Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Reformation (16th)" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-13 z 13
    Tytuł:
    Jakim językiem XVI-wieczni pisarze reformacyjni pisali o wychowaniu dzieci (Gliczner, Kwiatkowski, Lorichius)?
    What language did the 16th century Reformation writers use to write about the upbringing of children (Gliczner, Kwiatkowski, Lorichius)?
    Autorzy:
    Woźniak, Ewa
    Gozdek, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044663.pdf
    Data publikacji:
    2019-04-08
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    history of the Polish language (16th)
    historical stylistics
    Reformation (16th)
    pedagogics
    Erazm Gliczner
    Marcin Kwiatkowski
    Reinhard Lorichius
    Opis:
    The article is devoted to stylistic properties of three pedagogical works that were published in Protestant circles in the 16th century Poland. The first one is the translation from Latin of the treatise written by German Protestant theologian Reinhard Lorichius titled Księgi o wychowaniu i o ćwiczeniu każdego przełożonego (1558), the second one is the Polish publication of Erazm Gliczner’s Książki o wychowaniu dzieci bardzo dobre, pożyteczne i potrzebne (1558) and the third one is the treatise written by the Italian humanist from the 14th and 15th century titled Książeczki rozkoszne a wielmi użyteczne o poćciwym wychowaniu […] dziatek (1564), translated by Marcin Kwiatkowski. The authors of the analysis recognised didacticism, vividness and erudition as the predominant stylistic features of discussed works. They proved that the 16th century books on upbringing of children had been addressed to readers of every denomination and lacked elements of religious polemics on the linguistic and stylistic level. The ideas of the Reformation can be connected mainly with popularization of the Bible, which was used as the source of exempla and sententiae in the works by Lorichius and Gliczner.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2018, 25, 2; 327-343
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Od ewangelika do protestanta. Dzieje leksemów w polszczyźnie
    From Evangelic to Protestant. The history of lexemes in the Polish language
    Autorzy:
    Michalska-Górecka, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2117328.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Reformation
    Evangelic
    Protestant
    16th century lexis
    Opis:
    Lexemes Evangelic and Protestant appeared in the Polish language in the middle of the 16th century. The name Evangelic was first used by Stanislaw Orzechowski in the work Rozmowa około egzekucyjej of 1563. The name Protestant was created in connection with the protest of Martin Luther’s followers at the Diet of Speyer and its only 16th century attestation comes from Marcin Kromer’s work Mnicha z dworzaninem rozmowa trzecia of 1553. This lexeme also functioned in the meaning not related to religious issues but resulting from the Latin basis. A general name applied in the 16th c. in relation to the Reformation’s followers was the lexeme Evangelic used, among others, by Bielski, Wujek or Skarga. At that time, apart from Evangelic, names reflecting internal diversity of the movement were in use such as, among others, luteran, luteryjan, luter, kalwinista, kalwinita, kalwin or auszpurczanin as well as general names such as konfessyjonista. In subsequent centuries the lexeme Protestant popularized in the first non-religious meaning as a synonym of an opponent. Dictionary resource material from the 17th and 18th centuries concerning the above mentioned lexemes does not allow to claim whether they became synonyms already in the Middle Polish period. The process of semantic identification of the lexemes finished in the Modern Polish period, which is confirmed by both the Polish language dictionaries and the most recent Polish language included in the National Corpus of Polish. It appears that such identification is a result of expiration of the first sub-meaning of the lexeme Protestant as well as an effect of the manner of defining this lexeme involving separation of a religious meaning from specified historical events. When the lexemes appeared in the 16th century, the lexeme Evangelic prevailed whereas currently the lexeme Protestant is more popular.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2016, 16; 213-229
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy innowierców w Iudicium (1570) Jakuba Wujka na tle zróżnicowania religijnego XVI-wiecznej Rzeczpospolitej Obojga Narodów
    Names of religious dissenters in Jakub Wujek’s Iudicium (1570) against the backdrop of confessional diversity in 16th-century Commonwealth of Poland and Lithuania
    Autorzy:
    Michalska-Górecka, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2109439.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Jakub Wujek
    Jesuit Counter-Reformation
    dissenters
    Reformation
    16th century lexis
    Opis:
    The paper thus aims to answer the question whether designations for religious dissenters used by Jakub Wujek reflect the actual multiplicity of reformed confessions existing at the time. The material has been excerpted from the first edition of Iudicium available from the Lower Silesian Digital Library. Jakub Wujek’s Iudicium employs 16 various appellations of followers associated with the Reformation movement. Taking into account lexical doublets, such as luteran and luteryjan, witemberczanin and witemberczyk, zwinglijan and zwinglijanin as well as more comprehensive terms such as heretyk, kacerz, nowowiernik, odszczepieniec and sektarz, the catalogue of names increases to 25 items.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2017, 17; 135-150
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwy sekwatywne w Słowniku języka polskiego Samuela Bogumiła Lindego nienotowane w Słowniku polszczyzny XVI wieku
    Names of Reformation-related Religious Dissenters in S. B. Linde’s Słownik języka polskiego not Listed in Słownik polszczyzny XVI wieku
    Autorzy:
    Michalska-Górecka, Paulina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044160.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-15
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    names of Reformation-related religious dissenters
    16th-century vocabulary
    the Reformation
    Linde’s dictionary
    Opis:
    The article aims to discuss the names of Reformation-related religious dissenters included in Samuel Bogumił Linde’s Słownik języka polskiego (Polish language dictionary) which are not listed in Słownik polszczyzny XVI wieku (16th-century Polish language dictionary). The analysis of the material shows that Linde’s dictionary is a valuable, multi-layer complement to the sixteenth-century vocabulary listed inSłownik polszczyzny XVI wieku in the area of names of Reformation-related religious dissenters. First, Linde records sixteenth-century vocabulary related to the religious fractions of the time that is missing from Słownik polszczyzny XVI wieku even though it was in use at the time. Importantly, whenever he provides the source of a given lexeme, it is rarely from the sixteenth century. The lexicon also includes feminine forms of believers missing from Słownik polszczyzny XVI wieku that originated from the masculine forms listed in both dictionaries. Finally, Linde’s work presents the evolution of each religion and the emergence of new fractions, especially in the Orthodox Churchand post-Reformation churches, hence it includes the names of believers of religions that emerged after the sixteenth century.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2020, 27, 2; 99-111
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hasło LUTER w słownikach Bartłomieja z Bydgoszczy 1532 i 1544
    Entry LUTER in dictionaries by Bartlomiej of Bydgoszcz of 1532 and 1544
    Autorzy:
    Jankowiak, Lucyna Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044629.pdf
    Data publikacji:
    2019-04-08
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    16th century Polish language
    lexicography
    Polish religious vocabulary (the Reformation)
    Opis:
    This paper discusses the first 3 mentions of the entry LUTER, as a common word, in the Polish language. They were recorded by Bartlomiej of Bydgoszcz in his dictionaries dated 1532 and 1544. According to the analysis made in the article, these are the examples of extremely quick registration of a new word in the Polish language, and most probably the only confirmations of this lexeme in dictionaries in 16th century and two subsequent centuries. The detailed write-up of the location of the entry LUTER in both dictionaries by Bartlomiej allowed the recollection of the lexicographic method applied by the monk and – in comparison with other religious Polish vocabulary – emphasizing the uniqueness of recording the entry LUTER as a common word, only a dozen years after the Reformation.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2018, 25, 2; 61-76
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Confessional Diversity of 16th-century Polish Religious Lexis: Recapitulation and Research Postulates
    Autorzy:
    Woźniak, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/35185671.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    history of the Polish language – 16th century
    religious lexis
    Reformation vs language
    Opis:
    The author summarises the research conducted so far on the confessional differentiation of Polish religious lexis in the 16th century, which was initiated in the 1960s by Konrad Górski, a literary historian. In his publication Zagadnienia słownictwa reformacji polskiej (The Issue of the Polish Reformation Vocabulary), the scholar argued that Protestants used different words than Catholics to designate important religious concepts, and that lexis was an important factor to identify the denomination. This thesis had a significant impact on the assumptions and research objectives formulated by subsequent scholars who addressed the relationship between denomination and vocabulary. In the section of the article containing research postulates, attention is drawn to thenecessity of verifying Górski’s position, which was already initiated to a limited extent, mainly in the works by Tomasz Lisowski, who pointed out other than confessional determinants of lexical choices in the 16th-century translations of the Bible. It is considerednecessary in the postulated research to broaden the resource base, to take into account the pragmatic diversity of the source texts (sender-receiver relations, intentions), to introduce numerical data objectifying the conclusions, as well as a comparative reference to the status in other languages.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2023, 30, 2; 193-205
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jakub Niemojewski i jego biografia Jana Husa, czyli o przekształcaniu się tekstu polemicznego w historiograficzny
    Jakub Niemojewski and his biography of Jan Hus, that is, about the transformation of the polemical text into a historiographic text
    Autorzy:
    Hanczakowski, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1038125.pdf
    Data publikacji:
    2018-11-05
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    16th century
    religious polemics
    reformation
    Jakub Niemojewski
    Jan Hus
    XVI wiek
    polemiki religijne
    reformacja
    Opis:
    W artykule niniejszym staram się przedstawić niemal zapomnianą postać Jakuba Niemojewskiego, ważnego przedstawiciela polskich ruchów reformacyjnych z połowy XVI wieku. Skupiam się na polemice religijnej zatytułowanej Odpowiedź na książki… które pisał przeciwko Conffesiej bracie naszej krześciańskiej… Przy tym odpowiedź na historią kacerzstwa Hussowego, którego ten pobożny człowiek nigdy nie by winien, w której Niemojewski przedstawia biografię Jana Husa. W efekcie Niemojewski tworzy podstawy protestanckiej pamięci historycznej, przy równoczesnym odwoływaniu się do humanistycznych wartości. 
    In this paper I focus on Jakub Niemojewski’s book Odpowiedź na książki… które pisał przeciwko Conffesiej bracie naszej krześciańskiej… Przy tym odpowiedź na historią kacerzstwa Hussowego, którego ten pobożny człowiek nigdy nie by winien in which Niemojewski tries to present Jan Hus biography in context of early modern confessional discusses between Catholics and Protestants. Niemojewski’s book is one of the first attempts to construct Protestant historiography in Polish language, yet it remains a typical example of humanistic historic writing at same time typical. It leads to conclusion that Niemojewski is interesting but almost completely forgotten author, who played important role in Polish Reformation. 
    Źródło:
    Bohemistyka; 2018, 4; 412-426
    1642-9893
    Pojawia się w:
    Bohemistyka
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O przynależności wyznaniowej „Psałterza Dawidowego” Mikołaja Reja w świetle nowych ustaleń chronologii pierwodruku (1543)
    The religious background of Psalterz Dawidow by Mikolaj Rej in the light of new chronological findings of its first edition
    Autorzy:
    Kowalska, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32083716.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    Mikołaj Rej
    Psałterz Dawidów
    Reformation in Poland
    16th century
    reformacja w Polsce
    XVI w.
    Opis:
    W artykule podjęto problematykę związaną z przynależnością wyznaniową Psałterza Dawidowego Mikołaja Reja w kontekście odkrytego przez S. Siessa-Krzyszkowskiego w 2019 r. w Bibliotece Uniwersyteckiej w Erlangen w Niemczech kompletnego egzemplarza pierwodruku, z wytłoczoną datą i miejscem wydania (1543). Przedstawiono dotychczasowy stan badań w tym zakresie oraz wskazano nowe fakty, które mogą być pomocne w ustaleniu cech konfesyjnych przekładu.
    The article discusses religious belonging of Psalterz Dawidow by Mikolaj Rej in the light of a complete original copy discovered by S. Siess-Krzyszkowski in 2019 in the University Library of Erlangen in Germany, which contains impressed date and place of publication (1543). It also presents existing research in this area as well as points to new facts, which might be useful in establishing the religious background of the translation.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2022, 17; 35-50
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dobra kolegiaty Świętego Floriana jako uposażenie Wydziału Teologicznego na przełomie XV i XVI w.
    The Estate of the Collegiate Church of Saint Florian as a Financial Asset of the Faculty of Theology at the Turn of the 15th and 16th Centuries
    Autorzy:
    Wasilewicz, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37212945.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Uniwersytet Krakowski
    Wydział Teologiczny
    konfesjonalizacja
    reformacja
    reforma katolicka
    XVI wiek
    University of Krakow
    Faculty of Theology
    confessionalization
    reformation
    Catholic reformation
    16th century
    Opis:
    Autor przedstawia analizę dóbr kolegiaty św. Floriana w Krakowie w kontekście uposażenia Wydziału Teologicznego na przełomie XV i XVI w. Stalle w kolegiacie św. Floriana otrzymywali m.in. wybitni uczeni związani z Uniwersytetem Krakowskim. Problemy związane z podstawami materialnymi wszechnicy krakowskiej były nieodłącznym towarzyszem historii uniwersytetu. Chociażby spór o jej początki dotyczy w dużej mierze kwestii finansowych. Celem autora było przedstawienie uposażenia na przełomie XV i XVI stulecia Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Krakowskiego – najbardziej prestiżowego spośród wydziałów uniwersyteckich, do którego przynależność traktowana była jako zwieńczenie doskonałej kariery uczonego. Dzięki analizie zachowanych materiałów źródłowych, w tym sporadycznie wykorzystywanych materiałów rękopiśmiennych – rachunków, autor przedstawia szkic dochodowości, określając realny dochód na 479 grzywien i 4 grosze, opierając się na konkretnych składowych majątku, tj. wpływach z dziesięcin etc. Ponadto autor zarysowuje dalsze problemy badawcze dotyczące badań nad budżetem związane z dziesięcinami oraz pozostałymi składowymi majątku kapituły kolegiackiej św. Floriana. Wynikiem pracy jest przedstawienie atrakcyjności materialnej dla beneficjentów z Wydziału Teologicznego na tle beneficjentów innych małopolskich kapituł w omawianym okresie.
    The author provides an analysis of the property of the collegiate church of St. Florian in Krakow as an asset the Faculty of Theology in the late fifteenth and early sixteenth centuries. The choir-stalls in the collegiate church of St. Florian were given, for example, to prominent scholars associated with the University of Krakow. Problems related to the material foundations of the Krakow university were an inseparable part of the university’s history. For example, the dispute over its origins largely concerns financial issues. The author’s goal is to describe the possessions of the Faculty of Theology of the University of Krakow in the late fifteenth and early sixteenth centuries. It was the most prestigious of the university faculties, and membership in it was regarded as the crowning achievement of an outstanding scholar’s career. Through an analysis of surviving source materials, including sporadically used hand-written sources, such as bills and receipts, the author provides a sketch of the Faculty’s profitability and determines its real income at 479 grzywnas and 4 groszes based on specific assets, i.e. income from tithes, etc. In addition, the author outlines further research problems concerning budget studies associated with tithes and other assets of the St. Florian collegiate chapter. The outcome of the study is a depiction of the material attractiveness for beneficiaries from the Theological Faculty, compared to the beneficiaries of other Lesser Poland chapters during the period in question.
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/1; 103-124
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Universitas haec catholica”. Wydział Teologiczny i droga do katolickiej konfesjonalizacji Uniwersytetu Krakowskiego w XVI wieku
    „Universitas haec catholica”. The Faculty of Theology and the Path to the Catholic Confessionalization of the University of Krakow in the 16th Century
    Autorzy:
    Zdanek, Maciej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/37217927.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Akademia Ignatianum w Krakowie
    Tematy:
    Uniwersytet Krakowski
    Wydział Teologiczny
    konfesjonalizacja
    reformacja
    reforma katolicka
    XVI wiek
    University of Krakow
    Faculty of Theology
    confessionalization
    reformation
    Catholic reformation
    16th century
    Opis:
    Tematem artykułu jest postawa profesorów i studentów Uniwersytetu Krakowskiego wobec reformacji oraz obrona i umocnienie katolickiej tożsamości uczelni w XVI w. Szczególną rolę odegrali w tym procesie profesorowie Wydziału Teologicznego. Rozwój sytuacji i podejmowane działania zostały rozpatrzone według paradygmatu konfesjonalizacji. Okres pierwszy (1520-1548) charakteryzowało oddolne szerzenie się tekstów i idei reformacyjnych, które były zwalczane przez władze uniwersytetu. W okresie drugim (1549-1572) w obliczu kryzysu i krytyki Uniwersytet stał zdecydowanie po stronie katolickiej i włączył się w polemikę wyznaniową. W okresie trzecim (1573-1603) rozpoczęła się właściwa konfesjonalizacja Uniwersytetu. Analiza działań, twórczości i kontaktów profesorów teologii w XVI w. pokazuje, że konieczne są pogłębione badania nad źródłami i weryfikacja wielu uproszczonych sądów o  bierności i słabości intelektualnej wydziału. Przeciwnie, jawi się on jako aktywny i twórczy czynnik ówczesnych sporów wyznaniowych, który decydująco wpłynął na zachowanie i dookreślenie katolickiego oblicza uniwersytetu w epoce nowożytnej.  
    Źródło:
    Perspektywy Kultury; 2023, 43, 4/1; 125-154
    2081-1446
    2719-8014
    Pojawia się w:
    Perspektywy Kultury
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ewangelicko-reformowany katechizm krakowski a katechizmy wileńskie Stanisława Sudrowiusza i Jana Zygrowiusza
    Reformed Protestant Krakow Catechism and the Vilnius Catechisms by Stanisław Sudrowiusz and Jan Zygrowiusz
    Autorzy:
    Siess-Krzyszkowski, Stanisław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/946354.pdf
    Data publikacji:
    2019-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    reformacja w Polsce
    katechizmy ewangelicko-reformowane
    antytrynitaryzm
    XVI i początek XVII w.
    Reformation in Poland
    Reformed Protestant catechisms
    antitrinitarianism
    16th and beginning of 17th century
    Opis:
    Comparison of Reformed Protestant catechisms printed for the Lesser Poland Congregation and the Lithuanian Congregation highlights the theological differences, which were splitting these two communities till the beginning of the 17th century. The Lithuanian Congregation was influenced by the antitrinitarian propaganda, which manifested in the rigorous avoidance of the phrase “Holy Trinity” in the community’s teachings (and, most probably, in sermons). This period of the hidden antitrinitarian influence on the Lithuanian Congregation was ended by the catechism by Jan Zygrowiusz, published in Lubcz in 1618.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2019, 13; 95-123
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Obraz życia zakonnego w pismach polemistów kalwińskich w Rzeczypospolitej w XVI-XVII w.
    The Picture of the Monastic Life in the Letters of the Calvinist Polemists in Poland in 16 th and 17 th Century
    Autorzy:
    Wodziński, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1532339.pdf
    Data publikacji:
    2021-03-06
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    reformatory evangelism
    history of Poland in the 16th and 17th century
    polemical religious essays in the 16th and 17th century
    Polish history of the Reformation
    Calvinist literature, Poland
    Ewangelicyzm reformowany historia Polska XVI – XVII w.
    polemika wyznaniowa XVI- XVII w.
    reformacja
    historia polska
    literatura kalwińska Polska
    Opis:
    W prezentowanym artykule został przedstawiony temat stosunku kalwinistów polskich wobec katolickich zgromadzeń zakonnych w XVI oraz pierwszej połowie XVII wieku. Spośród wielu przedstawicieli konfesji helweckiej w Rzeczypospolitej wybrano trzech autorów, którzy zarówno w obszerny jak również wnikliwy sposób powzięli w swoich dziełach ten temat. Zgromadzenia zakonne były niewątpliwie obiektem zainteresowania ze strony protestantów polskich. Jak wykazano, znali oni również procedurę kanoniczną dotyczącą powoływania zakonów do życia w Kościele. Krytyka, zarówno fundamentalnych kwestii teologicznych jak również społecznych, związanych z funkcjonowaniem zakonów, utrzymana była najczęściej w ostrym tonie, nie pozbawionym jednak mocnych argumentów teologicznych.
    The relationship between Polish Calvinists and Catholic religious congregations in the 16th  and the first half of the 17th century was featured in this article. And among many representatives of Helvetic Confession in the Commonwealth three authors were chosen, who broached this subject in their pieces of work both in a comprehensive and insightful way. Religious congregations were unquestionably a matter of interest from Polish Calvinists. It was proved that they also knew the canonical process by which new congregations were approved in the Church. Both fundamental theological and social issues, which were associated with congregations and the way they were run, came usually under heavy criticism but not deprived of valid theological arguments.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2020, 46; 151-165
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jerzy ks. Zbaraski (1574–1631) wobec Kościoła i duchowieństwa katolickiego
    Prince Jerzy Zbaraski’s (1574–1631) Attitude towards the Church and the Catholic Clergy
    Autorzy:
    Anusik, Zbigniew
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/46184409.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
    Tematy:
    Kościół katolicki
    kontrreformacja
    jezuici
    Jerzy ks. Zbaraski
    dzieje Rzeczypospolitej w XVI i XVII w.
    Catholic Church
    Counter-Reformation
    Jesuits
    prince Jerzy Zbaraski
    history of Polish-Lithuanian Commonwealth in 16th and 17th centuries
    Opis:
    Jerzy ks. Zbaraski (1574–1631) był jednym z najwybitniejszych polityków polskich w pierwszej połowie XVII w. Potomek starej rodziny książęcej władającej wielkim latyfundium na kresach południowo-wschodnich, świetnie wykształcony, władający kilkoma obcymi językami, miał wszelkie predyspozycje do tego, aby odegrać wybitną rolę w dziejach Rzeczypospolitej. Pomijany przez Zygmunta III w nadaniach królewszczyzn i urzędów, dość szybko przeszedł jednak do opozycji. W niniejszym artykule omówiono stosunek księcia do Kościoła i duchowieństwa katolickiego. Zwrócono uwagę na fakt, że chociaż od wczesnego dzieciństwa był on wyznawcą katolicyzmu, to dość szybko popadł w konflikt z jezuitami. Utrudniło mu to karierę polityczną. Niemniej jednak w 1620 r. doczekał się awansu na urząd kasztelana krakowskiego. W latach dwudziestych XVII w. był już uznanym przywódcą antykrólewskiej opozycji. Książę nie akceptował zmian zachodzących w polskim Kościele i był przeciwnikiem polityki religijnej Zygmunta III. Sam był rzecznikiem tolerancji i utrzymania w mocy postanowień zawartych w akcie konfederacji warszawskiej z 1573 r. Występował w obronie prawosławia. Przyjaźnił się z przywódcą różnowierców na Litwie, Krzysztofem ks. Radziwiłłem. Opowiadał się za zwiększeniem świadczeń duchowieństwa na rzecz państwa. Konsekwentnie popierał interesy Akademii Krakowskiej. Był nieprzejednanym wrogiem jezuitów, których uważał za szermierzy kontrreformacyjnego fanatyzmu. Był zwolennikiem świeckiego, tolerancyjnego państwa, które nie ingeruje w kwestie wyznaniowe i światopoglądowe. Popularny i lubiany przez szlachtę, Jerzy ks. Zbaraski zmarł 30 lipca 1631 r., niemal powszechnie żałowany. Wieść o jego śmierci z radością przyjęli natomiast jezuici i ich adherenci na dworze królewskim.
    Prince Jerzy Zbaraski (1574–1631) was one of the most eminent Polish politicians in the first half of the 17th century. A descendant of an old princely family which ruled a large latifundium in the south-eastern borderlands, well educated, fluent in several foreign languages, he had all the predispositions to play an outstanding role in the history of Polish-Lithuanian Commonwealth. Omitted by Zygmunt III in his granting of royal lands and higher offices, he quickly moved to the opposition to the king. This article discusses the prince’s attitude towards the Catholic Church and clergy. Attention was drawn to the fact that although from early childhood he was a follower of Catholicism, he quickly came into conflict with the Jesuits. This hindered his political career. Nevertheless in 1620 he was promoted to the office of the castellan of Kraków. In the 1620s he was already a recognized leader of the anti-royal opposition. The prince did not accept the changes taking place in the Polish Church and was an opponent of the religious policy of Zygmunt III. He himself was a spokesman for tolerance and upholding the provisions contained in the act of the Warsaw Confederation of 1573. He defended the Orthodoxy. He was on friendly terms with the leader of dissenters in Lithuania, prince Krzysztof Radziwiłł. He was in favor of increasing the charges of the clergy to the state. He consistently supported the interests of the Kraków Academy. He was an implacable enemy of the Jesuits, whom he considered to be the champions of Counter-Reformation fanaticism. He was a supporter of a secular, tolerant state that would not interfere in religious and ideological matters. Popular and liked by the nobility, prince Jerzy Zbaraski died on July 30, 1631 causing almost universal sadness. The news of his death was received with joy only by the Jesuits and their adherents at the royal court.
    Źródło:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2023, 112; 35-55
    0208-6050
    2450-6990
    Pojawia się w:
    Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-13 z 13

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies