Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Tadeusz Kościuszko" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 269
Tytuł:
Tadeusz Kościuszko – dowódca czy inżynier?
Tadeusz Kościuszko – Commander or the Engineer?
Autorzy:
Stęplewski, Bogumił
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/557161.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Tadeusz Kościuszko
Powstanie Kościuszkowskie
fortyfikacje
Kościuszko Uprising
fortification
Opis:
W marcu 2014 r. obchodzona była 220. rocznica wybuchu Powstania Kościuszkowskiego, w roku 2016 przypada 270 rocznica urodzin Naczelnika. Warto przypomnieć rolę Tadeusza Kościuszki w tym historycznym wydarzeniu oraz zastanowić się nad szansami pierwszego powstania narodowowyzwoleńczego, w którym to po raz pierwszy w dziejach Rzeczypospolitej próbowano rozbudzić patriotyzm wśród ludu (głównie chłopa pańszczyźnianego bez motywacji do walki o swój los). Ta rewolucja w myśleniu i działaniu idealisty, jakim był Tadeusz Kościuszko, w ówczesnych warunkach politycznego otoczenia i uwarunkowań społecznych szlacheckiej Polski skazana była na niepowodzenie.
The 220th anniversary of Kościuszko Uprising was celebrated in March this year. The role of Tadeusz Kościuszko in this historical event is worth remembering and we should ponder about the chances of the first national liberation uprising, which was the first attempt in the history to awaken the patriotism among the people of the Republic of Poland (we have to take under consideration the fact that most of them were serfs without the motivation to fight for their cause). It was the revolution in thinking and activity of the idealist such as Tadeusz Kościuszko, but in those conditions of political surrounding and social determinants of noble Poland it was doomed to fail.
Źródło:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka; 2015, 4; 105-115
1899-6264
2451-0718
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The myth of the American Revolution and the heroic representations of Tadeusz Kościuszko in the American press of the Early Republic
Mit Rewolucji Amerykańskiej a heroiczny wizerunek Tadeusza Kościuszki w amerykańskiej prasie w okresie Wczesnej Republiki
Autorzy:
Mazur, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951375.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
Tadeusz Kościuszko
national hero
myth
American nation
American newspapers
tadeusz kościuszko
bohater narodowy
mit
naród amerykański
prasa amerykańska
Opis:
The article offers an analysis of the representations of Tadeusz Kościuszko in early American newspapers (1776-1820). The study shows that the American press presented Kościuszko as a heroic figure, significant in the making of America as a nation through his participation in the War of Independence. Kościuszko was not initially recognized as an important military leader of the Revolution, but he was re-discovered as an American hero after he had distinguished himself as the leader of the 1794 uprising in Poland. The mythologization of Kościuszko consisted in interpreting his life as a struggle for liberty, equality, and republicanism, the values which laid at the foundation of America as a nation.
Artykuł stanowi analizę wizerunku Tadeusza Kościuszki we wczesnej prasie amerykańskiej (1776-1820). Wyniki badań wskazują, że prasa amerykańska przedstawiała Kościuszkę jako bohatera, postać ważną dla procesu tworzenia się (powstawania) Ameryki poprzez jego udział w Rewolucji Amerykańskiej. Początkowo Kościuszko nie był uznawany za wojskowego przywódcę Rewolucji, ale został okrzyknięty bohaterem amerykańskim po tym jak wsławił się jako przywódca powstania z 1794 roku w Polsce. Mitologizacja Kościuszki polegała na przedstawianiu jego życia jako walki o wolność, równość i republikanizm, wartości które leżały u podwalin amerykańskiego narodu.
Źródło:
Białostockie Teki Historyczne; 2017, 15
1425-1930
Pojawia się w:
Białostockie Teki Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kwestia nominacji Tadeusza Kościuszki na generała brygady armii amerykańskiej
Nomination of Tadeusz Kościuszko to brigadier general in the American Army
Autorzy:
Nawrot, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46170282.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
generał Tadeusz Kościuszko
wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych
bitwa pod Saratogą
General Tadeusz Kościuszko
American Revolutionary War
Battle of Saratoga
Opis:
W artykule przedstawiono kwestię nominacji generalskiej dla Tadeusza Kościuszki jako nagrody za zasługi w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Przypomniano okoliczności kolejnych propozycji mianowania Kościuszki na stopień generała brygady, po zwycięstwie pod Saratogą w 1777 r. czy udziale w kampanii na południu Stanów Zjednoczonych w latach 1780–1781. Nominacji wówczas nie otrzymał, dlatego po zakończeniu wojny Kościuszko zabiegał o indywidualne wyróżnienie, które uhonorowałoby jego dotychczasową służbę. Kongres nie zamierzał jednak przyspieszać awansu Kościuszki, ponieważ przygotowywał w tym czasie uchwałę o awansowaniu wszystkich oficerów o jeden stopień, jeśli nie otrzymali oni promocji po 1 stycznia 1777 r. I w tej grupie awansowanych w 1783 r., ku swojemu rozczarowaniu, znalazł się ostatecznie polski oficer, co próbował załagodzić George Washington.
Article examines the issue of the nomination to the rank of general for Tadeusz Kościuszko, as a reward for his distinction in the War of Independence of United States. Particular focus is on the analysis of the circumstances of next proposals to nominate Kościuszko to the brigadier general, in particularly those after the victory under Saragossa in 1777, and those made based on his participation in campaign in the south of United States in years 1780–1781. He did not receive the nomination at that point. It was only after the end of the war that he solicited for an individual distinction, which would honor his previous service. Congress however was not interested in the individual promotion of Kościuszko, because it was working at the time on the Promotion Act, which would promote by one degree all officers, who did not get promotion after 1st of January 1777. That was the group of promoted officers, where eventually Kościuszko, to his great disappointment, was. George Washington tried to appease him.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2022, 110; 99-111
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
THE ORGANIZATION AND ACTIVITY OF KOŚCIUSZKO INSURRECTION’S INTERNAL SECURITY BODIES
ORGANIZACJA I DZIAŁALNOŚĆ ORGANÓW BEZPIECZEŃSTWA WEWNĘTRZNEGO INSUREKCJI KOŚCIUSZKOWSKIEJ
ОРГАНИЗАЦИЯ И ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ ОРГАНОВ ОБЕСПЕЧЕНИЯ БЕЗОПАСНОСТИ ВО ВРЕМЯ ВОССТАНИЯ КОСТЮШКО
Autorzy:
Mielnik, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/576621.pdf
Data publikacji:
2017-12-29
Wydawca:
Międzynarodowy Instytut Innowacji Nauka – Edukacja – Rozwój w Warszawie
Tematy:
Tadeusz Kosciuszko, Police, Security, Revolution, State system
Tadeusz Kościuszko, Policja, Bezpieczeństwo, Rewolucja, Ustrój państwa
Тадеуш Костюшко, Полиция, Безопасность, Революция, Государственное управление
Opis:
Artykuł analizuje system bezpieczeństwa Insurekcji Kościuszkowskiej, włączając okres funkcjonowania Rady Zastępczej Tymczasowej i Rady Najwyższej Narodowej. W ramach pierwszego organu zostały omówione Wydział Policyjny oraz Wydział Dyplomatyczny. W ramach drugiego Wydział Bezpieczeństwa. Większa część pracy zostało poświęcona organom i instytucjom powstałym po 10 maja tj. w okresie funkcjonowania RNN. W poczet tych instytucji zapisano Wydział Bezpieczeństwa (do którego włączono Policję) oraz Deputację Indagacyjną czy Deputację do Indagowania Szpiegów Cywilnych i Wojskowych. Koncentrowały się one na rozliczeniu się ze zdrajcami oraz szukaniem szpiegów.
In this article author analyses a security system of Kosciuszko Insurrection, including a period of activity of The Temporary Replacement Council and The Supreme National Council. Within the scope of the first of above – mentioned authorities they were described Police and Diplomatic Department. The bulk of the article was devoted to authorities and institutions that where appointed after 10th of may 1794. Those authorities and institutions included Security Department which included The Police as well as crime Investigating Commission or The Commission to Track Civilian and Military Spies Those commissions were focused on dealing with traitors and searching for spies.
В этой статье анализируется система безопасности во время восстания Костюшко, в том числе период функционирования Совета Временной замены и Высшего Национального Совета. В рамках первого органа были обсуждены Департамент полиции и Дипломатический департамент. В рамках второго – Департамент безопасности. Большая часть работы была посвящена органам и учреждениям, созданным после 10 мая, то есть в период существования Высшего Национального Совета. К этим учреждениям были причислены Департамент безопасности (в который включалась полиция) и Отдел допросов или Отдел допросов гражданских и военных шпионов. Они сосредоточились на борьбе с предателями и поиске шпионов.
Źródło:
International Journal of New Economics and Social Sciences; 2017, 6(2); 286-294
2450-2146
2451-1064
Pojawia się w:
International Journal of New Economics and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dyskurs historiograficzny wokół służby wojskowej Tadeusza Kościuszki w latach 1790–1792
Historiographic discourse around the military service of Tadeusz Kościuszko in the years 1790–1792
Autorzy:
Srogosz, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46171359.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
historiografia
służba wojskowa
Tadeusz Kościuszko
1790–1792
historiography
military service
Opis:
Życie i działalność Tadeusza Kościuszki były przedmiotem zainteresowania zarówno profesjonalnych historyków, jak również innych autorów, którzy podejmowali tematy związane z postacią Naczelnika. Wydarzenia z bogatego życia Kościuszki stały się niejednokrotnie przedmiotem gorących sporów, jednak o mniejszym natężeniu wokół jego służby wojskowej w latach 1790–1792. Jeszcze w XVIII w. zaczął się spór o Kościuszkę, który był podstawą do rekonstrukcji wydarzeń i ocen przez historyków. Mimo zgłaszanych przez poszczególnych autorów deklaracji, dyskurs historiograficzny nie miał zwykle cech neutralności, a raczej górowały często emocje czy rocznicowe publikacje. Ponadto w historiografii występują niekonsekwencje, na przykład w sprawie stosunku Kościuszki do systemu kordonowego.
The life and activity of Tadeusz Kościuszko were of interest to both professional historians and other authors, who took up topics related to the figure of the leader of the uprising. The events of Kościuszko’s rich life were more than once the subject of heated disputes, albeit to a lesser degree, over his military service in the years 1790–1792. As early as in the 18th century, a dispute over Kościuszko began, which formed the basis for the reconstruction of events and assessments by historians. Despite the declarations made by individual authors, the historiographical discourse usually did not have any features of neutrality, but rather expressed emotions or consisted of anniversary publications. Moreover, there are inconsistencies in historiography, for example in the case of Kościuszko’s attitude to the cordon system.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2022, 110; 191-222
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zapomniana Reduta generała Tadeusza Kościuszki w Ogrodzie Botanicznym UMCS na Sławinku w Lublinie
The Forgotten Redoubt of Gen. Tadeusz Kościuszko in the Botanical Garden of the Maria Curie-Skłodowska University in Sławinek in Lublin
Забытый редут генерала Тадеуша Костюшко в Ботаническом саду УМКС на Славинке в Люблине
Autorzy:
Kseniak, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1070627.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
Tematy:
Tadeusz Kościuszko
Lublin
Sławinek
reduta
redoubt
Тадеуш Костюшко
Люблин
Славинек
редут
Opis:
Artykuł opisuje dawną formę fortyfikacyjną, jaką była reduta. Ten rodzaj zamkniętego szańca, zbudowanego na planie kwadratu bądź innego wieloboku, służył niegdyś do samodzielnej obrony. Reduty najpopularniejsze były w okresie od XVI wieku do początku I wojny światowej. Reduta kościuszkowska, znajdująca się w Ogrodzie Botanicznym UMCS na Sławinku w Lublinie, przetrwała do naszych czasów bez istotnych zmian i poważniejszych zniszczeń minionych wojen. Obecnie jest nie tylko ciekawym przykładem tej zapomnianej budowli fortyfikacyjnej, ale też niezwykłą pamiątką po generale Tadeuszu Kościuszce, który ją zaplanował i przygotowywał w trakcie swoich pobytów we dworze stryja w Lublinie.
This article describes an age-old form of fortification, i.e. a redoubt. This type of enclosed earthwork, with a ground plan based on a square or another polygonal shape, was used for independent defence. Redoubts were most popular in the period from the 16th century to the beginning of the First World War. The Kościuszko Redoubt, located in the UMCS Botanical Garden in Sławinek in Lublin, has survived until the present day without significant changes or major damage from past wars. Currently, it is not only an interesting example of this forgotten fortification structure, but also an extraordinary token of remembrance of General Tadeusz Kościuszko, who designed and prepared it during his stays at the manor house of his uncle in Lublin.
В статье описана старая фортификационная форма, которой был редут. Этот тип закрытых валов, возведенных в форме четырехугольника или другого многоугольника, когда-то использовался для самостоятельной обороны. Редуты были наиболее популярны начиная с XVI века до начала Первой мировой войны. Редут Косцюшко, расположенный в Ботаническом саду УМКС на Славинке в Люблине, сохранился до наших дней без каких-либо существенных изменений или значительного ущерба во время прошлых воен. В настоящее время это не только интересный пример этого забытого фортификационного сооружения, но и необычайное напоминание о генерале Тадеуше Костюшко, который планировал и возводил его во время пребывания в имении своего дяди в Люблине.
Źródło:
Bibliotekarz Lubelski; 2019, 62; 95-109
0137-9895
Pojawia się w:
Bibliotekarz Lubelski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Portret przed wynalazkiem fotografii. Fizjonotras Tadeusza Kościuszki
Portrait before the invention of photography. Tadeusz Kościuszko’s physionotrace
Autorzy:
Letkiewicz, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519315.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
ikonografia Tadeusza Kościuszki
portrety sylwetkowe
fizjonotras
iconography of Tadeusz Kościuszko
silhouette portraits
physionotrace
Opis:
Rycina z portretem Tadeusza Kościuszki ze wzniesioną do góry szablą od chwili swego powstania w 1794 roku przez cały wiek XIX należała do najpopularniejszych wizerunków Naczelnika, najczęściej kopiowanych i trawestowanych. Mimo popularności portret nie stał się przedmiotem szczegółowych badań i nie doczekał się odrębnego opracowania. Był jedynie wzmiankowany przy okazji wystaw rocznicowych poświęconych Tadeuszowi Kościuszce i insurekcji 1794 roku, a także omawiania ikonografii Tadeusza Kościuszki oraz druków propagandowych związanych z insurekcją. Wbrew informacji zamieszczonej na portrecie, mówiącej o autorstwie Quenedeya (informacja dotyczy Edmé Quenedeya 1756–1830) i rytowaniu Delanaux, portret łączony był z nazwiskiem Gilles’a Louis Chrétiena (1754–1811). Ta niejednoznaczność autorstwa sprawiała, że w literaturze przedmiotu portret ten, będący pierwowzorem dla dziesiątek portretów Kościuszki ze wzniesioną szablą, określany jest jako „typ Chrétiena” lub jako „typ Quenedeya”. Z informacji pozostawionej na graficznym portrecie wynika, że został on wykonany „mechanicznie”, urządzeniem określonym jako „phisionotrace”. W rzeczywistości rycina wykonana została techniką trawienia. Oryginalny wizerunek Tadeusza Kościuszki wykonany fizjonotrasem nie jest znany. Prawdopodobnie nie zachował się do naszych czasów.
The engraving with the portrait of Tadeusz Kościuszko with a raised saber was one of the most popular images of the Chief from the moment of its creation in 1794 throughout the 19th century, most often copied and travested. Despite its popularity, the portrait has not been the subject of detailed research and has not received a separate study. It was only mentioned during anniversary exhibitions dedicated to Tadeusz Kościuszko and the 1794 Insurrection, when discussing the iconography of Tadeusz Kościuszko and propaganda prints related to the Insurrection. Contrary to the information on the portrait about Quenedey’s authorship (the information concerns Edmé Quenedey 1756–1830) and Delanaux’s engraving, the portrait was associated with the name of Gilles Louis Chrétien (1754–1811). This ambiguity of authorship meant that in the literature on the subject, this portrait which was the prototype for dozens of portraits of Kościuszko with a raised sabre, is referred to as the “Chrétien type” or the “Quenedey type”. The information left on the graphic portrait shows that it was made “mechanically”, using a device called “phisionotrace”. In fact, the engraving was made using the etching technique. The original image of Tadeusz Kościuszko made with physiotrace is not known. It has probably not survived to this day.
Źródło:
TECHNE. Seria Nowa; 2023, 1, 11; 11-24
2084-851X
Pojawia się w:
TECHNE. Seria Nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tadeusz Kościuszko wobec duchowieństwa unickiego
Thaddeus Kosciuszko towards Uniate Clergy
Autorzy:
Krochmal, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23352302.pdf
Data publikacji:
2010-12-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Tadeusz Kościuszko
insurekcja kościuszkowska
Połaniec
unici
duchowieństwo unickie
Kościół greckokatolicki
powstanie kościuszkowskie
Opis:
In the literature on the Kosciuszko Insurrection, military, political, social or international aspects of insurrection are described in details. There was also often tackled a problem of participation of the clergy, mostly Roman Catholics, and attitudes of individual churches and religious communities towards the uprising. Though, it was rarely researched on relation of the Tadeusz Kosciuszko to Uniates (Greek Catholics) and his active attempts to engage Uniates in the rise. Aprops of discussing the Polish-Russian relations in a religious context (Russia used care for the Orthodox church to interfere in Polish affairs) questions arise also over Kosciuszko and the Polish government attitude towards Orthodox church. However, the Orthodox inhabitants of Poland (mostly Russians) were a minority far less numerous than their compatriots who adhere to the Greek Catholic Rite (Uniates). Kosciuszko planned to extend the uprising over the whole Polish–Lithuanian Commonwealth, and involve in it as much people as possible. He wanted to attract all social, ethnic and religious groups, in order to give the uprising character of nationwide movement. Clergymen of various denominations were often intermediaries in the transmission of the call for uprising, thus they were addressees of the appeals of Commander in Chief and the insurgents’ authorities. In the letters calling for the uprising Kosciuszko appealed to patriotic and religious feelings at the same time. To engage the peasant in uprising (peasants from all over the country, but among Unites and Orthodox dominated peasants) and cover the eastern territories inhabited by Ruthenians, Kościuszko in camp at Polaniec issued series of very important documents, including The Manifesto of Polaniec and appeals to the Uniate and Orthodox clergy. Document which is published here is an unknown Kosciuszko’s letter to the Uniate clergy, that was found in the Central State Historical Archives of Ukraine in Lviv.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2010, 17, 17; 153-168
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kopce Kościuszki – wyjątkowa forma upamiętnienia postaci Naczelnika na terenie Polski
Kościuszko Mounds – a unique form of commemorating the figure of the Chief in Poland
Autorzy:
Hoffman, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2027986.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
Tematy:
kopce
Tadeusz Kościuszko
formy pamięci zbiorowej
Powstanie Kościuszkowskie 1794 r.
mounds
forms of collective memory
Kościuszko Uprising 1794
Opis:
Budowanie tumulusów, zwanych też kopcami, to wyjątkowa forma upamiętniania wybitnych osób zmarłych czy utrwalania w zbiorowej pamięci narodu ważnego wydarzenia historycznego. Przedmiotem niniejszego artykułu są kopce-pomniki, które powstały dla uczczenia bohatera narodowego Tadeusza Kościuszki, przywódcy insurekcji 1794 roku. Autorka opisuje poświęcone gen. Kościuszce kopce zakładane w Polsce i poza jej granicami, zniszczone i te nadal istniejące, powstałe podczas zaborów oraz za czasów II Rzeczypospolitej. Są lub były one ważnymi miejscami budzenia patriotyzmu w lokalnych społecznościach. Powstaniu ich wszystkich przyświecał ten sam cel: uhonorowanie postaci generała oraz utrwalenie jego dokonań w pamięci zbiorowej.
Building of tumuli, also called mounds, is a unique form of commemorating the outstanding dead or preserving in the collective memory of the nation an important historical event. The subject of the article are mounds-monuments that were erected to commemorate the national hero Tadeusz Kościuszko, the leader of the uprising of 1794.The article describes mounds dedicated to General Kościuszko, created in the country and abroad, destroyed and those existing today, built in the period of partitions and in the times of the Second Polish Republic. They were or still are important places to awaken patriotism in local communities. They all has got the same goal: to honor the General and preserve his achievements in the collective memory.
Źródło:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2021, 1(15); 69-79
2354-0435
2719-8618
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opera „Der Weisse Adler” Raoula Madera jako przykład transkrypcji muzyki Fryderyka Chopina uwikłanej w polską tematykę narodowowyzwoleńczą
Raoul Mader’s opera 'Der weisse Adler' as an example of transcriptions of Fryderyk Chopin’s works related to Polish national liberation themes
Autorzy:
Literska, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28877326.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Fryderyk Chopin
opera
Tadeusz Kościuszko
transkrypcje muzyczne
recepcja Chopina
Frederic Chopin
musical transcription
Chopin's reception
Thaddeus Kosciuszko
Opis:
Jeszcze za życia Fryderyka Chopina, bo w roku 1830 rozpoczął się proces transkrybowania jego muzyki przez innych kompozytorów i wykonawców (instrumentalistów i śpiewaków). W olbrzymiej liczbie powstałych opracowań znajdujemy jedynie dwie opery: Chopin autorstwa Giacomo Orefice (1901) oraz Der weisse Adler Raoula Madera (1917). Pierwsza z nich jest powszechnie znana, natomiast druga dopiero dzisiaj (po 102 latach od prapremiery) zostaje przywrócona naszej świadomości. Tekst artykułu stanowi pierwsza próbę kompleksowej charakterystyki drugiego z tych utworów. Autorka opisuje dostępne źródła, wskazuje na powody powstania opery oraz na jej kolejne wykonania, omawia warstwę słowną i muzyczną. Szczególną uwagę zwraca na dwa aspekty: 1) polską narodowowyzwoleńczą tematykę niezwykle aktualną w momencie powstania dzieła, w 1917 r. (tuż przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości), 2) rodzaje muzycznych transkrypcji muzyki Chopina wynikające ze sposobów jej opracowania na potrzeby spektaklu operowego. Pierwsze zagadnienie opiera się na szczegółowej analizie treści libretta i jego porównania z faktami historycznymi. Na tej podstawie wysnuwa wniosek o narodowowyzwoleńczym nacechowaniu utworu: podkreślenie dokonań Tadeusza Kościuszki podczas insurekcji kościuszkowskiej w 1794 roku. Argumentem wzmacniającym ten przekaz jest symbol Orła Białego zawarty w tytule opery, elementach wizualnych widniejących na okładce partytury oraz w treści przewodniego hymnu opery. Zagadnienie drugie odnosi się do problematyki transkrypcji Chopinowskiej muzyki. Narzędziem metodologicznym jest tutaj klasyfikacja transkrypcji muzyki Chopina autorstwa Macieja Gołąba (2003). Na podstawie wniosków ze szczegółowej porównawczej analizy muzycznej zawartości opery z oryginałami Chopina autorka definiuje rodzaje muzycznych transkrypcji. W konkluzji autorka sygnalizuje perspektywy dalszych badań, podkreślając, że opera Madera jest dokumentem artystycznej recepcji muzyki Chopina oraz postaci Tadeusza Kościuszki w Wiedniu w początkach XX wieku.
The process of transcribing Fryderyk Chopin’s music by other composers and performers (instrumentalists, singers) began still in the Polish master’s lifetime (in 1830). Among the enormous number of Chopin arrangements, however, we only find two operas: Giacomo Orefice’s Chopin (1901) and Raoul Mader’s Der Weisse Adler (1917). The present paper is an attempt at a comprehensive characterization of the latter piece of music. The author describes the available sources, the reasons for the opera’s composition, and its successive performances, as well as the libretto and the music. She focuses in particular on two aspects: 1) the Polish national liberation themes, which were highly topical at the time when the opera was written (1917, directly before Poland regained independence), and 2) the various ways in which Chopin’s music was transcribed specifically for the needs of an operatic spectacle. The former topic is discussed in the form of a detailed analysis of the libretto, as compared to historical facts. Based on this analysis, the author concludes that the opera emphasizes the national liberation themes. It underlines Tadeusz Kościuszko’s achievements during the Kościuszko uprising of 1794, and places the national symbol – the white eagle – in the very title. Such themes are also present in the graphics found on the score cover and in the text of the opera’s leitmotiv hymn. The latter question – that of the ways in which Chopin’s music was arranged in the opera – is examined using Maciej Gołąb’s (2003) classification of Chopin transcriptions. The author defines the types of transcriptions found in Mader’s piece on the basis of a detailed comparison of the opera numbers with Chopin’s originals. In the conclusion of the paper, the author outlines the possibilities for further research and emphasizes that Mader’s opera is a document of Chopin's music reception in the artistic circles, and of the figure of Tadeusz Kościuszko in early 20th-century Vienna.
Źródło:
Muzyka; 2019, 64, 3; 34-50
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 269

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies