Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Przybyszewski Stanisław" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Dzieci nędzy – from a narrative poem to a novel. A preliminary study towards a reconstruction of Stanisław Przybyszewski’s creative process
Dzieci nędzy – od poematu do powieści. Przyczynek do rekonstrukcji procesu twórczego Stanisława Przybyszewskiego
Autorzy:
Badowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129664.pdf
Data publikacji:
2022-10-11
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Przybyszewski Stanisław
"Dzieci nędzy"
edytorstwo
geneza dzieła
krytyka genetyczna
editing
text origins
genetic criticism
Opis:
The origins of Dzieci nędzy (1913) and the story of its writing offer interesting insights into the creative work of Stanisław Przybyszewski, the most prominent writer of the Young Poland period. The study has revealed, e.g., his aversion (or inability rather) to introduce radical modifications to already finished texts and that his literary efficiency increased the further he was from big cities. A collation of the novel and a reading of private documents have enabled me to ascertain that the final shape of Dzieci nędzy was to a large extent influenced by Przybyszewski’s personal complications and trying circumstances, which severely determined (or rather undermined) his writing process, as well as the interventions by his editor who demanded additions to the work, with which the writer always agreed and added several chapters. Those diligently developed corrections proved how important the editorial remarks of the need to improve the text were to the writer. However, the most important discovery resulting from the textual study is that of the author’s decision to abandon his initial intention to author an epic poem in prose and shift to the novelistic form. That resolution, a kind of a surrender in the struggle with matter, proves Przybyszewski’s innovative approach to the novel and as a result of it Dzieci nędzy are an artistically interesting modern record of psychological states. In terms of structural and narrative solutions, it is clearly one of the most interesting novels by Przybyszewski.
Na podstawie prześledzenia genezy Dzieci nędzy (1913) i historii komponowania tekstu dokonano ciekawych ustaleń z zakresu działań twórczych najgłośniejszego autora Młodej Polski – Stanisława Przybyszewskiego. Badania ujawniły m.in. niechęć pisarza do (czy może: nieumiejętność) radykalnej modyfikacji raz dokonanych zapisów tekstowych i wzrost literackiej efektywności z dala od wielkich miast. Kolacjonowanie przekazów powieści oraz lektura dokumentów osobistych pozwoliły stwierdzić, że znaczący wpływ na ostateczny kształt Dzieci nędzy miały powikłania osobiste i przykre okoliczności życiowe, które znacząco determinowały (czy raczej: destruowały) proces pisarski Przybyszewskiego, oraz ingerencja domagającego się uzupełnień wydawcy, któremu pisarz skwapliwie przyznał rację, dopisując kilka rozdziałów. Te sumiennie dokonane poprawki świadczą o tym, jak ważne były dla pisarza uwagi redakcyjne w udoskonalaniu tekstu.Najważniejsze odkrycie, do jakiego prowadzą badania tekstologiczne, dotyczy jednak autorskiej rezygnacji z zamierzonego pierwotnie poematu prozą i przetransponowania jego idei w formę powieściową. Ta decyzja – będąca rodzajem kapitulacji w zmaganiach z tworzywem – świadczyła de facto o nowatorskim myśleniu Przybyszewskiego o powieści i sprawiła, że Dzieci nędzy to niezwykle ciekawy artystycznie, nowoczesny zapis stanów psychicznych. Od strony rozwiązań konstrukcyjno-narracyjnych to niewątpliwie jedna z najciekawszych powieści Przybyszewskiego.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2022, 64, 1; 137-169
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ojczyzna – obczyzna. Stanisław Przybyszewski o swej niemieckiej przeszłości w kręgu berlińskiej bohemy
Fatherland – foreign land. Stanisław Przybyszewski on his German past among the Berlin bohema
Autorzy:
Badowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26731317.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Stanisław Przybyszewski
bohema
modernizm w Niemczech
Młoda Polska
bohemia
modernism in German literature
Young Poland
Opis:
This article explores the Berlin period in the life and work of Stanisław Przybyszewski (1889-1898), one of the most famous writers of Young Poland, particularly focusing on why Przybyszewski - a writer debuting works in German and considered by scholars a Polish-German writer - came to increasingly depreciate his participation in the literature of his Western neighbors. In his memoirs, published before his death, he categorically stated: „I owe German literature - absolutely nothing”. In this essay, the researcher examines the circumstances in which Przybyszewski shone as a writer in the Berlin bohemian circle. Next, she shows how he discredited the entire cultural life of Jung-Deutschland, and renounced his artistic ties established in Germany. Finally, she speculates on why Przybyszewski created an unfavorable image of the German community at the end of the 19th century, and indicates that this process went hand in hand with the self-creation of a Polish writer.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2022, 22; 89-110
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Василь Стефаник і Станіслав Пшибишевський: на перехресті життєвих і творчих доріг
Wasyl Stefanyk i Stanisław Przybyszewski: na skrzyżowaniu dróg życiowych i twórczych
Vasyl Stefanyk and Stanisław Przybyszewski: at the crossroads of life’s and art’s paths
Autorzy:
Jaremczuk, Anastazja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31343507.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Vasyl Stefanyk
Stanisław Przybyszewski
biography
literary style
artistic parallels
parallel worldviews
Wasyl Stefanyk
życiorys
styl literacki
paralele artystyczne
paralele światopoglądowe
Opis:
Artykuł poświęcony jest komparatystycznemu badaniu wybranych aspektów życia i twórczości dwóch słynnych pisarzy okresu modernizmu: ukraińskiego nowelisty Wasyla Stefanyka i polskiego poety, prozaika oraz dramaturga Stanisława Przybyszewskiego. Autorka próbuje odnaleźć cechy wspólne w biografii, światopoglądzie i aktywności twórczej obu pisarzy. Łącząca tych artystów przyjaźń dotyczy okresu krakowskiego. Stefanyk przez dziewięć lat studiował w Krakowie, natomiast Przybyszewski właśnie w tym czasie zostaje jednym z liderów ruchu artystycznego Młodej Polski. Dowiedziono, iż Przybyszewski wywarł znaczny wpływ na aktywność literacką ukraińskiego nowelisty w zakresie światopoglądu, a także psychologii twórczości.
This paper is devoted to a comparative study of some aspects of the life and creative paths of two outstanding modernist writers: Vasyl Stefanyk and Stanisław Przybyszewski. On the basis of selected scientific works dedicated to the Ukrainian novelist and the Polish writer, poet and playwright, an attempt is made to find common life, worldview and creative features between them. One of the reasons for the origin of this connection was Stefanyk’s trip to Krakow and his acquaint- ance with Przybyszewski, respectively. That was the time when Przybyszewski had a considerable influence on Stefanyk’s work and vice versa. In other words, in the course of the research, a search is made for “common roads” between these Ukrainian and Polish writers, as well as specific parallels in the worldviews reflected in their work.
Źródło:
Studia Ukrainica Posnaniensia; 2022, 10, 2; 175-188
2300-4754
Pojawia się w:
Studia Ukrainica Posnaniensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“I am going to paint your picture, nobody but you, always you”: Portrait paintings of women in the literature of the Young Poland period
„Będę malował ciebie, tylko ciebie, zawsze ciebie. O kobietach na obrazach w literaturze Młodej Polski
Autorzy:
Kamińska, Lidia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087609.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the late 19th and early 20th century
the Young Poland period
literature and art
ekphrasis
portrait paintings of women
Stanisław Przybyszewski (1868–1927)
Kazimierz Przerwa-Tetmajer (1865–1940)
Jan August Kisielewski (1876– 1918)
Karol Irzykowski (1873–1944)
Wacław Berent (1873–1940)
Stanisław Grudziński (1852–1884)
Młoda Polska
kobieta
obraz
sztuka
artysta
malarstwo
ekfraza
Nauki Humanistyczne i Społeczne
Opis:
Ekphrases are fairly common in the literature of the Young Poland movement, with descriptions of paintings of women making up a notable portion of such visual representations. This article examines the functioning of the motif of a woman’s portrait in the work of writers of the late 19th and early 20th century, including Stanisław Przybyszewski, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Jan August Kisielewski, Karol Irzykowski, Wacław Berent and Stanisław Grudziński. The analyses, guided by feminist literary theory, focus on the implied artist's control over the painted figure (man over woman, but also the woman artist over the male recipient), the ways in which the work of art can becomes a vehicle of subconscious truths, the correspondences between emotions and colours.
Źródło:
Ruch Literacki; 2021, 4; 513-532
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gdzie rozgrywa się akcja Dzieci szatana Stanisława Przybyszewskiego? Destrukcja i rekonstrukcja świata przedstawionego
Where does the Plot of Stanisław Przybyszewski’s Dzieci Szatana Take Place? Destruction and Reconstruction of the Represented World
Autorzy:
Wedemann, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2038265.pdf
Data publikacji:
2021-12-29
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Stanisław Przybyszewski
Young Poland
naturalism
regionalism
novel
description
Opis:
One of the characteristics that make Stanisław Przybyszewski’s novels stand out from other contemporary works is the deliberately limited description of the outside world up to the point of blurring the identity of the location where the plot of a given work takes place. In the case of Dzieci Szatana (Satan’s Children), (German Satans Kinder, 1897; Polish edition 1899), one may even talk about ‘a total destruction of the represented world’ (Gabriela Matuszek). At the same time, the author’s numerous comments apparently allow for translating this ‘destruction’ happening in the course of the creative process into a ‘reconstruction’ that corresponds to it in the process of reading. It is through reviewing in more detail and combining various pieces of information included in Dzieci Szatana that directly or indirectly refer to the place of action, as well as confronting them with the biographical, historical and geographic contexts that one may identify with surprising precision the exact place represented in the text and, as a result, to uncover an entirely new aspect of novel axiology.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2021, 41; 351-392
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lesya Ukrainka as а Critic of Polish Literature
Łesia Ukrainka jako krytyk literatury polskiej
Autorzy:
Radyszewśkyi, Rostysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030932.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Lesya Ukrainka
Polish literature
romanticism
populism‑positivism
modernism
Stanisław Przybyszewski
Źródło:
Slavia Orientalis; 2021, LXX, 2; 317-330
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanisław Przybyszewski’s Vigils
O Wigiliach Stanisława Przybyszewskiego
Autorzy:
Matuszek-Stec, Gabriela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087392.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the turn of the 19th century
symbolism
Polish-German literary connections
Stanisław Przybyszewski (1868–1927)
Stanisław Przybyszewski
"Z cyklu Wigilii"
Vigilien
Opis:
Stanisław Przybyszewski’s Vigils is a prose poem written originally in German; its publication in 1895 was followed by a revised edition in 1901. A Polish translation, by Przybyszewski himself, entitled Z cyklu Wigilii was published in 1899. This interpretation of the Vigils not only takes a closer look at its origins and history, but also analyzes the differences between the two German versions and makes a comparison of the German and Polish texts. The comparison reveals that the most flagrant and blasphemous passages have been left out of the Polish version. Moreover, the omission of the original conclusion changes the meaning of the story. The article quotes the opinions of the first readers of the Vigils, the German and Polish reviewers, and goes on to present its own interpretation of the poem. What it actually dramatizes is the failure to find a formula that would integrate the protean, irrational and entropic reality the story. In effect, the project of establishing a connection between the act of creation and transcendental knowledge through a total, mystical union of male and female, soul and soma, turns out to be an illusion.
Źródło:
Ruch Literacki; 2021, 2; 159-174
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Arlekin zza kordonu: Z recepcji Nikołaja Jewreinowa w Polsce (1921–1932)
The Harlequin behind the Cordon: Aspects of the Polish Reception of Nikolai Evreinov in 1921–1932
Autorzy:
Masłowski, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36126185.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Nikołaj Jewreinow
Stanisław Przybyszewski
Stanisława Wysocka
teatralizacja życia
polsko-rosyjskie kontakty teatralne
To co najważniejsze
Nikolai Evreinov
theatralisation of life
Polish-Russian theatre exchange
The Chief Thing
Opis:
Polska kultura teatralna lat dwudziestych XX wieku stała się prawdziwym oknem na Europę dla Nikołaja Jewreinowa, rosyjskiego dramatopisarza, reżysera, teatralnego myśliciela, autora teorii „teatralizacji życia”. Artykuł prezentuje wybrane konteksty polskiej recepcji jego sztuki-manifestu – To, co najważniejsze, od pierwszych inscenizacji w Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie i Teatrze Polskim w Warszawie, poprzez dyskusję nad teoretycznym przesłaniem utworu, aż do prób przyswojenia całości dorobku artystycznego rosyjskiego twórcy. Omawia wpływ twórczości Stanisława Przybyszewskiego na teorię i praktykę gatunku monodramatu Jewreinowa. Porównuje rozumienie naturalizmu oraz poglądy na sztukę aktorską i teatr polskiej aktorki, Stanisławy Wysockiej i Nikołaja Jewreinowa, jej przyjaciela. Przedstawia bilans gościnnych występów rosyjskiego reżysera w Warszawie w 1925: uregulowania prawne, dotyczące jego utworów i nowe kontakty z przedstawicielami świata sztuki, ale też negatywne recenzje. W aneksie ogłoszono wybór korespondencji ludzi polskiego teatru: Zofii Nałkowskiej, Juliana Tuwima, Emila Zegadłowicza, Stanisławy Wysockiej i Eugeniusza Świerczewskiego z Jewreinowem z przełomu lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku.
For Nikolai Evreinov, a Russian playwright, director, and theatre thinker, author of the theory of the “theatralisation of life”, the Polish theatre culture of the 1920s became a real window to Europe. This article presents selected contexts for the Polish reception of his manifesto play, Самое главное (The Chief Thing), from the first stagings at Teatr im. Juliusza Słowackiego (Juliusz Słowacki Theatre) in Kraków and Teatr Polski (Polish Theatre) in Warsaw, through the discussions about the theoretical message of the work, to attempts at assimilating the Russian author’s whole output. It discusses the influence of Stanisław Przybyszewski’s work on the theory and practice of Evreinov’s monodrama. It compares Evreinov’s understanding of naturalism and his views on the art of acting and theatre with those of his friend Stanisława Wysocka, the Polish actress. It presents the balance of the Russian director’s guest appearances in Warsaw in 1925: the legal regulations concerning his works and his new contacts with representatives of the art world, but also negative reviews. The appendix features a selection of Evreinov’s correspondence with Polish theatre figures: Zofia Nałkowska, Julian Tuwim, Emil Zegadłowicz, Stanisława Wysocka, and Eugeniusz Świerczewski, from the turn of the 1930s.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 1; 71-144
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Berlińskie studia Stanisława Przybyszewskiego
Berlin Studies of Stanisław Przybyszewski
Autorzy:
Dzikon, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231478.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
Tematy:
Berlin
mental illness
psychiatry
Royal University of Friedrich Wilhelm
Stanisław Przybyszewski
University
Opis:
The aim of this article is to show the course of medical studies of Stanisław Przybyszewski at the Royal University of Friedrich Wilhelm in Berlin with respect to the possibilities of him acquiring knowledge about mental illnesses that could have been used by this Polish-German writer in his subsequent novels to create protagonists immersed in madness. The author of the article analyses the materials of Berlin University from the time when Przybyszewski was its student (1889–1893). The analysed documents are the list of lecturers, and the lists of subjects included in the programme of studies. Additional material presented in the article include psychiatric books from the nineteenth and twentieth centuries. Analysing these books allows us to broaden the knowledge about the issues most likely discussed during the lectures, and about what the author of Dzieci Szatana could have possibly learnt about the then-known mental diseases. Analysis of the official forms from the University of Friedrich Wilhelm indicates that the would-be psychiatrist had an opportunity to take part in classes dealing with neurology and mental illnesses. My research shows that Berlin University may have provided Przybyszewski knowledge about melancholy (depression), neurasthenia and hysteria, and about the medical use of such drugs as morphine and opium. This article presents knowledge which will allow us to put under even closer analysis pieces of work of the author of Confiteor from the perspective of psychological aberration of characters.
Źródło:
Academic Journal of Modern Philology; 2020, 10; 111-123
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:
Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stanisław Przybyszewski: In and Out of Pop Culture
Autorzy:
Goławska-Stachowiak, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1068910.pdf
Data publikacji:
2020-12-01
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
pop culture
modernism
editing
Stanisław Przybyszewski
Opis:
Stanisław Przybyszewski’s oeuvre is not “pop”. This paper scrutinizes a catalogue of determinants that encouraged the writer’s initial renown and then led to his ultimate decline in popularity. Was Przybyszewski’s “fall from grace” justifiable? In my analysis, I refer to three different approaches to the concept of “pop”. In the first approach, “pop” is understood as a contrast between high and low culture. In the second, it is interpreted in relation to the institutions that indirectly affirm and popularize one’s literary input. The third one is associated with source literary text editing. Using these three categories is not supposed to present the author himself, but rather a certain phenomenon in European literary culture. Przybyszewski, the so-called “meteor of the Young Poland period”, is a particularly poignant example of how initial fascination with an avant-garde artist could change into oblivion and absence in reading culture. The comments formulated in this article are directed primarily to the reader who does not know the history of Polish literature, and the method of reaching the reader is to focus on a selected example showing a repeatable sequence in careers of many other authors of the period.
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2020, 63, 3; 91-108
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozterki modernistycznego (nie)istnienia – „ja” entropiczne w prozie Stanisława Przybyszewskiego
Dilemmas of modernist (non)existence – entropic “I” in the prose by Stanisław Przybyszewski
Autorzy:
Badowska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967378.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
modernist literature
literary modernism
“I” in literature
subjectivity in literature
przybyszewski stanisław
literatura modernizmu
„ja” w literaturze
podmiotowość w literaturz
Opis:
The author declares Stanisław Przybyszewski as one of the precursors of the modern recognition of subject as a broken entity, aware of internal contradictions, and therefore unable to constitute itself, unreconciled with being, turning into and enemy of itself. The Young Poland writer portrayed as an exponent of ontological uncertainty that characterised thinking about man and the world throughout the twentieth century. Analysing works from different stages of his career, the author finds that their heroes are not an aftermath of the epidemic of pessimism, but a reflection of a deeper anthropological crisis, one that lead, after Przybyszewski’s death, through Sartre’s existentialism to the postmodern proclamation of “death of the subject.” The author also indicates that Przybyszewski’s characters suffer from vagueness and elusiveness of their own selves, until they lose the sense of self, experiencing a crisis of rationalism and plunging into the cultural matrix.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 33, 3
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Boy-Żeleński et Przybyszewski: regards croisés
Autorzy:
Bost, Bernadette
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/639002.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Boy-Żeleński Tadeusz, Przybyszewski Stanisław, théorie littéraire, Jeune Pologne, traduction
Opis:
Initialement étroites entre juin 1898 et l’hiver 1899–1900, à Cracovie, les relations de Tadeusz Boy-Żeleński et Stanisław Przybyszewski se sont ensuite distendues et pratiquement rompues du fait de l’éloignement géographique et de l’évolution de la personnalité de Boy. En s’appuyant sur les références de chaque écrivain à son ancien compagnon de bohême, cette communication expose les regards croisés des deux écrivains et les jugements de chacun sur l’autre, avant de confronter leurs tempéraments, leurs conceptions littéraires et leurs visions du monde.
Źródło:
Wielogłos; 2015, 4(26)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Aniela Pająkówna – malarka z Medyki (w 150. rocznicę urodzin)
Aniela Pająkówna – the Painter from Medyka (on the 150th birth anniversary)
Autorzy:
Jakubowski, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/571128.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
Tematy:
Aniela Pająkówna
Pająk
Medyka
the Pawlikowski family
Helena Pawlikowska née Dzieduszycka
Mieczysław Pawlikowski
Stanisław Przybyszewski
the Polish art of the 19th–20th centuries
Pawlikowscy
Helena z Dzieduszyckich Pawlikowska
malarstwo polskie XIX/XX wieku
Opis:
W roku bieżącym przypada 150. rocznica urodzin Anieli Pająkówny (1864–1912), córki stangreta w majątku Pawlikowskich w Medyce, artystki zapomnianej, która dzięki wielkiemu talentowi i opiece Heleny i Mieczysława Pawlikowskich dostąpiła awansu społecznego, na stałe weszła do historii polskiego malarstwa, a poprzez związek ze Stanisławem Przybyszewskim – polskiej literatury. Paradoksalnie postać Pająkówny jest bardziej znana w innych miejscach niż w rodzinnej Medyce, gdzie jeszcze do niedawna mało kto o niej słyszał. Autor artykułu przybliża sylwetkę artystki w oparciu o fragmenty jej korespondencji z Heleną z Dzieduszyckich Pawlikowską i o listy Stanisława Przybyszewskiego. Motyw przewodni artykułu koncentruje się na dwóch zagadnieniach: mecenacie rodziny Pawlikowskich, który umożliwił Pająkównie edukację malarską, ugruntował jej pozycję w polskim środowisku artystycznym przełomu XIX i XX wieku i zapewnił godne warunki egzystencji, oraz związku Anieli z pisarzem – dekadentem Stanisławem Przybyszewskim. Cytowane fragmenty korespondencji ukazują Pająkównę jako osobę skromną i wrażliwą, zarazem naiwną i łatwowierną, co skrzętnie wykorzystywał Przybyszewski, podsycając uczucia artystki w celu wyciągania od niej pieniędzy. W artykule świadomie pominięto przedstawienie biografii artystycznej Anieli Pająkówny, koncentrując się jedynie na uwzględnieniu jej prac związanych bezpośrednio z mecenasami – Pawlikowskimi, bliskimi jej osobami oraz rodzinną Medyką.
This year is the 150th anniversary of the birth of Aniela Pająkówna (1864–1912), the daughter of a coachman in the estate of the Pawlikowski family in Medyka, and a forgotten artist. Thanks to her talent as well as to the care of Helena and Mieczysław Pawlikowscy, she managed to ascend the social ladder and earned herself a permanent record in the history of Polish art, and thanks to her relationship with Stanisław Przybyszewski, also in the history of Polish literature. Paradoxically, the figure of Pająkówna is more known in other places than in her home village Medyka, where until recently hardly anyone had ever heard of her. The author of this article gives a broad outline of the artist's life and work on the basis of her exchange of letters with Helena Pawlikowska née Dzieduszycka and Stanisław Przybyszewski. The article has two main themes. The first of these is the patronage of the Pawlikowski family, which allowed Pająkówna to get educated as a painter, established her position in the Polish artistic environment at the turn of the nineteenth century, as well as ensured her equitable living conditions. The second one is Pająkówna’s relationship with the decadent writer Przybyszewski. The fragments of their letters quoted in this article show Pająkówna as a modest, sensitive, and at the same time naïve and ingenuous person. Przybyszewski made the most of these features of her character by stirring the painter’s feelings towards himself in order to extract money from her. The author has intentionally left out the artistic biography of Pajakówna and discussed only those of her works which are directly connected with her patrons, i.e. the Pawlikowski family, her own family and friends, and her home village Medyka.
Źródło:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2014, 64; 47-64
0006-3940
2450-0410
Pojawia się w:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gra namiętności w dramatach Stanisława Przybyszewskiego
The Game of Passions in Stanisław Przybyszewskis Dramas
Autorzy:
Bachman, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1944041.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Stanisław Przybyszewski
walka płci
zdrada małżeńska
miłość
śmierć
sex struggle
marital betrayal
love
death
Opis:
This paper focuses on the relationship between woman and man in the writing of Stanisław Przybyszewski. It discovers the link between love and death that is characteristic of this playwright. Przybyszewski's dramas are analysed here under the angle of the motive of betrayal present in this writing, the motive that leads from unfaithfulness and harm of another person to his death. This paper indicates an indispensable necessity to bear punishment for trespasses against morality. It touches the causes for which the heroes decide to break the vow given to God at the altar, and its consequences. It shows Przybyszewski's anthropology that entangles man in the system of dependencies on the power of his own nature, the sexual urge determining human life. The manifestations of the Christian vision of the world are lacking, a fact that makes the heroes' repentance impossible.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 1; 141-169
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies