Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Tatra mountains" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-52 z 52
    Tytuł:
    The selected factors influencing tourism and recreation development in the Tatra Mountains
    Autorzy:
    Maziarz, Piotr
    Rejman, Krzysztof
    Kwiatkowski, Cezary A.
    Majcher, Damian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1181360.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Przedsiębiorstwo Wydawnictw Naukowych Darwin / Scientific Publishing House DARWIN
    Tematy:
    Tatra Mountains
    recreation
    rest
    tourism
    Opis:
    Mountaineering, including the Tatra Mountains tourism, has extremely complex and complicated specifics. In this paper it was made its analysis in the context of the impact of various natural and anthropogenic factors. It was assigned the specific elements of nature to the behavior, actions and plans of tourists, pursuing their passions in the Tatras. The author distinguished both positive and negative environmental influences on tourism. The analysis of the studies allowed foreseeing of the expected changes.
    Źródło:
    World Scientific News; 2017, 72; 637-656
    2392-2192
    Pojawia się w:
    World Scientific News
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dramatyczna „sytuacja liryczna”. Juliana Przybosia Z Tatr
    A Dramatic “Lyrical Situation”. Z Tatr by Julian Przyboś
    Autorzy:
    Obremski, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/534929.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Julian Przyboś
    Tatra Mountains
    “lyrical situation”
    Opis:
    The article is an interpretative reading of a poem by Julian Przyboś entitled Z Tatr [From the Tatra Mountains]. What constitutes a starting point here are factual documents reporting the fatal accident which involved the sisters Marzena and Lida Skotnica dying on October 6, 1929 during their attempt to climb the south face of ZamarłaTurnia (in Polish part of the Tatra Mountains). The former of the two sisters was beloved by Przyboś, which to a significant extent explains why the poem in question may be interpreted as a dramatic “lyrical situation”.
    Źródło:
    Śląskie Studia Polonistyczne; 2019, 14, 2; 267-277
    2084-0772
    2353-0928
    Pojawia się w:
    Śląskie Studia Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Changes in thermal conditions in the high mountain areas and contemporary warming in the Central Europe
    Autorzy:
    Żmudzka, Elwira
    Owsiński, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034144.pdf
    Data publikacji:
    2010-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
    Tematy:
    contemporary warming
    trend
    Tatra Mountains
    lowland Poland
    Opis:
    The purpose of the report is to determine trends in thermal conditions in the Polish part of the Tatra Mountains. The results of studies were compared with the results of analogous analyses, carried out for the area of lowland Poland. The study makes use of the data from the weather stations in Zakopane and on Kasprowy Wierch Mt. from the years 19512006, mainly from 1966-2006. The thermal conditions in lowland Poland was determined on the basis of the area-averaged time series (45 stations). Various thermal characteristics were considered. The increase of the rate of upward trend in temperature at the turn of the 21st century, as well as the change of the seasonal distribution of the warming in comparison with the preceding long-term periods, have been documented. Symptoms of increase of the thermal continentality have also been observed.
    Źródło:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development; 2010, 14; 59-70
    0867-6046
    2084-6118
    Pojawia się w:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Microstructures of shear zones from selected domains of the Western Tatra Mountains
    Autorzy:
    Kania, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2059986.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    structures
    kinematics
    shear zones
    Western Tatra Mountains
    Opis:
    The paper is focused on the meso- and microstructural characteristics of selected shearing zones in the Western Tatra Mts. The domains of crystalline rocks studied (Długi Upłaz Ridge, Rakoń Mt., Zabraty Ridge and Zabrať Pass, Wołowiec Mt., Trzydniowiański Mt., Czubik Mt. and Jarząbczy Mt.) show evidences of heterogeneous shearing with development of shear zones. Four types of shear zones were distinguished: (1) ductile shear zones in gneisses, (2) brittle-ductile complex shear zones, (3) gneisses with clear later brittle deformation; (4) leucogranites, produced by anatexis with later brittle deformation. The development of these shear zones is characterised by occurrences of various types of fault rocks: cataclasites, S-C cataclasites and mylonites. The different shearing-related rocks and structures are interpreted as an effect of protolith diversity and strain partitioning. Shape-preferred orientation is an important structural feature of all the shearing-related rocks. Kinematic analyses revealed generally a southward sense of shearing documented by structures related to brittle conditions and northwards sense of shearing recognised in ductily sheared crystalline rocks. The time relationships between different shear zone types are discussed, leading to the conclusions that the 1st type of shear zone is pure Variscan, the 2nd type is Variscan with Alpine brittle deformation, and the 3rd and 4th types are mainly Alpine brittle deformations of Variscan syntectonic anatectic leucogranites.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2015, 59, 4; 679--699
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wypadkowość i akcje ratownicze w Tatrach polskich w latach 2006-2011
    Casualty statistics and rescue operations carried out in Polish Tatra Mountains in the years 2006-2011
    Autorzy:
    Kaganek, Krzysztof
    Skwarczyński, Kuba
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/526927.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Collegium Civitas
    Tematy:
    security
    accidents
    rescue operations
    Polish Tatra Mountains
    Opis:
    This article raises important issues regarding security aspects in the mountains. In this assessment, we have analysed casualty statistics and rescue operations carried out in Polish Tatra Mountains in the years 2006-2011. The main aim of this study was to analyse casualty statistics and rescue operations done in Polish Tatra Mountains in the chosen years for our survey and above all stressing the rapid growth of changes occurring in relation to casualty statistics in the region in question. In our assessment, we have applied the analysis of the documents made available to us by the courtesy of Polish Tatra Mountains Voluntary Rescue Team. The parametres resulting largely from these statistics, focussed the main attention on assessment of the overall sum of casualty figures in each separate year, as well as death accidents, serious and slight injuries and rescue operations carried out so far.
    Źródło:
    Securitologia; 2013, 2(18); 7-18
    1898-4509
    Pojawia się w:
    Securitologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Contemporary Climate Changes in the High Mountain Part of the Tatras
    Autorzy:
    Żmudzka, Elwira
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2035472.pdf
    Data publikacji:
    2011-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
    Tematy:
    air temperature
    precipitation
    snow cover
    trend
    Tatra Mountains
    Opis:
    The purpose of this study was to determine the contemporary changes of precipitation and nival conditions in the high-mountain area of Tatras. Main features of thermal climate changes are the background of this investigation. The study makes use of the daily data from the weather station on Kasprowy Wierch Mt. from the years 1966-2006. Various climate characteristics were considered. The increase of the air temperature is not accompanied by significant changes in precipitation conditions. The signs of the more continentality climate features are also visible. The warming and a slight decrease in precipitation and the evolution of circulation conditions significantly influence the length of the period with the snow cover and not significantly its depth.
    Źródło:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development; 2011, 15; 93-102
    0867-6046
    2084-6118
    Pojawia się w:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Little Ice Age in the High Tatra mountains
    Autorzy:
    Kotarba, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2027035.pdf
    Data publikacji:
    2006
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    geomorphic events
    climate change
    landform evolution
    Tatra Mountains
    Opis:
    Cli mate de te rio ra tion of the Lit tle Ice Age was mani fested in the most spec tacu lar way in the gla ci ated high moun -tains, but it should also be ana lysed in term of a cli matic con cept. Spa tial varia tion in LIA cli mate is il lus trated also in non- glaciated ar eas of the North ern Hemi sphere in a broader con tex. Ex treme cli matic events were forc ing fac tors for moun tain slope de for ma tion by geo mor phic pro cesses in the High Ta tra Moun tains. The old chroni cles, li che no met ric dat ing of land forms and la cus trine sedi ments are used to de ter mine the be gin ning of “Lit tle Ice Age – type events” (about AD 1400) and its end (about AD 1920). Dur ing this time span the set of cli matic con di tions re spon si ble for trig - ger ing high- energy geo mor phic pro cesses was rec og nised. The cata strophic hy dro me te oro logi cal events were con centrated in cer tain pe ri ods. Clus ter ing of weather anoma lies and natu ral dis as ters re sult ing from them are dis cussed in the pa per.
    Źródło:
    Studia Quaternaria; 2006, 23; 47-53
    1641-5558
    2300-0384
    Pojawia się w:
    Studia Quaternaria
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Long-term trends and factors influencing rainwater chemistry in the Tatra Mountains, Poland
    Autorzy:
    Małecki, Jerzy J.
    Matyjasik, Marek
    Krogulec, Ewa
    Porowska, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2055855.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    temporal trends
    rainwater chemistry
    atmospheric pollution
    Tatra Mountains
    Opis:
    The results of rainwater chemistry monitoring in the Tatra Mountains, Poland, during the periods 1993–1994 and 2002–2019 were used to determine long-term trends and the factors influencing rainwater chemistry in the last two decades. In the early 1990’s, the study area was characterized by prominent acid rains with a pH of 4.4 that affected surface water, meadows, and forest ecosystems. A rising pH temporal trend has been observed during the following years, indicating improving air quality. This trend has also been observed in measured ionic concentrations and reduced wet deposition loads of sulfur- and nitrogen-containing acid-forming compounds. The neutralization capacity of rainwater in Kasprowy Wierch increased over the last twenty years and has mostly been dominated by NH4 + . The ammonium availability index has been steadily increasing between years 2002 and 2019 but remains less than 1. This statistically significant relationship also indicates that a portion of neutralization occurs in the lower part of the atmosphere due to ammonium-related neutralization processes. The acidic potential (AP) and the ratio AP/NP (acidic potential/neutralization potential) have been declining during the same time. The stated trends in rainwater chemistry reflect the transformation to more environmentally sustainable economies in the region. Similar changes have been observed in neighboring countries in the region, including Slovakia, the Czech Republic, and Lithuania.
    Źródło:
    Geology, Geophysics and Environment; 2022, 48, 1; 19--38
    2299-8004
    2353-0790
    Pojawia się w:
    Geology, Geophysics and Environment
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Upper Jurassic bacteria from the Raptawicka Turnia Limestone Formation in the Mały Giewont area (Western Tatra Mountains, Poland)
    Autorzy:
    Pszczółkowski, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2060080.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    fossil bacteria
    micro-oncoids
    Kimmeridgian-Tithonian
    Tatra Mountains
    Opis:
    Fossil filamentous and non-filamentous bacteria are reported from the Upper Jurassic limestones of the Raptawicka Turnia Limestone Formation in the Mały Giewont sections of the Western Tatra Mountains (Poland). The filamentous bacteria are subdivided into five groups: thin uniseriate, large multi-cell, large spiral, tapering and branched forms. The thin uniseriate filaments are the main microbial component of the peloids and micro-oncoids from the studied formation, mainly in the Upper Kimmeridgian-Tithonian limestones. The presence of the heterocyte-like terminal cells suggests their interpretation as cyanobacteria similar to the modern order Nostocales and perhaps to the family Nostocaceae. The large multi-cell and tapering filaments are uncommon in the studied limestones. The branched filaments found in the Tithonian limestones, although thinner, probably also may be compared with some modern representatives of the order Nostocales. Non-filamentous fossil bacteria found in the studied limestones consist of rod-shaped bacilli, monotrichous bacilli and spirilla; they belong mainly to the phylum Proteobacteria. Some microborings observed in the microfossils occurring in the micro-oncoids remind the ichnotaxon Scolecia filosa Radtke known to be of wide palaeobathymetric range. The thinnest microborings resemble another group of ichnofossils named “Pygmy form”, probably also of bacterial origin. The Upper Kimmeridgian-Tithonian micro-oncoids were formed mainly by filamentous bacteria (Cyanobacteria) that overgrew successively their nuclei with a few to several laminae. Frequent occurrence of pelagic microfossils as nuclei of micro-oncoids does not match a transport of these coated grains from much shallower sedimentary environments. The fossil filamentous bacteria filling up the peloids and micro-oncoids could be adapted to conditions that existed in the sublittoral zone below the wave base.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2018, 62, 4; 840--857
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Paleolithic Man in the Tatra Mountains
    Autorzy:
    Valde-Nowak, Paweł
    Soják, Marián
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52089821.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    Palaeolithic
    Western Carpathians
    Tatra Mountains
    Magdalenian
    cave-site
    Opis:
    At the end of 2018, when the Hučivá Cave (Hučivá diera, Rausch Keller) was explored in Tatranská Lomnica, profile deposits in rear areas of the cave were found disturbed by an amateur excavation. One stone artefact was first found in back-dirt clay-layer material at the excavation pit, later joined by four more specimens from the cleaned pit profile. The Typological analysis of the artefacts shows, that their closest parallels are found in inventories of the Magdalenian culture.Hučivá is the only cave in the whole Tatras with documented prehistoric settlement and the only Slovak cave with evidence of the Magdalenian culture. The discovery provides new information concerning subsistence strategies of late Pleistocene hunters in High Tatra Mountain landscapes. In light of this discovery, the possibility of seasonal movements along the northern slopes of this mountains range to the east and then south, through the mountain passes to the upper Spiš region should now be considered.
    Źródło:
    Acta Archaeologica Carpathica; 2018, LIII; 37-48
    0001-5229
    2719-4841
    Pojawia się w:
    Acta Archaeologica Carpathica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Changes of the surface area of Morskie Oko and Wielki Staw in the Tatra Mountains
    Autorzy:
    Choiński, Adam
    Zieliński, Artur
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52495720.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Morskie Oko
    Wielki Staw
    mass movements
    Tatra Mountains
    Tatra National Park
    Opis:
    This dissertation has presented the results of measurements regarding the surface area of Morskie Oko and Wielki Staw lakes performed throughout the period of 140-years with the use of various measurement technologies and analyses of cartographic resources. The research has clearly demonstrated that the obtained results are diverse, which could be influenced by various environmental factors and the time difference of surveys conducted at the ana- lysed objects. Wielki Staw is currently the largest lake in the Polish Tatra Mountains. Its surface area in 2021 covered 33.44 ha. Thus, it appeared to be larger than Morskie Oko, the surface area of which is 1.51 ha. It was also concluded that the difference in the size of these two reservoirs might increase over time since Morskie Oko is situated in an environment that undergoes dynamic transformations and, consequently, has an impact on the evolution of this lake. Moreover, the area surrounding Morskie Oko is one of the most popular tourist locations within the Tatra National Park, which may intensify the anthropogenic impact on the course of, among others, the shoreline.
    Źródło:
    Quaestiones Geographicae; 2023, 42, 1; 15-24
    0137-477X
    2081-6383
    Pojawia się w:
    Quaestiones Geographicae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Aptian foraminiferal stratigraphy and Nannoconus assemblages from the Kopka section (Western Tatra Mountains, Poland)
    Autorzy:
    Pszczółkowski, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/191202.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Geologiczne
    Tematy:
    Aptian
    planktonic foraminifers
    Nannoconus
    Kopka section
    Western Tatra Mountains
    Opis:
    In the Kopka section (Dolina Kościeliska valley, Western Tatra Mountains), the upper part of the Kościeliska Marl Formation consists of biomicrites with marly interbeds. These deposits, 76 m thick, are assigned to the Praehedbergella excelsa and Leupoldina cabri zones, of Aptian age. The taxa identified belong mainly to the genera Praehedbergella Gorbachik and Moullade, 1973, Globigerinelloides Cushman and Ten Dam, 1948 (emended by Longoria 1974 and Verga and Premoli Silva, 2003a) and Gorbachikella Banner and Desai, 1988. Nineteen Nannoconus taxa were identified during an SEM study of 34 samples. The occurrence of N. vocontiensis in the higher part of the section allows the nannoconid assemblages in the upper part of the section to be distinguished from those in the lower part. Four Nannoconus assemblages were recognized in these limestones: (1) Nannoconus bucheri-N. steinmannii, (2) N. truitti frequens, (3) N. vocontiensis and (4) N. aff. regularis. The wide-canal Nannoconus specimens are more frequent than the narrow-canal ones in the limestones of earliest Aptian age (Praehedbergella excelsa Zone), but the wide-canal forms predominate consistently in the upper part of the section, still within the L. cabri Zone.
    Źródło:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2015, 85, 1; 123-138
    0208-9068
    Pojawia się w:
    Annales Societatis Geologorum Poloniae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tadeusz i Stefan Zwolińscy: przyczynek do biografii speleologicznej
    Autorzy:
    Lewkowicz, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2034867.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Tadeusz Zwoliński
    Stefan Zwoliński
    speleohistory
    Tatra Mountains
    speleohistoria
    Tatry
    Opis:
    The research aim of the article was to present the broadly understood speleological activity of the brothers Tadeusz and Stefan Zwoliński. The text presents biographies of both described characters, then the individual stages of their speleological activity are analyzed in detail, and in the end the legacy of the Zwoliński brothers is characterized. The speleological activity of the Zwoliński brothers lasted several dozen years in total: it began during the Austro-Hungarian period, was continued with many successes in the interwar period and ended after the Second World War in the Polish People’s Republic. At the threshold of their activity, only 44 caves in the Polish Tatras were known. The activity of the Zwoliński brothers finally brought the knowledge of nearly 120 new cave facilities. Their various publications also provided a model for the development of cave documentation and influenced the tourist and scientific activities carried out there. The article is a contribution to further research on the history of Polish speleology.
    Celem badawczym artykułu było ukazanie szeroko rozumianej działalności speleologicznej braci Tadeusza i Stefana Zwolińskich. W tekście przedstawione zostały biogramy obu opisywanych postaci, następnie szczegółowo poddano analizie poszczególne etapy ich aktywności speleologicznej, w zakończeniu zaś scharakteryzowano dziedzictwo, jakie zostawili po sobie Zwolińscy. Aktywność speleologiczna braci Zwolińskich trwała łącznie kilkadziesiąt lat: rozpoczęła się jeszcze w okresie istnienia Austro-Węgier, kontynuowana była z wieloma sukcesami w dwudziestoleciu międzywojennym i zakończyła się po II wojnie światowej w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. U progu ich aktywności znanych było zaledwie 44 jaskiń w Tatrach Polskich. Działalność Zwolińskich przyniosła ostatecznie poznanie blisko 120 nowych obiektów. Ich różnego rodzaju publikacje dostarczyły również wzoru do opracowywania dokumentacji jaskiń i wpłynęły na prowadzoną w nich działalność turystyczną i naukową. Artykuł stanowi przyczynek do dalszych badań dotyczących historii polskiej speleologii.
    Źródło:
    Polish Biographical Studies; 2021, 9; 219-251
    2353-9291
    Pojawia się w:
    Polish Biographical Studies
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Petrogenesis of kyanite-quartz segregations in mica schists of the Western Tatra Mountains (Slovakia)
    Autorzy:
    Pyka, Paulina
    Gawęda, Aleksandra
    Szopa, Krzysztof
    Muller, Axel
    Sikorska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/127586.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Mineralogiczne
    Tematy:
    kyanite-quartz segregation
    aluminium mobilization
    mass-balance
    Tatra Mountains
    Opis:
    In the Tatra Mountains (Slovakia) metamorphic complex, kyanite-quartz segregations with biotite-rich selvage occur in mylonitized mica schists. In this paper, the problem of fluid flow and aluminium mobility during the uplift of the crystalline massif, and the position of the segregations in the history of Western Tatra metamorphic complex, is adressed. The reaction Alm + Rt Ilm + Ky + Qtz is considered to be the result of a pressure drop from above to below 9 kbar. Ti-in-biotite geothermometry shows the temperature range to be 579- 639ºC that is related to heating and decompression associated with granite intrusion. Major-element mass-balance calculations show that Al remained stable in the selvage + segregation system whereas other elements (e.g. Cr, HFSE) were mobilized. The kyanite-quartz segregations formed from local fluids generated during dehydration of the metapelitic rocks during uplift. The main mechanism was likely diffusion-driven mass-transfer into extensionrelated cracks.
    Źródło:
    Mineralogia; 2014, 45, 3/4; 99-120
    1899-8291
    1899-8526
    Pojawia się w:
    Mineralogia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On the vertical distribution of Ips duplicatus, I. cembrae and some bark- and longhorn beetles (Col.: Curculionidae, Scolytinae; Col.: Cerambycidae) in the Tatra National Park in Poland
    Autorzy:
    Grodzki, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2041646.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Instytut Badawczy Leśnictwa
    Tematy:
    Ips duplicatus
    Ips cembrae
    Scolytinae
    Cerambycidae
    vertical distribution
    Tatra Mountains
    Opis:
    In 2013–2014, a set of 30 pheromone traps baited with synthetic lures attracting I. duplicatus (Duplodor – 15 traps) and I. cembrae (Cembrodor – 15 traps) was installed in 6 altitudinal transects (1000–1400 m a.s.l., every 100 m of elevation) in the eastern, central and western part of the Tatra National Park (TPN) in Poland and operated during the entire growing season. The main aim of the survey was to check if and to what vertical extent these two species of bark beetles, not yet recorded, are presently distributed in TPN. Collected insects, including non-target Scolytinae and Cerambycidae, were determined. Overall 1896 Scolytid bark beetles belonging to 13 species, all occurring in the whole elevation range, were collected. I. duplicatus (28 specimens in total) was collected in the whole elevation profile, similarly as I. cembrae (718 specimens in total). Among Cerambycidae (282 individuals) belonging to 19 species, Rhagium inquisitor and Pidonia lurida, found on all elevations, were the most abundant; 8 species were collected on the highest locality. Pogonocherus decoratus was found for the first time in the Tatra. Results indicate the upward spreading of the studied insects as a possible effect of climate change and the resulting environmental conditions favourable for those organisms.
    Źródło:
    Folia Forestalia Polonica. Series A . Forestry; 2020, 62, 2; 68-77
    0071-6677
    Pojawia się w:
    Folia Forestalia Polonica. Series A . Forestry
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zmienność właściwości fizycznych pokrywy śnieżnej na Hali Gąsienicowej w kontekście zagrożenia lawinowego
    Variability of Physical Properties of Snow Cover at Hala Gąsienicowa in Terms of Avalanche Danger
    Autorzy:
    Stachura, Gabriel
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1818549.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwa Geofizyczne
    Tematy:
    pokrywa śnieżna
    lawiny
    Hala Gąsienicowa
    Tatry
    snow cover
    avalanches
    Tatra Mountains
    Opis:
    W artykule dokonano analizy zróżnicowania gęstości oraz twardości warstw pokrywy śnieżnej w profilu w zależności od przebiegu metamorfozy śniegu. Porównano także ich przebieg sezonowy względem ogłaszanego przez Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (TOPR) stopnia zagrożenia lawinowego. Celem analizy jest dokładniejsze poznanie oraz weryfikacja już znanych mechanizmów metamorfozy śniegu, w szczególności w odniesieniu do stabilności pokrywy śnieżnej. Gęstość i twardość są właściwościami fizycznymi pokrywy śnieżnej określanymi w ramach szczegółowych badań pokrywy śnieżnej. Badania te wykonywane są raz w tygodniu na Stacji Badań Niwalnych IMGW-PIB na Hali Gąsienicowej. Bazowy zbiór danych do przeprowadzenia analizy stanowiło 141 szczegółowych badań pokrywy śnieżnej wykonanych w latach 2007/2008 – 2016/2017 wraz z dobowymi danymi meteorologicznymi z tego okresu. Porównanie przebiegu sezonowego dokonano na przykładzie trzech sezonów: 2011/2012, 2012/2013 oraz 2016/2017. Zaproponowana przez Kłapową (1980) granica metamorfozy topnieniowej o wartości 400 kg/m3 przypada na pierwszy kwartyl zbioru gęstości dla topniejącego śniegu (gat. 6), co potwierdza prawidłowość jej określenia. Rozstęp gęstości oraz rozstęp twardości dobrze odzwierciedlają zmienność zagrożenia lawinowego przez większą część sezonu. Ze względu na specyfikę parametru twardości, większe zróżnicowanie wykazuje rozstęp gęstości i to ten parametr w sposób bardziej dokładny potrafi oddać zmiany stabilności pokrywy śnieżnej. Niemniej jednak, w sytuacji małej grubości pokrywy śnieżnej oraz w początkowej fazie akumulacji pokrywy śnieżnej jego stosowalność jest bardzo ograniczona - wówczas pomocną informację o stanie pokrywy śnieżnej niesie ze sobą rozstęp twardości, który uwzględnia także cienkie warstwy pokrywy śnieżnej. Rozstęp twardości może być zatem traktowany jako wielkość uzupełniająca dla rozstępu gęstości. Przedstawione w artykule zależności wyznaczone dla Hali Gąsienicowej mogą być pomocne do lokalnej oceny stabilności pokrywy śnieżnej w terenie lawinowym na obszarze całych Tatr oraz w wyższych partiach Karpat.
    In this paper the variability of density and hardness of a snow layer has been analysed in relations to metamorphism stage. Furthermore, a comparison between their variability and the level of avalanche danger announced by Tatra Volunteer Rescue Service has been made. The purpose of the analysis is to get to know better about the rules of snow metamorphosis as well as to verify the already known ones, particularly regarding the stability of a snowpack. Snow density and hardness are physical properties of snow layer specified during detailed snowpack investigations. The investigations are conducted weekly at the Nival Research Station of Institute of Meteorology and Water Management at Hala Gąsienicowa (Tatra Mts). The original data base comprises 141 detailed snowpack investigations conducted in winter seasons 2007/2008 – 2016/2017 as well as meteorological data from that time. The comparison of a seasonal variability was exemplified by presenting three seasons – 2011/2012, 2012/2013 and 2016/2017. A limit of wet snow metamorphism assumed by Kłapowa (1980) to be 400 kg/ m3 falls close to the first quartile of density dataset for melting snow (form 6) what in fact confirms her assumption. Density and hardness range reflect well the variability of avalanche danger during most of a season. Due to a specific nature of hardness parameter, it is density range that shows bigger variability and therefore is able to reflect changes in a snowpack stability more accurately. Nevertheless, in case of poor snow depth as well as at the beginning of snow accumulation its application is limited. In such cases hardness range carries a helpful piece of information about the state of a snow cover as it takes into account also thin layers in a snowpack. Hardness range could be therefore considered a complementary parameter to density range. The relations presented in an article, which has been observed for Hala Gąsienicowa, could be useful for a local evaluation of snowpack stability in an avalanche area in Tatra Mts as well as in higher parts of Carpathian Mts.
    Źródło:
    Przegląd Geofizyczny; 2020, 1-2; 23--39
    0033-2135
    Pojawia się w:
    Przegląd Geofizyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zakopane i Tatry fin de siècle. Jan Kasprowicz – podróże artysty
    Fin de siècle in Zakopane and the Tatra Mountains. Jan Kasprowicz – the travels of an artist
    Autorzy:
    Święcicki, Klaudiusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1370611.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-22
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Tatry
    Zakopane
    Jan Kasprowicz
    podróże
    inteligencja
    the Tatra Mountains
    travels
    intelligentsia
    Opis:
    Artykuł omawia proces kształtowania się zainteresowania Zakopanem i kulturą Podhala w drugiej połowie XIX w. oraz na początku wieku XX. Porusza problem nabywania przez górali narodowej tożsamości. Charakteryzuje środowisko zakopiańskiej elity inteligenckiej i artystycznej. Podejmuje próbę analizy, w jaki sposób fascynacja tatrzańskim krajobrazem oraz góralską kulturą wpłynęła na ukształtowanie się jednego z mitów fundujących nowoczesną, narodową tożsamość. Jednocześnie stara się ukazać, jak artyści oddziaływali na rozwój Zakopanego jako kurortu. Pokazuje także wpływy bohemy artystycznej na przemiany kultury podhalańskich górali. W drugiej części artykułu omówiono związki poety Jana Kasprowicza z Podhalem. Przedstawiono jego peregrynacje do Zakopanego i Poronina. Na wybranym przykładzie z twórczości podjęto próbę analizy fascynacji poety Tatrami i góralską kulturą.
    The article discusses the process of increased interest in Zakopane and Podhale culture in the second half of the 19th century and at the beginning of the 20th century. Discusses the problem of highlanders acquiring national identity. Characterizes the environment of the intellectual and artistic elite of Zakopane. Attempts to analyse how fascination with the Tatra landscape and highlander culture infuenced the formation of one of the myths that fund modern national identity. Tries to show how the artists infuenced the development of Zakopane as a holiday spa. It also shows the impact of bohemia on the transformation of the culture of highlanders in the Podhale region. The second part of the article discusses the relationship of the poet Jan Kasprowicz with Podhale. His peregrinations to Zakopane and Poronin were presented. On the selected example from creativity, an attempt was made to analyse the poet’s fascination with the Tatra Mountains and highlander culture.
    Źródło:
    Galicja. Studia i materiały; 2020, 6; 309-335
    2450-5854
    Pojawia się w:
    Galicja. Studia i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Possible genetic resemblance among white coated shepherd dogs such as Turkish Akbash Shepherd, Polish Tatra, Kuvasz, Chuvach, and Central Asian Shepherd Dog
    Możliwe podobieństwo genetyczne u psów pasterskich o białym umaszczeniu, takich jak turecki owczarek akbash, polski owczarek podhalański, kuvasz, chuvach i owczarek środkowoazjatycki
    Autorzy:
    Yılmaz, O.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29433614.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
    Tematy:
    Canis familiaris
    shepherd dogs
    genetic relationship
    Akbash Sheperd
    Tatra Mountains
    Kuvasz
    Źródło:
    Acta Scientiarum Polonorum. Zootechnica; 2022, 21, 1; 11-16
    1644-0714
    Pojawia się w:
    Acta Scientiarum Polonorum. Zootechnica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Morphological changes within road incision forms in the blowdown area in the Slovak Tatra Mountains after termination of intensive forest works
    Autorzy:
    Rojan, E.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/294599.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
    Tematy:
    cart roads
    recent morphogenetic processes
    forest works
    blowdown area
    Slovak Tatra Mountains
    Opis:
    Natural environment of the Slovak High Tatra Mountains, including landforms, underwent a rapid change. On November 19, 2004, following a disastrous bora, a blowdown area was formed covering 12,600 hectares, and bearing nearly 3 million cubic metres of fallen wood. Necessary forest clearing works related to damage mitigation began in spring 2005. These consisted in cutting and taking down the wood using heavy machinery and vehicles. Intensive after-disaster works led, however, to changes in the depth and density of cart roads. The aim of this paper is to estimate the direction and rate of changes within road dissections after intensive forest works. To achieve this task, the results of measurements of the depth of road incision along selected profiles situated at places differing by inclination and the type of exploitation were used. The collected data point to dominant, although minor role of accumulation processes over erosive ones, the latter being important during the period of relatively not intensive road exploitation. The most important factor contributing to such a denudation balance of gently inclined (up to 20 centigrade) roads appears to be human impact, dominating over properties of natural environment. Hence, termination of intensive road exploitation and introduction of anti-erosive measures, such as steps on steeper (more than 15 centigrade) road segments, are most effective when preventing erosion processes within the latter in the blowdown area in the Slovak High Tatra Mountains.
    Źródło:
    Landform Analysis; 2009, 10; 117-123
    1429-799X
    Pojawia się w:
    Landform Analysis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Possibilities of balancing of anthropogenic changes of relief and water conditions in the Tatra Mountains
    Autorzy:
    Radziewicz, Tomasz
    Mikulska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2030353.pdf
    Data publikacji:
    2006-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Geografii i Studiów Regionalnych
    Tematy:
    anthropopressure
    relief
    water conditions
    Tatra Mountains
    natural system
    catchment area
    system stability
    Opis:
    During its entire utilisation history - lasting several hundred years - the area of the Tatra Mountains underwent multidirectional anthropopressure. As the result, all components of their natural environment have been transformed, including relief and water conditions.The analysis of the literature on this topie conducted by the author, as well as his observations performed in the area, confirmed the assumption that transformations caused by human actions developed with varying intensity and admitted various forms depending on the area of action and the magnitude of means applied. The transformation scalę presented here estimates the influence of anthropopressure on the stability of the catchment area systems of larger Tatra streams, partial catchment areas of their confluents and selected slope surfaces. In systems, where the limits of persistence were not exceeded, stability was ensured by natural processes compensating for the conseąuences of anthropopressure. In systems where stability was disturbed, planned preventive measures are necessary.
    Źródło:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development; 2006, 12; 125-130
    0867-6046
    2084-6118
    Pojawia się w:
    Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Microfabric diversity and grain shape analysis of fault rocks from the selected areas of the Western Tatra Mountains
    Autorzy:
    Kania, M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2059963.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    microfabrics
    grain shape analysis
    fault rocks
    shear zones
    Western Carpathians
    Western Tatra Mountains
    Opis:
    Fault rocks in brittle and brittle-ductile shear zones played a key role in the evolution of the Western Tatra Mountains crystal- line rocks (Poland-Slovakia). Microfabrics of these rocks, including grain shape analyses, were investigated in the six areas of the Western Tatra Mountains. Based on studies of thin sections, 14 types of fault rock microfabric are distinguished, ac- cording to the following criteria: (a) the presence and abundance levels of a cataclastic matrix and (b) the presence and form of a preferred orientation features. General tendencies observed in these areas indicate southwards increasing non-coaxial deformation as well as the domination of ultracataclasites or ultramylonites to phyllonites in areas with negative relief (e.g., sedlo Zabrat’ Pass, Dziurawa Przełęcz Pass). A model of shear zone evo l u tion embracl ng foll owl ng three stages is pro- posed: (1) deformation partitioning and block-controlled cataclastic flow, (2) matrix-controlled cataclastic flow, (3) selective leaching and deposition of silica, leading to the formation of softened and hardened deformation domains respectively. These microstructural observations were supported by statistical analyses of the grain shape indicators (compactness, isometry, ellipticity, solidity, convexity). Two trends of relationships between compactness and convexity were noted: the first, horizontal on the correlation diagrams, was interpreted as an effect of rapid cataclasis and then sericitization, the sec- ond, with a strongly negative correlation coefficient, was considered as an effect of long-term cataclastic flow. The different microfabric data and microstructural interpretations described in this paper are consistent with a new model of the tectonic history of the Western Tatra Mountains evolution, with an important role for a non-coaxial deformation during Alpine orogeny in brittle and brittle-ductile conditions.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2014, 58, 1; 3--18
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Valorization of Geosites in Western Tatra Mountains (Chochołowska Valley) with Focus on Tourist Activity of People with Physical Disabilities
    Autorzy:
    Ciurej, Agnieszka
    Chrobak, Anna
    Wolska, Anna
    Kowalik, Szymon
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/438973.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Chochołowska Valley
    geosites
    geotourism
    geotourism for people with physical disabilities
    Tatra Mountains
    valorisation
    Opis:
    In this work, we present the results of valorisation of geosites for the geotourist path in the lower part of the Chochołowska Valley, with particular emphasis on tourist activity of people using wheelchairs and elderly people with motor disabilities. Five geosites were valorized: (1) Siwiańskie Turnie Outcrop, (2) Wielkie Koryciska Rock Gate, (3) Chochołowski Stream Riverbed, (4) Niżna Chochołowska Gate, (5) Chochołowskie Karst Spring. Selected geosites are easily accessible by people with limited mobility, including wheelchairs. They are located along a wide, flat asphalt road on the distance of 3.5 km and the altitude difference of 100 metres. Various sedimentary rocks, such as limestones, marls, and dolomites can be seen in geosites. These rocks represent two geological-tectonic structures, the so-called: Choč Nappe (geosies: Siwiańskie Turnie Outcrop, Wielkie Koryciska Rock Gate) and Krížna Nappe (geosite Niżna Chochołowska Gate). Two more characteristic phenomena can be observed: hydrogeological phenomena related to the karst processes seen in Chochołowskie Karst Spring, and geomorphological phenomena observed in Chochołowski stream riverbed. The results of valorisation showed that the evaluated geosites of the geoturistic path have very high geotouristic values. This indicates that the lower part of the Chochołowska Valley has a high geotouristic potential for people using wheelchairs and elderly people with motor disabilities who already are, or want to become active geoturists. Benefit of creating of this type of geotourist paths is the expansion of the tourist offer and the development of services in the Podhale region, with particular emphasis on the people with physical disabilities.
    Źródło:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego; 2019, 33, 3
    2080-1653
    Pojawia się w:
    Prace Komisji Geografii Przemysłu Polskiego Towarzystwa Geograficznego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zróżnicowanie i sezonowa zmienność chemizmu wybranych źródeł zlewni Potoku Olczyskiego w Tatrach
    Autorzy:
    Wójcik, Sabina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/634041.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    spring
    water physico-chemical properties
    Tatra Mountains
    źródło
    cechy fizyczno-chemiczne wód
    Tatry
    Opis:
    W pracy przedstawiono wpływ budowy geologicznej oraz warunków meteorologicznych na zróżnicowanie i sezonową zmienność chemizmu trzech źródeł w lewobrzeżnej części zlewni Potoku Olczyskiego. Podczas prac terenowych zmierzono podstawowe cechy fizyczno-chemiczne wody oraz wydajność źródeł metodą wolumetryczną, a w laboratorium IGiGP UJ metodą chromatografii jonowej oznaczono stężenie jonów, w tym jonów głównych, związków biogennych i mikroelementów. Stwierdzono wpływ budowy geologicznej na skład chemiczny badanych wód oraz zmienność ich chemizmu w ciągu roku, spowodowaną głównie opadami deszczu i topnieniem pokrywy śnieżnej.
    The paper presents the influence of two factors: geology and meteorological conditions on the differentiation and the seasonal variability of the head waters chemism in the Olczyski Stream catchment in the Tatra Mts. During field work basic physico-chemical properties of water and the springs discharge were measured using the volumetric method. In the hydro-chemical laboratory of the IGiGP UJ were marked the ion concentration: Ca2+, Mg2+, Na+, K+, NH4+, Li+, HCO3-, SO42-, Cl-, NO3-, NO2-, F-, Br- (DIONEX ISC-2010). The total hardness (To), carbonate (Tw), not carbonate (Tnw) mineralization (M) and concentrations H+ were calculated. The characterized physico-chemical properties were analysed both for the passive (I–III, X–XII) and active (IV–IX) periods of the year. Water of the investigated sources is low alkaline, normal, soft and sweet. According to Mainzer’s efficiency classification the Eliasz springs belong to class V, while that No. 3 to class VI (Pazdro 1977). According to the Szczukariew-Prikłoński classification these waters belongs to the HCO3–Ca–Mg type (Maciaszczyk 1987). Minimum average values of ion concentrations were found during the active period, maximum – during the passive one; however these values in both the periods are similar. The research showed the occurrence of spatial differentiation and seasonal variability of water physico-chemical properties of the investigated springs. In the spatial differentiation of these properties appeared the influence of geology of the springs alimony area. In turn, the seasonal variability of physico-chemical properties derives from meteorological conditions before and during fieldwork. The highest concentrations of most ions occurred during autumn and winter low waters, while the lowest ones during high waters caused be snow melting and rainfall. Similar results were by A. Wolanin and M. Żelazny (2010), which allows to state that the studied springs are characterized with a typical reaction to atmospheric conditions.
    Źródło:
    Prace Geograficzne; 2012, 128; 65-80
    1644-3586
    Pojawia się w:
    Prace Geograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polsko-czechosłowackie powiązania w działalności Walerego Goetla (1889–1972)
    Polish-Czech relations in the activity of Walery Goetl (1889–1972)
    Autorzy:
    Wójcik, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2054585.pdf
    Data publikacji:
    2015-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Walery Goetel
    the Tatra Mountains
    the Pieniny
    Czechoslovakia
    Radim Kettner
    Tatry
    Pieniny
    Czechosłowacja
    Opis:
    The text presents the figure of Walery Goetel, who in the first half of the twentieth century and at the beginning of the second half of this century worked hard to protect the geological and natural values of the Tatra Mountains. Through his research activities, the scientist fostered Polish-Czechoslovak cooperation, an easy task particularly in the interwar period. Notwithstanding a difficult geopolitical situation, together with researchers from the Czech Republic and Slovakia, Walery Goetel attempted to establish a national park for the whole Tatras. It was intended that researchers would carry out their studies within the park, and its natural assets would be enjoyed by both Polish and Czechoslovak tourists. Even after the annexation of Zaolzie by Poland in 1938, Walery Goetel looked for every opportunity to work with Czechoslovak scholars, criticising the policy of his own government towards the southern neighbour. The Polish geologist’s commitment resulted in the establishment of landscape parks at the Polish-Czechoslovakian borderline after the Second World War.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2015, 1(8); 178-191
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Jeszcze mi zostały do tej korony Tatr Wysokich dwa szczyty…” Góry w twórczości Wojciecha Kuczoka
    Autorzy:
    Stępień, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1830321.pdf
    Data publikacji:
    2020-01-29
    Wydawca:
    Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej
    Tematy:
    Wojciech Kuczok
    Tatry
    górale
    literatura
    alpinizm
    speleologia
    Tatra mountains
    highlanders
    literature
    mountaineering
    spelunking
    Opis:
    Artykuł koncentruje się na funkcjach estetycznych i ideologicznych tematyki górskiej i związanej z mieszkańcami gór obecnych w prozie Wojciecha Kuczoka, znanego pisarza, alpinisty i speleologa. Kultura górali tatrzańskich (język i zwyczaje) pojawia się już we wczesnych opowiadaniach Kuczoka i powraca w późniejszej twórczości (opowiadaniach, powieściach, esejach filmowych, formach autobiograficznych). Głównym tematem tekstu jest powieść Spiski. Przygody tatrzańskie (łącząca realizm z fantazją) i Poza światłem, pierwsze dzieło non-fiction Kuczoka, opisujące jego podróże po Polsce i za granicą, a także wyprawy w wysokie góry i do jaskiń.
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2019, 33, 2; 127-146
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Mróz w Tatrach (o „tatrzańskiej” serii kryminalnej Remigiusza Mroza)
    Frost in the Tatra mountains (on the “Tatra” crime series by Remigiusz Mróz)
    Autorzy:
    Stępień, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29519780.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-14
    Wydawca:
    Uniwersytet Bielsko-Bialski
    Tematy:
    Remigiusz Mróz
    Tatry i Zakopane
    powieść kryminalna
    Tatra mountains and Zakopane
    crime novel
    Opis:
    Remigiusz Mróz jest najbardziej znanym twórcą współczesnej literatury popularnej w Polsce. Przedmiotem artykułu jest sześć powieści kryminalnych, których akcja związana jest z przestrzenią Tatr i Zakopanego. Tekst przedstawia rolę tej przestrzeni w generowaniu fabuły i konstruowaniu bohaterów oraz rekonstruuje poetykę i światopogląd cyklu „tatrzańskiego”.
    Źródło:
    Świat i Słowo; 2021, 37, 2; 33-52
    1731-3317
    Pojawia się w:
    Świat i Słowo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Górski Szlak dla Alergików jako nowy produkt turystyczny Tatr
    Autorzy:
    Orłowska, Anna
    Pidek, Irena Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/763097.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    allergy, allergy sufferer, touristic trail, mountainous trail, Tatra mountains
    alergia, alergicy, szlak turystyczny, szlak górski, Tatry
    Opis:
    Among the tourist services offered in Poland for a group of people with allergies, which increases rapidly, there are no listings related to the practice of hiking. The aim of this article is to offer a tourist walking trail in the Tatras for allergy sufferers, which combines active holidays with avoidance of allergens and comfort of being in the clear air above the upper forest limit. The trail has been designed in three variants, taking into account the physical condition of potential users. Its routes run along existing, popular trails in the Tatra National Park.
    Wśród usług turystycznych oferowanych w Polsce wzrastającej dynamicznie grupie alergików brakuje ofert związanych z uprawianiem turystyki pieszej. Celem artykułu jest propozycja turystycznego szlaku pieszego w Tatrach dla osób cierpiących na alergie wziewne, który łączy aktywny wypoczynek z unikaniem alergenów i komfortem przebywania w czystym powietrzu powyżej górnej granicy lasu. Szlak zaprojektowano w trzech wariantach, uwzględniając kondycję fizyczną potencjalnych użytkowników. Jego trasy biegną wzdłuż istniejących, popularnych szlaków na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego. 
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia; 2017, 72, 1
    0137-1983
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stratigraphic position of alkaline volcanic rocks in the autochthonous cover of the High-Tatric Unit (Western Tatra Mts., Central Western Carpathians, Slovakia)
    Autorzy:
    Madzin, J.
    Sýkora, M.
    Soták, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2059966.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Central Western Carpathians
    Western Tatra Mountains
    autochthonous cover of the High-Tatric Unit
    alkaline volcanism
    biostratigraphy
    Opis:
    Biostratigraphic investigations of carbonate strata that sandwich volcanic rocks and studies of the volcanic rocks were made along five composite lithological sections across the Upper Jurassic-Lower Cretaceous carbonate rocks of autochthonous cover of the High-Tatric Unit in the Osobitá peak area of the Western Tatra Mts. A carbonate microbreccia that consists almost exclusively of limestone clasts containing calpionellids occurs immediately below the volcanics. The youngest identified microfossil Calpionella elliptica Cadisch in the individual limestone clasts showed the age of breccia formation to be younger than late Early-early Middle Berriasian. The volcanic rocks are overlain by the Osobitá Limestone Formation, which in the lowermost horizons consists of a few metres thick crinoidal limestone containing the foraminifers Meandrospira favrei (Charollais, Brönnimann & Zaninetti), Sabaudia minuta Hofker and Montsalevia salevensis (Charollais, Brönnimann & Zaninetti) indicating a Late Valanginian-Early Hauterivian age. The biostratigraphical and sedimentological data obtained show that volcanism took place in several phases. Less intense phases of volcanism are recorded as thin tuffitic laminae within the upper parts of the Tithonian-early Mid Berriasian Sobótka Limestone Member and as fragments of volcanic rock in the carbonate breccia. The main phase(s) of volcanism took place during the Late Berriasian-?Early Valanginian.
    Źródło:
    Geological Quarterly; 2014, 58, 1; 163--180
    1641-7291
    Pojawia się w:
    Geological Quarterly
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Niezwykłość gór. Krajobraz tatrzański w poezji Kazimiery Alberti
    The uniqueness of the mountains. Tatra landscape in the poetry of Kazimiera Alberti
    L’unicità delle montagne. Il paesaggio dei Tatra nella poesia di Kazimiera Alberti
    Autorzy:
    Gęsina, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/784392.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
    Tematy:
    Kazimiera Alberti
    Tatra landscape
    Tatra Mountains in Polish literature
    il paesaggio dei Tatra
    i monti Tatra nella letteratura polacca
    krajobraz tatrzański
    Tatry w literaturze polskiej
    Opis:
    Nell’articolo viene trattato il tema del paesaggio dei monti Tatra nelle opere di debutto di Kazimiera Alberti pubblicate sull’annuario “Wierchy” (1926) e nel volume La rivolta delle valange (Bunt lawin) (1927). L’autore, rifacendosi alle ricerche già esistenti sulla letteratura dei Tatra, ed in particolare soffermandosi su quelle della Giovane Polonia, presenta i motivi più importanti riguardanti i suddetti monti nei lavori della poetessa polacca – il simbolismo della natura, il fascino della cultura montanara, lo svolgersi delle azioni delle opere nel panorama dei Tatra. A tutto ciò si aggiunge una speciale “tatografia”, ovvero una specie di mappa poetica dei Tatra e dei suoi dintorni.
    The article deals with the subject of the Tatra landscape in Kazimiera Alberti’s debut poems published in the yearbook „Wierchy” (1926) and in the volume „Avalanche revolt” (Bunt lawin) (1927). The author, referring to the earlier achievements of the Tatra literature, especially the Young Poland period, presents the most important motifs concerning the mountains in the Polish poet’s work – symbolism of nature, fascination with highlander culture, embedding the action of works in Tatra space. All this adds up to a special “tatro(geo)graphy”, which is an underspecified, poetic map of the Tatra Mountains and their surroundings.
    Źródło:
    Fabrica Litterarum Polono-Italica; 2019, 1; 135-148
    2658-185X
    Pojawia się w:
    Fabrica Litterarum Polono-Italica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Glacial geomorphology and Pleistocene glacier reconstruction in the Demänovská Valley, Low Tatra Mountains, Slovakia
    Autorzy:
    Pyrda, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2202855.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    Low Tatra Mountains
    glacier reconstruction
    ELA (equilibrium line altitude)
    glacial cirques
    rock glaciers
    LGM (Last Glacial Maximum)
    Opis:
    In the Western Carpathians, clear evidence of the Pleistocene glaciations only occurs in two mountain massifs – the Tatra and Low Tatra Mountains. The Low Tatra Mountains (2043 m a.s.l.), contrary to the higher and more strongly glaciated Tatra Mountains (2654 m a.s.l.), have previously been much less attractive for scientific research. Hence, in these mountains both glacial landforms and chronology, together with a detailed reconstruction of glacier geometry and resulted equilibrium line altitude (ELA), are poorly documented. The aim of this paper is to characterize the glacial relief and reconstruction of geometry and ELA of the Zadná voda glacier in the Demänovská Valley system which belongs to the category of the largest Pleistocene glaciers on the northern slope of the Low Tatra Mountains. The mapping results show that a freshly shaped, massive terminal moraine of maximal ice extent (MIE, likely formed during the global Last Glacial Maximum – LGM) occurs 4.3 km distance down-valley from the glacial cirque backwalls. There is no evidence of deposits from older glaciations beyond the terminal moraine down the valley. The terminal zone of the MIE features a fresh morainic landscape with hummocky topography with kettle hollows and the only known morainic lake in the Low Tatra Mountains – Vrbické pleso. During the MIE, the Zadná voda glacier covered 7 km2 of the area and featured a mean thickness of 48 m. The ELA of this glacier was 1433 m, determined by the area-altitude balance ratio (AABR) 1.6 method, which is a similar value to the LGM ELA calculated in the Western Tatra Mountains. The recessional stages were only recognized in the cirques area, where one or two generations of debris-covered glaciers and rock glaciers mark the final deglaciation of the study area.
    Źródło:
    Geology, Geophysics and Environment; 2023, 49, 1; 19--36
    2299-8004
    2353-0790
    Pojawia się w:
    Geology, Geophysics and Environment
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Jurassic–Cretaceous transition in the High-Tatric succession (Giewont Unit, Western Tatra Mts, Poland): integrated stratigraphy and microfacies
    Autorzy:
    Lodowski, Damian Gerard
    Pszczółkowski, Andrzej
    Wilamowski, Andrzej
    Grabowski, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2023960.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    microfossils
    rock magnetism
    carbon isotopes
    Western Carpathians
    Tatra Mountains
    mikroskamieniałości
    skała magnetyczna
    izotopy węgla
    Karpaty Zachodnie
    Tatry
    Opis:
    Herein are presented the results of detailed bio - (calcareous dinocysts, calpionellids, foraminifers, saccocomids) and chemostratigraphic (δ13C) studies combined with high-resolution microfacies, rock magnetic and gamma-ray spectrometry (GRS) investigations performed on the upper Kimmeridgian-upper Valanginian carbonates of the Giewont succession (Tatricum, Giewont and Mały Giewont sections, Western Tatra Mountains, Poland). The interval studied covers the contact between the Raptawicka Turnia Limestone (RTL) Fm. and the Wysoka Turnia Limestone (WTL) Fm. Their sedimentary sequence is composed of micrites, pseudonodular limestones, cyanoid packstones, lithoclastic packstone and encrinites. A precise correlation with the previously published Mały Giewont section is ensured by biostratigraphy, rock magnetic and GRS logs. The methodology adopted has enabled the recognition of two stratigraphic discontinuities, approximated here as corresponding to the latest Tithonian-early (late?) Berriasian and the early Valanginian. The hiatuses are evidenced by biostratigraphic data and the microfacies succession as well as by perturbations in isotopic compositions and rock magnetic logs; they are thought to result from a conjunction of tectonic activity and eustatic changes. A modified lithostratigraphic scheme for the Giewont and the Osobita High-Tatric successions is proposed. The top of the RTL Fm. falls in the upper Tithonian, where cyanoid packstones disappear. At the base of the WTL Fm. a new Giewont Member is defined as consisting of a basal lithoclastic packstone and following encrinites.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2022, 72, 1; 107--135
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ukształtowanie powierzchni terenu a wartości metryk krajobrazowych w górach wysokich na przykładzie Tatr
    Autorzy:
    Niedźwiecki, Jan
    Kolecka, Natalia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/634045.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    landscape metrics
    high mountain landscape
    Tatra Mountains
    3D approach
    metryki krajobrazowe
    krajobraz wysokogórski
    Tatry
    podejście 3D
    Opis:
    W niniejszej pracy zaprezentowano wyniki porównania wartości wybranych metryk krajobrazowych otrzymanych na podstawie obliczeń wykonanych dwiema metodami: metodą tradycyjną, w której pomiarów dokonuje się po zrzutowaniu mozaiki jednostek przestrzennych na powierzchnię planimetryczną, oraz metodą uwzględniającą trzeci wymiar krajobrazu – opartą na analizie numerycznego modelu terenu. Badania wykazały, że zastosowane metody mogą mieć wpływ na uzyskany obraz struktury krajobrazu wysokogórskiego. Ponadto w pracy zawarto uwagi dotyczące obliczania średniej szorstkości powierzchni oraz analiz wykonywanych przy wykorzystaniu pól geometrycznych w danym typie krajobrazu.
    The aim of the authors was to compare values of 2D and 3D landscape metrics in high mountains. The first part of the work takes into consideration the spatial structure of vegetation (the rank of landscape facias/ecotopes) of Kocioł Goryczkowy Świński, which was investigated in 1999 by Anna Kozłowska and Anna Jakomulska. The calculation of landscape metrics is resumed using the true surface geometries and compared with the result of traditional measurements on a reference plane. In the second part of the paper, a set of commonly used landscape metrics is calculated for the geocomplexes (rank of uroczysko unit) in the Morskie Oko catchment using both true surface and plain geometries. Finally average surface roughness is computed for the both study areas and some remarks for landscape metrics computed for geometric fields are given. The comparison shows that appropriate 2D and 3D metrics may differ significantly. Moreover, there is a strong correlation between the size of the discrepancy and the surface slope. For that reason, it is very important to distinguish between 2D and 3D metrics and to use them consciously, according to the particular problem.
    Źródło:
    Prace Geograficzne; 2012, 128; 81-98
    1644-3586
    Pojawia się w:
    Prace Geograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Neptunian dykes penetrating the Lower Jurassic Dudziniec Formation in the autochthonous High-Tatric succession, Tatra Mountains, Western Carpathians, Poland
    Autorzy:
    Łuczyński, P.
    Jezierska, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/139207.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    neptunian dykes
    Dudziniec Formation
    Lower Jurassic
    High-Tatric Succession
    Tatra Mountains
    dajki neptuniczne
    formacja Dudzińca
    jura dolna
    Tatry
    Opis:
    The Lower Jurassic to Aalenian carbonate-clastic Dudziniec Formation exposed in the autochthonous unit of the Tatra Mountains (Kościeliska Valley) hosts neptunian dykes filled with various deposits. The development of the fissures took place in multiple stages, with the same fractures opening several times, as is indicated by their architecture, occurrence of internal breccias and arrangement of the infilling sediments. Various types of internal deposits were derived in a different manner and from different sources. Fine carbonate sediments, represented by variously coloured pelitic limestones, calcilutites and fine calcarenites, most probably come from uplifted and corroded carbonate massifs (possibly from the allochthonous units of the High-Tatric succession). Products of weathering, both in dissolved form and as small particles, were washed into the sedimentary basin of the autochthonous unit, and redeposited within the dykes. The sandy varieties of the infillings, represented by red, ferruginous calcareous sandstones, come directly from the host rocks or from loose sediments present on the sea bottom at the time of fracturing. The most probable age of the infilling sediments is Sinemurian to Pliensbachian. The occurrence of dykes of this age is yet another feature confirming that the sedimentary development of the Lower Jurassic sandy-carbonate facies in the autochthonous unit was strongly influenced by synsedimentary tectonic activity, such as block-faulting.
    Źródło:
    Acta Geologica Polonica; 2018, 68, 4; 555-570
    0001-5709
    Pojawia się w:
    Acta Geologica Polonica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wypadki wśród turystów podejmujących jesienią pieszą aktywność górską na obszarze Tatr Polskich – analiza za rok 2016
    Accidents among autumn hiking tourists in the Polish Tatras: analysis for 2016
    Autorzy:
    Gawlas, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/464922.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
    Tematy:
    Tatrzański Park Narodowy
    wypadkowość
    Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
    piesza turystyka górska
    the Tatra Mountains
    the Tatra National Park
    mountain accidents
    Tatra Voluntary Rescue Service
    mountain hiking
    Opis:
    Cel badań. Przedstawienie, pod względem przestrzennego rozmieszczenia, wypadków górskich mających miejsce jesienią wśród turystów podejmujących pieszą turystykę górską w Tatrach Polskich. Materiał i metody. Do przeprowadzenia analizy posłużono się danymi pochodzącymi z elektronicznej kroniki Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Badaniem objęto okres od 23 września do 21 grudnia 2016 r. Wyniki. Największą liczbę wypadków górskich odnotowano na obszarze Tatr Wysokich. Lokalizowały się one w 22 różnych miejscach, ale najczęściej na Szpiglasowej Przełęczy, Zawracie, na Rysach i w okolicach Morskiego Oka. Wnioski. Do głównych elementów środowiska przyrodniczego, które mogły przyczynić się do zajścia wypadku, zakwalifikowano: pokrywę śnieżną, eksponowany teren, mgłę, zachmurzenie, opad śniegu, niską temperaturę i oblodzenia, wysokość, silny wiatr, skalne podłoże i spadające kamienie.
    Background. The aim of the paper was to present autumn mountain accidents in the Polish Tatra Mountains among hiking tourist, in terms of their spatial distribution and causes. Material and methods. The analysis involved data from the electronic chronicle of the Tatra Voluntary Rescue Service. The study covered one of the four calendar seasons, autumn, i.e. the period from September 23 to December 21, 2016. Results. The greatest number of mountain accidents happened in the High Tatras. Mountain accidents were located in 22 different places, most often in the Szpiglasowa Pass, Zawrat, Rysy, and the Morskie Oko region. Conclusions. The main elements of the natural environment that could have influenced the occurrence of the mountain accidents included: snow cover, exposed terrain, fog, cloudiness, snowfall, low temperature and icing, altitude, strong wind, rocky ground, and falling stones.
    Źródło:
    Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu; 2018, 63; 129-142
    0239-4375
    Pojawia się w:
    Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zróżnicowanie typów geokompleksów częściowych (morfotopów) w południowej części Doliny Kościeliskiej w Tatrach Zachodnich
    Autorzy:
    Kmiecik-Wróbel, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/634087.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
    Tematy:
    natural environment
    partial geocomplexes (morphotops)
    Western Tatra Mountains
    Kościeliska Valley
    środowisko przyrodnicze
    geokompleksy częściowe (morfotopy)
    Tatry Zachodnie
    Dolina Kościeliska
    Opis:
    Poznanie i zrozumienie funkcjonowania zróżnicowanego systemu środowiska przyrodniczego obszarów wysokogórskich wymaga jego uporządkowania. Właściwa jest zatem analiza oparta o jedną cechę lub element środowiska. Badania na potrzeby niniejszego opracowania przeprowadzone zostały przez autorkę w południowej części Doliny Kościeliskiej w Tatrach Zachodnich. Rzeźba terenu jest jednym z najważniejszych elementów kształtujących środowisko przyrodnicze Tatr, dlatego też stanowi doskonałe „tło” dla zilustrowania zmienności pozostałych jego cech. Podstawą poniższego opracowana było wyznaczenie morfotopów (jednostek charakteryzujących się jednorodnością cech morfologicznych oraz zachodzących współcześnie procesów morfogenetycznych), na bazie których możliwe było przedstawienie zróżnicowania pozostałych cech środowiska – budowy geologicznej, klimatu, gleb i szaty roślinnej. Na podstawie przeprowadzonych prac terenowych i analiz, wyznaczone zostały 3 główne grupy morfotopów oraz opisane poszczególne ich rodzaje.
    The paper presents a way to classify the organization of the natural environment in high-mountain areas – a method of partial geocomplexes delimitation. The main concern was put on the terrain relief and morphogenetic processes being the most important factors influencing the landscape structure. In the southern part of the Kościeliska Valley in the Tatra Mts. 10 types of morphotops (partial geocomplexes with homogeneous terrain relief and recent morphogenetic processes) were identified 3 groups distinquished: morphotops of valley floors, those of slopes and those of ridge tops. For each type of morphotop basic characteristics of lithology, climate, soils, plant cover and recent morphogenetic processes were presented in the text.
    Źródło:
    Prace Geograficzne; 2012, 128; 57-64
    1644-3586
    Pojawia się w:
    Prace Geograficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Karl Kolbenheyer (1841–1901) – nauczyciel, przyrodnik, turysta
    Karl Kolbenheyer (1841–1901) – teacher, naturalist, tourist
    Autorzy:
    Alexandrowicz, Stefan Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/783380.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-18
    Wydawca:
    Polska Akademia Umiejętności
    Tematy:
    nauczyciel
    topograf
    Tatry
    Beskid Zachodni
    przewodniki turystyczne
    XIX wiek
    teacher
    topographer
    Tatra Mountains
    West Beskids
    tourist guides
    19th century
    Opis:
    Karl Kolbenheyer urodził się 28 V 1841 r. w Bielsku. Po ukończeniu gimnazjum w Cieszynie podjął studia z języków klasycznych (łaciny i greki) na uniwersytetach w Wiedniu i w Jenie, a następnie pracował jako profesor gimnazjalny w Lewoczy, Cieszynie i Bielsku. Prowadził badania botaniczne, pomiary wysokości bezwzględnej oraz obserwacje meteorologiczne w Beskidzie Zachodnim i w Tatrach, a wyniki swoich prac publikował w wydawnictwach niemieckich, austriackich, polskich i węgierskich. Stwierdził on występowanie gatunków roślin nieznanych przedtem w rejonie Cieszyna i Bielska. Wykonane przez niego pomiary wysokości charakterystycznych punktów krajobrazu (ponad 500), były wykorzystywane do celów kartograficznych. Od roku 1866 był członkiem Komisji Fizjograficznej Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, później Akademii Umiejętności w Krakowie, która wspierała finansowo jego działalność terenową. Był jednym z założycieli niemieckiej organizacji turystycznej Beskidenverein i kierował jej oddziałem w Bielsku. Opracował dwa przewodniki turystyczne: przewodnik po Tatrach – Die hohe Tatra, wydany dziesięciokrotnie oraz przewodnik po Beskidach – Führer durch die Beskiden…, wydany dwukrotnie. Przyczyniły się one do znacznego upowszechnienia turystyki. Zmarł 1 II 1901 r. i został pochowany na Starym Cmentarzu Ewangelickim w Bielsku.
    Karl Kolbenheyer was born on May 28, 1841 in Bielsko. After attending a lower secondary school in Cieszyn, he began studies in classical languages (Greek and Latin) at universities in Vienna and Jena, then he worked as a teacher in lower secondary schools in Lewocza, Cieszyn, and Bielsko. The research he undertook included botanical studies, measurements of absolute elevation, and meteorological observations in the Western Beskids as well as in the Tatra Mountains. The results of the studies were printed in German, Austrian, Polish, and Hungarian publications. He found species of plants not known earlier to exist in the area of Cieszyn and Bielsko. The measurements of elevations he made of characteristic points of landscape (more than 500) were used for cartographic purposes. From 1866 on, he was a member of Physiographic Commission of Kraków Scientific Society, and later of the Academy of Arts and Sciences, which financially supported his field work. Karl Kolbenheyer was one of the founders of the Beskidenverein – a German tourist organisation – and managed its branch in Bielsko. He prepared two tourist guides: the guide to Tatra Mountains – Die hohe Tatra (ten editions), and to the Beskids – Führer durch die Beskiden… (two editions). These guides contributed to the remarkable propagation of tourism. Karl Kolbenheyer died on February 1, 1901, and was buried at the Old Evangelical Cemetery in Bielsko.
    Źródło:
    Studia Historiae Scientiarum; 2017, 16; 201-238
    2451-3202
    Pojawia się w:
    Studia Historiae Scientiarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Koncepcja Bibliografii Tatr i Podtatrza. Czy wciąż aktualna?
    The concept of Bibliography of the Tatra Mountains and the Podtatrze region. Is it still relevant?
    Autorzy:
    Borczuch-Białkowska, Maria
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/555137.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    fiszki Paryskiego
    Bibliografia Tatrzańska
    Bibliografia Tatr i Podtatrza
    Podhale
    Tatry
    Paryski’s record cards
    Bibliography of the Tatras
    Tatra Mountains
    Opis:
    Idea powstania bibliografii tatrzańskiej, która obejmowałaby różne dziedziny wiedzy o Tatrach, Podhalu czy ościennych regionach, pojawiła się już w XIX wieku. Od tego czasu realizowana była z różną skutecznością przez wielu badaczy. Jednym z nich był Witold Henryk Paryski, który opracował największy bodaj, liczący około 150 000 fiszek, zbiór pozycji bibliograficznych znajdujący się po tej stronie Tatr. Kartoteka powstawała przez ponad 60 lat, a pracę nad nią, prócz Paryskiego, podjął szereg miłośników i znawców Tatr i Podtatrza. Najintensywniejszy jej rozwój przypada na lata pięćdziesiąte XX w., kiedy to pracowano nad Bibliografią Tatrzańską, finansowaną przez Polską Akademię Nauk oraz na lata siedemdziesiąte XX w., kiedy badacz opracowywał Bibliografię Tatrzańskiego Parku Narodowego. Obecnie cała kolekcja została zdigitalizowana i udostępniona wszystkim zainteresowanym za pośrednictwem internetowych baz danych.
    The idea of creating a bibliography of the Tatras, which would cover different areas of knowledge of the Tatra Mountains, Podhale and neighboring regions, first appeared in the 19th century. Since that time, it has been realized by many researchers. One of them was Witold Henryk Paryski, who developed probably the biggest collection of bibliographic entries located on this side of the Tatra Mountains. His file has about 150 000 records and was created over 60 years in cooperation with a lot of experts and lovers of the Tatras. The most intense development dates back to the 1950s, when Paryski worked on "Bibliography of the Tatras", financed by the Polish Academy of Sciences, and 1970s, when he compiled "Bibliography of the Tatra National Park". Nowadays, the entire collection has been digitized and made available to all those interested through online databases.
    Źródło:
    Biblioteka i Edukacja; 2016, 9
    2299-565X
    Pojawia się w:
    Biblioteka i Edukacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wypadki wśród turystów podejmujących zimową aktywność górską – na przykładzie Tatr polskich
    Accidents among tourists undertaking winter mountain activity on the example of the Polish Tatra mountains
    Autorzy:
    Gawlas, Marta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/464802.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
    Tematy:
    wypadki
    Tatry polskie
    zagrożenia ludzkie
    zagrożenia naturalne
    zima
    Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
    accidents
    the Polish Tatra mountains
    human dangers
    natural hazards
    winter
    Tatra Volunteer Search and Rescue
    Opis:
    Cel badań. Analiza wypadków, które miały miejsce zimą 2015/2016 na obszarze Tatr polskich, pod względem ich przestrzennego rozmieszczenia; określenie przyczyn subiektywnych i obiektywnych, które mogły doprowadzić do tych nieszczęśliwych zdarzeń. Materiał i metody. W analizie wypadków górskich, które miały miejsce zimą 2015/2016 na obszarze Tatr polskich, posłużono się danymi pochodzącymi z elektronicznych kronik Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Zostały one wyselekcjonowane i wprowadzone do programu komputerowego Microsoft Excel 2010, gdzie opracowano je w postaci tabeli i wykresów słupkowych. Wyniki i wnioski. Wypadki górskie, które zdarzyły się zimą 2015/2016, lokalizowały się zarówno w Tatrach Wysokich (50%), jak i w Tatrach Zachodnich (50%). Największy wpływ na ich wystąpienie miały czynniki wchodzące w skład kategorii: obiektywne (przyrodnicze) – ich udział wyniósł aż 95%. Najsilniejszą bodźcowość z tej kategorii wykazały – zarówno w Tatrach Wysokich (57%), jak i Zachodnich (67%) – czynniki należące do grupy meteorologiczno-klimatycznej. Spośród wszystkich analizowanych czynników subiektywnych (ludzkich) największy wpływ na wystąpienie zimą wypadku górskiego miała nieznajomość topografii Tatr polskich (63%). Najczęstszymi obrażeniami ciała turystów poszkodowanych w wypadkach górskich były skręcenia (23%) i złamania (19%). W analizowanym okresie na obszarze Tatr polskich miały miejsce cztery typy wypadków górskich: turystyczne (94%), taternickie (4%) oraz lawinowe i narciarskie (po 1%).
    Background. The aim of the paper was to analyse mountain accidents in the Polish Tatra mountains in winter 2015/2016 in terms of their spatial distribution and identification of subjective and objective causes that could have influenced their occurrence. Material and methods. Electronic records of the Tatra Volunteer Search and Rescue were used for the analysis of winter mountain accidents in the Polish Tatras. The data were selected and introduced into the Microsoft Excel 2010 computer program; here, they were developed in the form of tables and bar charts. Results and conclusions. Winter mountain accidents in the Polish Tatra mountains were located in both the High Tatras (50%) and the Western Tatras (50%). The highest impact on winter mountain accidents was observed for objective (natural) factors (95%). The strongest stimulus among the objective factors was presented – both in the High Tatras (57%) and in the Western Tatras (67%) – by the meteorological and climatic factor group. Out of all the subjective (human) factors analysed, the lack of topography knowledge (63%) turned out to have the biggest impact on the occurrence of winter mountain accidents. The most frequent injuries occurring in mountain accidents were sprains (23%) and bone fractures (19%). During the studied period, four types of mountain accidents happened in the Polish Tatra mountains: tourist (94%), climbing-related (4%), as well as skiing and avalanche-related (1% each).
    Źródło:
    Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu; 2018, 61; 10-26
    0239-4375
    Pojawia się w:
    Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Reakcja wód tatrzańskich systemów wywierzyskowych na katastrofalne zjawiska atmosferyczne
    Autorzy:
    Barczyk, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2076078.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
    Tematy:
    Tatry
    kras
    wywierzyska
    korelacja
    wahania poziomu wody
    zjawiska atmosferyczne
    Tatra Mountains
    karst
    vaucluse springs
    vaucluse systems
    correlation
    water level fluctuations
    athmospheric phenomena
    Opis:
    The reaction of the Tatra’s vaucluse water systems to catastrophic weather events. Prz. Geol., 68: 561-565. Abstract. Long-term observation of the Tatra Mountains have allowed the determination of the degree ofsensitivity of waters circulating in karst vaucluse systems to atmospheric phenomena. The correlation coefficients for r fluctuations in the water table in Tatra vaucluse springs clearly show that during the period from the beginning of the monitoring, in the 1980s, to the mid-2010s (2013), the waters of all Tatra vaucluse springs reacted in a similar way. Disastrous storms that, at the turn of 2013 caused huge damage to the vegetation covering the areas of the Polish part of the Western Tatras, contributed to the intensification of surface erosion processes and, as a consequence, to uncovering outcrops of karst rocks. An analysis of correlation relationships between fluctuations in the water table in the Tatra vaucluse springs in the period after 2013 showed a clear change in the value of the correlation coefficient r in relation to the waters circulating in the Wywierzysko Chochołowskie vaucluse system.
    Źródło:
    Przegląd Geologiczny; 2020, 68, 7; 561--565
    0033-2151
    Pojawia się w:
    Przegląd Geologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dynamika zarastania przez las górnoreglowych polan popasterskich w Tatrach Polskich
    Autorzy:
    Ciurzycki, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1022291.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Leśne
    Tematy:
    sukcesja roslin
    Tatry
    Picea abies
    regiel gorny
    lesnictwo
    polany popasterskie
    zarastanie
    swierk pospolity
    upper montane belt glades
    pasturage abandonment
    succession dynamics
    norway spruce
    tatra mountains
    Opis:
    The paper presents relation between spruce covering and their average heigt, and part of spruce trees in various categories of height in restocking on the upper montane belt glades excluded from pasturage in Polish Tatra Mountains. There was described spruce emerging dynamics in last time and possibilities of future forest succession on the glades.
    Źródło:
    Sylwan; 2005, 149, 02; 35-41
    0039-7660
    Pojawia się w:
    Sylwan
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Geotouristic values of the Chochołowska Valley (Tatra Mountains, Poland) and their accessibility for people with physical disabilities
    Dostępność walorów geoturystycznych Doliny Chochołowskiej (Tatry, Polska) dla osób niepełnosprawnych ruchowo
    Autorzy:
    Chrobak, A.
    Ciurej, A.
    Wolska, A.
    Kowalik, S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/128452.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
    Tematy:
    Tatra Mountains
    Chochołowska Valley
    geotourism
    geosites
    sedimentary rocks
    tourism for people with physical disabilities
    Tatry
    Dolina Chochołowska
    geoturystyka
    geostanowiska
    skały osadowe
    turystyka dla osób niepełnosprawnych ruchowo
    Opis:
    The purpose of this contribution is to present the geotourist path in the Chochołowska Valley for the disabled with limited mobility, as well as for the elderly. The Chochołowska Valley is the most westward valley in the Polish Tatra Mountains (Western Tatras). It is the longest and largest valley in the Polish Tatra Mountains, with an area of 35 km2 and 10 km in length. The highest peak located in the Chochołowska Valley is the Starorobociański Wierch at 2176 m a.s.l. The altitude at the end of the valley around Siwa Polana, is about 900 m a.s.l. (from 910 m a.s.l. to 920 m a.s.l.). At the Polana Huciska, where the geotoursit path ends, the altitude is about 1000 m a.s.l. The length of the path is 3.5 km, and the altitude difference over this distance is 100 meters. The Chochołowska Valley is developed in sedimentary rocks (limestones, marls, dolomites), belonging to two nappes: Choč Nappe (e.g. Siwiańskie Turnie outcrop) and Križna Nappe (e.g. Niżna Brama Chochołowska Rock Gate). The valley administratively belongs to the Witów village. A green tourist trail was marked through the valley. It start from the Siwa Polana to the mountain hut named after John Paul II on Polana Chochołowska. An asphalt road is from Siwa Polana to the Polana Huciska. The Chochołowska Valley is one of the most beautiful Tatra valleys with numerous rock outcrops and is considered to have a high geotouristic potential. The proposed geotourist path includes selected outcrops, which can be easily accessed by people with limited mobility, including people in wheelchairs. This path runs along a wide asphalt road, and any additional equipment (e.g. a freewheel for wheelchairs) is not required. A large car parking lot is available at the beginning of the proposed path (Siwa Polana), as well as sanitary and catering facilities.
    W niniejszym artykule została opisana propozycja trasy geoturystycznej w Dolinie Chochołowskiej dla osób niepełnosprawnych z ograniczonym stopniem poruszania się oraz dla osób starszych. Dolina Chochołowska jest najbardziej na zachód wysuniętą doliną walną w Tatrach Polskich (Tatry Zachodnie). Jest to najdłuższa i największa dolina w Tatrach Polskich. Jej powierzchnia wynosi 35 km2, a długość 10 km. Najwyższym szczytem położonym nad Doliną Chochołowską jest Starorobociański Wierch (2176 m n.p.m.). Wysokość bezwzględna u wylotu doliny, w rejonie Siwej Polany, wynosi około 900 m n.p.m. (od 910 m n.p.m. do 920 m n.p.m.), a na Polanie Huciska około 1000 m n. p. m. Długość naszej ścieżki geoturystycznej wynosi 3,5 km, a różnica wysokości na tej odległości wynosi 100 metrów. Dolina Chochołowska jest wypreparowana w skałach osadowych (wapienie, margle, dolomity) dwóch płaszczowin: choczańskiej (Siwiań- skie Turnie) i kriżniańskiej (Niżna Brama Chochołowska). Dolina ta administracyjnie należy do wsi Witów. Dnem doliny został popro- wadzony zielony szlak turystyczny do górskiego schroniska im. Jana Pawła II na Polanie Chochołowskiej. Do połowy doliny, do Polany Huciska, została doprowadzona droga asfaltowa. Dolina Chochołowska jest jedną z piękniejszych dolin tatrzańskich o wysokim potencjale geoturystycznym w związku ze znajdującymi się tu licznymi odsłonięciami skalnymi. W niniejszym artykule prezentujemy wybrane odsłonięcia łatwo dostępne, do których mogą dostać się bezproblemowo (płaska i szeroka nawierzchnia drogi) osoby z ograniczonym stopniem poruszania się, w tym również na wózkach inwalidzkich. Proponowana ścieżka geoturystyczna przebiega opisywaną drogą asfaltową, co nie wymaga konieczności używania dodatkowych sprzętów (np. freewheel w przypadku wózków). Na początku proponowanej trasy (Siwa Polana) jest duży parking dla samochodów i niezbędna infrastruktura sanitarno-gastronomiczna.
    Źródło:
    Geotourism / Geoturystyka; 2018, 1-2 (52-53); I-XII
    1731-0830
    Pojawia się w:
    Geotourism / Geoturystyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gustave le Bon W tej krainie nie bardzo oswojonej z cywilizacją: Podróż do Tatr w 1879 roku, rasizm naukowy i wiek XIX
    Gustave le Bon in this land unnacustomed to civilization: journey to Tatra Mountains in 1879, scientific racism and 19th century
    Autorzy:
    Staniszewski, Andrzej Tadeusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/517961.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej
    Tematy:
    Gustave Le Bon
    rasa
    rasizm
    rasizm naukowy
    górale podhalańscy
    Tatry
    Podhale
    Zakopane
    narracja podróżnicza
    spojrzenie podróżnego
    race
    racism
    scientific racism
    Gorals (Polish Carpathian Highlanders)
    Tatra Mountains
    narrative of journey
    traveler’s gaze
    Opis:
    Tekst analizuje poglądy na temat kategorii „rasy” i jej użycia w opisie innej kultury, które odnaleźć możemy w zamieszczonej w 1887 roku przez warszawskie pismo „Wędrowiec” relacji z odbytej w 1879 roku przez Gustave’a Le Bona, francuskiego socjologa i psychologa, podróży po Tatrach i Podhalu. Artykuł traktuje mało znany epizod jako przykład działania XIX-wiecznego dyskursu podróżniczego, który używany był przez człowieka Zachodu do opisu Innego. Ten przeniknięty rasistowskimi przedsądami dyskurs ma na celu tyleż poznanie obcych, co ich egzotyzację. Ma wprowadzić znaczący dystans między prezentującym się jako przedstawiciel rozwiniętej cywilizacji obserwatorem a pozbawianym kultury, wpisywanym w porządek natury obserwowanym. Zajmujący się wybranymi fragmentami relacji Le Bona artykuł używa wprowadzonej przez Mary Louise Pratt kategorii „antypodboju”, aby pokazać sposób, w jaki uczony odbiera opisywanemu ludowi historię na rzecz historii naturalnej, pozbawiając tym samym podmiotowości. W ten sposób zapis poczynionych przez Francuza w trakcie wyprawy tatrzańskiej spostrzeżeń jawi nam się jako model innych relacji – przenikniętych „naukowym” rasizmem tekstów, które miały służyć jako intelektualne zaplecze europejskiego kolonializmu.
    The following paper focuses on the racial politics of the account of renowned French sociologist and psychologist Gustave Le Bon’s 1879 journey to Tatra Mountains and Podhale region, published in 1887 by the Warsaw-based magazine “Wędrowiec”. The paper treats this lesser known episode as a showcase for the specific type of racist travel discourse used by the 19th century Westerner to describe the Other. The purpose of this discourse is as well to get to know non-Western people as to make them seem more exotic and, by distancing those who observe from those who are observed, to dispute non-Westerners status as fellow civilized human beings. The paper examines fragments of Le Bon’s text and, by using Mary Louise Pratt’s idea of anti-conquest, shows how author deprives inhabitants of Podhale region of subjectivity by making them objects of natural history study. The following article presents Frenchman’s report as an example of travel narrative employing scientific racism to describe the Other, a type of text which was used as an intellectual justification for the European colonial endeavors.
    Źródło:
    Tematy z Szewskiej; 2014, Rasa 4(14)/2014; 64-74
    1898-3901
    Pojawia się w:
    Tematy z Szewskiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wpływ wybranych czynników środowiskowych na dynamikę wkraczania świerka pospolitego na górnoreglowe polany popasterskie w Tatrach Polskich
    The influence of some environmental factors on the succession dynamics of the Norway spruce on the upper montane belt glades excluded from pasturage in Polish Tatra Mountains
    Autorzy:
    Ciurzycki, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1023962.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Leśne
    Tematy:
    sukcesja roslin
    Tatry
    czynniki srodowiska
    sukcesja wtorna
    Picea abies
    lesnictwo
    polany popasterskie
    swierk pospolity
    gory
    mountain glades
    upper montane belt
    pasturage abandonment
    secondary vegetation succession
    envi−
    ronmental factors
    norway spruce
    tatra mountains
    Opis:
    The paper presents succession dynamics of the Norway spruce on the upper montane belt glades the Polish Tatra Mountains in relation to some environmental factors. Average covering of the spruce and number of trees in categories of height was investigated in relation to: altitude, inclination and location of slope, distance and direction of localization of the nearest forest, its age and tree stocking, and plant communities.
    Źródło:
    Sylwan; 2004, 148, 09; 20-28
    0039-7660
    Pojawia się w:
    Sylwan
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Struktura przestrzenna naturalnych odnowień świerkowych na górnoreglowych polanach popasterskich w Tatrach Polskich
    Spatial structure of natural spruce restocking on the upper montane belt glades excluded from pasturage in the Polish Tatra Mountains
    Autorzy:
    Ciurzycki, W.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1024259.pdf
    Data publikacji:
    2004
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Leśne
    Tematy:
    sukcesja roslin
    Tatry
    odnowienia lasu
    sukcesja wtorna
    Picea abies
    struktura przestrzenna
    regiel gorny
    lesnictwo
    odnowienia naturalne
    polany popasterskie
    swierk pospolity
    mountain glades
    upper montane belt
    pasturage abandonment
    secondary vegetation succession
    norway spruce
    tatra mountains
    Opis:
    The paper presents localization of the natural spruce restocking on the upper montane belt glades the Polish Tatra Mountains after about 20−30 years from pasturage abandonment and describes emerging dynamics of the Norway spruce in dependence to size and shape of glades, and period of secondary vegetation succession.
    Źródło:
    Sylwan; 2004, 148, 07; 20-30
    0039-7660
    Pojawia się w:
    Sylwan
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Role of land relief and structure in the formation of peat bogs in mountain areas, as exemplified by the Polish Carpathians
    Autorzy:
    Łajczak, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/294695.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
    Tematy:
    raised bog
    Carpathian Mountains
    Beskidy Mountains
    Tatra Mts.
    Orawsko-Nowotarska Basin
    Opis:
    It has been often argued that the formation of peat bogs in the mountains is predominantly influenced by a humid climate. Although in many mountains precipitation during the vegetation growth season is greater than evaporation, bogs, especially of the raised type, do not cover all gently sloping areas and often develop only within certain landforms. Local hydrological conditions determined by land relief and structure are the most crucial factor in the development of bogs in such areas. Peat bogs of the Polish Carpathian Mountains demonstrate that bogs, irrespective of altitude, develop mainly in concave landforms or below convex morphological recesses, where outcrops of poorly permeable rocks offer numerous low-capacity but stable outflows of groundwater that continuously humidifies the slopes lying below thus supporting the formation of habitats for hydrophilic plants. This research project covered the parts of the Polish Carpathians having the largest number of bogs, thus allowing local-scale analysis of their location in relation to the lithological, geomorphological and hydrogeological properties of the substratum. It is assumed that an assessment of the influence of substratum on the location and formation of peat bogs is only correct when the coverage of the individual mires in the period preceding their anthropogenic degradation is known. Only then is it possible to establish what types of bedrock and which landforms are most favourable for bog formation.
    Źródło:
    Landform Analysis; 2013, 22; 61-73
    1429-799X
    Pojawia się w:
    Landform Analysis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Do pheromone trapping always reflect Ips typographus (L.) population level? A study from the Tatra National Park in Poland
    Autorzy:
    Grodzki, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2041268.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Instytut Badawczy Leśnictwa
    Tematy:
    pheromone monitoring
    bark beetles
    protected areas
    Picea abies
    mountains
    Tatra
    Opis:
    Pheromone traps are used for monitoring I. typographus populations in Norway spruce stands of the Tatra National Park (TPN) in Poland. The presented study is based on the set of pheromone traps of precisely known location (23) located in the whole area of the TPN and operated continuously in 2010–2019. The data on the captures of beetles were compared with two kinds of data concerning the mortality: the area covered by standing dead trees (airborne photographs) in the no-intervention zone, and the volume of trees infested by bark beetles processed in the active protection zone. No relationship was found between the mean numbers of beetles captured yearly in all pheromone traps in the whole TPN area and the volume of infested trees removed from the stands in the active protection zone. The captures in the two selected study areas were correlated with the area of spots with dead trees in the 500 m circle around the traps, however, this correlation is not statistically significant. There is no relation of captures to the volume of processed infested trees. The captures decreased in the growing seasons after the wind damage, and increased markedly after the drought started in 2015. The results of pheromone trapping are affected by several factors, as wind damage and defence potential of trees resulting from their physiological status. Pheromone traps represent valuable source of information about the bark beetle I. typographus population dynamics, although the collected data do not enable direct definition of its population level, especially in the protected areas with different and unstable (changed in 2017) approach to the protection of stands. As most of the information on beetles is captured in the first half of the growing season, the data collected till the end of July are sufficient for monitoring purposes; thus, the trapping should be reduced to the period May–July.
    Źródło:
    Folia Forestalia Polonica. Series A . Forestry; 2021, 63, 1; 36-47
    0071-6677
    Pojawia się w:
    Folia Forestalia Polonica. Series A . Forestry
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Concept of landscape horizontal belts in the Polish Tatra Mountains
    Autorzy:
    Niedźwiecki, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/294603.pdf
    Data publikacji:
    2009
    Wydawca:
    Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
    Tematy:
    Tatra Mts.
    landscape belts
    high mountains
    mountain landscap
    slope system
    Opis:
    The history of changes of geoecological belts in the mountains exerts influence on the structure and functioning of the landscape. In many mountain regions, a convergence of two basic altitudinal lines occurs: the contemporary upper timberline and the cold Pleistocene snow line. The Tatra Mts. are an example of such a situation. These lines constitute the border between the high-mountain landscape and the landscape of mid- and low mountains (according to the Polish classification). However, this convergence also marks out the horizontal border across the profile of the valley, which separates the part with completely established high mountain landform complex (with postglacial cirques)from the remaining part of the valley. The montane belt can be also divided into two parts characterized by different landscape structure, due to existence of the influence of catenal processes from the subsystem of high-mountain belt. On these bases, the author introduces the concept of landscape horizontal belts in the mountain landscape of the Polish Tatra Mts., dividing the latter into three functional belts: the typical high-mountain landscape, the transitional landscape, and the typical landscape of mid- and low mountains.
    Źródło:
    Landform Analysis; 2009, 10; 102-107
    1429-799X
    Pojawia się w:
    Landform Analysis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Poezjosztuka „Bloku”
    The Poetry-Art of the “Blok” Magazine
    Autorzy:
    Sosnowska, Joanna M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/51532191.pdf
    Data publikacji:
    2024
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    “Blok. Czasopismo awangardy artystycznej”
    “F24. Almanach Nowej Sztuki”
    the year 1924
    Blok of Cubists, Suprematists, and Constructivists
    avant-garde
    avant-garde poetry
    Mieczysław Szczuka
    juxtaposition
    New Classicism
    Tatra Mountains
    „Blok. Czasopismo awangardy artystycznej”
    „F24. Almanach Nowej Sztuki”
    rok 1924
    Blok Kubistów, Suprematystów i Konstruktywistów
    awangarda
    poezja awangardowa
    jukstapozycja
    nowy klasycyzm
    Tatry
    Opis:
    „Blok”, najważniejsze polskie pismo polskiej awangardy połowy lat 20. XX w., nigdy nie został kompleksowo omówiony pod względem zawartości wizualnej. Koncentrowano się na sprawach teoretycznych, dyskusji między Władysławem Strzemińskim a Mieczysławem Szczuką dotyczącej istoty sztuki awangardowej (autonomia versus utylitaryzm). Tymczasem analiza wizualnego przekazu „Bloku” wskazuje, że dla jego redaktora Mieczysława Szczuki ważne było również konfrontowanie się z programami poetyckimi. Prowadził dialog ze środowiskiem „Almanachu Nowej Sztuki”, tworząc artystyczne odpowiedniki ich poetyckiego programu.
    The “Blok” magazine, the most important periodical of the mid-1920s visual art avant-garde, has never been comprehensively discussed in terms of its visual content. The focus has been on theoretical matters, on the discussion between Władysław Strzemiński and Mieczysław Szczuka concerning the essence of avant-garde art – its autonomy versus utilitarianism. Yet an analysis of the visual message conveyed by “Blok” indicates that its editor Mieczysław Szczuka considered it important to confront poetic programmes as well. He engaged in a dialogue with the “Almanach Nowej Sztuki” milieu, creating visual equivalents of their poetic programme.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 3; 57-78
    0006-3967
    2719-4612
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Sztuki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rare and interesting species of Psathyrella found in the Tatra National Park
    Rzadkie i interesujące gatunki rodzaju Psathyrella znalezione w Tatrzańskim Parku Narodowym
    Autorzy:
    Ronikier, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/67581.pdf
    Data publikacji:
    2007
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Botaniczne
    Tematy:
    rare species
    Psathyrella
    Psathyrella hydrophiloides
    Psathyrella conopilus
    Psathyrella murcida
    Tatra National Park
    Agaricales
    Tatras Mountains
    Opis:
    Three species of the genus Psathyrella are described and illustrated in the paper. one of them: P. hydrophiloides is new to Poland, while two others: P. conopilus and P. murcida are new to the Polish Carpathians
    W niniejszej pracy przedstawiono trzy interesujące gatunki z rodzaju Psathyrella. Jeden z nich, P. hydrophiloides, nie był dotychczas podawany z terenu Polski. Jest to rzadki grzyb również w Europie. Dwa kolejne gatunki zostały podane po raz pierwszy dla polskich Karpat. P. murcida jest rzadkim grzybem związanym z bukiem, natomiast P. conopilus występuje głównie w lasach liściastych. Ten ostatni gatunek znany jest w Polsce z około 30 stanowisk. Zamieszczono dokładne opisy cech makro- i mikroskopowych przedstawianych gatunków, jak również zdjęcia ich owocników oraz rysunki cech mikromorfologicznych. Dla P. conopilus opracowano mapę rozmieszczenia w Polsce na podstawie dotychczas opublikowanych danych.
    Źródło:
    Acta Mycologica; 2007, 42, 1
    0001-625X
    2353-074X
    Pojawia się w:
    Acta Mycologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chrysophycean stomatocysts from Morskie Oko and Zabie Oko Lakes in the Tatra National Park, Poland
    Autorzy:
    Cabala, J
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/57814.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Polskie Towarzystwo Botaniczne
    Tematy:
    chrysophyte
    alga
    Tatras Mountains
    Lake Zabie Oko
    water reservoir
    Polska
    Tatra National Park
    stomatocyst
    new morphotype
    Lake Morskie Oko
    Opis:
    Sixteen chrysophycean stomatocysts are reported from the lakes Morskie Oko and Żabie Oko in the Tatra National Park, Poland. Of these, six morphotypes are new to Poland, and two morphotypes plus one forma are new to science. These stomatocysts are illustrated with SEM micrographs and described according to International Statospore Working Group (ISWG) guidelines. The comparison of stomatocyst community between Morskie Oko and Żabie Oko lakes is given.
    Źródło:
    Acta Societatis Botanicorum Poloniae; 2005, 74, 4
    0001-6977
    2083-9480
    Pojawia się w:
    Acta Societatis Botanicorum Poloniae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „120 kilometrów samotności”. Główny Szlak Karpacki im. Marszałka Józefa Piłsudskiego na terenie Bieszczadów Zachodnich
    ‘120 kilometres of solitude.’ Marshal Józef Piłsudski’s Main Carpathian Trail in the Western Bieszczady Mountains
    Autorzy:
    Organ, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31340556.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    Main Carpathian Trail
    Bieszczady Mountains
    tourism
    Polish Tatra Society
    mountain trail
    Główny Szlak Karpacki
    Bieszczady
    turystyka
    Polskie Towarzystwo Tatrzańskie
    szlak turystyczny
    Opis:
    Bieszczady Zachodnie w okresie międzywojennym nie należały do terenów powszechnie uznawanych za atrakcyjne turystycznie, dopiero pod koniec lat 30. XX w. zwrócono większą uwagę na potencjał drzemiący w tej części Karpat Wschodnich. Wyrazem tego stał się Główny Szlak Karpacki, którego ostatni odcinek uzupełniający lukę pomiędzy Głównym Szlakiem Zachodniobeskidzkim i Wschodniokarpackim wyznakowano właśnie na tym obszarze. Istniejący zaledwie cztery lata odcinek szlaku czerwonego włączał tereny rozciągające się pomiędzy Przeł. Łupkowską i Przeł. Użocką do kręgu zainteresowań turystów górskich. Od 1936 r. pokonanie bieszczadzkiego odcinka szlaku stało się jednym z kryteriów uzyskania „dojrzałości górskiej”, a więc zdobycia odznak turystyki kwalifikowanej Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Wkrótce staraniem Towarzystwa zaczęto inwestować w Bieszczadach, umożliwiając turystom szerszą „eksplorację terenu”. Jednakże aż do samego końca swego istnienia bieszczadzki odcinek Głównego Szlaku Karpackiego wymagał podjęcia wielodniowej wędrówki przez tereny niemalże dziewicze i pozbawione podstawowego zaplecza turystycznego, przede wszystkim dobrych miejsc noclegowych. Realia wędrowania wymagały od turysty dobrej znajomości terenu, umiejętności czytania map, a także zdolności do planowania wielodniowej wędrówki prowadzącej przez blisko 120 km bieszczadzkich bezdroży. Planowanie wycieczek górskich utrudniał brak dobrego i ogólnodostępnego przewodnika turystycznego. Turysta wędrujący przez Bieszczady Zachodnie w latach 1935–1939 musiał zatem polegać na nielicznych schroniskach, stacjach turystycznych domkach myśliwskich, a czasem szukać schronienia w zwykłych szałasach pasterskich.
    In the Interwar Period, the Western Bieszczady Mountains were not commonly viewed as attractive in terms of tourism. It was not until the 1930s that more attention was paid to this fragment of Western Carpathians. The change was materialized by the emergence of the Main Carpathian Trail, the last part of which was created in the above described region. The fragment of the red trail existed for only four years, which was time enough to arouse the interest of Polish mountain tourists in the area between Łupków Pass and Użok Pass. Since 1936, the coverage of the red trail in the Bieszczady Mountains was one of the requirements to obtain the Mountain Badge popularized by the Polish Tatra Society. Thanks to this organisation, new investments were made to facilitate touristic exploration of the terrain. However, till the very end of its existence, the fragment of the trail located in the Western Bieszczady Mountains was quite demanding for tourists since they had to cover the mountainous terrain which generally lacked adequate tourist facilities, especially proper accommodation. Tourists wishing to walk the trail needed to be well-equipped, skilled in the use of maps and able to plan their journey through 120 kilometres of wilderness. The lack of a good and widely available mountain guidebook largely hindered tourists’ plans. Therefore, a tourist hiking along the trail between 1935–1939 was largely dependent on few mountain hostels, shelters and even shepherd’s huts.
    Źródło:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2021, 19, 2; 100-131
    2543-8379
    Pojawia się w:
    UR Journal of Humanities and Social Sciences
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sorption properties of lithogenic soils from non-forest areas of the Tatra National Park
    Autorzy:
    Niemyska-Lukaszuk, J
    Miechowka, A.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1450794.pdf
    Data publikacji:
    2001
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Agrofizyki PAN
    Tematy:
    organic matter
    Tatras Mountains
    mountain soil
    rendzina soil
    Tatra National Park
    non-forest area
    soil
    forest habitat
    lithogenic soil
    sorption property
    biotic element
    terrestrial ecosystem
    Opis:
    Investigations have been carried out on the soil material taken from 46 profiles representing lithogenic soils from non-forest areas of the Tatra National Park. When selecting soil material an altitude above sea level (over 1250 m a.s.l.), a rock parent type (non-calcareous and calcareous) were taken into account, in case of non calcerous soils, the weakly developed soils - rankers were selected. On the basis of the investigetions the following conclusions have been drawn: sorption properties of ectohumus horizons in most of investigated lithogenic soils (rankers and rendzinas) are differ- enciated and formed under the influence of parent rocks. Ectohumus of Oh horizons of rankers sorbed exchangeable cations in following order H+>Ca2+≥Mg2+>K+>Na+. In composition of cations in Oh horizons of rendzinas dominated cations of calcium and the order was as follows: Ca2+>Mg2+>H+>K+≥Na+. In ectohumus of Oh horizons of rendzinas occurring under bilberry heath and pine dwarf and rankers the composition of exchangeable ions as well as a degree of base saturation were close. In investigated soils sorption properties of mineral or organic-mineral horizons AC or ABC, occurring in direct contact with the parent rock, were formed under the influence of lithogenic factor.
    Źródło:
    Acta Agrophysica; 2001, 50; 207-215
    1234-4125
    Pojawia się w:
    Acta Agrophysica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-52 z 52

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies