Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Sorbs" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Poetycki projekt Róžy Domašcyny między folklorem i nowoczesnością
    Róža Domašcyna’s Poetical Project between Folklore and Modernity
    Autorzy:
    Kledzik, Emilia
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/636157.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Róža Domašcyna
    modernity
    Sorbs
    folklore
    minor literature
    hybridity
    Opis:
    Poetical project by Sorbian poet Róža Domašcyna fits into the category of „minor literature”, coined by  F.  Guattari  and  G.  Deleuze  in  1975.  Despite  its  inevitably  political,  ecological  and ideological local connotations, it is rooted in the experience of modernity, still unpopular among the contemporary Sorbian writers. Its main topics are: the devastation of Lusatian environment, erotic and cultural hybridity. Domašcyna uses the hybrid nature of Sorbian identity to create an post-modern subject, conscious of the non-transparent nature of language. The result is an original poetry, which suits the current comparative and postcolonial categories of interpretation.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2015, 8
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Łużyce od wewnątrz – społeczeństwo w oczach serbołużyckich nauczycieli, twórców kultury i polityków. Krótki rys na podstawie badań przeprowadzonych w Budziszynie i okolicach w listopadzie 2011 roku
    Autorzy:
    Michniuk, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/645415.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Sorbs
    national identity
    endangered languages
    minority rights
    folklore
    Opis:
    Lusatia from the inside – a society through the eyes of Sorbian teachers, artists and politicians. A short survey based on research conducted in Bautzen and the surrounding area in November 2011Lusatia is a region in the heart of Europe. The Sorbs – a West Slavic nation, people who have lived in Lusatia for more than 1000 years, is not one homogeneous nation, but is divided into Upper and Lower Sorbs, with two dissimilar languages, two religions and two mentalities. I decided to rediscover Lusatia and talk with the people who are Sorbs. A one month stay in Bautzen was possible thanks to financial and scientific support from the Sorbian Institute (Serbski institut / Sorbisches Institut). Examining the past and current situation of the people in Lower and Upper Lusatia, I focused on their language, history and culture. In my studies I did not want to show the external image of the Sorbs, I did not try to create it either. All I wanted was to find out from the Sorbs themselves from which ‘elements’ does their individual identity originate. I was also interested to discover if Sorbs, as the smallest Slavic nation without their own country, feel more connected to a Sorbian origin, or perhaps to German citizenship.
    Źródło:
    Adeptus; 2013, 1
    2300-0783
    Pojawia się w:
    Adeptus
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jan Buk and the Western and Northern Polish Lands. Contribution to the Development of Sorbian-Polish Contacts
    Autorzy:
    Mieczkowska, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1590952.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Jan Buk
    Painting
    Sorbs
    Polska
    Germany
    Malarstwo
    Serbołużyczanie
    Polska
    Niemcy
    Opis:
    W artykule podjęto zagadnienia kształtowania się relacji Serbołużyczan i Polaków po 1945 r. ze szczególnym uwzględnieniem postaci wybitnego malarza Jana Buka. Przedstawiono uwarunkowania powstania ruchu prołużyckiego w Polsce oraz dokonano oceny jego następstw dla współczesnych relacji serbołużycko-polskich.
    The article discusses the issues of the relations between the Sorbs and Poles after 1945, with particular emphasis on the figure of the outstanding painter Jan Buk. It presents the conditions for the creation of the pro-Sorbian movement in Poland and assesses its consequences for contemporary Sorbian-Polish relations.
    Źródło:
    Przegląd Zachodniopomorski; 2020, 4; 105-121
    0552-4245
    2353-3021
    Pojawia się w:
    Przegląd Zachodniopomorski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tradycja, folklor, nowoczesność. Kultura górnołużycka i kaszubska w oczach ich młodych przedstawicieli
    Tradition, Folklore, Modernity. Upper Sorbian and Kashubian Culture Through the Eyes of Its Young Representatives
    Autorzy:
    Dołowy-Rybińska, Nicole
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951717.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Kashubs
    Upper Sorbs
    young people
    folklore
    folklorization
    tradition
    minority cultures
    modernization
    Opis:
    The article is based on a participatory observation and semi-structured interviews conducted in 2012 and 2013 with young (aged 16–25) Upper Sorbs and Kashubs. They were asked about their perception of the Upper Sorbian/Kashubian culture, its relation with the past, tradition and folklore, reception of the dominant image of their culture and the existence of a modern dimension of the Upper Sorbian/Kashubian culture. An analysis of the young peoples’ statements and anthropological research shows that a relation with tradition is still important for minority culture participants although it depends on the way this culture is lived. In the case of the Upper Sorbs some of the traditions, related to the Catholic culture, are alive and constitute an important part of community life. They are perceived as the ‘authentic’ ones. The Kashubian culture, however, has been strongly folklorized and young people do not identify with the folkloric representations and image of this culture, which is treated as an artificial phenomenon. Young people of both cultures want their culture to be modern yet, at the same time, have a connection with the past.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Slawistyczne; 2015, 8; 53-66
    2084-3011
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Slawistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wielkanoc na Łużycach – zwyczaje i słownictwo
    Easter in Lusatia – customs and vocabulary
    Autorzy:
    Bura, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1334065.pdf
    Data publikacji:
    2020-12
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    Łużyce
    Łużyczanie
    Wielkanoc
    tradycje i zwyczaje
    łużycka leksyka
    Lusatia
    Sorbs
    Easter
    traditions and customs
    Sorbian vocabulary
    Opis:
    For every national minority cultivating traditions and customs is an important factor of identity. The same applies to the Lusatian minority, for which customs are expressions unifying and deepening their national awareness as well as playing an important part in their way of life. Among the Lusatian customs, a special place is occupied by traditions related to Easter. These include decorating Easter eggs, Easter singing, Holy Thursday presents for children, fetching Easter water, rolling Easter eggs, Easter Fire or the Easter Riders on Easter Sunday.
    Dla każdej mniejszości narodowej pielęgnowanie tradycji i zwyczajów jest ważnym wykładnikiem tożsamości. Podobnie jest w przypadku mniejszości łużyckiej, dla której zwyczaje są istotnym elementem jednoczącym i pogłębiającym jej świadomość narodową, a także ważną częścią życia tego narodu. Wśród łużyckich zwyczajów miejsce szczególne zajmują tradycje związane z Wielkanocą. Należą do nich m.in.: zdobienie pisanek, śpiewy wielkanocne, wielkoczwartkowe podarki dla dzieci, chodzenie po wielkanocną wodę, kulanie pisanek, palenie ogni wielkanocnych czy konne procesje w Wielką Niedzielę.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2020, 1/2(21/22); 127-138
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Национальное самосознание и интеграционные процессы лужицких сербов в Германской империи
    Autorzy:
    Matelski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568476.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Sorbs
    German Empire
    evangelicalism
    Reformation
    Lusatia
    national identity
    лужичанe
    Немецкий Рейх
    еванеглизм
    Реформация
    Лужица
    национальная идентичность
    Opis:
    The Slavs came from the steppes of Eastern Europe to Balkan Peninsula in the firsthalf of the 1st millennium A.D. At the turn of the 6th century some of the tribes,looking for new places to settle, arrived at the area between the Elbe and Oder– occupying an area abandoned by Germanic tribes, who moved to the ScandinavianPeninsula – and were called Wends. Southern Slavs invaded and settledin Lusatia and reached the Saale. In the middle of the 9th century there were almost 50 Slavic settlements in Lusatia under the rule of Prince Derwan, an ally of Samo. At the turn of the 10th century, the Sorbs came under the influence of the Great Moravia (822–895), which adopted Christianity as early as the 9th century(831), and then Bohemia (895–1018), and from 1002 Poland (Christian since 965) tried to take control over the area. Boleslaw I of Poland invaded Lusatia and won it in the Peace of Bautzen (1018). In the Reformation period, Sorbian peasants and common people massively supported the teachings of Martin Luther, although he was opposed to translating the Bible into Slavic. Evangelicalism proved to be beneficial for the Sorbian national culture. It influenced its revival and strengthening. The University of Wittenberg became Sorbian cultural center, with its rector between years 1559–1576 being a doctor of Sorbian origin – Kasper Pauker from Bautzen. What strengthened the Sorbian national identity at the turn of the 19th century was the activity of Moravian Church (seeking to transform Lutheranism in people’s church), which was then settled in Upper Lusatia in Herrnhut, Niesky and Kleinwelka. At the turn of the 20th century the number of Sorbs in Germany decreased to about 157 000 people, out of whom as many as 10 100 lived outside Lusatia (including 4147 in Saxony – but without Lower Lusatia, 2687 in Westphal ia, 1521 in Rhineland, 847 in Berlin and 898 in other areas of the German Empire). The language widely used in Lusatia was Sorbian with its Lower and Upper dialect. The basis of the national activities of the Sorbs in Germany was “Serbian House” founded on 26 September 1904 in Bautzen to serve as a library, museum, bank, bookshop and publisher. The outbreak of World War I in the summer of 1914 gave hope to the Slavs to establish their own countries.
    Славяне пришли из степей Восточной Европы на Балканский полуостров в первой половине тысячелетия после рождества Христова. В конце пятого и шестого веков некоторые из этих племен, ища новых мест для поселения, прибыли в районе между Эльбой и Одрой – занимая территорию заброшенную германскими племенами, которые переселились в Скандинавский полуостров – и назывались Вендами (Sorben). Южные славяне вторглись и поселился в Лужице и достигли реки Зале [Saale]. В Лужице (южное Полабье) в середине девятого века были почти 50 славянских городов, которых правитель, князь Дерван, признавал начальство Государства Само. А в конце девятого и десятого веков сербы нашлись под влиянием Великоморавской державы (822–895) – которая приняла христианство еще в девятом веке (831) и чешской (895–1018) – а с 1002 польское государство (христианское с 965 г.) пыталось взять контроль над территорией. Болеслав Храбрый отправлялся в Лужицу и получил их в Будишинском мире (1018). В период Реформации лужицкие крестьяне и городские плебеи массово высказались в пользу учения Евангелизм – это оказалась полезным для лужицкой национальной культуры. Он повлиял на возрождение и укрепление. Центром лужицкой культуры стал университет в Виттенберге, ректором которого в годы 1559–1576 был врач лужицкого происхождения Каспер Паукериз Баутцен. На укрепление лужицкого национального самосознания на рубеже восемнадцатого и девятнадцатого веков влияние имела деятельность братьев моравских (стремящихся превратить лютеранство в народную церковь), поселившихся в Верхней Лужицы в Охранове, Нижнем и Малом Велкове. На рубеже веков число лужичан в Германии снизилось до примерно 157 000 человек, из которых больше чем 10 100 проживали за пределами Лужицы (из которых 4147 в Саксонии – но без Нижней Лужицы, 2687 в Вестфалии, 1521 в Рейнланде, 847 в Берлине и 898 в других областях имперского германского рейха). На Лужице широко использовался лужицкий язык, прежде всего диалекты нижний и верхнелужицкий. Основой национальных деятельности лужичан в Германии был основан в 26 сентября 1904, в Баутцене – «Сербский дом», в котором находились библиотека, музей, народный банк, библиотека, издательство и типография. Начало пер вой мировой войны летом 1914 года было для славян надеждой на создание своего собственного национального государства.
    Źródło:
    Nowa Polityka Wschodnia; 2014, 1(6); 216-240
    2084-3291
    Pojawia się w:
    Nowa Polityka Wschodnia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Językowy obraz łużyckich zwyczajów
    Linguistic image of Sorbian customs
    Autorzy:
    Bura, Renata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28409094.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-31
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    język górnołużycki
    Łużyczanie
    tradycje i zwyczaje
    frazeologia
    paremiologia
    językowy obraz świata
    Upper Sorbian
    Sorbs
    traditions and customs
    phraseology
    paremiology
    linguistic worldview
    Opis:
    Practicing customs and rituals is a very important element that unites the Sorbs, as well as an exponent of the national identity of this Slavic minority in Germany. Attachment to tradition and customs is also reflected in the language. The collected linguistic material (nearly 80 Upper Sorbian idioms and proverbs) illustrates many interesting Sorbian customs. It reflects mainly those traditions and customs that are closely related to faith, such as some Easter customs or the tradition of indulgence feasts/parish festival.
    Praktykowanie zwyczajów i obrzędów jest bardzo ważnym elementem jednoczącym Łużyczan, a także wykładnikiem tożsamości narodowej tej słowiańskiej mniejszości w Niemczech. Przywiązanie do tradycji i zwyczajów znajduje odzwierciedlenie również w języku. Zgromadzony materiał językowy (blisko 80 górnołużyckich frazeologizmów i przysłów) obrazuje wiele ciekawych łużyckich zwyczajów. Odzwierciedlone w nim zostały przede wszystkim te tradycje i zwyczaje, które pozostają w ścisłym związku z religią, jak np. niektóre zwyczaje wielkanocne czy tradycja odpustów.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2023, 2 (28); 41-50
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Piękno i estetyka życia społecznego ludności wiejskiej we wschodniej części Dolnych Łużyc w XIX i XX wieku do 1945 roku w świetle strojów ludowych.
    The Beauty and Aesthetics of the Social Life in the Country on the Grounds of Eastern Part of Lower Lusatia in XIX Century and up to the Year 1945 XX Century in the Light of Folk Costumes
    Autorzy:
    Łachowska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/551343.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Oficyna Wydawnicza
    Tematy:
    Eastern part of Lower Lusatia
    Sorbs
    folk culture
    beauty and aesthetics
    Serbołużyczanie
    stroje ludowe
    piękno
    estetyka
    wschodnia część Dolnych Łużyc
    życie społeczne, zwyczaje
    Opis:
    The source material was compiled while carrying field studies in the eastern part of Lower Lusatia, on the area of Germany, and concerns the folk culture of the rural residents who were displaced from this territory in 1945. Analyses of collected artifacts shows the beauty and aesthetics of social life, particularly in the context of the folk costumes. They are a testimony of the cultural fraction of the rural community who did not import the popular that time urban fashion. It is worth emphasising that vitality of festive clothes was connected with the activity and creativity of the then women. Made by them Sunday best indicated successive stages of the religious and calendar life, as well in a particular household, as in the whole community life. The language was germanised but awareness of ethnicity, the tradition, annual customs, rituals and folk costumes remained unchanged and had not gone out of use by the year 1945 and even today they are still preserving. The mentioned above components of social life, in connection with the need of beauty and aesthetic, have guaranteed the persistent intergenerational and cultural transfer.
    Zebrany materiał źródłowy w toku badań terenowych, wśród przedwojennych mieszkańców wsi wschodniej części Dolnych Łużyc, ukazuje piękno i estetykę życia społecznego. Wszystkie opisane stroje ludowe są świadectwem zjawisk kulturowych społeczności wiejskiej, która nie przejęła tak popularnej wówczas mody miejskiej. Język uległ zgermanizowaniu, lecz świadomość etniczna, tradycja, zwyczaje doroczne i obrzędowe, stroje ślubne związane z najważniejszym wydarzeniem w życiu człowieka pozostały trwałe, niezmienne i nie wyszły z użycia do 1945 roku. Należy zauważyć, iż żywotność odświętnych kreacji była związana z aktywnością i kreatywnością kobiecą, a szycie odświętnej odzieży wyznaczało kolejne etapy życia religijnego i kalendarzowego w gospodarstwie domowym i w całej społeczności.
    Źródło:
    Relacje. Studia z nauk społecznych; 2018, 5; 175-192
    2543-5124
    Pojawia się w:
    Relacje. Studia z nauk społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bůh píše přímo křivými čarami (Josef Suchý a literatura Lužických Srbů)
    God Writes Straight Crooked Lines (Josef Suchy and Wendish Literature)
    Bóg pisze wprost krzywymi liniami (Josef Suchy i literatura Serbołużyczan)
    Autorzy:
    Harák, Ivo
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/951877.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
    Tematy:
    básník
    překladatel
    Josef Suchý (1923 - 2003)
    Lužičtí Srbové
    poeta
    tłumacz
    Józef Suchy (1923-2003)
    Josef Suchý (1923-2003)
    Serbowie łużyccy
    Serbołużyczanie
    poet
    translator
    Lusatian Sorbs
    Opis:
    Autor se ve své studii věnuje vzájemným vztahům mezi českým básníkem moravského původu Josefem Suchým a kulturou nejmenšího ze slovanských národů, totiž Lužických Srbů. S ní se Suchý setkává koncem 60. let 20. století. Autor se věnuje vzájemným vazbám, Suchého překladům a edicím z lužickosrbské literatury, studiím o této malé sice, ale významné součásti evropského kulturního dědictví. Všímá si také, kdo všechno o daných aktivitách Suchého psal a jak je hodnotil; na koho sám Josef Suchý ve svém díle navazuje a kdo je Suchého přímým pokračovatelem. Nakonec si autor všímá přítomnosti lužickosrbských motivů především v básnickém díle Suchého. Daná tematika dala nakonec vzniknout zrcadlovému česko/lužickosrbskému posmrtně vydanému výboru ze Suchého poezie.
    In his study the author deals with reciprocal relationship between a Czech poet of Moravian origin – Josef Suchý and the culture of the smallest Slavonic nation, the Wendish. Suchý met with this culture in the late 1960s. The author is concerned with reciprocal links, with Suchý´s translations and editions of Wendish literature, with studies about this small but important part of European cultural heritage. He also notices who wrote about the mentioned activities and evaluated them, whom Josef Suchý follows in his production and who Suchý´s direct continuator is. In the end the author notices the presence of Wendish motifs in Suchý´s production, in his poetic production above all. This subject matter gave rise to the imitations of Czech-Wendish selections from Suchý´s poetry edited after his death.
    Autor w swoim studium zajmuje się wzajemną relacją pomiędzy czeskim poetą pochodzenia morawskiego Józefem Suchym i kulturą najmniejszego z narodów słowiańskich, mianowicie Serbów Łużyckich (Serbołużyczan). Suchy zetknął się z nią z końcem lat 60. XX wieku. Autor zajmuje się wzajemnymi związkami pomiędzy przekładami Suchego a edycjami literatury serbołużyckiej, badaniami tej, choć tak małej, ale ważnej cząstki współczesnego, europejskiego dziedzictwa kulturowego. Zauważa on także, kto pisał o wszystkich wspomnianych działaniach Suchego i jak je oceniał; do kogo sam Józef Suchy w swoim dziele nawiązuje, i kto jest bezpośrednim następcą Suchego. W końcu autor zauważa obecność serbołużyckich motywów, zwłaszcza w poetyckiej twórczości Suchego. Omawiana tematyka pozwoliła wreszcie zbadać lustrzany, czesko-serbołużycki, pośmiertnie wydany wybór poezji Suchego.
    Źródło:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 4(8); 113-147
    2299-9922
    Pojawia się w:
    Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ochrona kultury i języka Serbów łużyckich w Brandenburgii
    Preservation of the culture and language of the Lusatian Sorbs in Brandenburg
    Autorzy:
    Weissbrot-Koziarska, Anna D.
    Nowosad, Inetta
    Michniuk, Justyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/19894587.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    polityka edukacyjna
    mniejszości narodowe i etniczne
    Serbowie łużyccy
    ochrona języka i kultury
    języki wymierające
    język dolnołużycki
    educational policy
    national and ethnic minorities
    Lusatian Sorbs
    protection of language and culture
    dying languages
    Lower Sorbian language
    Opis:
    Lusatian Serbs, also called Sorbs, are people living in Upper, Middle and Lower Lusatia. This small nation is a remnant of the Slavic settlement in East Germany (Brandenburg and Saxony). Lower Lusatia now lies in the state of Brandenburg, and Upper and Middle Lusatia in the Free State of Saxony. According to official data, in these areas there are approximately 50,000 – 60,000 Lusatian Serbs, of which it is assumed that two-thirds reside in Saxony and one-third in Brandenburg. The article draws attention to formal and legal issues aimed at protecting the culture and the Lower Sorbian language. The analyses carried out concern the general provisions of the European Union, Germany and more detailed guidelines adopted in Brandenburg. Legal acts are important formal means of protection, the effectiveness of which is expressed by the way of practice. Unfortunately, in Brandenburg, many of the existing regulations have no proper effect on everyday life or are distorted. The article is an attempt to identify the assumptions with the implementation, to recognize the limitations, but also to discuss the directions of improving the existing state.
    Serbowie łużyccy, nazywani w języku polskim również Serbołużyczanami, to ludność zamieszkująca Górne, Środkowe i Dolne Łużyce. Ten mały naród to pozostałość osadnictwa słowiańskiego na terenie Niemiec Wschodnich (Brandenburgia i Saksonia). Dolne Łużyce leżą obecnie w kraju związkowym Brandenburgia, zaś Górne i Środkowe w Wolnym Kraju Saksonia. Według oficjalnych danych na tych terenach zamieszkuje obecnie około 50 000–60 000 Serbów łużyckich, z tego przyjmuje się, że dwie trzecie rezyduje w Saksonii, zaś jedna trzecia w Brandenburgii. W artykule zwrócono uwagę na kwestie formalnoprawne skierowane na ochronę kultury i języka dolnołużyckiego. Wyprowadzone analizy dotyczą postanowień ogólnych Unii Europejskiej, Niemiec oraz szczegółowych wytycznych przyjętych w Brandenburgii. Akty prawne są ważnym, formalnym sposobem ochrony, którego skuteczność wyraża sposób praktykowania. Niestety w Brandenburgii wiele z istniejących zapisów nie przekłada się na codzienność lub jest wypaczana. Celem artykułu jest podjęcie próby identyfikacji założeń formalnoprawnych z ich realizacją, rozpoznania ograniczeń, ale też dyskusji nad kierunkami poprawy istniejącego stanu. Zastosowano metodę analizy dokumentów.
    Źródło:
    Edukacja Międzykulturowa; 2023, 21, 2; 57-68
    2299-4106
    Pojawia się w:
    Edukacja Międzykulturowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Национальное самосознание и интеграционные процессы лужицких сербов в Германской империи Часть II: От первой миров войны до наших дней (от 1914 года до начала XXI в.)
    Autorzy:
    Matelski, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/568754.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Sorbs
    Association of National Minorities in Germany
    the Federal Republic of Germany
    the German Democratic Republic
    Germany
    Lusatia
    national identity
    лужичание
    Ассоциация национальных мень-
    шинств в Германии
    Федеративная Республика
    Германия
    Германская Де-
    мократическая Республика, Германия
    Лужица, национальная идентич-
    ность
    Opis:
    The First World War (1914–1918) was inextricably connected with regular conscription. Undoubtedly it had a huge impact on reducing the population of Sorbs in Germany. Their number decreased from 102 801 to 70 998 people between the censuses in 1910 and 1925. After World War I, Lusatia failed to become a country independent of the German Empire. On 7 October 1925 the national organizations of Sorbs united (Maćica Serbska, Domowina, Lusatian Alliance) and established the Wendish People’s Party, which on 26 January 1924 accessed the Association of National Minorities in Germany. The Association’s publication was the monthly “Kulturwille” (since January 1926 “Kulturwehr”), which was issued until 1938. Its editor was a Sorb – Jan Skala (1889–1945). The censuses of 1925 and 1933 claimed that nearly 73,000 Sorbs lived in Germany. Under Hitler all Sorbian associations were dissolved and in both parts of Lusatia more than 60 Sorb ian place names were removed and replaced by German ones. The years of World War II (1939–1945) is the most tragic period in the history of the Sorbs – a period of even worse persecutions, arrests, taking the Sorbs to the concentration camps, the destruction of their properties, the suppression of all forms of autonomy and selforganization. Freedom from Fascism was given to the Sorbs on 6 April 1945 by troops of First Ukrainian Front and the Polish Second Army. On 23 March 1948 – under pressure from the Soviet occupation authorities – the National Parliament of Saxony (Landtag) passed a law guaranteeing the rights of the Sorbs. GDR authorities sought to reduce the population of the Sorbs and the use of Sorbian language. Only after the absorption of the GDR by the FRG – called the second unification of Germany – on 3 October 1990, the Sorbian population began to use civil rights emerging from the Basic Law of the FRG. Currently about 60,000 Sorbs live in Germany, out of which 20,000 in Brandenburg (Protestants) speaking Lower Sorbian (similar to Polish), and 40,000 in Saxony (Catholics) speaking Upper Sorbian (similar to Czech). The majority are elderly people (60 and over). Younger generation speaks almost exclusively German.
    Первая мировая война (1914–1918) была неразрывно связана с массовым призывом в армию. Это имело, несомненно, большое влияние на снижение популяции лужичан в Германии. Их число уменьшилось между переписями 1910 и 1925 гг., с 102 801 до 70 998 человек. После Первой мировой войны не удалось выделить Лужицы как независимого от Германии государства. 7 октября 1925 года имело место слияние национальных лужицких организаций (Отчизна лужицкая, Домовина, Лужицкая народная партия) и создание лужицкого народного совета, который 26 января 1924 г. Приступил к Ассоциации национальных меньшинств в Германии. Печатным органом Союза был ежемесячник «Kulturwille» (с января 1926 г. «Kulturwehr»), который не появился до 1938 г. Его редактором был лужичанин Ян Скала (1889–1945). Переписи с 1925 и 1933 гг. сообщили, что в Германии, где проживает почти 73 тыс. лужичан. При Гитлере расторгнуты были все лужицкие орга- низации и в обеих частях Лужицы более чем 60 лужицких наименований мест были заменены немецкими. Годы Второй мировой войны (1939–1945) является наиболее трагическим периодом в истории лужичан – это время еще более жестких преследований, арестов, закрывания лужичан в концлагерях, уничтожения их имущества, подавления всех форм автономии и самоорганизации. Свободу от нацизма лужичаном 6 апреля 1945 г. привели войска I Украинского фронта Красной Армии и Второй польской ар- мии. 23 марта 1948 г. – под давлением советских оккупационных властей– Национальный парламент (Landtag) Саксонии принял закон, гарантиру-ющий права лужичаном. Власть ГДР пыталась уменьшить население лужичан и использования лужицкого языка. Только после поглощения ГДР Федеративной Республикой Германии – называемого вторым объединени- ем Германии – 3 октября 1990 г., лужицкое население стало использовать гражданские свободы в соответствии с Основным Законом ФРГ. В настоящее время в Германии проживает около 60 тысяч лужичан, из которых 20 000 в Бранденбурге (протестанты) –говорящий по-нижнелужицки (похожий на польский язык), и 40 000 в Саксонии (католиков) – говорящий по-верхнелужицки (похожий на чешский язык). Большинство из них – по- жилые люди (60 лет и больше). Младшие говорят почти исключительно на немецком языке.
    Źródło:
    Nowa Polityka Wschodnia; 2014, 2(7); 182-209
    2084-3291
    Pojawia się w:
    Nowa Polityka Wschodnia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zwischen Lausitzer Bergland und dem Spreewald. Das kleinste slawische Volk der Sorben/Wenden
    Autorzy:
    Trepte, Hans-Christian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559834.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Wrocławski. Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe
    Tematy:
    Region Lusatia
    Saxony
    Sorbs and Wends
    Slavs
    Germans
    literature
    history
    culture
    languages
    chronicles
    legends
    fables
    myths
    religion
    (cultural) identity
    Christianity
    Christianization
    assimilation
    customs
    traditions
    folklore
    pre-Christian time
    paganism
    discrimination
    minority
    the river Spree
    Bautzen
    Via Regia
    tourism
    education
    school
    politics
    Lausitz
    Sorben
    Wenden
    Slawen
    Germanen
    Chronik
    Sorbisch
    Deutsch
    Geschichte
    Kultur
    Sagen und Legenden
    Sitten
    Bräuche
    Mythologie
    Mythen
    Religion
    Wassermann
    Krabat
    Sprache(n)
    Identität
    Germanisierung
    Christianisierung
    Assimilierung
    Vorchristliches/Heidnisches
    Diskriminierung
    Spree
    Bergland
    Sachsen
    Tourismus
    Bildung
    Schule
    Politik.
    Opis:
    Spreewald Forest. (On) The Smallest Slavonic People – The Sorbs and Wends Upper and Lower Lusatia with mountains in the Southern border region with the Czech Republic (Bohemia) and the natural and cultural water landscapes of the Spreewald Forest are the native lands of the Slavonic Sorbs and Wends with a unique history, language, and culture. The ancestor of the Sorbs and Wends came here in the 6th century, and both peoples are closely related to their Western Slavonic brethren, the Czechs and Poles. In their complicated history they had to experience persecution, assimilation, and displacement, language prohibition, deportation, and even extermination included. In their home regions the Sorbs have the right to speak Sorabian/Wendish today, in public, at school, and at court as well. The increasing industrialization provokes more and more calls and activities for the preservation of the unique scenery, and language and culture of the Sorbian minority. The maintenance of the rich culture, customs and traditions of the Sorbs and Wends was and is still an important aspect for their future existence, and self-preservation. They are kept alive in many regions, across language and cultural barriers. General knowledge on this ethnic and cultural minority is in Germany often reduced to customs and mere folklore. Although many Sorbs and Wends are Christians today, most of their cultural heritage, customs and legends are of pagan-originated, a challenging, and interesting offer. The rich culture, lively customs and traditions make the bilingual region a unique, interesting, and attractive place for many visitors that can experience a lot in the triangle border region of Saxony, Bohemia, and Silesia. They may follow the ancient trade route Via Regia as well as the holy route Via Sacra connecting the Lusatia region with important historic and cultural destinations in Poland and the Czech Republic. Interested guest may experience traditions alive, for instance they might follow the traces of Krabat, also called the “Wendish Faust” and main character of the most popular Sorabian/Wendish legend coming from this area. Traditions are part of a well-preserved history and cultural heritage, and they are an integrating practice in modern life of this region, and in policy, too.
    Źródło:
    Orbis Linguarum; 2018, 52; 177-201
    1426-7241
    Pojawia się w:
    Orbis Linguarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies