Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "TEUTONIC ORDER STATE" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-14 z 14
Tytuł:
GOTYCKIE DEKORACJE MALARSKIE ELEWACJI KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO P.W. ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ W GOLUBIU Przyczynek do badań nad dekoracją maswerkową w architekturze Państwa Zakonnego w Prusach
GOTHIC PAINTED DECORATIONS ON THE ELEVATION OF THE CHURCH OF ST. CATHERINE OF ALEXANDRIA IN GOLUB. A Contribution to Studies about Tracery Decoration in the Architecture of the Teutonic Order State in Prussia
Autorzy:
Tuliszewski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/536670.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
CHURCH OF ST. CATHERINE OF ALEXANDRIA (GOLUB)
GOTHIC DECORATIONS
POLYCHROME
TEUTONIC ORDER STATE
Opis:
The Gothic painted decorations of the plastered blind windows and friezes on the elevation of the parish church in Golub have been mentioned at the end of the nineteenth century by German conservators and historians of East Prussian architecture (J. Heise, A. Boetticher) in the catalogues of historical monuments written by them. Nonetheless, it was not until the research, drawings and measurements of the roof truss construction were carried out in December 2004 by the employees of ROBiDZ (Torun), that the presence of the titular painted decorations was unearthed. The discoveries were made in a rather inaccessible spot, i. e. under the roof of the chapel of the Holy Cross, covering part of the eastern axes of the northern elevation. The second stage of the measurements performed next to the bell tower disclosed remnants of identical engraved tracery decorations at the level of the fourth storey of the southern tower elevation. The excellent condition of the preserved compositions engraved on a thin layer of lime plaster made it possible to reconstruct their original form. This material, together with photographic documentation, was used for making inventory drawings based on a CAD-type programme. The documentation produced by ROBiDZ (Torun) classified four types of the originally polychromed tracery decoration. With the exception of a plastered band on the cornice, the other compositions share an identical tripartite division of the lower lancet sphere as well as a band above it, featuring a carpet pattern with a recurring four-leaf motif. Moreover, a characteristic feature of the Golub tracery is the fact that the classical three-, four- and five-leaf motifs occur next to each other, and have been executed both from petals cut out of a circle and those which are enclosed within a lancet. The presented article embarks upon an attempt at defining the provenance of the forms of the discovered compositions. A formal analysis has been unquestionably facilitated by the studies conducted by specialists as well as the conservation documentation of similar objects by, i. a. M. Poksinska and E. Pilecka. Golub, located in the territory of the Teutonic Order state, only 40 kms from Torun, must have found itself within the range of the impact exerted by this cultural centre, the second largest in Pomerania, a fact decisive for a search for analogous decorations in the buildings of Golub and its environs. We cannot exclude the probability that the described tracery should be attributed to a group of artists working not only Toruń but also in the provinces. They included representatives of various nationalities and assorted West European trends, influencing art in the region of Chełmno, Kujawy and Varmia. It must be added that the imposing number of architectural solutions and decorative motifs in the land of Chełmno makes it impossible to indicate a concrete source of inspiration for the solutions encountered in Golub. Cited analogies prove that fourteenth-century ornamental motifs were popularised in Toruń and the neighbouring regions by means of the pattern books and construction complexes which appeared in these terrains as part of a cultural exchange augmented by the intensive trade contacts maintained by the Baltic towns. The presented study does not propose an ultimate classification of all types of the tracery decorations originally executed on the elevation of the parish church in Golub. Within this context, the documented examples comprise only part of the whole repertoire of the ornamental blind windows in the church. Initial results of the examination of the chemical composition of lime mortar in the blind windows and tower cornice made it possible to identify the pigments used in the decorations, i. a. iron oxide red, ochre and plant black. The execution technology of the painted tracery could be ultimately explained after complex conservation studies. With all certainty, the tracery discovered in Golub in 2005, both engraved in plaster and painted, confirms the great popularity of this decoration technique in the state of the Teutonic Knights, used not only on sacral edifices but also on secular and town buildings. In turn, the immense variety of the types of compositions attests to the fact that the basic purpose of such ornaments was to enhance the decorativeness and prestige of the embellished objects.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2006, 1; 39-51
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między Hilferuf a Lug i Trug – spór o interpretację początków państwa krzyżackiego w Prusach w historiografii XIX i pierwszej połowy XX wieku
Autorzy:
Dorna, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2042765.pdf
Data publikacji:
2020-12-09
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
historiografia polska
historiografia niemiecka
państwo zakonu krzyżackiego w Prusach
Polish historiography
German historiography
Teutonic Order State in Prussia
Opis:
Tematem prezentowanego artykułu jest spór o interpretację mechanizmów powstania na przełomie lat 20. i 30. XIII w. państwa zakonu krzyżackiego w Prusach, jaki toczył się pomiędzy polską i niemiecką historiografią, a także wewnątrz polskiej historiografii, w XIX i w pierwszej połowie XX w.
This article offers an account of a dispute between Polish and German historians (and to a lesser extent among Polish historians themselves) over the process of establishing the Teutonic Order State in Prussia at the turn of 1220s–1230s. The dispute broke out in the nineteenth and continued into the first half of the twentieth century.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2020, 12; 97-118
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Der gotische Muttergottes‑Altar von Guttstadt (1426)
The Gothic Marian Altar in Dobre Miasto (1426)
Autorzy:
Jakutowicz, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2106514.pdf
Data publikacji:
2022-09-16
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego
Tematy:
collegiate church
Dobre Miasto
Marian altar
Warmia
the Teutonic Order’s state
Middle Ages
Opis:
This article offers a stylistic analysis of the Marian altar from the church of the Redeemer and All Saints in Dobre Miasto in the voivodship of Warmia and Masuria. The altar was set up in 1426 as an altar for morning mass. It remains incomplete to this day: several Gothic figures were replaced by later pieces of sculpture, and the altar was provenance is also questionable of the centrally located sculpture of Mary and Child. The literature up to now has pointed out stylistic analogies with the altar in Pörschken (Nowo‑Moskowskoje), at present in the collection of the Castle Museum in Malbork, and with the altar from Sokolica (Falkenau), which is at present in the collection Museum of the Archdiocese of Warmia in Olsztyn. Stylistic analysis makes it possible to establish that the closest analogy to the Dobre Miasto altar is the altar from Pörschken, while the somewhat later retable from Sokolica has many features in common with the altar from Rauma (Finland), which was a Prussian export. It is, however, an open question as to the location of the Prussian provincial woodcarving workshop that probably produced the altars in Dobre Miasto and Pörschken, drawing on the at that time rather old‑fashioned tradition of figures of the Madonna on lions. The literaturę suggests Malbork or Gdańsk, but because of stylistic similarities to the Elbląg Apostolic College and the links of the Elbląg Rector Mikołaj Wulsack with Dobre Miasto, Elbląg, too, must be considered.
Źródło:
Studia z Dziejów Średniowiecza; 2022, 25; 144-169
2544-2562
Pojawia się w:
Studia z Dziejów Średniowiecza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między Rynem a Szestnem. Czy w Szestnie powstało komturstwo krzyżackie?
Between Ryn and Szestno. Was the Teutonic Order’s commandery established in Szestno?
Autorzy:
Białuński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049852.pdf
Data publikacji:
2021-12-24
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
administracja
komturstwo
państwo krzyżackie
Ryn
Szestno
administration
commandery
State of the Teutonic Order
Opis:
W żadnych dotychczasowych wykazów komturstw krzyżackich komturia w Szestnie nie pojawia się. Istnieją jednak pewne wzmianki źródłowe, które zmuszają do zadania zawartego w tytule pytania. Chodzi mianowicie o repertorium dokumentów dotyczących okręgów szestneńskiego i leckiego (giżyckiego) na początku XVI w.: Sehesten und Letzen. Extraordinarie [1503–1523]. Co prawda zawiera ono jedynie ich regesty, ale na ogół kopie owych dokumentów zachowały się w zespole Ordensbriefarchiv. I tak już na samym początku tego rejestru wzmiankowany został Hauskomptur zu Sehesten. Niestety regest, jak też zachowana kopia, nie jest datowany. Nieco dalej znajdujemy kolejne dwa regesty dokumentów wystawionych w 1516 r., w tym jeden przez komtura szestneńskiego (Compthur von Sehesten), drugi zaś zawierający jego relację (Comptur zu Sehesten). W zespole Ordensbriefarchiv zachował się też inny dokument, w którym wzmiankowano komtura w Szestnie. Wreszcie ostatni znany nam dokument z wiadomością o komturze w Szestnie pochodzi z zespołu Pergamenturkunden. O pomyłce pisarzy lub kopistów nie może być mowy, a wcześniej i później znajdujemy inne wzmianki o urzędnikach szestneńskich – prokuratorach (Pfleger) i namiestniku (Stathalter).
The commandery in Szestno does not appear in any previous lists of the Teutonic Order’s commanderies. However, there are some mentions in written sources that prompt the question in the title. This concerns a series of documents relating to the Szestno and Lec (Giżycko) districts at the beginning of the 16th century: Sehesten and Letzen. Extraordinarie [1503–1523]. This only contains their regests, but usually copies of these documents have been preserved within the Ordensbriefarchiv collection. The Hauskomptur zu Sehesten is mentioned at the very beginning of this register. Unfortunately, the register, as well as the preserved copy, is not dated. There are also another two regests of documents issued in 1516, including one by the Szestno commander (Compthur von Sehesten) and the other containing his account (Comptur zu Sehesten). A further document has survived in the Ordensbriefarchiv collection, mentioning the commander in Szestno. The final document mentioning the commander in Szestno comes from the Pergamenturkunden collection. There can be no question of a mistake by the writers or copyists, and sooner or later there are other mentions of Szestno officials – prosecutors (Pfleger) and a governor (Stathalter).
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 315; 168-180
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Mentis oculos levavit”. Obrazowe aspekty mistyki Doroty z Mątów
“Mentis oculos levavit”. The pictorial aspects of the mysticism Dorothy’s of Montau
Autorzy:
Jakubek-Raczkowska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2167814.pdf
Data publikacji:
2013-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
medieval art
women mystics
vision
image
The State of the Teutonic Order in Prussia
Dorothy of Montau
Opis:
The medieval iconography of Dorothy of Montau is exceptionally scanty. The oldest image of her is dating back to the late 15th century, and the possible reception of her visions in the art remains a hypothesis, despite of their creative suggestibility, that could have influenced the artistic creation. On the other hand, many of her visions reveal the dependence on earlier imagery sources, that with use of knowledge of artistic phenomena can be recognized. This is the task for art historian. Such research is of great potential, as the revelations of Dorothy include sensual aspect (characteristic of the Late-medieval feminine mysticism), sensitivity for pictorial details and evidences for her individual sense of beauty. The paper analyses visual aspects of Dorothy’s mysticism, above all basing on treatises of Johannes von Marienwerder: Liber de festis, Septililium, Vita latina. Discussed are types of revelations, their imagery elements and the way of their perception and description by the Prussian visionary. Considering those revelations against the background of sacral iconography demonstrates close associations between mystical experience and the experience of the image. It can be seen in the relations between the description of events, persons (appearance, attributes, garment), places, motifs and the popular iconography (Adoration of the Magi, Coronation of the Virgin etc.). The relationship between contemplation of the vision and the emotional reception of devotional images can be also reconstructed. The key for the interpretation of the sources and meaning of Dorothy’s visions is the consideration in context of scholastic epistemology and ars memorativa as well as from the point of view of anthropology of image (external image / sight – internal image / eye – mystic as medium). By this analysis the mental power and mnemonic function of religious imagery can be proved. The questions for character of revelations have to stay unanswered (supernatural mystical vision, appearing in the mind of visionary as the images that are easy to assimilate for her? Subjective realisation of the “dialogue with image” in her imagination through external images? Subconscious choice of those elements from the whole revelation, that were possible to recognize, understand and explain?). Thus, her religious experience, described using canonical sacral images, is a part of phenomenon of mutual relations of art and mysticism in the late Middle Ages.
Źródło:
Studia Elbląskie; 2013, 14; 307-326
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Settlement in the South-Eastern state of the Teutonic Order in Prussia after Thirteen Years’ War (1466–1525)
Osadnictwo w południowo-wschodniej części państwa zakonu krzyżackiego po wojnie trzynastoletniej (1466–1525)
Autorzy:
Białuński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365882.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
settlement
State of the Teutonic Order in Prussia
great wilderness
osadnictwo
państwo zakonu krzyżackiego w Prusach
wielka puszcza
Opis:
W artykule podjęto próbę podsumowania aktualnej wiedzy na temat osadnictwa w południowo-wschodniej części państwa Zakonu Krzyżackiego w latach 1466–1525. Autor skupia się wyłącznie na wybranym obszarze Prus, tzw. Wielkiej Puszczy (Grosse Wildnis). W artykule została omówiona problematyka kolonizacji i zasiedlenia, a także towarzyszących tym procesom przemianom etnicznym i demograficznym, omówiono uczestniczące w nich grupy społeczne i prawo stosowane w czasie kolonizacji, jakim objęci byli osadnicy. Osadnictwo na obszarze Wielkiej Puszczy po wojnie trzynastoletniej odegrało bardzo ważną rolę nie tylko w kontekście omawianego terytorium, ale też państwa krzyżackiego. Był to okres bardzo intensywnego tworzenia nowych osad. Przełomowy był również intensywny napływ ludności polskojęzycznej, która przez kolejne stulecia kształtowała krajobraz etniczny i kulturowy tej części Prus, która później stała się Mazurami.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2016, 294, 4; 659-675
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rybołówstwo w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich (XIV–XVII w.) ze szczególnym uwzględnieniem starostwa ryńskiego
Fishing in the Land of the Great Masurian Lakes (14th–17th centuries) with particular emphasis on the Ryn County
Autorzy:
Białuński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049839.pdf
Data publikacji:
2021-12-24
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Kraina Wielkich Jezior Mazurskich
państwo krzyżackie
Prusy Książęce
rybołówstwo
The Great Masurian Lake district
State of the Teutonic Order
Ducal
Prussia
fishing
Opis:
Historia rybołówstwa na Mazurach nie mogła być w pełni omówiona w ramach niniejszego artykułu, jego celem jest natomiast uściślenie niektórych zagadnień związanych z tym tematem. Przede wszystkim należy przedstawić ustępstwa na rzecz mieszkańców w przywilejach rybołówstwa, skupiając się na narzędziach służących do połowu ryb oraz kwestii zarzadzania rybołówstwem w poszczególnych starostwach. Przedstawione badania ograniczają się do Starostwa Ryńskiego w okresie do początku XVIII wieku. Artykuł nie pozwala na wyciągniecie ostatecznych wniosków czy sformułowanie ogólnych ocen dotyczących rozwoju rybołówstwa na obszarze Wielkich Jezior Mazurskich, może jednak być dobrym punktem wyjścia dla przyszłej monografii na ten temat.
The history of fishing in Masuria cannot be discussed in full within this paper, but its purpose is to clarify some issues related to this topic. Above all, it outlines the concessions provided for the inhabitants within the fishing privileges, focusing on the tools used to catch fish and the issues of fishery management within the individual elderships. The presented research is limited to the Ryn eldership in the period up to the beginning of the 18th century. This paper does not enable final conclusions or general assessments regarding the development of fisheries in the area of the Great Masurian Lakes to be drawn, but it may provide a useful starting point for a future monograph on this subject.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 315; 56-93
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prussian Registers of the Proscribed/Outlaws as a Source for Research on Violence in Everyday Life of a Town in the Late Middle Ages
Autorzy:
Jeziorski, Paweł A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1156643.pdf
Data publikacji:
2019-09-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
proscription
banishment
punishment
Prussian towns
late Middle Ages
court registers
town books
town judiciary
State of the Teutonic Order
Chełmno law
Lübeck law
Opis:
The main purpose of the presented text is an attempt to demonstrate the usefulness of the registers of outlaws established in late medieval Prussian cities for the research on the issue of the presence of violence in the everyday life of Prussia’s inhabitants. The primary sources used in the article consisted of preserved registers from Prussian cities governed according to the rules of the Chełmno law (Bartoszyce, Chełmno, the New Town of Toruń) or the Lübeck law (the Old Town of Braniewo, Elbląg). The starting point for further analysis was the discussion of the basic differences between proscription (administrative coercion and procedural measure, aimed at forcing the accused to appear before the court) and banishment (temporary or lifelong exile from a specific territory). What the author also addresses in the text is the question: how the proscription, by the virtue of the Lübeck law, acquired a much more repressive character (exhibiting features typical of punishment). Subsequently, the characteristics of the preserved Prussian registers of outlaws (14th–16th centuries) were analyzed in terms of their usefulness for research. Attention was drawn to the shortcomings of these primary sources, primarily to their incompleteness (to a greater or lesser extent); the reasons for this situation were presented as well. Given these shortcomings, an attempt was made to demonstrate the usefulness of the preserved registers in historical investigations. It was pointed out that they could be used for research, e.g. on the origins of conflicts among specific socio-professional groups, the character of women’s participation in acts of violence, or the attitude of municipal authorities towards cases of violence against representatives of the social margin. The article also refers to forms of verbal aggression and physical violence, also with the use of dangerous tools.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2019, 84, 3; 7-29
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dekoracja drzwiczek sakramentarium w Mątowach Wielkich jako przyczynek do rozważań nad pobożnością eucharystyczną ludu wiejskiego w średniowiecznych Prusach
Decoration of the sacrament house door in Mątowy Wielkie as a contribution to the research on the Eucharistic piety in the medieval prussian countryside
Autorzy:
Grabowska-Lysenko, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154348.pdf
Data publikacji:
2014-12
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
Tematy:
Medieval art
art history
sacrament house
Eucharist
Cult of the Eucharist
Mątowy Wielkie/Groß Montau
Corpus Christi
State of the Teutonic Order in Prussia
Opis:
This paper is an attempt to show the main forms of the Eucharistic piety in the Prussian countryside in the Middle Ages on the basis of analysis of the sacrament house in Saint Peter and Paul church in Mątowy Wielkie (Groß Montau). This work will be compared with other objects from the area of the former Teutonic Order State. The iconographic program of the sacrament house door is known today from the historical description, archival photos and the copy of the door, which is kept in the church in Mątowy Wielkie. Originally it consisted of the picture of the Man of Sorrow, placed on the obverse, and the presentation of the priest with the monstrance on the back of the door. The analysis of the iconography of this object in the context of its function allows to draw some conclusions about forms of worship of the Blessed Sacrament widespread in the Prussian countryside: individual adoration of the Eucharistic Christ in the consecrated Host or in His images, as well as Theophoric processions, mostly related to the celebration of Corpus Christi. This work seems to be a testimony to the religious climate in the Prussian Church in the first half of the 15th century and to the role of the clergy in the transformations of the religiosity of the laity, taking place in this time.
Źródło:
Studia Elbląskie; 2014, 15; 189-205
1507-9058
Pojawia się w:
Studia Elbląskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Piętnastowieczny kopiariusz OF 80a z terenu państwa krzyżackiego
Fifteenth-Century Cartulary OF 80a from the State of the Teutonic Order
Autorzy:
Dobrosielska, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1059132.pdf
Data publikacji:
2020-09-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
territorial borders
conflicts over borders
state of the teutonic order
prussia
cathedral chapter of warmia
bishopric of warmia
settlements in warmia
late middle ages
Opis:
This text comprises the first complete critical edition of eight out of twelve primary sources contained in the fifteenth-century cartulary from the State of the Teutonic Order in Prussia. The cartulary is currently kept in the Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz in Berlin and is marked with archival reference number OF 80a. The creation of the cartulary was connected with a dispute over the territory and the borders of the dominion of the Bishopric of Warmia (Ermland). It contains copies of the privileges issued by the bishop and the Cathedral Chapter of Warmia in the fourteenth and fifteenth centuries for the towns located on the border with the Teutonic Order territories. Some copies of the documents are directly related to this dispute and refer to the judgement of the arbitration court of 1374 and the inspections of the border between the territory of the bishopric and the Order of 1428 and 1449. In order to present the reader with the most accurate version of the source text, the content of the cartulary, which is the basis of this edition, has been compared with other preserved copies of the documents published here. These copies were included in fifteenth-century books containing privileges issued by the Cathedral Chapter of Warmia, which are currently kept in the Archives of the Archdiocese of Warmia in Olsztyn.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2020, 85, 3; 105-128
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nierozpoznany graduał z kościoła świętojańskiego w Toruniu – przyczynek do badań nad księgami muzycznymi diecezji chełmińskiej w średniowieczu
An unresearched Gradual from St Johns’ Church in Toruń – A contribution to the study of music sources in Chełmno Diocese in the Middle Ages
Autorzy:
Jakubek-Raczkowska, Monika
Raczkowski, Juliusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28017469.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
państwo zakonu krzyżackiego w Prusach
liturgiczne księgi muzyczne
graduał
kodeksy iluminowane
diecezja chełmińska
the state of the Teutonic Order in Prussia
liturgical music books
gradual
illuminated manuscripts
diocese of Kulm
Opis:
Artykuł referuje wstępne wyniki badań kodykologicznych, zabytkoznawczych i technologicznych przeprowadzonych przy średniowiecznej księdze muzycznej ze zbiorów Muzeum Diecezjalnego w Toruniu (nr inw. MDT-K-003) w ramach grantu 0122/NPRH6/H11/85/2018, Inwentarz Sztuki Torunia, cz. 1, Dziedzictwo sakralne, zespół staromiejski. W skąpej literaturze przedmiotu kodeks rozpoznany został jako antyfonarz, wykonany dla kościoła parafialnego pw. św. Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty w Toruniu, (do którego zasobów archiwalnych do niedawna należał), datowano go na przełom XV i XVI wieku.  W prezentowanym artykule księga została rozpoznana jako Graduale de tempore o uzusie krzyżackim: autorzy analizują zawartość kodeksu, omawiają zagadnienia kodykologiczne, związane z jego strukturą materialną i użytkowaniem, prezentują studium zdobień i nowe wnioski proweniencyjne. Księga wykazuje bardzo bliskie analogie – zarówno pod względem oryginalnej struktury, jak i charakteru dopisów – wobec niekompletnego woluminu Graduale de sanctis ze zbiorów Biblioteki Diecezjalnej w Pelplinie (sygn. L2). Oba woluminy pochodzą prawdopodobnie z kręgu kapituły chełmińskiej (co potwierdza także analiza porównawcza zdobień w pelplińskim antyfonarzu L5–L6 wykonanym na zlecenie dziekana kapituły w Chełmży, Iohannes Copetz w 1419 r.) i powstały najpewniej w 2. ćwierci XV wieku. Dokonana tu identyfikacja ważnego, ale mało znanego dzieła rękopiśmiennego, przechowywanego w zbiorach toruńskich, ma duży potencjał i w ujęciu porównawczym może prowadzić do wyłonienia konkretnego skryptorium, czynnego w I poł. XV w. przy katedrze w Chełmży.
This article presents preliminary results of codicological, historical and technological research into a medieval liturgical manuscript from the collection of the Diocesan Museum in Toruń (inv. no. MDT-K-003), carried out thanks to grant no. 0122/NPRH6/H11/85/2018, ‘An Inventory of Toruń’s Art’, part 1, ‘Sacred Art Heritage, Old Town Complex’. In the scant subject literature, this codex is identified as an antiphonary compiled for the parish church of SS John the Baptist and John the Evangelist in Toruń (in the archive of which it remained until recently) and dated to the turn of the sixteenth century. In the present article, this book is identified as a Graduale de tempore used by the Teutonic Knights. The authors analyse the contents of the codex, discuss codicological issues related to its material structure and use, present a study of its decoration and draw new conclusions concerning its provenance. The book demonstrates very close analogies, with respect to both its original structure and the character of the later entries, to an incomplete Graduale de sanctis held in the Diocesan Museum in Pelplin (shelf mark L2). Both these manuscripts probably originated in the environment of Chełmża (Kulmsee) Cathedral Chapter (as is confirmed by comparative analysis with the decoration in the Pelplin Antiphonary L5–L6, compiled in 1419 at the request of Iohannes Copetz, dean of the chapter, in Chełmża (Kulmsee)). The two volumes can probably be dated to the second quarter of the fifteenth century. Our reinterpretation of an important but little-known handwritten source from the Toruń collection shows considerable potential. Comparative studies may lead to the identification of a scriptorium operating in the first half of the fifteenth century at Chełmża (Kulmsee) Cathedral.
Źródło:
Muzyka; 2020, 65, 1; 95-111
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Förderungspräferenzen des Hochmeisters Winrich von Kniprode zu Beginn seiner Regentschaft
Electorial preferences of the Grand Master Winrich von Kniprode at the beginnig of his rule
Preferencje Wielkiego Mistrza Winryka z Kniprody w obsadzaniu funkcji zakonnych na początku swego urzędowania
Autorzy:
Gotówko, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28761669.pdf
Data publikacji:
2023-05-31
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
State of the Teutonic Order in Prussia
brethen from Rhineland
Ripuarian dialect
Kirsilie von Kindswulie
favoring politics
Państwo Zakonu Krzyżackiego w Prusach
Nadreńczycy
dialekt rypuaryjski
Kirsilie z Kindswulie
polityka wsparcia i protekcji
Ordensland Preußen
Winrich von Kniprode
Rheinländer
Begünstigungspolitik
Ripuarische Mundart
Opis:
Der im Januar 1352 erkorene Hochmeister Winrich von Kniprode stammte aus der Kölner Umgebung, sodass er Ripuarisch, eine der am Rhein benutzten Mundarten, redete. Obwohl sich das Rheinland bis heute nicht scharf eingrenzen lässt, versteht man darunter v. a. den Mittel- und den Niederrhein, wo man vier mitteldeutsche (Pfälzisch, Rheinhessisch, Moselfränkisch und Ripuarisch) sowie eine niederdeutsche Mundart (Niederfränkisch) hört. Das neue Ordenshaupt begann gleich nach seiner Wahl mit der Förderung der Rheinländer, insbesondere der Ripuarier. Sein neuer Arzt und sein neuer Kaplan sprachen sogar Kölsch. Unter den sechs Brüdern, die bis zum Frühjahr 1354 neu zu Komturen aufsteigen konnten, befanden sich ganze drei Rheinländer. Kirsilie von Kindswulie und Werner von Rondorf sprachen Ripuarisch, Dietrich von Brandenburg aus dem heutigen Luxemburg galt als Rheinländer im weiteren Sinne.
Wybrany w styczniu 1352 r. Wielki Mistrz Winryk z Kniprody pochodził z okolic Kolonii, posługiwał się zatem jednym w kilku nadreńskich dialektów, a konkretnie ripuarskim. Pod pojęciem Nadrenii, którego po dziś nie da się dokładnie zdefiniować, rozumiane są przede wszystkim tereny Środkowego i Dolnego Renu, gdzie w użyciu są cztery dialekty środkowoniemieckie (palatynacki, nadreński heski, mozelsko-frankoński i rypuaryjski) oraz jeden dialekt dolnoniemiecki (dolnofrankoński). Świeżo upieczony mistrz od początku swego urzędowania zaczął wspierać krzyżaków z Nadrenii, w szczególności zaś tych, którzy także mówili po rypuaryjsku. Jego nowy lekarz oraz nowy kapłan używali nawet tego samego narzecza kolońskiego. Wśród sześciu nowych braci-komturów wybranych do początku 1354 r. aż trzech było Nadreńczykami. Kirsilie z Kindswulie i Werner z Rundorfu mówili po rypuaryjsku, a pochodzący z ziem dzisiejszego Luksemburga Dietrich z Brandenburgii był Nadreńczykiem w szerszym tego słowa znaczeniu.
The Grand Master Winrich von Kniprode chosen on 6th of January 1352 came from the region of Colonia, so he spoke Ripuarian, one of the dialects from the Rhineland. Under this region, which can not be defined sharply till today, one understands especially the Middle and Lower Rhine, where the people speak four Middle German (Palatine, South Hessian, Moselle Franconian, Ripuarian) and one Lower German (Lower Franconian) dialect. As soon as Master Winrich was elected, he started favoring the brethen from the Rhineland, especially those from his Ripuarian home region. His new chaplain and his new doctor even spoke Colognian. Among six brethen who could newly obtain the dignity of a commander, there were three from the Rhineland. Kirsilie von Kindswulie and Werner von Rundorf also spoke Ripuarian, Dietrich von Brandenburg from the nowadays Luxemburg was a Rhinelander in a wider sense of this term.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2023, 320, 1; 3-30
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Johann Marschalk von Frohburg. Der erste Großgebietiger im preußischen Ordenszweig aus der heutigen Schweiz und die Brüder aus Elsass-Burgund
Johann Marschalk von Frohburg - pierwszy wysoki dygnitarz z dzisiejszej Szwajcarii w pruskiej gałęzi Zakonu Krzyżackiego oraz bracia z Alzacji-Burgundii
Autorzy:
Gotówko, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2049387.pdf
Data publikacji:
2022-02-09
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
State of the Teutonic Order in Prussia
brother Johann Marschalk von Frohburg
his carrier in Prussia
Great Trappearius
fellow countrymen from Alsace-Burgundy
państwo Zakonu Krzyżackiego w Prusach
Wielki Szatny
drużyna z Alzacji-Burgundii
brat krzyżacki Johann Marschalk von Frohburg
jego kariera w Prusach
Opis:
Johann Marschalk von Frohburg (1320/1330-1391) came from Liestal in the far south-western fringes of the Reich, from an insignificant family who was looking after the stable of the Counts of Frohburg. The Teutonic Knights from his region hadn't played any role in Prussia so far. Very few written sources, the supposed dates of birth and the later carriercourses suggest that brother Johann gathered around him brethren of similar Alemannic dialect, in particular Werner von Tettingen and Konrad and Rudolf von Kyburg. At the same time, he began to forge an alliance with another crew from the south-west of the Reich, the Frankish. This cooperation paid off, because in 1387 brother Johann became the Great Trappearius. In May 1390 he was removed from his dignity. His countrymen from Alsace-Burgundy soon regained this office and gave it to the younger Werner. Johann Marschalk von Frohburg, who died in the following year, smoothed the way for other Aleman-speaking brethren in the Teutonic Order.
Johann Marschalk von Frohburg (1320/1330-1391) pochodził z Liestal w odległych południowo-zachodnich rubieżach Rzeszy, z nic nie znaczącej rodziny, która sprawowała pieczę nad stajnią grafów z Frohburga. Krzyżacy z jego regionu nie odgrywali w Prusach dotychczas żadnej roli. Bardzo skromnie zachowane źródła pisane, przypuszczalne daty urodzin oraz późniejszy przebieg karier pozwalają sądzić, iż brat Johann zebrał wokół siebie braci o podobnym alemańskim dialekcie, w szczególności Wernera von Tettingen oraz Konrada i Rudolfa von Kyburg. Równocześnie rozpoczął on zacieśniać więzy z drużyną Franków, również wywodzącą się z południowego zachodu Rzeszy. Współpraca ta opłaciła się, gdyż w 1387 r. brat Johann stał się Wielkim Szatnym. W maju 1390 został usunięty ze swej godności. Krzyżacy z Alzacji-Burgudnii odzyskali niebawem tenże urząd, obsadzając go młodszym bratem Wernerem. Johann Marschalk von Frohburg, który zmarł rok później, utrował w Zakonie drogę innym alemańskojęzycznym braciom.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 314, 4; 549-569
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność krzyżackiego szpiega o pseudonimie „N.S. Arman” w Królestwie Polskim w połowie XV wieku i jego tożsamość
Activities of a Teutonic Spy Nicknamed “N.S. Arman” in the Kingdom of Poland in the Mid-Fifteenth Century and its Identity
Die Tätigkeit des Spions des Deutschen Ordens mit dem Spitznamen „N.S. Arman“ im Königreich Polen in der Mitte des 15. Jahrhunderts und seine Identität
Autorzy:
Duda, Michalina
Jóźwiak, Sławomir
Szybkowski, Sobiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27268747.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Königreich Polen
Deutscher Orden in Preußen
Großfürstentum Litauen
Intelligenz
ständisches Leben
Parlamentarismus
politische Kultur
Królestwo Polskie
zakon krzyżacki w Prusach
Wielkie Księstwo Litewskie
wywiad
życie stanowe
parlamentaryzm
kultura polityczna
Kingdom of Poland
Teutonic Order in Prussia
Grand Duchy of Lithuania
intelligence
state life
parliamentarism
political culture
Opis:
W artykule omówiono postać krzyżackiego informatora o pseudonimie „N.S. Arman”, opierając się na raportach kierowanych przez niego do wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Ludwika von Erlichschausen w latach 1451 i 1453. Podjęto również próbę ustalenia orientacyjnej datacji tych spośród raportów, które nie posiadały dat rocznych. Po przeprowadzeniu analizy zakresu wiadomości zamieszczonych w tych źródłach dokonano identyfikacji szpiega z wywodzącym się z Torunia mieszczaninem rypińskim Niclosem Schararem, klientem i totumfackim wojewody brzeskiego Jana Kretkowskiego, a następnie jego syna Andrzeja. W listach Scharara znajdujemy szeroką panoramę życia stanowego w Polsce, opis relacji pomiędzy Polską a Litwą, szczególnie w aspekcie sporów terytorialnych o Wołyń i Podole, poczynań króla Kazimierza Jagiellończyka, najazdów tatarskich, a także wojen na pograniczu polsko-śląskim. Dane z tych raportów nie zawierały jednak niemal wcale odniesień do trwających już wówczas intensywnych kontaktów opozycji pruskiej z różnymi ośrodkami politycznymi w Polsce. Pozwala to zatem uznać, że ich wartość dla krzyżackich mocodawców Niclosa była niewielka. Raporty Scharara mają wszakże wielkie znaczenie dla współczesnych badaczy w kontekście płynących z nich informacji dotyczących wewnętrznego życia politycznego Królestwa Polskiego na początku lat 50. XV wieku.
Im Artikel wird die Person des Informanten des Deutschen Ordens mit dem Spitznamen „N.S. Arman“ dargestellt. Die Ausführungen stützen sich auf Berichte, die von ihm in den Jahren 1451 und 1453 an den Hochmeister des Deutschen Ordens — Ludwig von Erlichshausen, gerichtet wurden. Dabei wird ein Versuch unternommen, die Datierung der Berichte, die mit keinem Jahresdatum versehen sind, ungefähr zu bestimmen. Die Analyse der darin enthaltenen Informationen ergab, dass es sich bei dem Spion um den aus Thorn stammenden Bürger der Stadt Rippin — Niclos Scharar, handelt, der Klient und Faktotum des Woiwoden von Brieg — Jan Kretkowski, und später auch dessen Sohnes — Andrzej, war. In Scharars Briefen findet man ein breites Panorama des ständischen Lebens in Polen sowie Schilderungen der polnischlitauischen Beziehungen, insbesondere im Hinblick auf Territorialstreitigkeiten um Wolhynien und Podolien, der Leistungen des Königs Kasimir des Jagiellonen, Einfälle von Tataren bzw. Kriege im polnisch-schlesischen Grenzgebiet. Die Berichte enthalten hingegen kaum einen Hinweis auf den damals bereits intensiven Kontaktaustausch zwischen der preußischen Opposition und verschiedenen politischen Zentren in Polen. Dies lässt den Schluss zu, dass der Verkehr für die Auftraggeber von Niclos aus dem Deutschen Orden eine geringe Rolle spielte. Scharars Berichte sind in besonderem Maße für die zeitgenössische Forschung von Bedeutung, da sie Informationen über das innenpolitische Leben des Königreichs Polen zu Beginn der 1550er Jahre liefern.
This authors of this article discuss the figure of the Teutonic informant with the pseudonym “N.S. Arman”, based on reports addressed by him to the Grand Master of the Teutonic Order Ludwig von Erlichschausen in 1451 and 1453. They have attempted to establish an indicative date for those of the reports that did not have annual dates. After analyze the scope of the messages included in these sources, the spy was identified with Niclos Scharar, a Rypin burgher from Toruń, a client and handyman of the Brest voivode Jan Kretkowski, and then his son Andrzej. In Scharar’s letters we find a wide panorama of state life in Poland, a description of relations between Poland and Lithuania, related in particular to territorial disputes over Volhynia and Podolia, the actions of King Kazimierz Jagiellończyk, Tatar invasions, as well as wars on the Polish-Silesian borderland. However, the data from these reports contain almost no references to the intensive contacts of the Prussian opposition with various political centers in Poland, which were already ongoing at that time. This allows the scholars to conclude that their value for the Teutonic principals of Niclos was small. Scharar’s reports, however, are of great importance for contemporary researchers in the context of the information they contain regarding the internal political life of the Kingdom of Poland in the early 1450s.
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2022, 14; 237-274
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-14 z 14

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies