Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Scientism" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 40
Tytuł:
Religioznawstwo – drogi ku naukowości. Tradycja i nowoczesność. Ludzie, problemy i metody
Autorzy:
Kojkoł, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/44895833.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Religioznawcze
Tematy:
religious studies
scientism
parapsychology
Opis:
The main thesis of the article is the conviction that from the very beginning, religious studies has been subject to various cultural, political, ideological and, especially, worldview influences. These have given rise to questions such as: what is the basis of scientific knowledge about world religions? To what extent does it depend on the beliefs of the researchers? What are the scientific methods of acquiring this knowledge and what theories apply to it? In the article, I document that inspiration has come, and continues to come, from various directions. The ranks of religious scholars include linguists, ethnographers, anthropologists, archaeologists, orientalists, educationalists, psychologists, historians or even biblical scholars. Secular and denominational persons. Furthermore, on the basis of hermeneutic analyses of texts, I prove that Polish religious studies is not inferior in its research to Western scientific thought on religion and religiosity. I postulate a minimum of objectivity in this research, realising that it is virtually impossible without emotional involvement.
Źródło:
Przegląd Religioznawczy; 2024, 1(291); 169-198
1230-4379
Pojawia się w:
Przegląd Religioznawczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Progress and Critical Thought in Norwid’s and Peter Lavrov’s Work
Autorzy:
van Nieukerken, Arent
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/17901392.pdf
Data publikacji:
2021-06-11
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
Lavrov
progress
religion
scientism
race
Opis:
The Polish romantic poet Cyprian Norwid and the Russian philosopher and sociologist Peter Lavrov met while living as exiles in Paris during the 1870s. They respected each other, although their worldviews could not be reconciled at first sight (though both were discontent with the political status quo). Lavrov was an atheist and considered religion to be a “reactionary” force in the age of scientific progress, slowing down further emancipation of the individual (though it once played a positive role). Norwid – on the other hand – thought that progress without roots in Christian religion would restrict the idea of humanity and reduce it to physiological determinism. This article examines the debate between the Polish Catholic and the Russian atheist in the context of their period, focusing on the negative consequences of a narrowly scientistic attitude (which was, as a matter of fact, rejected by Lavrov), e.g. the relation between contemporary anthropological research and racial theories.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2020, 38 English Version; 55-64
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W stronę naukowości prawa w turystyce – zagadnienia wybrane
Toward the scientific law of tourism selected issues
Autorzy:
Tomaszewska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/697173.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
scientism
tourism law
tourism
institutional status of tourism
Opis:
The aim of the article is to present some arguments in favor of independence of laws in tourism. It seems that the current development of tourism tends to reflect the dilemma whether we can today speak of a law in tourism and, if so, whether we should grant the tourism law a scientific status. The article focuses on selected issues of scientific tourism and law in tourism. The first part deals with the concept of scientific definition of tourism and laws in tourism as well as points which are problematic in formulating a definition of these two terms. In the second part, the author includes her considerations concerning the areas of institutional status of the law in tourism. In the section dealing with the institutional status, she points to scientific centres in which research is carried out in the area of law in tourism, refers to the current state of development of scientific staff, evaluates the degree of integration of the scientific community and mentions the important role of scientific institutions in the training of scientific personnel for the needs of the tourist market. A little on the sidelines of these comments, the author focuses on selected problems and methodological terms, the issues representing only a marginal topic the discussion.
Źródło:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2017, 15, 2; 227-246
2658-1922
Pojawia się w:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
THE CULTURAL DANGERS OF SCIENTISM AND COMMON SENSE SOLUTIONS
Autorzy:
Delfino, Robert A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507414.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
International Étienne Gilson Society
Tematy:
scientism
science
religion
philosophy
metaphysics
culture
common sense
Opis:
In his article the author begins by defining what is meant by ‘science’ and ‘scientism.’ Second, he discusses some of the cultural dangers of scientism. Third, he gives several arguments why scientism should be rejected and why science needs metaphysics. Fourth, and finally, he concludes by noting how some of the questions and arguments raised in the article can be appropriated to help the general public understand the limits of science and the dangers of scientism.
Źródło:
Studia Gilsoniana; 2014, 3: supplement; 485-496
2300-0066
Pojawia się w:
Studia Gilsoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
W sprawie Nicholasa Maxwella projektu przejścia od wiedzy do mądrości
ON NICHOLAS MAXWELL’S PROJECT OF TRANSFORMATION OF KNOWLEDGE INTO WISDOM
Autorzy:
Czarnocka, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/577404.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
KNOWLEDGE
WISDOM
SCIENTISM
CONFEDERATIONS OF SCIENTISTS
TOTALITARIAN SYSTEM
Opis:
The authoress discusses Nicholas Maxwell’s Project, especially the scanty character of its philosophical grounds, its party normative, culture-loading comprehension of wisdom, and its radical post-Enlightenment scientism. Some doubts in respect to the project are presented. Above all, the authoress claims governments may lead to a totalitarian scientific system, of Orwell’s type.
Źródło:
Zagadnienia Naukoznawstwa; 2011, 47, 3(189); 297-305
0044-1619
Pojawia się w:
Zagadnienia Naukoznawstwa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dwie koncepcje badań metafizycznych rozwijane w XX wieku w filozofii polskiej
Two conceptions of metaphysical research developed in the 20th century in Polish philosophy
Autorzy:
Marciniak, Dominik
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2135592.pdf
Data publikacji:
2022-06-27
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
metaphysics
method
intuition
scientism
neoscholasticism
Lvov-Warsaw school
Opis:
The paper presents two different conceptions of metaphysics – scientistic and neoscholastic – developed in the 20th century by, among others, Polish philosophers: Stanisław Kamiński, Mieczysław Gogacz, Tadeusz Czeżowski and Zygmunt Zawirski. These authors refer to the problem of the possibility of conducting metaphysical research in contemporary philosophy. In this context, they examine issues such as the method, subject, and specificity of research carried out within metaphysics. In the summary, the discussed conceptions are compared with each other. The basic issues determining the similarities and differences between respective positions are the problem of the autonomy of metaphysics in relation to other sciences and the issue of the starting point (source of preliminary data) of metaphysical research. Findings regarding the latter issue turn out to be crucial for resolving the question of the appropriate model for research in metaphysics.
Źródło:
Człowiek i Społeczeństwo; 2022, 53; 223-239
0239-3271
Pojawia się w:
Człowiek i Społeczeństwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Abstrakcji przestrzeń wieloraka. Kategoria przestrzenności w twórczości Wojciecha Fangora, Jerzego Grabowskiego i Ryszarda Winiarskiego - studium porównawcze
Multifarious Space of Abstraction. A Category of Spatiality in the Works of Wojciech Fangor, Jerzy Grabowski and Ryszard Winiarski – a Comparative Study
Autorzy:
Rozmarynowski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/909547.pdf
Data publikacji:
2020-12-20
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
spatiality
moderate methodological scientism
Wojciech Fangor
Jerzy Grabowski
Ryszard Winiarski
Opis:
If one were to indicate some tendencies characteristic of the art of the 20th century, the pursuit of making artwork more spatial would certainly be one of them. This tendency manifests itself in the myriad of symptoms: an avant-garde redefinition of sculpture with its negative space; a proliferation of kinetic works enabling spectators to (re)shape artwork’s matter more actively; a dissemination of ephemeral forms, especially happening and performance; beginnings of installation art, to mention but a few. The present paper sets out to examine an artistic phenomenon  which is not as spectacular as the aforementioned examples, but it could be somehow placed at the intersection of them. One can consider the particular type of abstract painting, embedded in a pictorial plane and slightly opening for surrounding space, but simultaneously reconceptualising the relation between the imagined and the physically present. The first part of the article deals with methodology. As far as research is concerned, the author assumes moderate scientism as the methodological perspective. It is based on the belief that mathematical sciences throughout history have developed notions and analytical methods allowing the observable and communicable features of things, including artworks and artistic phenomena, to be explained in an effective way, i.e. more faithfully and usefully. Because of the fact that mathematical truths are not absolute, the methodological perspective is called ‘moderate’. Taking into account these assumptions, the second part of the article defines the analytical category of spatiality, which expresses painting’s ability to evoke variously conceptualised spaces. The three subsequent sections of the article are devoted to some paintings by three Polish artists active in the second half of the 20th century, i.e. Wojciech Fangor, Jerzy Grabowski, Ryszard Winiarski. Each of them combined two differently understood spatial orders in their works: physical (related to phenomenological and sensual experience) and conceptual (related to notions and theories proposed by exact sciences). Having analysed a number of paintings by Fangor, Grabowski and Winiarski, one can define notions of cosmogonic, transcendence and probabilistic space, respectively. In summary, the specificity of works analysed in the context of ideas drawn from exact sciences is examined.
Źródło:
Artium Quaestiones; 2020, 31; 401-436
0239-202X
Pojawia się w:
Artium Quaestiones
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O humanizację myśli ekonomicznej
On humanism in economic affairs
О гуманизации экономической мысли
Autorzy:
Katarzyna, Rzepka
Czerny, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/548884.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
humanizm
eutyfronika
scjentyzm
ekonomia
cywilizacja techniczna
humamism
euthyphronicus
scientism
economy
Opis:
Autorzy w artykule wysuwają postulat humanizacji ekonomii jako wyraz ekspozycji aspektu podmiotowości. W tym celu przywołują koncepcje etyczne Kotarbińskiego oraz Bańki, którzy wskazują na metodologię postępowania badawczego i to bez względu na profil problematyki badawczej. Ideowo domagają się, aby obok wskaźników i parametryzacji wyeksponowany był podmiot ludzki, który jest twórcą sukcesów gospodarczych. Dla tych celów autorzy posługują się modelem eutyfronicznym, który daje wskazania dla równowagi między światem techniki a światem ludzkim. Wynika to z imperatywu zachowania równowagi między światem techne a światem ludzkim. Autorzy artykułu są przekonani, że wskazana metoda eutyfroniczna prowadzi w sposób nieuchronny do uzyskania takiej równowagi, a jednocześnie stanowi sferę buforową między techniką a humanizmem. Aktualnie postulat ten jest mało akceptowalny, zwłaszcza wśród autorów problematyki ekonomicznej, gospodarczej i politycznej. Artykuł niniejszy zgłasza taki postulat finalnie eksponujący podmiotowy charakter zjawisk ekonomicznych, bowiem większość tekstów o tematyce gospodarczej uwypukla parametryzację, przy której podmiot ludzki jest często ukryty. Jest to główna idea i przesłanie niniejszego szkicu.
The authors of the paper require to express a need for more subjectivity in an economic area. Such demands belong to more personality active, as some researchers e.g. Kotarbiński and Bańka write. The authors believe that such position stays opposite to scientism. The authors say that it destroys the economic area when a personal point of view is lost. That is a final thesis of this paper. The authors claim that the World of the 21st Century is evidently unjust. They agree with a statement that it is not economy, but people who are incorrect.
Źródło:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy; 2017, 52; 384-391
1898-5084
2658-0780
Pojawia się w:
Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Power as knowledge. The reverse logic of the post-scientific world
Autorzy:
Kobylarek, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/628289.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
Demokratur
post-scientism
stupefaction
government by ignoramuses
publicness
critical thinking
Opis:
This article deals with the causes and effects of a surrender to anti-science in social development. Populist governments support the idea of anti-science in an attempt to win over poorly-educated electors. The text analyses the fundamental characteristics of the pressure mechanisms adopted by populist movements, and points to the system of measures in various spheres which help in fostering general ignorance and support anti-scientific operations. For the agents of power science, and the system of values which accompanies it, becomes a target to attack. Simultaneously, for the average person scientific knowledge ceases to be the basis of analysis and interpretation of different phenomena. Anti-science regimes support anti-science movements in order to manipulate society and disrupt potential opposition. This is possible thanks to superficial education and not enough emphasis on critical thinking within the education system, because less discerning citizens will go along with an anti-science regime.             Analysis leads to the conclusion that the narrow short-term material interest of the regime is its only value, to which all others are subordinated, including Plato’s triad. In the face of a lack of understanding on the part of the authorities, education based on episteme is not possible, at least not entirely. This article suggests the need for change in the philosophy of education to one where the major emphasis is on quality and prioritised content.
Źródło:
Journal of Education Culture and Society; 2020, 11, 2; 5-14
2081-1640
Pojawia się w:
Journal of Education Culture and Society
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Realist Guide to Religion and Science by Paul Robinson
Autorzy:
Welter, Brian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507508.pdf
Data publikacji:
2019-03-20
Wydawca:
International Étienne Gilson Society
Tematy:
Paul Robinson
religion
Catholicism
science
Thomism
realism
scientism
secularism
idealism
empiricism
Opis:
This paper is a review of the book: Paul Robinson, The Realist Guide to Religion and Science (Leominster, Herefordshire, UK: Gracewing, 2018). According to the author, what makes the book both accessible and sensible is Robinson’s illustration of Thomist philosophy’s coherence, starting from a basis in philosophy of being. Robinson presents the philosophy of being as being appropriate to cooperate with science. This helps readers comprehend modern science’s wrong turns and possible corrections. This also makes Robinson’s book a work of apologetics, as it addresses why the Catholic faith provides the most logical belief system, and why seemingly sophisticated attacks on the Church and its beliefs by seemingly rational philosophers and scientists are not only erroneous, but actually irrational.
Źródło:
Studia Gilsoniana; 2019, 8, 1; 195-202
2300-0066
Pojawia się w:
Studia Gilsoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The play of nerves. Chopin in the era of mental disorder
Autorzy:
Okulicz-Kozaryn, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/780181.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Young Poland
Fryderyk Chopin
modernism
nervousness
scientism
theory of individual genius
Opis:
This article concerns the neurotic image of Chopin that took shape in the 1880s and became popular during the Young Poland period. At that time, features highlighted from earlier descriptions of the composer’s character - over-sensitivity, over-sentimentality, excessive delicacy, emotional instability and inner complexity - were most spectacularly portrayed in the works of painters and sculptors such as Władysław Podkowiński, Wojciech Weiss, Bolesław Biegas and the designer of the monument in the Łazienki Royal Baths Park in Warsaw - Wacław Szymanowski. Critics and writers also helped to form the new portrait of the composer: Stanisław Przybyszewski, Cezary Jellenta, Wacław Nałkowski and Antoni Potocki. Their utterances allow us to grasp the dependency of the new picture on the theory of neuroses, advanced in 1881 by George Miller Beard and then developed and popularised during the last quarter of the nineteenth century by Richard Kraff-Ebing and Paolo Mantegazza, among others. Nervousness was considered to be the dominated feature of modern civilisation. These concepts were also influential in music criticism. Representatives of nervousness in music proved to be the Richards - Wagner and Strauss - and also Juliusz Zarębski and Ignacy Jan Paderewski. The latter, in a speech from 1911, depicted Chopin implicitly in terms of nervousness, which was also becoming a feature of the Polish national character. However, theories of neuroses were applied first and foremost to the individual psyche. The fundamental inner conflict of modern man, exposed to a surfeit of external stimuli, supposedly arose between the over-developed brain and the rest of the nervous system, as the centre of feelings and will. And it was the paresis of emotions and volition that brought a growth in the role of music, which, depending on a particular author’s assessment, either was itself the result and expression of nervous disturbance and contributed to the further deepening of the process of destruction (the stance of Antoni Sygietyński) or else filled the space left by subordinated emotions and enabled them to rebuild (the opinion of the novelist Eliza Orzeszkowa). The view of Chopin as a eulogist of new sensitivity was made manifest in Maurice Rollinat’s volume of poetry Les Nervoses, which caused quite a stir in the mid 1880s, and it was represented in Poland by Zenon Przesmycki’s Życie, and a philosophical treatise by Jean-Marie Guyau published in that periodical in 1887.
Źródło:
Interdisciplinary Studies in Musicology; 2010, 9; 177-194
1734-2406
Pojawia się w:
Interdisciplinary Studies in Musicology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Postęp i myśl krytyczna u Norwida i Piotra Ławrowa
Progress and critical thought in Norwid’s and Peter Lavrov’s work
Autorzy:
van Nieukerken, Arent
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117488.pdf
Data publikacji:
2020-12-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Norwid
Ławrow
postęp
religia
scjentyzm
rasa
Lavrov
progress
religion
scientism
race
Opis:
Polski późny romantyk Cyprian Norwid i rosyjski filozof i socjolog Piotr Ławrow spotkali się jako emigranci w Paryżu lat siedemdziesiątych XIX wieku. Szanowali się wzajemnie, choć mieli wykluczające się na pierwszy rzut oka światopoglądy (ale łączyło ich niezadowolenie z politycznego status quo). Ławrow był ateistą i uważał, że w epoce naukowego postępu religia stanowi czynnik „reakcyjny”, hamujący dalszą emancypację jednostki (choć wcześniej spełniła pozytywną rolę). Norwid uważał zaś, że postęp bez zakorzenienia w chrześcijańskim sacrum zawęża ideę człowieczeństwa, redukując ją do „fizjologicznego” determinizmu. Artykuł pokazuje współczesne konteksty sporu między polskim katolikiem a ateistycznym Rosjaninem i poświęca sporo uwagi negatywnym konsekwencjom wąskiej postawy scentystycznej (odrzuconym zresztą przez Ławrowa), np. relacji między ówczesnymi badaniami antropologicznymi a teoriami rasowymi.
The Polish romantic poet Cyprian Norwid and the Russian philosopher and sociologist Piotr Lavrov met while living as exiles in Paris during the seventies of the XIX century. They respected each other, although their worldviews could at first sight not be reconciled (but they were both discontent of the political status quo). Lavrov was an atheist and considered religion to be a „reactionary” force in the age of scientific progress, slowing down the further emancipation of the individual (though previously it performed a positive role). Norwid—on the other hand—thought that progress without roots in Christian sacrality would restrict the idea of humanity and reduce it to a physiological determinism. This article shows the debate between a Polish catholic and an atheist Russian in the context of the period. It focuses on the negative consequences of a narrow scientist attitude (as a matter of fact, rejected by Lavrov), e.g. the relation between contemporary anthropological research and racial theories.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2020, 38; 59-69
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Duch wynalazczy, nauka, fikcja – Jan Szczepanik i Franciszek Pik Mirandola jako prekursorzy science fiction
Invention, science, fiction – Jan Szczepanik and Franciszek Pik Mirandola as forerunners of sci-fi literature
Autorzy:
Gruchała, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433486.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Karpacka Państwowa Uczelnia w Krośnie
Tematy:
Franciszek Pik Mirandola
Jan Szczepanik
science fiction
modernism
scientism
modernizm
scjentyzm
Opis:
Duch wynalazczy, nauka, fikcja – Jan Szczepanik  i Franciszek Pik Mirandola jako prekursorzy science fiction Artykuł ukazuje epizod z dziejów literatury science-fiction w Polsce. Przyjaciele z lat szkolnych – Jan Szczepanik i Franciszek Pik Mirandola – wspólnie rozwijali pasję wynalazczą. Pierwszy z nich osiągnął na tym polu światowy sukces, jako twórca technologii tkackich opartych o techniki fotograficzne, a także dzięki wykonaniu kamizelki kuloodpornej dla władcy Hiszpanii, natomiast Franciszek Pik pomysły wynalazków gromadził w szufladzie, starając się zaistnieć jako pisarz. Obaj nosili cechy osobowości podwójnych: Szczepanik wydawał się współczesnym wcieleniem twórczego geniusza niezrozumianego przez mieszczańskie społeczeństwo, drugi kilkakrotnie wracał do zawodu aptekarskiego, marząc o sławie artysty. Kompetencje techniczne Franciszka Pika pozwoliły mu w sposób nowatorski eksperymentować z językiem nauki i snuć z jego pomocą refleksję egzystencjalną i metafizyczną. Opowiadania pisane w ten sposób: Cel, Lux perpetua, Pamiętnik płomienia swą oryginalnością do dziś zadziwiają i stanowią nowatorski wkład Pika w rozwój konwencji prozy fantastyczno-naukowej w Polsce. Niestety, nowatorstwo to nie zyskało za życia artysty poklasku publiczności i podobnie jak genialne wynalazki Szczepanika musiało czekać na ponowne odkrycie już po śmierci autora.
Invention, science, fiction – Jan Szczepanik and Franciszek Pik Mirandola as forerunners of sci-fi literature The paper focuses on an early episode in the history of science fiction literature in Poland. Two friends since childhood, Jan Szczepanik and Franciszek Pik Mirandola shared a flair for inventions. The former received an international acclaim for his weaving technology based on photography and for a bulletproof jacket that saved the king of Spain’s life when an assassin’s bullet hit him. The latter stored his ideas for inventions in a special drawer, but his primary ambition was to become an artist. Paradoxically, it was Szczepanik who was recognized as a creative genius misunderstood by conservative readers, whereas Pik had to earn a living as a chemist, unsuccessfully claiming his position as a man of letters. Nevertheless, his technical expertise enabled him to contribute to the emergence of Polish science fiction literary. In his short stories Cel, Lux perpetua, or Pamiętnik płomienia Pik explored the metaphysical and existential dilemmas of his time, expressing his ideas with an inventory borrowed from his technical and chemical profession. The novelty of his writing as well as of Szczepanik’s ideas was not recognized at the time and was only appreciated posthumously.
Źródło:
Studia Pigoniana; 2023, 6, 6; 101-111
2657-3261
Pojawia się w:
Studia Pigoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Energy of Non-Simple Stories: Humanities in the Form of Pedagogy and Educational Research
Energia opowieści nieprostych: humanistyka w formie pedagogiki i badań edukacyjnych
Autorzy:
Maliszewski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26062189.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
humanistyka
scjentyzm
pedagogika
hermeneutyka
subiektywność
edukacja
humanities
scientism
pedagogy
hermeneutics
subjectivity
education
Opis:
In the article, I put forward the thesis that research based on scientistic assumptions (in the sense of the tendency to make the humanities and social sciences similar to natural sciences, that is: based on ontological and methodological naturalism) is marginal and only auxiliary importance in the exploration of human practices (I consider it on the example of pedagogy as the science of a subjective and communicational undertaking called education). I argue that when the scientistic model of research becomes dominant – as it is nowadays – it obscures the basic subject of pedagogical research: education. As a result, the public image of education is reduced and distorted.
W artykule stawiam tezę, że badania oparte na założeniach scjentystycznych (w sensie dążenia do upodobnienia nauk humanistycznych i społecznych do nauk przyrodniczych, czyli opartych na naturalizmie ontologicznym i metodologicznym) mają charakter marginalny, a ich znaczenie dla eksploracji ludzkich praktyk ma co najwyżej pomocniczy charakter. (Rozważam tę tezę na przykładzie pedagogiki jako nauki o przedsięwzięciu podmiotowym i komunikacyjnym, zwanym edukacją). Twierdzę, że kiedy scjentystyczny model badań staje się dominujący – jak ma to miejsce obecnie – zaciemnia on podstawowy przedmiot badań pedagogicznych: edukację. W rezultacie publiczny wizerunek edukacji jest pomniejszony i zniekształcony.
Źródło:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2023, 47; 65-82
1508-6305
2544-3186
Pojawia się w:
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
A Trial of Materialism
Próba materializmu
Autorzy:
Żukowska, Urszula Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1366849.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
materialism, Lucretius, positivism
scientism
Bolesław Prus
Ignacy Dąbrowski
materializm
Lukrecjusz
pozytywizm
scjentyzm
Opis:
The purpose of this paper is to present the main stream of the reception of Lucretius’ materialistic philosophy in Poland based on the works of the positivist period, as well as the stances of scholars who take up this subject. It outlines how positivism remains faithful to the Romantic spirit concerning the primacy of spirit and God over materialism and scientism. Additionally, the paper presents the arguments used against the materialistic philosophy in the works of Bolesław Prus and Ignacy Dąbrowski. This has led to the conclusion that there was no place for an alternative to Christian doctrine.
Celem artykułu jest przedstawienie głównego nurtu recepcji filozofii materialistycznej Lukrecjusza w Polsce na przykładzie dzieł z epoki pozytywizmu, a także stanowisk badaczy, którzy ten temat podejmują. Ukazano, w jaki sposób pozytywizm pozostaje wierny romantycznemu duchowi w kwestii prymatu ducha i Boga nad materializmem i scjentyzmem. Ponadto w artykule zaprezentowano argumenty z dzieł Bolesława Prusa oraz Ignacego Dąbrowskiego, którym filozofia materialistyczna w Polsce musi się oprzeć. To doprowadziło do konkluzji o braku miejsca dla alternatywy wobec doktryny chrześcijańskiej.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2020, 38, 1; 69-79
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Który naturalizm?
Which Naturalism?
Autorzy:
Cottingham, John
Iwanicki, Marcin
Teske, Joanna Klara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31232836.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
nature
scientism
secularism
natural light
theism
natura
scjentyzm
sekularyzm
przyrodzone światło
teizm
Opis:
Program „naturalizacji” bywa we współczesnej laickiej filozofii przedstawiany w opozycji do tradycyjnego teizmu. Biorąc jednak pod uwagę historię terminów „natura” i „naturalny”, widać brak ciągłości między tym, jak owe terminy są rozumiane obecnie, a jak rozumiano je w przeszłości. Nowożytny „naturalista”, który domaga się, by wszystkie zjawiska umieścić w dziedzinie tego, co naturalne, stawia tezę, którą wielu klasycznych, średniowiecznych i wczesnonowożytnych filozofów i teologów uznałoby za dość samooczywistą. Zmiana, która tu zaszła, nie polega na decyzji, by do dziedziny naturalnej włączyć to, co poprzednio było z niej wykluczone, lecz na zupełnie innym rozumieniu tejże dziedziny. W artykule argumentuję, że filozoficznie ciekawe jest nie tyle pytanie, czy powinniśmy być naturalistami, ile pytanie, który z dwóch naturalizmów należy przyjąć: świecki naturalizm, z jego neutralistyczną koncepcją natury w ogóle i ludzkiej natury w szczególności, czy teistyczny naturalizm, wedle którego świat naturalny i nasza własna natura noszą znamię boskości. Okazuje się, że ujęcie sekularystyczne musi zmierzyć się z poważnymi wyzwaniami epistemicznymi i moralnymi.
The ‘naturalizing’ agenda in contemporary secularist philosophy is often presented in opposition to traditional theism. But looking at the history of the terms ‘nature’ and ‘natural’ reveals a discontinuity between how these terms are currently understood and how they were understood in the past. The modern ‘naturalist’, in insisting that all phenomena should be brought within the domain of the natural, is advancing a thesis that many classical, medieval and early-modern philosophers and theologians would have regarded as fairly self-evident. What has changed is not that there is a new determination to include within the natural domain what was previously excluded from it, but rather that there is a radical shift in how the natural domain is to be understood. This paper argues that the philosophically interesting question is not whether or not we should be naturalists, but which of two naturalisms we should adopt: secular naturalism, with its neutralist conception of nature in general and of human nature in particular, or theistic naturalism, according to which the natural world and our own nature bear the stamp of the divine. It turns out the former (secularist) view is vulnerable to serious difficulties, on both the epistemic and the moral fronts.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2023, 71, 3; 299-317
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Body, spirit and gender in Maria Komornicka’s poetry
Autorzy:
Lisowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/628197.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
androgyny, anthropology, body, decadence movement, spirit, expressionism, evolutionism, cultural construct, convention, gender, scientism, identity
Opis:
This paper concerns three significant concepts in Maria Komornicka’s writings: body, spirit and gender. The first two are closely related to each other, thus initial paragraphs are devoted to them both. On the basis of these reflections, I draw some conclusion about the image of gender created by the poet. The notion of gender is analysed in terms of Young Poland discourse of gender and from the perspective of modern methodologies: feminist criticism as well as gender and queer studies. This paper aims at encouraging the reader to reinterpret M. Komornicka’s output with contemporary awareness.
Źródło:
Journal of Education Culture and Society; 2011, 2, 1; 96-106
2081-1640
Pojawia się w:
Journal of Education Culture and Society
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Twórcze echa neurotycznej młodości Żeromskiego, czyli pisarstwo wywiedzione z Dzienników
The Creative Echoes of Żeromski’s Neurotic Youth, or Writing Derived from Diaries
Autorzy:
Okulicz-Kozaryn, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1042027.pdf
Data publikacji:
2016-11-17
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Stefan Żeromski’s writings
diaristics
autobiographism
autoanalysis
nervousness
scientism
antipositivistic turn
modernism
Young Poland
Opis:
Until now, Stanisław Żeromski’s writings have not been viewed with regard to literature common to the age of anxiety from the turn of the eighties and nineties of the 19th century, though there are numerous common aspects shared by both. These are clearly discernible in the early works of the writer, written in his youthful days, and shaped among others by J. Ochorowicz’s literary piece Z dziennika psychologa (“From a psychologist’s diary”) concerning the latter’s views on the neuropsychological system of man, the acquired habitual self-analysis and autobiographism rooted in the practical activities of a diarist; all of which surface both in the subject matter, the singularity of style, narration, as well as the composition of later works by the author. By devoting the majority of space and attention to identifying and tracing literary awareness in his intimate notes from 1882 to 1891 – of which one volume carries the title Dziennik człowieka nerwowego (“Diary of the anxious man”) – R. Okulicz-Kozaryn portrays its role in Siłaczka (“The Strongwoman”), Mogiła (“The Grave”) and Źródło (“The Source”), also in Ludzie bezdomni (“The Homeless”). He further claims that Żeromski’s Dzienniki (“Diaries”) should be presented as its laboratory sample, whereas the entire literary output of the writer ought to be interpreted as more advanced consequences of the then initiated experiment.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2016, 27; 67-85
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die Aggressionstheorie Darwins nach Freud und die christliche Nachstenliebe
Teoria agresji Darwina według Freuda i chrześcijańska miłość bliźniego
Darwins Theory of Aggression according to Freud and the Christian Love of Neighbor
Autorzy:
Piegsa, Joachim
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1047882.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
aggression
theory of evolution
reductionism
scientism
psychoanalysis
conscience
agresja
teoria ewolucji
redukcjonizm
scjentyzm
psychoanaliza
sumienie
Opis:
According to Charles Darwin's theory of evolution, aggression is an indispensable factor of development, since the stronger eliminates the weaker. This behavior works on the plane of lower living beings and proceeds through environmentally conditioned selection. In the case of beings driven by instinct, human beings included, such a selection is effected by means of aggression. The theory has moral implications and they are the focus of the present paper. The author discusses the practical implementations of this theory in "the age wolves", as he calls the time of Hitler's and Stalin's dictatorships, and also in the "futuristic manifesto" - the aftermath of the French Revolution, as well as in the framework of Freud's psychoanalysis, where one of the basic thesis claims that renouncement of the sexual drive leads to aggression. According to the author such beliefs are relevant to the contemporary phenomena of robotics, genetic technology and nanotechnology. The author enters into polemics with those beliefs by referring to the basic contents of the Christian faith, mainly to the perspective of the love of neighbor.
Zgodnie z teorią ewolucji Ch. Darwina, agresja stanowi niezbędny faktor rozwoju, gdyż silniejszy eliminuje słabszego. Dzieje się to na płaszczyźnie niższych istot żywych na drodze selekcji uwarunkowanej środowiskiem. W przypadku istot kierujących się instynktem, w tym także u człowieka, dokonuje się to na drodze agresji. Teoria ta ma swoje implikacje moralne, co jest przedmiotem niniejszego artykułu. Autor omawia w nim zarówno praktyczne zastosowanie założeń tej teorii w ,,wieku wilków", jak nazywa czas dyktatur hitlerowskiej i stalinowskiej, ale także w ,,futurystycznym manifeście" będącym pokłosiem Rewolucji Francuskiej czy w ramach psychoanalizy Z. Freuda, którego jedna z podstawowych tez głosi, że rezygnacja z popędu prowadzi do agresji. W przekonaniu autora, z przekonaniami tymi wiążą się współczesne zjawiska robotyki, techniki genetycznej i nanotechnologii. Z tymi poglądami autor polemizuje, odwołując się do podstawowych treści wiary chrześcijańskiej, głównie zaś do perspektywy miłości bliźniego.
Źródło:
Teologia i moralność; 2013, 8, 2(14); 141-161
1898-2964
2450-4602
Pojawia się w:
Teologia i moralność
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między scjentyzmem a kognitywizmem
On the borderline between scientism and cognitivism
Autorzy:
Szczepankowska, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/615477.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
paradigm’s dominance in linguistics
scientism vs. cognitivism
interdisciplinary approach in the study of language
Opis:
The paper diagnoses the condition of the contemporary linguistics from the viewpoint of “the power of discourse” and, specifically, the competition of “paradigms” (according to T. Kuhn’s definition) determining the object, goals and methods of research and the manner of presenting knowledge in the discursive community of linguists. Identifying the basic difficulties hindering a change of a paradigm or at least a reconstruction of the hierarchy of the prevalent methodologies in the contemporary linguistics is the aim of the discussions presented in the paper. The author states that linguistics has been at the crossroads of opposite trends, which – to simplify the issue slightly – can be linked with structuralism on the one hand and cognitivism on the other, for some time now. The former paradigm is related to scientism, which imposes the status of an exact, autonomous science limited to grammar on linguistics; the latter one prefers an interdisciplinary approach with the objective of integrating the study of language with other fields of knowledge, and primarily of the operation of the human brain and the process of communication within a community with the use of linguistic symbols, set for linguists. The author proves that the competition of diverse theories and research methods is a manifestation of the desired creativity and openness of linguistics as a discipline within humanities. Negative effects of a given paradigm’s dominance are concerned more with evaluating research works according to traditional criteria imposed by exact sciences.
Źródło:
Stylistyka; 2016, 25; 145-160
1230-2287
2545-1669
Pojawia się w:
Stylistyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Christian theology and the new atheism: the hierarchy of explanations
Teologia chrześcijańska a nowy ateizm: hierarchia wyjaśnień
Autorzy:
Nonyelu, Francis
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1601618.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
religia
nauka
nowy ateizm
scjentyzm
hierarchia wyjaśnień
religion
science
new atheism
scientism
hierarchy of explanations
Opis:
The hierarchy of explanations is necessary. Both science and theology are rooted, each in its own way, in the human desire to understand and know, but they seek understanding and truth from within formally distinct horizons of inquiry. These horizons do not overlap, compete, or conflict with each other, and what constitutes data, evidence, and confirmation in one is not the same as in the other.
Dialog Kościoła ze współczesnym społeczeństwem, zwłaszcza po Soborze Watykańskim II, prowadzi do otwarcia teologii na wiele dziedzin kultury i nauki. Obecnie Kościół systematycznie proponuje budowanie relacji między nauką i wiarą. To spowodowało radykalną zmianę i przejście od podejrzeń i wrogości do komplementarności i uznania potrzeby obustronnej współpracy w czasach kryzysu kultury naukowo-technologicznej. Roszczenie do prawdy wysuwane przez naukę opartą na racjonalności jest przez Kościół powszechnie uznawane, lecz twierdzenie „nowych ateistów”, że nauka stanowi ostateczne wyjaśnienie, musi zostać odrzucone, gdyż nie jest ona w stanie odpowiedzieć na pytanie o sens ludzkiego życia. Nie może być fundamentalnych konfliktów między wiarą a rozumem, ponieważ odnoszą się one do tego samego Bożego źródła wszelkiej prawdy. Nauka musi akceptować swoje granice poprzez określenie intelektualnej precyzji, inaczej mogłaby zostać potraktowana nie jako metoda poznawcza, lecz jako wiara.
Źródło:
Teologia w Polsce; 2016, 10, 1; 151-163
1732-4572
Pojawia się w:
Teologia w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Saving Order of Science: New Atheist Sam Harris’s Scientism is not Fundamentalism but Affective Attachment to a Salvific Epistemology
Autorzy:
Ruper, Stefani
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/49333893.pdf
Data publikacji:
2024-08-31
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydział Filozofii
Tematy:
new atheism
Sam Harris
scientism
theory of religion
affect theory
religion and science
implicit religion
Opis:
The New Atheist movement has been called “fundamentalist” in its allegiance to science. While true that New Atheism is remarkable among the various historical formations of atheism for its championing of the sciences, it is not fundamentalist. Where it does share a resemblance to Christian fundamentalism is in their respective attachments to a salvific epistemology either of science or of faith. For New Atheists, science “saves” as it provides order against chaos. This paper focuses on the writings of the New Atheist Sam Harris, drawing attention not just to the ordering function of science generally but also the ways in which Harris deploys science to engulf 1) morality, 2) the Buddhist belief that the self is an illusion, and 3) Buddhist practices of meditation. This study illuminates some affective potencies of science (or other potential epistemologies) as an ordering, and therefore “salvific,” way of navigating the world.
Źródło:
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture; 2024, 8, 2; 27-60
2544-302X
Pojawia się w:
Eidos. A Journal for Philosophy of Culture
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyczynek do krytyki tendencji naukocentrycznych we współczesnej ochronie przyrody
Contribution to the Critique of the Science-Centrism in Contemporary Environmental Protection
Autorzy:
Kubiak, Adam P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012909.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia ekologiczna
scjentyzm
ochrona przyrody
ochrona środowiska
sozologia
ecophilosophy
scientism
protection of nature
environmental protection
sozology
Opis:
This paper is an attempt to meta-subjective revision of contemporary “ecological” issues concerning glorification of science (called by the Author „science-centrism) present in paradigm and practice of nature protection. Assuming that science can be often treated as conditio sine qua non of effective pro-ecological activity, and that such approach isn’t in fact appropriate, the Author led diverse arguments supporting the thesis that the presence of science isn’t necessary in theoretical and applied protection of nature. Within the discourse he tried to defend the possibilities of the wide spectrum of environmental-friendly approaches and appreciate alter-scientific paradigms and tools of nature protection. The Author attempted to emphasize that science-based tools of nature protection aren’t of absolute type. He tried to present a relativized scientific approach (possibility against necessity) as an opportunity to create wiser and more rational vision of nature protection, not based on idolatry of science.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2010, 58, 2; 5-27
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy współczesna antropologia uwzględnia wiarę?
Autorzy:
Kraj, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/571750.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:
Christian culture
person
anthropological conflict
epistemological error
scientism
kultura chrześcijańska
osoba
konflikt antropologiczny
błąd epistemologiczny
scjentyzm
Opis:
At present there are two predominant world outlooks on anthropology. On one side, there is Christian anthropology which takes faith into consideration. Taking faith into consideration means seriously considering such issues as: the linear concept of time, the Christian concept of man created in the image and likeness of God, the concept of human freedom, and the concept of human personhood rooted in metaphysics. The majority of contemporary anthropological positions reject the transcendent and metaphysical dimensions of the world, the existence of God, and the Christian concept of man. The main area of anthropological conflict is in bioethics. The main reason for the rejection of the Christian worldview is an infatuation with empirical science which results in categorical reductionism and scientism. It is said that empirical methodology is the only methodology which provides reliable knowledge about the world and man. The other reason for the rejection of the Christian concept of man derives from dualistic anthropology related to Descartes. It treats the human body as a raw material to be used to form the human being according to the ideas born in his/her mind. It may be particularly dangerous for man. The rejection of God and his plans for man exposes the latter to serious problems. To avoid them he should revise his epistemology and open himself to the integral truth about himself and the world. It is Christian anthropology based on the Christian faith which provides him this insight into truth.
Źródło:
Polonia Sacra; 2013, 17, 2
1428-5673
Pojawia się w:
Polonia Sacra
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Compositions of Being: Metaphysical and Non-Metaphysical Ways of Understanding and Discerning Them
Autorzy:
Maryniarczyk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/507504.pdf
Data publikacji:
2017-06-30
Wydawca:
International Étienne Gilson Society
Tematy:
ontic
subontic
composition
being
method
discernment
metaphysics
physics
scientism
phenomenology
abstractionism
interpretation
structure
nature
whole
part
Opis:
This article discusses different ways of understanding compositions of being, and different methods for discerning them. It considers non-metaphysical (physical, scientistic, phenomenological, abstractionist) interpretations in order to decide whether metaphysics can use them to discover and gain knowledge of the elements that determine the deepest structure of beings, and which set their mode of being. The paper also shows how much the metaphysical method for discerning the compositions of being is different from non-metaphysical methods.
Źródło:
Studia Gilsoniana; 2017, 6, 2; 269-286
2300-0066
Pojawia się w:
Studia Gilsoniana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 40

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies