Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Science-and-Theology" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-26 z 26
    Tytuł:
    The interdisciplinary profile of theology—fashion or necessity?
    Autorzy:
    Anderwald, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31804101.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    evolutionary theology
    interdisciplinarity
    science and theology
    Opis:
    This review pertains to the book Evolutionary Theology (Teologia ewolucyjna) written by Wojciech P. Grygiel and Damian Wąsek. The book presents a distinct and modern viewpoint on theology by offering a comprehensive analysis of the characteristics of theological language and utilizing it to reevaluate certain theological beliefs, such as the concept of original sin, within the framework of the ever-changing understanding of the Universe. This approach contributes significantly to the restoration of theology’s credibility in modern culture by bridging the gap between science and theology.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2023, 75; 259-266
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Die Bedeutung Johannes Pauls II. in der Auseinandersetzung zwischen Theologie und Naturwissenschaften
    Autorzy:
    Śledziewski, Sławomir
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/668463.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    John Paul II
    faith and reason
    science and theology
    “Fides et ratio”
    Opis:
    One of the characteristics of the teaching of Pope John Paul II is his approach to the subject of faith and reason, which have played a central role in the development of civilization. They work best when they mutually challenge one another to look farther, to probe more deeply, in quest of truth. Hostility between faith and reason is not accepted because both have their source in God. But when both work together, the human person has the chance of discovering the full truth about himself, the world and God. The author of this article argues that a large number of papal documents and pronouncements of Pope John Paul II show his contribution towards the bringing together of natural sciences and theology. This is also a challenge for those who continue this effort.
    Źródło:
    The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II; 2012, 2, 1
    2391-6559
    2083-8018
    Pojawia się w:
    The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Evolutionary theology: a new chapter in the relations between theology and science
    Autorzy:
    Grygiel, Wojciech P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1927002.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    evolution
    hermeneutics
    rationality
    picture of the world
    relations between science and theology
    Opis:
    Despite many arduous attempts to reconcile the separation between theology and science, the common ground where these two areas of intellectual inquiry could converge has not been fully identified yet. The purpose of this paper is to use evolutionary theology as the new and unique framework in which science and theology are indeed brought into coherent alignment. The major step in this effort is to acknowledge that theology can no longer dialogue with science but must assume science and its method as its conceptual foundation. This approach successfully does away with any tensions that may arise between the two disciplines and establishes a firm ground on which neither of them will turn into ideology. Moreover, it enables the dialogue with contemporary scientific atheism on solid grounds and the restoration of the credibility of theology in the secularist culture of the day.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2020, 56, 3; 101-123
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Towards an Adequate Anthropology
    W kierunku adekwatnej antropologii
    Autorzy:
    Jastrzębski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/571599.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    person
    holistic anthropology
    science and theology
    osoba
    antropologia holistyczna
    teologia i nauka
    Opis:
    An adequate anthropology is an anthropology that sees each human being as a person. It reveals fully our complexity and the fascinating dignity of human beings. ‘Adequate anthropology’ is a term proposed by John Paul II and based on three sources: The Bible, theology, and philosophy. Generally speaking, its aim consists in the defense of a large and holistic concept of our existence in opposition to all contemporary reductionistic accounts. Developing an adequate anthropology enables us to discover the very truth about ourselves. While considering the results of scientific research, it never loses sight of revelation. It is through revelation that the Creator of our being gives us the best insights into ourselves. An adequate anthropology begins by reflecting on our existential situation, which is the splintering of God’s image in us, and ends with the incarnate Word as the model of a perfect personhood.
    Antropologia adekwatna jest antropologią, która postrzega każdą istotę ludzką jako osobę. Ujawnia ona w pełni złożoność i niezwykłą godność człowieka. ‘Antropologia adekwatna’ to wyrażenie zaproponowane przez Jana Pawła II i oparte na trzech źródłach: Biblii, teologii i filozofii. Ogólnie rzecz biorąc, jej celem jest obrona holistycznej koncepcji naszego istnienia w opozycji do wszystkich współczesnych podejść redukcjonistycznych. Rozwijanie antropologii adekwatnej pozwala nam odkryć prawdę o nas samych. Rozważając wyniki badań naukowych, nigdy nie traci z oczu Objawienia. To właśnie poprzez Objawienie Stwórca naszej istoty umożliwia nam najlepszy wgląd w nas samych. Antropologia adekwatna rozpoczyna się od refleksji nad naszą sytuacją egzystencjalną, która jest zniekształceniem Bożego obrazu w nas, a kończy na Wcielonym Słowie, które jest obrazem doskonałego bycia człowiekiem.
    Źródło:
    Polonia Sacra; 2019, 23, 1(55); 53-67
    1428-5673
    Pojawia się w:
    Polonia Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krytyka nauki w filozofii Johna Polkinghornea
    John Polkinghorne’s Criticism of Science
    Autorzy:
    Abdank-Kozubski, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1817400.pdf
    Data publikacji:
    2008-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    nauka i teologia
    wartości
    dialog
    Johna Polkinghorne
    science and theology
    values
    dialogue
    Źródło:
    Studia Ecologiae et Bioethicae; 2008, 6, 1; 487-497
    1733-1218
    Pojawia się w:
    Studia Ecologiae et Bioethicae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stanisław Dunin–Borkowski and his views on Einstein’s special theory of relativity
    Autorzy:
    Rodzeń, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2140674.pdf
    Data publikacji:
    2022-11-08
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    Stanisław Dunin-Borkowski
    Spinoza
    special theory of relativity
    neo-scholastic philosophy
    philosophy of nature
    science and theology
    Opis:
    The main purpose of this article is to discuss the views of the Jesuit Stanisław Dunin–Borkowski (1864–1934) about Albert Einstein’s theory of relativity. These days, Dunin–Borkowski is a rather obscure figure despite rising to fame in the interwar period as an outstanding expert in the philosophy of Baruch Spinoza. Thus, the secondary aim of this article is to remind ourselves of this somewhat forgotten scholar. As a researcher, writer, and pedagogue, Dunin–Borkowski was interested in numerous fields of knowledge. Among these were the natural sciences, including physics and the influence that new physical theories had on philosophical thought. This present study therefore fills a gap in the existing research about how Polish philosophers received Einstein’s theories. The example of Dunin–Borkowski also serves as a basis for discussing some of the fundamental problems of neo-scholasticism in receiving new mathematicised scientific theories.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2022, 72; 63-86
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teologia nauki – propozycja nowego otwarcia teologii na nauki
    Theology of science – a new opening of theology to natural sciences
    Autorzy:
    Trombik, Kamil
    Polak, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28762769.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    theology of science
    Michał Heller
    Józef Życiński
    theology and science
    Opis:
    In this paper we discuss the idea of theology of science, which is understood as a new branch of the- ology concerned with the problems arising in the context of natural sciences. Theology of science has been developed since 1980s. The authors of this concept are Michał Heller and Józef Życiński – philosophers involved in discussions between science and religion, who tried to find a new common area to develop this dialogue. The aim of the paper is to present the concept of theology of science in the historical and problematic perspective, taking into account the various challenges and research perspectives faced by this concept.
    Źródło:
    Człowiek i Społeczeństwo; 2022, 54; 49-64
    0239-3271
    Pojawia się w:
    Człowiek i Społeczeństwo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Botanical Theology of Julius Bernhard von Rohr
    Teologia botaniczna Juliusa Bernharda von Rohr
    Autorzy:
    Drozdek, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1992191.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-27
    Wydawca:
    Papieski Wydział Teologiczny we Wrocławiu
    Tematy:
    Julius Bernhard von Rohr
    Phyto-Theologia
    physico-theology
    theodicy
    science and theology
    Fitoteologia
    fizyko-teologia
    teologia naturalna
    teodycea
    nauka i teologia
    nauki przyrodnicze
    Opis:
    Julius Bernhard von Rohr (1688–1742) was alawyer by profession and an amateur but competent botanist. A religious man, he considered the study of nature to be a way of appreciating it as a work of God to find a way to God or to deepen one’s religious faith. This combination of natural science and theology found the best expression in his Phyto-Theologia in which he described in detail the botanical world to show it as an expression of divine power, wisdom, and goodness. He described in great detail various plants, their parts, the uses of plants for humans and animals, and the purposefulness manifesting itself in all aspects of the flora. Von Rohr addressed the problem of theodicy as related to the botanical world and the problem of an interplay between theology and science.
    Julius Bernhard von Rohr (1688–1742), choć był z wykształcenia prawnikiem, zajmował się także – amatorsko, ale kompetentnie – botaniką. Jako człowiek religijny uważał, że badanie przyrody prowadzi do uznania jej jako dzieła Bożego i jest sposobem na odnalezienie drogi do Boga lub na pogłębienie wiary. To połączenie nauk przyrodniczych i teologii znalazło najlepszy wyraz w jego Fitoteologii, gdzie szczegółowo opisał świat botaniki i ukazał go jako wyraz Bożej mocy, mądrości i dobroci. W tym dziele przedstawił bardzo szczegółowo różne rodzaje roślin, ich elementy oraz zastosowanie na potrzeby ludzi i zwierząt. Podjął również zagadnienie celowości przejawiającej się we wszystkich aspektach flory. Von Rohr zajął się ponadto problemem teodycei w odniesieniu do świata botanicznego oraz kwestią wzajemnego oddziaływania teologii i nauki.
    Źródło:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny; 2021, 29, 2; 77-92
    2544-6460
    Pojawia się w:
    Wrocławski Przegląd Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Metodologiczne ograniczenia procedur unaukowienia teologii
    Methodological Limitations of the Procedures for Making the Theology Scientific
    Autorzy:
    Turek, Józef
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2012833.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    relacja między nauką a teologią
    metodologiczne zasady autonomii i jednorodności dyscyplin naukowych
    relation between science and theology
    methodological principles of autonomy and homogenity of scientific disciplines
    Opis:
    * Tekst na podstawie referatu wygłoszonego na konferencji „Czy teologii potrzebne są nauki przyrodnicze?” (Tarnów 2006), opracowany przez ks. dra Dariusza Dąbka. The aim for this article is to point out the epistemological and methodological limitations of these procedures which head for making the theology scientific. These limitations result from commonly accepted in the philosophy of science principles, namely autonomy and homogeneity of the particular scientific disciplines. These disciplines in such cognitive acts as: inferring, explanation, interpreting, proving, defining and justification of clamed thesis require the situation in which both clauses of above mentioned endeavours belong to the same cognize plane. Otherwise we would have to deal with the attitude of the cognitive liberalism, which leads in its final consequences to the cognize chaos.
    The aim for this article is to point out the epistemological and methodological limitations of these procedures which head for making the theology scientific. These limitations result from commonly accepted in the philosophy of science principles, namely autonomy and homogeneity of the particular scientific disciplines. These disciplines in such cognitive acts as: inferring, explanation, interpreting, proving, defining and justification of clamed thesis require the situation in which both clauses of above mentioned endeavours belong to the same cognize plane. Otherwise we would have to deal with the attitude of the cognitive liberalism, which leads in its final consequences to the cognize chaos.
    Źródło:
    Roczniki Filozoficzne; 2011, 59, 2; 53-69
    0035-7685
    Pojawia się w:
    Roczniki Filozoficzne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teologia informacji jako odpowiedź na kryzys w idei stworzenia poswodowany ateistyczną interpretacją wyników badań przeprowadzonych na gruncie nauk przyrodniczych
    Theology of information, sa a response to the crisis caused by the idea of creating an atheistic interpretati on of the results of research conducted on the basis of the e natural sciences
    Autorzy:
    Jaźniewicz, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2010388.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    information
    theology of information
    theology and science
    informacja
    teologia informacji
    relacje między wiarą a nauką
    Opis:
    Jedną z przyczyn kryzysu, który dotyka badania teologiczne, jest fakt, iż nazbyt często pozbawione są one solidnych podstaw filozoficznych. Szczególnie wyraźnie widać to w podejmowanych dziś próbach opisania rzeczywistości stworzonej, o której coraz więcej do powiedzenia mają nauki przyrodnicze. Wydaje się, że w tej dziedzinie teologia jest w silnym odwrocie, co jest skrupulatnie wykorzystywane przez naukowców, którzy w duchu paradygmatu ateistycznego opracowują filozoficzne interpretacje wyników badań fizyki, chemii lub biologii. Nadzieję na zmianę tej sytuacji daje podjęcie systematycznych studiów nad filozoficzną i teologiczną interpretacją teorii informacji. W niniejszym artykule został postawiony postulat podjęcia odnośnych badań, które dają nadzieję na ożywienie twórczego dialogu między naukami humanistycznymi i przyrodniczymi, mającymi za główny cele poszukiwanie prawdy
    One of the reason of the collapse of the theological thinking is the fact that it does not find the support of philosophy. This can be seen in various problems, such as with trying to describe the created reality, about which natural science has increasingly more to say. Theology is in this field in strong retreat, what is precisely used by researchers who develop philosophical interpretations of results of physics, chemistry or biology research. Hope for a change of this situation is given by philosophical and theological interpretation of the theory of information. It seems to be the place for humanities and natural science to meet.
    Źródło:
    Colloquia Theologica Ottoniana; 2016, 1; 43-56
    1731-0555
    2353-2998
    Pojawia się w:
    Colloquia Theologica Ottoniana
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Krytyczne funkcje teologii w perspektywie przyszłości
    Autorzy:
    Kempa, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2040869.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-01
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    methodology of theology
    theology and science
    critical functions of theology
    metodologia teologii
    teologia a nauki
    krytyczne funkcje teologii
    Opis:
    W poszukiwaniu krytycznych funkcji teologii daje się zauważyć narastającą ilość dylematów przychodzących z wnętrza teologii jak i z współczesnej wiedzy o świecie, z którymi teologia musi się mierzyć, nie tylko udzielając oczekiwanych odpowiedzi, ale też konstruując własny wykład wiary: odpowiedni dla czasów współczesnych i zgodny z Tradycją wiary. Trudno tak obszerny materiał przedstawić w krótkim artykule inaczej niż na wysokim poziomie ogólności. Kluczem do usystematyzowanego zarysowania tych zagadnień jest spostrzeżenie, że zadania teologii można rozpatrywać w czterech różnych perspektywach, opartych na schemacie zadań „ad extra” i „ad intra”. Silny akcent zostaje postawiony na spotkanie teologii z naukami nowożytnymi. Próba podjęcia prognoz dotyczących przyszłości zostaje oparta na analizie sytuacji współczesnej w teologii i na ekstrapolacji istniejących trendów w najbliższą przyszłość.
    In the search for the critical functions of theology, we can find a growing number of dilemmas, which come from the theology itself and from the modern knowledge about the world. The theology has to present the Christian doctrine in the context of the modern world's view and still according to the roots of faith. It is difficult to present such a broad problem in a short paper other than in a general perspective. The key to the systematization of the problem is an observation that the tasks of theology can be seen in four different perspectives, connected to distinction "ad extra" - "ad intra".  A strong accent is set on the encounter of theology and science. The attempt to make predictions about the future situation is based on the analysis of the contemporary situation in theology and on the extrapolation of existing trends into the near future.
    Źródło:
    Studia Nauk Teologicznych PAN; 2021, 16; 49-66
    1896-3226
    2719-3101
    Pojawia się w:
    Studia Nauk Teologicznych PAN
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    In search of understanding: Can science and theology both contribute to a coherent worldview?
    Autorzy:
    Bugajak, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/431213.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
    Tematy:
    incommensurability
    Inter-Theoretic Relations theory
    mathematical models in science
    postulated ontology
    pure knowledge
    reference in science
    Science-and-Religion
    Science-and-Theology
    underdetermination
    worldview
    niewspółmierność
    teoria relacji inter-teoretycznych
    modele matematyczne w nauce
    ontologia postulowana
    wiedza czysta
    referencyjność
    Nauka i Religia
    Nauka i Teologia
    niedookreśloność
    obraz świata
    Opis:
    The paper, drawing on ancient ideals of knowledge: pure versus practical, argues that natural sciences cannot provide a real worldview by themselves. This is because they have features such as ambiguity of the scientific description of reality, meaninglessness of mathematical models employed, and non-referential character of many important scientific notions. This would leave the human desire to understand the world unfulfilled, if other sources of knowledge are excluded. But if they are allowed, then a proper way of reconciling independent or even seemingly divergent views has to be found. Among complementary sources of a worldview, many accept religion, or rather the rational reconstruction of religious beliefs – theology. This paper suggests that some important concepts found in the contemporary philosophy of science – among them underdetermination and incommensurability – point to ways which may allow for the provision of methodologically acceptable constructs, based on the two pillars – science and theology; constructs, which could go beyond vague metaphors towards a consistent worldview.
    Źródło:
    Studia Philosophiae Christianae; 2014, 50, 2; 47-67
    0585-5470
    Pojawia się w:
    Studia Philosophiae Christianae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pojęcie natury ludzkiej w nauce i teologii
    The Concept of Human Nature in Science and Theology
    Autorzy:
    van der Meer, Jitse M.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/553237.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Zielonogórski. Instytut Filozofii
    Tematy:
    religia a nauka
    teologia a nauka
    natura ludzka
    metafora
    religion and science
    theology and science
    human nature
    metaphor
    Opis:
    W obawie, że zmiany w naukowym rozumieniu przyrody wymuszą zmiany w przekonaniach religijnych, wielu chrześcijan utrzymuje religię i naukę w separacji. Chcąc złagodzić tę obawę, wykluczają istnienie oddziaływania między tymi dziedzinami, redukując jego złożoność. Naukę oraz religię sprowadza się na przykład do odrębnych dziedzin wiedzy, w których obowiązują ich własne, swoiste twierdzenia. Religię rozumie się jako pozalogiczny sposób funkcjonowania człowieka zwany wiarą, charakteryzujący się emocjonalnym spojrzeniem na świat. Jeśli zastosuje się teorię typów logicznych do religii i nauki, relacje logiczne mogą zachodzić wyłącznie pomiędzy logicznymi dziedzinami wiedzy. Dlatego między religią a nauką nie mogą zachodzić żadne relacje logiczne, jeśli tę pierwszą rozumie się jako pozalogiczny sposób funkcjonowania człowieka zwany wiarą, drugą zaś - jako logiczny sposób funkcjonowania. Niemniej udało się zidentyfikować przynajmniej jedną relację logiczną między religią a nauką, a wywierały one na siebie wpływ także na inne sposoby. Moja propozycja pozwala na wyjaśnienie tych sposobów oddziaływania dzięki zastąpieniu jednowymiarowych logicznych koncepcji poznania, takich jak syntaktyczne oraz semantyczne ujęcia teorii, wielowymiarową koncepcją poznania. Własne, alternatywne wyjaśnienie rozpocznę od osadzenia oddziaływań pomiędzy religią a nauką w naturze ludzkiej, ponieważ wyłącznie ludzie stoją w relacji zarówno do Boga, jak i przyrody. Następnie rozróżnię zakres nieredukowalnych sposobów funkcjonowania człowieka, ujawniających się w odpowiadających sobie wymiarach relacji osoby do Boga oraz przyrody. Posłużywszy się dwoma spośród tych wymiarów - zawierzeniem Bogu i poznaniem - jako przykładami, wykażę, że oddziaływanie pomiędzy religią a nauką rozumie się jako zachodzące pomiędzy (1) zawierzeniem Bogu (wiarą) a przekonaniami dotyczącymi Boga (teologią); (b) zawierzeniem Bogu (wiarą) a przekonaniami dotyczącymi świata (nauką) oraz (c) przekonaniami dotyczącymi Boga (teologią) a przekonaniami dotyczącymi świata (nauką). Argumentuję, że wszystkie razem i każdy z osobna sposób funkcjonowania człowieka może na siebie wzajemnie oddziaływać. Przykład takiego oddziaływania stanowi metaforyczne przeniesienie znaczenia między każdą z wymienionych powyżej par sposobów funkcjonowania człowieka.
    Many Christians separate religion and science for fear that changes in scientific understanding of nature will force changes in religious belief. To alleviate this fear, many Christians define interaction out of existence by reducing its complexity. For instance, science is often reduced to a logical domain of knowledge characterized by its propositions. Religion is taken to be a non-logical way of human functioning known as trusting characterized by feelings. According to the doctrine of logical types there can be logical relations only between logical domains of knowledge. Therefore, there can be no logical relations between religion and science if religion is taken to be a non-logical way of human functioning known as trusting, and science as a logical way of functioning. Yet one logical relation has been identified, and religion and science have affected each other’s content in other ways. These ways can be accounted for, I propose, by replacing one-dimensional logical conceptions of knowing such as the syntactic and semantic views of theory with a multi-dimensional conception of knowing. I begin my alternative account of the interaction between religion and science by grounding it in human nature because only people stand in relation to both God and nature. Next, I distinguish a range of irreducible ways of human functioning which correspond with dimensions of a person’s relation with God and with nature. Using two of these dimensions as an example — trusting and knowing — I show that interaction between religion and science is seen to be between (a) trust in God (faith) and beliefs about God (theology), (b) trust in God (faith) and beliefs about the world (science) and (c) beliefs about God (theology) and beliefs about the world (science). I argue that there can be interaction between each and every way of human functioning by means of the metaphoric transfer of meaning, for instance, between each of the pairs of functioning just listed.
    Źródło:
    Filozoficzne Aspekty Genezy; 2013, 10; 243-250
    2299-0356
    Pojawia się w:
    Filozoficzne Aspekty Genezy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teologicznofundamentalne modele relacji teologii i nauk ścisłych
    Fundamental theological models of the relation between theology and sciences
    Autorzy:
    Pokrywiński, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/595696.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
    Tematy:
    filozofia nauki; teologia fundamentalna; model; Michał Heller; teologia i nauki;
    philosophy of science; fundamental theology; theology and sciences; Michał Heller; model;
    Opis:
    Artykuł prezentuje kilka modeli łączności teologii i nauk w perspektywie teologicznofundamentalnej. Pozwalają one bez mieszania metod na interdyscyplinarne badanie i wyjaśnianie niektórych fenomenów oraz unikanie uproszczeń niektórych wniosków filozofii nauki. Zastosowana kategoria modelu unika jednostronności relacji – albo irenicznego dialogu, albo konfrontacyjnej opozycji. Poprzez wprowadzenie kategorii pomocniczej, wokół której zbudowany został konkretny model, uzyskano możliwość wzajemnego uzupełniania się teologii i nauk oraz budowania szerszej płaszczyzny racjonalności. Niektóre modele mogą okazać się użyteczne przy rozwiązywaniu ważnych problemów współczesności. Przedstawione zostały modele: prakseologiczny, ancilla theologiae, personalistyczny i teologii nauki.
    This paper presents a couple of models linking theology and science from an fundamental theological perspective. The idea to write such an article was generated from the lectures of Prof. W. Grygiel who represents the M. Heller’s school of philosophy of science. The purpose of this overview aims at showing multiple means of perceiving the relation between theology and science, which may be used in achieving both theological and scientific outcomes without mixing the proper methodology. The article consists of five points. It begins with two main tendencies in the background of creating new models: the dialogical and apological ones that come from the fundamental theological point of view. The next parts describe the following models: praxeological, ancilla theologiae, personalistic and theology of science. Each model was appraised according to its strong and weak points.
    Źródło:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2016, 36, 2; 31-61
    0137-3420
    Pojawia się w:
    Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem relacji pomiędzy nauką i wiarą w OBI
    The Problem of the Science-Faith Relationships in OBI
    Autorzy:
    Obolevitch, Teresa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/691312.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    science
    theology
    science and religion
    Michał Heller
    Opis:
    The main object of this paper is to present the investigations that have been made during recent years in OBI on the problems of the science-faith relationships. The methodology of this investigation is described, and some of the most important results mentioned.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2012, 50; 75-84
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    (Nie)obliczalny świat. Z filozoficzno-teologicznych rozważań nad granicami racjonalności
    A (Non)Computable World. Philosophical and Theological Reflections on the Limits of Rationality
    Autorzy:
    Nadbrzeżny, Antoni
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1601627.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Roger Penrose
    sztuczna inteligencja
    nieobliczalna świadomość
    tajemnica świata
    teologia nauki
    dialog między teologią a nauką
    artificial intelligence
    non-computable consciousness
    mystery of world
    theology of science
    dialogue between theology and science
    Opis:
    Teza Rogera Penrose’a o nieobliczalnym (niealgorytmicznym) charakterze ludzkiej świadomości (umysłu), będąca argumentem przeciwko możliwości stworzenia sztucznej inteligencji, może przyczynić się do wzmocnienia poczucia tajemniczości świata. Niezależnie od naszego stosunku do platonizmu matematycznego (zakładającego istnienie obiektywnych pozaczasowych bytów matematycznych) filozoficzna refleksja brytyjskiego kosmologa stanowi impuls do rozwijania współczesnej teologii w twórczym dialogu z naukami, kierującym się zasadą krytycznej otwartości i wzajemnej dynamicznej wymiany osiągnięć poznawczych.
    Contemporary developments in science challenge philosophy and theology much more deeply than it was in the past. Scientific research on artificial intelligence has brought us the new problems to be solved. So then the question arises: can the computer have a mind like a human? In this interdisciplinary article the author deals with the question of the limits of the rationality. He analyses the range of problems discussed in the field of science, philosophy and theology. He presents Roger Penrose’s idea of a non-computable (non-algorithmic) character of the human consciousness. Because of this basic feature humans are not reducible to the computer. The author takes into consideration the mystery of world and shows its relevance for the theology. Finally, he draws attention to the necessity to develop science-theology dialogue and to elaborate a new discipline called theology of science.
    Źródło:
    Teologia w Polsce; 2016, 10, 1; 81-93
    1732-4572
    Pojawia się w:
    Teologia w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od konfliktu do integracji. Historia i teologiczne uzasadnienie metodologicznej odrębności poznania wiary i rozumu
    Autorzy:
    Chyłka, Bartłomiej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/429143.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Fr. Wojciech Giertych
    theology of science
    methodology of science
    reason and faith
    Opis:
    The history of relationship between faith and reason is marked by four modelsof the interaction between science and theology proposed by Ian G. Barbour:conflict, independence, dialogue and integration. Even if nineteenth-centurypositivism is still present in many scientists’ minds, philosophy of science eventuallymanaged to overcome it in the 1960s. A mutual distrust between faithand reason started to disappear. In this context Fr. Michał Heller presenteda project of a new discipline – the theology of science which would look at theboundaries of the natural sciences from the theological point of view. According to Fr. Wojciech Giertych the adequate model of relationship between faith andreason can be based theologically on Chalcedonian Christology of Jesus’ twonatures. Since reason and faith come together unconfusedly and inseparably ina human being, a mutual dialogue and even integration between theology andscience is by all means possible.
    Źródło:
    Semina Scientiarum; 2017, 16
    1644-3365
    Pojawia się w:
    Semina Scientiarum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    A Theological Perspective on the Phenomenon of Life: Introduction into the Bios, Psyche, and Zoe
    Fenomen życia w perspektywie teologicznej: wprowadzenie w bios, psyche i zoe
    Autorzy:
    Pędrak, Anna
    Duszek, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2035022.pdf
    Data publikacji:
    2020-02-28
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    bios
    psyche
    zoe
    religia i nauka
    transcendentalność
    współczesna teologia
    religion and science
    transcendentality
    contemporary theology
    Opis:
    Życie jest pięknym i wyjątkowym zjawiskiem. Nie można go opisać za pomocą jednej definicji, ponieważ przejawia się na wiele różnych sposobów. Dlatego fenomen życia musi zostać uchwycony jako całość z uwzględnieniem jego podstawowych płaszczyzn. Autorzy pracy przeprowadzili interdyscyplinarne badania naukowe. Ich zadaniem było zgłębienie kwestii życia na trzech płaszczyznach: bios (życie w jego podstawowych przejawach), psyche (życie inteligentne i świadome) i zoe (życie, które przekracza siebie). Zebrane przez nich dane nabierają szczególnego znaczenia dzięki perspektywie teologicznej. Jest to podejście określające metodę pracy – ma ona interdyscyplinarną charakterystykę oraz jest wyrazem myślenia teologicznego. Umożliwia to zrozumienie całego fenomenu w jego transcendentalnej funkcji. Życie od samego początku wyłania się ku „czemuś więcej”. Ostatecznym celem tego transcendentalnego dynamizmu jest wiecznie żywy Bóg.
    Life is such a beautiful and unique phenomenon. It cannot be described by a single definition, as it manifests itself in many different ways. Therefore, the phenomenon of life must be captured as a whole and by including its essential planes. The authors of the paper did interdisciplinary research. Their task was an exploration of the issue of life on three planes: bios (life in its core manifestations), psyche (intelligent and conscious life), and zoe (life that transcends itself). The collected data gives an appropriate perspective for theological insight. This approach determines a methodology that is interdisciplinary and very theological in character. This in-depth perspective enables the whole phenomenon to be understood in its transcendental function. Life from its very inception emerges toward “something more.” The final goal of this transcendental dynamism is ever-living God.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2020, 67, 2; 109-124
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Theological Insight into the Phenomenon of Life: the Bios as a Vestigium Dei
    Wgląd teologiczny w fenomen życia: "Bios" jako "Vestigium Dei"
    Autorzy:
    Duszek, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1050779.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-16
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    nauka i religia
    stworzenie
    ewolucja
    projekt
    teologia przyrody
    science and religion
    creation
    evolution
    project
    theology of nature
    Opis:
    Contemporary discussion on the phenomenon of life is a meeting point for natural sciences and religion. In their dialogue, two extreme opinions prevail, which make us understand life either as a coincidental product of evolution or as an intelligent design created by an external intervention. Both views are reductionist and represent a misunderstanding of the multi-planar character of human cognition. Mature theological insight should not follow this path. Therefore, the article is an attempt to look at the phenomenon of life in a different way. It takes up the theological interpretation of biological life, according to the medieval-originating category of vestigium Dei. However, this notion must be reconstructed in such a way that it takes into account the semantic matrix that developed around it in the twentieth century. The newly developed category of vestigium is a hermeneutical key that allows us to better understand what it means that life, already in its basic manifestations, has a transcendental reference to God, as His trace.
    Współczesna dyskusja nad fenomenem życia jest miejscem spotkania nauk przyrodniczych i religii. W ich dialogu przeważają dwie skrajne opinie, które każą rozumieć życie albo jako przypadkowy produkt ewolucji, albo jako inteligentny projekt powstały dzięki zewnętrznej interwencji. Obydwa spojrzenia są redukcjonistyczne i stanowią przejaw niezrozumienia wielopłaszczyznowości ludzkiego poznania. Dojrzały wgląd teologiczny nie powinien podążać tą ścieżką. Dlatego artykuł jest próbą innego spojrzenia na fenomen życia. Podjęta zostaje w nim teologiczna interpretacja życia biologicznego według wywodzącej się ze średniowiecza kategorii vestigium Dei. Pojęcie to musi być jednak przebudowane tak, by uwzględniało osnowę semantyczną, która narosła wokół niego w XX wieku. Opracowana na nowo kategoria vestigium stanowi klucz hermeneutyczny, który pozwala lepiej zrozumieć, co to znaczy, że życie już w swoich podstawowych przejawach posiada transcendentalne odniesienie do Boga jako ślad.
    Źródło:
    Teologia w Polsce; 2019, 13, 1; 59-72
    1732-4572
    Pojawia się w:
    Teologia w Polsce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy potrzebujemy kwantowej teologii?
    Do we need quantum theology?
    Autorzy:
    Michoń, Łukasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560599.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu
    Tematy:
    kwantowa teologia
    relacja pomiędzy nauką i wiarą
    metodologia teologii
    filozofia nauki
    V. J. Stenger
    J. Polkingorne
    quantum theology
    relation between science and faith
    methodology of theology
    philosophy of science
    V.J. Stenger
    Opis:
    Celem artykułu jest próba sformułowania pozytywnej odpowiedzi na następujące pytanie: czy potrzebujemy kwantowej teologii? Dlatego też na samym początku zaprezentowano możliwe strategie badawcze dotyczące relacji nauki wiary. Następnie ukazano próby sformułowania definicji kwantowej teologii. W ostatniej części na przykładach teologicznych, zobrazowano możliwe zadania. Wśród zagadnień teologicznych wymienia się: antropologię, protologię, Wcielenie, Zmartwychwstanie oraz eschatologię.
    The aim of this article is to attempt to provide a positive answer to the following ques-tion: do we need a quantum theology? Therefore, at the outset it presents possible strategies for research on the relationship between: science and faith. Then, it shows the attempts to formulate the definition of quantum theology In the last part possible theological tasks are illustrated by the way of the examples. Among the theological issues are: anthropology, prothology, the Incarnation, the Resurrection, and eschatology.
    Źródło:
    Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia; 2017, 24; 275-286
    0208-7626
    Pojawia się w:
    Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dobro wspólne podstawą poszanowania człowieka w kontekście wyzwań społecznych
    The Common Good as the Basis of Respect for Human Beings in the Context of Social Challenges
    Autorzy:
    Nogowski, Jacek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1797922.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-28
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    katolicka nauka społeczna
    polityka społeczna
    teologia dogmatyczna i pastoralna
    catholic social science
    social policy
    dogmatic and pastoral theology
    Opis:
    Katolicka nauka społeczna Kościoła wyjaśnia, że dobro wspólne – to suma warunków życia społecznego pozwalająca osiągać pełniej i łatwiej własną doskonałość, pociągając za sobą prawa i obowiązki, dotyczące całego rodzaju ludzkiego. Każda grupa społeczna musi uwzględnić potrzeby i słuszne dążenia innych grup, co więcej, dobro wspólne całej rodziny ludzkiej. Dobro wspólne polega przede wszystkim na poszanowaniu praw i obowiązków osoby ludzkiej oraz na stworzeniu maksymalnych szans rozwoju jednostkom ludzkim przynależnym do różnych społeczności. Dobro wspólne, którego ludzie szukają i osiągają je, tworząc wspólnotę społeczną, jest gwarancją dobra osobistego, rodzinnego i grupowego. W poszanowaniu każdej osoby ludzkiej pomocna jest zasada powszechnego przeznaczenia dóbr, zasada pomocniczości i solidarności.
    The Catholic social teaching of the Church explains that the common good is the sum of the conditions of social life that allows to achieve more fully and more easily own perfection, entailing rights and obligations regarding the entire human race. Every social group must take into account needs and right aspirations of other group. Moreover, the common good of the entire human family. The common good consists in respecting rights and obligations of the human being and creating maximum opportunities for development for human individuals which belong to different communities. The common good that people seek and achieve by creating a social community is a guarantee of personal, family and group good. The principle of the universal destination of goods, the principle of subsidiarity and solidarity is helpful in respecting every human person.
    Źródło:
    Kościół i Prawo; 2020, 9, 1; 101-115
    0208-7928
    2544-5804
    Pojawia się w:
    Kościół i Prawo
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    St. John Paul II’s Ideas of Dialogue between the Church and Science
    Dialog Kościoła z nauką w ujęciu św. Jana Pawła II
    Autorzy:
    Anderwald, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2038077.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Jan Paweł II
    Kościół katolicki
    nauka
    teologia
    relacja Kościół i nauka
    John Paul II
    Catholic Church
    science
    theology
    relationship between the Church and science
    Opis:
    Wśród różnych obszarów tematycznych dialogu ze światem ważne miejsce w papieskim nauczaniu zajmuje dialog Kościoła z nauką. Dialog ten zasadniczo jest prowadzony, choć z różną intensywnością, od początku istnienia Kościoła, gdyż jest związany implicite z istotną dla myśli chrześcijańskiej relacją między rozumem a wiarą. Za pontyfikatu św. Jana Pawła II (1978-2005) problematyka dialogu Kościoła z nauką stała się ważnym elementem papieskiej troski i nauczania. O dużym zaangażowaniu papieża w dialog Kościoła z nauką świadczy wielość jego wypowiedzi, dotyczących różnych aspektów tegoż dialogu, wygłaszanych podczas różnej rangi spotkań z przedstawicielami nauki. Artykuł ma na celu syntetyczną prezentację wkładu św. Jana Pawła II w dialog Kościoła z nauką. Źródłem dla opracowania postawionego problemu są zasadniczo wypowiedzi papieża kierowane do członków Papieskiej Akademii Nauk, uczestników interdyscyplinarnych sympozjów, jak i okazjonalne przemówienia do ludzi nauki. Choć papieskie wypowiedzi dotykają różnych kwestii dotyczących dialogu Kościoła z nauką i najczęściej przeplatają się w jego wypowiedziach, to jednak zasadniczo koncentrują się wokół trzech: (1) uzasadnienie konieczności podejmowania dialogu Kościoła ze światem nauki; (2) jego metodologicznych uwarunkowań oraz (3) tematyki. Wymienione kwestie stanowią podstawę do wyznaczenia struktury dla prowadzonych rozważań, ukazując równocześnie konkretny wkład św. Jana Pawła II w rozwój dialogu Kościoła z nauką.
    This paper will analyse the teaching of Pope John Paul II with regard to the opening of the Church towards science. This is a relevant issue to the Christian faith. Its justification is made today in a climate of scientific thinking, in which scientific tools of recognising of the world, as well as the scientific picture of the world play an important role. This article will demonstrate in sequence: (1) the need for dialogue between the Church and science; (2) the methodological considerations, and (3) topics of this dialogue. Particular attention is paid to the papal indications on general criteria of dialogue between theologians, as the representatives of the Church and scientists, as the representatives of various fields of scientific exploration.
    Źródło:
    Roczniki Teologiczne; 2016, 63, 9; 81-94
    2353-7272
    Pojawia się w:
    Roczniki Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Naukowa filozofia Koła Krakowskiego
    Scientific philosophy of the Cracow Circle
    Autorzy:
    Wolak, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690574.pdf
    Data publikacji:
    2005
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    Cracow Circle
    Lvov-Warsaw School
    logic in theology
    science and religion
    Jan Salamucha
    Józef Maria Bocheński
    Franciszek Drewnowski
    Bolesław Sobociński
    Opis:
    The Cracow Circle was a group of four Polish philosophers and logicians (Salamucha, Bocheński, Drewnowski, Sobociński) connected with Lvov-Warsaw School. They tried to apply the modern logic to a Christian thought. This application first needed explication what the mathematical logic really is-not a science connected with the Aristotelian abstraction of the second degree but formal science unnecessary in a strict reasoning and defining. Then they showed how important was always exactness in Christian thought and wrote some papers in which the modern logic was used in different issues (maybe the most famous was Salamucha’s analysis of Thomas’ proof ex motu of the existence of God). Cracow Circle was also strongly interested in relations between science and religion, they tried to show and explore new ways to develop Christian, especially catholic, views of the world, philosophy and theology. Very interesting was Drewnowski’s philosophical program and its applications in various problems in philosophy, theology, sociology etc.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2005, 36; 97-122
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kazania filozofa
    Autorzy:
    Wolak, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/669407.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    faith
    morality
    freedom
    justice
    theology
    philosophy
    science
    time and eternity
    wiara
    moralność
    wolność
    sprawiedliwość
    teologia
    filozofia
    nauki przyrodnicze
    czas i wieczność
    Opis:
    Sermons by Father Michael Heller are perfect example of combining competence in theological and natural sciences with a passion for teaching the faith and to bearing witness to it. In this article I present selected topics that reveal the novelty of his preaching and allow us to get to know his expertise in both these areas: the knowledge which is a necessary condition to speak in the church, and sciences which know only a few preachers. The article also contains some of my own ideas on theology, language, philosophy, empirical science. My reflections referring to these sermons, are the result of my own thoughts, to which the author himself urged readers. The aim of this article is to show that Michael Heller is a scientist who in the pastoral field has many important and interesting things to say.
    Kazania ks. prof. Michała Hellera są doskonałym przykładem łączenia kompetencji w naukach teologicznych i przyrodniczych z pasją nauczania wiary i dawania jej świadectwa. W swoim artykule przedstawiłem wybrane zagadnienia, które ujawniają nowatorstwo jego kaznodziejstwa i pozwalają poznać jego kompetencje zarówno w tych dziedzinach, których znajomość jest koniecznym warunkiem przemawiania w kościele, jak i w tych, które znają nieliczni kaznodzieje. W artykule zamieściłem także kilka własnych refleksji dotyczących teologii, języka, filozofii, nauk empirycznych. Refleksje te, nawiązujące do omawianych kazań, są wynikiem moich własnych przemyśleń, do których sam autor zachęcał czytelników. Natomiast celem artykułu jest wykazanie, że Michał Heller jest uczonym, który również na polu duszpasterskim ma wiele ważnych i ciekawych rzeczy do powiedzenia.
    Źródło:
    Tarnowskie Studia Teologiczne; 2016, 35, 1
    2391-6826
    0239-4472
    Pojawia się w:
    Tarnowskie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teologia (fides) – nauka (ratio): jaka teologia i jaka nauka?
    Theology (fides) – science (ratio): what theology and what science?
    Autorzy:
    Bronk, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/691219.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Copernicus Center Press
    Tematy:
    academic institutions
    Christian theology
    catholic Church
    cognitive immunity
    epistemic value
    faith
    institutionalisation
    methodological and institutional status
    objectivity
    rationality
    science
    theological studies
    Opis:
    I am interested in the methodological and institutional status of (Christian) theology: what does justify its place in the number of academic disciplines? Is it only the community of inquirers (Ch. Peirce), that conventionally recognizes which type of knowledge and what kind of method is scientific? If so, then what does make the theologicality and scientificality of Christian theology? The theological work is conducted at least in two contexts: in the formation of the doctrine and in the research activity. When a theologian teaches, he does this in the name of the catholic Church which formally equips him with such a mission (venia legendi). It is important to distinguish between an idealized theology as an academic discipline and the multiplicity of different subjects and disciplines actually present in particular theological faculties. Clearly, any answer whether theology is epistéme (scientia) depends on the meaning of the words theology and science. One can match their senses so that the proposition: „theology is a science” will be analytically true or false. The epistemic and methodological peculiarity of theology manifests itself mostly in the way of justifying propositions (dogma) with premisses derived from the Christian Revelation. Thus in arguing for the presence of theology in the academic curriculum one has to take into account an aporia: the consequence of a strong accent on the methodological autonomy of theology would mean that its theories and propositions could be evaluated only „from inside” by insiders. But this again raises the question of objectivity and intersubjectivity of theological knowledge and of the presence of theology in the communitas scientiarum.
    Źródło:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce; 2014, 57; 7-32
    0867-8286
    2451-0602
    Pojawia się w:
    Zagadnienia Filozoficzne w Nauce
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Stanisława Kamińskiego opcje metodologiczne
    Stanisław Kamiński’s Methodological Options
    Autorzy:
    Bronk, Andrzej
    Walczak, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31343871.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Filozofii i Socjologii PAN
    Tematy:
    definicja nauki
    etyka nauki
    filozofia
    filozofia nauki
    metoda naukowa
    metodologia
    nauka
    nauki przyrodnicze i humanistyczne
    racjonalność nauki
    Stanisław Kamiński
    teologia
    teoria nauki
    typologia nauk
    definition of science
    classification of sciences
    ethics of science
    humanities and natural sciences
    methodology
    philosophy
    philosophy of science
    rationality of science
    science
    scientific method
    theology
    theory of science
    Opis:
    Stanisław Kamiński (1919–1986) był filozofem, filozofem nauki i historykiem nauki. Całe jego życie zawodowe od 1949 roku związane było z Wydziałem Filozofii Chrześcijańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Do głównych dziedzin zainteresowań Kamińskiego należały ogólna i szczegółowa metodologia nauk, metodologia filozofii, historia nauki i logiki oraz semiotyka m. in. średniowieczna. Podkreślając specyfikę klasycznego sposobu uprawiania filozofii jako poznania autonomicznego w stosunku do nauk empirycznych i teologii, pewnego i najogólniejszego, badał zastosowania logiki do filozofii oraz podał metodologiczną charakterystykę niektórych dyscyplin filozoficznych (metafizyki ogólnej, antropologii filozoficznej, etyki, filozofii religii, filozofii dziejów). Charakterystyczny dla podejścia Kamińskiego był osobliwy historyzm (indukcja doksograficzna), polegający na nawiązywaniu do dziedzictwa przeszłości, by szukać w nim inspiracji i kontekstu rozumienia dla własnych problemów. Nawiązywał bezpośrednio do dwu głównie tradycji filozoficznych: klasycznej (arystotelesowsko-tomistycznej) oraz analitycznej, zarówno w wydaniu scholastyki, jak i szkoły lwowsko-warszawskiej. Pierwszej – realistycznej teorii bytu i poznania, ale także historii filozofii – zawdzięczał swe filozoficzne i historyczne, drugiej – logiczne i metodologiczne zainteresowania nauką. Przyjmował, że jednym z głównych zadań refleksji metodologicznej jest badanie (na ogół niejawnych) założeń filozoficznych i metodologicznych, na których opiera się metoda naukowa, oraz krytyka prób skrajnie ideologicznego wykorzystywania nauki do celów nienaukowych. Był przekonany o potrzebie i zasadności uprawiania różnych typów badań nad nauką. Sprzyja to rozumieniu znaczenia i miejsca nauki w kulturze, teoretycznemu wyjaśnieniu natury i podstaw wiedzy naukowej, poznawczych roszczeń nauki, pokazaniu integrującej roli refleksji metodologicznej dla unifikacji specjalistycznych dyscyplin i współpracy między naukowcami, jak również podkreśleniu praktycznej ważności świadomości metodologicznej dla poszczególnych nauk a także filozofii, dla której jest ona przeważnie jedynym narzędziem samokontroli. Podkreślał, że badanie natury nauki winno uwzględnić wszystkie jej aspekty: logiczno- metodologiczny, humanistyczny i filozoficzny. Główna jednak rola przypada podejściu filozoficznemu (epistemologicznemu). Kamiński odróżniał trzy podstawowe typy nauk o nauce: humanistyczne (historia, socjologia, psychologia, ekonomia i polityka nauki), filozoficzne (ontologia, epistemologia, wąsko pojęta filozofia nauki i filozofia kultury) oraz formalne (logika języka naukowego, logika formalna, teoria rozumowań stosowanych w nauce oraz metodologia nauki). Kamiński interesował się głównie naturą nauki (obejmującą przedmiot, cele, metodę, strukturę i genezę), tj. tym, co w dziejach nauki niezmienne. Pojmował naukę jako epistéme (średniowieczną scientiae) oraz utożsamiał racjonalność wiedzy naukowej z jej metodycznością i szeroko pojmowaną logicznością. Mimo dostrzegania wielu ograniczeń wiedzy racjonalnej, nauka pozostawała dla niego wzorem poznania racjonalnego. Był przekonany, iż celem szeroko pojętego poznania naukowego jest wiedza prawdziwa, a w filozofii — nadto konieczna. Uważał, że „cała logika współczesna stanowi dyscyplinę filozoficzną w szerokim tego ostatniego słowa znaczeniu” i to „ze względu na swój ogólny i spekulatywny (a wedle niektórych również apodyktyczny) charakter oraz stosunkowo maksymalne wykorzystanie jej rezultatów”.
    Stanisław Kamiński (1919–1986) was a philosopher, philosopher of science and historian of science. His all academic carrier was pursuing at the Catholic University in Lublin (KUL). The main interests of Kamiński was the history of science and logic, general and special methodology, methodology of philosophy and (medieval) semiotics. He himself saw his main achievements in the domain of the theory of science and the methodology of classical philosophy, especially in the studies of the method and language of metaphysics. He gave a methodological description of general metaphysics, philosophical anthropology, ethics, philosophy of religion, philosophy of history and studies on religion (religiology). He investigated the beginnings of the mathematical induction in the Middle Ages and in modern times, the modern history of the theory of definition, theory of argumentation (reasoning), the structure and the evolution of scientific theory, deductive method, the achievements of logic and philosophy in Poland. A characteristic feature of Kamiński's philosophical and methodological approach was a specific historicism, consisting of referring to the heritage of the past and at the same time to the latest achievements in logic and philosophy of science. He had a broad concept of knowledge and was a maximalist both in raising questions and in giving answers. In accordance with classical philosophy he saw the substance of person as ens rationale, a being realizing himself in a disinterested search for a theoretical truth, whose highest expression is philosophy. He stressed the epistemological and methodological plurality of knowledge, distinguished and investigated material and formal parts of knowledge. He also distinguished—besides commonsense knowledge—the scientific, philosophical and theological knowledge, nonreducible each to other. At the top he set sapiential knowledge which is much more than a simple generalization of all particular kinds of knowledge. Kamiński derived his understanding of science from contemporary as well as classical philosophy. He determined the nature of science from the point view of its subject matter, aims, methods, logical structure and genesis. The question of what science was for him a philosophical question, presupposing an appropriate understanding of the nature of the world. Kamiński opted for a pluralistic approach to the world: the principal object of science is the objective world, subjective states of man and products of his mind and language. The best diagnostic test of the scientific character of science is the scientific method. Kamiński assumes here pluralism: different subject matter and different goals of scientific cognition require different research strategies and types of cognitive procedures. He also accepts an antinaturalistic position in the humanities which he regards as methodologically autonomous in regard to natural sciences. The publications of S. Kamiński include over 350 positions. During his life three books have been published: Georgonne'a teoria definicji [Georgonne's Theory of Definition], Lublin 1958; Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk [Concept of Science and Classification of Sciences], Lublin 1961, 19813; and (together with M. A. Krąpiec) Z teorii i metodologii metafizyki [On the Theory and Methodology of Metaphysics], Lublin 1962. After his death five volumes of Collected Papers have been published: vol. I: Jak filozofować? [How to Philosophize? Studies in Methodology of Classical Philosophy], edited by Tadeusz Szubka, Lublin 1989; vol. II: Filozofia i metoda. Studia z dziejów metod filozofowania [Philosophy and Method. Studies from the History of the Method of Philosophizing], edited by Józef Herbut, Lublin 1993; vol. III: Metoda i język. Studia z semiotyki i metodologii nauk [Method and Language. Studies in Semiotics and Philosophy of Science], edited by Urszula Żegleń, Lublin 1994; vol. IV: Nauka i metoda. Pojęcie nauki i klasyfikacja nauk [Science and Method. Concept of Science and Classification of Sciences], edited by Andrzej Bronk, Lublin 1992); vol. V: Światopogląd – Religia – Teologia [Worldview – Religion – Theology], edited by Monika Walczak and Andrzej Bronk, Lublin 1998.
    Źródło:
    Filozofia i Nauka; 2018, 6; 199-230
    2300-4711
    2545-1936
    Pojawia się w:
    Filozofia i Nauka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-26 z 26

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies