- Tytuł:
-
Przestępstwa żołnierzy sowieckich na terenie miasta i powiatu Gorzów Wielkopolski wobec polskich osadników w latach 1945–1946 w świetle akt polskiej administracji – próba bilansu
Crimes of Soviet soldiers in the city and county of Gorzów Wielkopolski against Polish settlers in the years 1945–1946 in the light of Polish administration records – an attempt at a balance - Autorzy:
- Rymar, Dariusz A.
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/30146219.pdf
- Data publikacji:
- 2023
- Wydawca:
- Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
- Tematy:
-
Gorzów Wielkopolski
Red Army in West Pomerania and Greater Poland
crimes of Soviet soldiers
Armia Czerwona na Pomorzu Zachodnim i w Wielkopolsce
przestępstwa żołnierzy sowieckich - Opis:
-
W artykule zaprezentowano badania dotyczące przestępstw popełnionych przez żołnierzy sowieckich na polskich osadnikach w okresie od maja 1945 do września 1946 roku. Na potrzeby artykułu przebadano akta polskiej administracji (Starostwa Powiatowego i Zarządu Miejskiego w Gorzowie), a także sprawozdania Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Wszystkie przykłady przestępstw żołnierzy sowieckich, na jakie w nich natrafiono, zostały wymienione. Z dokumentacji tej wynika, że w badanym okresie 18 osób zostało zamordowanych (16 Polaków i dwie Czeszki), a dwie kolejne poniosły śmierć w wypadkach komunikacyjnych. Ponadto żołnierze sowieccy dokonali wielu innych przestępstw: zarejestrowano 3 postrzelenia, 24 napady, 3 gwałty, 110 kradzieży, 7 pobić, 10 podpaleń oraz 4 aresztowania i rozbrojenia polskich milicjantów. Jest rzeczą charakterystyczną, że pomimo zachowania się w aktach tylu informacji o przestępstwach, nie można w nich natrafić na żaden ślad informujący o ukaraniu sprawców. Niewątpliwie sprawcy przynajmniej niektórych przestępstw byli ścigani, co więcej, niektórych schwytano, jednak w przebadanej dokumentacji brak śladów o ich ukaraniu. Te liczne przestępstwa dokonane na polskich obywatelach Gorzowa nakładają się na przestępstwa dokonane na obywatelach niemieckich. Po zajęciu miasta 30 stycznia 1945 roku miasto było świadkiem wielu morderstw, gwałtów i rabunków, które trudno uchwycić w liczbach. Co więcej, śródmieście Gorzowa zostało spalone w wyniku świadomych działań sowieckich. Razem stanowi to ponury obraz polskiego początku miasta i powiatu. Śmierć 14 polskich osadników zamordowanych przez żołnierzy sowieckich została niemal kompletnie zapomniana. Wyjątkiem jest tu milicjant Franciszek Walczak, który od czerwca 1945 roku ma swoją ulicę w Gorzowie. Niewątpliwie pozostałych 13 zasługuje również na upamiętnienie, gdyż są to cisi bohaterowie procesu przejmowania dla Polski Gorzowa. Problem zabójstw dokonanych na polskich osadnikach przez żołnierzy sowieckich wart jest przebadania w skali całych Ziem Zachodnich i Północnych.
This article presents research on crimes committed by Soviet soldiers against Polish settlers in the period from May 1945 to September 1946. For the purposes of this article, records from the Polish administration (County Office and Municipal Administration in Gorzów) were examined, as well as reports from the County Office of Public Security. All examples of crimes committed by Soviet soldiers that were found in these documents are listed above. From this documentation, it can be concluded that between May 1945 and September 1946, 18 people were murdered (16 Poles and two Czechs), and two others died in traffic accidents. In addition, Soviet soldiers committed a number of other crimes, including 3 shootings, 24 robberies, 3 rapes, 110 thefts, 7 beatings, 10 arsons, and 4 arrests and disarming of Polish policemen. It is typical that despite the presence of information about these crimes in the documents, there is no evidence of the perpetrators being punished. Undoubtedly, at least some of the perpetrators of these crimes were pursued and, in some cases, apprehended. However, the examined documentation lacks any traces of their punishment. These numerous crimes committed against Polish citizens in the case of Gorzów overlap with the crimes committed against German citizens. After the city’s occupation on January 30, 1945, the city witnessed numerous murders, rapes, and looting that are difficult to quantify. Moreover, the city center of Gorzów was deliberately burned down by the Soviets. Together, this paints a grim picture of the early days of the city and county. Most importantly, the deaths of 14 Polish settlers murdered by Soviet soldiers have been largely forgotten. The exception is the policeman Franciszek Walczak, who has had a street named after him in Gorzów since June 1945. Undoubtedly, the other 13 also deserve to be commemorated because they are silent heroes of the process of reclaiming Gorzów for Poland. The problem of murders committed against Polish settlers by Soviet soldiers is worth investigating on a broader scale across Western and Northern Territories. - Źródło:
-
Przegląd Zachodniopomorski; 2023, 38; 269-316
0552-4245
2353-3021 - Pojawia się w:
- Przegląd Zachodniopomorski
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł