Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Sambor" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 17
Tytuł:
Księgi ogłoszeń dyrekcji jako źródło do dziejów dnia powszedniego w galicyjskiej szkole średniej na początku XX wieku
Headmaster’s announcement books as a source of the history of everydayness in the Galician middle school at the beginning of the 20th century
Autorzy:
Pudłocki, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/441820.pdf
Data publikacji:
2019-03-01
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
księgi ogłoszeń dyrekcji
gimnazjum
Galicja
powszedniość
Sambor
Lwów
Stanisławów
Opis:
Autor omawia przydatność ksiąg ogłoszeń dyrekcji jako źródła do dziejów dnia powszedniego w galicyjskiej szkole średniej na początku XX wieku. To typy źródeł do tej pory będące poza zainteresowaniem historyków oświaty i wychowania. Pozwalają one odtworzyć wiele ulotnych elementów szkolnej rzeczywistości, na tyle trywialnych i zwyczajnych, że nie znajdują one odzwierciedlenia w innych źródłach. Wykorzystując księgi zachowane z gimnazjów Lwowa, Sambora i Stanisławowa autor stara się udowodnić tezę o przydatności tych źródeł, równocześnie charakteryzując je pod względem zewnętrznym i wewnętrznym.
The author discusses the usefulness of the headmaster’s announcement books as a source of the history of everydayness in a Galician middle school at the beginning of the 20th century. These types of sources so far have been beyond the scope of interest for historians of education. They allow the recreation of many fleeting elements of school reality, so trivial and common that they were not reflected in other sources. The author uses books preserved from middles schools in Lviv, Sambor and Stanisławów in order to prove that the thesis that such sources can be useful, at the same time offering their description.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2018, 4: "Codzienność w Galicji"; 123-139
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Święty Genezjusz na scenie kolegium jezuickiego w Samborze
St. Genesius on the Jesuit Stage in Sambor
Autorzy:
Mieszek, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520824.pdf
Data publikacji:
2024-03-18
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
18th-century Jesuit theatre
Sambor
martyr plays
Genesius
Teatr jezuicki XVIII wieku
sztuki martyrologiczne
Genezjusz
Opis:
Artykuł przybliża nieznaną do tej pory w literaturze przedmiotu jezuicką tragedię Genezjusz, zapisaną w rękopiśmiennym kodeksie z kolegium w Samborze. Jest to opowieść o mimie rzymskim, który podczas odgrywania przed Dioklecjanem parodii chrztu świętego dostąpił łaski nawrócenia i z błazna wykpiwającego religię chrześcijańską zmienił się w jej gorliwego wyznawcę. W artykule rozważania o Samborskim przedstawieniu omówione zostały na szerszym tle historyczno-literackim, w tym wcześniejszych realizacji motywu Genezjusza, zwłaszcza na gruncie polskiego teatru jezuickiego. Artykuł pokazuje stosunek osiemnastowiecznej tragedii do średniowiecznej podstawy źródłowej oraz wcześniejszych realizacji teatralnych. W toku analizy uwidoczniono celowe przekształcenia tematu, których w historii o Genezjuszu dokonał anonimowy jezuita – rozbudowanie historii o wątki rodzinne, usunięcie postaci Dioklecjana, pogłębienie negatywnego wizerunku tytułowej postaci, nadanie jej cech tyrana i prześladowcy. Wprowadzone do tragedii zmiany wiązały się również z dydaktyczno-utylitarną funkcją dramatu, który krytykował nieposłuszeństwo synowskie i niewłaściwe wykorzystywanie kreacyjnej funkcji sztuki oraz unaoczniał siłę chrztu świętego.
This article sheds light on the Jesuit tragedy Genesius, hitherto unknown in scholarly literature, as recorded in a manuscript codex from the Jesuit college in Sambor (present-day Ukraine). It is the story of a Roman mime who, while performing a parody of baptism for Diocletian, was granted the grace of conversion and turned from a jester mocking the Christian religion into an ardent believer. The article discusses the Sambor performance against a broader historical and literary background, including earlier manifestations of the motif of Genesius, especially in Polish Jesuit theatre. The author shows how the eighteenth-century tragedy relates to its medieval textual source and to earlier theatre productions. The analysis reveals deliberate transformations of the theme made by an anonymous Jesuit, who expanded the story of Genesius to include family motifs, removed the figure of Diocletian, and strengthened the negative image of the eponymous character, portraying him as a tyrant and persecutor. The changes introduced in the tragedy were also related to the didactic-utilitarian function of the play, which criticized filial disobedience and the misuse of art’s creative potential and visualized the power of baptism.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2024, 73, 1; 123-146
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Święty Stanisław Kostka w poezji. Polonice et Latine
Saint Stanisław Kostka in the Poetry. Polonice et Latine
Autorzy:
Janus, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/496967.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
Tematy:
hagiografia
biografia
Stanisław Kostka
Grzegorz z Sambora
Maciej Kazimierz Sarbiewski
Cyprian Norwid
Hagiography
biography
Grzegorz of Sambor
Opis:
W artykule zaprezentowane zostały dawne teksty, z których wyłania się literacki obraz św. Stanisława Kostki. Obok częściej przywoływanych utworów na temat świętego jezuity, takich jak Żywot św. Stanisława Kostki Piotra Skargi czy wiersza o inc. W komnacie, gdzie Stanisław święty zasnął w Bogu Cypriana Norwida, poddane zostały interpretacji mniej znane, napisane po łacinie utwory: Życie świętego Stanisława Kostki Grzegorza z Sambora oraz epigramat Rzymski wizerunek błogosławionego Stanisława Kostki Macieja Kazimierza Sarbiewskiego. W studium zwrócono uwagę na estetyczne walory wierszy, środki obrazowania, źródła inwencyjne oraz konteksty biograficzne i kulturowe.
In the article old works are presented, the literary image of saint Stanisław Kostka appears from. Some of them such as Żywot św. Stanisława Kostki by Piotr Skarga or poem about saint by Cyprian Norwid W komnacie, gdzie Stanisław święty zasnął w Bogu are good known. Others such as written in Życie świętego Stanisława Kostki by Grzegorz z Sambora and Epigram by Maciej Kazimierz Sarbiewski entitled Rzymski wizerunek błogosławionego Stanisława Kostki are rarely mentioned . All these works are in this paper analysed. In interpretation literary values are shown and biographic and culture contexts are taken into account as well.
Źródło:
Język. Religia. Tożsamość; 2019, 1(19); 79-90
2083-8964
2544-1701
Pojawia się w:
Język. Religia. Tożsamość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Duchowieństwo unickie eparchii przemysko-samborskiej w latach 1596–1609
Greek-Catholic clergy of Przemyśl-Sambor eparchy from 1596 to 1609
Autorzy:
Krochmal, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1064711.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
duchowieństwo
unici
diecezja przemyska
eparchia przemysko-samborska
unia brzeska
Greek-Catholic clergy
Przemyśl-Sambor Eparchy
Union of Brest
Opis:
Orthodox bishop of Przemysl and Sambor Michał Kopysteński (1591-1609) did not join the union of Brest in 1596. Therefore, the Przemyśl-Sambor Emparchy did not have Greek-Catholic bishop until 1609, when Atanazy Krupecki was nominated.The article presents the history of the first phase of the church union in Przemyśl-Sambor eparchy (1596-1609). This issue has been poorly explored in historiography. Many historians thought that before 1609, the Eparchy of Przemyśl-Sambor had no Greek-Catholic priests and Greek-Catholics. This view has been verified. Also the myth that the Greek-Catholic Church initially consisted only of bishops, and was deprived of ecclesiastical structures and followers was challenged. The Church Union of Brest was supposed to combine the two Churches - Catholic and Orthodox. As a result of non-acceptance of the Union by the two bishops and a large part of the Orthodox faithful, there were formed two parallel structures of the Eastern Church: Orthodox and Greek-Catholic. This complex legal and religious situation forced the Orthodox popes of the Przemyśl-Sambor Eparchy to face the choice between the Ortodox Church or acceptance of ecclesiastical union. The latter was equivalent with the conversion from the Orthodox to the Greek Catholic denomination. Following the adoption of the Union of Brest state authorities outlawed the Orthodox Church, and recognized as the only legitimate one the Greek-Catholic Church. Pope recognizing the authority of the Metropolitan of Kiev, which was of Greek-Catholic denomination, had to object to his hitherto Orthodox bishop. Moreover, the bishops and priests who did not accept the union of church, were excommunicated by metropolitan of Kiev. An important role in determining denomination of a particular parish had landowners of lands where churches were located. The landowner (the king, the nobles and the clergy) was called. "Ktitor", and had the right to choose a pope. After 1596, decisions on filling the church by the Orthodox and Greek-Catholic priests were taken in accordance with the principle of cuius regio, eius religio. Union developed gradually throughout the Przemyśl-Sambor Eparchy thanks to the support of ktitors. This graduall evolutionary development of the union was followed by natural generational changes that took place in the individual parishes. No information was found on Orthodox priests forcibly removed and replaced by the Greek-Catholics. From 1598 to 1609 Greek-Catholic popes are confirmed in seven decanates of the eparchy, mostly in the towns and villages belonging to the king and Stanisław Stadnicki from Żmigród. Identified were 22 known by name Greek-Catholic priests, plus four popes who were probably of Greek-Catholic denomination. Recognized popes accounted for only about 2% of all priests (both Greek-Catholics and Orthodox) from the eparchy. However, for all Greek-Catholic churches operating at that time this is a significant percentage of the Greek-Catholics parishes. These figures have not been known in historiography yet. During this period, the vast majority of churches and clergy of the Przemyśl-Sambor Eparchy remained Orthodox. Nevertheless, only 19 known by the name Orthodox priests and eight who were probably Orthodox were identified as a result of a query. The number of identified Greek-Catholic and Orthodox priests are comparable, although on the Orhodox should be much more information in the sources. There was also found information about 12 known by name popes who lived by 1596 but there was no hints about their attitude to the union and 18 popes from the period after 1596, whose denomination can not be determined. Orthodox churches served by popes known by name were of a minor percentage of the total number of operating the Orthodox and Greek-Catholic churches. So far, historians have failed to determine the number of churches that existed in that period in the Przemyśl-Sambor eparchy and all data are based on estimations. Therefore, creation of an inventory of the Orthodox and Greek-Catholic churches is an important research proposal. Another objective should be to determine the number of priests serving in those churches. The article shows religious specificity of Przemyśl-Sambor Eparchy over 13 years (1596-1609). Most of the processes had not been completed in that period, so they should be considered in the long term. The final adoption of the church union between 1691 and 1693 ended disputes among Orthodox and Greek-Catholics in the Eparchy of Przemyśl-Sambor.
Źródło:
Miscellanea Historico-Archivistica; 2013, 20; 135-167
0860-1054
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Archivistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Semiotics of Old Age in Polish Neo-Latin Poetry. Samboritanus, Cochanovius, Treter, Sarbievius, Ines
Semiotyka starości w polskiej poezji nowołacińskiej. Grzegorz z Sambora, Kochanowski, Treter, Sarbiewski, Ines
Autorzy:
Buszewicz, Elwira
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1046575.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Neo-Latin poetry
old age in literature
Jan Kochanowski
Gregory of Sambor
Thomas Treter
Maciej Kazimierz Sarbiewski
Albert Ines
Opis:
The main aim of this paper is to analyze several early-modern Neo-Latin poems written by Polish authors; the poems deal (in different ways) with old age. The poets undertake a kind of intertextual game with the reader, applying various stereotypes and clichés. On can speak about a “semiotic landscape” of old age. The authors taken into consideration are Jan Kochanowski, Grzegorz of Sambor, Thomas Treter (16th century) and Maciej Kazimierz Sarbiewski, Albert Ines (17th century).
Źródło:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2017, 27, 2; 85-101
0302-7384
Pojawia się w:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Działalność namiestników (dziekanów) w unickiej diecezji przemysko-samborsko-sanockiej w „krótkim” XVIII w. (na przykładzie namiestnictwa muszyńskiego i bieckiego)
In Search of a Model of Action. The Activity of Governors (Deans) in the Uniate Diocese of Przemyśl-Sambor-Sanok in the “Short” 18th Century (at the Representative Governorship of Muszyna and Biecz)
Autorzy:
Zielecka-Mikołajczyk, Wioletta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2130740.pdf
Data publikacji:
2022-09-29
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Cerkiew unicka
diecezja przemysko-samborsko-sanocka
namiestnicy
dziekani
sądownictwo
Uniate Church
diocese of Przemyśl-Sambor-Sanok
governors
deans
judiciary
Opis:
Tematyka artykułu koncentruje się wokół funkcjonowania urzędu namiestników (dziekanów) unickiej diecezji przemysko-samborskiej w XVIII w. Szczególną uwagę poświęcono organizacji i działalności sądownictwa namiestniczego. Ukazano nieznany dotąd w historiografii sposób organizacji tych sądów, tj. dobór urzędników sądowych oraz analizę charakteru spraw, które trafiały na wokandę sądu namiestniczego.
The article focuses on the functioning of the office of governors (deans) of the Uniate diocese of Przemyśl-Sambor in the 18th century. Particular attention was paid to the organization and activity of the governorate judiciary. It shows the manner of organization of these courts, unknown so far in historiography, i.e., the selection of court officials and the analysis of the nature of cases that were placed on the list of the governor’s court.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2022, 38, 3; 227-242
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zmiany w funkcjonowaniu polskiej społeczności w obwodzie lwowskim na Ukrainie od 1991 do chwili obecnej na podstawie polskiej społeczności w mieście Sambor
Changes in the functioning of the Polish community in the Lviv region, Ukraine from 1991 to the present days based on the example of the Polish community in Sambor
Autorzy:
Lewkowicz, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2177359.pdf
Data publikacji:
2021-12-27
Wydawca:
Instytut im. gen. Władysława Andersa
Tematy:
Polonia
Polish minority in Ukraine
Sambor
Poles of Sambor
cultural life of Polonia
Polish Cultural Association in Lviv Region
Poles in Ukraine
Polish organisations
Mniejszość polska na Ukrainie
Polacy Sambora
życie kulturalne Polonii
Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lwowoskiej
Polacy na Ukrainie
organizacje polonijne
Opis:
Po uzyskaniu w 1991 roku przez Ukrainę niepodległości polscy mieszkańcy tych terenów stali się obywatelami nowego państwa. Wraz z tym zaczęły zmieniać się też ich warunki życia oraz pojawiły się nowe możliwości dla ich funkcjonowania. Zmieniły się one również i dla mieszkańców Sambora, małego miasta, znajdującego się około 70 km na południowy zachód od Lwowa. Mieszkańcy Sambora w czasach ZSRR skupiali swoje życie kulturalne wokół kościoła parafialnego pw. Ścięcia Świętego Jana Chrzciciela, gdzie wszystkie wydarzenia (w tym msze święte oraz nabożeństwa) odbywały się w języku polskim. W trudnych czasach lat 80. i 90. parafia udzielała również wszelkiego rodzaju wsparcia wszystkim osobom, nie tylko pochodzenia polskiego. Przy parafii swoje początki też ma największa organizacja polonijna w mieście – Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej Oddział w Samborze, która zaczęła się spotykać od 1989 r. na terenach kościelnych, dopóki nie przeniosła swej działalności do mieszkań prywatnych, a potem uzyskała własną siedzibę. TKPZL Oddział w Samborze stał się platformą życia kulturalnego dla mieszkańców miasta polskiego pochodzenia i do dnia dzisiejszego aktywnie działa na wielu obszarach. Z początkowej inicjatywy TKPZL Oddziału w Samborze powstała również polska szkoła, która szybko stała się niezależną organizacją polonijną. Do dziś szkoła naucza w trybie weekendowym dzieci i młodzież z polskich rodzin (ale także cieszy się dużą popularnością wśród mieszkańców ukraińskiego pochodzenia) siedmiu przedmiotów: języka polskiego, literatury polskiej, geografii, historii Polski, wiedzy o narodzie polskim, kultury narodu polskiego oraz muzyki. Mimo w miarę dużej aktywności miejscowych organizacji polonijnych jest widoczny fakt emigracji Polaków z Sambora na Zachód (najczęściej do Polski). Skutkiem tego jest naturalnie zmniejszenie się liczby aktywnych Polaków w mieście oraz spadek zainteresowania miejscowej młodzieży w życiem Polonii. Spora część polskich mieszkańców, poprzez asymilację z ukraińską społecznością, także coraz mniej się identyfikuje z polskością.
After Ukraine gained independence in 1991, Polish residents of the discussed areas became citizens of the new state. As a result, their living conditions started to change, and new opportunities for their functioning emerged. Living conditions have also changed for the citizens of Sambor, a small town 70 km away southwest of Lviv. During the USSR, the cultural life in Sambor was concentrated around the Church of the Beheading of John the Baptist. All the events there were in Polish, including Saint Mass and Services. During the hard times in the 80s and 90s, the church provided people (not only of Polish origin) with all kinds of support. The city’s largest Polish organisation is the Association of Polish Culture of the Lviv Land, the branch in Sambor (Polish acronym TKPZL). It started its activity in Sambor at the church premises in 1898. Later on, their meetings moved to private apartments until finally, they gained their headquarters. The branch of TKPZL in Sambor became the foundation of cultural life for citizens of Polish origin. Until these days the organisation is very active in many areas. For example, at the initiative of TKPZL, the Polish school in Sambor was established, which later on became an independent polish organisation. Currently, the Polish school provides weekend classes for children and youth from Polish families, and it also enjoys great popularity among residents of Ukrainian origin. Children there study seven subjects: Polish language, Polish literature, geography, Polish history, knowledge of the Polish nation, the culture of the Polish nation and music. Despite the relatively high activity of the local Polish organisations, there is a noticeable increase in the emigration of Poles from Sambor to the West (mainly to Poland). Due to this, there is a noticeable decrease in the number of active Poles in the city. Additionally, the interest of the local youth in the life of the Polish community decreases as well. A considerable part of the Polish population is also becoming less and less identified with Polishness through assimilation into Ukrainian society.
Źródło:
Polonia Inter Gentes; 2021, 2; 89-98
2719-8871
2956-3224
Pojawia się w:
Polonia Inter Gentes
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rewizja komisji skarbowej w ekonomii samborskiej w 1698 roku
Autorzy:
Wrona, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/950004.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
history of Polish-Lithuanian Commonwealth in the end of the 17th century
economic history
Sambor Crown estate
Crown lands
treasury commission
Sambor court books
treasury contracts
historia Polski końca XVII w.
historia ekonomiczna
ekonomia samborska
królewszczyzny
komisja skarbowa
samborskie księgi sądowe
kontrakty skarbowe
Opis:
The article deals with the inspection made by the royal treasury commission of the Sambor Crown estates in 1698. It describes the lustration team in terms of its composition, reasons for its appointment, and tasks of the auditors, which makes it possible to show their role in the system of managing property and income of the Crown lands in Samborszczyzna. An analysis of the outputs of the commissioners’ activities is to show the financial and economic condition of economic lands at the end of the seventeenth century, the functioning of the justice system and the situation of urban and rural residents in the light of the supplications they brought in. The analysis included also figures of economic administrators and their manner of managing of the Crown property, and reveals that they abused and neglected their duties set out in treasury contracts; there are also recommendations of commissioners to improve the administration of Sambor goods and increase their profi tability presented.
W artykule przedstawiono działalność królewskiej komisji skarbowej, która rewidowała dobra ekonomii samborskiej w 1698 r. Scharakteryzowano w nim działalność zespołu lustracyjnego pod kątem składu osobowego, przyczyny jego powołania i zadań wykonywanych przez rewizorów, co pozwoliło ukazać ich rolę w systemie zarządzania majątkiem i dochodami dóbr stołowych Samborszczyzny. Przeprowadzono analizę wytworów działalności komisarzy w celu ukazania kondycji finansowo-gospodarczej dóbr ekonomicznych w końcu XVII w., funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości oraz położenia mieszkańców miast i wsi w świetle wnoszonych przez nich suplik. Przedmiotem analizy objęto administratorów ekonomii i sposób zarządzania przez nich majątkiem królewskim. Wymieniono ich nadużycia i zaniedbania w wykonywaniu obowiązków określonych w kontraktach skarbowych, jak również przedstawiono zalecenia komisarzy w celu usprawnienia administracji dóbr i poprawy ich dochodowości. 
Źródło:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2018, 79
0080-3634
Pojawia się w:
Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Locators of the settlements under Wallachian law in the Sambor starosty in XVth and XVIth c. Territorial, ethnic and social origins.
Autorzy:
Gawron, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/910117.pdf
Data publikacji:
2020-02-20
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
ius Valachicum
Sambor starosty
colonization
ethnicity
settlement network
locations
migration
social origin
starostwo samborskie
kolonizacja
etniczność
sieć osadnicza
lokacje
migracja
pochodzenie społeczne
Opis:
This article deals with issues related to the origin of locators of the Wallachian settlements on the example of villages established in the Sambor starosty in the XVth and XVIth centuries. It relies primarily on the analysis of information found in the location documents of settlements arising in this area. The research carried out here leads to the conclusion that the first owners of the Wallachian villages in the Sambor starosty were the representatives of the Wallachian nobility, most probably from the Transylvania area, who received extensive land bestowals from the king Vladyslav Jagiello in the XVth century. From the knyazships founded by the nobility came the knyazes who founded new Wallachian villages within the royal domain in the XVIth century. They were mainly from the peasant estate, and most of them were recruited from the ruthenised knyaz families and from the subjects of the same domains. Although the ethnic Vlachs constituted a small percentage of residents of the Sambor starosty and were quickly subjected to ruthenisation, their descendants continued to lead the ranks among the locators. The work also draws attention to the characteristics of the development of the settlement network in the Sambor area. New settlements were most often created at a short distance from the home rural centres surrounding them from various directions. After some time, these "villages" could also become "home" for subsequent settlements. New settlements were usually located in areas situated higher than the home settlements of founders who, looking for new settlement areas, headed upstream as the rivers were natural communication routes.
Lokatorzy osad na prawie wołoskim w starostwie samborskim w XV i XVI w. Pochodzenie terytorialne, etniczne i społeczne. Niniejszy artykuł porusza kwestie związane z pochodzeniem lokatorów osad prawa wołoskiego na przykładzie wsi powstających w starostwie samborskim w XV i XVI w. Opiera się on przede wszystkim na analizie informacji zawartych w dokumentach lokacyjnych osad powstających na tym obszarze. Przeprowadzone badania doprowadziły do wniosków, że pierwszymi właścicielami wsi wołoskich na obszarze starostwa samborskiego byli przedstawiciele szlachty wołoskiej, pochodzący najprawdopodobniej z terenów Siedmiogrodu, którzy otrzymali w XV w. obszerne nadania ziemskie od króla Władysława Jagiełły. Z założonych przez nich osad wywodzili się kniaziowie zakładający w XVI w. nowe wsie wołoskie w obrębie domeny królewskiej. W głównej mierze byli pochodzili oni ze stanu chłopskiego, a rekrutowali się przeważnie ze zrutenizowanych rodzin kniaziowskich i z poddanych tych samych dóbr. Choć etniczni Wołosi stanowili niewielki odsetek mieszkańców starostwa samborskiego i szybko ulegali rutenizacji, to ich potomkowie wciąż wiedli prym wśród lokatorów. W pracy zwrócono również uwagę na charakterystykę rozwoju sieci osadniczej na Samborszczyźnie. Nowe osady najczęściej powstawały w niewielkiej odległości od macierzystych ośrodków wiejskich, otaczając je z różnych kierunków. Owe „wsie-córki” po pewnym czasie także mogły stać się matkami” dla kolejnych osad. Nowe lokacje powstawały zazwyczaj na terenach położonych wyżej od rodzimych miejscowości osadźców, którzy szukając pustek osadniczych, kierowali się w górę biegu cieków wodnych, będących naturalnymi szlakami komunikacyjnymi. 
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2019, 26, 1; 269-290
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Troska o dzieci i młodzież Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi w Samborze realizacją charyzmatu zakonnego (zarys problematyki badawczej)
Care for Children and Youth by the Congregation of the Franciscan Sisters of the Family of Mary in Sambor as a Realization of the Religious Charism: A Research Outline
Autorzy:
Pomarańska, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339101.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
dzieci i młodzież
wychowanie
ochronka
Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi
Sambor
children and youth
education
children’s shelter
Congregation of the Franciscan Sisters of the Family of Mary
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie troski o dzieci i młodzież, które są przedmiotem działalności Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi w Samborze. Wywód rozpoczyna ogólna charakterystyka Sambora i zgromadzenia. W dalszej kolejności zaprezentowano działalność wychowawczo-opiekuńczą Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi w Samborze w latach 1901-1946. Na koniec omówiono współczesne znaczenie zgromadzenia dla środowiska samborskiego. Studium opracowano na podstawie zachowanej prasy i dokumentów osobistych, wspomnień i listów pisanych po latach do sióstr.
The aim of the article is to present how the Congregation of the Franciscan Sisters of the Family of Mary in Sambor takes care of children and youth. First, a general description of the town of Sambor and the Congregation is provided, followed by a presentation of the educational and care activity of the Sisters in the years 1901–1946. The article concludes with a discussion of the contemporary importance of the Congregation for the Sambor community. The author used surviving press articles, personal documents, diaries, and letters written to the Sisters years later.
Źródło:
Studia Polonijne; 2022, 43; 183-206
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kontrakty skarbowe na dobra ekonomii samborskiej z drugiej połowy XVII i XVIII wieku
Autorzy:
Wrona, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041148.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Sambor crown estate
crown lands
royal demesne
treasury contracts
leasehold
leaseholders
saltworks
ekonomia samborska
dobra stołowe
kontrakty skarbowe
umowy dzierżawne
zarząd do wiernych rąk
administratorzy
dzierżawcy
żupy solne
Opis:
The purpose of the article is to analyse the treasury contracts for Sambor crown estate from the 17thand 18thcenturies. The focus is on the conditions under which the monarchs decided to lease or give into administration to the faithful hands („ad fideles manus”) the lands of „Samborszczyzna”. The historical sources have allowed to describe the role of the contrahents in the scope of organization and functioning of crown estate, the appointment of the members in the control and management apparatus as well as in the judicial system. Their duties to the property and the people living in it, activities aimed at guaranteeing the integrity of the crown lands and its profitability, as well as the consequences resulting from non-compliance with the conditions of the contracts were presented as well. The considerations are based mainly on the manuscripts stored in the Central Archives of Historical Records in Warsaw, supported by the documents from the Scientific Library of the Ivan Franko National University in Lviv and Central National Historical Archives in Lviv.
Ekonomia samborska należała do największych pod względem powierzchni i najbardziej dochodowych spośród wszystkich koronnych i litewskich dóbr stołowych. Wydzielona została mocą konstytucji sejmowych pod koniec XVI w. jako uposażenie królów Rzeczypospolitej. Monarchowie nie zarządzali tymi dobrami bezpośrednio, lecz decydowali się na ich wydzierżawianie lub oddawanie w administrację w ramach tzw. zarządu do wiernych. Efektem tego było powstanie kontraktów skarbowych, w których określano warunki i zasady zarządzania dobrami samborskimi przez dzierżawców i administratorów. Analiza konstrukcji zachowanych umów i treści zawartych w nich zapisów pozwoliła zaprezentować zbiorowość zarządców ekonomii oraz sprawowane przez nich urzędy i pełnione stanowiska. Scharakteryzowano ich uprawnienia w zakresie organizacji i funkcjonowania dóbr, powoływania członków aparatu kontrolno-zarządzającego i sprawowania wymiaru sprawiedliwości. Przedmiotem analizy uczyniono obowiązki administratorów i dzierżawców względem królewskiej majętności, ich prawa wobec zamieszkujących ją poddanych, działania, jakie podejmować mieli w celu zagwarantowania integralności ekonomii i jej dochodowości, oraz konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania zapisów umów. Rozważania przeprowadzono na podstawie materiałów rękopiśmiennych przechowywanych w zasobach Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie, Biblioteki Naukowej Lwowskiego Uniwersytetu Narodowego im. Iwana Franki oraz Centralnego Państwowego Archiwum Historycznego Ukrainy we Lwowie.
Źródło:
Res Historica; 2021, 51; 169-193
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 17

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies