Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Szczecin Pomerania" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 35
Tytuł:
Dorobek naukowy Henryka Lesińskiego na tle polskiej historiografii Pomorza Zachodniego
Henryk Lesiński’s scholarly achievements in the context of Polish historiography of Western Pomerania
Autorzy:
Ślepowroński, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146442.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Historiography of Western Pomerania
Western Pomerania after 1945
history of science
Szczecin historical community
Historiografia Pomorza Zachodniego
Pomorze Zachodnie po 1945 r.
historia nauki
szczecińskie środowisko historyczne
Opis:
Henryk Lesiński należy do najwybitniejszych polskich pomorzoznawców, jest także jednym z Ojców-Założycieli środowiska historycznego w Szczecinie. Jak większość historyków pierwszego pokolenia badaczy, przybył w latach 50. XX wieku do Szczecina, po ukończeniu Uniwersytetu w Poznaniu i tutaj rozwijał swoją karierę naukową. Stał na czele wielu instytucji nauki zachodniopomorskiej: Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Szczecinie, szczecińskiej Pracowni Zakłada Historii Pomorza IH PAN, szczecińskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego, Wyższej Szkoły Nauczycielskiej, Wyższej Szkoły Pedagogicznej, będąc do swoje śmierci autentycznym i powszechnie szanowanym liderem środowiska. Odcisnął wyraźne piętno na polskiej historiografii Pomorza Zachodniego, stając się niekwestionowanym specjalistą dziejów miast, żeglugi i handlu morskiego w średniowieczu i epoce nowożytnej.
Henryk Lesiński is one of the most prominent Polish scholars of Western Pomerania and one of the founding fathers of the historical community in Szczecin. Like most historians of the first generation of researchers, he arrived in Szczecin in the 1950s after graduating from the University of Poznań, and he developed his academic career there. He held leading positions in many scientific institutions in Western Pomerania, including the Provincial State Archive in Szczecin, the Szczecin Branch of the Institute of History of the Polish Academy of Sciences, the Szczecin Branch of the Polish Historical Society, and the Higher Pedagogical School. Until his death, he was an authentic and widely respected leader in the community. He made a significant impact on Polish historiography of Western Pomerania and became an unquestioned specialist in the history of cities, maritime navigation, and maritime trade in the medieval and modern eras.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2023, 38; 45-74
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Henryk Lesiński – archiwista, dyrektor Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Szczecinie
Henryk Lesiński – an archivist, a director of the Provincial State Archive in Szczecin
Autorzy:
Gut, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146217.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Western Pomerania
Provincial State Archive in Szczecin
Henryk Lesiński
archival science
Pomorze Zachodnie
Archiwum Państwowe w Szczecinie
archiwistyka
Opis:
Artykuł dotyczy działalności archiwalnej Henryka Lesińskiego, dyrektora Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Szczecinie, a następnie rektora i profesora. H. Lesiński pracował przez 17 lat jako archiwista, w tym przez 14 lat pełnił funkcję dyrektora archiwum w Szczecinie (1956–1969). W tym okresie szczecińskie archiwum stało się wiodącą placówką w zakresie archiwistyki (przewodnik po zasobie), ale również centrum życia humanistycznego i naukowego w Szczecinie, co było zasługą pracy archiwalnej i organizacyjnej Henryka Lesińskiego oraz zespołu jego współpracowników.
This article discusses the archival activities of Henryk Lesiński, who served as the director of the Provincial State Archive in Szczecin, as well as a rector and professor. He worked as an archivist for 17 years, including 14 years as the director of the Szczecin archive (1956–1969). During his tenure, the Szczecin archive became a leading institution in the field of archival science (with a guide to its resources). It also became a center of academic and intellectual life in Szczecin. This position was a result of Henryk Lesiński’s archival and organizational work, as well as the efforts of his team of collaborators.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2023, 38; 13-33
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Książę pomorski Bogusław X. Turcy i sława (dawniej i dziś)
Bogislaw X of Pomerania. Turks and glory (then and now)
Autorzy:
Poggendorf, Gabriele
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343194.pdf
Data publikacji:
2023-12-31
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
Bogusław X
Pomorze
Szczecin
Imperium Osmańskie
pielgrzymka
Bogislaw X
Pomerania
Ottoman Empire
pilgrimage
Opis:
Polityka księcia pomorskiego Bogusława X oraz jego reformy w administracji, finansach i sądownictwie podczas jego długiego panowania cieszyły się dużym zainteresowaniem badaczy. Niezwykłym wydarzeniem była jego pielgrzymka do Ziemi Świętej w 1497 roku, zwłaszcza podróż morska, podczas której załoga statku pielgrzymiego wdała się w zaciętą bitwę z eskadrą turecką. Wydarzenie to już w czasach Bogusława zwróciło uwagę kronikarzy, zwłaszcza pomorskich, którzy wychwalali bohaterską walkę księcia z Turkami i uratowanie statku z wielkiego niebezpieczeństwa. Zwycięstwo Bogusława, który zgodnie z przekazami został przyjęty triumfalnie w Wenecji, a także na rodzimym Pomorzu, zostało uznane za jedno z ważniejszych osiągnięć księcia i rozsławione w wierszach, malarstwie i grafice. Niniejszy artykuł poświęcony jest pytaniu, czy i w jaki sposób sam Bogusław i jemu współcześni czy też późniejsze przekazy wpłynęły na taką wersję wydarzeń. Omówiony zostanie włoski raport, prawdopodobnie powstały w Wenecji w 1497 roku, który podkreśla zasługi weneckiego kapitana statku i jego odważne zachowanie w potyczce z Turkami.
The policies of Duke Bogislaw X of Pomerania and his reforms in administration, finance and jurisprudence during his long reign have received great attention in research. A more interesting material, however, was his pilgrimage to the Holy Land in 1497. Especially the outward journey on the sea, on which the pilgrim ship got into a fierce battle with a Turkish squadron. This event at that time attracted the attention of local and foreign chroniclers, of whom mainly the Pomeranian ones praised Bogislaw’s heroic fight against the Turks and the resulting rescue of the galley from the greatest danger. This highly acclaimed struggle of Bogislaw, which according to those reports gave him a triumphant reception on his return to Venice, was later considered in Pomerania and today again in Poland as one of the most important achievements and, glorified in poems, paintings and prints. The question of whether and how Bogislaw himself, his contemporaries or subsequent reports influenced the way in which the events were presented will be explored in the article. There is also an Italian report, probably printed in Venice in 1497, which praises the Venetian captain in his courageous behavior against the Turks.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2023, 19; 79-121
0076-5236
2956-9893
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relokacja muzykaliów po II wojnie światowej – przypadek Pomorza Zachodniego
The Relocation of Music-Related Sources after World War II: The Case of West Pomerania
Autorzy:
Górny, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24024811.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Preußische Staatsbibliothek
Szczecin
Pomorze Zachodnie
ochrona księgozbiorów
II wojna światowa
muzykalia
Maria Quirini
West Pomerania
protecting book collections
World War II
music-related sources
Opis:
W pierwszej części artykułu opisany został proces zabezpieczania zbiorów bibliotecznych w powojennej Polsce. Na podstawie wcześniejszych ustaleń (głównie prof. Ryszarda Nowickiego) podzielono ów proces na trzy okresy: Lata 1944–1946: kształtowanie się ram prawnych oraz podstawowych pojęć stosowanych w trakcie akcji ochrony książek i archiwaliów, a także powołanie do życia Delegatury Ministerstwa Oświaty do zabezpieczenia księgozbiorów opuszczonych i porzuconych w Krakowie. W okresie tym prace skupiały się na fizycznej ochronie licznych kolekcji przed zagładą. Lata 1947–1949: powołanie do życia Zbiornic Księgozbiorów Zabezpieczonych w Krakowie, Toruniu, Gdańsku, Szczecinie, Katowicach, Poznaniu oraz Wrocławiu. Ich zadaniem było przede wszystkim sortowanie zabezpieczonych wcześniej materiałów i rozdzielanie ich do odpowiednich instytucji na terenie całej Polski. Lata 1950–1955: likwidacja większości zbiornic i powierzenie zadań ochrony i repartycji zasobów bibliotecznych Zbiornicy Księgozbiorów Zabezpieczonych w Katowicach. W drugiej części artykułu na podstawie badań archiwalnych przeprowadzonych w Książnicy Pomorskiej w Szczecinie, Archiwum Akt Nowych w Warszawie oraz Bibliotece Jagiellońskiej w Krakowie podjęto próbę rekonstrukcji procesu zabezpieczania i relokacji muzykaliów na terenie Szczecina i Pomorza Zachodniego w okresie od zakończenia II wojny światowej do początku lat 50. Omówiono zasady procesu zabezpieczania i repartycji, a także zarysowano podstawowe kierunki przekazywania nut i książek o tematyce muzycznej. Ponadto analizie poddano nieznane dotąd w literaturze przedmiotu materiały na temat losów zbiorów Berlińskiej Preußische Staatsbibliothek, które ukryte zostały w miejscowościach Gleźno oraz Szczęsne (obecnie: Nadarzyn). Wreszcie zwrócono uwagę na konieczność dalszych badań: zarówno nad zasobami muzycznymi Książnicy Pomorskiej, jak i procesem relokacji muzykaliów, np. cymeliów wywiezionymi z Berlina do miejscowości Parsowo, Mierzyn oraz Skoczów.
The first section of this article describes how library collections were safeguarded in postwar Poland. On the basis of earlier findings (mainly by Ryszard Nowicki), three periods have been distinguished: 1944–46: the legal framework was formed, along with the key terms applied during the book-and-archive protection campaign. A branch of the Ministry of Education was established in Kraków for the protection of book collections ‘abandoned or left behind’. During this period, work focused on physically protecting the many collections from perishing; 1947–49: Centres for Protected Book Collections were established in Kraków, Toruń, Gdańsk, Szczecin, Katowice, Poznań and Wrocław, for the purpose of sorting the previously secured materials and assigning them to appropriate institutions throughout Poland; 1950–55: most of the above-mentioned centres closed down, and the task of protecting and redistributing library collections was entrusted to the Centre for Protected Book Collections in Katowice. The second section of the article attempts to reconstruct how music-related sources were protected and relocated in Szczecin and West Pomerania between the end of the Second World War and the early 1950s. This study is based on archive research carried out in the Pomeranian Library in Szczecin, Central Archives of Modern Records (AAN) in Warsaw and Jagiellonian Library in Kraków. The principles behind the protecting and redistributing process are discussed, and the main places to which sheet music and books on music were sent are outlined. In addition, previously unknown materials concerning the fate of the Berlin Preußische Staatsbibliothek’s collections hidden in Gleźno (Hohenwalde) and Szczęsne (Billerbeck, now Nadarzyn) are analysed. Finally, the author points out the need for further research into both the music collections in the Pomeranian Library and the relocating of music sources, such as the cimelia transported from Berlin to Parsowo (Parsow), Mierzyn (Altmarrin) and Skoczów (Schötzow).
Źródło:
Muzyka; 2023, 68, 3; 77-97
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Na drodze do „czerwonego uniwersytetu”. Powstanie Uniwersytetu Szczecińskiego w świetle opinii szczecińskiej prasy podziemnej (1984-1985)
The road to the „red university”. The creation of the University of Szczecin as seen by Szczecin’s underground press (1984-1985)
Autorzy:
Ślepowroński, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146956.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
University of Szczecin
underground press
Western Pomerania
Polish history post 194
Uniwersytet Szczeciński
prasa drugoobiegowa
Pomorze Zachodnie
historia Polski po 1945 r.
Opis:
Historia powstawania Uniwersytetu Szczecińskiego w latach 80. XX w. nierozerwalnie związana jest z ówczesną sytuacją polityczną i ostrym konfliktem mającym miejsce w całym państwie, ale występującym też na Pomorzu Zachodnim i w Szczecinie. Okres powstawania znacząco wpłynął więc na ostateczny kształt szczecińskiej uczelni w 1985 r., która z powodu mocnego uzależnienia jej władz od struktur partyjnych oraz deklarowanej przez nie ideologicznej bliskości z PZPR nazywana była „czerwonym uniwersytetem”. Obraz ten nie był odzwierciedlany w oficjalnych massmediach, za to mocno zakotwiczył na łamach pism drugoobiegowych, wydawanych poza cenzurą przez ówczesną opozycję. Walor niezależności, powodował, że autorzy piszący do wydawnictw bezdebitowych mogli prezentować nieoficjalną twarz powstającej uczelni, swobodnie poddawać krytyce działania władz, które uznawali za szkodliwe dla idei uniwersytetu w Szczecinie. Mimo toczącej się wówczas bezpardonowej walki politycznej, na ogół nie kontestowano potrzeby powstania uczelni, natomiast sposób jej tworzenia przez władze był mocno deprecjonowany. Poddanie tego obrazu weryfikacji może pozwolić na pełniejsze ukazanie kulisów powstawania i początków Uniwersytetu Szczecińskiego.
The history of the University of Szczecin’s foundation in the 1980s is inextricably linked to the political situation of the time and the acute conflict taking place nationwide, but also present in West Pomerania and Szczecin. Thus, the period of its foundation significantly influenced its final form in 1985, which, due to the heavy dependence of its governing body on party structures and its declared ideological closeness to the Polish United Workers’ Party (PZPN), was called a “red university”. This image was not reflected in official mass media, but firmly anchored in the pages of underground magazines published uncensored by the dissident opposition of the time. The value of independence meant that authors writing for underground publications were able to portray the unofficial face of the emerging university, freely criticizing the actions of the authorities, which they considered detrimental to the idea of a university in Szczecin. Despite the ruthless political struggle at the time, the need for its establishment was generally not contested, while the manner in which it was created by the authorities was greatly disparaged. By subjecting this image to scrutiny, it may be possible to give a fuller picture of the backdrop to the foundation and beginnings of the University of Szczecin.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2022, 37; 287-314
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O zasobie zaginionego historycznego archiwum miasta Szczecina
On the resources of the lost historical archive of the city of Szczecin
Autorzy:
Gut, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30147041.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Pomerania
Szczecin
Szczecin city archive
archival records
city records
State Archive in Szczecin
Pomorze
archiwum miejskie Szczecina
archiwalia
akta miejskie
Archiwum Państwowe w Szczecinie
Opis:
The article deals with the historical archival records for the city of Szczecin, which were lost in 1945. The author outlines the process of compiling the Szczecin municipal archive, transferring its contents to the State Archive and then forming an archival collection from it. This section of the narrative is conducted against the backdrop of the development of Prussian municipal and state archives, as well as discussions on the recognition of municipal records as a valuable historical source. Then the author discusses the internal structure of the collection and describes the contents of the consecutive subject groups in the historical archive of the Pomeranian capital.
Artykuł dotyczy zaginionych w 1945 roku historycznych archiwaliów miasta Szczecina. Autor przedstawia proces narastania archiwum miejskiego Szczecina, przekazania jego zasobu do depozytu archiwum państwowego, następnie uformowania z niego zespołu archiwalnego. Ta część narracji prowadzona jest na tle rozwoju pruskich archiwów miejskich i państwowych, a także dyskusji o uznaniu akt miejskich za wartościowe źródło historyczne. Następnie w autor omawia strukturę wewnętrzną zespołu oraz charaktery- zuje zawartość kolejnych grup rzeczowych historycznego archiwum stolicy Pomorza.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2022, 37; 65-99
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pieniądz zastępczy Szczecina podczas Wielkiej Inflacji (1922–1923) w świetle dokumentów prezydium rejencji szczecińskiej przechowywanych w Archiwum Państwowym w Szczecinie
Money substitutes in Szczecin during Hyperinflation (1922–1923) in the light of Region of Stettin Presidium documents stored in the State Archive in Szczecin
Autorzy:
Pawłowski, Mieszko
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2206977.pdf
Data publikacji:
2022-12
Wydawca:
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Tematy:
economy
paper money
money substitute
money substitute having stable
worth
Hyperinflation
Szczecin
Region of Stettin
Western Pomerania
Prussia
Germany
gospodarka
pieniądz papierowy
pieniądz zastępczy
Wielka Inflacja
rejencja szczecińska
Pomorze Zachodnie
Prusy
Niemcy
pieniądz zastępczy o stabilnej wartości
Opis:
The article presents the issue of money substitutes in Szczecin (Province of Pomerania) during the Hyperinflation in 1922–1923. It examines related legal problems and shows the position of the state authorities regarding the issue of money substitutes. In the paper, the archives of the presidium department of the Stettin Region stored in the State Archive were used.
Źródło:
Materiały Zachodniopomorskie; 2022, 18; 185-201
0076-5236
Pojawia się w:
Materiały Zachodniopomorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przygotowania niemieckie w celu obrony miasta oraz działania bojowe 1 i 2 Frontu Białoruskiego przed „bitwą o Szczecin” (marzec–kwiecień 1945 roku)
The German preparations towards defending city and fighting of the 1st and 2nd Belarussian Front before the “Battle of Szczecin” (March–April 1945)
Autorzy:
Wybranowski, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46179950.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Szczecin 1945
II wojna światowa na Pomorzu
sowiecka operacja „Odra” 1945
cudzoziemskie formacje SS na Pomorzu
„bitwa o Szczecin” 1945
upadek Szczecina 1945
WW II in Pomerania
Soviet military operation “Odra” 1945
SS foreign units in Pomerania 1945
“Battle of Szczecin” 1945
Fall of Szczecin 1945
Opis:
W niniejszym studium autor dokonał analizy przygotowań dowództwa niemieckiego do obrony tzw. Przyczółka Szczecińskiego (Brückenkopf Stettin) i „Festung Stettin” (Twierdzy Szczecin). Kolejna badana przez niego kwestia to plany i przebieg wielkiej sowieckiej ofensywy z udziałem 1 i 2 Frontu Białoruskiego oraz walk stoczonych w okresie marzec– kwiecień 1945 r. pomiędzy Gryfinem, wzdłuż biegu Dolnej Odry i na terenie szczecińskiego Prawobrzeża. Opanowanie tego terenu dawało Armii Czerwonej dogodne pozycje do przyszłego natarcia w kierunku lewobrzeżnej części Szczecina, stanowiącej historyczne centrum miasta. Sam zaś Szczecin był głównym ośrodkiem administracyjnym Provinz Pommern i początkowo kluczowym etapem ofensywy na Berlin. Jednym z istotnych elementów jest ukazanie walk Armii Czerwonej o Altdamm (obecnie Szczecin-Dąbie) i walki o zdobycie przepraw na linii Odry Wschodniej i Zachodniej. Istotnym zwrotem akcji stała się decyzja o skierowaniu sił 1 Frontu Białoruskiego marszałka Georgija Żukowa do zasadniczego uderzenia na Berlin i przejęciu głównego ciężaru walk przez 2 Front Białoruski marszałka Konstantego Rokossowskiego. To właśnie ten związek operacyjny spod Gdańska i Gdyni miał odegrać istotną rolę w spodziewanej „bitwie o Szczecin”. Od drugiej połowy kwietnia rozpoczęła się operacja mająca na celu sforsowanie Odry Zachodniej i zniszczenie niemieckich pozycji obronnych na jej linii. W ciągu kilku dni (20–25 kwietnia) siłom 2 Frontu Białoruskiego, a zwłaszcza 65 Armii gen. Pawła Batowa, udało się rozbić siły niemieckie i przejść na drugi brzeg Odry Zachodniej, co stwarzało perspektywę całkowitego okrążenia Szczecina. Na terenie południowych i południowo-zachodnich obrzeży Szczecina doszło do kilkudniowych walk (21–23/24 kwietnia) o miejscowości położone na zachodnim brzegu Odry Zachodniej (m.in. Curow/Kurów, Neu Rossow/Rosówek, Schillersdorf/ Moczyły) z siłami cudzoziemskich pozostałości dywizji ochotniczych Waffen-SS. Z czasem do walki włączyły się także siły 2 Armii Uderzeniowej gen. Fiedunińskiego. Dla dalszego rozwoju wydarzeń decydujące okazały się dni 25–26 kwietnia. Dla Rokossowskiego, wobec nowych planów ofensywy w kierunku Rostocku i wybrzeża Bałtyku, lewobrzeżny Szczecin przestał być strategicznym priorytetem. Natomiast dla dowództwa niemieckiego i partyjnego aparatu NSDAP bardzo realna perspektywa okrążenia i zniszczenia sił garnizonu „Festung Stettin” stała się podstawą do decyzji o opuszczenia miasta i jego ewakuacji bez walki. Stąd też 26 kwietnia lewobrzeżna część miasta została zajęta bez walki przez siły sowieckie ze składu 65 Armii i 2 Armii Uderzeniowej. Los tego miasta rozstrzygnął się pod względem militarnym nie w ciężkich walkach ulicznych o całość lewobrzeżnego Szczecina, lecz na jego Prawobrzeżu oraz południowym i południowo-zachodnim skraju Lewobrzeża. A zatem, de facto, nie doszło do spodziewanej, nowej, decydującej fazy „bitwy o Szczecin”, a samo to sformułowanie stanowi jedynie efektowny skrót myślowy.
In presenting article, an author has been made an analysis of the German’s command preparations to plans of defence of sc. “Stettin’s Bridgehead” and the “Festung Stettin” and preparations to fighting against the great Soviet offensive 1st (and as a perspective) 2nd Belarussian Fronts and the local battles between March–April 1945, between town Gryfino (germ. Greifenhagen), along the Upper Odra River and next Szczecin’s Right part. Capturing of this area by the Soviet troops had been given them a good positions to great attack in a near future in the Left part of Szczecin (as it’s main, historical and administrative part of this city). One of the important elements of the text is showing the fighting of Altdamm (act. Szczecin-Dąbie) and fighting to the Eastern Odra’s crossing points. About 20 April, Marshall Georgi Zhukov’s ordered most important strategic decision – great offensive towards Berlin as a general aim and a strategic point to defeating the Third Reich. The main burden of fighting for Szczecin next was a 2nd Belarussian Front commanded by Marshall Konstanty Rokossowski, changing Zhukov’s troops near Szczecin. Especially, this giant Soviet operations group, which had been come from Gdańsk and Gdynia in a long way marching, will play a most decisive role in a perspective of “Battle of Szczecin”. Since the second half of April, a great Soviet offensive towards crossing the Western Odra River has been started, and next to plans to destroy the German positions along this river. In a few days (the 20–25th of April), the forces of 2nd Belarussian’s Front, especially 65. Army commanded by gen. Pavel Batov, crashed during hard local battles the German’s troops on the line of Western Odra River, crossed on the second’s river shore, and finally made the real perspective of total strategic city encirclement. On the area of southern and western-southern outskirts of the Szczecin – villages Kurów (germ. Curow), Rosówek (germ. Neu Rossow), Moczyły (germ. Schillersdorf ) and the others, during a few days (the 20–23/24th of April) were a places of hard local battles of some troops of 2nd Front with the rests forces of a Waffen-SS foreign volunteers divisions. The 25–26th of April, were the most decisive moment of sc. “The battle of Szczecin”. Marshall Rokossowski had a new order and plan of an offensive towards Rostock and the keeping of Baltic shore. In that moment, Szczecin as a strategic point of offensive were finished and will be a not important strategic point, as earlier. For the German command of the city, and the main leadership and commanders of Pomeranian’s NSDAP party, the Marshall Rokossovski’s Front made a real perspective to closing and next completely destroying of Germans troops in “Festung Stettin”. It was a main reason to a great evacuation of detachment and many civil refugees without fighting from the city. The 26th April, the left side part of Szczecin (the main) was captured by the troops of the 65 Army and 2nd Strike Army. Military history of Szczecin was ended in that moment not as a result of a hard street fighting on the Left, main part of the city, but on it’s Right side (especially the great battle of Altdamm/Szczecin-Dąbie) and on the southern and western-southern outskirts. Finally, there were no hard battles and a new, decisive phase street fighting “Battle of Szczecin” on the Left shore of Odra River. This formula knowing as a “Battle of Szczecin” is really only a good – looking sentence, not a historical reality and true.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2022, 111; 337-376
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Droga diecezji szczecińsko-kamieńskiej do archidiecezji i metropolii szczecińsko-kamieńskiej
The Path of the Diocese of Szczecin-Kamień to Becoming the Metropolitan Archdiocese of Szczecin-Kamień
Autorzy:
Wejman, ks. Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154527.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
metropolia szczecińsko-kamieńska
diecezja
archidiecezja
bp Kazimierz Majdański
bp Jerzy Stroba
Szczecin
Pomorze Zachodnie
Kościół katolicki
Metropolitan Archdiocese of Szczecin-Kamień
diocese
archdiocese
Bishop Kazimierz
Majdański
Bishop Jerzy Stroba
Western Pomerania
Catholic Church
Opis:
Dwudziestego piątego marca 1992 r. papież Jan Paweł II bullą Totus Tuus Poloniae populus kreował wśród nowych ośmiu metropolii w Polsce również metropolię szczecińsko-kamieńską. I chociaż archidiecezja szczecińsko-kamieńska jako stojąca na czele metropolii należała do najmłodszych w Polsce i w przypadku struktur centralnych zaczynała od początku, a w wielu przestrzeniach duszpasterskich i organizacyjnych brakowało jej należytego rozkwitu, znanego w wiekowych diecezjach, to jednak wyjątkowa postawa pasterzy tych ziemi – bp. Jerzego Stroby i bp. Kazimierza Majdańskiego – oraz ich czynna obecność zarówno w polskim, jak i powszechnym Kościele doprowadziły do tego, że w krótkim czasie dopełnił się na tyle, iż w nowej reorganizacji kościelnej Szczecin stał się stolicą metropolii. Nadto metropolia szczecińsko-kamieńska w składzie: archidiecezja szczecińsko-kamieńska oraz diecezja koszalińsko-kołobrzeska i zielonogórsko-gorzowska, zachowując w 5/6 swoją jedność z 1972 r. – gdyż z racji duszpasterskich sześć wschodnich dekanatów diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej zostało przekazanych diecezji pelplińskiej (obszar 8512 km kw.) – nie tylko podtrzymała, ale nadto rozwinęła wypracowane wcześniej więzi, głównie kapłańskie, i to stanowi wyjątek w skali kraju.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 37, 1; 329-358
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Największa diecezja Europy. Konsekwencje powstania rozległej gorzowskiej administracji apostolskiej i geneza jej podziału w 1972 r.
Europe’s Biggest Diocese. The Consequences of the Creation of the Vast Gorzów Diocese and the Genesis of Its Division in 1972
Autorzy:
Stanuch, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154526.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Kościół katolicki na Pomorzu Zachodnim
Ziemie Zachodnie i Północne
administracja apostolska w Gorzowie Wielkopolskim
ordynariat gorzowski
rządcy Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim i ziemi lubuskiej
diecezja szczecińsko-kamieńska
diecezja koszalińsko-kołobrzeska
Catholic Church in Western Pomerania
Western and Northern Poland
apostolic
administration in Gorzów Wielkopolski
the Gorzów Ordinariate
the Catholic Church
in Western Pomerania and the Lubusz Region
the Diocese of Szczecin-Kamień
the Diocese of Koszalin-Kołobrzeg
Opis:
Celem przedstawionego artykułu jest zwrócenie uwagi na konsekwencje, jakie wynikały z utworzenia na Pomorzu Zachodnim i ziemi lubuskiej rozległej administracji apostolskiej – największej w Europie – oraz braku ustanowienia stałych jednostek kościelnych. Aby zrealizować to zadanie, autor sięgnął po dostępną literaturę przedmiotu i przeanalizował źródła archiwalne. Istotne było również poszukanie odpowiedzi na pytania: Dlaczego zdecydowano się na utworzenie tak rozległej jednostki kościelnej? Dlaczego nie zdecydowano się od razu na utworzenie mniejszych prowincji? Jakie konsekwencje dla duchownych i wiernych wyznania rzymskokatolickiego wynikały z braku kanonicznego ustanowienia stałych diecezji? W jakich okolicznościach i jakie wydarzenia zdecydowały o podziale ordynariatu gorzowskiego dopiero w 1972 r.? W efekcie niniejszy tekst oprócz wstępu i zakończenia składa się z trzech zasadniczych rozdziałów ukazujących: okoliczności powstania administracji apostolskiej kamieńskiej lubuskiej i prałatury pilskiej, omówienie skutków powstania tak rozległego terytorium kościelnego, a zarazem braku stałych diecezji oraz podziału administracji na trzy mniejsze jednostki – diecezję gorzowską, szczecińsko-kamieńską i koszalińsko-kołobrzeską. Wnioski z przeprowadzonej analizy zostały zawarte w podsumowaniu.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 37, 1; 306-328
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Relacje podróżnicze z końca XVI i XVII wieku jako pierwsze opisy architektury i sztuki Szczecina
Travel reports from late 16th century and 17th century as first descriptions of architecture and art of Szczecin
Autorzy:
Ochendowska-Grzelak, Barbara Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2034588.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Relacje podróżnicze
Szczecin
Księstwo Pomorskie
architektura i sztuka Szczecina
travel reports
Duchy of Pomerania
architecture and art of Szczecin
Opis:
Celem artykułu jest analiza relacji podróżników przejeżdżających przez Szczecin w okresie od końca XVI do końca XVII wieku, pod kątem zawartych w nich opisów obiektów architektury i sztuki. Omówione zostały fragmenty dwunastu diariuszy podróżników pochodzących z Niemiec, Polski, Włoch i Anglii. Relacje te są różnorodne, ale mają też elementy wspólne. Większość peregrynatów przedstawiła Szczecin jako bogate i malowniczo położone, portowe miasto. Większość opisała dominantę w zabudowie miasta, którą stanowił renesansowy zamek książęcy. Jego opisy pochodzą z czasów, kiedy był on rezydencją dynastii Gryfitów, oraz z tych kiedy dynastia wygasła i miasto znajdowało się kolejno w rękach Szwedów i Brandenburczyków. Z siedmiu gotyckich, szczecińskich kościołów najczęściej odwiedzano dwa najważniejsze, centralnie położone: św. Jakuba i mariacki. Podobały się one i często podkreślano wyróżniającą je wielkość. Mimo, że nie było w mieście, może poza kamienicami mieszczańskimi, przykładów „współczesnej” XVII wiecznej architektury barokowej, postrzegano Szczecin jako „pięknie pobudowany”. Po wzniesieniu w początkach XVII wieku przez Szwedów nowych umocnień obronnych, podróżnicy określali stolicę Pomorza jako „dobrze chronioną”. Podróżnicy mniej uwagi poświęcali ruchomym dziełom sztuki. Wśród omówionych relacji wyróżniającą się jest relacja Filipa Hainhofera, który był gościem księcia Filipa II i stąd przebywał w mieście najdłużej. Jako marszand książęcy, wykazywał wrażliwość na piękno przedmiotu co można wytłumaczyć jego profesją, ale też indywidualna wrażliwośćią. Jednak większość peregrynatów prezentowała w przypadku dzieł sztuki „kulturę ciekawości”. Artefakty postrzegano jako osobliwości i ciekawostki, nie formułowano zbyt często sądów estetycznych. Przykładem tego może być „popularność” epitafium małżonków Eckstedt ze szczecińskiego kościoła św. Jakuba, najczęściej wymienianego w dziennikach, nie ze względu na kunszt wykonania, ale ze względu na anegdotę z nim związaną.
The purpose of the article is to analyse the reports of the travellers passing by Szczecin in the period from late 16th century and 17th century with regard to the contained descriptions of the objects of architecture and art. Discussed were passages from twelve diaries of travellers from Germany, Poland, Italy, and England. These accounts vary, but also have some elements in common. The majority of peregrinators depicted Szczecin as arich port town with picturesque location. Most of them described the Renaissance ducal castle as a dominant element among the town buildings. Its descriptions date back to times when it was a residence of the Griffin dynasty, and subsequently, after the dynasty became extinct, when the town was ruled by the Swedes and the rulers of Brandenburg. From among seven Gothic churches in Szczecin most frequently visited were two most prominent and with central location: St. Jacob’s Church and Marian Church. They were appreciated, particularly emphasized was their size as their distinguishing feature. Although there weren’t in the town instances of “contemporary” 17th-century Baroque architecture – perhaps apart from the bourgeois houses – Szczecin was perceived as “beautifully built”. After the Swedes constructed in early 17th century new defensive fortifications, the travelers described the capital of Pomerania as “well protected”. The visitors paid less attention to the mobile objects of art. The most distinguishing of the discussed reports is that of Filip Hainhofer who was a guest of Duke Filip II and hence stayed in the town for the longest time. As the Duke’s art dealer, he was sensitive to the beauty of objects, which can be explained by his profession but also by his personal sensitivity. However, most of the peregrinators displayed “culture of curiosity” with regard to the objects of ar t. Artifacts were perceived as peculiarities and curious details, aesthetic judgments weren’t too often formulated. An example of this can be the popularity of the epitaph of the Eckstedt spouses in St. Jacob’s Church, most frequently mentioned in the diaries not because of its craftsmanship but for the anecdote connected to it.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2021, 36; 95-130
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wczesnonowożytna rezydencja jako „konstelacja” obiektów na przykładzie Szczecina w przededniu wojny trzydziestoletniej
Early-modern Residence as a ‘Constellation’ of Facilities on the Example of Szczecin on the Brink of the Thirty Years’ War
Autorzy:
Makała, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24560194.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
rezydencje nowożytne
nowożytna architektura rezydencjonalna
Szczecin –zamek
Filip II, książę szczeciński (1573-1618)
Philip Hainhofer (1578-1647)
early-modern residences
early-modern residential architecture
Szczecin – castle
Philip II, Duke of Pomerania (1573-1618)
Opis:
Artykuł stanowi próbę ukazania heterogenicznego typu zespołu rezydencjonalnego, dominującego w Europie do połowy XVII w. na przykładzie rezydencji księcia pomorskiego Filipa II. Relacja Filipa Hainhofera z 1617 r. (spisana przy okazji dostarczania księciu zamówionego specjalnie kabinetu) jest podstawą do ustalenia sposób funkcjonowania poszczególnych części zespołu i wyznaczanych ceremoniałem i życiem dworu relacji między nimi.
A residence from the modern era was until the mid-20th century perceived, first of all, from the angle of extensive multi-function palace-and-garden ensembles from the late 17th and the 18th century. However, the research conducted in the last quarter of the 20th and in the first decades of the 21st century verified this vision, since until the mid-17th century in Europe another residence type stemming from the mediaeval tradition functioned. The growing complexity of the court ceremonial beginning in the late Middle Ages and the extension of courts made rulers and their architects face the question of creating an architectural and spatial (not only urban) setting for new court activities; they also had to tackle the significantly more down-to-earth issue of securing infrastructure facilitating the day-to-day functioning of the ruler and his courtiers, stables, store rooms, or arsenals. The solution was sought not only through the extension of the already existing structures, and creating in them zones meant to serve definite tasks, both utilitarian and ceremonial. The process actually started already in the Middle Ages, together with the development of hunting lodges connected with the ruler’s main residence. Around 1600, this type of the residential complex reached the apogee of its development, and complexity at the same time. Later alterations and function changes caused that today the reasons for which particular elements of such complexes were given specific forms and the reasons for their location are being discovered painstakingly. At the turn of the 17th century, a ruler’s residence was composed of many buildings, garden ensembles, and hunting domains (it also included areas serving other functions) which all together created a complex. Its operations were defined by the ceremonial and residential and formal needs of other than the ruler and his closest family dynasty members, as well as by equally important utilitarian issues: location of offices, courtiers’ dwellings, storages, arms storages, etc. The changes which occurred in residential structures from the second half of the 17th century including, first of all, the concentration of functions within a large comprehensively planned palace and park ensemble caused that today it is difficult to reconstruct how the heterogenic residence from the earlier period had operated. The account written down by Philip Hainhofer of Augsburg in 1617 being a report of his six-weeks’ stay at the court of Philip II, Duke of Pomerania, (on the occasion of delivering the largest cabinet ever created to the client) is one of the most important sources allowing to become acquainted with the operation mode of such residences. It is a very special text in view of the status and reality perception of both protagonists: the author and the Duke, also because of their mutual relations. A correspondent of many rulers, providing them with precious (not only political) information, Hainhofer, a middleman between clients and artists, and frequently instigator of the works created, was at the same time a great art connoisseur, consciously and reflexively watching the objects presented to him. For the Duke of Pomerania interested in science and art he was a conversation partner, but also the target of the propaganda actions of the court; a wide range of Hainhofer’s correspondents (in Germany, Italy, and in France) permitted to hope that he was going to spread wide the image of Pomerania as a wealthy country ruled in an enlightened manner. At the same time, Philip II was for Hainhofer the most important client whose favour it was necessary to keep by all means. In effect, a special extended stay programme was prepared for Hainhofer, covering e.g. visits to many parts of the residential complex, taking part in hunting, or meeting with scientists and highly-ranked courtiers. Hainhofer returned the favour to Philip II by means of a panegyric account which, however, was never printed, most likely only because the Duke died unexpectedly the following year. The text, luckily preserved until today and published for the first time already in 1834, is thus an idealizing picture of the court life and the residence, and actually more strictly, of the set of facilities and landscape designs creating a sort of a ‘constellation’ to which the form and the functioning manner of respective elements is assigned by the court ceremonial, but also with the location versus communication routes, hunting domains, and other elements of the complex in mind. Apart from the obvious elements: a castle or an urban palace constituting the main ruler’s residence, a hunting lodge or castle, a suburban villa, namely so-called Lusthaus (pleasure palace, maison de plaisance), such a residential complex included gardens, home farms, as well as vantage points which were excursion destinations, as well as carefully arranged lieux de memoire displaying the oldness and grandeur of the dynasty and its European bonds.  
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 3; 475-503
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwa czy trzy? W kwestii liczby wydań wielkiej mapy Pomorza Eilharda Lubinusa
Two or Three? With Regard to the Number of Editions of the Great Map of Pomerania by Eilhard Lubinus
Autorzy:
Skrycki, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1059129.pdf
Data publikacji:
2020-09-30
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe w Toruniu
Tematy:
eilhard lubinus
map of pomerania
cartography
seventeenth century
duchy of pomerania
duke philip ii of szczecin
Opis:
According to the scholarly literature on the cartography of the former Duchy of Pomerania, the map of this region prepared by Eilhard Lubinus, a scholar from the University of Rostock, had two editions: the first from 1618 and the second from 1758. This article presents a more detailed analysis of the preserved documents relevant for this topic: the correspondence of the author of the map and his patron, the Duke of Pomerania Philip II, as well as subsequent letters concerning the inheritance after Lubinus’s death. This investigation allowed to put forward a hypothesis that there were actually three editions. Apart from the two editions mentioned above, one more from the turn of 1620, financed by Lubinus himself, should be added. This conclusion is enhanced by the results of research carried out during conservation works on a copy of the map currently stored in the Main Library of the University of Szczecin. The research revealed that the paper used to print the map came neither from the paper mill of Pomeranian dukes, as in the 1618 edition, nor from the paper mill of Joseph Anton Unold of Wolfegg, as in the 1758 edition.
Źródło:
Zapiski Historyczne; 2020, 85, 3; 129-139
0044-1791
2449-8637
Pojawia się w:
Zapiski Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kuratorium Gimnazjum Akademickiego i Mariackiego w 1667–1805
A schoolboard of the Academic Gymnasium in Szczecin 1667–1805.
Autorzy:
Gut, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1590954.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Carolingian Gymnasium
Academic Gymnasium
Marian Gymnasium
schoolboard
Szczecin
Pomerania
education
Marian Foundation
Gimnazjum Karolińskie
Gimnazjum Akademickie
Gimnazjum Mariackie
kuratorium
Pomorze
szkolnictwo
Fundacja Mariacka
Opis:
Powołane w 1667 roku gimnazjum akademickie w Szczecinie kontynuowało tradycje Książęcego Pedagogium. Również wzorem czasów Gryfitów, nadzór nad szkołą oraz fundacją ją finansującą sprawowało czteroosobowe kuratorium, złożone z przedstawicieli administracji prowincjonalnej, a także reprezentantów stanów pomorskich. Zadania kuratorium określone były w statucie gimnazjum. Zajmowało się ono m.in. majątkiem fundacji i jej dochodami, kontrolowało szkolną administrację, a także zatrudniało profesorów, przyjmowało uczniów do zakładu i nadzorowało proces dydaktyczny W XVIII wieku, w ramach pruskiej monarchii absolutnej, działalność kuratorium ograniczały liczne ingerencje władz centralnych w Berlinie, które najczęściej wydawały ostateczną decyzję w sprawach gimnazjum i Fundacji Mariackiej.
Established in 1667, the Academic Gymnasium in Szczecin was a continuation of the tradition of the princely Pedagogium. Also, like in the Griffins times, the school and the foundation which financed it were supervised by a schoolboard of four persons, comprising the representatives of the province administration and the Pomeranian Estates. The role of the schoolboard was defined in the Gymnasium Statute. It included controlling the administration of the Foundation’s estate, its revenues, as well as the administration of the school, employing professors, admitting students to the establishment, supervising them, and supervising the didactic process. In the 18th century, in the framework of the Prussian absolute monarchy, the activity of the schoolboard was limited by the numerous interventions of the central authorities in Berlin, which most often took the final decisions concerning the Gymnasium and the Marian Foundation.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2020, 2; 35-46
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parish Registers in the Archival Fonds of the State Archives in Szczecin
Autorzy:
Gaziński, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1367997.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Protestant parish registers
State Archives in Szczecin
Pomerania
the New March
historical demography
ewangelickie księgi metrykalne
Archiwum Państwowe w Szczecinie
Pomorze
Nowa Marchia
demografia historyczna
Opis:
The article aims to show the value that Protestant parish registers kept in the State Archives in Szczecin have for demographic research. The paper will also examine the internal structure of the Pomeranian and New Marchian parish registers, showing the changes that took place in the records over a period of more than 350 years (from the end of the 16th century to the mid-20th century). The material is also intended to encourage academics to use the sources in their research work.
W artykule wskazano na wartość, jaką dla badań demograficznych przedstawiają ewangelickie księgi metrykalne przechowywane w Archiwum Państwowym w Szczecinie. Zaprezentowano również strukturę wewnętrzną pomorskich i nowomarchijskich ksiąg metrykalnych z ukazaniem zmian zachodzących w zawartych w nich zapisach na przestrzeni ponad 350 lat (od końca XVI do połowy XX w.). Materiał ma również zachęcić potencjalnych naukowców do wykorzystywania opisanych źródeł w pracy badawczej.
Źródło:
Przeszłość Demograficzna Polski; 2020, 42; 177-197
0079-7189
2719-4345
Pojawia się w:
Przeszłość Demograficzna Polski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 35

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies