Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Teutonic Order" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 125
Tytuł:
„Banderia Prutenorum”, czyli poczet chorągwi krzyżackich obalonych piórem Jerzego z Krakowa
'Banderia Prutenorum', or a fellowship of Teutonic flags, overthrown by the pen of Jerzy from Krakow
Autorzy:
Mazurkiewicz, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036376.pdf
Data publikacji:
2020-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Banderia Prutenorum
Teutonic Order
the battle of Grunwald
Jan Długosz
Jerzy Harasymowicz
Opis:
The paper is dedicated to the volume of poems by Jerzy Harasymowicz, entitled 'Banderia Prutenorum' (1976). The author explores the dependence of this volume on a work of the same title, which was released in mid-15th century through the initiative of Jan Długosz. The medieval manuscript contains illustrations and short descriptions of 56 Teutonic flags captured by Polish troops in the battle of Grunwald (1410). The author of these pictures was Stanisław Durink, while the descriptions were made by Jan Długosz, among other authors. Using the illustrations of Teutonic flags from the medieval model, Harasymowicz added his own poems, showing in bad light particular troops (flags) of the Teutonic Order, as well as their great defeat in the battle against Polish‑Lithuanian forces. The author of the paper analyses the ideological‑persuasive meaning of these poems, as well as their language and depiction.  
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2020, 20; 305-319
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Hołd pruski” sto piętnaście lat wcześniej. O jednym precedensie z czasów Władysława Jagiełły
"The Prussian Homage" 115 years earlier. About one precedent from the days of Władysław Jagiełło
Autorzy:
Wróbel, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1065280.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
wojna polsko-litewsko-krzyżacka 1409–1411
Władysław II Jagiełło
zakon krzyżacki
bitwa pod Grunwaldem
hołd pruski – geneza
Polish–Lithuanian–Teutonic War 1409-1411
Great War 1409-1411
Teutonic Order
battle of Grunwald
Prussian Homage genesis
Opis:
Events which occurred after the victorious battle of Grunwald (15 VII 1410) led to a short-lived reign of King Władysław II Jagiełło in Prussia.Therefore, those events can be seen as a precedent for the famous Prussian homage 115 years later (1525) by Prince Albrecht Hohenzollern to the Polish King Sigismund I the Old. The initiation of a new strategy by the winners of the battle of Grunwald finds confirmation in the sources. These were mainly tributes from subjects of the Teutonic Knights that were taken during the slow march of the Polish-Lithuanian army to Malbork, and during the siege of the castle. King of Poland treated Prussia as his land, and locals as his subjects. This state ended when the royal army left Prussia. That event of the year 1410. inspired further policy of Jagiellons against the Teutonic Order.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2016, 23; 93-107
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Hołd pruski” w opiniach historyków polskich
"Prussian Homage" in the opinion of the Polish historians
Autorzy:
Potkowski, Edward
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1065265.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Hołd pruski
zakon krzyżacki
historiografia polska
Prussian Homage of 1525
Teutonic Order
Polish historiography
Opis:
The article consists of two parts. The first one outlines the Polish political relations with the state of the Teutonic Knights in Prussia from the Peace of Thorn (1466) to the Treaty of Cracow (1525), while the second one is the Polish historians’ assessment of action and decisions taken by the Polish political elites in the early 16th c. on the secularization of the Teutonic State in Prussia and turning Prussia into a secular fief of the Polish Kingdom. Some historians have negatively assessed the activities of the King and his advisers in 1525. They pictured the consequences of those decisions in the long-term perspective (i.e. independence of the Duchy of Prussia, creation of the Kingdom of Prussia, participation of Prussia in the partitions of Poland in the late 18th c.). This view was formulated by the following historians: Michał Bobrzyński, Wacław Sobieski, Ludwik Kolankowski, Władysław Pociecha, Jacek Wijaczka. Karol Górski and Marian Biskup presented a more moderate position. Already in 19th c. Joachim Lelewel found positive effects of the Treaty of Cracow (1525) for the Polish Kingdom in 16th c. His view was shared- mainly in the 20th c. – by Bronisław Dembinski, Oskar Halecki, Adam Vetulani, Władyslaw Konopczyński, Zygmunt Wojciechowski, Andrzej Wyczański and Maria Bogucka.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2016, 23; 81-91
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Martwe czarownice”. Procesy i egzekucje zmarłych oskarżonych o magię pośmiertną w dobrach zakonu krzyżackiego na Śląsku i Morawach w XVII i XVIII wieku
Autorzy:
Wojtucki, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1912429.pdf
Data publikacji:
2020-08-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
wampir
czarownica
magia
magia posthuma
procesy o czary
Śląsk
Morawy
zakon krzyżacki
samobójstwo
XVII–XVIII wiek
monarchia Habsburgów
vampire
witch
magic
“posthumous magic”
witchcraft trials
Silesia
Moravia
Teutonic Order
suicide
17th and 18th centuries
Habsburg Monarchy
Opis:
W dobrach przyległych do Bruntál (niem. Freudenthal) i Sovinec (niem. Eulenburg), czyli w majątkach należących do zakonu krzyżackiego odnajdziemy świadectwa wielu procesów osób oskarżonych o praktyki magiczne. Wśród tych wierzeń szczególne miejsce zajmuje tzw. magia posthuma, związana z osobami, które po swojej śmierci za sprawą zawartego jeszcze za życia paktu z diabłem nie mogli zaznać w grobie spokoju i nadal nękali żywych. Jedne z pierwszych udokumentowanych przypadków wierzeń w magię pośmiertną na pograniczu śląsko-morawskim znamy z ostatnich lat XVI w. Pod koniec XVII stulecia rozwinęły się wierzenia w to, że osoba zmarła posądzona o ten rodzaj magii może „infekować” kolejnych zmarłych, których zgon nastąpił tuż po niej. „Martwe czarownice”, bo tak można je nazwać, które jeszcze za swojego życia miały się oddać służbie diabłu, a aż do swojej śmierci nie zostały ujawnione, mogły zostać wykorzystane przez niego po swoim zgonie. W „tropienie” zmarłych angażowano lokalnych duchownych i władze zwierzchnie. Prześladowania zmarłych na podstawie powyższych wierzeń udokumentowano w dobrach krzyżackich, głównie w ośrodkach: Arnoltice (niem. Arnsdorf ), Břidličná (dawniej Frýdlant), Světlá (niem. Lichtewerden), Václavov u Bruntálu (niem. Wildgrub). Na podstawie zebranych przykładów z dóbr krzyżackich można stwierdzić, że najczęstszym sposobem trwałego unieszkodliwienie osoby posądzonej o magię pośmiertną było spalenie jej zwłok, względnie pogrzebanie na granicy miejscowości.
In the estate archives adjoining Bruntál (German: Freudenthal) and Sovinec (German: Eulenburg), properties belonging to the Teutonic Order, we can find testimonies of many trials of people accused of magical practices. Among these magic-beliefs can be found examples a “posthumous magic”, i.e. magic related people who made pacts with the devil during their lifetime and, after death returned to harass the living. One of the first documented cases “magia posthuma” in the Silesian – Moravian borderlands was recorded toward the end of the 16th century. By the end of the 17th century, a belief that a deceased person accused of this type of magic could “infect” other dead who died after it, began to develop. “Dead witches”, because that’s how you can call them, who still had during their lifetime dedicate themselves to the service of the devil, and were not revealed until their death, could have been used by him after his death. In “tracking” of the deceased, local clergy and superior authorities were involved. The persecution of the deceased on the basis of this beliefs was documented in the Teutonic estates, mainly in: Arnoltice (German: Arnsdorf ), Břidličná (before Frýdlant, German: Friedland an der Mohra), Světlá (German: Lichtewerden), Václavov u Bruntálu (German: Wildgrub). Based on the collected examples of the Teutonic goods, it can be concluded that the most common the way to permanently neutralize a person accused of posthumous magic was to burn his corpse, or burial on the edge of the village.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2020, 107; 153-197
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Mentis oculos levavit”. Obrazowe aspekty mistyki Doroty z Mątów
“Mentis oculos levavit”. The pictorial aspects of the mysticism Dorothy’s of Montau
Autorzy:
Jakubek-Raczkowska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2167814.pdf
Data publikacji:
2013-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
medieval art
women mystics
vision
image
The State of the Teutonic Order in Prussia
Dorothy of Montau
Opis:
The medieval iconography of Dorothy of Montau is exceptionally scanty. The oldest image of her is dating back to the late 15th century, and the possible reception of her visions in the art remains a hypothesis, despite of their creative suggestibility, that could have influenced the artistic creation. On the other hand, many of her visions reveal the dependence on earlier imagery sources, that with use of knowledge of artistic phenomena can be recognized. This is the task for art historian. Such research is of great potential, as the revelations of Dorothy include sensual aspect (characteristic of the Late-medieval feminine mysticism), sensitivity for pictorial details and evidences for her individual sense of beauty. The paper analyses visual aspects of Dorothy’s mysticism, above all basing on treatises of Johannes von Marienwerder: Liber de festis, Septililium, Vita latina. Discussed are types of revelations, their imagery elements and the way of their perception and description by the Prussian visionary. Considering those revelations against the background of sacral iconography demonstrates close associations between mystical experience and the experience of the image. It can be seen in the relations between the description of events, persons (appearance, attributes, garment), places, motifs and the popular iconography (Adoration of the Magi, Coronation of the Virgin etc.). The relationship between contemplation of the vision and the emotional reception of devotional images can be also reconstructed. The key for the interpretation of the sources and meaning of Dorothy’s visions is the consideration in context of scholastic epistemology and ars memorativa as well as from the point of view of anthropology of image (external image / sight – internal image / eye – mystic as medium). By this analysis the mental power and mnemonic function of religious imagery can be proved. The questions for character of revelations have to stay unanswered (supernatural mystical vision, appearing in the mind of visionary as the images that are easy to assimilate for her? Subjective realisation of the “dialogue with image” in her imagination through external images? Subconscious choice of those elements from the whole revelation, that were possible to recognize, understand and explain?). Thus, her religious experience, described using canonical sacral images, is a part of phenomenon of mutual relations of art and mysticism in the late Middle Ages.
Źródło:
Studia Elbląskie; 2013, 14; 307-326
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
‘Secundum notulam dominorum teutonicorum’: A New Look at the Repertoire and Genesis of Manuscript PL-GD Mar. F 406
„Secundum notulam dominorum teutonicorum” – nowe spojrzenie na repertuar i genezę rękopisu PL-GD Mar. F 406
Autorzy:
Watkowski, Kamil
Ziółkowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24259970.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Kościół Mariacki w Gdańsku
liturgiczne księgi muzyczne
Kyriale
śpiewy ad offertorium
śpiewy Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy
liturgia Zakonu Niemieckiego
chorał Zakonu Niemieckiego
Nawiedzenie NMP
St. Mary’s Church in Gdańsk
liturgical music books
offertory chants
Holy Week and Easter chants
liturgy of the Teutonic Order
chant of the Teutonic Order
Visitation of the Blessed Virgin Mary
Opis:
In the wake of publications by Maciejewski and Jasiewicz devoted to manuscript PL-GD Mar. F 406, the present article offers a fresh perspective on this Gdańsk source and revises some of those researchers’ opinions. The structure of the manuscript is re-examined, as is the repertory of the Ordinary. Chants for the Offertory and the Feast of the Visitation, as well as the body of compositions for the Holy Week and Eastertide (some of which are unica), are analysed here for the first time. The presented findings make it possible to relate this source unequivocally to the liturgy of the Teutonic Order, and especially to the church of St Mary in Gdańsk. Also shown are the codex’s links to Central European traditions (to manuscripts from Poland and Bohemia). Analysis of the repertoire also allows us to establish more accurately the order in which the volume was compiled and date its individual sections to the period between the first quarter of the fifteenth century and the turn of the sixteenth century. The compilers’ motives are analysed, and attention is drawn to the range of themes covered by the codex, not previously noted to such an extent: apart from Marian piety, also the cult of the Holy Sacrament and elements of the Holy Week and Easter liturgies.
Ta kolejna po pracach Maciejewskiego i Jasiewicza publikacja poświęcona rękopisowi PL-GD Mar. F 406 pozwala na nowo spojrzeć na gdański zabytek i skorygować opinie sformułowane przez poprzednich badaczy. W artykule powrócono do kwestii struktury księgi oraz repertuaru ordinarium missae. Po raz pierwszy analizie poddane zostały kompozycje wykonywane ad offertorium, śpiewy święta Nawiedzenia NMP oraz korpus utworów przeznaczonych na Wielki Tydzień i okres wielkanocny, wśród których znaleziono śpiewy unikatowe. Przedstawione rozważania pozwoliły bezsprzecznie powiązać zabytek z liturgią Zakonu Niemieckiego, a w sposób szczególny z gdańskim kościołem Mariackim. Zademonstrowano również związki kodeksu z tradycjami środkowoeuropejskimi – nie tylko z zabytkami z Polski, ale również z rękopisami czeskimi. Analiza repertuaru pozwoliła ponadto z większą dokładnością określić kolejność, w jakiej kompletowano zawartość księgi i datować poszczególne jej części pomiędzy pierwszą ćwiercią XV wieku a przełomem XV i XVI wieku. Pokazano również motywacje, jakie towarzyszyły twórcom rękopisu i wskazano niedostrzegany wcześniej w takim zakresie zakres tematyczny zainteresowań użytkowników kodeksu – obok pobożności maryjnej miejsce znalazły kult Najświętszego Sakramentu oraz elementy zaczerpnięte z liturgii Wielkiego Tygodnia i Wielkanocy.
Źródło:
Muzyka; 2023, 68, 1; 20-61
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Coin Hoard of Pre-Reform Shillings of the Grand Master Michael Küchmeister von Sternberg Found in Chernihivschyna
Skarb szelągów sprzed reformy Wielkiego Mistrza Michaela Von Küchmeistra Von Sternberg znaleziony na Czernichowszczyźnie
Autorzy:
Orlyk, Vasyl
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/584870.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Zakon Krzyżacki
Wołyń
Podole
skarb
obieg monetarny
Teutonic Order
Volhynia
Podolia
coin hoard
coin circulation
Тевтонський орден
Boлинь Подiлляя
монетний комплекс
грошовий ринок
Opis:
W XIV i XV wieku dla Wołynia i Podola kontakty handlowe z Zakonem Krzyżackim, włączając miasto Toruń, były działaniem naturalnym. Związki te wpłynęły na obieg monetarny na wspomnianych terenach, czego świadectwem jest obecność pieniądz zakonu krzyżackiego. We wrześniu 2014 r. w Nizhinsky region, Tschernikhov oblast znaleziono skarb, w którym były monety Wielkiego Mistrza Michała Kuhmeistra von Sternberg i półgrosze Władysława Jagiełły. Do rąk autora publikacji dotarły monety krzyżackie, które opisane zostały w artykule.
In the 14th and 15th centuries the trading contacts of Volhynia and Podolia with the Teutonic Order ran through the city of Toruń, which was perfectly natural. Those contacts had an influence on the circulation of coinage in the two territories named above, which is attested to by the presence of coins of the Teutonic Order. In September 2014 in the Nizhinsky region, Tschernikhov oblast, was found a hoard in which were coins struck by the Grand Master Michael Kuhmeistra von Sternberg and a half-groschen of Władysław Jagiełło. The coins of the Order, which are described in this article, passed through the hands of the author.
ля українсько-руських земель, особливо Волині та Поділля в XIV-XV ст. торгівельні зв’язки із містами держави Тевтонського Ордену в Прусії, зокрема, м. Торунем були традиційними. Торгівельні вза- ємини забезпечували появу на грошовий ринок українських земель орденських монет і їхнє поширення навіть за традиційні ареали розповсюдження. У березні 2014 р. у Ніжинському районі Чернігівської області був зна- йдений монетний комплекс (гаманець) до складу якого входило сім дореформених шилінгів Великого магістра Міхаеля Кюхмайстер фон Штернберга та коронний квартник (півгріш) Владислава Ягайла.
Źródło:
Acta Archaeologica Lodziensia; 2016, 62; 93-97
0065-0986
2451-0300
Pojawia się w:
Acta Archaeologica Lodziensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Conflict for Values in the Origins and at the Beginning of the Thirteen Years’ War,
Konflikt o wartości w genezie i początku wojny trzynastoletniej
Autorzy:
Kwiatkowski, Stefan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1194027.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
the Teutonic Order
Prussian Confederation
law and justice in cultural sense
Opis:
W przededniu wojny trzynastoletniej stanęły naprzeciwko siebie dwie koncepcje ładu krajowego: zakonna i stanowa. Ścierały się one ze sobą od dłuższego czasu, aż w końcu stały się nie do pogodzenia. Zakon, jeśli chodzi o zasadę, stał na gruncie priorytetu prawa Bożego, z zasady niezmiennego, wiecznego. Jego poddani, skonfederowani w Związku Pruskim, powoływali się na to, co przysługuje poddanemu z racji otrzymanych przywilejów, prawa pozytywnego, pojmowanego jako gwarancja zachowania sprawiedliwości między ludźmi. Podstawą sporu o wartości stało się pojęcie ius i pochodne od niego: iustitia i iustum, zaprowadzające ład w stosunkach między ludźmi, regulujące to, co przysługiwało człowiekowi w relacjach z innymi ludźmi. Zakon, jako duchowny pan kraju, stał na stanowisku, że iustitia opiera się na autorytecie prawa kanonicznego i cesarskiego, następnie władzy krajowej wyposażonej w przyrodzone prerogatywy (znany jest cytat opinii brata zakonnego wobec poddanych: „my jesteśmy waszym prawem”). Krzyżacy i ich poplecznicy twierdzili, że związkowcy występują przeciw słusznym prawom Zakonu i Kościoła, że chociaż na mocy iustitia poddani są zobowiązani do posłuszeństwa i lojalności, to jako ludzie o określonym, wysokim statusie postępują buntowniczo, czyli niegodnie. Związkowcy powoływali się na przywileje należące do prawa krajowego. Na nich opierali poczucie swej godności (ehrbar Leute) i subiektywne rozumienie sprawiedliwości. Postawy tej nie można zrozumieć bez uwzględnienia jej kulturowego kontekstu. Według związkowców na mocy ogólnego wyobrażenia o prawie i sprawiedliwości przywódcy zakonni i prałaci mieli być związani powinnością zachowania sprawiedliwości człowieka względem drugiego człowieka, oddania tego, co mu się należy. Dlatego w argumentacji związkowej pojęcie sprawiedliwości odnosi się do praw ludzi, którzy są poddanymi władzy zakonnej, ale wyposażonymi w prawne gwarancje. Ius i iustitia miały być fundamentem z jednej strony ładu krajowego (zapewnienie dobra powszechnego, w szczególności pokoju i sprawiedliwych sądów), z drugiej zaś – gwarancją czci i honoru poddanych. To założenie w znacznej mierze określało faktyczne stosunki poddanych z władztwem zakonnym już w okresie wcześniejszym. Jednakże w połowie XV w. przedstawiciele Zakonu i Związku Pruskiego zradykalizowali swe pozycje. Krzyżacy dążyli do umocnienia swoich władczych prerogatyw w kraju. W argumentacji związkowców, zasługującej zresztą na uwzględnienie przez historyka jej antropologicznych aspektów, Zakon pogwałcił prawa mieszkańców Prus, a przez swoje zarzuty wobec nich zniesławił ich i zakwestionował publicznie, na szerokim forum ich poczucie godności, honoru i prawowierności.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2016, 81, 4; 5-30
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A military order in an order state. Pomeranian Hospitallers and the Teutonic Knights, 1308–1370
Zakon rycerski w państwie zakonu rycerskiego. Pomorscy joannici wobec Krzyżaków 1308–1370
Autorzy:
Smoliński, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28711791.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
Order of St John
Teutonic Order
relations between the Hospitallers and the Teutonic Knights in Pomerelia up to 1370
relations between the two orders and Poland and Władysław Łokietek
Schwarzburgs
Hennenbergs
Opis:
W polskiej literaturze przedmiotu od lat funkcjonuje pogląd o niezbyt dobrych stosunkach panujących między zakonem krzyżackim w Prusach a joannitami na Pomorzu w latach 1308–1370. Głównego powodu wzajmnej niechęci obu zakonów dopatrywano się w konkurencji ekonomicznej. Po opanowaniu Pomorza Gdańskiego Krzyżacy mieli blokować rozwój gospodarczy dóbr joannickich na Pomorzu. Ze względu na to joannici mieli w końcu nie wytrzymać konkurencji gospodarczej z Krzyżakami i do 1370 r., poniekąd do tego zmuszeni, sprzedali swe dobra Krzyżakom. Zaprezentowanego powyżej poglądu polskich badaczy, w obliczu zachowanych źródeł, nie da się jednak utrzymać. W latach 1308–1309 Krzyżacy zajęli Gdańsk, a potem opanowali resztę byłego Księstwa Pomorskiego (Gdańskiego) ze szkodą dla Władysława Łokietka. Dużą rolę w tych wydarzeniach, oprócz Henryka von Plotzke, odegrali Günther i Sieghard von Schwarzburgowie. Pierwszy z ich był m.in. komturem grudziądzkim, a potem komturem ziemi chełmińskiej. Wziął udział w zajęciu Gdańska przez Krzyżaków i w późniejszych walkach zakonu niemieckiego z Polską. Sieghard sprawował w zakonie niemieckim wiele urzędów, m.in. mistrza krajowego pruskiego. Był też uznanym dyplomatą, często delegowanym przez Krzyżaków do rozmów ze stroną polską. Wedle niektórych źródeł Krzyżacy znaleźli się w Gdańsku po zaangażowaniu ich przez Władysława Łokietka do obrony grodu przed najazdem brandenburskim. Namówił ich do tego brat Łokietka, książę dobrzyński Siemowit – jednocześnie krewniak Günthera i Siegharda von Schwarzburgów. Po wydarzeniach z lat 1308/1309 polski książę musiał więc czuć się zdradzony nie tylko przez zakon niemiecki, ale też pośrednio przez wspomnianych Krzyżaków – braci Schwarzburgów. Nie oznaczało to jednak zerwania z nimi kontaktów. Wedle kroniki pruskiej autorstwa Wiganda z Marburga Władysław Łokietek pewną dozą sympatii darzył przynajmniej Siegharda von Schwarzburga. We wspomnianym okresie przedstawiciele spokrewnionych ze sobą niemieckich rodów von Schwarzburg i von Henneberg odgrywali dużą rolę w strukturze zakonu joannickiego. Albrecht von Schwarzburg był uznanym joannickim dyplomatą oraz zdolnym dowódcą wojskowym. Wsławił się operacjami wojskowymi w basenie Morza Śródziemnego. Jego siostrzeniec Berthold VI von Henneberg odznaczył się w dziejach polskiej prowincji zakonu joannickiego oraz joannitów z Czech, Moraw i Austrii, których został przeorem. Karierę zakończył na urzędzie przeora niemieckiego. Miał duży wpływ na sposób przejęcia dóbr przez joannitów po skasowanym oficjalnie w 1312 r. zakonie templariuszy. W polityce wewnętrznej i zagranicznej władców Rzeszy Schwarzburgowie i przede wszystkim Hennebergowie angażowali się w konflikcie na liniach: Wittelsbachowie – papiestwo – Luksemburgowie. Ze względu na politykę zagraniczną Władysława Łokietka wobec Marchii Brandenburskiej i zakonu krzyżackiego oba wspomniane wyżej rody niemieckie należały do przeciwni ków polskiego władcy. Stosunki między Władysławem Łokietkiem i joannitami nie układały się poprawnie z pewnością dlatego, że joannici pomorscy podlegali wówczas szpitalnikom z Meklemburgii i Brandenburgii. W interesującym nas okresie, a zwłaszcza po stopniowym przejęciu dóbr po skasowanych templariuszach, w grupie szpitalników z północnych Niemiec i Pomorza zaczął kształtować się pomysł utworzenia osobnego baliwatu joannickiego, który później określano jako brandenburski. Powodzenie tego pomysłu było uzależnione od stosunków szpitalników z władcami terytorialnymi Brandenburgii i Meklemburgii. Do przeciwników Władysława Łokietka można zaliczyć tak Askańczyków, jak i później Wittelsbachów. Od 1317 r. należy również odnotować pogorszenie się relacji Władysława Łokietka z joannitami polskimi. W konsekwencji powyższego splotu wydarzeń joannici pomorscy nie pozostali bierni wobec procesu uwolnienia Pomorza Gdańskiego spod polskiej władzy. Najprawdopodobniej już w pierwszej dekadzie XIV w. wzięli aktywny udział w walkach Krzyżaków z Polską. Wsławili się zwłaszcza wystąpieniami zbrojnymi przeciwko ludziom stronnika polskiego władcy, a więc biskupa kujawskiego Gerwarda z Ostrowa. Zostali za to ukarani i na mocy wyroku sądowego, który zapadł pod czas procesu między Polską a Krzyżakami w 1321 r. – odebrano joannitom dobra kujawskie i małopolskie. O wykonanie tego wyroku miał zadbać Władysław Łokietek. Próbując odzyskać utracone dobra, joannici w kolejnych latach dalej występowali przeciwko biskupom kujawskim. Tym razem robili to już na drodze sądowej. Usiłowania te nie zakończyły się dla nich szczęśliwie – na zawsze utracili dobra kujawskie (Zbląg i Niemojewko) oraz małopolskie (Zagość). W latach 30. i 40. XIV w. joannici na Pomorzu Wschodnim utrzymywali dość dobre relacje z Krzyżakami, w których uznawali swego feudalnego zwierzchnika. Dzięki temu udało im się zakończyć długo trwały spór sądowy z cystersami z Pelplina. Niewykluczone, że pewną rolę odegrało w tym orzeczenie wydane przez wielkiego mistrza krzyżackiego Luthera z Brunszwiku. Należy przypomnieć, że ród książąt brunszwickich, z których wywodził się Luther, zgodził się przekazać joannitom dobra po templariuszach w swych rodowych dobrach. Weszły one w skład formującego się Baliwatu Brandenburskiego. Jeden z rodzonych braci Luthera, Konrad, był też joannitą. W zachowanych źródłach widzimy, że w dobie procesu sądowego między joannitami pomorskimi (z Lubiszewa) i cystersami z Pelplina pojawił się przedstawiciel szpitalników wschodniopomorskich – Henning von Wartenberg, dawny templariusz z Chwarszczan. Po rozwiązaniu swego macierzystego zakonu wstąpił na służbę do joannitów. Jego działaniom joannici pomorscy zawdzięczali próbę przeprowadzenia reform gospodarczych, które głównie polegały na lokacjach dóbr zakonu joannickiego na prawie niemieckim. Krzyżacy tym działaniom nie przeszkadzali. Z zachowanych źródeł wynika, że niekiedy przeprowadzali z joannitami wschodniopomorskimi transakcje handlowe, które przynosiły korzyści obu stronom. Pozycja i znaczenie joannitów na Pomorzu Wschodnim zaczęły słabnąć w latach 60. XIII w. Nie wiązało się to jednak z niechęcią do nich Krzyżaków, lecz było wynikiem zaangażowania środków finansowych zakonu joannickiego w umocnienie obrony ich głównej siedziby – wyspy Rodos. Nałożył się na to spadek zainteresowania społeczeństw europejskich udzielaniem wsparcia joannitom. Przejawiało się to w sferze finansowej oraz w dopływie nowych członków do zakonu. Zjawiska te dotknęły mocno siedziby joannitów na Pomorzu Wschodnim. Wobec koncentracji dóbr joannickich z Baliwatu Brandenburskiego w Brandenburgii, Meklemburgii, Saksonii, Pomorzu Zachodnim i Nowej Marchii, siedziby joannitów wschodniopomorskich stały się dla zakonu peryferyjnymi. W latach 60. XIV w. rozpoczęła się więc wyprzedaż dóbr joannitów. Naturalnym kupcem byli oczywiście Krzyżacy sprawujący zwierzchnictwo feudalne nad Pomorzem Wschodnim i zapewne ofiarowujący największą możliwą sumę wykupu. Między 1366 r. a 1370 r. joannici sfinalizowali kompletną wyprzedaż swych włości wschodniopomorskich Krzyżakom. Zakon niemiecki zapłacił za nie ponad 10 tys. grzywien, co na ówczesne warunki było chyba dobrą ceną.
Źródło:
Studia z Dziejów Średniowiecza; 2023, 26; 191-232
2544-2562
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Średniowiecza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A model for chivalry or the abode of heresy? The Teutonic Order in the writings of Philippe de Mézières and Paweł Włodkowic
Wzór dla rycerstwa czy siedlisko herezji? Zakon krzyżacki w dziełach Philippe`a de Mézièresa i Pawła Włodkowica
Autorzy:
Chollet, Loïc
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28713309.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
international relationships
chivalric ethos
Baltic crusades
Teutonic Order
military orders
Polska
Lithuania
confrontation with non‑believers
Opis:
Pomimo tego, że krucjaty bałtyckie były jednym z najaktywniejszych frontów krucjatowych w późnym średniowieczu, także doczekały się krytyki. W niniejszym artykule podjęto próbę porównania krytycznych opinii formułowanych przez francuskiego rycerza i poetę Philippe`a de Mézièresa oraz polskiego prawnika i duchownego Pawła Włodkowica. Każdy z nich wykorzystywał obraz krzyżackich wypraw na Litwę (tzw. rejz) do własnych celów. Podczas gdy Mézières moralizował o rycerskości, Włodkowic musiał bronić praw Polski w sporze teologiczno-prawnym na soborze w Konstancji. Obaj zgadzali się wszakże, że krucjaty powinny służyć tylko uzasadnionym celom, czyli obronie chrześcijaństwa i odzyskaniu Ziemi Świętej, w związku z czym w swoim pisarstwie zawarli krytyką tego, co uważali za „złe krucjaty”. Dla Philippe`a de Mézièresa typowym „złym krzyżowcem” był świecki szlachcic, który szukał próżnej chwały i nie dbał o Boga. Francuski pisarz koncentrował swoją krytykę na zachodnioeuropejskich rycerzach gościach ochotnikach biorących udział w rejzach, ale sam zakon krzyżacki wyobrażał sobie jako instytucję pobożną i rycerską, zatem godną do naśladowania. De Mézières stworzył w swoich dziełach taki pozytywny wizerunek zakonu, ponieważ był dla niego wzorem idealnego zakonu rycerskiego. Dlatego też jego krytyka skupiła się wyłącznie na rycerzach, którzy przybywali do Prus, aby brać udział w wyprawach na Litwę. Paweł Włodkowic natomiast nie potępia uczestnictwa w rejzach jako próżnej chwały, ale dostrzega w nich agresywną i niesprawiedliwą wojnę. Dla niego za krucjaty nie są odpowiedzialni zwabieni krzyżacką propagandą cudzoziemscy krzyżowcy, ale winny jest sam zakon.
Źródło:
Studia z Dziejów Średniowiecza; 2023, 26; 42-60
2544-2562
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Średniowiecza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
About the date when the foundation privilege was granted to Chełmno and Toruń,
O czasie wystawienia przywileju lokacyjnego Chełmna i Torunia
Autorzy:
Dorna, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1193870.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
diplomatics
the Chełmno privilege
Kulmer Handfeste
the Teutonic Order
Chełmno Land
Opis:
The article addresses the problem of dating the foundation privilege for Chełmno and Toruń. The author presents the discussion which has been held so far in reference to the problem; he also attempts to estimate the value of the arguments used in the debate. The author devotes a great deal of space to the analysis of the argumentation of the German researcher Marc Löwener, who made an attempt to revise the well-established opinion that the foundation privilege for Chełmno and Toruń had been issued on 31 December 1233. According to the author, the attempt did not bring convincing arguments for dating the Chełmno foundation privilege in 1232; still, the author considered this option to be adequate. The author maintains that the evidence for the aforementioned dating of the document is the content of the document issued by the Magdeburg burgrave Burchard von Querfurt in Schraplau in 1233. In the same way, the author interpreted the results of his research on the various styles of commencing a new year in the Monastic State. According to the findings, the Teutonic knights in the 13th century used the a nativitate style. Another argument supporting the opinion that the Chełmno foundation privilege was issued in 1232 is the fact that in the Chełmno document the title “Lodewicus in Quidin provisor” was used with reference to the governor of Kwidzyn, while in 1233 the title should have taken the form of “provisor Insule Sancte Marie”.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2015, 80, 4; 85-102
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bezławki - kilka uzupełnień źródłowych dotyczących późnośredniowiecznego zespołu osadniczego na obrzeżach kraju pruskiego
Bezławki – several additional sources regarding the late medieval settlement complex on the periphery of Prussian lands
Autorzy:
Kwiatkowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365756.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
późne średniowiecze
Prusy późnośredniowieczne
zakon niemiecki
historia społeczna
historia osadnictwa
wiejskie skupiska osadnicze
Bezławki
Late Middle Ages
Late Middle Ages Prussia
Teutonic Order
social history
settlement history
clusters of rural settlements
Opis:
This article contributes to our knowledge of the late Middle Ages of the village of Bezławki. Based on sources to date neglected in the scholarly literature, various aspects of the settlement’s functions are presented between 1371 and 1517. From the sources emerges an image of a settlement complex, characterized by significant legal, settlement, economic and socio-professional differences. The analyzed written sources (administrative documents and records) testify to the functioning of the village chartered with the ‘Kulm Law’, where alongside the mayor, peasants, innkeepers, miller and priest lived, or at least owned, the townspeople and those with ‘free’ status of a noble or non-noble background, with the settlement under the governance of the Order and later under the ‘free’, so-called new lords deriving from the group of mercenaries who came to Prussia during the period of warfare in 1454-1466. Within this heterogenous community there were additional dynamic changes taking place in Bezławki in terms of economic activities and the types of production activities associated with them. Only the structure of the governance and the sovereign control of the inhabitants of the settlement by the Teutonic Order remained consistent. Such results should prompt restraint in drawing generic conclusions from single mentions in the sources of individual settlements in late medieval Prussia. A regularly used method of chronological transplantation of specific information back and forth should be applied more carefully and rigorously. The example of Bezławki shows that there are cases when individual elements of the settlement changed much more often than previously thought.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2016, 291, 1; 31-54
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Budownictwo warowne jako narzędzie intensyfikacji władztwa na obrzeżach kraju. Casus Bezławek w późnośredniowiecznych Prusach
Constructing Strongholds as a Means of Strengthening Territorial Authority on Peripheries: The Case of the Castle in Bäslack (Bezławki) in Late Medieval Prussia
Autorzy:
Kwiatkowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1913066.pdf
Data publikacji:
2021-09-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
late Middle Ages
Prussia
Ermland
Warmia
Teutonic Order
castles
territorial authority
fortifications
conflicts
colonisation
Opis:
The article concerns the chronological framework and circumstances of constructing a castle of the Teutonic Order in Bäslack (Bezławki). The research was based on written, mainly manuscript, primary sources. A detailed analysis has been made of the colonisation carried out by the Teutonic Order in the lower and middle course of the Dajna River, where this castle was built, in the region of Barten (Bartia). The analysis made it possible to date back the chronology of constructing the stronghold to the 1370s. It was also argued that the direct reason for erecting the castle was the conflict of the Bishop of Ermland (Warmia) Johann II Stryprock with the Teutonic Order, which had been escalating in the 1360s, and which ended only in 1374/1375. On the one hand, the construction of the castle in Bäslack was to symbolically emphasise the dominant position of the Teutonic Order in Prussia and its supremacy over the dominion of the bishops of Ermland. On the other hand, it was to serve as a tangible demarcation of the territory which was directly under the rule of the Teutonic Order in the region, where the border between the lands controlled by the Teutonic Knights and by the bishops of Ermland had not been firmly established, which was one of the causes of the aforementioned conflict.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2021, 86, 3; 81-116
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bulgarians, Cumans, Teutons, and Vlachs in the First Decades of the Thirteenth Century
Autorzy:
Ivanov, Ivelin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31234113.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Second Bulgarian Tsardom
Cumans
Vlachs
Teutonic Order
Burzenland
Opis:
The article refers to some aspects of the history of today’s Bulgarian and Romanian territories, going back to the end of the 12th and the beginning of the 13th century. First, the author emphasizes the impact of the Teutonic Order in Burzenland on Bulgarian-Cuman relations in the period under question. The article provides a different alternative viewpoint on the events of the second decade of the 13th century. Contrary to researchers who focus on the South and the Bulgarian-Latin conflict, the author seeks a solution to the problem by analyzing events in the North, reaching the lands of Burzenland region in Eastern Transylvania. He analyses the Teutonic-Cuman conflict of 1211–1222 and the success of the Teutons in Cumania after 1215. The author concludes that the dramatic change in the Bulgarian-Cuman relations could be explained by a new source of military and political influence that emerged in the second decade of the 13th century – the Teutonic Order. Next, the paper is aimed at the highly discussed and controversial issue of Bulgarian-Vlach relations during the rule of the Assenid dynasty. Based on the written sources, the author explains the mass presence of Vlachs in the actions of the first Assenids with specific social, economic and political factors in the last two decades of the 12th and the beginning of the 13th century.
Źródło:
Studia Ceranea; 2022, 12; 491-505
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Charakter procesu polsko-krzyżackiego z lat 1320-1321
Autorzy:
Maćkowiak, Patryk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1954944.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Władysław the Short
Teutonic Order
lawsuits between Poland and the Teutonic Knights
canonical process
Eastern Pomerania
Władysław Łokietek
Zakon Krzyżacki
procesy polsko-krzyżackie
proces kanoniczny
Pomorze Wschodnie
Opis:
Artykuł dotyczy kwestii charakteru prawnego procesu polsko-krzyżackiego z lat 1320-1321 toczonego w Inowrocławiu i Brześciu. Na podstawie akt procesowych autor dowodzi, że był to proces o charakterze skargowym, sumarycznym i posesoryjnym.
The paper deals with the question of the legal character character of the lawsuit between Poland and the Teutonic Knights in 1320-1321 that took place in Inowrocław and Brześć. On the basis of the process records the authors argues that its character was accusatorial, summary and possessory.
Źródło:
Roczniki Historyczne; 2021, 87; 7-18
0324-8585
Pojawia się w:
Roczniki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 125

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies