Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Silesia Cieszyn" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 89
Tytuł:
Polish National School System in Teschen Silesia in 17th–19th Centuries
Autorzy:
Zormanová, Lucie
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/957029.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Cieszyn Silesia
polish school
national consciousness
ethnic structure of the population
Opis:
The article begins by introducing the beginnings of schooling in the Teschen Silesia region. It thencontinues to map the situation after the introduction of compulsory education. The development of schools and the network of schooling institutions are covered, as well as school curricula and the position and competence of teachers in the 17th to 19th centuries. Physical didactic aids of this period are examined, especially textbooks. Finally, the article deals with the issues connected with Germanisation and the national struggle nd awareness of the Polish population in the eschen Silesia region; with the impact of Hasner’s law (Leopold Hasner von Artha) on the development of he national school system in the region; with important figures and organisations that played a ignificant role in the political, cultural and economic changes in society in Teschen Silesia.
Źródło:
Biuletyn Historii Wychowania; 2017, 36; 33-42
1233-2224
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Religijność mieszkańców Śląska Cieszyńskiego w ujęciu statystycznym
Religiousness of the inhabitants of Cieszyn Silesia in statistical terms
Autorzy:
Żebrok, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2043865.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
society
religiosity
Cieszyn Silesia
statistics
Opis:
In recent years Poland has been undergoing rapid socio-cultural changes. Along with these changes one can observe a systematic decline in the importance of religious life. This leads to reflection on the direction and depth of transformations, and consequently on the place of religion in the life of future generations. The study attempts to statistically present the religious situation of the inhabitants of Cieszyn Silesia. This is a very specific region mainly due to the diversity of confessions. Historical conditions, as well as the current religious structure make this subject difficult to study, but at the same time very interesting. For a more complete picture, the data from the beginning of the 20th century, as well as from the present day, were used.
Źródło:
Człowiek i Społeczeństwo; 2021, 52; 211-227
0239-3271
Pojawia się w:
Człowiek i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z badań nad genezą przemian wyznaniowych na Śląsku Cieszyńskim w początkowym okresie kontrreformacji na przykładzie podcieszyńskiej parafii Puńców
From the studies on the origin of religious transformations in Cieszyn Silesia at the beginning of the Counter-Reformation - the case of the parish in Puńców near Cieszyn
Autorzy:
Zbylut-Jadczyk, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1876878.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Śląsk Cieszyński
czasy nowożytne
szlachta
rekatolizacja
Puńców
Dzięgielów
Cieszyn Silesia
Modern Ages
nobility
re-catholisation
Opis:
Wielowyznaniowe oblicze Śląska Cieszyńskiego jest jednym z elementów tworzących jego charakter Pogranicza. Stawia to pytanie o genezę tego zjawiska. Próbę uchwycenia fenomenu kształtowania się wyznaniowości na tym terenie podjęto na przykładzie dwóch wybranych wiosek - Dzięgielowa i Puńcowa, wchodzących w skład parafii w Puńcowie i znajdujących się w omawianym okresie w rękach dwóch różnych właścicieli. Analiza tekstów sprawozdań wizytacyjnych sporządzonych na potrzeby administracji kościelnej w II połowie XVII i na początku XVIII wieku nie pozostawia wątpliwości, że w procesie kształtowania się mapy wyznaniowej tych miejscowości decydującą rolę odgrywało wyznanie i zaangażowanie religijne konkretnych właścicieli dóbr.
A multidenominational image of Cieszyn Silesia is one of the elements forming the character of the borderland. This raises the question of the genesis of this phenomenon. An attempt to capture it was made using an example of two selected villages - Dzięgielów and Puńców, which are part of the parish in Puńców and in the discussed period were in the hands of two different owners. The visitation report analysis, prepared for the needs of the church administration in the second half of the seventeenth and the beginning of the eighteenth century, leaves no doubt that in the process of shaping the denominational map of these places, the decisive role was played by the confession and religious commitment of specific owners of the goods.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2020, 13, 2; 196-211
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Płaszczyzny i charakter współpracy podmiotów Śląska Cieszyńskiego w procesie kreowania produktów kulturalnych na transgranicznym rynku
The levels and nature of cooperation between Cieszyn Silesia entities in the process of creating cultural products on the cross-border market
Autorzy:
Wróblewski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015739.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Euroregion
culture
cross-border product
cross-border market
relations
Cieszyn Silesia
Opis:
Łukasz Wróblewski’s article is theoretical-empirical in character. In the first part, he focuses on a relatively recent and as yet underresearched category, that of the cross-border market. From the existing definitions of the market, Wróblewski derives a definition of the cross-border market of cultural services. He goes on to discuss the historical conditions of the creation of this market in the Cieszyn Silesia-Těšín Slezsko area. Next, he discusses the structure and specificity of the cross-border cultural product (CBCP). In the third part of the article, Wróblewski examines in detail the levels and nature of cooperation in the process of creating CBCP on the cross-border market of Cieszyn Silesia. He points out that local, regional, and Euroregional organizations and central authorities of the countries sharing the border are involved in the process of creating cultural products on the cross-border market.
Źródło:
Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa; 2021, 12; 160-180
2353-9658
Pojawia się w:
Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Creating an image of a region – Euroregion Beskydy and Euroregion Cieszyn Silesia examples
Autorzy:
Wróblewski, Ł.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/972454.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
culture
image
Euroregion Beskydy
Euroregion Cieszyn Silesia
tourism
kultura
obraz
Euroregion Beskidy
Euroregion Śląsk Cieszyński
turystyka
Opis:
In the discussion of communication in management studies, more and more attention is being given to research on an image of a product as well as a brand of an institution. In times when the value of great corporations is mainly based on well promoted and maintained brands, any activity without care of reputation is unimaginable. This rule also applies to cities, communes or regions. Image is currently of strategic significance for these subjects. It can be stated that there is a type of relationship. When an image of a certain region is positive, achievement of complex goals is easier. Therefore, when the region fulfils its goals, it is easier to gain respect of current and potential citizens, tourists, and investors. Thus, a positive image is one of the greatest advantages that a region can have, as it is directly transferred into social and economic development. In the article, on the basis of the literature of the subject, the process of creating an image of a region is presented.According to the survey conducted among Polish and Czech respondents related to Euroregion Beskydy and Euroregion Cieszyn Silesia, by place of residence, workplace or place of education image of the regions appeared to be one of the most distinguishing of their features.
Źródło:
Ekonomia i Zarządzanie; 2016, 8, 1; 91-100
2080-9646
Pojawia się w:
Ekonomia i Zarządzanie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Participation of youth from Lesser Poland and Cieszyn Silesia in the fight for the Cieszyn Region and in Silesian Uprisings in the years 1919–1921
Autorzy:
Wojtycza, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2189024.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
Galicia
Cieszyn Silesia
Upper Silesia
Silesian uprisings
Opis:
The article describes the participation of youth from Lesser Poland and Cieszyn Silesia in the fight for the Cieszyn Region and in Silesian Uprisings in the years 1919–1921. Already in November 1918, Polish youth joined Polish military formations in Cieszyn Silesia, and then in January 1919 they took part in the fights with the Czechs for these lands. Later, together with young people from other regions of Lesser Poland, they took part in the fight for Lviv. Subsequent Silesian uprisings were supported by young inhabitants of the whole of Lesser Poland, both through participation in the propaganda campaign, as well as in bloody fights and guard duty at the border. A number of them died, and their heroic deeds are evidenced by the battle decorations awarded to them. Faithful to the idea of fighting for independence, they took part in taking over power in the Polish lands, and then joined the ranks of defenders of these lands in large numbers and contributed to shaping the borders of the Second Polish Republic.
Źródło:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka; 2022, XLIX, 4; 113-124
1899-6264
2451-0718
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Klerycy z Administratury Apostolskiej w Czeskim Cieszynie studiujący na Wydziale Teologicznym Cyryla i Metodego w Pradze
Clerics from Apostolic Administration in the Czeski Cieszyn studying at the Catholic Theological Faculty of St. Cyril and Methodius in Prague
Autorzy:
Tokarz, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560493.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Zaolzie
Śląsk Cieszyński
seminarium
klerycy
Litomierzyce
Administratura Apostolska
Cieszyn Silesia
seminary
clerics
Apostolic Administration
Opis:
Administratura Apostolska w Czeskim Cieszynie nierozerwalnie łączy się z historią Śląska Cieszyńskiego oraz Polaków, którzy jako mniejszość narodowa znaleźli się poza granicami własnej ojczyzny. Dzieje tej struktury administracyjnej obrazują także skomplikowane losy Kościoła katolickiego w Czechosłowacji pod wpływami rządów komunistycznych w trudnym dla niego okresie po II wojnie światowej. Śląsk Cieszyński jest to region na granicy polsko-czeskiej, podzielony obecnie wzdłuż rzeki Olzy. Początkowo należał do Polski, następnie do Królestwa Czech, a po I wojnie światowej stał się obiektem sporu między nowo powstałymi państwami: Polską i Czechosłowacją. Rejon ten zamieszkiwali w większości Polacy, a po podziale w 1920 roku duża ich część znalazła się po zachodniej stronie rzeki Olzy. Obszar ten z czasem zaczęto nazywać Zaolziem. Kościół katolicki na tym terenie należał do diecezji wrocławskiej. Po II wojnie światowej w 1947 roku powstała Administratura Apostolska w Czeskim Cieszynie, która istniała do roku 1978, aż została oficjalnie włączona do archidiecezji ołomunieckiej. Większą część obszaru tej struktury zajmowało Zaolzie zamieszkałe początkowo w większości przez Polaków. Od roku 1953 do 1990 wszyscy klerycy z tej części Czechosłowacji kształcili się oficjalnie w Wyższym Seminarium Duchownym w Litomierzycach. Przyjeżdżali tam również klerycy z tzw. Administratury Apostolskiej w Czeskim Cieszynie. Wielu z nich wywodziło się z polskiej mniejszości Zaolzia. Część deklarowała się jako Czesi, część jako Polacy. W dokumentach litomierzyckiej uczelni możemy odnaleźć alumnów z nazwiskami polsko brzmiącymi lub po prostu czeskimi. Większość z nich urodziła się jednak na terenie Zaolzia.
Apostolic Administration in the Czeski Cieszyn is inextricably linked with the history of Cieszyn Silesia and the Polish community, which found themselves as a minority beyond the borders of their own country. History of this administrative structure also illustrates the complicated fate of the Catholic Church in Czechoslovakia under the influence of communist authority in the difficult period after World War II. Cieszyn Silesia is a region on the Polish-Czech border, currently divided along the river Olza. Originally belonged to the Poland, then to the Kingdom of Bohemia and after World War I became the object of a strife between the fledging states Poland and Czechoslovakia. This region was inhabited by the majority of Poles and many of them found themselves outside their homeland. Area on the west side of Olza river began to be called Zaolzie. The Catholic Church in this territory belonged to the diocese of Wroclaw. After World War II in 1947, the Apostolic Administration was established in the Czeski Cieszyn. It existed to 1978, when was officially incorporated into the Archdiocese of Olomouc. Zaolzie took the greater part of the area of this structure and was originally inhabited mostly by Poles. From 1953 to 1990, all clerics from this part of Czechoslovakia formally educated in the only official seminary in Litomierzyce. Students from Apostolic Administration in the Czech Cieszyn also came there. Many of them descended from the Polish minority in Zaolzie. Some declared as Czechs, the other as Poles. In documents of seminary in Litomierzyce we can find clerics with Polish-sounding or just Czech surnames. Most of them, however, were born in Zaolzie.
Źródło:
Folia Historica Cracoviensia; 2014, 20; 309-317
0867-8294
Pojawia się w:
Folia Historica Cracoviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie działania nad Olzą po podziale Śląska Cieszyńskiego w 1920 roku w świetle doniesień czeskich agentów
Polish Actions at the Olza River After the Division of Cieszyn Silesia in 1920, According to Czech Reports
Autorzy:
Tokarz, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/666221.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Śląsk Cieszyński
Wojsko Polskie
agent
Polska
Czechosłowacja
okres międzywojenny
Cieszyn Silesia,
Polish Army
spy
Polska
Czechoslovakia
interwar period
Opis:
Cieszyn Silesia is a region which occupies both sides of the current Czech-Polish border. However, in the past, for many centuries it constituted a cohesive administrative unit belonging to Poland, Czech and Austria. After the I World War, Europe saw the formation or rebirth of several nations, such as Czechoslovakia and Poland. At that time, the region in question presented a rich cultural mosaic, even though the majority of the inhabitants were of Polish descent. The region was dedicated primarily to heavy engineering and coal mining.At the end of 1918, a conflict arose between the First Republic and the Second Polish Republic for this patch of Silesia, which ended with the decree of the Council of Ambassadors of 28 July 1920, ordering the division of the disputed area along the Olza river. The authorities in Warsaw did not come to terms with this verdict, and for a few months they entertained the prospect of regaining the land west of the Olza. The Czechoslovak government, in turn, carefully observed at the actions of its northern neighbour, while its agents sent reports to Prague about the current situation. The relations between the two countries had not stabilized until 1922.
Źródło:
Wieki Stare i Nowe; 2017, 12, 17; 145-160
1899-1556
2353-9739
Pojawia się w:
Wieki Stare i Nowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Melchior Grodziecki jako współczesny wzorzec edukacji dla pokoju w zróżnicowanym kulturowo Cieszynie
Melchior Grodziecki as a contemporary role model for peace education in culturally diverse Cieszyn
Autorzy:
Szymik, Teresa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2188338.pdf
Data publikacji:
2023-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Melchior Grodziecki
edukacja dla pokoju
wzorzec osobowy
zróżnicowany kulturowo Cieszyn
rok 2019 – Rokiem Melchiora Grodzieckiego w województwie śląskim
education for peace
role model
culturally diverse Cieszyn
year 2019 – The Year of Melchior Grodziecki in the province of Silesia
Opis:
St. Melchior Grodziecki is presented in the context of peace education, which constitutes a set of fundamental principles of upbringing and role modelling in the modern world, while taking into account the aspect of the Saint’s veneration in the culturally diverse town of Cieszyn. The Saint’s biography is presented in the context of the epoch in which he lived. The issue of peace education and searching for role models significant in the life of contemporary people constitutes an important area of consideration. Attention is drawn to the reverence of St. Melchior Grodziecki in culturally diverse Cieszyn, with special reference to the year 2019, which was declared in the province of Silesia as the Year of Melchior Grodziecki. Melchior Grodziecki is an important model for the inhabitants of Cieszyn. On the basis of his biography, it is possible to explain and show what an important role is played in human life by history, which determines human fate and influences the choices made.
Celem tego opracowania jest przedstawienie postaci św. Melchiora Grodzieckiego w kontekście problematyki edukacji dla pokoju jako fundamentalnej zasady wychowania i wzorców osobowych we współczesnym świecie, z uwzględnieniem aspektu adoracji Świętego w zróżnicowanym kulturowo Cieszynie. Artykuł prezentuje biogram Świętego na tle epoki, w której żył. Ważnym obszarem rozważań staje się problematyka edukacji dla pokoju i poszukiwanie wzorców osobowych znaczących w życiu współczesnego człowieka. Autorka zwraca uwagę na rewerencję św. Melchiora Grodzieckiego w zróżnicowanym kulturowo Cieszynie, ze szczególnym uwzględnieniem roku 2019 ogłoszonego w województwie śląskim Rokiem Melchiora Grodzieckiego. Święty jest ważnym wzorem dla mieszkańców Cieszyna. To pogranicze kultur, zróżnicowanie religijne, gdzie ewangelicy i katolicy współdziałają dziś dla wspólnego dobra, upoważnia społeczność lokalną do poszukiwania wzorców osobowych, które łączą, a nie dzielą i wzmacniają pokojowe współistnienie.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2023, 20, 1; 75-85
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pogranicze cieszyńskie, pogranicza identyfikacji – wymiary inności i obcości w tekstach Jana Wantuły, Jana Szczepańskiego i Józefa Pilcha
Cieszyn Borderland, Borderlands of Identification: the Dimensions of Otherness and Strangeness in Texts of Jan Wantuła, Jan Szczepański, and Józef Pilch
Autorzy:
Szkaradnik, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807147.pdf
Data publikacji:
2020-01-03
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
autobiografizm
inność
obcość
pogranicze
polskość
Śląsk Cieszyński
wspólnota
autobiographism
borderland
Cieszyn Silesia
community
otherness
Polishness
strangeness
Opis:
W artykule zaprezentowano różne odniesienia kategorii inności i obcości pojawiające się w tekstach socjologa Jana Szczepańskiego oraz bibliofilów i historyków amatorów Jana Wantuły i Józefa Pilcha. Postacie te łączyło pochodzenie z ewangelickich rodzin chłopskich w Ustroniu na Śląsku Cieszyńskim, a ponadto więzi rodzinno-przyjacielskie. Autorka rozważa, jaki wpływ na funkcjonowanie tytułowych kategorii w ich pismach ma wychowanie na pograniczu państw i kultur, jak z perspektywy południowych kresów konstruują oni figurę Obcego, a równocześnie wyobrażenie własnej inności wobec Polski. Owa inność zasadza się m.in. na identyfikacji z odmiennym modelem kultury, związanym z etosem protestanckim. Na tym tle widać również problem stosunku bohaterów szkicu do innych religii, który odsyła do kwestii solidarności, ujrzenia w innym drugiego „ja” oraz ujrzenia inności w sobie. Tę ostatnią Szczepański, Pilch i Wantuła usiłują zgłębiać w tekstach autobiograficznych, a drogą ku temu okazuje się specyfika Śląska Cieszyńskiego. Autorka pokazuje, że inność nie tylko wewnętrzne naznacza tożsamość, ale też dzięki temu pozwala lepiej zrozumieć, kim się jest.
The article’s aim is to present different applications of the categories of otherness and strangeness appearing in texts of a sociologist Jan Szczepański as well as book-lovers and historians-amateurs Jan Wantuła and Józef Pilch. Each of them was born in an evangelical peasant family in Ustroń in Cieszyn Silesia, and they were connected by family ties and friendship. The authoress considers how their growing up on cultural and national border influenced functioning of title categories in their writings, and also how they build the figure of Stranger from a perspective of borderland as well as the image of their own otherness to Poland. It consists i.a. of identification with the different model of culture, related to Protestant ethos. On this background the problem of their relation to different religions appears which leads to the matter of solidarity, seeing in the Other the second “me” and otherness in “me.” The latter is probed in Szczepański’s, Pilch’s and Wantuła’s autobiographical texts, and the way toward that is Cieszyn Silesia’s specific. The authoress shows that otherness not only marks identity but also permits better understanding who one is.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2016, 7, 3; 171-193
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ślązacy Cieszyńscy jako „nasi–Obcy” / „my–Inni” w pismach Jana Szczepańskiego
Cieszyn Silesians as ‘Our Foreigners’ / ‘We Others’ in the Writings of Jan Szczepański
Autorzy:
Szkaradnik, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1373412.pdf
Data publikacji:
2016-03-21
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Jan Szczepański
Cieszyn Silesia
Silesians
otherness
borderland
Protestantism
Indians
Śląsk Cieszyński
Ślązacy
inność
pogranicze
protestantyzm
Indianie
Opis:
The aim of this article is to reconstruct and interpret the vision of Silesians as Others contained in the texts of the sociologist Jan Szczepański. The article begins by pointing out Silesia’s lack of homogeneity and complex relation with Poland, as well as Szczepański’s predominant identification of Silesia with his native Cieszyń and his mythologizing of it as a borderland mainstay of Polishness. In this context, there is a clear parallel in Szczepański’s writings between Silesians and Indians (that is, the maintenance of a separate culture by the autochthonous people in spite of efforts to discourage their otherness). At the same time, Szczepański shows the culture of Cieszyń to be different from the dominant Polish model, being based mainly on values connected with the Protestant ethos: industry, reliability, order, and rationality. The author explains how presentation of an idealized Cieszyń community emerges in Szczepański’s writings as the project of ‘becoming another’, a path toward understanding one’s own cultural roots in order to use them creatively to shape real conditions.
Źródło:
Kultura i Społeczeństwo; 2016, 60, 1; 9-31
2300-195X
Pojawia się w:
Kultura i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Służba ideologii i ideologia służby w pamiętnikach działaczy polskiego ruchu narodowego na Śląsku Cieszyńskim sprzed końca I wojny światowej
The service of ideology and the ideology of service in the diaries of activists of the Polish national movement in Cieszyn Silesia before the end of World War I
Autorzy:
Szkaradnik, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2015743.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Polish national activists
national identity
memoirs
Cieszyn Silesia
ideology
Opis:
In her article, Katarzyna Szkaradnik analyses the memoirs of the pioneers of the Polish national movement in the area of Cieszyn Silesia, and also the memoirs of subsequent social, cultural, and educational activists written before the end of World War I. Szkaradnik examines these texts by focusing on the representations of the idea which the authors were spokesmen for, i.e., Polishness as a cultural legacy as well as Poland as a promised land where the people of Cieszyn Silesiawill gain due rights. The metaphors “awakening” and “rebirth” naturalized the bond between these people and Polishness, which was supposed to last thanks to, among other things, Polish religious publications, despite Silesia’s separation from so-called Motherland. In this respect, the memoirs have persuasive-didactic functions in that they help to build and strengthen the national identity. Szkaradnik examines the rhetorical strategies used by the activists (and scholars) of the said movement as well as the system of values which they propagate. The fact of the national activists’ being servants of an ideology is accompanied by their ideology of service, akin to the positivist idea of educational and economic work. Importantly, most of the authors descended from local people of humble origin and they gave up on the chance of social advancement in order to help their countrymates to attain social, political, and intellectual emancipation.
Źródło:
Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa; 2021, 12; 126-142
2353-9658
Pojawia się w:
Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sporny charakter Zaolzia w świetle Dziennika Józefa Pilcha oraz innych wybranych narracji autobiograficznych
The debatable nature of Zaolzie in the light of Józef Pilch’s Dziennik (Diary) and other selected autobiographical narratives
Autorzy:
Szkaradnik, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/667036.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
autobiographical narratives
Polish-Czech relations
Zaolzie
Cieszyn Silesia
Józef Pilch
Opis:
The situation of Zaolzie, a historical and geographical part of Cieszyn Silesia, is complicated. Despite the years of appurtenance to Czechia and Chechoslovakia there is still active Polish residence and both nations continue to share their history. In this article I intend to show the tense Polish-Czech relationship in Zaolzie presented in Dziennik. Zapiski bibliofila i dziejopisa 1963–1995 by Jerzy Pilch, a writer and essayist from Ustroń. This will be shown in the context of local memory and activist memory stressing the Polishness of the region. It will be possible to analyze how the ideological dimension of the identity is interwoven with an effort to bring about a narrative restoration of Zaolzie, divided by an arbitrary border.
Źródło:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2016, 16; 55-69
1506-5790
2353-9860
Pojawia się w:
Studia Etnologiczne i Antropologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W „mechanizmach swoich czasów”. O napięciach między perspektywą prywatną a ideologiczną w tekstach Jana Szczepańskiego, Jana Wantuły i Józefa Pilcha
“The Mechanisms of Their Times” – the Tensions Between Private and Ideological Perspectives in the Works of Jan Szczepański, Jan Wantuła and Józef Pilch
Autorzy:
Szkaradnik, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/413664.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
autobiografizm
dzienniki
ideologia
Śląsk Cieszyński
Jan Szczepański
Jan Wantuła
Józef Pilch
autobiographism
diaries
ideology
Cieszyn Silesia
Opis:
Temat artykułu stanowią dynamiczne relacje między perspektywą prywatną a ideologiczną, jakie pojawiają się w tekstach socjologa Jana Szczepańskiego oraz bibliofilów i historyków amatorów Jana Wantuły i Józefa Pilcha. Wymienione postacie łączy pochodzenie z ewangelickich rodzin chłopskich z Ustronia na Śląsku Cieszyńskim i więzi rodzinno-przyjacielskie, a zinternalizowane w dzieciństwie wzory kulturowe przejawiają się w ich tekstach i wpływają na treść obydwu perspektyw. Ideologia bowiem jest w artykule rozumiana nie tylko jako doktryna narzucona np. przez władze PRL, lecz jako zespół poglądów służących orientowaniu zbiorowego działania. Z takiego stanowiska autorka przygląda się zarówno dziennikom, wspomnieniom, listom, jak artykułom i esejom bohaterów szkicu, aby udowodnić brak odpowiedniości: zapiski osobiste – perspektywa prywatna, publikacje – ideologiczna. Rozważa najpierw kwestię prawdy diarystyki, cele pisania dzienników oraz zależność ich treści od zamierzonego wykorzystania np. w publikacjach. Szczepański, Pilch i Wantuła nie tylko zawarli w oficjalnych wydawnictwach wizje rzeczywistości niezupełnie zgodne z oficjalną ideologią, ale przede wszystkim w ramach owej ideologii krzewili ideologię przez siebie wybraną. Mobilizowali społeczeństwo do dbania o dobro wspólne przez rzetelną pracę, gospodarność, oszczędność itp., wiążąc te cechy z etosem protestanckim i cieszyńskim. Na koniec autorka wskazuje, jak teksty bohaterów artykułu oraz ich biografie symboliczne są obecnie używane do kształtowania wspólnoty lokalnej w ich rodzinnych stronach.
The subject of this article is the dynamic relations between the private and ideological perspectives which appear in the works of sociologist Jan Szczepański, as well as book-lovers and historians Jan Wantuła and Józef Pilch. The figures were colligated by a background, namely evangelical peasant families in Ustroń in Cieszyn Silesia, and also family ties and friendship. The cultural patterns assimilated by them in childhood are manifested in their texts and influence the character of the perspectives mentioned. In this article an ideology is understood not only as a doctrine imposed, for example, by the Polish People’s Republic’s authorities, but as a combination of beliefs serving to orient collective activities. From this viewpoint the article explores the diaries, memoirs, letters, articles and essays of this study’s heroes to show the lack of an connective thread in the paradigm: personal notes – private perspective; publications – ideological perspective. Firstly, the article examines the question of diaries’ truth, the aims of journal writing, as well as the dependence of its content on planned uses, including in publications. Szczepański, Pilch and Wantuła not only offered visions of reality contained in official publications which were not completely in line with the official ideology, but above all as part of this ideology they promoted an ideology chosen by them. That is, they mobilized the society to care for the common good by means of solid work and thriftiness, what they associated with their Protestant and Cieszyn Silesia ethos. Then the article demonstrates how the texts of this article’s heroes and their symbolic biographies are being used to shape the local community in their homeland at the present time.
Źródło:
Przegląd Socjologiczny; 2015, 64, 4; 83-101
0033-2356
Pojawia się w:
Przegląd Socjologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rewitalizacja dziecięcych gier i zabaw tradycyjnych Śląska Cieszyńskiego
Revitalisation of traditional games for children originating from Cieszyn Silesia
Autorzy:
Szalbot, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18104664.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
Tematy:
traditional games
intangible cultural heritage
revitalisation
Cieszyn Silesia region
gry i zabawy tradycyjne
niematerialne dziedzictwo kulturowe
rewitalizacja
Śląsk Cieszyński
Opis:
Artykuł stanowi sprawozdanie z badań diagnozujących stan zachowania dziecięcych gier i zabaw tradycyjnych we wspomnieniach najstarszych mieszkańców Śląska Cieszyńskiego. Rozpatrując je jako element niematerialnego dziedzictwa kulturowego oraz wykorzystując wyniki badań, podjęto refleksję nad założeniami działań rewitalizacyjnych, które mają na celu podtrzymanie znajomości oraz wdrażanie – szczególnie najmłodszych – w praktykowanie niegdyś popularnych zachowań zabawowych wywodzących się z lokalnych tradycji kulturowych w sposób, który umożliwi przekazanie im wiedzy o dziedzictwie kulturowym regionu.
The article is a report on the research conducted to diagnose the state of preservation of children’s games and traditional games in the memories of the oldest inhabitants of Cieszyn Silesia. Traditional games were examined as an element of the immaterial cultural heritage and, together with the research results, were a basis for reflecting on possible reintroductive actions. Those are aimed at maintaining the knowledge of these games and game-related behaviours, especially among the children, in order to practice games stemming from local cultural traditions in such a way as to teach them about the cultural heritage of the region.
Źródło:
Łódzkie Studia Etnograficzne; 2023, 62; 255-268
2450-5544
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Etnograficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 89

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies