Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "SACRUM" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Fenomenologia święta na przykładzie wybranych kultów pogańskich
Phenomenology of a Holiday on the Example of Selected Pagan Religions
Autorzy:
Krzysztoforski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37549057.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
archaiczne
bogini
bóstwo
mit
profanum
sacrum
święto
wierzenia
zwyczaj
archaic
goddess
deity
myth
profane
sacred
holiday
beliefs
custom
Opis:
Artykuł jest propozycją przedstawienia święta jako zjawiska kulturowego połączonego z kultem religijnym. Prezentuje fenomenologię święta według Mircei Eliadego jako zjawisko kulturowe zestawione z kultem religijnym. Przedstawia teorię święta, którą Roger Caillois nazywa „sacrum wykroczenia” i analogicznie do eliadowskiej opozycji sacrum – profanum pokazuje jako opozycję święto – dzień powszedni, wyraźnie ukazującą różnice między tym, co święte, a tym, co świeckie. Współczesna struktura święta jest z jednej strony bardzo różna od jego dawnej formy, z drugiej wydaje się bardzo podobna. Świadczy o tym to, że z utęsknieniem wyczekujemy, a następnie chętnie świętujemy. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że ze względu na obszerność zagadnienia artykuł jest próbą syntetycznego przedstawienia analizy wybranych pod kątem artykułu kultów. Również dobór bibliografii miał na celu popularyzację twórczości i poglądów wybitnych religioznawców: Mircei Eliadego i Rogera Caillois.
The article is a proposal to present the holiday as a cultural phenomenon combined with a religious cult. It presents the phenomenology of the holiday according to Mircea Eliade as a cultural phenomenon combined with religious practice. It presents the theory of the holiday, which Roger Caillois calls the “sacred transgression” and, analogously to Eliade’s opposition between the sacred and the profane, it presents the opposition between the holiday and the everyday, which clearly shows the differences between what is sacred and what is secular. The modern structure of the holiday is, on the one hand, very different from its ancient form, but on the other hand, it seems very similar. This is proven by the fact that we look forward to it and then eagerly celebrate. However, it should be noted that due to the extensiveness of the issue, the article is an attempt to present a synthetic analysis of the Pagan religions selected for the purpose of the article. The selection of the bibliography was also aimed at popularizing the works and views of outstanding religious scholars: Mircea Eliade and Roger Caillois.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2024, 45, 2; 367-390
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ciało Lenina (nie tylko polityczne)
Lenins body (not only politically)
Тело Ленина (не только политическое)
Autorzy:
Pogonowska, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20311933.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Rusycystyczne
Tematy:
Мавзолей Ленина в Москве
Мумия и мумификация
Естественное тело и политическое тело
Смертный и бессмертный правитель
Сакрум–профанум
Труп
Религиозный коммунизм
Mauzoleum Lenina w Moskwie
mumia i mumifikacja
ciało naturalne i ciało polityczne
śmiertelny i nieśmiertelny władca
sacrum i profanum
trup
religia komunizmu
Lenin’s mausoleum in Moscow
mummy and mummification
the natural body and the political body
sacred and profane
the corpse
the religion of communism
mortal and immortal ruler
Opis:
The article deals with the perception of Lenin's mummy and the Moscow mausoleum in non-fiction narratives, mainly in travel reportage, after the collapse of the USSR (considering the broader cultural background). Concerning Ernst Kantorovich's concept of the "two bodies of the king," the issue of Lenin's "two bodies" was addressed. Both the phenomenon of the immortality of the "bogolenin" and the nature of the mummified body of the leader of the Bolshevik Revolution exposed to public view were described. Particularly emphasized is the issue of the Russians' peculiar attitude toward power and the ruler.
В статье представлена трактовка восприятия мумии Ленина и московского мавзолея в нефикциональных нарративах, прежде всего в трэвел-журналистике, после распада СССР (с учетом более широкого культурного фона). Ссылаясь на концепцию Эрнста Канторовича о «двух телах» короля, ставится вопрос о «двух телах» Ленина, как о феномене бессмертия «боголенина», а также о природе мумифицированного тела руководителя большевистской революции, выставленного на всеобщее обозрение. Особое внимание уделяется вопросу специфики отношения россиян к власти и правителям.
Artykuł traktuje o postrzeganiu mumii Lenina i moskiewskiego mauzoleum w narracjach niefikcjonalnych, głównie w reportażu podróżniczym, po upadku ZSRR (z uwzględnieniem szerszego tła kulturowego). W nawiązaniu do koncepcji „dwóch ciał króla” Ernsta Kantorowicza podjęto zagadnienie „dwóch ciał” Lenina. Opisano zarówno fenomen nieśmiertelności „bogolenina”, jak i naturę wystawionego na ogląd publiczny zmumifikowanego ciała wodza rewolucji bolszewickiej. Szczególnie podkreślono zagadnienie specyficznego stosunku Rosjan do władzy i władcy.
Źródło:
Przegląd Rusycystyczny; 2023, 4 (184); 10-41
0137-298X
Pojawia się w:
Przegląd Rusycystyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Does a Post-modern Consumer Need the Sacred? Few Impressions about the Issue
Czy ponowoczesny konsument potrzebuje sacrum? Kilka impresji na temat
Autorzy:
Kinal, Jarosław
Bochenek, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37485104.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
ponowoczesność
konsumpcjonizm
kult ciała
religia
sacrum
duchowość
transcendencja
post-modernity
consumerism
cult of the body
religion
sacred
spirituality
transcendence
Opis:
In the age of post-modernity the religious and ethical awareness of societies are undergoing devaluation. We are witnessing walking away from religiosity and the denial of its values. Religiosity is replaced with “metaphysical” sacralised consumerism and the worship of the body, which are seen as a shorter route to heaven. As the response to the fall of traditional values, a new form of spirituality is emerging. It is based on distance, rejection and going beyond empty and compulsive consumerism. Thanks to that an individual is able to regain self-determination and one’s own humanity.
W dobie ponowoczesności świadomość religijna i etyczna społeczeństw ulega dewaluacji. Jesteśmy świadkami odchodzenia od religijności i negowania jej wartości. Religijność zastępowana jest „metafizycznym”, sakralizowanym konsumpcjonizmem i kultem ciała, które postrzegane są jako krótsza droga do nieba. W odpowiedzi na upadek tradycyjnych wartości pojawia się nowa forma duchowości. Opiera się ona na dystansie, odrzuceniu i wyjściu poza pusty i kompulsywny konsumpcjonizm. Dzięki temu jednostka jest w stanie odzyskać samostanowienie i własne człowieczeństwo.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 41, 2/2; 433-442
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Markedness Effects in the Semiotactics of the Hieratic Marker of the Stone Tablets in the Christian Sacrosphere
Zjawiska necechowania w semiotaktyce znaczników hieratycznych Tablic Mojżeszowych w chrześcijańskim sacrum
Autorzy:
Haładewicz-Grzelak, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28407652.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Krakowskie Towarzystwo TERTIUM
Tematy:
Tablice Mojżeszowe
nacechowanie
semiotaktyka
chrześcijaństwo
sacrum
Stone Tablets
markedness
semiotactics
Christianity
Opis:
The present article inscribes itself in the realm of the investigation of visual hieratic textuality. In the article, I use semiotactics as the methodology developed on the basis of contemporary phonology (in particular, (mor)phonotactics, e. g. Dressler and Dziubalska-Kołaczyk 2006 inter alia) to examine salient asymmetries as markedness phenomena operating on a hieratic marker active both in the Judaic denomination and in Christianity ‒ the Stone Tablets. In particular, I focus on the semiotactic reflection of the markedness effects related to the presence of the analysed marker in Catholic churches. I establish several implicational cooccurrence restrictions and arrive at establishing several primes in the nano-structure of a hieratic sign. The basis for the analysis is the digital documentation of the representation of the Stone Tablets in Christian churches which I collected in various European countries in the years 2010‒2022.
Niniejsza praca wpisuje się w obszar badań nad wizualną tekstowością hieratyczną. W projekcie wykorzystuję semiotaktykę jako metodologię wypracowaną na gruncie współczesnej fonologii (w szczególności (mor)fonotaktyki, np. Dressler, Dziubalska-Kołaczyk 2006) do badania istotnych asymetrii jako zjawisk nacechowania  działających na hieratycznym znaczniku aktywnym zarówno w wyznaniu judaistycznym, jak i w  chrześcijaństwie: Tablice Mojżeszowe. W szczególności skupiam się na semiotaktycznym odzwierciedleniu efektów nacechowania  związanych z obecnością analizowanego znacznika w kościołach katolickich. Ustalam  implikacyjne ograniczenia współwystępowania i dochodzę do ustalenia kilku pierwszych w nanostrukturze znaku hieratycznego. Podstawą analizy jest dokumentacja cyfrowa przedstawień  Tablic Mojżeszowych w kościołach chrześcijańskich, którą zgromadziłem w różnych krajach Europy w latach 2010‒2022.
Źródło:
Półrocznik Językoznawczy Tertium; 2023, 8, 2; 1-30
2543-7844
Pojawia się w:
Półrocznik Językoznawczy Tertium
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reformy Wielkiego Tygodnia w XX w.
The Reforms of the Holy Week in the 20th Century
Autorzy:
Petka, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29432143.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Wielki Tydzień
Triduum Sacrum
liturgia
Celebracje paschalne
Triduum Paschalne
reforma liturgiczna
Holy Week
liturgy
paschal celebrations
Paschal Triduum
liturgical reform
Opis:
Artykuł jest syntezą i porównaniem zmian zachodzących w obrzędach Wielkiego Tygodnia na przestrzeni XX w. w krótkiej formie podsumowuje on reformy zapoczątkowane przez Papieża Piusa XII, a zakończone wraz z wydaniem ostatnich edycji typicznych ksiąg po reformie Soboru Watykańskiego II. Artykuł bazuje na analizie tekstów liturgicznych z wyznaczonego okresu. Porównanie obrzędów zawartych w księgach liturgicznych tego okresu wskazało na proces upraszczania obrzędów, który miał pomóc wiernym w głębokim, czynnym i owocnym udziale w celebracjach tych dni. Podkreślenie roli świeckich w liturgii, a także stopniowe zwiększanie użycia języków narodowych przyczyniło się do osiągnięcia zamierzonych przez reformę celów.    Słowa kluczowe: 
This article is a synthesis and comparison of changes occurring in the rites of Holy Week that took place in the 20th century. It summarizes, in a short form, the reforms that were started by Pope Pius XII, and were ended with the last typical edition of liturgical books released after the Second Vatican Council. The Article focuses on analyzing liturgical texts from this time period.  Comparing ceremonies contained in the liturgical text of this period showcases the process of their simplification which had the distinct purpose of helping the faithful obtain deeper and more active participation in the ceremonies. Emphasising the role of lay people in the liturgy as well as the gradual increase in the incorporation of vernacular languages. This contributed to the results intended by the reforms.    Keywords: Holy Week, Triduum Sacrum, liturgy, paschal celebrations, Paschal Triduum, liturgical reform.
Źródło:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars; 2023, 61, 1; 65-82
1234-4214
Pojawia się w:
Liturgia Sacra. Liturgia - Musica - Ars
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z Norwidem na scenach teatru i przed kamerami TV. Fascynacje twórcze Kazimierza Brauna
Norwid on the stages of the theater and in front of TV cameras. Kazimierz Braun’s creative fascinations
Autorzy:
Toruń, Włodzimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31233732.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Cyprian Norwid
inscenizacja
teatr
teatr telewizji
poezja
sztuka
sacrum
„biała-tragedia”
staging
theater
television theater
poetry
art
„white-tragedy”
Opis:
Cyprian Norwid zajmuje poczesne miejsce w dorobku artystycznym Kazimierza Brauna. Fascynacja twórczością autora Pierścienia wielkiej damy, wyniesiona z domu rodzinnego, studia polonistyczne w UAM w Poznaniu, studia na Wydziale Reżyserii w PWST w Warszawie i bliskość ideowa z poetą zaowocowały kolejnymi pracami reżyserskimi Brauna nad dramatami Norwida. W sumie, w okresie pobytu w kraju, Braun przygotował 14 wystawień dramatów Norwida, a były to: Pierścień Wielkiej-Damy, Aktor, Tyrtej-Za kulisami, Kleopatra i Cezar, Miłość czysta u kąpieli morskich. Jako signum temporis warsztatu artystycznego Brauna może świadczyć fakt, iż kilka dramatów zostało przygotowanych najpierw jako widowisko telewizyjne, potem jako pełnospektaklowa sztuka w teatrze a następnie przeniesiona do Teatru Telewizji.
Cyprian Norwid holds a prominent place in Kazimierz Braun’s artistic output. Braun’s fascination with the work of the author of The Grand Ring of the Dame, derived from his family home, his studies in Polish Studies at the Adam Mickiewicz University in Poznań, and his studies at the Directing Department of the State Higher School of Theatre in Warsaw and ideological proximity to the poet resulted in Braun’s subsequent directing work on the Norwid’s dramas. In total, during his stay in the country, Braun prepared 14 productions of Norwid’s dramas, and these were: The Ring of the Great Lady, The Actor, Tyrtej-Behind the Scenes, Cleopatra and Caesar, Pure Love at the Baths of the Sea. As a signum temporis of Braun’s artistic technique, it can be seen from the fact that several dramas were prepared first as a television show, then as a full-length play in the theater and then transferred to the Television Theater.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2023, 41; 295-305
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dystrybucja przestrzenna miejsc kultu religijnego w środowisku mieszkaniowym współczesnego Krakowa
Spatial distribution of places of religious worship in the housing environment of contemporary Krakow
Autorzy:
Dudzic-Gyurkovich, Karolina
Mroczek, Arkadiusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24200663.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego
Tematy:
sacrum
forma urbanistyczna
obszar mieszkaniowy
analiza dostępności
urban form
residential areas
accessibility analysis
Opis:
Obecność obiektów sakralnych w strukturze miasta jest zazwyczaj dobrze widoczna. Świątynie i kaplice dopełniają przestrzenie publiczne, stanowiąc o ich wyjątkowości. Prócz reprezentacji wymiaru duchowego i religijności, wszystkie działające zgodnie z przeznaczeniem obiekty sakralne należą do grupy budynków użyteczności publicznej, zatem powinny cechować się dobrym dostępem i logiczną dystrybucją w tkance miasta. Obecnie badania poświęcone dostępności obiektów usługowych w Krakowie są wycinkowe i nie tworzą kompleksowego obrazu. Celem niniejszej pracy jest uzupełnienie istniejącej luki badawczej przez wyjaśnienie, w jaki sposób kształtuje się dostępność obiektów kultu religijnego w relacji do środowiska mieszkaniowego Krakowa. Metoda badawcza opiera się na koncepcji stref buforowych w celu wskazania obszarów o różnym stopniu dostępności do badanych obiektów. Rezultaty analiz ukazują aktualną dystrybucję obiektów sakralnych w tkance miasta. Dodatkowo wyniki badań umożliwiły identyfikację obszarów mieszkaniowych o bardzo dobrej i akceptowalnej dostępności, jak również tych, znajdujących się poza wyznaczonymi buforami.
The presence of sacred objects in the city structure is usually clearly visible. Temples and chapels complete public spaces, making them unique. Apart from the representation of the spiritual dimension and religiosity, all sacred buildings which are functioning as intended belong to the group of public buildings, therefore they should be characterized by good access and logical distribution in the city structure. Currently, research on the availability of service facilities in Krakow is fragmentary and does not create a comprehensive picture. The aim of this study is to fill the existing research gap by explaining the accessibility of religious objects in relation to the housing environment in Krakow. The research method is based on the concept of buffer zones which allow to identify areas with varying degrees of accessibility to the studied objects. The results of the analysis show the current distribution of religious and sacred objects in the city. In addition, the results of the research made it possible to identify residential areas with very good, good and acceptable accessibility, as well as those outside the designated buffers.
Źródło:
Środowisko Mieszkaniowe; 2022, 40; 84--95
1731-2442
2543-8700
Pojawia się w:
Środowisko Mieszkaniowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gdzie się podziała kość „sakralna”? Uwagi na temat genezy terminów medycznych w językach europejskich
Autorzy:
Kandrychyn, Siarhei
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2131276.pdf
Data publikacji:
2022-05-15
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
anatomical terms
sacrum
origin
European languages
Opis:
The study concerns the origin of anatomical term (os sacrum) in European languages. The occurrence of this term among European countries demonstrates an obvious dichotomy: on the one side, in European countries belonging to the Romance language group (the south and west of the continent) the Latin wording has been preserved, thus, on the other, in European countries lying to the north and east of Germany the peculiar tracing of the German language was used. The study provides further arguments for asserting that the intensity of synonymy in terminology may indicate the historical region of their origin.
Źródło:
Acta Neophilologica; 2022, 1, XXIV; 69-74
1509-1619
Pojawia się w:
Acta Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Metafizyczna potęga bieli
The Metaphysical Power of White
Autorzy:
Ruszar, Józef Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2130724.pdf
Data publikacji:
2022-09-29
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Jan Polkowski
Ryszard Krynicki
Bruno Jasieński
Sołówki
Wyspy Sołowieckie
GUŁag
komunistyczne zbrodnie
świętość w literaturze/sacrum w literaturze
współczesna poezja religijna
Solovki
Solovetsky Islands
GULAG
communist crimes
sanctity in literature/sacred in literature
contemporary religious poetry
Opis:
Interpretacja wiersza Jana Polkowskiego Morze białe analizuje fenomen istnienia współczesnej poezji religijnej niekoniecznie tematycznie zajmującej się Bogiem. Istotą takiej poezji jest wizja świata, z gruntu religijna, zakładająca ufność i zawierzenie bez względu na świecką materię wiersza, który może opisywać najgorsze zbrodnie. Autor ukazuje, że w przypadku najlepszej poezji religijnej zasada anima naturaliter christiana oznacza, że fundamentalna dobroć Boga istnieje w wierszach bezwiednie, właśnie naturalnie, a nie jako coś dodanego czy wykoncypowanego.
The interpretation of Jan Polkowski’s poem Morze białe [White Sea] analyzes the phenomenon of contemporary religious poetry that does not necessarily thematically deal with God. The essence of such poetry is a vision of the world, fundamentally religious, assuming trust and entrustment regardless of the secular matter of the poem, which can describe the worst of crimes. The author shows that in the case of the best religious poetry, the principle of anima naturaliter christiana implies that the fundamental goodness of God exists in the poems involuntarily, simply naturally, and not as something added or crafted.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2022, 38, 3; 501-512
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce tabu – miejsce niezbędne. O budowaniu tożsamości osiedla opartego na funkcjach wstydliwych na przykładzie belgijskiego Cureghem
A place of taboo – a necessary place. About building an identity of a housing estate based on shameful functions on the example of Belgian Cureghem
Autorzy:
Kleszcz, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2172144.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego
Tematy:
osiedle mieszkaniowe
rzeźnia miejska
farma miejska
rewitalizacja
tabu
sacrum
profanum
housing estate
municipal slaughterhouse
urban farm
revitalization
taboo
Opis:
Niniejszy artykuł ma na celu przeanalizowanie zjawiska budowania tożsamości miejsca z wykorzystaniem funkcji, które dotychczas leżały w strefie tabu – wywoływały lęk przed śmiercią, nieczystością, rozkładem. Należą do nich cmentarze, szpitale, kostnice, wysypiska śmieci, lecz również obiekty związane z produkcją żywności takie, jak miejskie rzeźnie i związane z nimi hodowle. Jak dotychczas sukcesja funkcji, która następowała wraz z rozwojem technicznym, powodowała, że były one lokowane coraz dalej od terenów śródmiejskich, a ich miejsce zastępowały te, uważane za lepiej spełniające warunek „miejskości”. Obecnie tendencja ta ulega odwróceniu. Przykład osiedla Global Abattoir obrazuje ogólny nurt, w którym następuje odejście od biologicznej sfery życia, w stronę próby budowania tożsamości bez maskowania historycznej roli miejsca. Analizowany przypadek ukazuje jednak szereg skomplikowanych relacji, które muszą zaistnieć, aby zrównoważyć element profanum, sięgający do podświadomych lęków człowieka.
The paper aims to analyze the phenomenon of building an identity of a place using functions that have so far been taboo – caused fear of death, impurity and decay. These include cemeteries, hospitals, morgues, landfills, but also food production facilities such as municipal slaughterhouses and livestock farms. So far, the succession of functions that followed technical development meant that they were located more and more away from downtown areas, and their place replaced those considered to better meet the condition of „urbanity”. This trend is currently being reversed. The example of the Global Abattoir housing estate illustrates the general trend in which there is a departure from the biological sphere of life towards an attempt to build identity without masking the historical role of the place. The analyzed case, however, shows a series of complicated relationships that must occur in order to balance the profane element, reaching out to the subconscious fears of a human being.
Źródło:
Środowisko Mieszkaniowe; 2022, 39; 20--32
1731-2442
2543-8700
Pojawia się w:
Środowisko Mieszkaniowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Representations of the use of psychoactive substances in the beliefs and rituals of ancient societies: between the sacred and the profane
Reprezentacje używania środków psychoaktywnych w wierzeniach i obrzędach starożytnych społeczności: między sacrum a profanum
Autorzy:
Motyka, Marek A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340775.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
psychoaktywne rośliny
wierzenia
narkotyki
sacrum
psychoactive plants
beliefs
drugs
the sacred
Opis:
The use of plants with psychoactive properties by ancient communities has been confirmed in numerous archaeological studies conducted in almost every place on earth. Many tribes used their own characteristic psychoactive potions and, according to researchers, their use fostered the integration of the members of a given community, facilitated their existence in an occupied area and could be of significant importance for its survival. Around the psychoactive plants and toxic secretions of some species of fauna a conglomerate of myths, cults and the properties attributed to them has developed. Permanent traces of their presence remain in both non-material and material culture. The aim of this article is to present the representations of psychoactive substances in the beliefs of ancient communities, their occurrence in myths, rock or sepulchral art, and to discuss the reasons for their use during rituals. The article presents also the main causes of the diffusion of the use of psychoactive plants from the sacred to the profane sphere.
Używanie przez społeczności pierwotne roślin o psychoaktywnych właściwościach zostało potwierdzone w licznych badaniach archeologicznych prowadzonych w niemal każdym miejscu na ziemi. Wiele plemion korzystało z charakterystycznych dla siebie psychoaktywnych specyfików, a zdaniem badaczy ich używanie sprzyjało integracji członków społeczności, ułatwiało egzystencję na zajmowanym obszarze i mogło mieć istotne znaczenie dla jej przetrwania. Wokół psychoaktywnych roślin i toksycznych wydzielin niektórych przedstawicieli świata fauny wytworzył się konglomerat mitów, kultów i właściwości im przypisywanych. W kulturze niematerialnej i materialnej pozostały trwałe ślady ich obecności. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie reprezentacji środków psychoaktywnych w wierzeniach pradawnych społeczności, ich występowanie w mitach, w sztuce naskalnej i sepulkralnej, omówienie przyczyn ich używania w trakcie rytuałów. Przytoczono również hipotezy spekulatywne na temat wpływu psychoaktywnych roślin na kulturę starożytną, omówiono zasadnicze przyczyny dyfuzji używania roślin psychoaktywnych ze sfery sacrum do profanum.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 24, 3; 5-24
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rodzinna wieś – nostalgiczne źródło malarskich inspiracji Mariana Kępińskiego
The family village – a nostalgic source of Marian Kępiński’s painting inspirations
Autorzy:
Kępiński, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27280383.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
sztuka
malarstwo
wiejskie sacrum i mit
nostalgia
rodzinna wieś
art
paintings
rural sacrum and myth
nostalgy
family village
Opis:
Artykuł jest próbą omówienia zjawiska nostalgii w malarstwie profesora Mariana Kępińskiego, uznanego twórcy i pedagoga łódzkiej ASP im. Władysława Strzemińskiego, przejawiającej się w portretowaniu natury, pejzażu i ludzi związanych z rodzinną wsią artysty. Okazją do podjęcia rozważań jest niedawna rocznica pięćdziesięciolecia pracy twórczej. Ich cel stanowi ukazanie, w jaki sposób artysta, posługując się symboliką związaną ze światem natury, portretuje mityczną pamięć przestrzeni swego dzieciństwa i młodości – rodzinnej wsi Kamionka.
The article is an attempt to discuss the phenomenon of nostalgia in the paintings of Professor Marian Kępiński – artist and pedagogue of the Władysław Strzemiński Academy of Fine Arts in Łodź. The nostalgia manifested in portraying nature, landscape and people associated with the artist’s family village. The opportunity to reflect is the recent anniversary of the 50th anniversary of his work. The article’s aim is to show how the artist – using symbolism related to the world of nature – portrays the mythical memory of the space of his childhood and youth – his family village of Kamionka.
Źródło:
Zeszyty Wiejskie; 2022, 28, 2; 71-100
1506-6541
Pojawia się w:
Zeszyty Wiejskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sakralizacja i desakralizacja przestrzeni miejskich na przykładzie Krakowa i Lwowa
Sacralisation and desacralisation of urban spaces as seen in Kraków and Lviv
Autorzy:
Bylina, Leszek
Cherkes, Bohdan
Uruszczak, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24200664.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego
Tematy:
sakralizacja
desakralizacja
krajobraz sakralny
sacrum
profanum
znak
desygnat
rytuał
Kraków
Lwów
sacralization
desacralisation
sacred landscape
sacred
profane
sign
designatum
ritual
Cracow
Lviv
Opis:
Celem artykułu jest ukazanie problematyki związanej z sakralizacją i desakralizacją przestrzeni w miastach, na przykładzie Krakowa i Lwowa. Przez setki lat były to miasta położone w obrębie Polski, doświadczone rozbiorami, a rozdzielone – w zakresie przynależności państwowej – po II wojnie światowej. Lwów włączono do ZSRR, zaś Kraków pozostał w Polsce. Po roku 1990 Lwów stał się jednym z ważniejszych miast niepodległego państwa ukraińskiego. Kilkadziesiąt lat socjalizmu w wydaniu radzieckim (Lwów) i w wydaniu PRL (Kraków) wpłynęło mocno na oblicze "uświęconych" przestrzeni, w tym powstawania nowych i dewastacji już istniejących. Analiza historii przestrzeni miejskich Krakowa i Lwowa wykazała, że zachodzi ciągły proces sakralizacji, desakralizacji i resakralizacji niektórych obszarów, w zależności od aktualnie obowiązującej ideologii bądź doktryny społeczno-politycznej czy religijnej. Jednocześnie, na przykład w Krakowie, istnieją na niejako miejsca "święte", których nie naruszyły burzliwe zawieruchy dziejowe. Aby pokazać czym jest sacrum przestrzeni miejskich, autorzy podjęli próbę wypracowania naukowej metodyki wskazywania takich miejsc.
The paper's objective is to shed light on the issue of sacralisation and desacralisation of space in cities with Kraków and Lviv as examples. The cities had been part of Poland for hundreds of years. They jointly suffered from the Partitions of Poland and were separated politically after the Second World War. Lviv joined the USSR and Kraków remained a Polish city. After 1990, Lviv became a major city of independent Ukraine. Several decades of Soviet (Lviv) socialism and Polish communist (Kraków) socialism have left a profound impression on their "sacred" spaces, including the creation of new and the devastation of existing ones. The historical analysis of Kraków's and Lviv's urban spaces exhibited a continuous process of sacralisation, desacralisation, and sacralisation of some areas according to the current prevailing ideology or sociopolitical or religious doctrine. At the same time, a city, Kraków for example, can have certain "holy" places that have remained unaffected by times of turmoil. To demonstrate what an urban sacred space is, the authors attempted to propose a scientific methodology for identifying such places.
Źródło:
Środowisko Mieszkaniowe; 2022, 40; 29--44
1731-2442
2543-8700
Pojawia się w:
Środowisko Mieszkaniowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Semantic Scope of the Lexeme Fear in the Biblical Text
Autorzy:
Matskiv, Petro
Botvyn, Tetiana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341230.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
lexeme
fear
awe
fear of God
Bible
sacrum
profanum
Opis:
The article is devoted to the peculiarities of the functioning of the lexeme fear [strakh] in the text of the Scriptures in the sphere of sacrum—profanum; the authors have described the method of research of emotional vocabulary in the linguistic aspect. The semantics of the mentioned word in a profane expression has been considered and based on the method of dictionary definition, etymological, contextual and conceptual analyses, and a complex approach. The authors have traced the understanding of fear in the sacral manifestation (fear of God), relying on the divine nature of this occurrence, which goes beyond the natural understanding of the studied phenomenon. The fear of God in the Bible should be considered as blahohovinnia [awe], which has three levels of manifestation: initial: it arises as gratitude to God for forgiven sins and leads a person to awe before the Lord and helps to salve his soul. A higher level is the feeling of blahohovinnia which resides in a person when they stand before God and is ready to obey Him in everything. The highest level of awe is the concept of absolute service to God when there is no fear but only love.The source language clearly distinguishes the concept of natural fear and supernatural fear, whose linguistic signs are separate lexemes, whereas in the Ukrainian language (as well as in Ukrainian translations of Scripture) the expression of these meanings occurs with the help of lexemes strakh [fear], bohobiynyi [God-fearing], pobozhnyi [pious], boyatysia [to fear], shanuvaty [to honour] that does not correlate with the primary source.
Źródło:
Neophilologica; 2022, 34; 1-15
0208-5550
2353-088X
Pojawia się w:
Neophilologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wymiar, kształtowanie i identyfikacja locus sacer w przestrzeni zamieszkiwania XXI w.: studium przypadku w sercu nowej dzielnicy mieszkaniowej - Freiburg, Niemcy (cz.2)
Dimension, development and identification of locus sacer in living space of the 21st century: a case study at the heart of a new housing district – Freiburg, Germany (part 2)
Autorzy:
Kristiánová, Katarína
Gil-Mastalerczyk, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24200661.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego
Tematy:
locus sacer
sacrum
nowoczesne budowle sakralne
nowe dzielnice mieszkaniowe
miasto
Freiburg
modern sacral buildings
new residential districts
city
Opis:
Każdy człowiek funkcjonuje w przestrzeni sfer sacrum i profanum – rzeczywistości materialnej i pozamaterialnej, posiadających wiele znaczeń i interpretacji oraz stanowiących nieodłączne pole ludzkiej aktywności. Analizując skomplikowaną sieć powiązań i zależności sacrum- profanum, zauważono celowość lokalizacji locus sacer i jego specjalnego zaznaczenia w przestrzeni architektoniczno-urbanistycznej środowiska mieszkaniowego XXI wieku. Dowiedziono, że projektowanie kościoła we współczesnym skomercjalizowanym świecie nie należy do zadań łatwych, gdyż jego nowoczesna funkcjonalność wymaga od projektanta, oprócz ujęcia ideologii, wizji kościoła, tradycji i motywów biblijnych, zwrócenia uwagi na nowe sposoby kultu i najnowsze osiągnięcia technologiczne. Z tego względu współczesne sacrum znacząco odbiega od tradycyjnego modelu świątyni, co przedstawiono w dokonanych w artykule analizach. Objęta badaniem koncepcja przestrzenno-funkcjonalna ukazuje tę różnorodność, a zabiegi projektowe uwydatniają walory architektury i wymiar locus sacer. Artykuł powstał jako dopełnienie badań skoncentrowanych w niniejszym opracowaniu na analizach sacrum powstałego w nowej dzielnicy mieszkaniowej we Freiburgu w Niemczech.
Everyone functions within the area of the sacrum and the profanum, the material and non-material reality, having many meanings and interpretations and constituting an inherent field of human activity. While analysing a complicated network of relations and dependencies between the sacrum and the profanum, the intentionality of the location of locus sacer and its special demarcation in the architectural and urban area of the living environment of the 21st century was observed. It was demonstrated that designing a church in the contemporary commercialized world is not easy because its modern functionality requires the designer not only to consider the ideology, the vision of the church, tradition and biblical motives but also to highlight new methods of worship and state-of-the-art technological achievements. For that reason, contemporary sacrum significantly deviates from the traditional model of a shrine as presented in the analyses included in this article. The special and functional concept covered with the research shows this diversity and design methods highlight the architectural values and the dimension of locus sacer. This article supplements the research focused in this paper on analyses of the sacrum created in a new housing district in Freiburg, Germany.
Źródło:
Środowisko Mieszkaniowe; 2022, 40; 57--66
1731-2442
2543-8700
Pojawia się w:
Środowisko Mieszkaniowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies