Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Prussian partition" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-28 z 28
    Tytuł:
    O patriotyzmie Wielkopolskim – ze spuścizny regionalizmu wielkopolskiego XIX/XX wieku
    On the patriotism of Wielkopolska – the heritage of regionalism in Wielkopolska in the nineteenth and twentieth centuries
    Autorzy:
    Kowalczyk, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/619385.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    patriotism
    regionalism
    Wielkopolska region
    Prussian partition
    patriotyzm
    regionalizm
    Wielkopolska
    zabór pruski
    Opis:
    The author focuses on an attempt to define the idea of the patriotism of Wielkopolska, referring to the achievements of academia, literature and periodicals of the nineteenth/twentieth centuries, mainly from the region of Wielkopolska. He embeds the concept of the patriotism of the inhabitants of Wielkopolska in the concept of regionalism, in particular Wielkopolska regionalism, whose programmatic foundations and practice under Prussian partition were specific to this region.
    Autor skupił się na próbie zdefiniowania idei patriotyzmu wielkopolskiego, korzystając z dorobku nauki, literatury i czasopiśmiennictwa XIX/XX wieku, głównie z Wielkopolski. Osadził pojęcie patriotyzmu Wielkopolan na tle idei regionalizmu, w szczególności regionalizmu wielkopolskiego, którego podstawy programowe i praktyka w warunkach zaboru pruskiego były specyficzne dla tego regionu.
    Źródło:
    Środkowoeuropejskie Studia Polityczne; 2019, 3; 123-146
    1731-7517
    Pojawia się w:
    Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prussian geological maps of Northern Poland in the archives of the Polish Geological Institute and their current application in geology
    Autorzy:
    Małka, A.
    Jegliński, W.
    Relisko-Rybak, J.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/92538.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Oddział Kartograficzny Polskiego Towarzystwa Geograficznego
    Tematy:
    geological maps
    Prussian partition
    19th century
    Northern Poland
    young glacial area
    Opis:
    The article characterizes first general geological (lithological-stratigraphical) maps presenting Quaternary deposits in Northern Poland. These were the maps of territory of the Prussian partition, elaborated by German geologists from Prussian Geological Survey “Königlich Preussische Geologische Landesanstalt”. After Poland regained its independence they became a basis for many Polish geological publications. The article discusses the chronology and objectives of the main cartographic works of German geologists operating in the area of present-day Northern Poland (general and detailed geological maps) and briefly presents the methodology of geological mapping of lowlands at the scale of 1:25,000. The authors present initial results of the sheet inventory of the Prussian geological map at the scale of 1:25,000 owned by the Polish Geological Institute – National Research Institute (PGI–NRI). Quick search of Prussian map sheets is enabled with the created GIS data base which contains basic information about sheets, i.e. map title, year, author/authors, sheet title and topographic map designation. The applied relations between data and their spatial reference make it possible to dynamically generate section map and perform spatial analyses of any type. The multiuser geodatabase was created using ESRI and Oracle technologies. Until now the inventory covered the sheets available in the archives of the Marine Geology Branch of PGI–NRI in Gdańsk and the Pomeranian Branch of PGI–NRI in Szczecin. The article also presents examples of Prussian topographic and geological maps used to realize the objectives of the surface geology of Poland. Sheets of Prussian maps are a very valuable basis for elaboration of general and detailed Polish geological maps. Prussian maps make it possible to recreate the earlier geological, geomorphological and hydrographic picture of terrains which are now highly developed and antropogenically transformed. They are often used for the purpose of various time-spatial analyses, mostly to evaluate the dynamics and pace of erosional and accumulative coastal processes of the Southern Baltic coast. The maps of this type help to reconstruct and forecast the development of river mouths and to recreate the location of excavations and inactive open-cut mines of sand, gravel, clay, brown coal and amber. Old maps documenting the exact location of exploited deposits have practical application in geo-tourism.
    Źródło:
    Polish Cartographical Review; 2016, 48, 4; 185-196
    2450-6974
    Pojawia się w:
    Polish Cartographical Review
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Akta szkół w strukturze zasobów archiwów diecezjalnych na byłym terytorium zaboru pruskiego
    School files in the structure of the diocesan archives resources on the territory of the former prussian partition
    Autorzy:
    Lisowska, Kinga
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2166123.pdf
    Data publikacji:
    2016-12-15
    Wydawca:
    Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    zabór pruski
    archiwa diecezjalne
    szkoły katolickie
    Prussian partition
    diocesian archives
    church school’s
    Opis:
    W niniejszej pozycji analizie poddane zostaną akta szkół zarchiwizowane w zasobach archiwów diecezjalnych na byłym terytorium zaboru pruskiego: Archiwum Archidiecezjalnego w Poznaniu, Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie i Archiwum Diecezjalnego w Pelplinie. Wybór materiału badawczego zależny jest od rozumienia pojęcia „terytorium zaboru pruskiego”. W moim przekonaniu oznacza ono obszar, który znalazł się w zarządzie władz pruskich w wyniku zaborów, a nie jak w przypadku diecezji warmińskiej i diecezji wrocławskiej w wyniku wojen, sukcesji i umów międzypaństwowych. Problematyka akt szkół kościelnych w zasobach archiwów diecezjalnych na byłym terytorium zaboru pruskiego stanowi wycinek badań nad oświatą Kościoła katolickiego w Polsce. Pozwala także wyznaczyć kierunek analizy kolejnych materiałów archiwalnych z tego zakresu. Wprowadza badacza w zagadnienie programów naukowo-wychowawczych placówek prywatnych, w tym kościelnych oraz ich porównanie z powszechnymi programami państwowymi.
    In this article will be analyzed school files, which are archived in the diocesan archives on the territory of the former Prussian partition: Archives of the Archdiocese of Poznan, Gniezno Archdiocesan Archives and Archives of the Diocese in Pelplin. The choice of research materials dependends on understanding the concept of „territory of the Prussian partition.” In my view, it is the area that was on the board of the Prussian authorities as a result of partitions of Poland, and not, as in the case of the diocese of Warmia and the diocese of Wrocław as a result of the wars of succession and international agreements. The issue of an acts of church schools in the diocesan archives on the territory of the former Prussian partition is a section of research on the education of the Catholic Church in Poland. It also determine the direction of further analysis of archival materials in this field. It introduces a researcher at the issue of scientific and educational programs, private institutions, including the Church, and to compare them with common state programs.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2016, Zeszyt, XXX; 252-265
    0860-9608
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Pruskie druki urzędowe wydane dla prowincji Prusy Nowowschodnie przechowywane w zasobie Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie
    Prussian official printed matter for the province of New East Prussia, preserved in the Central Archive of Historical Records in Warsaw
    Autorzy:
    Kowalska, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/11364341.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-30
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Prusy Nowowschodnie
    prawodawstwo
    III zabór pruski
    New East Prussia
    legislation
    Third Prussian Partition
    Opis:
    W wyniku III rozbioru Polski (1795) w granicach Prus znalazły się rozległe tereny polskie nazwane Prusami Nowowschodnimi. Od reszty państwa pruskiego różniły się one pod względem gospodarczym, prawnym i kulturowym. Dla usprawnienia eksploatacji ekonomicznej zdobytych terytoriów władze pruskie wydawały liczne akty prawne. Niniejsze zestawienie obejmuje druki znajdujące się w Archiwum Głównym Akt Dawnych, w aktach zespołu Generalne Dyrektorium. Departament Prus Nowowschodnich.
    As a result of the Third Partition of Poland (1795), extensive Polish territories were incorporated into the borders of Prussia, and renamed New East Prussia. They differed from the rest of the Prussian state in economic, legal and cultural sense. In order to improve the economic exploitation of the seized territories, the Prussian authorities issued numerous legal acts. This list includes the prints found in the Central Archive of Historical Records, in the fonds “General Directory. Department of New East Prussia”.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2020, 27; 287-313
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Macierzyństwo w świetle poznańskich czasopism dla kobiet na przełomie XIX i XX wieku – stan badań i perspektywy badawcze
    THE MODEL OF MOTHERHOOD FROM THE TURN OF THE 19TH AND 20TH CENTURIES IN POLISH WOMEN’S MAGAZINES – CURRENT STATUS AND PERSPECTIVES OF RESEARCH
    Autorzy:
    Morawska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/561568.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo HUMANICA
    Tematy:
    macierzyństwo
    zabór pruski
    polskie czasopisma dla kobiet
    motherhood
    Prussian partition
    Polish women’s magazines
    Opis:
    Przemiany cywilizacyjne przełomu XIX i XX w. wpłynęły na zmianę pojmowania roli macierzyństwa i matek w społeczeństwie. Zagadnienia te stały się przedmiotem zainteresowania wielu badaczy, również w Polsce. W odniesieniu do zaboru pruskiego brakuje jednak prac, które omawiają tę tematykę. Ponadto powstałe na ten temat prace nie uwzględniają spojrzenia (lub uwzględniają je tylko w niewielkim stopniu) samych kobiet, w tym wypadku Wielkopolanek, na role i zadania, jakie są im społecznie przypisywane. Artykuł ma na celu przedstawienie aktualnego stanu badań oraz formułuje listę problemów i zadań badawczych, które należałoby podjąć, aby uzupełnić stan wiedzy na temat pojmowania kobiecości i macierzyństwa przez mieszkanki Poznańskiego.
    Civilization changes from the turn of the 19th and 20th centuries had major impact on roles and duties of motherhood and mothers in society. Many scientists, including Polish researchers, were interested on this subject. In the scope of Prussian Partition there is a lack of elaboration covering this topic. In addition, the resulting papers do not include (or only include to a small extent) the view of women themselves, in this case the Wielkopolska’s women, on the roles and tasks that are socially assigned to them. The article aims to present the current state of research and formulates a list of research problems and tasks that should be undertaken to cover the state of knowledge about the concept of femininity and motherhood by the residents in Posen.
    Źródło:
    Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2020, 1(8); 50-66
    2451-3539
    2543-7011
    Pojawia się w:
    Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fr. Florian Stablewski’s Declaration of Loyalty to the Prussian Authority of 26 October 1891: Between Ambition, Necessity and Obedience
    Autorzy:
    Matwiejczyk, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1798819.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Florian Stablewski; archbishops of Gniezno and Poznań in the 19th and 20th centuries; Catholic Church in the Prussian partition; Prussian Germanisation policy; state–Church relations in the Prussian partition in the 19th and 20th centuries
    Opis:
    The Polish version of the article was published in Roczniki Humanistyczne 65 (2017), issue 2. The election of Florian Stablewski as Archbishop of Gniezno and Poznań was a result of many circumstances and decisions, directed mostly by the Prussian government. After Bismarck’s resignation in 1890, the Prussian authorities declared their readiness for ‘reconciliation’ (Versöhnung) with the Polish political elites in the Prussian partition, but with only the smallest possible concessions on their part. The nomination of the Polish candidate for archdioceses orphaned after the death of Juliusz Dinder was to be the first test of both parties’ intentions. An experienced politician such as Fr. Stablewski perfectly understood this and after rejecting Likowski’s candidature, he made public gestures towards the authorities, which were taken as an explicit declaration of loyalty and willingness to cooperate. Political support or even an inspiration for Stablewski was the political camp of Poznań conservatives led by Józef Kościelski, who personally undertook to force this candidate through at the Berlin court. The government, however, did not want to strengthen or make the Polish political camp independent. Therefore, upon expressing readiness to nominate Stablewski, they wanted to further maintain the status quo in Church and religious policy. A written commitment of the candidate to comply with these principles was to guarantee his full loyalty in the future. However, the declaration written by Stablewski was only an expression of his generally known and publicly expressed attitude of legality and loyalism. He reserved his full obedience only to his Church superiors: Cardinal Ledóchowski and the Pope.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2019, 67, 2 Selected Papers in English; 173-207
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Badania nad rodziną w miastach zaboru pruskiego w XIX i na początku XX wieku. Stan obecny i perspektywy badawcze
    Research on the Family in the Towns of the Prussian Partition in the 19th and at the Beginning of the 20th Centuries. The Present State of Research and Its Prospects
    Autorzy:
    Zielińska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1367698.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Jewish family
    age of newlyweds
    infant mortality
    town
    Prussian partition
    19th–20th centuries
    Opis:
    The article deals with the problem of demographic changes that take place in the families living in towns of the Prussian partition in the 19th century and at the beginning of the 20th. The most important populational parameters have been presented; on the basis of these parameters it is possible to observe trends and the directions of changes, which are part of a much wider, pan-European process of demographic transformation. The research has been carried out on the basis of the information concerning a few towns of the Prussian partition (Toruń, Poznań, Gdańsk, Elbląg, Starogard, Chojnice, Chełmża).A special attention has been paid to a decreasing age of newlyweds, disappearing barriers for mixed (interfaith) marriages, loosening of social and professional requirements, and weakening of the territorial barrier while choosing the spouse. The fact worth noticing is that the interval between the day of birth and the day of baptism was longer than before.Other facts that are of interest are: a decrease of the rate of birth/mortality, as well as of the coefficient of births and deaths at the turn of the 19th and 20th centuries. Another sphere that has been researched is the value of infant mortality, quite high in the 19th century and slowly diminishing afterwards. A combination of civilisational processes, mental changes of human beings and changes in their customs had a decisive impact on the shape and size of the family. It was the beginning of essential transformations, which are still taking place now and keep influencing the demographic situation of the population.The article also contains a proposal of further demographic research on the Jewish family in the towns of the Prussian partition, because that subject is often omitted. In the end, some new directions of research have been suggested and an introductory literature has been given, too.
    Źródło:
    Przeszłość Demograficzna Polski; 2015, 37, 1; 163-181
    0079-7189
    2719-4345
    Pojawia się w:
    Przeszłość Demograficzna Polski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Colonising Poland’s Historiography. Concerning Lenny A. Ureña Valerio’s Breakthrough Study
    Autorzy:
    Puchalski, Piotr
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2233232.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    post-colonial studies
    Africa
    Prussian partition
    racial sciences
    studia postkolonialne
    Afryka
    zabór pruski
    nauki rasowe
    Opis:
    Niniejszy artykuł ocenia naukowy debiut prof. Lenny A. Ureña Valerio w szerszym kontekście istniejącej literatury z obszaru studiów postkolonialnych. Recenzent zwraca uwagę na przełomowy w swoim zakresie charakter omawianej książki, która jako jedna z pierwszych wskazuje na fakt, iż niemiecka ekspansja imperialna na ziemiach polskich w latach 1840–1920 była ściśle powiązana z działaniami Rzeszy w Afryce.
    The present article assesses Prof. Lenny A. Ureña Valerio scholarly debut in a broader context of the present literature in the post-colonial field. The reviewer pays attention to the breakthrough nature of the analysed book which is one of the first to indicate the fact that the German imperial expansion into the Polish lands in 1840–1920 was closely related to the German colonial enterprise in Africa.
    Źródło:
    Dzieje Najnowsze; 2020, 52, 3; 313-325
    0419-8824
    Pojawia się w:
    Dzieje Najnowsze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Organizacja szkolnictwa polskiego w Bydgoszczy po 1918 roku
    Organization of Polish Education in Bydgoszcz after 1918
    Autorzy:
    Michna, Radosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52781481.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
    Tematy:
    szkolnictwo
    szkolnictwo średnie
    zabór pruski
    polonizacja szkolnictwa
    Bydgoszcz
    education
    secondary education
    Prussian partition
    polonization of education
    Opis:
    The subject of the article concerns the processes of organizing Polish education in Bydgoszcz at the end of the Prussian rule in the city. The initiatives of the emerging Polish educational institutions and national activists aimed at taking over education from the Prussian administration were shown. Individual schools were presented, with particular emphasis on secondary schools, which were incorporated into the Polish educational system after Bydgoszcz returned to Poland in January 1920.
    Źródło:
    Tabularium Historiae; 2020, 8; 145-162
    2543-8433
    Pojawia się w:
    Tabularium Historiae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Twórcy „Lecha. Gazety Gnieźnieńskiej” do 1914 roku
    The creators of “Lech. Gazeta Gnieźnieńska” up to 1914
    Autorzy:
    Gzella, Grażyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/484467.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    Gniezno
    zabór pruski
    „Lech Gazeta Gnieźnieńska”
    prasa polska
    1895–1914
    Prussian partition
    “Lech Gazeta Gnieźnieńska”
    Polish press
    Opis:
    W latach 1895–1914 przez redakcję „Lecha” przewinęło się 25 redaktorów, którzy decydowali o treściach publikowanych w piśmie. W tej grupie przeważali ludzie urodzeni w Wielkopolsce, stosunkowo młodzi (między 20 a 30 rokiem życia), nieźle wykształceni. Część z nich posiadała już doświadczenie dziennikarskie, pracując w redakcjach Poznania, Kościana, Bydgoszczy. Ponad połowę można zaliczyć do grona dziennikarzy pracujących w tym zawodzie wiele lat. Wszyscy tworzyli pismo wartościowe, popularne, poruszające aktualne problemy społeczne i polityczne.
    In the years 1895–1914 there were 25 editors working for “Lech” who determined the content published in the journal. The group was dominated by people born in the Wielkopolska region, relatively young (between 20 and 30 years old) and well educated. Some of them had already had experience in journalism, working in editor’s offi ces in Poznań, Kościan and Bydgoszcz. More than half worked in this profession for many years. All of them created the journal that was valuable, popular, touching current social and political issues.
    Źródło:
    Studia Medioznawcze; 2014, 2 (57); 199-209
    2451-1617
    Pojawia się w:
    Studia Medioznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wojciecha Szweykowskiego „Słów kilka o mej podróży pedagogicznej” z 1804 roku
    "A few words on a pedagogical journey" by Wojciech Szweykowski, 1804
    Autorzy:
    Kowalska, Alicja
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22446653.pdf
    Data publikacji:
    2022-12-13
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    Wojciech Szweykowski
    szkolnictwo
    edukacja
    zakon pijarów
    zabór pruski
    Prusy
    Saksonia
    schools
    education
    Piarist Order
    Prussian partition
    Prussia
    Saxony
    Opis:
    Publikowany tekst jest rękopiśmienną relacją z „podróży pedagogicznej”, którą młody pijar Wojciech Szweykowski (w latach 1818–1831 rektor Uniwersytetu Warszawskiego) odbył po „krajach niemieckich”, to jest Saksonii i Prusach. Celem podróży było zapoznanie się Szweykowskiego i jego konfratrów z niemieckimi zakładami szkolnymi oraz stosowanymi w nich metodami nauczania. Szweykowski odwiedził szkoły w Dreźnie, Miśni, Lipsku, Magdeburgu, Brandenburgu, Reckham i w Poczdamie. Odwiedził także słynną szkołę klasztorną Schulphorta. Wbrew nadanemu przez autora tytułowi, w relacji stosunkowo niewiele miejsca zajmują opisy placówek edukacyjnych, programów nauczania i metod pedagogicznych. Szweykowski przedstawił natomiast bardzo interesujący, obszerny i plastyczny opis odwiedzanych miast i znajdujących się w nich budowli. Obszernie opisał zwiedzane galerie sztuki i pałace. Jego uwagę zwrócili także mieszkańcy Saksonii, ich domy, stroje, charakter i sposób gospodarowania. Zainteresował go również sposób pozyskiwania soli. W tekście Szweykowskiego znalazły się interesujące rozważania natury ogólnej dotyczące dziejów Polski oraz wzajemnych relacji dawnej Rzeczypospolitej i Saksonii.
    The published text is a handwritten account of a 'pedagogical journey' that Wojciech Szweykowski (subsequently Rector of the University of Warsaw) undertook in 'German countries', that is to say, Saxony and Prussia. The purpose of the trip was to familiarise Szweykowski and his confraters with German school establishments and the teaching methods used therein. Szweykowski visited schools in Dresden, Meissen, Leipzig, Magdeburg, Brandenburg, Reckham and Potsdam. He also visited the famous Schulphort monastery school. Contrary to the title assigned by the author, the account is somewhat scant on descriptions of educational institutions, curricula and pedagogical methods. On the other hand, Szweykowski provided a very interesting, extensive and vivid description of the cities visited and the buildings there. He extensively described the art galleries and palaces he visited. He was also interested in the inhabitants of Saxony, their houses, costumes, character and farming methods. The manner in which salt was extracted also caught his attention. Szweykowski's text offers interesting reflections of a general nature on the history of Poland and the mutual relations of the former Polish-Lithuanian Commonwealth and Saxony.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2022, 29, 29; 195-226
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy” a zmaganie o polskie bezpieczeństwo kulturowe. Zarys problematyki
    „The longest war ofmodern Europe” and Polishs truggle for cultural security. An outline
    Autorzy:
    Kucharczyk, Grzegorz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/955973.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    bezpieczeństwo kulturowe
    integracja
    samomodernizacja
    zabór pruski
    germanizacja
    cultural security
    cultural war
    integration
    self-modernisation
    Prussian partition zone
    germanisation
    Opis:
    The article deals with the problem of cultural security with regard to Polish – German relations in the Prussian partition zone since theen do ftheeighte enth century till the beginning of the twentieth century. Author in his analysisrefers tone whist orical approach which is now a day sgaining momentum intheb security studies. He applies it with regard to interpretation of germ ani sation policy conducted by Prussian authorities in Polish territories annexed by the Hohenzollern monarchy during partitions. This period was marked by the ongoing efforts of Prussian policy makers toundermine essential elements of Polish cultural security in terms of stabilizing and perpetuating Polish cultural code which was to be hampered by the wholeset of measures (germanisation of schools, restrictions against Polish landowner sand Polish Catholic clergy, censorship). Due to the Polish self – modernisationefforts (so called organic movement) this policy against Polish cultural security failed to achieve its strategic goal, i. e. the full integration (Verschmelzung) of Polish inhabitants into there sof the Prussian state.
    Źródło:
    Studia Administracji i Bezpieczeństwa; 2019, 6; 181-191
    2543-6961
    Pojawia się w:
    Studia Administracji i Bezpieczeństwa
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O potrzebie transnarodowego spojrzenia na „kwestię kobiecą” pod zaborem pruskim na przełomie XIX i XX wieku
    ON THE NEED TO USE TRANSNATIONAL VIEW ON THE ‘WOMEN QUESTION’ UNDER THE PRUSSIAN PARTITION AT THE TURN OF THE 19TH AND 20TH CENTURIES
    Autorzy:
    Szudarek, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/561577.pdf
    Data publikacji:
    2020-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo HUMANICA
    Tematy:
    historia transnarodowa
    zabór pruski
    stosunki polsko-niemieckie
    historia kobiet
    transnational history
    Prussian partition
    Polish-German relations
    women’s history
    Opis:
    W dotychczasowych badaniach nad „kwestią kobiecą” pod zaborem pruskim dominowało podejście narodowe. Polki ukazywane były jako strażniczki tożsamości narodowej, których nie interesowała walka o prawa kobiet. Aktywność Niemek nie była dotąd przedmiotem badań i informacje o niej ograniczały się do wskazania ich nacjonalistycznego zaangażowania. Ukształtował się więc obraz kobiet obu narodowości żyjących w sąsiedztwie, ale w dwóch wrogich wobec siebie społeczeństwach. Nowsze wyniki badań ujawniły jednak przypadki współpracy. Ich analiza wymaga przyjęcia odmiennej perspektywy analitycznej, a więc odejścia od paradygmatu konfliktu i wykorzystania możliwości, jakie daje zwrot transnarodowy w badaniach historycznych. Historia transnarodowa zajmuje się wszystkim, co przepływa i krzyżuje się ponad państwami i społeczeństwami, a więc także koncepcjami, które aktywizowały kobiety do działania. Pozwala więc szukać wspólnych przestrzeni Polek i Niemek pod zaborem pruskim, które mogły powstawać w ramach pewnej wspólnoty wartości związanej z dążeniem do rozwiązania „kwestii kobiecej”.
    So far the research on the “woman question” under the Prussian partition has been dominated by the national paradigm. Through it Polish women were presented as female guardians of the national identity who were not interested in the battle for women’s rights. On the other hand, there has been no research on the engagement of German women and information about it was limited to their commitment to nationalism. Therefore an image emerged in which those women were depicted as coming from two neighbouring but hostile nationalities and societies. However, the most recent research revealed that some cases of cooperation existed. In order to analyse them, however, we need to use another analytical perspective: abandon the paradigm of conflict and instead take the opportunities brought about by the transnational turn in historical research. Transnational history deals with everything that floats and meets beyond the borders of states and societies, and that also includes the concepts that mobilised women to get involved. Therefore it allows to discover common ground for Polish and German women under the Prussian partition that might have laid foundations for a community of shared values to address the “woman question”.
    Źródło:
    Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2020, 1(8); 24-49
    2451-3539
    2543-7011
    Pojawia się w:
    Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    „Gazeta Rzeźnicka” – gazeta nie tylko dla rzeźników
    “Butcher’s Gazette” – a Gazette Not Only for Butchers
    Autorzy:
    Wałachowska, Teresa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31217696.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    “Gazeta Rzeźnicka”
    Polish press in the Prussian partition
    professional (specialist) press
    „Gazeta Rzeźnicka”
    prasa polska w zaborze pruskim
    prasa fachowa
    Opis:
    In the early 20th century, Poznań, which belonged to the Prussian partition, was the leading press center. The professional press, which was developing at that time, was well represented. One of the professional magazines which were published in the Polish language was “Gazeta Rzeźnicka” [“Butcher’s Gazette”] – the first periodical for this vocational group. It was published from 1914 through the period of world war I, probably until the end of 1918. First, it appeared several times a week, later as a weekly. It was published, financed and edited by Apolinary klóskowski. An attempt to present the periodical, its formal, editorial and substantive analysis, is based on two preserved annual bound volumes: 1914 and 1918.
    Na początku XX wieku Poznań był wiodącym ośrodkiem prasowym w zaborze pruskim. Rozwijająca się w tym czasie prasa zawodowa była licznie reprezentowana. Jednym z czasopism fachowych wydawanych w języku polskim była „Gazeta Rzeźnicka”, pierwsza gazeta dla rzeźników. Ukazywała się od 1914 roku przez cały okres I wojny światowej, prawdopodobnie do końca 1918 roku, początkowo kilka razy w tygodniu, później jako tygodnik. Była wydawana, finansowana i redagowana przez Apolinarego klóskowskiego. Próba prezentacji gazety na podstawie analizy formalno-wydawniczej i treściowej opiera się na dwóch zachowanych rocznikach: 1914 i 1918.
    Źródło:
    Folia Bibliologica; 2022, 64; 13-36
    2449-8246
    1230-2376
    Pojawia się w:
    Folia Bibliologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bernard Chrzanowski i jego relacja o pracy w Lidze Narodowej
    Bernard Chrzanowski and his account of his work in the National League
    Bernard Chrzanowski a jeho relace o práci v Národní lize
    Autorzy:
    Wątor, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/6381117.pdf
    Data publikacji:
    2023-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Bernard Chrzanowski
    zabór pruski
    narodowa demokracja
    życie polityczne w II Rzeczypospolitej
    Prussian partition
    national democracy
    political life in the Second Republic
    Opis:
    The article deals with Bernard Chrzanowski’s account of his participation in the work of the National League. Chrzanowski was a lawyer, national, educational and social activist in the Prussian partition. In the Second Republic he held the office of school superintendent and sat in the Senate. Chrzanowski’s account, presented in the text, contains invaluable information about Poznan members of the National League before 1918, being among the few surviving testimonies about the group’s activities.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2023, 2(37); 93-116
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zabór pruski wobec Aktu 5 listopada
    The Prussian Partition in the face of the Act of 5th November
    Autorzy:
    Łysoń, Rafał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2164434.pdf
    Data publikacji:
    2017-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Niemcy
    Akt 5 listopada
    zabór pruski
    pierwsza wojna światowa
    Germany
    the Act of 5th November
    the Prussian Partition
    World War I
    Opis:
    This article is an attempt at presenting the reception by the political elites of the Prussian Partition of the so-called Act of 5th November declared in 1916 by the central powers. It proclaimed the establishment of an independent Polish state as a protectorate of the central powers. The country’s territory was to encompass the parts of the Kingdom of Poland occupied by Germany and Austria-Hungary which formerly had been incorporated into Russia. The article presents briefly the political and social situation in the Prussian Partition at the time of the outbreak of WWI. The author presents primarily the attitudes of Polish political elites from the Poznań Province to the declaration. He also presents the political situation on the German side in the Prussian Partition. The article concludes with an indication that further research is required into the Partition’s political and social issues during World War I.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2017, 2 (13); 42-56
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Kształtowanie tożsamości polskiej w okresie zaborów oraz umacnianie świadomości narodowej w okresie II Rzeczypospolitej na przykładzie Towarzystwa Czytelni Ludowych w powiecie tucholskim
    Formation of Polish Identity during the Partitions and Strengthening National Consciousness in the Second Polish Republic on the example of the Peoples Reading Society in the Tuchola District
    Autorzy:
    Redlarski, |paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/471891.pdf
    Data publikacji:
    2020-04-19
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii
    Tematy:
    Towarzystwo Czytelni Ludowych
    biblioteka, powiat tucholski
    Tuchola
    zabór pruski
    świadomość narodowa
    The Society of People’s Readings
    library
    County
    Prussian partition
    National consciousness
    Opis:
    The Society of People’s Readings established in 1880 had a great influence on shaping the national consciousness of Poles living under the occupation. The main aim of the society was to be realized through the creation of a library network in the areas of the Prussian partition. People who lead the library of the Society of People’s Readings should not only share books, but above all, broaden the horizons of people from the lower social layer. That is why popular science meetings, reading meetings, evening parties and folk rallies were organized. In the Tuchola County in 1914 there were 12 libraries with 728 books in their collections. In 1921, the Tuchola district committee, consisting of 14 libraries, was one of the most energetic in the Pomeranian Voivodship.
    Źródło:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2019, Tom specjalny: Dla Niepodległej / Special Issue: For an Independent Poland; 73-87
    1897-0788
    2544-8730
    Pojawia się w:
    Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nasze „strażniczki polskości”. Aktywność patriotyczna kobiet w Bydgoszczy pod koniec okresu pruskiego
    Our “Guardians of Polishness”. Patriotic Activities of Polish Women in Bydgoszcz at the End of the Prussian Era
    Autorzy:
    Nadolska, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/52780365.pdf
    Data publikacji:
    2020
    Wydawca:
    Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
    Tematy:
    aktywność patriotyczna
    bydgoszczanki
    historia kobiet
    Bydgoszcz
    zabór pruski
    I wojna światowa
    patriotic activity
    women from Bydgoszcz
    women’s history
    Prussian Partition
    World War I
    Opis:
    The author intended to reveal the significance of local patriotic women in maintaining the national identity of compatriots in Bydgoszcz just before Polish independence. Women’s patriotic activity in Bydgoszcz is shown in the background of women from Great Poland activities in Pozen District. Women from Bydgoszcz are shown as women engaged in work to sustain and create Polish identity in the German city just before and during World War I. This article is very important for Polish historiography because the history of Polish women patriots in Bydgoszcz is for the first time researched. Polish women activists, unknown for most people in Bydgoszcz and unexplored as a part of local history so far, will be added to the Pantheon of famous man-patriots. Recovery of historical memory of women from Bydgoszcz fight against Germanization from the 19/20 century to the end of 1918 was an important part of this project’s author purpose.
    Źródło:
    Tabularium Historiae; 2020, 8; 49-87
    2543-8433
    Pojawia się w:
    Tabularium Historiae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jan Kanty Działyński’s Activity in the Insurgent Authorities Under the Prussian Partition in the Years 1863–1864
    Autorzy:
    Stanulewicz, Maksymilian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/618389.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    January Uprising
    the Prussian partition
    Polish Secret State
    the National Government
    Committee of Wielkopolska
    powstanie styczniowe
    zabór pruski
    tajemne państwo polskie
    Rząd Narodowy
    Komitet Wielkopolski
    Opis:
    The article concerns the activity of Count Jan Działyński in the January Uprising national authorities under the Prussian rule. Działyński was a representative of the family, which belonged to one of the most prominent families in Wielkopolska in the 18th and 19th centuries. In the time of partitions, the Działyńscy family was fully committed to Poland’s independence issue. During the January Uprising, Jan, the last male representative of the family, held important functions in the national administration of the Prussian partition. He was both the head of the Committee of Wielkopolska, and after its fall – the war organizer. Działyński supported the Uprising not only organizationally and financially – within a year, he allocated for this purpose the equivalent of the annual income of his assets – but he also participated in the biggest battles fought by insurgent groups from the Prussian partition, namely the battles of Pyzdry and Ignacew. He showed not only courage but also military talents, thus continuing the tradition of his father and grandfather, both insurgents.
    Opracowanie dotyczy działalności hrabiego Jana Działyńskiego we władzach narodowych powstania styczniowego w zaborze pruskim – reprezentanta rodziny, która należała do jednego z najwybitniejszych rodów wielkopolskich w XVIII i XIX w. Działyńscy w okresie zaborów z niezwykłą aktywnością angażowali się w sprawę niepodległości Polski. Jan, ostatni męski przedstawiciel rodziny, również piastował w okresie powstania styczniowego ważne funkcje w administracji narodowej zaboru pruskiego. Był zarówno szefem Komitetu Wielkopolskiego, jak i – po jego upadku – organizatorem wojennym zaboru pruskiego. Wspomagał powstanie nie tylko organizacyjnie i finansowo, przeznaczając na ten cel w ciągu roku równowartość rocznych dochodów ze swych dóbr, ale też walczył z bronią w ręku w największych bitwach, jakie stoczyły zgrupowania powstańcze z zaboru pruskiego: pod Pyzdrami i Ignacewem. Wykazał się tam odwagą i talentami militarnymi, kontynuując tym samym tradycje swego ojca (powstańca listopadowego) i dziada (powstańca kościuszkowskiego).
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2016, 25, 3
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Bł. Edmund Bojanowski założyciel Zgromadzenia Sióstr Służebniczek - nowe zgromadzenie zakonne w trudnym okresie kasat w zaborze pruskim
    Blessed Edmund Bojanowski, the founder of the Congregation of Sisters Servants – a new religious congregation in the difficult period of suppression in the Prussian partition
    Autorzy:
    Rozynkowski, Waldemar
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1046485.pdf
    Data publikacji:
    2020-10-21
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Edmund Bojanowski
    Zgromadzenie Sióstr Służebniczek
    zabór pruski
    Wielkopolska
    kasaty domów zakonnych
    ochronki
    Congregation of Sisters Servants
    Prussian partition
    Wielkopolska region
    suppression of religious houses
    nurseries
    Opis:
    W trudnym okresie kasat domów zakonnych w zaborze pruskim, dokładnie na obszarze Wielkopolski, powstało Zgromadzenie Sióstr Służebniczek. Było to możliwe, z jednej strony dzięki determinacji jego założyciela Edmunda Bojanowskiego, z drugiej natomiast dzięki charakterowi posługi, której podjęła się ta nowa wspólnota. W niniejszym artykule przedstawiono historię powstania oraz pierwsze lata rozwoju wspólnoty służebniczek, dokładnie do 1871 roku, czyli do śmierci E. Bojanowskiego. Podjęty temat został przedstawiony głównie z perspektywy relacji nowego zgromadzenia, zarówno do władz kościelnych, jak i świeckich. Na przykładzie historii Zgromadzenia Sióstr Służebniczek ukazano, z jednej strony specyfikę nowych form życia konsekrowanego, które spotykamy w całym Kościele w XIX wieku (w tym również na obszarze Polski podzielonej między trzech zaborców), z drugiej natomiast także charakter okresu zaborów, w którym przyszło powstawać oraz funkcjonować tym nowym wspólnotom zakonnym.
    During difficult period of suppression of religious houses in the Prussian partition, exactly in the Wielkopolska region, the Congregation of Sisters Servants was established. This was possible, on the one hand, thanks to the determination of its founder, Edmund Bojanowski, and, on the other hand, thanks to the character of the ministry that this new community undertook. This article presents the history of the founding and the first years of development of the community of Sisters Servants, exactly until 1871, which is until the death of E. Bojanowski. The theme was presented mainly from the perspective of the relations of the new congregation to both church and lay authorities. On the example of the history of the Congregation of Sisters Servants was presented: on the one hand, the characteristics of the new forms of consecrated life that we encounter throughout the Church in the nineteenth century (including the partitions of Poland divided between the three invaders), on the other hand, the nature of the period of partition, in which the new religious communities were formed and functioned.
    Źródło:
    Zeszyty Naukowe KUL; 2017, 60, 4; 95-108
    0044-4405
    2543-9715
    Pojawia się w:
    Zeszyty Naukowe KUL
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Deklaracja lojalności ks. Floriana Stablewskiego wobec władz pruskich z 26 X 1891 – między ambicją, koniecznością i posłuszeństwem
    The rev. Florian Stablewski’s declaration of loyalty to the Prussian authority of 26 October 1891 – between ambition, necessity and obedience
    Autorzy:
    Matwiejczyk, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1878554.pdf
    Data publikacji:
    2019-10-23
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Florian Stablewski
    arcybiskupi gnieźnieńscy i poznańscy w XIX i XX wieku
    Kościół katolicki w zaborze pruskim
    polityka germanizacyjna Prus
    relacje państwo–Kościół w zaborze pruskim w XIX i XX wieku
    archbishops of Gniezno and Poznań in the 19th and 20th centuries
    Catholic Church in the Prussian partition
    Prussian Germanisation policy
    state–Church relations in the Prussian partition in the 19th and 20th centuries
    Opis:
    Wybór Floriana Stablewskiego na arcybiskupa gnieźnieńsko-poznańskiego był splotem wielu okoliczności i decyzji, którymi w największym stopniu kierował rząd pruski. Po dymisji Bismarcka w 1890 r. władze pruskie deklarowały gotowość do „pojednania” (Versöhnung) z polskimi elitami politycznymi w zaborze pruskim, ale przy możliwie najmniejszych ustępstwach ze swej strony. Nominacja polskiego kandydata na osierocone po śmierci Juliusza Dindera archidiecezje miała być pierwszym sprawdzianem intencji obu stron. Doświadczony i wytrawny polityk, jakim był ks. poseł Stablewski, doskonale to zrozumiał i po odrzuceniu kandydatury Likowskiego poczynił ze swej strony publiczne gesty wobec władz, które jednoznacznie zostały odebrane jako deklaracja lojalności i gotowości do współpracy. Wsparciem politycznym lub nawet inspiracją dla Stablewskiego był polityczny obóz poznańskich konserwatystów na czele z Józefem Kościelskim, który osobiście podjął się misji przeforsowania tej kandydatury na dworze berlińskim. Rząd nie chciał jednak ani wzmocnienia, ani usamodzielnienia polskiego obozu politycznego, dlatego też wyrażając gotowość na nominację Stablewskiego, chciał zachować dalszy status quo w polityce kościelnej i wyznaniowej. Pisemne zobowiązanie kandydata do przestrzegania tych zasad miało być gwarancją jego pełnej lojalności na przyszłość. Jednak napisana przez Stablewskiego deklaracja była jedynie wyrazem jego ogólnie znanej i publicznie wyrażanej postawy legalizmu i lojalizmu. Pełne posłuszeństwo bowiem zarezerwował sobie tylko dla swoich zwierzchników kościelnych: kardynała Ledóchowskiego i papieża.
    The election of Florian Stablewski as Archbishop of Gniezno and Poznań was a result of many circumstances and decisions, directed mostly by the Prussian government. After Bismarck’s resignation in 1890, the Prussian authorities declared their readiness for ‘reconciliation’ (Versöhnung) with the Polish political elites in the Prussian partition, but with only the smallest possible concessions on their part. The nomination of the Polish candidate for archdioceses orphaned after the death of Juliusz Dinder was to be the first test of both parties’ intentions. An experienced politician such as Rev. Stablewski perfectly understood this and after rejecting Likowski’s candidature, he made public gestures towards the authorities, which were taken as an explicit declaration of loyalty and willingness to cooperate. Political support or even an inspiration for Stablewski was the political camp of Poznań conservatives led by Józef Kościelski, who personally undertook to force this candidate through at the Berlin court. The government, however, did not want to strengthen or make the Polish political camp independent. Therefore, upon expressing readiness to nominate Stablewski, they wanted to further maintain the status quo in Church and religious policy. A written commitment of the candidate to comply with these principles was to guarantee his full loyalty in the future. However, the declaration written by Stablewski was only an expression of his generally known and publicly expressed attitude of legality and loyalism. He reserved his full obedience only to his Church superiors: Cardinal Ledóchowski and the Pope.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 2; 83-113
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uposażenie parafii obrzańskiej i wybrane aspekty działalności duszpasterskiej w okresie pocysterskim w latach 1836-1861
    Endowment of the Parish in Obra and Selected Aspects of its Pastoral Activity in the Post-Cistercian Period in the Years 1836-1861
    Autorzy:
    Zając, Paweł
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1040132.pdf
    Data publikacji:
    2013-01-01
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Obra
    the Prussian Partition
    kasta cystersów
    pastoral ministry
    beneficjum parafialne
    retired priests
    monastic libraries
    Jesuits
    Karol Antoniewicz SJ
    Fr. Aleksander Jełowicki
    Fr. Piotr Widawski
    Fr. Władysław Lewandowski
    Opis:
    After 1836 the income of the parish priest and the parish were to be guaranteed by the Prussian administration, but the full amount was not paid for several years. The original project of opening a home for retired priests was never realized. The parish priest was assisted in his pastoral ministry by Fr. Piotr Widawski, who actually fulfilled the responsibilities of the curate. Charitable work was continued, especially the support of the widows who lived in the parish hospital, but eventually the Prussian authorities ordered for it to be shut down. Patriotic activity was also pursued and parish branches of the Polish League (Liga Polska) were founded. A short stay of the Jesuits was marked by an untimely death of Fr. Karol Antoniewicz, who was buried in the crypt of the church in Obra.
    Źródło:
    Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski; 2013, 8; 167-205
    1731-0679
    Pojawia się w:
    Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Drogi do powstania wielkopolskiego. Spojrzenie z perspektywy stulecia
    The roads to the Greater Poland Uprising. A look from the perspective of a century
    Предпосылки Великопольского восстания. Взгляд по прошествии столетия
    Autorzy:
    Tym, Juliusz S.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1925840.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    powstanie wielkopolskie
    Polska Organizacja Wojskowa Zaboru Pruskiego
    Mieczysław Paluch
    radykalizm
    przygotowania zbrojne
    Greater Poland Uprising
    Polish Military Organization of the Prussian Partition
    radicalism
    armed preparations
    Великопольское восстание
    Польская военная организация „Прусского Раздела”
    Мечислав Палюх
    радикализм
    подготовка вооружения
    Opis:
    W artykule autor podjął próbę znalezienia z perspektywy stulecia odpowiedzi na pytanie o źródła radykalizmu rdzennych Wielkopolan, czyli Polaków zamieszkujących w 1918 r. obszar określony przez pruskiego zaborcę mianem Prowincji Poznańskiej i będących poddanymi cesarza niemieckiego. Artykuł otwiera charakterystyka dotychczasowej literatury przedmiotu. Poszukując odpowiedzi na postawione pytanie, autor wskazuje na przyczyny polityczne i na obustronną radykalizację postaw już w 1917 r., a następnie przez cały 1918 r., analizuje stopień samoorganizacji społeczeństwa polskiego w Wielkopolsce i ukazuje rolę Centralnego Komitetu Obywatelskiego przekształconego później w Komisariat Naczelnej Rady Ludowej. Charakteryzuje Polską Organizację Wojskową Zaboru Pruskiego. Doszukując się źródeł radykalizmu, opisuje gorące 21 dni pomiędzy obradami Sejmu Dzielnicowego a wybuchem powstania wielkopolskiego. Uwypukla rolę jednostki, przede wszystkim Mieczysława Palucha, wskazując zarazem na źródła jego konfliktu z Komisariatem Naczelnej Rady Ludowej.
    In the article the author attempted to find – from the perspective of a century – the answer to the question on the sources of the radicalism of indigenous inhabitants of Greater Poland, i.e. Poles who lived in 1918 in the area named Province of Posen by the Prussian partitioner and who were subjects of the German emperor. The paper begins with a characteristics of existing literature of the subject. Searching for the answer to the question posed, the author points out the political reasons and the mutual radicalization of the attitudes already in 1917 and then in the whole 1918, analyzes the extent of self-organization of the Polish society in Greater Poland, and shows the role of the Central Citizen’s Committee, later transformed into the Commission of the Supreme People’s Council. The Polish Military Organization of the Prussian Partition is characterized. Uncovering the sources of the radicalism, the author describes the 21 heated days between the Polish District Parliament session and the outbreak of the Greater Poland Uprising. The role of the individuals is highlighted, above all Mieczysław Paluch, pointing out at the same time to the sources of his conflict with the Commission of the Supreme People’s Council.
    В статье автор предпринял попытку с перспективы прошедшего столетия ответить на вопрос об источниках радикализма коренных поляков, проживающих в 1918 г. на территории, названной пруссами Познаньской Провинцией, и являющихся подданными немецкого императора. Статья начинается с характеристики уже существующей литературы, освещающей данную тему. В поисках ответа на поставленный вопрос автор отмечает политические причины, двустороннюю радикализацию позиций уже в 1917 г., длящуюся и в 1918 г. Также автор анализирует степень самоорганизации польского общества в Великопольском регионе, обозначает роль Центрального Гражданского Комитета, переформированного позднее в Комиссариат Верховного Народного Совета. Кроме того, в статье дается характеристика Польской военной организации „Прусского Раздела”. В поисках источника радикализма автор характеризует бурный период – 21 день между заседанием районного парламента и началом Великопольского восстания, а также подчеркивает роль отдельной личности, прежде всего – Мечислава Палюха, описывая одновременно и причины его конфликта с Комиссариатом Верховного Народного Совета.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2018, XIX (LXX), 1-2 (263-264); 130-158
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Legitymacje szlachectwa na ziemiach polskich pod zaborami
    Noble legitimization in Polish lands under partition
    Autorzy:
    Nowak, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/40034467.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
    Tematy:
    szlachta polska
    zabory
    legitymacja szlachectwa
    Galicja
    Krolestwo Polskie
    Księstwo Warszawskie
    Heroldia Krolestwa Polskiego
    zabór pruski
    Polish nobility
    partitions
    nobility card
    Galicia
    Kingdom of Poland
    Duchy of Warsaw
    Heraldic Office of the Kingdom of Poland
    Prussian partition
    Opis:
    Artykuł omawia procedury legitymizacji szlachectwa na ziemiach polskich w zaborach: austriackim, pruskim i rosyjskim. W Rzeczpospolitej procesy legitymizacji opierały się na sądowych „naganach szlachectwa”, w których głównym dowodem były zeznania świadków. Po rozbiorach Polski procedury zostały sformalizowane, a w poszczególnych zaborach utworzono urzędy heroldii. W zaborze pruskim legitymacja szlachectwa miała głównie charakter ekonomiczny: umożliwiała dostęp do hipoteki i zwolnienie z długiej służby wojskowej. Mimo to proces był niechętnie przyjmowany przez szlachtę ze względu na silne tendencje germanizacyjne. W zaborze austriackim szlachta była dzielona na magnatów i rycerzy, a legitymacje miały na celu integrację z systemem austriackim. W zaborze rosyjskim procedury były najbardziej chaotyczne i skomplikowane, co prowadziło do licznych fałszerstw. W Królestwie Polskim działała Heroldia, która od 1836 r. prowadziła postępowania potwierdzające przynależność do stanu szlacheckiego. Procesy te były mniej restrykcyjne niż w zaborze rosyjskim, a szlachta mogła legitymować się do 1861 r., kiedy to Heroldia Królestwa Polskiego została zlikwidowana.
    The article discusses the procedures for legitimizing nobility in Polish lands under the Austrian, Prussian, and Russian partitions. In the Polish-Lithuanian Commonwealth, the processes of legitimization were based on court “noble reputation trials,” where the primary evidence consisted of witness testimonies. After the partitions of Poland, these procedures were formalized, and heraldic offices were established in each partition. In the Prussian partition, noble legitimization was mainly economic in nature: it granted access to mortgages and exemption from long military service. However, the process was met with resistance by the nobility due to strong Germanization tendencies. In the Austrian partition, the nobility was divided into magnates and knights, and legitimization aimed to integrate them into the Austrian system. In the Russian partition, the procedures were the most chaotic and complicated, leading to numerous forgeries. In the Kingdom of Poland, the Heraldic Office operated, which from 1836 conducted proceedings confirming noble status. These processes were less restrictive than in the Russian partition, and the nobility could legitimize themselves until 1861, when the Heraldic Office of the Kingdom of Poland was abolished.
    Źródło:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego; 2023, XXVI, 26; 167-185
    1733-0335
    Pojawia się w:
    Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problemy polskiego szkolnictwa zaboru pruskiego i rosyjskiego na kartach „Szkoły” 1868-1914
    Problems of the Polish Educational System in the Prussian and Russian Partition Zones on the Pages of “Szkola” (School) 1868-1914
    Autorzy:
    Wnęk, Jan
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/956523.pdf
    Data publikacji:
    2008
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    Prussian and Russian Partition Zones
    Polish Educational System
    “Szkola” (School) 1868-1914
    polskie szkolnictwo
    zabór pruski
    zabór rosyjski
    czasopismo „Szkoły”
    1868-1914
    Opis:
    The article discusses the period 1868-1914. At that time in Lvov, a pedagogical magazine entitled Szkoła (“School”) was published, in the columns of which one could find articles dealing with the problems of the Polish educational system in the Prussian and Russian partition zones. They were primarily letters and publications based on information obtained from brochures, newspapers and periodicals issued in the Grand Duchy of Poznan and the Kingdom of Poland. The news concerning Polish education published in Szkoła were non systematic and did not appear in cycles. Nevertheless, they possessed largely informative value for the readers of the periodical. They depicted the struggle to preserve the Polish language in schools, the questions connected with educating at an elementary and secondary level. Some papers provided information about schools for apprentices and schools of rural economics for girls. Galician autonomy created opportunities for freedom of  expression on various topics. Owing to this, the journalists printing their articles in Szkoła openly denounced the abuses of Germans and Russians, criticised Germanization and Russification.
    Źródło:
    Biuletyn Historii Wychowania; 2008, 24; 23-46
    1233-2224
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Wychowania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    O potrzebie naukowej biografii Władysława Zamoyskiego (1853-1924)
    On the need for a scientific biography of Władysław Zamoyski (1853-1924)
    Autorzy:
    Molik, Witold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/27323413.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Biblioteka Kórnicka PAN
    Tematy:
    Władysław Zamoyski
    biografia i jej koncepcja
    problemy badawcze
    Galicja
    emigracja polska we Francji
    pierwsze lata II Rzeczypospolitej
    Fundacja „Zakłady Kórnickie”
    zabór pruski
    biography and the concept behind it
    research problems
    Galicia
    Prussian partition
    Polish immigration in France
    early years of the Second Polish Republic
    foundation ”Zakłady Kórnickie”
    Opis:
    Chociaż hrabia Władysław Zamoyski wzbudzał w ostatnich kilku dziesięcioleciach zainteresowanie historyków, owocujące artykułami i pracami popularnonaukowymi, nadal nie doczekał się wyczerpującej naukowej monografii. Jej opracowanie będzie dla przyszłego autora zadaniem trudnym. Liczne i rozproszone materiały źródłowe oraz długa, ponad czterdziestoletnia, działalność społeczna, gospodarcza i w mniejszym zakresie polityczna hrabiego w zaborze pruskim, Galicji, wśród emigracji polskiej we Francji, a także w pierwszych latach II Rzeczypospolitej – wymagają opisania w kontekście historycznym i co za tym idzie, posiadania szerokiej wiedzy pozaźródłowej. Oś narracji przewijającą się przez wszystkie rozdziały biografii powinna stanowić droga prowadząca do utworzenia przez Zamoyskiego w 1924 roku Fundacji „Zakłady Kórnickie” – największego dzieła jego życia. Pożądane byłoby szerokie ukazanie nie tylko działalności hrabiego na terenie Galicji, w Zakopanem i roli w słynnym sporze o Morskie Oko, ale również słabiej dotąd zbadanego i mniej znanego udziału hrabiego w polsko-niemieckiej walce o ziemię w zaborze pruskim w końcu XIX i na początku XX w.
    Although in recent decades Count Władysław Zamoyski has been attracting a lot of interest on the part of historians, which resulted in numerous papers and popular science works, he has not yet been the subject of an exhaustive scientific monograph. Its preparation is, however, going to be a difficult task for its future author. The many dispersed source materials and the Count’s more than 40 years long social, economic, and to a smaller extent political activity under the Prussian partition, in Galicia, among the Polish emigrants in France and during the first years of the Second Polish Republic – need to be described in the historical context, and, what follows, call for broad knowledge extending beyond these sources. Zamoyski’s path leading to his establishment in 1924 of the foundation ”Zakłady Kórnickie” – his life’s grandest work – should constitute the narrative axis weaving through all the chapters of his biography. It would be desirable to present extensively not only the Count’s activity in Galicia, Zakopane and his role in the famous dispute on Morskie Oko, but also his less researched and less known participation in the Polish-German fight for land in the Prussian partition in the late 19th and early 20th century.
    Źródło:
    Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej; 2023, 40; 9-33
    0551-3790
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Der russische General und Gesandte Otto Heinrich von Igelström, die preußische Besetzung polnischen Gebiets und der Beginn des Kościuszko-Aufstands (1793–1794)
    Russian General and Ambassador Otto Heinrich von Igelström in View of the Prussian Annexation of Polish Territories and the Outbreak of the Kościuszko Uprising, 1793–1794
    Autorzy:
    Anipiarkou, Vadzim V.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/32388141.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-31
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    Otton Heinrich Igelström
    Russian-Prussian diplomatic relations
    Second Partition
    Polish-Lithuanian Commonwealth
    Polish-Lithuanian military
    Kościuszko Uprising
    Opis:
    The Second Partition of the Polish-Lithuanian Commonwealth was presented by the Russian Empress Catherine II as an involuntary concession to the Prussian King Friedrich Wilhelm II and proof of her pursuit of a lasting alliance with the Kingdom of Prussia. The falsehood of these claims, which also appear in historical scholarly publications, is exposed by the correspondence of Otto Igelström, the last Russian ambassador and, at the same time, chief commander of the Russian army in the pre-partition Polish-Lithuanian Commonwealth. This source material, previously unknown, was collected in Moscow at the Archives of Foreign Policy of the Russian Empire and the Russian State Archives of Ancient Documents and is the key to understanding relations between the neighbouring states that partitioned the Commonwealth. Igelström’s correspondence, in passages revealing both his own military projects and orders received from St Petersburg, demonstrates that Russia, contrary to its diplomatic rhetoric, saw the Second Partition as a step on the road to the expected armed conflict with Prussia. The Russians wanted to make the remaining territory of the Commonwealth, treated as a buffer zone, the theatre of this war. Since Prussia was regarded as a military rival, the partition was carried out so that the Russian Empire, rather than the Kingdom of Prussia, would be more prepared in case of a prospective war between the two countries. Igelström’s main objective was the immediate transfer of the majority of Polish-Lithuanian soldiers under the Russian command. These plans also demonstrate the Russian authorities’ disregard for the political costs of achieving their military objectives, including the threat of an outbreak of uprising in Poland.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2023, 88, 4; 39-65
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nützliche Bundesgenossen für die deutsche Heeresleitung? Bogdan Graf von Hutten-Czapskis Denkschrift von 1892 über die Lage in Russisch-Polen im Kontext ihrer Entstehung
    Użyteczni sojusznicy dla dowództwa armii niemieckiej? Memorandum Bogdana Grafa von Hutten-Czapskiego z 1892 r. o sytuacji w zaborze rosyjskim w kontekście jego powstania
    Useful allies for the German Army Command? Bogdan Graf von Hutten-Czapski’s Memorandum from 1892 concerning the Situation in the Russian Partition in the Context of its Creation
    Autorzy:
    Grawe, Lukas
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22784994.pdf
    Data publikacji:
    2023-12-21
    Wydawca:
    Wojskowe Biuro Historyczne
    Tematy:
    Russisch-Polen
    preußischer Generalstab
    Erkundungsreise
    Kriegsplanung
    Deutsches Reich
    Russian partition
    Prussian General Staff
    reconnaissance mission
    war planning
    German Empire
    zabór rosyjski
    pruski Sztab Generalny
    rekonesans
    planowanie wojenne
    Cesarstwo Niemieckie
    Opis:
    Hutten-Czapskis Denkschrift über die Zustände in Russisch-Polen nährte in den Führungszirkeln des Deutschen Kaiserreichs die Hoffnungen, die polnische Bevölkerung werde sich im Falle eines deutsch-russischen Krieges auf die deutsche Seite stellen und so den Vormarsch deutscher Truppen erheblich begünstigen. Das Anliegen des deutsch-polnischen Adeligen, einen Ausgleich zwischen Deutschen und Polen zu initiieren, lag zwar nach wie vor in weiter Ferne, doch schien ein deutsches Entgegenkommen Anfang der 1890er-Jahre durchaus möglich zu sein. Dieser „Frühling” in den deutsch-polnischen Beziehungen war indes nur von kurzer Dauer. Sichtbar wird zudem, welch großes Interesse die deutsche Heerführung um den preußischen Generalstabschef Alfred von Schlieffen den innerpolnischen Auseinandersetzungen entgegenbrachte. Hutten-Czapski schilderte die harten Depolonisierungsmaßnahmen der zarischen Verwaltung ungeschminkt und zeigte so das Konfliktpotenzial im Land östlich der Weichsel auf, das sich das Deutsche Reich zunutze machen konnte. Schlieffen zeigte sich derart beeindruckt, dass er Hutten-Czapski weitere Fragenkataloge zukommen ließ, um die Stimmung in Russisch-Polen evaluieren zu können.
    Bogdan Graf von Hutten-Czapski’s memorandum regarding the conditions in the Russian partition fuelled hopes in the leadership circles of the German Empire that the Polish population would side with Germany in the event of war with Russia, and thus significantly facilitate the entry of German troops. The PolishGerman nobleman was far from initiating an agreement between the Germans and the Poles, but the possibility of German concessions seemed quite likely in the early 1890s. This „thaw” in Polish-German relations, however, was short-lived. It is also visible how much the German command, centered around the Prussian Chief of the General Staff, Alfred von Schlieffen, was interested in intra-Polish disputes. Hutten-Czapski bluntly described the harsh depolonization measures of the tsarist administration and thus showed the potential for conflict east of the Vistula, which the German Reich could have exploited. Schlieffen was so impressed that he sent Hutten-Czapski further questionnaires to assess the mood in the Russian partition.
    Memorandum Bogdana Grafa von Hutten-Czapskiego w sprawie sytuacji w zaborze rosyjskim podsyciło w kręgach decyzyjnych Cesarstwa Niemieckiego nadzieje na to, że ludność polska stanie po stronie niemieckiej w przypadku wojny z Rosją, a tym samym znacznie ułatwi wkroczenie wojsk niemieckich. Polsko- -niemiecki szlachcic był daleki od propozycji zainicjowania porozumienia między Niemcami a Polakami, ale możliwość niemieckich ustępstw wydawała się całkiem prawdopodobna na początku lat dziewięćdziesiątych XIX w. Ta „odwilż” w stosunkach polsko-niemieckich była jednak krótkotrwała. Widać również, jak bardzo niemieckie dowództwo, skupione wokół pruskiego szefa sztabu generalnego Alfreda von Schlieffena, interesowało się wewnątrzpolskimi sporami. Hutten-Czapski bez ogródek opisał surowe środki depolonizacyjne carskiej administracji i tym samym pokazał potencjał konfliktu w kraju na wschód od Wisły, który Rzesza Niemiecka mogła wykorzystać. Schlieffen był pod takim wrażeniem, że wysłał Hutten-Czapskiemu kolejne kwestionariusze w celu oceny nastrojów w zaborze rosyjskim.
    Źródło:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV(LXXV), 3(285); 186-231
    1640-6281
    Pojawia się w:
    Przegląd Historyczno-Wojskowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-28 z 28

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies