Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Slavonic" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 182
Tytuł:
Opera narodowa w orbicie wpływów Wagnera na przykładzie Libuszy Bedřicha Smetany
National Opera under Wagner’s Influence as Exemplified by Libuše by Bedřich Smetana
Autorzy:
Andrzejewski, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/521885.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
Tematy:
Smetana
Wagner
national opera
musical drama
national character in music
myth
Slavonic legends
Opis:
The article focuses on the influence of Wagnerian ideas on the concept of 19th-century Czech national opera. This can be partly explained by the fact that Czech culture was strongly connected with German culture. However, early Czech operas, and even some of Smetana’s, were quite influenced by the German singspiel — a genre with predominantly lyrical and comic elements. Their national character was manifested mainly by folk elements within the action and the music (countryside scenery, national dances, adaptations of folk melodies). The ideal of this type of national opera is Smetana’s The Bartered Bride. The same composer created a work that presents a completely different understanding of the national style and opera. In Libuše, he tried to use the Wagnerian idea of musical drama for transforming the concept of the Czech national opera. In the article, there are quotations of the composer’s statements about Libuše as a work that has a “unique importance in our [Czech] history”. Wagner’s influences are apparent on a few levels in this operatic work. The libretto is based on the mythical story about Queen Libuše, the legendary founder of Prague, and in the opera she is a symbol of the Czech nation. Wagnerian influences are found in the formal structure (unendliche Melodie), as well as in the musical language of Libuše. Smetana used a system of leitmotifs consequently, connecting them with the characters (Libuše, Přemysl) and ideas (motifs of the nation, motif of authority). Perhaps it was under the influence of the idea of Bühnenfestpiel that Smetana designed Libuše as a slavnostni zpěvohra for special celebrations in the life of the Czech nation.
Źródło:
Aspekty Muzyki; 2011, 1; 11-34
2082-6044
Pojawia się w:
Aspekty Muzyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Święci Cyryl i Metody w kulturze muzycznej XIX i pierwszej poowy XX wieku w kontekście oddziaywania idei słowiańskiej
Saints Cyril and Methodius in the Musical Culture of the 19th and the First Half of the 20th Century in the Context of the Influence of the Slavic Idea
Autorzy:
ANDRZEJEWSKI, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/453982.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
saints Cyril and Methodius
cyrilo-methodian tradition
Slavophilism
Czech music
Croatian music
Slav religious music
Old Church Slavonic
święci Cyryl i Metody
muzyka czeska
Opis:
In the 19th century, the great cult that surrounds the saints Ciril and Methodius in Slavic countries went beyond religious worship. Under the influence of Slavophile ideology, the accents of the cult were transferred from the sphere of religion to the national sphere. Saints Cyril and Methodius, as the first apostles in the Slav lands, became symbols of unification and brotherhood of Slav nations. The article discussed historical and social background of the phenomenon and its connection with musical culture, particularly with the works of composers. The text contains a review of works devoted to saints Cyril and Methodius, written by such composers as Pavel Kížkovský, Piotr Czajkowski, Božidar Širola, Leoš Janáek.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2013, 8; 59-79
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cosmogonies and mythopoesis in the Balkans and beyond
Autorzy:
Badalanova Geller, Florentina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677650.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
the Folk Bible
anthropology of religion
vernacular Christianity
creation myths
Slavonic and Balkan cosmogonies
dualism
Bogomilism
oral tradition
apocryphal literature
modern Bulgarian poetry
Viktor Grigorovich
M. Dragomanov
Pencho Slaveykov
Opis:
Cosmogonies and mythopoesis in the Balkans and beyondCompared and contrasted in this article are three different types of accounts dealing with the cosmogonic and eschatological themes employed in Slavonic and Balkan oral tradition, para-Biblical literature and modern poetry. The focus of analysis is the cluster of motifs attested in the creation narrative of the apocryphal Legend of the Sea of Tiberias. Two versions are examined: the South-Slavonic one discovered in 1845 by V. Grigorovich in the Monastery of Slepche, and the 18th century Russian account from MS № 21.11.3 (fols. 3a–5b) from the Archaeographic Department of the Library of the Academy of Sciences [Библиотека Академии наук, Рукописный отдел] in St. Petersburg, composed most probably by an Old Believer; this manuscript is published here for the first time. Folklore counterparts of the apocryphal Legend of the Sea of Tiberias are treated, with special emphasis on the oral narratives from the Bulgarian diaspora in Bessarabia (God and the Devil Create the World Amicably but then Fall Out). Finally, a poem of the 20th century Bulgarian intellectual Pencho Slaveykov [Пенчо Славейков] from his anthology “On the Island of the Blessed” is discussed; the poem, entitled How God willed the Earth to come to be and what did Satanail do after that? was designated by Slaveykov himself as “a legend of the Bogomils”, and blended within his lyrics are dualistic themes and motifs attested in vernacular Christianity, with the hallmark of Haeresis Bulgarica. Kosmogonie i mitopoetyki na Bałkanach i nie tylkoW artykule zostały porównane trzy typy narracji zawierających wątki kosmogoniczne i eschatologiczne, które funkcjonują w słowiańskiej i bałkańskiej tradycji ustnej, literaturze parabiblijnej oraz poezji doby modernizmu. Przedmiotem uwagi stała się grupa motywów poświadczonych w narracji o stworzeniu, znanej z Legendy o Morzu Tyberiadzkim. Analizom poddane zostały dwie wersje: południowosłowiańska, odkryta w 1845 roku przez W. Grigorowicza w Monastyrze w Slepče, oraz ruska – z XVIII wieku, znajdująca się w kodeksie MS № 21.11.3 (fols. 3a–5b), przechowywanym w Oddziale Rękopisów Biblioteki Akademii Nauk w Sankt Petersburgu – skomponowana najprawdopodobniej w środowisku staroobrzędowców (rękopis ten jest tu publikowany po raz pierwszy). Następnie przeprowadzona została analiza odpowiedników folklorystycznych apokryficznej Legendy o Morzu Tyberiadzkim, ze szczególnym uwzględnieniem narracji ustnych funkcjonujących w bułgarskiej diasporze w Besarabii (Bóg i Diabeł tworzą świat w przyjaźni ale potem stają się wrogami). Na końcu został poddany interpretacji poemat z XX wieku autorstwa bułgarskiego modernisty Penczo Sławejkowa [Пенчо Славейков] z antologii Na wyspie błogosławionych [На острова на блажените]; poemat ten, zatytułowany Jak Bóg zezwolił, aby powstała ziemia i co potem uczynił Satanael?, został nazwany przez samego autora „legendą Bogomiłów”, i skompilowany w jego tekstach z dualistycznymi motywami występującymi w chrześcijaństwie tego regionu, a rozpoznawanymi jako haeresis bulgarica.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2014, 14
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bałtycko-słowiańska geneza języka białoruskiego
The Baltic and Slavic genesis of Belarusian language
Autorzy:
Barszczewska, Nina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594225.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
areały dialektalne
plemiona wschodniosłowiańskie
substrat bałtycki
procesy asymilacyjne
dialectal areas
Eastern-Slavonic tribes
Baltic substrate
assimilation processes
Opis:
Etnograficzno-językowe granice Białorusi są następstwem procesów osadniczych plemion wschodniosłowiańskich i ich nawarstwienia się na substrat bałtycki. Za najważniejsze dla powstania białoruskiego obszaru językowego uważa się dwa największe plemiona, stanowiące także o odrębności językowej dwóch podstawowych dialektów białoruskich – Krywiczów i Dregowiczów. Obszar zamieszkiwany przez Krywiczów to tereny obecnego dialektu północno-wschodniego, a przez Dregowiczów obecnego dialektu południowo-zachodniego. Należy jednak pamiętać o tym, że granice etnograficzno-językowe ulegały zmianom pod wpływem procesów asymilacyjnych występujących na terenach zamieszkanych przez następujące plemiona: Dregowiczów, Drewlan, Krywiczów, Poleszuków, Siewierzanów, Wiatyczów. Dane archeologiczne, hydronimiczne, antropologiczne, etnologiczne i inne doprowadziły do powstania teorii substratowego pochodzenia Białorusinów, której sedno tkwi w tym, że na białoruskim terytorium Słowianie stopniowo asymilowali Bałtów, będąc jednocześnie pod wpływem substratu bałtyckiego. Głównym powodem powstania języków wschodniosłowiańskich było przegrupowanie, które odbyło się w dwóch strefach dialektalnych: kijowsko-poleskiej oraz połocko-riazańskiej. W artykule omawiane są cechy, które, z jednej strony przeciwstawiają sobie obecne dwa białoruskie masywy dialektalne: północno-wschodni i południowo- zachodni, a z drugiej wskazują na historyczne związki obu dialektów z wcześniejszymi obszarami dialektalnymi: połocko-riazańskim i kijowsko-poleskim.
The ethnographic-language borders of Belarus result from the settling processes of Eastern-Slavonic tribes and their accumulation on the Baltic substrate. Scholars agree that there are two tribes most important for the origin of the Belarusian language territory determining the language distinction of two basic Belarusian dialects – these are the Krivich and Dregovich tribes. The territory inhabited by the Krivichs is the area of the present north-eastern dialect and the land where the Dregovichs used to live is the area of the present south-western dialect. We need to remember however that the ethnographic-language borders changed depending on assimilation processes present in the area inhabited by the following tribes: Dregovichs, Drevlians, Krivichs, Poleshuks, Severians, Vyatichi. Archaeological, hydronymical, anthropological, ethnological and other data have led to the creation of the theory of the substrate origin of the Belаrusians whose core is the fact that the Slavs gradually assimilated the Balts in the Belarusian area being under the influence of the Baltic substrate at the same time. The main reason for the origin of East Slavonic languages was the regrouping which took place in two dialectal zones: Kiev-Polesian and Polotsk-Ryazan. The article presents the features which on the one hand contrast two Belarusian dialectal masses: the north-east and the south-west and on the other hand – indicate the historical connections of both dialects with earlier dialect areas: Polotsk-Ryazan and Kiev-Polesian.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 21-37
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura polska w słowiańskiej bibliotece wydawnictwa „Wahazar”
Polish literature in the slavonic library of „Wahazar Publishers
Autorzy:
Bazylewski, Andriej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481216.pdf
Data publikacji:
2007-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Polish literature
Wahazar
Slavonic cultural space
Opis:
„Wahazar” Publishers from 1992 issues in Russian translation „Collection of the Polish Literature” and from 2003 - bilingual „Polish-Russian Poetic Library”. These series (as well as „Collection of the Serbian Literature” and „Serbian-Russian Poetic Library”) form integral part of the Slavonic library, which’s aim is to make united information-field and to resist primitivization of the whole-Slavonic cultural space. Research, artistic and enlightening activity of the Publishers is the element of constructive alternative in the epoch of aggressive chaotization of the world, serves for communication upon new-arisen prohibitions. Productive existence of this publishing utopia shows, on a level with large number of other facts, that in spite of onset of dehumanizing globalization, in spite of guided devaluation of culture texts - nowadays increases the tendency to form open community of Slavonic (and wider - East-European) cultures, which is not subjected to ethnic patterns, ideomyths, negative inertia. New times could become the stage of really friendly contacts between the peoples - without pauses, conceals and distortions, the stage of continually coming news about things which are important and lasting, not artificially played up, marginal and ephemeral, about those true things which can help to consolidation - not frittering away.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2007, 1, XII; 105-118
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Славянские возвышенные идеи свободы, общности и братства в письмах разных лиц к Л.Н. Толстому и его ответ Стефании Ляудын-Хшановской Польcкой женщине („Одной из многих”)
Slavonic glorious ideals of freedom, union and brotherhood in letters to Count Leo Tolstoy and the writer’s reply to Stefania Laudyn-Chrzanowska - „To a Polish Woman (One of Many)
Autorzy:
Białokozowicz, Bazyli
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481739.pdf
Data publikacji:
2008-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Leo Tolstoy
Russian literature
Slavonic ideals
Opis:
The author’s of Resurrection letters to different addressees, as well as about 60 thousand letters to the Russian writer from all over the world are kept in the Department of Manuscript Works of the National Museum of Count Leo Tolstoy in Moscow. Indeed, it is a real mine of knowledge of the writer’s contemporary Russia and the world of those days. The author of this publication pays particular attention to the letters of correspondents in Slavonic countries who subjected Slavonic glorious ideals of freedom, union and brotherhood to a penetrating analysis in view of a peaceful community of people of different nationalities, races and cultures. Such were the letters to Count Leo Tolstoy of 6th July 1909 by All-Slavonic Association „Slavia”, as well as the letters of 11th June 1910 by a revived Polish Fellowship Association — reverting to noble as well as tragic Arian history in the Poland of Reformation, signed by Marian Tadeusz Lubecki, Jozef Ostka, Stefan Baraniecki, Stanisław Parczyński, Kazimierz Piątka, Amelia Poznańska and many others. The Russian writer was applied to with many various requests (e.g. Osip Vysoky of Czech in the matter of rendering; Andża Mita Petrovic of Belgrade in the concern of Bosnia-Herzegovina annexation by Austria; Marian Zdziechowski of Cracow in the issue of tolstoizm as a religious-ethical doctrine; Jan Niecisław Ignacy Baudouin and Jan Styka in the question of death penalty). Tolstoy’s confidant in European and Slavonic matters was a Slovakian doctor and philosopher, Dusan Makovicky, living in Yasna Polyana, the author of a masterpiece — The Yasna Polyana Record (1904—1910). Count Leo Tolstoy would consequently answer the rankling the Slavonic society questions in harmony with his rationalistic doctrine, called tolstoizm. According to the writer’s sound belief God is love and through Jesus Christ shares with His love with people. A full union with God — it is the union in the truth, love and peace. A man who chooses love is soaked through with endless kind-heartedness. The main feature of Tolstoy was a grave concern for the world’s doom. A Christian should be totally deprived of hate and the feeling of revenge; love, forgiveness, compassion, fight against evil through spreading kindliness and noble feelings should be the trails of the religion based on the life and teachings of Christ, in agreement with the principle: who lives with God, chooses love. The love of fellow being was seen and felt by the writer as a significant value which ought to be learnt and contributed to incessantly. The writer as an architect and director of purified of Christianity alien layers and a moral philosopher constantly supported kindliness and condemned evil, spreading out the space of hope and love through his obedience to peace and evangelical source of Christianity, which was perspicaciously expressed in the letter to Stefania Laudyn-Chrzanowska, in a form of a voluminous article — A Reply to a Polish Woman (One of Many).
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2008, 1, XIII; 277-286
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wschodniosłowiańskie słownictwo gwarowe jako podstawa podlaskich nazwisk
East Slavonic Subdialect Vocabulary as the Basis of Podlasie Surnames
Autorzy:
Bogdanowicz, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031145.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Podlasie
subdialect vocabulary
surname
motivation
East Slavonic genesis
Źródło:
Slavia Orientalis; 2020, LXIX, 3; 607-615
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pochwała wielkiej księżnej włodzimierskiej Marii. Edycja i przekład nieznanego zabytku literatury staroruskiej.
Autorzy:
Brzozowska, Zofia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038470.pdf
Data publikacji:
2018-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Maria Shvarnovna
Vsevolod III the Big Nest
medieval Russia
Old Church Slavonic literature
Opis:
This paper is devoted to one particular historical source: the praise of the Grand Princess of Vladimir, Maria Shvarnovna, the first wife of Vsevolod III the Big Nest. The text can be found in the Chronicle of Trinity Monastery, compiled in Moscow around 1408. The monument has not survived to our days and we have only a reconstruction of the text by Priselkov. The publication is divided into three parts. The introduction gives background information on Maria Shvarnovna and the text. Secondly, the Old-Church-Slavonic/Old Russian original edition is included. The last and the longest part of the article contains the complete Polish translation. Bible citations and all additional historical information and references can be found in the footnotes.
Źródło:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim; 2013, 54; 307-320
0080-9993
Pojawia się w:
Slavia Antiqua: rocznik poświęcony starożytnościom słowiańskim
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Slavic Loanwords in the Terms for Dumplings in Latvian
Autorzy:
Bušmane, Brigita
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676545.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Latvian language
High Latvian Dialect
Slavonic borrowings
variants of words
semantics
distribution area of words
Opis:
Slavic Loanwords in the Terms for Dumplings in LatvianFood is an essential part of the material culture of every nation. It frequently preserves national traditions and old names longer than other spheres do, additionally, it lets observe the influence of other cultures. According to dictionary data, dumplings were known in Latvia already in the 18th century. Many names for them have been attested in regional subdialects of Latvian; borrowings usually cover wide areas.In this article, basing on ethnographic and linguistic material notations of different antiquity thus tracing the use of names for dumplings almost a century long and referring to dictionary data from 18th–19th century, the author tried to reveal the use and distribution of names for dumplings of Slavic origin in subdialects of Latvian, as well as to offer fragmentary data on the use of particular Slavic borrowings in neighboring languages.The Slavic borrowings kļocka, zacirka alongside variant names are widespread in Eastern Latvia, i.e. in a rather narrow or wide area of the High Latvian dialect. In Eastern Latvia, the names klučki, klučkas derived from the Germanic borrowing kluči, with insertion of the consonant k under influence of Russian, have also been registered.From the semantic angle, the borrowings kļockas, klučkas and their variants are denoting dumplings made of various raw materials (e.g., different kinds of flour, also pea-flour, potatoes). Further references to ingredients of this food and its preparation are included in the explanation of the Slavic borrowing zacirka and its variants most typical for the peasants vocabulary in Latgale.The Slavic borrowings examined in this article have not seldom (even up to the last decades of the 20th century) been serving as the only names of the said dish in the speech of representants of the oldest generation in the particular area in Eastern Latvia. Słowiańskie zapożyczenia wśród nazw pierogów w języku łotewskim Żywność stanowi zasadniczą część kultury materialnej każdego narodu. Nazwy związane z nią często zachowują narodowe tradycje i dawne nazwy dłużej, niż to ma miejsce w innych sferach, a ponadto umożliwiają zaobserwowanie wpływu innych kultur. Według danych słownikowych, pierogi były znane na Łotwie już w XVIII w. Potwierdzono wiele ich nazw w regionalnych subdialektach łotewskich; zapożyczenia na ogół występują na całym obszarze.W tym artykule autorka stara się – na podstawie zapisów w materiałach etnograficznych i lingwistycznych z różnych okresów, śledząc użycie nazw pierogów w ciągu niemal stulecia i odnosząc się do danych ze słowników z XVIII–XIX w. – pokazać użycie i dystrybucję różnych nazw pierogów pochodzenia słowiańskiego w subdialektach łotewskich, jak też podać fragmentaryczne dane o użyciu poszczególnych zapożyczeń słowiańskich w sąsiednich językach.Słowiańskie zapożyczenia kļocka, zacirka, obok ich odmianek, są rozpowszechnione we wschodniej Łotwie, tj. w obszarze dialektu wysokołotewskiego. We wschodniej Łotwie zarejestrowano też nazwy klučki, klučkas, derywaty od niemieckich zapożyczeń kluči z insercją spółgłoski k pod wpływem języka rosyjskiego.Pod względem semantycznym zapożyczenia kļockas, klučkas i ich odmianki oznaczają pierogi zrobione z różnych surowców (np. różnych rodzajów mąki i ziemniaków). Dalsze odniesienia do składników tej potrawy i sposobu jej przygotowania zawarte są w objaśnieniu słowiańskiego zapożyczenia zacirka i jego odmianek najbardziej typowych dla słownictwa łotewskich chłopów.Słowiańskie zapożyczenia analizowane w tym artykule nierzadko (jeszcze do ostatnich dekad XX w.) służyły jako jedyne nazwy omawianych dań w mowie przedstawicieli najstarszej generacji mieszkańców obszaru wschodniej Łotwy.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2016, 40
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sprawozdanie z XIII Międzynarodowej Slawistycznej Konferencji Literaturoznawczej „Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich. Pamięć”
Autorzy:
Chaszczewicz-Rydel, Marta
Siemońska, Olga
Świetlicki, Mateusz
Świetlik, Anna
Uczkiewicz, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/605021.pdf
Data publikacji:
2019-12-06
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
конференция
славистика
литературоведение
konferencja
literaturoznawstwo slawistyczne
conference
slavonic studies
Opis:
Report about  XIII International Slavonic Studies ConferenceWielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich. Pamięć (Wrocław, 16–17 maja 2019 roku)
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2019, 169, 1
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Преславизмы в апокрифических Вопросах апостола "Варфоломея"
Preslavisms in the Аpocryphal Questions of Bartholomew
Autorzy:
Chromá, Martina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682126.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Questions of Bartholomew
Lexical аnalysis
Preslavisms
Old Church Slavonic
Opis:
Paper deals with the lexical analysis of the Old Church Slavonic version of the Apocryphal Questions of Bartholomew, a literary monument written most likely in Greek in the 3rd century. The analysis shows that the Slavonic version contains not only lexical elements typical for the Preslav redaction, but also some archaic figures. This leads to the conclusion, that the primal Old Church Slavonic translation may be made in Bulgaria in the 10th century. There are two possibilities of a more exact dating. The text may have been translated in the early 10th century when the lexical elements of the Preslav redaction weren’t strictly used yet and still there occurred many archaic figures. The second possibility is that the translation was made later in the 10th century in one of the distant centers of the Preslav literary school, in which a specific tradition in using Preslav and archaic lexical elements was held. However, a further lexical and language analysis is needed for the confirmation of the stated dating.
Źródło:
Studia Ceranea; 2014, 4; 27-34
2084-140X
2449-8378
Pojawia się w:
Studia Ceranea
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Études de théologie, de philosophie et d’histoire” – журнал российских иезуитов во Франции
= “Études de théologie, de philosophie et d’histoire” – Magazine of Russian Jesuits in France
Autorzy:
Cierniak, Urszula
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2032467.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Russian Catholics in France
Union
Slavonic Library
magazine “Études dethéologie, de philosophie et d’histoire”
19th c.
Źródło:
Slavia Orientalis; 2018, LXVII, 3; 433-443
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Słowniki w Wielkim Księstwie Litewskim – przyczynek do historii (zachodnio)ruskiej leksykografii i leksyki
Autorzy:
Citko, Lilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/676548.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Ruthenian language
Church Slavonic language
macro- and microstructure of dictionary
lexis
Opis:
Dictionaries in the Grand Duchy of Lithuania – a Contribution to the History of (Western)Ruthenian Lexicography and Word-Inventory In the article an attempt to describe the oldest Western Ruthenian dictionary has been made. The analysis is based on the following texts: 1) Leksis s tolkovanīem slovenskikh mov prosto  of the first part of the 16th century, 2) Leksis siriech rechenïia v"krat"tsie s"bran(")ny. I īz slove(n)skago iazyka naprosty(ĭ) ruskīĭ diale(k)t istol(")kovany L,Z  by L. Zizaniy (Vilno 1596), 3) Leksīkon slavenorosskīĭ ī imen tl"kovanīe  by P. Berynda (Kiev 1627), 4) Sinonima slavenorosskaia (the end of the 17th century). The focus of attention is directed to lexicographic specificity of the antique texts, the elements of their macro- and microstructures, sources and techniques of material documentation, which made it possible to observe the evolution of lexicographers` methodological procedure in the range of the structure of an entry, e.g.: efforts to introduce grammatical information, qualifiers (mostly etymological and stylistic), and material exemplification.Dictionaries, which were essentially used to learn the language of liturgical celebration, contained religious vocabulary. It should be noted, however, that their authors introduced Ruthenian words of various thematic groups and stylistic registers to the translated parts of lexicons. In Berynda`s dictionary Polish loan words appeared as entries. Słowniki w Wielkim Księstwie Litewskim – przyczynek do historii (zachodnio)ruskiej leksykografii i leksykiW artykule podjęto próbę charakterystyki najstarszych słowników zachodnioruskich na podstawie kilku źródeł: 1) Leksis s tolkovanīem slovenskikh mov prosto z pierwszej połowy XVI w.; 2) Leksis siriech rechenïia v"krat"tsie s"bran(")ny. I īz slove(n)skago iazyka naprosty(ĭ) ruskīĭ diale(k)t istol(")kovany L,Z  W. Zizaniego (Wilno 1596); 3) Leksīkon slavenorosskīĭ ī imen tl"kovanīe  P. Beryndy (Kijów 1627); 4) Sinonima slavenorosskaia  (koniec XVII w.). Głównie uwagę skupiono na specyfice leksykograficznej zabytków, elementach ich makro-i mikrostruktury, źródłach oraz sposobach dokumentacji materiału. Pozwoliło to zaobserwować pewną ewolucję warsztatu metodologicznego leksykografów w zakresie budowy artykułu hasłowego, jak np. próby wprowadzania informacji gramatycznej, kwalifikatorów (głównie etymologicznych, stylistycznych) oraz egzemplifikacji materiałowej.Słowniki, przeznaczone zasadniczo do nauki języka liturgicznego i lektury ksiąg cerkiewnych, gromadziły przede wszystkim leksykę religijną. Należy jednak zauważyć, że do przekładowej części leksykonów ich autorzy wprowadzali słownictwo ruskie należące do różnych grup tematycznych i rejestrów stylistycznych. W charakterze wyrazów hasłowych słownika Beryndy mogły występować również pożyczki polskie.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2016, 40
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Świecka literatura przekładowa XVI wieku – źródło do badań historii języka białoruskiego (na podstawie przekładów romansów rycerskich)
Sixteenth century secular translated literature – with reference to the study of the history of the Belarusian language (based on translations of chivalric romances)
Autorzy:
Citko, Lilia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/594172.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
romans rycerski
język starobiałoruski
zapożyczenia polskie
leksyka
chivalric romance
Old Belarusian language
borrowings from Polish
South Slavonic vocabulary
Opis:
W artykule analizowane są wybrane zagadnienia z zakresu fonetyki, fleksji i słownictwa w tekście starobiałoruskiego przekładu romansu rycerskiego (tzw. Białoruskiego Tristana), który zachował się w rękopiśmiennym kodeksie Raczyńskich z XVI wieku. Szczególną uwagę zwrócono na leksykę zapożyczoną, omówiono głównie pożyczki przez medium polskie z innych języków (łacina, włoski, niemiecki, czeski). Korzystanie przez tłumacza z tych środków leksykalnych uzasadnione było potrzebami nominacyjnymi związanymi z opisem życia, rzemiosła wojennego, rozrywek stanu rycerskiego, a także pojęć ogólnych. Rodzimy zasób leksyki – wobec braku opisywanych desygnatów – okazał się bowiem niewystarczający do nominacji nowych realiów, zjawisk czy przedmiotów. Scharakteryzowano również słownictwo o proweniencji południowosłowiańskiej, a jego obecność może być argumentem przemawiającym za tezą o istnieniu tzw. redakcji serbskiej Tristana.
In the article selected phonetic, inflexional and lexical questions concerning Old Belarusian translations of chivalric romances (based on the so-called Belarusian Tristan preserved in the 16th century manuscript of the Raczynski Codex) have been analyzed. Special attention has been focused on lexical borrowings. Main loanwords from other languages (Latin, Italian, German, Czech) through the Polish medium have been discussed. The usage of such lexical devices was justified by the nominal needs connected with the description of life, warcraft, knights’ activities as well as general concepts. A native lexical inventory was inadequate to nominate new realities, phenomena or objects. Vocabulary of South Slavonic origin, the presence of which may serve as evidence of the existence of a Serbian version of Tristan has also been described.
Źródło:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN; 2018, 66; 61-77
0076-0390
Pojawia się w:
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ksiądz / księża / książę
Ksiądz / księża / książę [priest / priests / duke
Autorzy:
Czarnecki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/504740.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
Tematy:
Slavonic languages
Germanic languages
borrowing
language reconstruction
clergy.
Opis:
The article tries, once again, to explore the etymology of Polish words ksiądz / książę / księża. Since new linguistic and historical facts as well as reconstructions may be presented in this field, the author draws the following conclusions: 1) the Polish term ksiądz comes from the Germanic *kuning, which main meaning could be interpreted as “Franks’ ruler”. The word was borrowed by Slavic languages twice: a) in the first half of the 7th century as a West-Slavic word *kъnędzь; b) in the first half of the 8th century as a South-Slavic word *kъnęgъ. In the second half of the 9th century, the two borrowings meet, which is connected with the Cyril and Methodius’s Christianization in Great Moravia. The word was present in all Slavic languages and its meaning could be interpreted as “the uncrowned ruler of the country” = ‘principes’/Polish ‘książę’. 2) Polish księża (< Slav. *kъnęžьja) is a continuation of a plural form of the Germanic *kuning-, *kuninga. 3) The word książę (< West-Slavonic *kъnęžę) appeared as a derivative of Slavonic *kъnędzь and at first meant ‘a young man who was a member of a ruling family’ and most commonly was ‘the son of a ruler’. 4) At the turn of the 9th and the 10th century Western-Slavonic people changed the meaning of both terms *kъnędzь and *knęžę the first word, both among Czechs and Poles, referred only to the word ‘principes’, whereas the second term began to be understood as “a common prince” or “the uncrowned ruler”. From the 13th century until the 16th century, Polish ksiądz became – under the infl uence of the Czech language – the term for a clergyman (firstly used as the reference only to the bishop, and later as the reference to an ordinary priest).
Źródło:
Academic Journal of Modern Philology; 2013, 2; 7-18
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:
Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 182

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies