’s Commissariat of Internal Affairs
the People’s Commissariat of State Security
Lviv
partisan warfare
conspiracy
Opis:
Po ponownym zajęciu w 1944 roku ziem wschodnich II Rzeczypospolitej Polskiej przez Armię Czerwoną Sowieci rozpoczęli restytucję swojej władzy na terenach, które były przez nich okupowane w latach 1939 – -1941. Oznaczało to fiasko planu „Burza” i przyzwolenie zachodnich aliantów Polski na ponowny zabór części jej terytoriów. Nowa konspiracja, oparta w większości na członkach poprzedniego podziemia, stanęła przed koniecznością podjęcia decyzji odnośnie do charakteru i skali działań zbrojnych. Otwarta walka z sowieckim okupantem groziła całkowitą zagładą, dlatego kierownictwo organizacji NIE zdecydowało się niemal całkowicie zrezygnować z działalności partyzanckiej na rzecz patroli bojowych, operujących głównie w miastach i wykonujących „chirurgiczne” uderzenia likwidacyjne i dywersyjne
After the Red Army reoccupied the eastern territories of the Polish Republic (1918-1939), the Soviets began the restitution of their power in the territories they had seized earlier in the years (1944) 1939-1941. What this meant was the failure of the „Tempest” plan and the consent of Poland’s western allies for the new annexation of part of its territory. The new conspiracy, for the most part based on members of the independence underground, had to decide on the character and scale of military operations. The fight against the Soviet occupant posed a threat of total annihilation, therefore the leadership of the NIE organization decided to practically abandon partisan activity in favor of sabotage and combat patrols, operating mainly in the cities and performing well-aimed strikes against the enemy.
Źródło:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2021, 2(16); 127-143
2354-0435
2719-8618
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bolesław Halewski (Heller) (1919–1999) – wyjątkowo okrutny czy typowy funkcjonariusz UB?
Bolesław Halewski (Heller) (1919–1999) – Exceptionally Cruel or a Typical Security Service Officer?
Autorzy:
Pietrzyk, Mirosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312268.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Voivodeship Office of Public Security in Bydgoszcz
members of the Home Army in Pomerania after 1945
Security Department Crimes
victims of communism
Security Department officers in Bydgoszcz
Jews in the Security Department
Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Bydgoszczy
członkowie Armii Krajowej na Pomorzu po 1945 r.
zbrodnie UB
ofiary systemu komunistycznego
funkcjonariusze UB w Bydgoszczy
Żydzi w UB
Opis:
Po zakończeniu II wojny światowej liczna grupa osób pochodzenia żydowskiego rozpoczęła służbę w wymiarze sprawiedliwości, propagandzie i aparacie bezpieczeństwa PRL-u. Jednym z nich był Bolesław (Heller) Halewski, który po spędzeniu wojny na terenie ZSRR powrócił do Polski w 1944 r. Po kilkumiesięcznym kursie dla oficerów politycznych wojska został skierowany do służby w MPB. Jako funkcjonariusz UB wykazywał się szczególną brutalnością i bezwzględnością, co doprowadziło do śmierci kilku osób. Uczestniczył także w zacieraniu śladów zbrodni. Po kilku latach został usunięty ze służby i skazany za przestępstwa kryminalne popełnione w związku z wykonywaniem obowiązków. Śledztwo wszczęte przeciw niemu po Październiku ’56, a dotyczące zbrodni, w których brał udział, zostało umorzone. Dopiero po 1989 r. wymiar sprawiedliwości wszczął przeciw niemu kolejne śledztwo w tej sprawie. Halewski uniknął jednak odpowiedzialności, gdyż legalnie wyjechał do Izraela, gdzie pozostał do śmierci. Był jednym z kilkusetosobowej formacji żydowskiego pochodzenia, która po 1945 r. szczególnie negatywnie zapisała się w świadomości Polaków ze względu na swe zaangażowanie po stronie komunizmu.
Following the end of World War II, a large group of people with a Jewish background joined the justice system, the propaganda apparatus and the security services in the Polish People’s Republic. Bolesław (Heller) Halewski was one case in point. He spent the war in the Soviet Union and returned to Poland in 1944. After a several months of training as a political army officer, he was assigned to work for the Ministry of Public Security. During his time as an officer in the Security Department, he exhibited exceptional brutality and callousness. This led to several deaths, which he was also involved in covering up. After several years he was expelled from service and sentenced for criminal offences committed while in service. An investigation into his crimes was launched after October 1956, then discontinued. The criminal justice system did not investigate his crimes again until after 1989. However, Halewski avoided liability by legally emigrating to Israel, where he remained until his death. He was one of a group of several hundred Jewish people who left a particularly negative mark on the Polish public opinion after 1945 as a result of their involvement in the Communist regime.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2020, 18; 647-684
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Raport o sądowych morderstwach
Judicial Murders: a Report
Autorzy:
Kielasiński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/699044.pdf
Data publikacji:
1994
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
sądowe morderstwa
Zamek Lubelski
żołnierze Armii Krajowej
judicial murders
the Lublin castle
Home Army soldiers
Opis:
The Lublin castle has historical connections with the old town area. The castle hill was the seat of a stronghold and residence of the starost who ruled in the king’s name. Excavations led to discovery of traces of a 9th century settlement. The construction of a stone castle began in the 14th century. It was used as a prison in the 19th century and until 1954. In 1939‒1944, the Lublin Castle housed a prison of the Nazi secret police and security service, the Sicherheitsdienstpolizei and Sicherheitsdienst Lublin. The role of the Lublin Castle prison was particularly dreadful; dring the period of martyrdom and extermination of the Polish nation under the Nazi occupation of  Poland. Even today, the castle is treated as a national symbol of the heroism and suffering of the Polish nation. Before they took flight, the Nazis organized a last execution on Jury 22, 1944: 286 prisoners were murdesed in the Castle. On that same day and on July 20, 1944, a further 800 prisoners were taken from the castle and executed at the  concentration camp in Majdanek, a suburb of Lublin. On July 22, 1944, of the Polish Committee for National Liberation (PKWN) was created under Soviet pressure. It assumed power over the territory of Poland which had been taken by the Red Army after the flight of the Nazis. Organized armed forces known as the Home Army, ‒ operated  in Poland  troughout the war. They were subordinate to the Polish Government in Exile, residing in England. The Government in Exile was recognized by all counties except the USSR. Home Army troops refused to submit to the Red Army and PKWN. For this reason, the Soviet and Polish army, together with security services, started to disarm the Home Army troop. Mass arrests and deportations into the USSR began. A number of Home Army units were disarmed, among them the famous 27th Infantry Division. Troughoot the Lublin District, mass arrests of Home Army soldiers took place. The detainees were sent to the former concentration camp in Majdanek and the Lublin Castle prison. Arrested were also state oflicials ‒ delegates of the Polish Government in London. The Commander of the Home Army Lublin District, General Kazimierz Tumidajski, was detained during negotiations with Soviet authorities and  deported to the USSR. Home Army soldiers who had been arrested and confined to Polish prisons, were subjected to investigations by the Soviet and Polish security service which involved the use of threats and a variety of tortures.  Describing his ordeal, one of the prisoners stated he could not relate “all the atrocities” he had suffered from Soviet officers. The detained soldiers received no medical assistance; those who managed to survive the Castle prison nightmare described the appearance of  battered Home Army soldiers and related their complaints. During the initial period discussed in this report, most Home Army soldiers were arrested by Soviet authorities without due judicial decision. They were interrogated in Russian, a language they did not speak. It was only 2 or 3 months later that the detainees were handed over to Polish authorities. Only then, Polish prosecutors issued formal decisions to remand them in custody, and the records of selected hearings were translated into Polish. The evidence gathered by Soviet security officers provided the grounds for indictments directed to military courts that operated in Lublin.             III. In 1944, the indictments signed by Polish military prosecutors were lodged with the Military Court of the Lublin Garrison, commanded by a Soviet officer, Colonel Konstantin Krukovsky. Preceding the first-instance hearing was a closed sitting where the court, composed of three judges, confirmed the indictment; the trial followed on that same day. The copy the indictment was delivered to the detainee only after the hearing had started. The main charges contained in indictments were: membership in the Home Army, unlicensed possession of firearms, or evasion of military service ‒ acts threatened with capital punishment. There is evidence to show that the actual penalties were decided upon by the Mi1itary Courts Department of the Polish Army, headed by a Soviet ofIicer, Brigadier General Alexander Tarnovsky. The execution of the orders was the responsibility of the head of the court, Colonel Krukovsky, and the judges presiding over the case. In none of the cases did the Lublin Garrison Military Court took any evidence whatsover, whether on motion of the defendant or on its own initiative. The only hearing of evidence consisted of hearing the defendant’s statement; the defendants admitted their membership of the Home Army but refused to acknowledge any guilt. The various formulations they used were then quoted out of context to prove they had in fact been guilty of trying to subvert democratic system of Poland ‒ an  assumption made well in advance. The trials were held at the Lublin Castle prison. They were closed sittings in which neither the counsel for the defence nor the prosecutor participated. The defendant’s family were not informed about the date of the trial as they knew nothing about his fate anyway, and the defendant himself did not learn about the trial until it started. Unqualified persons participated in deciding on conviction and sentence, or the court was formed inadequately. For example, the principle that the lay judges’ rank should not be lower than the defendant’s was commonly infringed upon. A glaring example of  such infringement was the case of Colonel Edward Jasiński who was convicted by N.C.O. lay judges. Delivering the judgment, the court informed the defendant that the decision was final and not subject to appeal. Most defendants were sentenced to death. Many meritorious Home Army soldiers who had fought for independence throughout the Nazi occupation met death this way. The sentences were carried out upon confirmation by the Commander-in-Chief of the Polish Army (at that time, General Michał Rola-Żymierski) or his second in command (Generals Świerczewski and Berling), and sometimes by lower rank commanders. They were obliged to examine the justification of the sentences ex officio; they also had the right to grant pardon. Confirmation of the sentence and pardon were two separate institutions of the law of criminal procedure; thus pardon could be granted even if the sentence had been confirmed. In practice, no rules whatsoever were observed: confirmed sentences were carried out without pardon proceedings, or following such proceedings but without the proceedings aimed at review of the grounds. It should be added that under the law in force, pardon could only be refused by the President of the National People’s Council, Bolesław Bierut, while the army commanders had merely the right to grant pardon. In fact, they also refused pardon on numerous  occasions. In practice, sentences were carried out basied on the order of Brigadier General Alexander Tarnovsky who informed the head of military court about the decision of Commander-in-Chief and ordered the need for immediate execution. Capital punishment was executed at the Castle prison, in the basement of the administration building, at various hours of day and night. The Report quotes the account of an execution provided by a surviving Lublin physician, and a numer of facts which, together with the now available reports from executions, tell about the identity of their participants. The grim record holders are two sergeants: within 50 minutes, one of them participated in the execution of 11, and the other one – of 12 Home Army soldiers. Until January 5, 1945, the bodies of the executed were secretly buried at a Lublin cemetery upon written of the prison warden Second Lieutenant Alojzy Stolarz; the orders have been preserved in the cemetery archives. There is no  mention at all about subsequent burials although – as follows from the attached documents – Home Army soldiers were still executed at the Castle after that date. The soldiers kept on their dignity till the end; scant accounts of their demeanour were provided by prison chaplains, the only persons the convict’s family about hos death. Throughout both the preparatory and the judicial proceedings, valid legal provisions were violated. The system of military penal law contained provisions dating from the 1930’s and not yet quashed at the time of examination of the discussed cases. Such provisions were simply treated as non-existent. The Code of Criminal Procedure and the Military Code of the Polish Armed  Forces in USSR, developed by the Political and Educational Board of the Polish  Army in the USSR established in 1943 was adopted as the legal grounds for proceedings. As shown by the facts quoted in this report, the summary procedure  was applied to defendants. It was provided for by the code of criminal procedure of the Polish Armed Forces in the USSR, but military courts competed with each other in breaking the law to the extent of not even observing the law that had been established in the USSR. Under the law then in force, none of the sentences discussed in the report ever became final and valid. Judicial proceedings glaringly infringed on all the principles of procedure: direct examination of evidence, impartiality, presumption of innocence, openness, adversary trial, right to defence, to appeal, and the right to apply for pardon. The Home Army soldiers mentioned in the report were convicted in defiance with the ban on retroactive force of law as the decree on  protection of state under which they were tried had entered into force on November 4, 1944 with the binding force since August 15, 1944; most had been imprisoned for many weeks before the decree was actually introduced. VII. The extermination of Home Army soldiers at the Lublin Castle was kept secret for decades. Many attempts at revealing the tragic events failed, and the demands for posthumous acquittal, made by families of the executed, were rejected. It was only after June 4, 1989, as a result of extraordinary appeals or re-institution of proceedings, that the Supreme Court passed many decisions on acquittal, manifesting not only the groundlessness of convictions but also their function as a political disposal of opponents of the new authority – of the Home Army formed by the legitimate Polish Government to fight the Nazi invaders. The enormity of lawlessness of the discussed practices made the Parliament of Republic of Poland pass, on February 23, 1991, an act on the invalidity of the judgments in cases of persons victimized for their activities on behalf of a sovereign Polish state.
Źródło:
Archiwum Kryminologii; 1994, XX; 97-135
0066-6890
2719-4280
Pojawia się w:
Archiwum Kryminologii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cichociemni – dzieje elity polskiej dywersji na kanwie życiorysu Bolesława Polończyka ps. „Kryształ”
“The Unseen & Silent” – the history of the Polish sabotage elite on the basis of the biography of Bolesław Polończyk alias “Kryształ”
Autorzy:
Polończyk, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/557446.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Cichociemni
II wojna światowa
Armia Krajowa
dywersja
The Unseen & Silent
Second World War
Home Army
sabotage
Opis:
W artykule przedstawiono krótki zarys historii formacji Cichociemnych – Spadochroniarzy Armii Krajowej, na podstawie życiorysu jednego z nich – Bolesława Polończyka ps. „Kryształ”. Zaprezentowana biografia obejmuje dzieciństwo i młodość bohatera, następnie okres podjęcia pracy zawodowej, przerwany wybuchem II wojny światowej, tułaczkę do Francji, rekrutację do legendarnej formacji, wreszcie – czas służby w okupowanej Polsce oraz powojenne losy „Kryształa”. Życiorys stanowi tło rozważań nad dziejami elity polskiej dywersji w trakcie II wojny światowej – począwszy od czasu powstawania formacji, poprzez okres szkolenia kandydatów na Cichociemnych, a na służbie tych żołnierzy w ZWZ/AK po skoku do okupowanego kraju skończywszy.
The article presents a short history of the formation of “The Unseen & Silent” (Cichociemni) – Parachutists of the Home Army (Armia Krajowa), based on the biography of one of them – Bolesław Polończyk alias “Kryształ”. The biography covers the period of Polończyk’s childhood and youth, then – the time of employment, interrupted by the outbreak of the Second World War, the journey to France, the recruitment to the legendary formation, finally – “Kryształ”’s military service in occupied Poland and his post-war life. The biography constitutes the background of the reflections about the history of this Polish sabotage elite during the Second World War – starting with the time of its creation, throughout the period of the training of the candidates, until their military service in the Union of Armed Struggle/Home Army (ZWZ/AK) after their drops into the occupied country.
Źródło:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka; 2016, 3; 173-188
1899-6264
2451-0718
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W sukurs pamięci. Kilka uwag o diariuszu i pamiętnikach Mieczysława Marcinkowskiego
In Aid of Memory. Some Remarks on the Diary and Memoirs of Mieczysław Marcinkowski
Autorzy:
Setlak, Wiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/451227.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Subcarpathia
Home Army
the Polish Underground
history
diary
composition
Podkarpacie
Armia Krajowa
Polskie Podziemie
historia
diariusz
kompozycja
Opis:
Mieczysław Marcinkowski’s diary entitled Wbrew losowi. Z partyzantki i tułaczki 1939–1945 was created in two periods of the author’s life and two geographical and cultural areas (Subcarpathia during wartime in Poland and California in the 1990s). Developed by a group of Rzeszów scientists, the diary of a Home Army fighter in Subcarpathia, later a refugee, now living in Pasadena, USA, is a record of events, experiences and reflections from wartime occupation and postwar exile. It is a convincing record of facts, which makes it a valuable source text for historians. It is also a work of some literary quality, written in spontaneous and sincere language that triggers empathy in the reader, and it is fairly original at the composition level.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2016, 6(11); 498-502
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pion łączności radiowej w ramach Okręgu Białystok Armii Krajowej-Armii Krajowej Obywateli
The Radio Communications Division within the Białystok District of the Home Army-the Civic Home Army
Die Funkabteilung des Bezirks Białystok der Heimatarmee-Bürgerlichen Heimatarmee
Autorzy:
Świerbutowski, Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2089411.pdf
Data publikacji:
2022-08-30
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
II wojna światowa
Armia Krajowa
Okręg Białystok AK
Armia Krajowa Obywateli
Londyn
łączność radiowa
radiostacje
Polski Komitet Wyzwolenia Narodowego
okupacja sowiecka
World War II
Home Army
Białystok District of Home Army
Home Army of the Citizens
London
radio communication
radio stations
Polish
Committee of National Liberation
Soviet occupation
Zweiter Weltkrieg
Heimatarmee
Heimatarmee Bezirk Białystok
Bürgerliche Heimatarmee
Funkverkehr
Radiosender
Polnisches Komitee der Nationalen Befreiung
Sowjetische Besatzung
Opis:
Artykuł porusza zagadnienie sposobu funkcjonowania i działalności pionu łączności radiowej Okręgu Białystok AK. Analizuje dzieje tego pionu, począwszy od jego utworzenia w marcu 1944 r. (po rozwiązaniu Okręgu Białystok AK), po jego rozbicie w wyniku obławy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w lipcu 1945 r. W trakcie ponadrocznej działalności pionu Okręg Białystok nadał kilkadziesiąt depesz – skierowanych zarówno do polskich władz w Londynie, jak i Komendy Głównej. Prezentowały one różne informacje, czasami bardzo ważne, inne natomiast nakreślały panującą na Białostocczyźnie sytuację, w szczególności obraz okupacji sowieckiej.
This article deals with the functions and activity of the radio communication division of the Home Army in the Białystok District. The history of this department is presented, starting from its creation in March 1944 (after the dissolution of the Home Army in the Białystok Area), to its disintegration as a result of a manhunt conducted by the Public Security Office in July 1945. During more than a year’s activity, the Białystok District sent dozens of dispatches – both to the Polish authorities in London and to Command Headquarters. These dispatches concerned various and sometimes very important matters, which included reports outlining the prevailing situation in the Białystok region, in particular the extent of the Soviet occupation.
Der Aufsatz befasst sich mit der Funktionsweise und Tätigkeit der Funkabteilung des bürgerlichen Bezirks Białystok der Heimatarmee. Sie analysiert die Geschichte dieser Division von ihrer Gründung im März 1944 (nach der Auflösung des regulären Białystok-Bezirks der Heimatarmee) bis zu ihrer Auflösung im Zuge der Fahndung des Amtes für öffentliche Sicherheit im Juli 1945. Im Laufe der mehr als einjährigen Tätigkeit der Division hat der Bezirk Białystok mehrere Dutzend Depeschen an die polnischen Behörden in London und an das Hauptquartier versendet. Sie präsentierten verschiedene wichtige Informationen, während andere die vorherrschende Situation in der Region Białystok, insbesondere das Bild der sowjetischen Besatzung, darstellten.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2022, XXIII (LXXIV), 2 (280); 162-194
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Jan Grudziński „Płomień” (1914-1948)
Jan Grudziński “The Flame” (1914-1948)
Autorzy:
Karpiński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/564073.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
Home Army
Jan Grudziński
Communism
Underground
Freedom and Independence
The Flame
Cursed Soldiers
Armia Krajowa
komunizm
Płomień
podziemie
Wolność i Niezawisłość
Żołnierze Wyklęci
Opis:
The sergeant Jan Grudziński, alias "Płomień" (eng. „Flame”) was born on the 23rd December 1914 in Kąkolewnica. Just before the outbreak of the war, he had served in the 6th Sapper Battalion of the 9th Infantry Division. He fought in the September Campaign. When the campaign had been finished he managed to avoid captivity and settled in his hometown of Rudnik. Jan Grudziński began his underground activity probably in 1941. After the establishment of the ZWZ-AK (The Union of Armed Struggle - Home Army), he conformed to the structures of that organization in Radzyń Podlaski’s District. The activity conducted at that time was focusing on combating informers and gangs, building an intelligence network, organizing sabotage and distributing underground newspapers. The "Flame" took part in the "Burza" operation (eng. Operation „Tempest”). He had participated in battles with the Germans until the 35th Infantry Regiment of the Home Army was disarmed by the Soviets. After the dissolution of the Home Army, he did not reveal himself and continued his struggle with the communist regime as a part of the Resistance Movement, and then the Freedom and Independence Organization. He was in charge of the militia unit in the IV region. Then he was promoted to the rank of sergeant. He took part in the attack on Radzyń Podlaski on New Year's Eve in 1946. After the falsified election, he revealed himself on the commander of the district order, but he hid a part of the weapon. Arrested in July 1947 by the communist Security Office, he was imprisoned in the Castle in Lublin and subjected to a brutal investigation. He was sentenced to death with the verdict of the Military District Court. After the execution, the body of Jan Grudziński was secretly buried, probably in the cemetery at Unicka Street in Lublin.
Źródło:
Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2018, 16, 1; 167-177
1643-4374
Pojawia się w:
Radzyński Rocznik Humanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Udział 9 Pułku Piechoty w zwalczaniu polskiego podziemia niepodległościowego w powiecie chełmskim w 1945 roku
Participation of the 9th Infantry Regiment in Combating the Polish Independence Underground in the Chełm District in 1945
Autorzy:
Panasiuk, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20874646.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Polish People’s Army
independence underground
Home Army
Delegation of the Armed Forces
National Armed Forces
ludowe Wojsko Polskie
podziemie niepodległościowe
Armia Krajowa
Delegatura Sił Zbrojnych na Kraj
Narodowe Siły Zbrojne
Opis:
Ważnym i niedostatecznie opracowanym zagadnieniem badawczym dotyczącym najnowszej historii Polski jest kwestia zaangażowania ludowego Wojska Polskiego w zwalczanie podziemia niepodległościowego. Tuż po zakończeniu II wojny światowej w Europie polskie władze komunistyczne rzuciły do walki z podziemiem regularne jednostki wojska. 24 maja 1945 r. Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego wydało rozkaz, na mocy którego do zwalczania wojskowej konspiracji skierowano trzy dywizje piechoty (1, 3 i 9). Wysłano je na teren województw: białostockiego, lubelskiego, rzeszowskiego, warszawskiego i krakowskiego. Obecność wojska miała wzmocnić na tych obszarach władzę komunistyczną, a zadaniem poszczególnych jednostek było pomaganie aparatowi bezpieczeństwa w walce z podziemiem. W skład 3 Dywizji Piechoty.wchodził 9 Pułk Piechoty, który miał zwalczać struktury antykomunistycznej konspiracji na terenie powiatu chełmskiego. Operowały tam oddziały partyzanckie podległe Delegaturze Sił Zbrojnych na Kraj i Narodowym Siłom Zbrojnym. Pułk rozpoczął działania w połowie czerwca, a zakończył je w sierpniu 1945 r. Żołnierze tej jednostki uczestniczyli w obławach, aresztowaniach i egzekucjach członków konspiracji, przyczyniając się tym samym do umocnienia władzy komunistów w Polsce.
An important and insufficiently researched matter regarding the recent Polish history is the question of involvement of the People’s Polish Army in fighting the Polish independence underground. Shortly after the end of World War II in Europe, the Polish communist authorities threw regular army units into the fight against the independence underground. On 24 May 1945, the Supreme Command of the Polish Army ordered three infantry divisions (1st, 3rd and 9th) to engage against the independence underground. They were sent to the voivodeships of Białystok, Lublin, Rzeszów, Warsaw and Cracow. The presence of the Army was to strengthen the communist power in these areas, and the individual units were to help the security apparatus in its fight against the underground. The 3rd Infantry Division included the 9th Infantry Regiment, which was to combat the structures of the anti-communist underground in the Chełm district. Partisan units subordinated to the Armed Forces Delegation for Poland and the National Armed Forces operated there. The regiment began its operations in the middle of June 1945 and finished them in August of the same year. Soldiers of the regiment participated in raids, arrests and executions of members of the underground. Thus, they largely contributed to the consolidation of the communists’ power in Poland.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2021, 19; 56-87
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elżbieta Zawacka (1909–2009) – zasłużony żołnierz i aktywna „feministka”
Autorzy:
Marcinkiewicz-Kaczmarczyk, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038339.pdf
Data publikacji:
2019-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Elżbieta Zawacka
Przysposobienie Wojskowe Kobiet
Wojskowa Służba Kobiet
Związek Walki Zbrojnej
Armia Krajowa
Female Military Training
the Military Service of Polish Women
Union of Armed Struggle
Home Army
Opis:
Elżbieta Zawacka, już w okresie przedwojennym, poświęciła się zarówno działalności wojskowej, jak i pedagogicznej, czynnie angażując się w działalność Przysposobienia Wojskowego Kobiet i pełniąc m.in. funkcję Komendantki PWK Rejonu Śląskiego. W ramach tej działalności m.in. organizowała i prowadziła szkolenia dla młodzieży. Po ataku wojsk niemieckich czynnie uczestniczyła w kampanii wrześniowej, a następnie wstąpiła do armii podziemnej, podejmując służbę najpierw w łączności, a potem kurierską. W ramach tej ostatniej przewiozła pocztę do Sztabu Naczelnego Wodza w Londynie, gdzie również prowadziła rozmowy na temat łączności oraz uregulowania prawnego służby wojskowej kobiet. Z Londynu powróciła na ziemie polskie, wykonując skok spadochronowy z cichociemnymi, a następnie uczestniczyła w powstaniu warszawskim. Po zakończeniu wojny poświęciła się pracy naukowej i pedagogicznej. Jedną z jej zasług w okresie powojennym było utworzenie Fundacji Generał Elżbiety Zawackiej, Archiwum i Muzeum Pomorskiego Armii Krajowej oraz Wojskowej Służby Polek. Za swoje zasługi w działalności militarnej, a także na polu naukowym, pedagogicznym i społecznym E. Zawacka otrzymała nagrody i wyróżnienia. Jeszcze w okresie wojny została odznaczona m.in. Krzyżem Walecznych, Krzyżem Zasługi i Krzyżem Armii Krajowej, a po wojnie, w 2006 r. otrzymała stopień generała brygady. Oprócz tego w 1995 r. odznaczono ją Orderem Orła Białego, a w 2002 r. Prezes IPN nadał jej tytuł Kustosza Pamięci Narodowej. Przez całe swoje życie E. Zawacka łączyła pracę militarną, społeczną i pedagogiczną. Jej postawa świadczyła o tym, że umiała walczyć o swoje prawa, nie rezygnowała z obranego celu i niezależnie od okoliczności kontynuowała karierę zawodową. W tym kontekście można ją nazwać zarówno zasłużonym żołnierzem, jak i „feministką”.
Elżbieta Zawacka was dedicated herself to both military as well as educational activity in the interwar period. She started her activity in the Przysposobienie Wojskowe Kobiet (Female Military Training) and became a commander of PWK of Silesia Region. Those activities included from organization and conducting courses for young people. After the outbreak of the Second War World she was volunteering in the defence of Poland in September 1939 and next, she enrolled to the underground army, where she served as liaison and courier. As a courier, she smuggled important letters from Warsaw to Headquarter of the Polish Armed Forces in the West in London. She returned on Polish territory before the Warsaw Uprising. She was also participating in the insurgents straggle during the period from August to October 1944. After the end of the war, she devoted herself to historical and educational work. The establishment of the General Elżbieta Zawacka Foundation. Pomeranian Archives and Museum of the Home Army and the Military Service of Polish Women was her important accomplishment in the post-war period. She has been awarded many honors for her merits not only in military service but also in educational, historical and social spheres. She got the Cross of Valor, Cross of Merit and the Home Army Cross during the war. After the war, she was appointed as the general in 2006. Except that, she got the Order of the White Eagle in 1995 and the title of Custodian of National Remembrance in 2002. Elżbieta Zawacka connected a professional, military and pedagogical activity for all her life. Her attitude was showing that she had never resigned of her goals. In this context she was both a good soldier as well as “feminist”.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2019, 105; 159-173
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gdy u nas w KP była 27. Dywizja… . Przypadek akowca na etacie Komitetu Powiatowego PZPR
When in our Committee was 27. Division... The case of a member of the Home Army employed in District Committee of the PUWP
Autorzy:
Czarnota, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/488013.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
Tematy:
27 Wołyńska Dywizja Piechoty AK Armia Krajowa
Polska Partia Robotnicza
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Komitet Powiatowy PZPR w Hrubieszowie, Komitet Wojewódzki PZPR w Lublinie
Powszechna Organizacja „Służba Polsce”
27 Volyn Home Army Infantry Division Home Army
Polish Workers' Party
Polish United Workers' Party
the PUWP District Committee in Hrubieszow
Provincial Committee of the PUWP in Lublin
General Organization „Service to Poland"
Opis:
Stalinism in Poland were characterized by, among other things, taking place within the Polish United Workers' Party purification processes its ranks of "enemies". Especially with "reactionaries" type of ex-Home Army soldiers. One of them was Zygmunt Gnieciak (1925-1989). Born in Rozyn (Volyn), in 1943-1944 he served in the 27th Volyn Home Army Infantry Division. After its disarmed by the Soviets, was a soldier of WP / WOP (until 1946). Then he worked in power station in Słubice. At the news of settling his family repatriated for Hrubieszow came to the area and started his own family. Soon he took a job political instructor at the District Headquarters of the General Organization "Service to Poland" and then in the District Committee of the Communist Party in Hrubieszow (1949-1951). Factual material indicates that as his clerk, chief of human resources’ department and head of the propaganda department secretly led a double play. Was to use positions in the party to sabotage its various actions. After nearly two years, perhaps for fear of being discovered he revealed that he was once a member of the Home Army. At the same time concealing his role he played in KP Polish United Workers' Party in Hrubieszow. In an atmosphere of dismay that the party apparatus employed in the former “bandit”, district leadership the Communist Party removed him from his post. But he did not suffer serious consequences beyond throwing their jobs and driven out of Hrubieszow. Not escaped prison in 1953. Was sentenced to a year in prison for lack of managerial supervision of the company buying fruits and vegetables in Chelm, which was then the director. Since the mid 50s to mid 80s. of XXth century he worked in mills and factories fruit and vegetable industry in the counties of Chelm and Hrubieszow.
Źródło:
Komunizm: system – ludzie - dokumentacja; 2015, 4; 139-169
2299-890X
Pojawia się w:
Komunizm: system – ludzie - dokumentacja
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zrzuty broni dla AK jako przedmiot zainteresowania operacyjnego aparatu bezpieczeństwa w Polsce w okresie stalinizmu
Weapons Airdrops for the Home Army as a Matter of Concern of the Security Apparatus in Poland During Stalinism
Autorzy:
Lesiakowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46188114.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Home Army
air support
weapons airdrops
security apparatus in the Polish People’s Republic
anxiety about World War III
Armia Krajowa
lotnicze wsparcie
zrzuty broni
aparat bezpieczeństwa w PRL
obawy przed III wojną światową
Opis:
Ważnym elementem wzmacniania potencjału wojskowego Armii Krajowej w czasie II wojny światowej było uzbrojenie dostarczane drogą lotniczą. Obok wymiaru materialnego w postaci konkretnej liczby karabinów, pistoletów, granatów, materiałów wybuchowych czy pieniędzy, zrzuty miały też ogromne znaczenie psychologiczne. Stanowiły potwierdzenie udziału AK w zbiorowym wysiłku zbrojnym aliantów i wzmacniały nadzieję na pokonanie III Rzeszy. Psychologiczne oddziaływanie tych faktów utrzymywało się także po wojnie, zwłaszcza gdy zarysowała się perspektywa nowego konfliktu zbrojnego. Wielu polskich obywateli wiązało ze spodziewaną III wojną światową nadzieje na zmiany polityczno-ustrojowe w kraju, natomiast aparat władzy, a zwłaszcza aparat bezpieczeństwa, widział w niej poważne wyzwanie operacyjne. Funkcjonariusze usiłowali sprawdzić, czy w warunkach nowego konfliktu zbrojnego tzw. wrogie siły będą mogły sięgnąć do rozwiązań z poprzedniej wojny i wzmacniać drogą lotniczą antykomunistyczne podziemie w Polsce dostawami broni i innego materiału wojennego. W związku z tym podjęto sprawę operacyjną, w ramach której dążono do wykrycia miejsc zrzutów w czasie II wojny światowej, jak i osób, które organizowały ich przyjmowanie. Zadania z tego zakresu realizowano w latach 1949–1955 i miały one kryptonim „Monopol”.
An important element in strengthening the military potential of the Home Army during the Second World War was armaments delivered by air. Airdrops had not only a physical form – rifles, pistols, grenades, explosive materials and money, but as also a great psychological meaning. It was the confirmation of the Home Army participation in the Allies military activity and it enhanced hope for defeating the Third Reich. This psychological impact was maintained also after the war, especially when a new armed conflict was in perspective. Many Polish citizens hoped that World War III would provide political and structural changes in the Polish People’s Republic. This presented the authorities, especially the security apparatus with a severe operational challenge. The officials tried to inspect whether the so-called enemy forces would be able to draw on solutions from the previous war and empower the anti-communist underground in Poland by weapons airdrops in the perspective of a new armed conflict. Therefore, operational action was undertaken to detect airdrop locations used during World War II and to find the people who organized their reception. These tasks were carried out between 1949 and 1955 under the code-name “Monopoly”.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2023, 114; 187-206
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyważanie otwartych drzwi? Dywagacje Bogdana Huka o wspólnej polsko-ukraińskiej walce z reżimem komunistycznym w Polsce Lubelskiej
Autorzy:
Zajączkowski, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602436.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Lublin’s Poland 1944–1947
Polish Underground (Home Army
Armed Forces Delegation for Poland
Freedom and Independence)
Ukrainian Underground (Organization of Ukrainian Nationalists led by Stepan Bandera and the Ukrainian Insurgent Army)
Polska „lubelska” 1944–1947
podziemie polskie (AK
DSZ
WiN)
podziemie ukraińskie (OUN-B
UPA)
konflikt narodowościowy
porozumienie polsko-ukraińskie
Opis:
The years 1945–1947 was a stormy period in the history of the south-eastern lands of today’s Poland. At that time, the territories were under political and armed activity of anti-communist Polish and Ukrainian undergrounds. They were fought against, albeit to a different extent, by the contemporary Polish authorities and supporting them Soviet apparatus of repression and the army. It was there that in the spring of 1945 the post-Home Army Underground on the one side, and Banderites Underground on the other agreed on a truce, respected to the Vistula Operation in 1947.
Lata 1945–1947 to burzliwy okres w dziejach południowo-wschodnich ziem dzisiejszej Polski. Tereny te były wówczas objęte działalnością polityczną i zbrojną antykomunistycznych konspiracji polskiej i ukraińskiej. Zwalczały je, choć w niejednakowym stopniu, władze ówczesnej Polski i wspierający je sowiecki aparat represji oraz wojsko. Podziemne poakowskie z jednej strony i banderowskie z drugiej zawarły tu wiosną 1945 r. rozejm, przestrzegany do akcji „Wisła” w 1947 r.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2019, 126, 4
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kpt. rez. Władysław Józef Sieroszewski „Paweł”, „Sabała” (30 grudnia 1900 – 13 sierpnia 1996 roku)
Captain Władysław Józef Sieroszewski „Paweł”, „Sabała” (30th December 1900 – 13th August 1996)
Капитан Владислав Юзеф Серошевски „Павел”, „Сабала” (30 декабря 1900 – 13 августа 1996 года)
Autorzy:
Szyprowski, Bartłomiej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1923884.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
Władysław Sieroszewski
Związek Harcerstwa Polskiego
sądownictwo
Armia Krajowa
sąd kapturowy
Wojskowy Sąd Specjalny
The Polish Scouting and Guiding Association
judiciary
Home Army
kangaroo court
Special Military Court
Владислав Серошевски
Союз польских харцеров
судебная власть
Армия Крайова
Каптуровый суд
Военный специальный суд
Opis:
Prezentowany artykuł przedstawia sylwetkę Władysława Sieroszewskiego. Był przedwojennym prokuratorem, a także działaczem harcerskim i oficerem rezerwy. W czasie okupacji wykonywał zawód adwokata. Jednocześnie był żołnierzem ZWZ-AK. Jako członek Sądu Kapturowego, a następnie Wojskowego Sądu Specjalnego Obszaru Warszawskiego AK współtworzył wojskowy wymiar sprawiedliwości w ramach Polskiego Państwa Podziemnego. Walczył również w powstaniu warszawskim, a po jego upadku był jeńcem wojennym. Po II wojnie światowej wykonywał zawód adwokata w Warszawie, a nadto był radcą prawnym oraz autorem wielu publikacji z zakresu wymiaru sprawiedliwości oraz ochrony zabytków.
The article sketches a portrait of Władysław Sieroszewski. Before the war he was a prosecutor as well as a scout activist and a reserve officer. During the occupation he worked as an attorney. At the same time he was a soldier of the Union of Armed Struggle-Home Army. As a member of the Kangaroo Court and then of the Home Army Special Military Court of the Warsaw Area, he contributed to the military judiciary of the Polish Underground State. He also fought in the Warsaw Uprising and became a prisoner of war after its fall. After the World War II he worked as an attorney in Warsaw and was a legal advisor as well as the author of many publications concerning the judiciary and monument preservation.
Статья посвящена личности Владислава Серошевского. До войны он был прокурором, а также деятелем харцерского (скаутовского) движения и офицером запаса. Во время оккупации работал адвокатом и одновременно – солдатом Союза вооруженной борьбы Армии Крайовой. В качестве члена каптурового суда, а затем военного специального суда варшавского района АК осуществлял военную юрисдикцию в рамках Польского подпольного государства. Он также сражался в Варшавском восстании, а после его окончания был военнопленным. После Второй Мировой войны работал адвокатом в Варшаве, а кроме того, был юридическим советником и автором ряда публикаций о правосудии и охране значимых объектов.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2017, XVIII (LXIX), 3 (261); 143-180
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tradycja kościuszkowska w niepodległościowym nurcie walki zbrojnej 1939-1956
The Kościuszko tradition in the independence trend of the armed struggle 1939-1956
Autorzy:
Kurczab, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2027627.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
Tematy:
tradycja kościuszkowska
Drużyny Robotnicze PSS
303 Warszawski Dywizjon Myśliwski im. Tadeusza Kościuszki
Ludowa Straż Bezpieczeństwa
1 Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki
4 Dywizja Piechoty im. Jana Kilińskiego
antykomunistyczne zbrojne podziemie niepodległościowe
Armia Krajowa
Bataliony Chłopskie
Kościuszko tradition
Workers’ Teams of the Polish Socialist Party
303 Squadron RAF
Home Army
Peasant Battalions
People’s Security Guard
1st Tadeusz Kościuszko Infantry Division
4th Jan Kilinski Infantry Division
anti-communist armed underground
Opis:
Artykuł wskazuje na obecność tradycji kościuszkowskiej w działaniach polskich zbrojnych formacji niepodległościowych lat 1939-1956: Drużyn Robotniczych przy PPS (Czerwonych Kosynierów), walczących w obronie gdyńskiego Oksywia we wrześniu 1939 roku; 303 Warszawskiego Dywizjonu Myśliwskiego im. Tadeusza Kościuszki, Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich i Ludowej Straży Bezpieczeństwa, a także 1 i 4 Dywizji Piechoty Wojska Polskiego. Pamięć o Powstaniu Kościuszkowskim i jego uniwersalne idee napawały nadzieją kolejne pokolenia Polaków, walczących 150 lat później o te same wartości co insurgenci – niepodległość i suwerenność. Tradycja insurekcji 1794 roku wspomagała również budowę wizji przyszłej, sprawiedliwej, demokratycznej, niepodległej i w pełni suwerennej powojennej Polski.
The article indicates the Kościuszko tradition in the Polish armed formations in 1939-1956: Drużyny Robotnicze (Workers’ Teams) of the Polish Socialist Party (the so-called Red Scythemen), which fought in defense of Oksyw in Gdynia in September 1939; 303 Warsaw Squadron RAF; the Home Army, the Peasant Battalions and the People’s Security Guard (Ludowa Straż Bezpieczeństwa), as well as the 1st and 4th Infantry Divisions of the Polish Army. The memory of the Kościuszko Uprising and the universal message of the Kościuszko tradition gave hope to successive generations of Poles, who fought 150 years later for the same values as insurgents - independence and sovereignty. The tradition of the insurrection of 1794 also built a vision of a future, just, democratic, independent and fully sovereign post-war Poland.
Źródło:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2021, 1(15); 91-106
2354-0435
2719-8618
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-27 z 27

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies