Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "SZLACHTA" wg kryterium: Temat


Tytuł:
„Co za czasy!… Chamy taki miód piją! Boże, Ty to widzisz i nie grzmisz?”. O deprecjacji Kozaków przez szlachtę Rzeczypospolitej w okresie powstania Chmielnickiego
Autorzy:
Drozdowski, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607646.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Zaporozhian Cossack
the Khmelnytsky Uprising depreciation
nobility
the Commonwealth
sejm
memoirs
poetry
Kozacy
powstanie Chmielnickiego
deprecjacja
szlachta
Rzeczpospolita
pamiętniki
poezja
Opis:
The article concerns the problem of the depreciation of the Zaporozhian Cossack by the nobility of the Polish-Lithuanian Commonwealth during the Khmelnytsky Uprising. There has been made a detailed analysis of such sources as correspondence, resolutions of Polish parliaments, memoirs or, finally, occasional poetry, which clearly indicate the occurrence of the tendency to identify Cossacks with peasants and thus their rise to peasant rebellion. In addition, issues related to the depreciation of the leader of the uprising of Bohdan Khmelnytsky, who was perceived by the nobility of the Commonwealth as a peasant, were also raised. The article emphasizes that the tendency towards the depreciation of Cossack among the nobility of the Polish-Lithuanian Commonwealth during the uprising led by Khmelnytsky strengthened its conviction that the events of 1648 were nothing more than the rebellion of the subjects – peasants who were mainly against the social and economic order of the Polish-Lithuanian Commonwealth. By identifying the Cossacks with the low-class population and perceiving them as peasants, trappers, slaves, simpletons, the nobility, by the same token, were conscious of their national state-creating power or even greater political ambitions and were convinced that they were primarily driven by low motives such as blood lust, destruction or even the desire for wealth and power.
Artykuł dotyczy problemu deprecjacji Kozaka zaporoskiego przez szlachtę Rzeczypospolitej Obojga Narodów podczas powstania prowadzonego przez Bohdana Chmielnickiego. Szczegółowa analiza dotyczyła takich źródeł, jak korespondencja, uchwały parlamentów polskich, wspomnienia, poezja okolicznościowa, które wyraźnie wskazują na występowanie wśród szlachty tendencji do identyfikowania Kozaków z chłopami, a tym samym ich dojścia do buntu chłopskiego. Podjęto również kwestie związane z deprecjacją przywódcy powstania – Chmielnickiego, postrzeganego przez szlachtę Rzeczypospolitej jako chłopa. Podkreślono, że tendencja do deprecjacji Kozaka wśród szlachty Rzeczypospolitej Obojga Narodów podczas powstania Chmielnickiego wzmocniła jej przekonanie o tym, że wydarzenia 1648 r. były niczym innym, jak buntem poddanych – chłopów, skierowanym głównie przeciwko porządkowi gospodarczemu Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Identyfikując Kozaków z ludnością niskiej klasy i postrzegając ich jako chłopów, traperów, niewolników i prostaków, szlachta była świadoma swojej narodowej władzy państwowej lub nawet większych ambicji politycznych i była przekonana, że kierowały nimi przede wszystkim niskie motywy, takie jak żądza krwi, zniszczenie, a nawet pragnienie bogactwa i władzy.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2018, 73
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Ja na to nie zezwalam, ani nie chcę nowego na bracią swą stanowić”. Przywódcy szlacheccy Wielkiego Księstwa Litewskiego na sejmie lubelskim 1569 roku
“I do not permit this, and I do not wish to impose anything new on my brothers”. Nobility leaders of the Grand Duchy of Lithuania at the Sejm of Lublin in 1569
Autorzy:
Padalinski, Uładzimir
Rachuba, Andrzej
Choińska-Mika, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/16648124.pdf
Data publikacji:
2020-12-23
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
sejm lubelski 1569 r.
przywódcy polityczni
Wielkie Księstwo Litewskie
Rzeczpospolita
szlachta
demokracja szlachecka
ruch szlachecki
nobility movement
Sejm of Lublin 1569
political leaders
Grand Duchy of Lithuania
Polish-Lithuanian Commonwealth
nobility
nobility democracy
Opis:
The existence of an independent nobility movement in the Grand Duchy of Lithuania, separate from the local magnates milieu, is one of the fundamental factors in researching the political system of the Polish-Lithuanian Commonwealth in early modern times. Without such a nobility movement, it is impossible to speak of the noblemen’s democracy in the 16th –18th century. The article presents the activities of the Lithuanian delegation at the Sejm of Lublin in the summer of 1569. It presents the ideas and demands of the nobility and its political leaders. A group of deputies presented a whole gamut of demands, reflecting the needs and socio-political interests of the minor and middle nobility, to the Sejm. Political leaders who acted as spokespersons for the rights and freedoms of the nobility were the land deputies Malcher Snowski and Mikołaj Stankiewicz-Billewicz. Both of them enjoyed high regard among the nobility. They strived to transform its postulates into concrete parliamentary decisions. Economic independence was an important factor in ensuring their independent political position. The author concludes that in the 1560s an independent movement was established in the Grand Duchy of Lithuania under the slogans of noblemen’s democracy. However, in the second half of the 16th century, the leaders of the nobility movement of the Grand Duchy of Lithuania could only hope to fulfill their aspirations if they were supported either by the monarch or by those magnates who supported the slogans of the noblemen’s democracy.
Źródło:
Unia Lubelska 1569 roku i unie w Europie Środkowo-Wschodniej; 105-121
9788395630255
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Najprzód Rzeczypospolitej, po wtóre Kościołowi”. Rzecz o trzech karierach przedstawicieli szlachty małopolskiej w służbie państwu i Kościołowi w drugiej połowie XVII wieku
„First to the Republic, Second to the Church”: About Three Careers of Representatives of the Lesser Poland Nobility in the Service of the State and the Church in the Second Half of the 17th Century
Autorzy:
Pielas, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/46184886.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
szlachta
Kościół katolicki
Małopolska
kariera
urzędy
nobility
Catholic Church
Lesser Poland
career
offices
Opis:
Artykuł poświęcony jest analizie karier trzech postaci z różnych warstw stanu szlacheckiego z terenu Małopolski, które zaczynały swe kariery od działalności na rzecz Rzeczypospolitej, by po koniec życia poświęcić się służbie Kościołowi katolickiemu. Nakreślone zostały losy Aleksandra Skrzyszowskiego, drobnego szlachcica i żołnierza, który został proboszczem miejskiej parafii w Staszowie i kanonikiem poznańskim, następnie średniozamożnego szlachcica Hieronima Michała Komornickiego, żołnierza i aktywisty parlamentarnego, zmarłego w 1689 r. jako opat klasztoru benedyktynów świętokrzyskich, oraz syna kanclerza – Piotra Mikołaja Korycińskiego (1644–1680), działacza sejmikowego, sekretarza królewskiego, dyplomaty oraz prepozyta generalnego miechowskiego i biskupa nominata chełmińskiego. W artykule podkreślono fakt niezwykle silnego przenikania się w życiu codziennym szlachty spraw państwowych i kościelnych i praktykę uzyskiwania przez aktywnych publicznie szlachciców urzędów i godności kościelnych.
The article is devoted to the analysis of the careers of three personages from different strata of the nobility in Lesser Poland, who began their careers with activities for the Republic of Poland, and then devoted themselves to the service of the Catholic Church at the end of their lives. The fate of Aleksander Skrzyszowski, a minor nobleman and soldier, who became the parish priest of the municipal parish in Staszów and a canon in Poznań, is outlined first. He is followed by Hieronim Michał Komornicki, a middle-class nobleman, soldier and parliamentary activist, who died in 1689 as the abbot of the Benedictine monastery in Holy Cross. The last persondiscussed is Piotr Mikołaj Koryciński (1644–1680), the son of the chancellor, a regional assembly activist, royal secretary, diplomat, provost general of Miechów and bishop nominee of Chełmno. The article emphasizes the fact that the everyday life of the nobility was influenced by a strong engagement in State and Church affairs, while underlining the practice of publicly active nobleman obtaining church offices and dignities.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2023, 112; 117-133
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Niech to każdy obaczy jeśli Litwa małą krzywdę, żal, despekt i wzgardą ma od Polaków”: epizod sporu między Litwą a Koroną Polską o Inflanty
“Let Everyone see that Lithuania has Harm, Regret, Offence, and Contempt from the Poles”: an Episode of a Dispute between the Grand Duchy of Lithuania and the Polish Kingdom over Livonia
Autorzy:
Padalinski, Uładzimir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131656.pdf
Data publikacji:
2020-09-19
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
świadomość polityczna
szlachta
Wielkie Księstwo Litewskie
Inflanty
wojna inflancka
unia lubelska
Rzeczpospolita
political consciousness
nobility
Grand Duchy of Lithuania
Livonia
Livonian War
Union of Lublin
Polish-Lithuanian Commonwealth
Opis:
W artykule dokonano analizy utworu rękopiśmiennego Czo za prawa X. Litewskie ma do ziemie Inflianczki a poliaczi do niei nicz niemaią (najprawdopodobniej z 1582 r.). Na jego przykładzie zaprezentowano argumenty prawne i ideologiczne wykorzystywane przez szlachtę Wielkiego Księstwa Litewskiego podczas sporów ze szlachtą Korony Polskiej o przynależność Inflant. Ukazano także znaczny poziom nieufności litewskiej elity politycznej wobec partnerów koronnych w końcu XVI w., spowodowany doświadczeniami związanymi z zawarciem unii lubelskiej oraz skutkami wojny inflanckiej.
The article analyses the text preserved in a manuscript under the title Czo za prawa X. Litewskie ma do ziemie Inflianczki a poliaczi do niei nicz niemaią (What rights has the Duchy of Lithuania to Livonian lands while the Poles have none, most probably written in 1582). It contains legal and ideological arguments put forward by the nobility of the Grand Duchy of Lithuania during the disputes with the nobility of the Polish Kingdom over the possession of Livonia. The author concludes that the Lithuanian political elite retained a deep distrust of their Polish partners at the end of the sixteenth century resulting from the previous experiences gained at the time of the conclusion of the Union of Lublin and the Livonian War.
Źródło:
Rocznik Lituanistyczny; 2020, 6; 121-133
2450-8454
2450-8446
Pojawia się w:
Rocznik Lituanistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Ojcowskim sercem i słowem” - instrukcja wychowawcza autorstwa Hieronima Floriana Radziwiłła
„Fatherly heart and word” - educational instruction by Hieronim Florian Radziwill
Autorzy:
Gad, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/459614.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Fundacja Pro Scientia Publica
Tematy:
Hieronim Florian Radziwiłł, wychowanie, magnat, szlachta, instrukcja, dziedzic, dzieci
Hieronim Florian Radziwill, education, lord, nobility, instruction, heir, children
Opis:
Hieronim Florian Radziwill was the eighteenth-century magnate, who was married three times. In anticipation of the desired heir he wrote the instruction of education called "Education, which, when the God Almighty allow us to have children, I will give". The instruction consisted of 67 points, in which prince described and explained his educational methods. Although, it might seem to be too strict, at each point was stated a rational substantiation, that explains the points of the magnate’sviews to the reader. There is no possibility to deny the rationale of explanations and arguments with which individual points of the instruction were referenced.
Hieronim Florian Radziwiłł był XVIII-wiecznym magnatem, który żenił się trzykrotnie. W oczekiwaniu na upragnionego dziedzica napisał instrukcję wychowawczą pt.: „Edukacja, którą, gdy mi Bóg wszechmogący pozwoli mieć dziadki, dać myślę”. Instrukcja liczyła 67 punktów w których książę opisał i wyłożył swoje metody wychowawcze. Pomimo, że miejscami może wydawać się ona nadto surowa, przy każdym punkcie zostało zamieszczone uzasadnienie, które wyjaśnia czytelnikowi poglądy magnata. Nie sposób odrzucić racjonalności wyjaśnień i argumentów, którymi poszczególne punkty pisma zostały opatrzone.
Źródło:
Ogrody Nauk i Sztuk; 2016, 6; 215-226
2084-1426
Pojawia się w:
Ogrody Nauk i Sztuk
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Agresja szlachty płockiej na początku XVII wieku
Violence amongst the Nobility of the Płock Region at the beginning of the 17th century
Autorzy:
Kamler, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/466322.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Towarzystwo Naukowe Płockie
Tematy:
przemoc
agresja (między szlachtą)
szlachta
szlachta drobna
Mazowsze (w XVII w.)
województwo płockie (w XVII w.)
krwawe porachunki
violence
aggression (between nobility)
nobility
petty gentry(nobility)
Masovia (17th century)
Płock Voivodeship (17th century)
bloody feuds
Opis:
Badania dotyczą obszaru woj. płockiego w latach 1605- -1611. Podstawę stanowią 3072 oskarżenia o różnego rodzaju przemoc, głównie zranienia; sprawcy i ofiary pochodzili z 429 rodzin, zamieszkujących 368 wsi. W ciągu jednego roku szlachta w woj. płockim dokonywała przeciętnie ok. 360 aktów agresji, wśród nich 84% było skierowanych przeciwko szlachcie. Wielu sprawców poranień lub nawet zabójstw dopuszczało się ich wielokrotnie. Szczególną agresywnością wyróżniało się 77 rodzin; prawie wszystkie należały do drobnej szlachty ze wsi zagrodowych. Krwawe porachunki dokonywały się głównie we wsiach położonych w tej samej parafii i w parafiach sąsiednich. Powszechna była agresja między członkami tej samej rodziny: wśród 77 wyodrębnionych rodzin stanowiła ona 45% wszystkich aktów agresji. Wniosek ogólny: na początku XVII w. agresywne zachowania szlachty żyjącej na Mazowszu cechowały głównie szlachtę drobną; porównawcze badania dowodzą, że podobna sytuacja istniała na innych obszarach ziem koronnych, gdzie znajdowały się większe skupiska drobnej szlachty, zwłaszcza w Lubelskiem, Łęczyckiem, na Podlasiu, także w Sieradzkiem.
Territorially, the research conducted by the Author applies to the Voivodeship of Płock, during the years 1605-1611. It was based on primary source materials provided by the 3072 judicial accusations of various violent acts, chiefly injuries. The perpetrators and the victims belonged to 429 families inhabiting 368 villages. During a single year the nobility of the Płock region committed on average ca. 360 acts of aggression, 84% of which were directed against other members of the nobility. Many of the perpetrators of inflicted injuries, or even homicides, were accused of such deeds more than once. Out of all families found in the source materials, seventy seven proved to be particularly prone to aggression. Nearly all of them belonged to the lower social strata of the privileged class, the so called petty gentry. Nearly in all cases bloody feuds broke out between people belonging to the same parish, or to neighbouring parishes. Aggression between members of the same family was common: within the seventy seven families mentioned above family violence summed up to 45% of all such acts. In conclusion, one must notice that at the beginning of the 17th century aggressive acts in Masovia were chiefly limited to the petty gentry. Similar inquiries for other regions of the Polish Crown demonstrated that the situation varied little from the Płock region in those territories where larger communities of petty nobility were to be found, particularly in the Lublin, and Łęczyca regions, in Podlachia, as well as in the Sieradz territory.
Źródło:
Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2017, 9; s. 235-284
0860-5637
Pojawia się w:
Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aktywność polityczna szlachty podlaskiej podczas pierwszego bezkrólewia
Autorzy:
Kalinowski, Emil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/602417.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Petty nobility
Podlasie
Interregnum
Confederation
Kaptur courts
życie polityczne
drobna szlachta
bezkrólewie
konfederacja
sądy kapturowe
Opis:
At the time of the first interregnum (1572-1574) the nobility of the palatinate of Podlasie held a number of conventions, the most important being the palatinate sejmik (dietine) in Drohiczyn on 12 March 1573, which ended with the establishment of a confederation.Members of the nobility from Podlasie, headed by senators and officials had already met twice in 1572 – in September in Mielnik and in November, or possibly December, in Drohiczyn. The resolutions passed at the latter convention (12 March 1573) were modelled on the proclamation from Koło, but took into greater consideration local needs and introduced a number of other corrections. It was decided not only to arrive at the convention by resorting to a levée en masse but also to announce a conscription of those members of the nobility who stayed at home on the day the Sejm was inaugurated. This procedure was directed against the threat posed by the Lithuanians who called for a restoration of Podlasie to the Grand Duchy. At the Sejm session the nobility of Podlasie, together with their counterparts from Mazovia, played a certain role in the election of the French candidate to the throne. The determined stand of the nobility concerning the defence of the affiliation of Podlasie to the Crown determined the solution of the dispute. The 1573 confederation of the nobility from the palatinate of Podlasie, albeit very late in comparison with other parts of the state, remained an accomplishment to which subsequent references were readily made. It expressed strong pro-unification strivings, analogous to those voiced in Mazovia and opposing Prussian and Lithuanian separatism or the conflict between Little Poland and Greater Poland.
Szlachta województwa podlaskiego w czasie pierwszego bezkrólewia (1572–1574) odbyła szereg zjazdów partykularnych. Najważniejszym z nich był zakończony zawiązaniem konfederacji sejmik wojewódzki w Drohiczynie z 12 marca 1573 r.Jeszcze w roku 1572 szlachcice podlascy na czele z senatorami i urzędnikami zebrali się dwukrotnie – we wrześniu w Mielniku i w listopadzie lub grudniu, być może w Drohiczynie. Uchwały ostatniego ze zjazdów, z 12 marca 1573 r., były wzorowane na uniwersale z Koła, jednak w większym stopniu uwzględniały lokalne potrzeby, wprowadzały też inne korekty. Postanowiono nie tylko jechać na elekcję pospolitym ruszeniem, opierając się na „zasadzie 10 włók”, ale zwołać też pod broń szlachtę pozostałą w domach na dzień rozpoczęcia sejmu. To posunięcie wymierzone było przeciwko zagrożeniu ze strony Litwinów, dopominających się powrotu Podlasia do Wielkiego Księstwa. Szlachta podlaska na sejmie wraz z Mazowszanami odegrała pewną rolę w wyborze francuskiego kandydata na tron. Jej determinacja w obronie przynależności koronnej Podlasia wpłynęła na rozstrzygnięcie tego sporu. Konfederacja szlachty województwa podlaskiego z 1573 r., choć w porównaniu z innymi częściami państwa zawarta bardzo późno, stanowiła osiągnięcie, do którego chętnie się potem odwoływano. Była wyrazem silnych dążeń unifikacyjnych, analogicznych do tych na Mazowszu, a przeciwstawnych do separatyzmów pruskiego i litewskiego czy konfliktu na linii Małopolska–Wielkopolska.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2016, 123, 2
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Anglosaski tan 449-1066
Anglo-Saxon Thegn AD 449-1066, 1993
Autorzy:
Harrison, Mark (1954- ).
Współwytwórcy:
Embleton, Gerry A. (1941- ). Ilustracje
Ziółkowski, Konrad. Tłumaczenie
Dom Wydawniczy Bellona (1997-2007). Wydawca
Data publikacji:
2018
Wydawca:
[Oświęcim] : Wydawnictwo Napoleon V
Tematy:
Anglosasi
Szlachta
Średniowiecze
Wojownicy
Opracowanie
Opis:
Miejsce wydania i rok wydania według strony wydawcy. Na okładce także logo wydawcy oryginału: Osprey Publishing.
Bibliografia na stronie 71.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Archiwa prywatne rodzin szlacheckich z pogranicza Podlasia, Litwy i Lubelszczyzny w XVIII–XIX w. (w świetle Zbioru Zygmunta Glogera w Archiwum Państwowym na Wawelu)
Private archives of noble families from the border Podlasie and Lublin and Lithuania in the eighteenth and nineteenth centuries. (The collection of Zygmunt Gloger in the State Archive of the Wawel)
Autorzy:
Ujma, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687757.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Zbiór
Gloger
archiwa rodzinne
szlachta
magnateria
Collection
the family archives
nobility
Opis:
The primary source of knowledge in the subject careers are documents and files stored in the archives of the once private. Their pieces are among others in the ECR Zygmunt Gloger. Its advantage is a large variety. We find in the genealogical material and economic, excerpts from books municipal and earthly, worldly goods inventories, inventories of movable property, correspondence, and sources resulting from the functioning of the judiciary. Here are excerpts private archives rich in genealogical material and economic. The chronological range of content „Compendium Zygmunt Gloger” includes the era of traditional Polish as well as centuries XIX and XX (l. 1515–1907). Geographically it concerns among other things, Lithuania, Podlasie and Lublin province. An important part of the „Collection of Zygmunt Gloger” are records of family and property. The sources of this type generally includes correspondence, accounts, wills, documents or their copies proving ownership, extracts from court records, genealogical material. In the ECR Zygmunt Gloger stand out documents and files related to history: Branickich, Barzów, Biedrzychowskich, Potocki, Bielski, Woynów, Suchodolski, Poniatowski, Zamoyski, Czartoryski, Szembeków, Sapieha, the Radziwill, Denhoff, Lubomirski.
Źródło:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku; 2016, 16; 9-20
2450-6796
Pojawia się w:
Studia z Historii Społeczno-Gospodarczej XIX i XX Wieku
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Biskup krakowski Jan Radlica i jego bracia. Uzupełnienia genealogiczne
Bischof von Krakau Jan Radlica und seine Brüder. Genealogische Ergänzungen
Bishop of Kraków Jan Radlica and His Brothers. Genealogical Supplements
Autorzy:
Szybkowski, Sobiesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1955629.pdf
Data publikacji:
2021-12-03
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Polen unter Anjous und Jagiellonen
Bischof von Krakau Jan Radlica
Adel
Magnaten
Genealogie
Prosopographie
Polska Andegawenów i Jagiellonów
biskup krakowski Jan Radlica
szlachta
możnowładztwo
genealogia
prozopografia
Poland under the rule of the Anjou and the Jagiellonian dynasties
Bishop of Kraków Jan Radlica
nobility
genealogy
prosopography
Opis:
W niniejszym artykule dokonano uzupełnień dotyczących najbliższego kręgu rodzinnego wybitnej postaci polskiej sceny politycznej lat panowania Ludwika Andegaweńskiego oraz początkowego okresu rządów Władysława Jagiełły – kanclerza Królestwa Polskiego, członka kolegium namiestników Królestwa Polskiego, wreszcie biskupa krakowskiego Jana Radlicy. Wskazano, że obok kasztelana lądzkiego Wojciecha z Krowicy i Łasku (przodka Łaskich herbu Korab) bratem biskupa był na pewno kasztelan biechowski Mojek-Mojżesz (1381–1390). Krąg bezpośrednich potomków Mojka-Mojżesza został także zrekonstruowany. Braćmi biskupa mogli być też Bogusław z Rajska (1386) i Tomek z Rajska (1400). Uzupełnienia dotyczące genealogii tego kręgu rodzinnego pozwoliły na lepszą rekonstrukcję jego bazy majątkowej, składającej się na początku XV wieku z 20 posiadłości. Znaczna część spośród nich musiała być zakupiona przez Jana Radlicę lub za jego pieniądze, co potwierdza opinie średniowiecznych biografistów o biskupie jako fundatorze dóbr dla swoich ubogich krewnych. Biskup krakowski zadbał jednak nie tylko o pomnożenie dóbr swojej rodziny, ale również o kariery urzędnicze swoich braci. To niewątpliwie jemu i jego zabiegom urzędy kasztelańskie zawdzięczali zarówno kasztelan biechowski Mojek-Mojżesz, jak i kasztelan lądzki Wojciech z Krowicy i Łasku.
This article makes supplement regarding the closest family circle of Jan Radlica, an outstanding figure of the Polish political scene during the reign of Louis I of Hungary and the initial period in the reign of Władysław Jagiełło. Radlica was chancellor of the Kingdom of Poland, a member of the college of governors of the Kingdom of Poland, and the bishop of Kraków. Sobiesław Szybkowski points out that, besides Wojciech of Krowica and Łask (the ancestor of the Łaski family of the Korab coat of arms), the castellan of Ląd, Mojek-Mojżesz (1381—1390), the castellan of Biechów, was most certainly also Radlica’s brother. Szybkowski also reconstructs the circle of Mojka-Moses’s direct descendants. Bogusław of Rajsko (1386) and Tomek of Rajsko (1400) could also have been Radlica’s brothers. These additions to the genealogy of this family circle make possible a better reconstruction of the bishop’s property base, which at the beginning of the fifteenth century, consisted of 20 estates. A significant part of these estates must have been purchased by Jan Radlica personally or with his money, which confirms the opinions of medieval biographers about the bishop as the founder of estates forhis poor relatives. However, Radlica made sure not only that the welfare of his family would increase, but also that his brothers would pursue careers in the administration. There is no doubt that both the castellan of Biechów Mojek-Mojżesz and the castellan of Ląd Wojciech from Krowica and Łask owed their positions as castellans to him.
Der Artikel enthält Ergänzungen in Bezug auf den engsten Familienkreis von Jan Radlica — einer prominenten Persönlichkeit der polnischen Politik zur Herrschaftszeit von Ludwig dem Großen und zur frühen Regierungszeit von Władysław Jagiełło, Kanzler des Königreichs Polen, Mitglied des Kollegiums der Statthalter vom Königreich Polen und schließlich Bischof von Krakau. Es wurde darauf hingewiesen, dass der Bruder des Bischofs außer dem Kastellan von Lond (Ląd), Wojciech von Krowica und Łask (Vorfahr von Łaskis mit dem Wappen von Korab), sicherlich auch der Kastellan von Bechau (Biechów), Mojek-Mojżesz (1381—1390) war. Es wurde ebenfalls der Kreis der direkten Nachkommen von Mojek-Mojżesz rekonstruiert. Die Brüder des Bischofs könnten auch Bogusław von Rajsko (1386) und Tomek von Rajsko (1400) gewesen sein. Die Ergänzungen betreffend die Genealogie dieses Familienkreises ermöglichten eine genauere Rekonstruktion seines Vermögens, das zu Beginn des 15. Jahrhunderts aus 20 Gütern bestand. Ein beträchtlicher Teil davon muss von Jan Radlica bzw. mit seinem Geld erworben worden sein, was die Theorien der mittelalterlichen Biographen über den Bischof als Stifter von Ländereien für seine armen Verwandten bestätigt. Der Krakauer Bischof kümmerte sich jedoch nicht nur um die Vermehrung seiner Familiengüter, sondern auch um die Beamtenlaufbahnen seiner Brüder. Es besteht kein Zweifel, dass ihm und seinen Bemühungen sowohl der Kastellan von Bechau, Mojek-Mojżesz, als auch der Kastellan von Lond, Wojciech von Krowica und Łask, ihre Kastellanämter zu verdanken haben.
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2021, 13; 46-67
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies