Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "SZTUKA KOBIET" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-16 z 16
    Tytuł:
    Feminizm w polskiej literaturze kobiet
    Autorzy:
    Wejbert-Wąsiewicz, Ewelina Izabela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/634309.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Słowa kluczowe: literatura, sztuka kobiet, feminizm, socjologia kultury, socjologia sztuki
    Opis:
    Przedmiotem rozważań dla niniejszego szkicu są przede wszystkim wątki feministyczne obecne w polskiej literaturze kobiet. Tekst podejmuje refleksję dotyczącą następujących kwestii: czy istnieje zjawisko literatury feministycznej w Polsce; czy wątki feministyczne są charakterystyczne tylko dla sztuki kobiet; jakie feminizmy obecne są w literaturze kobiet? Socjologiczna badania pokazują, iż w Polsce feminizm nie zyskuje aprobaty społecznej nawet wśród kobiet doświadczającyh nierówności płciowych. Ciagle pokutuje negowanie pozytywnej roli feminizmu, zakorzeniiła sie silnie postawa antyfeministyczna mająca żróło w braku wiedzy, streotypach odnośnie do ruchu kobiet. Ewa Malinowska wiele lat temu argumentowała, że ruch feministyczny w Polsce jest działaniem jednostek a nie kolektywnej pracy aktorów społecznych. Rodzimych korzeni literatury związanej z femiznimem upartuje się Entuzjstkach Narcyzy Żmichowskiej. Skupione wokół tego ruchu pisarki angażowały się w polityczną i edukacyjną działalność. Po okresie I wojny światowej, wraz z zyskaniem praw do głosowania i edukacji rodzima literatura kobiet zaatakowała zerwaniem wielu społecznych, obyczajowych tabu, w tym seksulanych, np. ciąża, macierzyństwo, aborcja, małżeństwo (G. Zapolska, Z. Nalkowska, M. Kuncewiczowa, P. Gojawiczyńska, I. Krzywicka, A. Gruszecka, H. Boguszewska and many others).Druga wojna światowa i póżniejszy PRL przysłoniły idee feministyczne, ważne tematy i problemy dla kobiet. Sytuacja uległa zmiane po 1989 roku wraz z debiutami pisarek nie tylko opisujących doświadczenia kobiece ale także otwarcie declarującycmi sympatię do feminizmu w wywiadach (np. Manuela Gretkowska, Izabela Filipiak, Olga Tokarczuk, Natasza Goerke).  Współczesne literatura nie jest ofensywna, pisarki nie walczą i nie deklarują otwarcie femistycznej postawy, wartości.Feminism in Polish Women’s LiteratureSUMMARYThe subject of discussion in this sketch is first of all feminist themes present in Polish women’s literature. The text considers the following questions: whether the phenomenon of feminist literature exists in Poland; whether feminist themes are characteristic only of women’s art; what feminisms are present in women’s literature? Sociological studies show that feminism is not socially approved even among women who experience gender inequalities. The denial of the positive role of feminism still persists, and there is a deeprooted antifeminist attitude stemming from ignorance and stereotypes. Many years ago Ewa Malinowska argued that the feminist movement in Poland consisted in the activity of individuals rather than the collective work of social activists. The native roots of literature associated with feminism are sought in Narcyza Żmichowska’s Enthusiasts (Entuzjastki) group. The women writers participating in this movement were involved in political and educational activities. After World War One, after women were granted voting rights and right to education, women’s literature in Poland touched on many social and moral taboos, including sexual, such as pregnancy, maternity, abortion, or marriage (G. Zapolska, Z. Nałkowska, M. Kuncewiczowa, P. Gojawiczyńska, I. Krzywicka, A. Gruszecka, H. Boguszewska, and others). World War Two and the period of People’s Poland pushed feminist ideas and women’s important problems and subjects into the deep background. The situation changed after 1989 with the debuts of women writers who not only described female experiences but also openly declared their sympathies towards feminism in interviews (e.g. Manuela Gretkowska, Izabela Filipiak, Olga Tokarczuk, and Natasza Goerke). Contemporary literature is not aggressive, however: women writers do not fi ght and do not openly espouse feminist attitudes and values.
    Źródło:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes; 2017, 15, 2
    2083-3636
    1732-1352
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio L – Artes
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Panorama studiów nad wzornikami hafciarskimi w Meksyku
    Panorama of research into embroidery patterns functioning in Mexico
    Autorzy:
    Flores Enríquez, Alejandra Mayela
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29519307.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    wzorniki hafciarskie
    sztuka kobiet
    Meksyk
    sztuka hafciarska
    embroidery patterns
    women’s art
    Mexico
    embroidery art
    Opis:
    W Meksyku, przede wszystkim w ciągu XIX wieku, opracowywanie wzorów hafciarskich było zajęciem bardzo popularnym wśród młodych dziewcząt. Powstawały obiekty, które ukazywały powtarzalność pewnych ornamentów i sposobów wykonania, i stawały się wzornikami demonstrującymi rodzaje technik hafciarskich. Tkaniny te były już przedmiotem wielu studiów, szczególnie w ujęciu historycznym, etnograficznym, archeologicznym czy związanym z konserwacją dzieł sztuki. Pozwoliło to na wyodrębnienie głównych koncepcji, które miały wpływ na wytyczenie schematów determinujących dotychczasowe podejście do tematu. W prezentowanym artykule dokonano przeglądu różnych koncepcji badań, które ukształtowały refleksję dotyczącą wzorników hafciarskich w Meksyku, uwzględniono także studia zagraniczne. Zostało również zaproponowane ujęcie z zakresu historii sztuki, pozwalające na nowe ustalenia i możliwości analizowania tych obiektów będących elementami kultury materialnej. Kobiety, które zajmowały się opracowywaniem wzorników, można postrzegać jako artystki, mistrzynie swego fachu, których wirtuozeria przejawiała się w klasie samych obiektów będących rezultatem poświęconego czasu i niezwykłej sprawności manualnej.
    In Mexico, primarily during the 19th century, production of embroidery designs was a popular activity among young girls. Objects which reflected reproducibility of some of the ornaments and methods of creation, became patterns demonstrating types of embroidery techniques. They have been subject of numerous studies, especially in historical, ethnographic, archaeological or restoration-related contexts. This allowed for distinguishing the main concepts that led to devising schemes which designated a former approach to the subject. This article reviews various research concepts that have shaped reflection on embroidery patterns in Mexico, including foreign studies. It also proposes an art history approach, allowing for new findings and possibilities for analysing those objects being elements of material culture. Women who dealt with development of patterns may be seen as artists, the masters of their profession, whose virtuosity was manifested in the class of the objects themselves as a result of devoted time and extraordinary manual skill.
    Źródło:
    TECHNE. Seria Nowa; 2023, 1, 11; 77-96
    2084-851X
    Pojawia się w:
    TECHNE. Seria Nowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ESTETYKA WOBEC FEMINIZMU
    Autorzy:
    Dziamski, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/487985.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
    Tematy:
    ANDROGYNE
    FEMINIST AESTHETICS
    GENDER AESTHETICS
    FEMINISM
    WOMEN’S ART
    ESTETYKA FEMINISTYCZNA
    ESTETYKA GENDEROWA
    FEMINIZM
    SZTUKA KOBIET
    Opis:
    Aesthetics Against Feminism When we talk today about women’s art, we think about three phemonena, quite loosely related. We think about feminist art, about the way that the feminist’s statements and demands were expressed in the creativity of Judy Chicago and Nancy Spero, Carolee Scheemann and Valie Export, Miriam Schapiro and Mary Kelly, and in Poland in the creativity of Maria Pinińska-Bereś, Natalia LL or Ewa Partum. We think about female art, the forgotten, abandoned, neglected artists brought back to memory by the feminists with thousands of exhibitions and reinterpretations. Lastly, we think about the art created by women – women’s art. However, we do not know and will never know, whether the latter two phenomena would develop without the feminist movement. What is more, it is about the first wave of feminism called “the equality feminism”, as well as the dominating in the second wave – “the difference feminism”. The feminist art was in the beginning a critique of the patriarchal world of art. In a sense it remains as such (see: the Guerilla Girls), yet today we are more interested in the feminist deconstruction of thinking about art, and thus the question arises: should feminism create its own aesthetics – the feminist aesthetics, or should it develop the gender aesthetics, and as a result introduce the gender point of view to thinking about art? In this moment the androgynous feminism regains its importance, one represented by Virginia Woolf, and referring – in the theoretical layer – to Freud as read by Lucy Irigaray. Freudism, which the feminists became aware of in the 1970s, is the only philosophical movement, which assumes a dual subject, that is, in the starting point assumes the existence of two subjects – man and woman, even if the woman is defined in a purely negative way, by the deficit, as a “not a man”. Freudism replaces the Cartesian thinking subject (consciousness) by the corporeal and sexual being, and forces us to re-think the Enlightenment beginnings of the European aesthetics.
    Źródło:
    DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu; 2018, 25; 40-66
    1733-1528
    Pojawia się w:
    DYSKURS: Pismo Naukowo-Artystyczne ASP we Wrocławiu
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Artystki w pracy i o pracy. Poznawcze wymiary sztuki
    Female artists in work and about work. The cognitive dimensions of art
    Autorzy:
    Sikorska, Karolina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/424649.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku
    Tematy:
    produkcja wiedzy, upłciowiony podział pracy, sztuka kobiet/kobieca, production of knowledge, genedered division of work, women/female art
    Opis:
    The subject of the article is the work of women artists, aiming to produce knowledge and reflection in order to change the social reality in which they live. The author invokes the report Little Chance to Advance? An Inquiry into the Presence of Women in Art Academies in Poland (by the Katarzyna Kozyra Foundation) in order to introduce the difficult and unfair work conditions for female artists in art academies. She attempts to recognize other cultural and social conditions of women’s roles within the Polish artworld by analysing the artistic practices of Elżbieta Jabłońska, Joanna Wowrzeczka and Julia Popławska. All these female artists raise questions about their work and the work of other women - living in two spaces: public and private. Their experience is doubly underprivileged – as women – they are worse paid, they are burdened by cultural stereotypes (connected with female-male oppositions like female nature – male culture, what is male is more valuable), they don’t have access to as many jobs and social positions, etc. As female artists they are often treated in a condescending manner, they are not often promoted within art academies, female art is viewed as less rational, less important, and as a consequence – notoriously under-funded. Wondering about these socio-cultural contexts the author attempts to point out the cognitive dimension of art and knowledge with regard to the gendered division of work.
    Źródło:
    Sztuka i Dokumentacja; 2016, 14; 74-83
    2080-413X
    Pojawia się w:
    Sztuka i Dokumentacja
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Art of Women – form the Margin to the Mainstream
    Sztuka kobieca – od marginesu do mainstreamu
    Autorzy:
    Samborska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/593763.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    feminism
    postfeminism
    herstory
    Judy Chicago
    feminine aesthetic
    women’s art
    Vanessa Beecroft
    Toxic Tittes
    feminizm
    postfeminizm
    estetyka kobieca
    sztuka kobiet
    Toxic Tittes.
    Opis:
    Confronting the second wave of feminism with postfeminism allows us to show the change in the perception of art and the position of women in the art world. The activists of the 1970s aroused extreme emotions in the public, and attempts were made to downplay the value of their work. At the end of the 20th century, however, when ambiguity and controversy have become the desired quality of art, feminist ideas are sometimes a necessary ornament of the careers of celebrities. In this article I present the history of the difficulties that artists who debuted on the art scene in the 1970s had to overcome. I use the example of Judy Chicago and her iconic work Dinner Party. Other heroines of the pioneering times are Marina Abramowic, Carolee Schneemann, and Valie Export, whose attitude I compare to that of the star of the younger generation, Vanessa Beecroft. Beecroft leaves her attractive installations without any comment, she does not settle any controversies, which fits the characteristics of the post-modern game on the art market.
    Konfrontacja drugiej fali feminizmu z postfeminizmem pozwala ukazać zmianę w percepcji sztuki i pozycji kobiet w świecie sztuki. Aktywistki lat 70. budziły skrajne emocje odbiorców, próbowano bagatelizować wartość realizowanych przez nie prac. U schyłku XX wieku jednak, gdy pożądaną jakością sztuki stała się niejednoznaczność, kontrowersyjność, idee feminizmu stają się czasem niezbędną dekoracją dla karier celebrytek. W artykule przedstawiam historię trudności, jakie musiały pokonać artystki startujące na scenie sztuki w latach 70. Jako przykład występuje tu Judy Chicago i jej sztandarowa praca Dinner Party. Inne bohaterki pionierskich czasów to Marina Abramowic, Carolee Schneemann, Valie Export, których postawę porów-nuję z gwiazdą młodego pokolenia Vanessą Beecroft. Beecroft pozostawia swoje atrakcyjne instalacje bez komentarza, nie rozstrzyga kontrowersji, czym wpisuje się w znamienną dla postmodernizmu grę na rynku sztuki.
    Źródło:
    Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2014, 16; 275-284
    1641-9278
    Pojawia się w:
    Art Inquiry. Recherches sur les arts
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Maria Lednicka-Szczytt – kariera polskiej rzeźbiarki we Włoszech, 1924–1934
    Maria Lednicka-Szczytt – career of a Polish sculptress in Italy, 1924–1934
    Autorzy:
    Nowakowska-Sito, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1197973.pdf
    Data publikacji:
    2019-06-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    sztuka kobiet
    rzeźba
    sztuka polska I poł. XX w.
    polska emigracja
    female artists
    sculpture
    female sculpture
    Polish art 1st half 20th c.
    Polish emigration
    Opis:
    Twórczość Marii Lednickiej-Szczytt (Maryli Lednickiej), uczennicy Antoine’a Bourdelle’a, uważanej w okresie międzywojennym za jedną z najbardziej znanych polskich artystek za granicą, jest dziś w zasadzie nieznana. W rekonstrukcji artystycznej biografii, skupiam się na okresie włoskim jako najbardziej owocnym w jej karierze. Za daty graniczne tego okresu przyjęłam 1924 – rok pierwszej indywidualnej wystawy artystki w mediolańskiej Galerii Pesaro, za końcowy, rok 1934 – datę pierwszej indywidualnej wystawy w nowojorskiej Wildenstein Galleries, inicjującej przenosiny pracowni artystki za ocean. Urodzona w Moskwie, córka jednego z najważniejszych polskich polityków w carskiej Rosji Aleksandra Lednickiego, została wcześnie dostrzeżona jako sprawna organizatorka i aktywna uczestniczka polskiego życia artystycznego nad Sekwaną. Zyskała dowody oficjalnego uznania w postaci życzliwych recenzji popularnych krytyków (jak Woroniecki czy Vauxcelles) oraz przyjęcia w 1921 roku w poczet członków Salon d’Automne, a w 1925 roku członka warszawskiego TZSP. W początku lat 20. rozpoczęła współpracę z Adrianną Górską (Adrienne Gorską), siostrą Tamary Łempickiej, z którą wykonała projekty fontann i małej architektury, a także nagrobek rodziny Lednickich na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (1923–1925). Okres włoski, w którym Lednicka stworzyła wiele portretów osobistości ze świata sztuki, arystokracji i polityki, upłynął pod znakiem ówczesnych protektorów rzeźbiarki – małżeństwa Teoplitzów. Józef (Giuseppe), pochodzący z warszawskiego rodu żydowskiej burżuazji, wpływowy prezes Banca Commerciale Italiana, oraz jego żona – gwiazda scen krakowskich ok. 1900 roku i podróżniczka – Jadwiga Mrozowska, prowadzili w Mediolanie artystyczny salon, promujący młodych artystów. Zaprzyjaźnieni z d’Annunziem i czołowymi postaciami ówczesnych Włoch, ułatwiali sukcesy swej podopiecznej, a także promowali związane z nią uzdolnione kobiety (Adrienne Gorska, Tamara de Lempicka). Współpracując w latach 30. przy dekoracji kilku włoskich transatlantyków, Lednicka biegle opanowała technologię prac w różnych materiałach – od ulubionego drewna, po rozmaite gatunki kamienia, płaskorzeźbę i panele dekoracyjne. Dorobek artystki dziś zupełnie rozproszony (w Polsce w zbiorach muzealnych zaledwie 3 rzeźby) i zapo mniany, byłby dziś niemożliwy do odtworzenia gdyby nie materiały archiwalne przekazane w latach 60. XX wieku przez brata artystki – Wacława, do Muzeum Narodowego w Warszawie. Funkcjonując w różnych krajach i środowiskach, była Lednicka zawsze ambasadorką polskiej kultury, organizatorką wystaw i uczestniczką wydarzeń, W 1932 roku na pokładzie statku – Conte di Savoia – na który wykonała popiersie żony następcy tronu, Księżnej Piemontu, odbyła pierwszą podróż do Ameryki, która wzbudziła fascynację tym krajem i decyzję o przeprowadzce za ocean. Wybuch drugiej wojny światowej, zmieniający radykalnie oblicze świata, w którym Lednicka miała uznaną pozycję, stał się przyczyną załamania zdrowia, depresji i samobójczej śmierci w roku 1947. Choć szczątkowe zachowanie twórczości Lednickiej, utrudnia dziś przywrócenie jej trwałego miejsca w historii polskiej rzeźby dwudziestolecia, rekonstrukcja artystycznej biografii rzeźbiarki zdaje się dopełniać w wielu aspektach obraz epoki, w której funkcjonowała. Wydobywa z mroku powiazania i nieoczekiwane związki, wzbogacając obraz polskiego międzywojnia. Niczym papierek lakmusowy lub brakujący kawałek układanki, przywrócona obecność Lednickiej pozwala odczytać ukryte sensy większej struktury.
    The work of Maria Lednicka-Szczytt (Maryla Lednicka), a student of Antoine Bourdelle, who in the interwar period was considered one of the most famous Polish artists abroad, is basically unknown today. In the reconstruction of the artistic biography, I focus on the Italian period as the most fruitful in her career. I assumed 1924 – the year of the artist’s first individual exhibition at the Pesaro Gallery in Milan and 1934 – the date of the first individual exhibition at the Wildenstein Galleries in New York, initiating the transfer of the artist’s studio overseas, as the border dates of this period. Born in Moscow, the daughter of Alexander Lednicki, one of the most important Polish politicians in tsarist Russia, she was noticed early as an efficient organizer and active participant of Polish artistic life on the Seine. She gained evidence of official recognition in the form of friendly reviews of popular critics (such as Woroniecki or Vauxcelles), or memberships: 1921 of Salon d’Automne, in 1925 of the Warsaw TZSP. In the early 1920s, she began working with Adrianna Górska (Adrienne Gorska), sister of Tamara Łempicka, with whom she designed fountains and street furniture, as well as the tombstone of the Lednicki family at the Powązki Cemetery in Warsaw (1923–1925). The Italian period, during which Lednicka created many portraits of personalities from the world of art, aristocracy and politics, was marked by the then sculptors’ protectors – the Teoplitz: Józef (Giuseppe), from the Warsaw family of the Jewish bourgeoisie, the influential president of Banca Commerciale Italiana, and his wife – star of the Krakow stages around 1900 and traveler – Jadwiga Mrozowska, ran an artistic salon in Milan promoting young artists. Friends of d’Annunzio and leading figures of contemporary Italy, facilitated the success of their mentee, and also promoted talented women associated with her (Adrienne Gorska, Tamara de Lempicka). Collaborating in the 1930s on decorating several Italian ocean liners, Lednicka has fluently mastered the work in various materials – from favourite wood, to different types of stone, bas-relief and decorative panels. Artistic achievements that today has completely dispersed (in Polish museums there are only 3 sculptures) and been forgotten, today would be impossible to compile if not for the archival materials transferred in the 1960s by the artist’s brother – Wacław, to the National Museum in Warsaw. Operating in various countries and environments, Lednicka has always been an ambassador of Polish culture, exhibition organizer and participant of events. In 1932 on board the ship – Conte di Savoia – for which she created a bust of the wife of the heir to the throne, Princess of Piedmont, made her first trip to America, which brought fascination with this country and the decision to move overseas. The outbreak of World War II, radically changing the face of the world in which Lednicka had a recognized position, brought a collapse of health, depression and suicide in 1947. Although the rudimentary preservation of Lednicka’s work, today makes it difficult to restore its permanence in the history of Polish sculpture of the twentieth century, the reconstruction of the artistic biography of the sculptor seems to complement in many respects the image of the era in which she worked. It brings out of the dark connections and unexpected relationships, enriching the image of the Polish interwar period. Like litmus paper or a missing piece of the puzzle, the restored presence of Lednicka allows to read the hidden senses of a wider structure.  
    Źródło:
    TECHNE. Seria Nowa; 2019, 3; 81-106
    2084-851X
    Pojawia się w:
    TECHNE. Seria Nowa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Doświadczanie codzienności jako klucz do świata artystek. O wartościach w sztuce współczesnej
    Autorzy:
    Sulikowska-Dejena, Agata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/644135.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Künstlerinnen
    Alltag
    Kunst der Frauen
    soziale Rollenbilder
    Werte
    gegenwärtige Kunst
    women artists
    everyday life
    the feminist art
    social roles
    values
    contemporary art
    artystki
    codzienność
    sztuka kobiet
    role społeczne
    wartości
    sztuka współczesna
    Opis:
    Der Artikel beschreibt das Schaffen der Künstlerinnen der visuellen Künste, die in polnischer Kunst um 2000 debütierten und deren Arbeiten zu der als "Kunst der Frauen" bezeichneten Strömung gehören. Der Schlüssel zu ihrer Welt ist der Alltag, der im Kontext der traditionellen sozialen Rollenbilder der Frau als Hausfrau, Ehefrau und Mutter erfahren wird. Die Künstlerinnen rebellieren gegen die Schwierigkeiten mit dem Berufsaufstieg, gegen die Geringschätzung ihrer Tätigkeit als weniger wertvoll sowie gegen die persönlich gemünzten Anspielungen auf die natürliche Berufung der Frauen, indem sie auf ironische Weise die Bestandteile ihrer beruflichen Lage und ihrer Frauenrolle künstlerisch verarbeiten. Sie laden den an erweiterte Metaphern und versteckte Symbole gewöhnten Zuschauer zum Miterleben des Alltags, zur Konfrontation mit Stereotypen, aber auch zum Nachdenken über die Werte ein.
    Artykuł opisuje twórczość artystek sztuk wizualnych, które debiutowały w polskiej sztuce około 2000 roku, a prace ich zaliczane są do nurtu nazwanego „sztuką kobiet”. Kluczem do ich świata jest codzienność, doświadczana w kontekście ról społecznych tradycyjnie przypisanych kobietom, takich jak gospodyni domowa, żona i matka. Artystki buntując się przeciwko trudnościom jakie napotykają w budowaniu kariery, lekceważeniu ich twórczości jako mniej wartościowej czy kierowanym pod ich adresem aluzjom dotyczącym naturalnego powołania kobiet, zaczęły w sposób ironiczny artystycznie przepracowywać składowe swojej sytuacji zawodowej i położenia wynikającego z bycia kobietą. Przyzwyczajonego do rozbudowanych metafor i ukrytych symboli widza, artystki zapraszają do współprzeżywania codzienności, do konfrontacji ze stereotypami, ale również refleksji nad wartościami.
    Described is the creativity of women in visual arts following their debut about the year 2000. Women artists representing this Polish feminist art movement are drawing inspiration from their everyday life experienced in their social roles traditionally attributed to women as housewives, wives and mothers. Revolting in face of consequent impediments to building their career, berating hints by some as to maintaining the traditional role of women in society and taking issue with critics derogating the feminist art movement, the artists set out to portray aspects of their vocational life and consequences of being a woman in an artistically paradoxical way. Viewers long used to extended metaphors and hidden symbols are invited by the artists to intuit women’s everyday life experiences, challenge gender stereotypes and reflect on values.
    Źródło:
    Kultura i Wartości; 2017, 23
    2299-7806
    Pojawia się w:
    Kultura i Wartości
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Every revolution needs female artists - about the dance during Polish women’s strike in 2020
    Każda rewolucja potrzebuje artystek - o tańcu podczas ogólnopolskiego strajku kobiet w 2020 roku
    Autorzy:
    Wrzeszcz, Kamil
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33539755.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polski Uniwersytet na Obczyźnie w Londynie
    Tematy:
    Ogólnopolski Strajk Kobiet
    bunt
    sztuka
    taniec
    Opis:
    Autor podejmuje tematykę związaną z wydarzeniem zapoczątkowanym 22 października 2020 roku – Ogólnopolskim Strajkiem Kobiet. Omawiając sytuację, kieruje swą uwagę w stronę tańca, który jest szczególnie interesującym środkiem wyrazu. Jednak w tym obszarze są zauważalne spore braki w literaturze naukowej. Jednym z niewielu specjalistów badającym ten temat jest Brian Holmes, do którego autor się odwołuje. W artykule zostały wyszczególnione trzy przykłady tego, w jaki sposób akty ruchowe mogą wspomóc działania społeczne. Różnorodność przybliżonych prezentacji tanecznych pozwala podkreślić, że taniec jest sztuką zaangażowaną. Trzy opisane performance ruchowe są swego rodzaju komentarzem do wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Autor w szczególności uwypukla rolę kobiet jako buntowniczek wobec zaistniałej sytuacji społeczno-politycznej.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe PUNO; 2022, 1; 71-79
    2052-319X
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe PUNO
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Czy istnieje specyfika malarstwa kobiet?
    Is There a Unique Nature to the Painting Women?
    Autorzy:
    Popiołek, Irena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/514355.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    krytyka malarstwa
    sztuka
    historia malarstwa kobiet
    criticism of painting
    art
    history of painting women
    Opis:
    Od dawna toczy się spór o to, czy istniej specyfika twórczości artystycznej kobiet. Tymczasem jest to z gruntu błędne mniemanie. Wartości sztuki – obrazu, rzeźby czy grafiki – nie ocenia się z uwagi na to, czy autorem jest kobieta lub mężczyzna, lecz ważna jest jakość artystyczna danego dzieła. Mężczyzna może stworzyć dzieło sztuki o cechach delikatnych i ulotnych, czego przykładem może być malarstwo Tadeusza Makowskiego lub Witolda Wojtkiewicza. Natomiast w wyrazie swym mocne i konkretne są np. rzeźby Magdaleny Abakanowicz, a także grafiki i rzeźby Marii Jaremianki. A zatem błędem jest uważać, że jakość danej sztuki zależy od płci autora dzieła. Zarówno cechy charakteru kobiet, jak i mężczyzn można ukazać w karykaturze.
    It has long been subject to dispute whether there is a specific artistic expression of women. However, it is a fundamental misconception. The value of art – of painting, sculpture, graphics, etc. is not estimated due to the fact that the author is a woman or a man, but because of the artistic quality of the work. Man can create a piece of art with delicate and ephemeral qualities, e.g. painting of Tadeusz Makowski or Witold Wojtkiewicz. On the other hand, very strong and concrete in their expression are e.g. sculptures by Magdalena Abakanowicz or graphics and sculptures by Maria Jaremianka. So it is wrong to believe that the quality of art is gender conditioned. Both women and men traits can be released in caricature.
    Źródło:
    Rocznik Wydziału Pedagogicznego Akademii Ignatianum; 2013, 16; 113-124
    2299-4890
    Pojawia się w:
    Rocznik Wydziału Pedagogicznego Akademii Ignatianum
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dyskurs protestów kobiet w Polsce w latach 2016–2017: artystyczne wizualizacje, wokalizacje, werbalizacje
    Autorzy:
    Steciąg, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1022818.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    protesty publiczne kobiet
    dyskurs artystyczny
    analiza dyskursu
    sztuka feministyczna
    women’s public protests
    artistic discourse
    discourse analysis
    feminist art
    Opis:
    Artykuł dotyczy masowych protestów publicznych kobiet, które odbyły się w latach 2016–2017 w Polsce. Zawiera próbę zaprezentowana prac artystycznych z kręgu sztuki feministycznej nawiązujących do tych wydarzeń. Analiza dyskursywna dotyczy kooperacji dwóch oddalonych od siebie na pozór dyskursów — protestów ulicznych i artystycznego — w tworzeniu reprezentacji doświadczenia zbiorowego kobiet w pamięci kulturowej. Wybrano kilka przykładów artystycznych wizualizacji, wokalizacji i werbalizacji z lat 2017–2018.
    The paper concerns mass public protests of women that took place in 2016–2017 in Poland. Its attempt is to present the pieces of feminist art referring to those events. Discursive analysis is focused on the cooperation of two seemingly distant discourses — street protests and arts — in creating a representation of the collective experience of women in cultural memory. Several examples of artistic visualizations, vocalizations and verbalizations from 2017–2018 were selected for the presentation.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica; 2019, 53; 21-31
    0208-6077
    2450-0119
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kobieca specjalizacja: sztuki upiększające. Inicjatywy wspierające aktywność kobiet w zakresie sztuki użytkowej oraz rzemiosła w drugiej połowie XIX w. w Królestwie Polskim
    Autorzy:
    Dobkowska-Kubacka, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1373777.pdf
    Data publikacji:
    2020-04-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    work for women
    19th century
    applied arts
    craftswomen
    crafts schools
    praca kobiet
    XIX wiek
    sztuka użytkowa
    rzemieślniczki
    szkoły rzemiosła
    Opis:
    Uprawianie przez kobiety sztuki zawodowo w drugiej połowie XIX w. w Królestwie Polskim stanowiło nie tylko przejaw aspiracji emancypacyjnych, lecz także traktowane było jako jedna z opcji mających rozwiązać problem samodzielnego zarabiania na życie pań wywodzących się z ziemiaństwa lub inteligencji. Z tego względu cieszyło się znaczącym wsparciem społecznym, co przejawiało się zarówno w organizacji szkolnictwa, jak i wystaw „sztuki kobiecej”. Wątpliwości jednak, podzielane szczególnie przez konserwatystów, dotyczące braku predyspozycji płci żeńskiej do pracy intelektualnej, przy jednoczesnym przypisywaniu kobietom wrodzonych zdolności manualnych, sprawiało, że jako zajęcie właściwe dla pań propagowano nie tyle sztuki tzw. czyste, co sztukę zdobniczą. W latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XIX w., kiedy potrzeba pracy zawodowej kobiet po raz pierwszy stała się w Królestwie Polskim problemem społecznym na dużą skalę, rzemiosło jawiło się jako optymalne wyjście z trudnej sytuacji, nie tylko z uwagi na manualny, a nie intelektualny charakter pracy oraz niski prestiż społeczny, lecz także dlatego, że można tu było odwołać się do tradycji kobiecych robótek. Z uwagi na opór cechów, które akceptując prowadzenie przez wdowy po rzemieślnikach warsztatów rzemieślniczych, nastawione były niechętnie do zjawiska samodzielnych kobiet-rzemieślniczek wkraczających do zawodu bez odpowiednich koneksji rodzinno-środowiskowych, i przy jednoczesnym rozbudzeniu, m.in. dzięki artykułom prasowym, zainteresowania kobiet pracą w rzemiośle, nastąpił w Królestwie Polskim, szczególnie w latach siedemdziesiątych XIX w., prawdziwy wysyp szkół i kursów. Wkrótce okazało się niestety, że rzemiosło nie spełni pokładanych w nim nadziei. Na rynku pracy pojawił się bowiem nadmiar „nowych rzemieślniczek”, jak je nazywano, często kiepsko wykwalifikowanych, rywalizujących między sobą, a także z rzemieślnikami cechowymi. Ponadto praco- oraz czasochłonne wyroby przegrywały w konkurencji z tanimi wyrobami fabrycznymi. W rezultacie zarobki były bardzo niskie. Moda edukacyjna przesunęła się wtedy w kierunku kształcenia kobiet w zakresie sztuki użytkowej i dekoratorstwa. Powstawały liczne szkoły, m.in. Marii hr. Łubieńskiej, Bronisławy Poświkowej, Bronisławy Wiesiołowskiej, Haliny Tokarzewskiej. Godnym podkreślenia zjawiskiem jest to, że większość tego typu placówek zakładały i prowadziły kobiety, traktując pracę dyrektorki szkoły artystycznej jako kolejną opcję zarobkową. Promowanie zarówno rzemiosła, jak i sztuki użytkowej miało duże znaczenie dla rozszerzenia wachlarza zawodów dostępnych kobietom z wyższych sfer społecznych, który, choć już nie tak drastycznie wąski jak w latach sześćdziesiątych XIX w., pod koniec tego stulecia nadal pozostawał niewystarczający w stosunku do potrzeb.
    In the second half of the 19th century, in the Kingdom of Poland, practicing art professionally by women was not only a manifestation of their emancipation. In public opinion it was viewed as one of the options to solve the problem of making a living for women from the higher classes of society – landed gentry or intelligentsia – who faced the necessity of work for money. For this reason, it enjoyed significant social support, which resulted among others in the organization of artistic education and exhibitions of “female art”. However, doubts raised especially by conservatives concerning the lack of predisposition of the female sex to intellectual activity and at the same time attributing to women the innate manual skills, caused that not so much the so-called pure art but decorative art was considered as an appropriate occupation. In the 1860s and 1870s when the need for work for women became for the first time a largescale social problem in the Kingdom of Poland the handicraft was also promoted. The latter appeared to be an optimal way out of a difficult situation, not only because of the manual not intellectual nature of work and low social prestige, but also because it was possible to refer to the tradition of women’s knitting. Due to the resistance of the guilds (which accepted the fact that the craftsmen’s widows ran workshops, still they did not accept female artisans entering the profession without proper background and family connections) and the large number of women interested in working in crafts, a real flood of private schools and courses took place in the Kingdom of Poland, especially in the 1870s. This phenomenon, which can be described even as an educational “fashion”, has found its resonance in the press. Unfortunately it turned out soon that craftsmanship would not meet the hopes placed in it. There was a surplus of “new craftswomen”, as they were called, often poorly qualified, competing with each other and with guild craftsmen. Moreover, labour – and time-consuming products lost in competition with cheap factory products. As a result, earnings were very low. Craft schools lost their popularity, and instead schools educating in the field of applied arts and decoration became popular, like Maria Łubieńska’s, Bronisława Poświkowa’s, Bronisława Wiesiołowska’s, Halina Tokarzewska’s schools, for example. It is worth noting that the majority of such institutions were founded and run by women, who have been treating the work of the art school headmistress as another option for earning money. The promotion of both craft and applied art was of a great importance for extending the range of occupations available to women from higher classes of society. That range, although not as drastically narrow as in the 1860s, at the end of this century was still insufficient in comparison to needs.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2020, 106; 53-75
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dekodowanie komunikatów wizualnych sztuki protestów przeciwko zaostrzeniu praw aborcyjnych w Polsce
    Decoding the symbols of protests against the restriction of abortion right in Poland
    Autorzy:
    Krzywik, Adrianna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1849811.pdf
    Data publikacji:
    2021-07-01
    Wydawca:
    Instytut Dyskursu i Dialogu
    Tematy:
    Nowe ruchy społeczne
    strajk kobiet
    feminizm
    sztuka protestu
    street art
    new social movements
    women’s strike
    feminism
    protest art
    meaning of symbols
    Opis:
    Artykuł dotyczy masowych protestów przeciw zaostrzeniu prawa aborcyjnego w Polsce. Omówiona została w nim koncepcja ruchów społecznych i ruchów artystycznych w kontekście twórczości artystycznej uczestników strajku kobiet. Zawiera próbę interpretacji wykorzystywanych komunikatów wizualnych na transparentach, wlepkach i szablonach oraz w dyskursie medialnym. Analiza opiera się na fotografiach własnych oraz udostępnianych na portalach społecznościowych.
    This article focuses on the mass protests against the restriction of abortion rights in Poland. It presents the concept of social movements and artistic movements in the context of the artistic work of the participants of the women’s strike. It attempts to interpret the symbols used on banners, stickers and stencils as well as in the media discourse. The analysis is based on own photographs and those shared on social networks.
    Źródło:
    Dyskurs & Dialog; 2021, III, 1 (7); 111-124
    2658-2368
    2658-2406
    Pojawia się w:
    Dyskurs & Dialog
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    “Let the Sirens Roar”: The Women’s Protests in Poland and the Artistic Response to the Backlash
    „Niech wyją syreny”. Kobiece protesty w Polsce i artystyczna odpowiedź na „backlash”
    Autorzy:
    Stępnik, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/33298855.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    social protest
    art and politics
    artistic activism
    graphic arts
    women’s rights in Poland
    backlash
    protest społeczny
    sztuka i polityka
    artystyczny aktywizm artystyczny
    grafika
    prawa kobiet w Polsce
    „backlash”
    Opis:
    The ruling of the Constitutional Tribunal of 22 October 2020, which tightened the restrictions on reproductive rights in Poland and was adopted in the midst of the COVID-19 pandemic, sparked strong social opposition and massive demonstrations. The article focuses on artistic works accompanying these protests, providing a kind of visual commentary to them or, in other words, their visual “framework”. The discussion refers to the most characteristic iconographic materials, mainly posters, uploaded and shared by (mostly young) artists on their profiles on popular social media and specially created websites (such as Graphic Emergency). The content of this artistic “production” often refers to important moments in the recent history of Poland (the Solidarity movement), traditional symbols, and the imaginational sphere; however, to some extent, it also refers to the countercultural revolution of the late 1960s, especially to L’Atelier Populaire, established by students of Académie des Beaux Arts in Paris. The article proposes that the discussed posters be interpreted as a generational counterreply to the “backlash”, understood in accordance with the meaning given to that word by Susan Faludi in her classic 1991 study.
    Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 22 października 2020 roku, ograniczające prawa reprodukcyjne w Polsce – przyjęte w środku pandemii COVID-19 – wywołało silny sprzeciw społeczny i masowe demonstracje. Tematyka artykułu zogniskowana jest wokół prac artystycznych towarzyszących owym protestom, stanowiących ich wizualny komentarz, innymi słowy: ich wizualną „oprawę”. W niniejszych rozważaniach odniesiono się do najbardziej charakterystycznych materiałów ikonograficznych, głównie plakatów, zamieszczanych i udostępnianych przez (przeważnie młodych) artystów na profilach w popularnych mediach społecznościowych oraz na specjalnie wykreowanych witrynach (jak np. Pogotowie Graficzne). Zawartość treściowa tej twórczej „produkcji” często odnosi się do ważnych momentów w najnowszej historii Polski (Solidarność), tradycyjnej symboliki i sfery wyobrażeniowości, a w pewnym względzie także i do kontrkulturowej rewolty późnych lat 60., zwłaszcza do L’Atelier Populaire założonego przez studentów paryskiej Académie des Beaux Arts. W artykule wskazano, iż omawiane plakaty można interpretować jako pokoleniową odpowiedź na „backlash” w takim rozumieniu, jakie nadała temu słowu Susan Faludi w swej klasycznej już rozprawie z 1991 roku.
    Źródło:
    Slavia Meridionalis; 2022, 22
    1233-6173
    2392-2400
    Pojawia się w:
    Slavia Meridionalis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    TANIEC I FANTOM LADY…? Artystka i taniec. Kilka uwag na marginesie dokumentu Siedem kobiet w różnym wieku (1978) Krzysztofa Kieślowskiego
    DANCE AND FANTOM LADY…? Artist and dance. A few remarks on the margins of Krzysztof Kieślowski’s document entitled Seven Women of different ages (1978)
    Autorzy:
    Grodź, Iwona
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/39502393.pdf
    Data publikacji:
    2023-11-16
    Wydawca:
    Akademia Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi
    Tematy:
    kobieta i sztuka (taniec)
    „powidok”
    Siedem kobiet w różnym wieku (1978) Krzysztofa Kieślowskiego
    woman and art (dance)
    “afterimage”
    Seven women of different ages (1978) by Krzysztof Kieślowski
    Opis:
    Tematem tekstu jest spojrzenie „powidokowe” na ciało kobiety i taniec jako na znak, schemat, wzorzec. W tym ujęciu biografia kobiety-baletnicy staje się jednym z wielu (choć obecnie nie najczęściej przywoływanych) utrwalonych wzorców linii życia kobiet-artystek. Przykładem jest film dokumentalny o „cyklu życia” baletnic Siedem kobiet w różnym wieku Krzysztofa Kieślowskiego z 1978 roku. Celem jest odpowiedź na pytanie, czy wskazany wzorzec cyklu kobiecej egzystencji może spełniać funkcję paraboli, czy pars pro toto schematów wyobrażeniowych, które ciągle funkcjonują w kulturze współczesnej. Przyjęta perspektywa skłania się więc ku interdyscyplinarności i otwartości na różne konteksty. Pozwala też poniekąd przyjrzeć się szerszym zagadnieniom, takim jak: wzorce kobiecości w debacie publicznej, „polityka ciała” versus tekst kultury. Metodologia: komunikatologia z elementami analizy filmoznawczej.
    The subject of the text is a post-image look at the female body and dance as a sign, pattern, model. In this approach, the biography of a female ballerina (artist) becomes one of many (though not the most frequently cited now) established patterns of femininity (life cycles). An example is the 1978 documentary about the “life cycle” of the ballerinas Seven Women of Different Ages by Krzysztof Kieślowski. The aim is to answer the question: can the indicated pattern of femininity fulfill the function of a parabola or pars pro toto of the imaginary schemas that still function in contemporary culture? The adopted perspective is therefore inclined towards interdisciplinarity and openness to various contexts. It also allows us to look at broader issues, such as: patterns of femininity in public debate, “body politics” versus the text of culture. Methodology: communicationology with elements of film studies analysis.
    Źródło:
    Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny; 2023, 18, 1; 103-114
    1896-1819
    2391-5145
    Pojawia się w:
    Civitas Hominibus. Rocznik filozoficzno-społeczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    On Foreclosure and Fresh Cherries
    O wykluczeniu i świeżych wiśniach
    Autorzy:
    Ajder, Teodor
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/593885.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    Anna Baumgart
    Polish Contemporary Art
    Video art
    Serge Daney
    Women’s Rights
    Film Theory
    Jean-Luc Godard
    French New Wave Cinema
    Jacques Rivette
    współczesna sztuka polska
    video art
    prawa kobiet
    teoria filmu
    francuska Nowa Fala w filmie
    Opis:
    This is an attempt to put a video artwork – Świeże wiśnie [Fresh cherries] by Anna Baumgart to a critical test proposed by the film critic Serge Daney. Daney formulated it while discussing a number of films that emerged in Europe as a result of the Holocaust experience. He claims that first, an author creating a film dealing with such a theme should not place beauty before the just; second, the author should honestly acknowledge the impossibility of telling the story – the stopping point in the course of history, when storytelling freezes or runs idle, and finally, such a film should not be talking about amnesia or repression, but rather about foreclosure, that is a hallucinatory return to the reality of something upon which it was impossible to place a ’judgment of reality’.
    Artykuł stanowi próbę poddania pracy wideo, zatytułowanej Świeże wiśnie autorstwa Anny Baumgart, krytycznemu testowi zaproponowanemu przez krytyka filmowego Serge’a Daney’a. Daney sformułował go w czasie omawiania szeregu filmów, które powstały w Europie w wy-niku doświadczeń Holocaustu. Twierdzi on, że po pierwsze, autor/ka tworząc film o takim temacie nie powinien/na stawiać piękna nad słusznością, po drugie, powinien/na nadać filmo-wi szczerość, która uniemożliwiłaby opowiadanie fabuły. Jest to moment, w którym opowia-danie toczy się na jałowym biegu lub ulega zawieszeniu. Film taki nie powinien mówić w związku z tym o amnezji lub represji, lecz raczej o wykluczeniu, o halucynacyjnym powro-cie do prawdziwości czegoś, czego nie można było osądzić „orzeczeniem rzeczywistości”.
    Źródło:
    Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2013, 15; 89-106
    1641-9278
    Pojawia się w:
    Art Inquiry. Recherches sur les arts
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-16 z 16

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies