Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Protestanci" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Grębocice – z dziejów religijnych miejscowości. Przykład koegzystencji i rywalizacji wyznań na Ziemi Głogowskiej
Autorzy:
Górniak, Marek Robert
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036689.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Agencja Wydawnicza “PDN”
Tematy:
Grębocice
Ziemia Głogowska
katolicy
protestanci
żydzi
Opis:
Grębocice is a village located in the northern part of the Dolnośląskie Province (in the Polkowice district), on the Grębocicka Plain (the microregion of the Głogowska Pradolina, a proglacial stream valley), about 9 km south-east of Głogów. Its history has been inextricably linked with the city of Głogów since the Middle Ages. At the beginning of the thirteenth century, this area was part of the united Silesia, and during the reign of Prince Henry III of Głogów (1273-1309), it was incorporated into the Głogów principality. From 1331 it was dependent on Bohemia (in 1344 the Prince of Głogów, Henry V “Żelazny” (Iron), paid homage to King Charles IV of Luxembourg). After the death of the last prince of Głogów, Henry XI (1476), this principality was under the rule of the king of Hungary, Croatia and Bohemia – Matthias Corvinus (died on 6 April 1490), and then it was ruled by Jan I Olbracht (until 1499) and Sigismund I Old (until 1506)1. Subsequently, the area was reincorporated into the Czech Crown and in the years 1526-1741 into the Habsburg monarchy. In 1742 Grębocice became part of Prussia. After World War I, as a result of the Treaty of Versailles (28 June 1919), this region remained within the borders of Germany, and it was not until after World War II that it returned to Poland. The analysis of the presented source material shows, among other things, one important observation – at the beginning of the twentieth century, there was a peculiar coexistence between residents-neighbours in Grębocice, which was more important to them than their religious and national differences (Evangelicals, Catholics, followers of Judaism) or their economic interests (Germans, Jews).
Źródło:
Adhibenda; 2020, 7; 23-86
2391-6109
Pojawia się w:
Adhibenda
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce i rola Kościoła luterańskiego w dziejach Prus Książęcych
Place and role of Lutheran Church in Ducal Prussia
Autorzy:
Małłek, Janusz
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23942714.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Luteranie
Prusy Książęce
luteranizm
Kościół luterański
protestanci
Opis:
Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie o miejsce i rolę Kościoła luterańskiego w Prusach Książęcych w latach 1525–1657. Przedstawiono w nim problem stosunku Kościoła luterańskiego do państwa pruskiego oraz do innych wyznań. Podkreślono fakt utożsamiania się państwa pruskiego z Kościołem luterańskim poprzez zagwarantowanie mu wyłączności na uprawianie kultu religijnego w Księstwie Pruskim. Współczesna historiografia nazwała to konfesjonalizacją luterańską, co oznaczało nietolerancję wobec innych wyznań. Dotyczyło to zwłaszcza katolicyzmu i kalwinizmu, a nawet wyznania braci czeskich. Ostro zwalczano tendencje odśrodkowe w Kościele luterańskim – szwenkfeldianizm i osiandryzm, mimo sympatii dla tego drugiego deklarowanej przez księcia Albrechta. Ponadto przedstawiono wkład protestantyzmu w rozwój oświaty i kultury w Prusach Książęcych. Zwrócono uwagę na wypowiedzi Marcina Lutra, w których zalecał odprawianie nabożeństw w języku zrozumiałym dla wiernych, tak aby mogli w pełni korzystać ze Słowa Bożego. Otwarcie się Kościoła luterańskiego na języki narodowe dało nowy impuls dla rozwoju szkolnictwa i piśmiennictwa. Nowy uniwersytet w Królewcu (1544) kształcił pastorów. Obok niego specjalną troską otoczono szkoły w parafiach. Szacuje się, że w 1528 r. było ich 228. W XVI w. w Królewcu ukazało się drukiem 297 druków w języku łacińskim, 183 w języku niemieckim i 90 w języku polskim. Były to w większości książki o treści religijnej, a więc katechizmy, postylle i śpiewniki.
The objective of the article is to present the place and role of Lutheran Church in Ducal Prussia in 1525–1657. The issue of Lutheran Church’s position with respect to the Prussian state and other denominations is presented as well. The article emphasizes the fact that the Prussian state identified with Lutheran Church by guaranteeing its exclusive rights to practice religious worship in the Duchy of Prussia. Modern historiography has dubbed it “the Lutheran confessionalization”, which meant lack of tolerance for other confessions. This pertained in particular to Catholicism and Calvinism, and even the Bohemian Brethren. Any decentralist tendencies within the Lutheran Church – Schwenkfelders and Osiandrian controversy – were fought ardently, despite sympathy for the latter, declared by Prince Albrecht. Moreover, the article presents the contribution of Lutheranism into development of education and culture in Ducal Prussia. Martin Luther’s statements are pointed out, in which he recommended holding services in a language understandable for the followers, so they could fully benefit from the Word of God. Lutheran Church opening to national languages has become a new stimulus for development of education and writing. New university in Konigsberg (1544) was educating pastors. Besides that, special care was given to parish schools. It is estimated, that in 1528 there were 228 such schools. In 16th century, 297 works in Latin were printed in Konigsberg, 183 in German and 90 in Polish. Those were mainly publications of religious nature – catechisms, postils, and hymnals.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 411-432
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ze studiów nad rolą protestantów w kształtowaniu krajobrazu kulturowego Łodzi
Study on the role of Protestants in shaping the cultural landscape of Łódź
Autorzy:
Kulesza, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/18797174.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Protestants
cultural landscape
Łódź
city
protestanci
krajobraz kulturowy
miasto
Opis:
Łódź jest miastem, na którego rozwój istotny, a w wielu przypadkach wręcz decydujący, mieli wpływ – obok Polaków – przedstawiciele innych narodowości, religii i kultur. To oni w znacznym stopniu określili specyficzne oblicze miasta. Ważne miejsce w tym procesie zajmowali łódzcy protestanci, głównie niemieckiego pochodzenia, którzy stanowili najbardziej ekspansywny żywioł w rozwijającym się mieście fabrycznym – społeczność najbardziej zorganizowaną, posiadającą własne sprawnie działające instytucje i organizacje oraz prężne ciała społeczne. Musiało to pozostawić ślady we współczesnym krajobrazie miasta. Powszechnie znana jest kariera XIX-wiecznej Łodzi wyrosłej na dynamicznie rozwijającym się przemyśle włókienniczym. Mniej natomiast powszechna jest wiedza o jej obliczu urbanistyczno-architektonicznym oraz o ludziach, którzy je stworzyli i którzy pragnęli, by było ono piękne, wyjątkowe i jedyne w swoim wyrazie. By było „ziemią obiecaną” i „domem rodzinnym”, z którym się utożsamiali.
It has been more than 70 years since Łódź was a multi-ethnic city. But the traces of those days still remain. The characterised objects remind Łódź as it used to be when it was formed by different nations, including Protestants of German descent, who determined its dynamic development, especially after 1914. Today, the most evocative and clear trace of the presence of a multi-ethnic and religiously diverse community are the architectural monuments. They have survived almost intact, except for Jewish temples, which were completely destroyed in 1939–1945. Church buildings, tenement houses, mansions and factories were allowed to arise, as this what the erstwhile Lodzermenschen of different nations and religions wanted. The architecture of Łódź of the 19th and early 20th century shows changing styles, fashions and tendencies, which came here from the artistic centres all over the continent. In the buildings constructed then, we can see an obvious cosmopolitanism, but also unavoidable provincialism. The local bourgeoisie, and the architects they employed, knew and admired the buildings of St. Petersburg, Berlin, Vienna and Wrocław, as well as of the nearby Warsaw. Therefore, they were built according to what was fashionable at the time, what the sponsors liked and what was worth building to make Łódź a fully European city.
Źródło:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej; 2012, 1; 167-192
2300-0562
2450-0127
Pojawia się w:
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kalki z języka angielskiego w dyskursie religijnym polskich protestantów pentekostalnych
Calques from English as products of religious discourse used by Polish pentecostal protestants
Autorzy:
Bogacz, Karolina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1592303.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
linguistic calques
discourse
protestants
kalka językowa
dyskurs
protestanci
Opis:
The subject studied in this article is phrasems – calques from English that appear in religious discourse used by Polish Pentecostal protestants. In the text 12 phrasems are analyzed. All of them were gathered in informal situations among members of two Polish Pentecostal churches. The article is a trial to point reasons and results of the infl uences of English onto the discourse.
Źródło:
Studia Językoznawcze; 2014, 13; 29-38
1730-4180
2353-3161
Pojawia się w:
Studia Językoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Heretykom był barzo sróg, […] tak Iż go młotem heretyków zwali”: święci jako inspiratorzy walki z heterodoksją i strażnicy jedności Kościoła (na przykładzie żywotów świętych Piotra Skargi)
“He was very harsh with heretics […] so that they called him a hammer against heretics”: saints as the proponents of fight against heterodoxy and the guardians of the unity of the church (based on Żywoty Świętych by Piotr Skarga)
Autorzy:
Cybulska-Bohuszewicz, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048482.pdf
Data publikacji:
2021-10-27
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
dissenters
Protestants
Catholics
saints
Piotr Skarga
innowiercy
protestanci
katolicy
święci
Opis:
The article examines Żywoty świętych (The Lives of Saints) by Piotr Skarga and the protagonists’ fight against those whom the author calls the “new heretics”. Written in Polish and rich in persuasive artistic devices that influence the reader’s imagination, Skarga’s book turned out to be an extremely effective tool of re-Catholicization in the Counter-Reformation era. The author vividly describes the stories of God’s chosen ones, showing them as active agents in the eternal battle with Satan, in the text embodied by the “dissenters”. By the power of parenesis and allegoresis, even figures as distant as Moses or the Desert Fathers prefigure Skarga’s model of a saint: the Soldier of Christ who protects the unity of the Church.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2021, 76; 155-171
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Ten Knobloch, ten czosnek, czujemy go w nosie”. Bernardyni polscy a reformacja w XVI wieku
Autorzy:
Sitnik OFM, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2088345.pdf
Data publikacji:
2022-06-29
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Protestants
Bernardines
preachers
apostates
Wschowa
protestanci
bernardyni
kaznodzieje
apostaci
Opis:
Bernardyni polscy w XVI wieku byli postrzegani, także przez protestantów, jako zdecydowani obrońcy wiary i Kościoła katolickiego. Działalność tę podjęli bardzo wcześnie, bo już w latach 20. XVI wieku. Wykorzystywali w niej tradycyjne metody: kaznodziejstwo, spowiedź, liturgię, pieśń religijną, piastowane funkcje kwestarzy i kapelanów dworskich, organizowanie przyklasztornych bractw religijnych. Dzięki dobremu wykształceniu teologicznemu oraz prowadzeniu życia moralnego na odpowiednim poziomie jedynie trzech znanych z imienia i nazwiska bernardynów przeszło do obozu protestanckiego. Zakonnicy utracili na rzecz protestantów tylko jeden klasztor we Wschowie, a przejęli klasztory pruskie w Lubawie, Barczewie, Nowem, Gdańsku oraz Toruniu po upadłej w okresie reformacji saskiej prowincji zakonnej św. Jana Chrzciciela. W znacznej mierze jest to zasługa prowincjałów, którzy potrafili uchronić klasztory bernardyńskie przed reformacją.
Polish Bernardines of 16th century were perceived, also by Protestants, as determined defenders of the faith and Catholic Church. They took up this duty quite early, starting from the 1520s. They did it by means of proven methods such as preaching, confession, liturgy, religious songs, holding offices of fund-collectors and courtly chaplains, and organising religious brotherhoods near monasteries. Owing to solid theological education and living a moral life on a proper level, there are only three Bernardines known by their names who moved to the Protestant camp. Only one monastery in Wschowa was lost in favour of Protestants. On the other hand, Bernardines took over Prussian monasteries in Lubawa, Barczewo, Nowe, Gdańsk and Toruń after the Saxon monastic St. John the Baptist’s province fell at the time of reformation. It is thanks to provincial ministers that Bernardine monasteries were protected from reformation.
Źródło:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2022, 118; 353-374
0518-3766
2545-3491
Pojawia się w:
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Specyfika okoliczności granic edukacyjnych i religijnych w Polsce od XVI do XVIII wieku
Autorzy:
Pasierbek, Wit
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1198973.pdf
Data publikacji:
2013-12-09
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
granice edukacyjne
granice religijne
jezuici
polska XVI-XVII
katolicy
protestanci
unici
Opis:
Tematyka granic edukacyjnych i religijnych odgrywa szczególną rolę w dobie globalizacji, gdyż z jednej strony próbuje się zamazywać wszelakie granice, zmierzając w kierunku liberalizmu i permisywizmu, z drugiej jednak strony poczucie tożsamości, suwerenności i niepowtarzalności zmierza w kierunku jasnego określania granic wszelakich. Autor traktuje o okolicznościach granic w sferze religii, kultury i edukacji w Polsce od XVI do połowy XVIII wieku. Tamte czasy charakteryzowały dwa istotne faktory: najpierw mamy upadek idei średniowiecza i mocne wkraczanie humanizmu i ukierunkowania na człowieka. To naturalnie wyraźnie miało wpływ na charakter religijności. Drugi faktor dotyczy wojen, zarówno na zachodzie, jak na wschodzie Polski. Wprawdzie ziemie zachodnie powoli uzyskiwały pewną stabilność, ale ziemie wschodnie często były najeżdżane z obu stron. By wykazać specyfikę granic edukacyjno-religijnych w ówczesnej Polsce, autor rozpoczął od przedstawienia historii i wpływów religijnych za tym idących. Później przedstawił sytuację szkolnictwa i edukacji w Polsce, dzieląc ją na katolicką, protestancką i uniacką/ortodoksyjną. Rezultatem była analiza wpływów edukacyjnych na ludność na podstawie ich przynależności religijnej. W konkluzji autor zauważył, iż istotą rozważań dotyczących edukacji, kultury, religii są odpowiednie założenia antropologiczne, a konkretnie właściwe rozumienie człowieka, gdyż w tym autor upatruje wszelakie różnice i granice w świecie.
Źródło:
Horyzonty Wychowania; 2012, 11, 22; 171-188
1643-9171
2391-9485
Pojawia się w:
Horyzonty Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opieka społeczna u protestantów w Polsce w XVI-XVIII wieku
Social care in the milieu of Polish Protestants in XVI-XVIII centuries
Autorzy:
Suracki, Marian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/545190.pdf
Data publikacji:
2019-12-31
Wydawca:
Instytut Wydawniczy Księży Misjonarzy Redakcja "Nasza Przeszłość"
Tematy:
opieka społeczna
protestanci
Polska
ewangelicy
kalwini
arianie
dobroczynność
szpitale
kasy ubogich
Opis:
W porównaniu do katolików opieka społeczna u protestantów miała bardziej świecki wymiar. Dotyczyło to szczególnie ewangelików augsburskich, u których ciężar pomocy nad potrzebującymi przejęły miasta. Jednocześnie luteranie całkowicie zanegowali koncepcję chrześcijańskiego rozdawnictwa jałmużny i do minimum ograniczyli pole do działań typowo charytatywnych. Z kolei we wspólnotach kalwińskich, również ariańskich i braci czeskich, decydującą rolę we wspomaganiu swoich pauperes, odgrywali możni protektorowie zborów i podległych im ziem. U nich jednak zachowano jałmużnę jako ważny środek działań dobroczynnych, zalecany również na synodach kalwińskich.
Źródło:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce; 2019, 132; 127-180
0137-3218
2720-0590
Pojawia się w:
Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uniwersytet Dorpacki w dziejach protestantyzmu na ziemiach polskich w XIX i początku XX wieku w świetle dokumentacji z Estońskiego Archiwum Historycznego w Tartu
Dorpat University’s role in history of Protestantism in Poland in 19th and 20th century in light of documents preserved in Estonian Historical Archive in Tartu
Autorzy:
Stegner, Tadeusz
Wojciechowski, Leszek
Ryba, Mieczysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/23942707.pdf
Data publikacji:
2017-10-31
Wydawca:
Archiwum Główne Akt Dawnych
Tematy:
Dorpat
Tartu
Uniwersytet Dorpacki
studenci polscy
Estonia
Juliusz Bursche
protestanci
archiwa estońskie
Opis:
Uniwersytet w Dorpacie (obecnie Tartu w Estonii) był miejscem kształcenia wielu studentów z ziem polskich, także tych, którzy zamierzali się poświęcić karierze duchownej jako pastorzy ewangeliccy. Niektórzy z nich, np. biskup Juliusz Bursche, obejmowali najważniejsze stanowiska w kościołach ewangelickich w Polsce. Na wydziale teologicznym do 1914 r. studiowało 228 studentów z terenów dawnej Rzeczypospolitej. Ich akta personalne zachowały się w Estońskim Archiwum Historycznym w Tartu (dawniej Dorpat) w Estonii, głównie w tzw. fondzie [=zespole archiwalnym] uniwersyteckim. Najważniejsze są teczki osobowe studentów, zawierające ich podania o przyjęcie na studia, akt urodzenia, szkolne świadectwa, zaświadczenia o stosunku do służby wojskowej, opinie pastora z parafii, z której pochodził kandydat, świadectwa egzaminacyjne, egzemplarze prac semestralnych, dyplomowych, magisterskich, doktorskich, próbne kazania studentów teologii. Wiemy na jakie zajęcia uczęszczali i jakie otrzymywali oceny. Mamy też materiały na temat organizacji studenckich działających na uniwersytecie w tym tych istniejących na fakultecie teologicznym np. Koła Teologów Polskich, jest statut, sprawozdania z pracy Koła. Są to cenne zbiory, ważne dla dziejów protestantyzmu na ziemiach polskich.
University of Dorpat (currently Tartu in Estonia) was an educational centre frequented by many students from the territory of Poland, including those who intended to devote themselves to a career in clergy as Evangelical pastors. Some of them, like e.g. Bishop Juliusz Bursche, have later held the most important positions in Evangelical churches in Poland. Faculty of theology, as of 1914, had 228 students from the territory of former Polish-Lithuanian Commonwealth. Their personal records were preserved in Estonian Historical Archive in Tartu (formerly Dorpat), mostly in the university fond. The most important materials are personal files of the students, containing their applications for enrolment, birth certificates, school reports, military service clearance certificates, opinions of pastors of the candidate’s parish, exam certificates, copies of term papers, diploma dissertations, master’s and PhD dissertations, sample sermons of theology students. We know what classes they attended and what their grades were. We also have materials pertaining to students’ organizations active at the university, including those at theology faculty, e.g. the Circle of Polish Theologians; there is a statute available, as well as reports from the work of the Circle. These are valuable fonds, important for history of Protestantism in Poland.
Źródło:
Rola Kościoła w dziejach Polski. Kościoły w Rzeczypospolitej; 490-506
9788394837433
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ekumenizm polskiego środowiska ewangelikalnego
Ecumenism of Polish Evangelical Milieu
Autorzy:
Jańczuk, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2038161.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
ewangelikalni
protestanci
katolicy
zielonoświątkowcy
baptyści
ekumenizm
separatyzm
Evangelicals
Protestants
Catholics
Pentecostals
Baptists
ecumenism
separatism
Opis:
Polskie Kościoły neoewangelikalne manifestują większe poczucie indywidualności niż Kościoły historyczne, pielęgnując jednocześnie przekonanie, że są jedynymi Kościołami biblijnymi. Taki sposób myślenia implikuje antyekumeniczną postawę wobec Kościołów historycznych, które w ocenie Kościołów neoewangelikalnych nie są biblijne w ścisłym tego słowa znaczeniu. W okresie międzywojennym współpraca ekumeniczna była ograniczona do rodziny kongregacji neoewangelikalnych. Po II wojnie światowej współpraca ta rozszerzona została na Kościoły protestanckie. Po Soborze Watykańskim II doszło do nawiązania pewnych, choć ograniczonych, form współpracy z Kościołem katolickim.
Polish neo-evangelical churches manifest stronger feeling of individuality than the historical churches and nurture the conviction that they are the only biblical churches. This way of thinking generates anti-ecumenical attitude against historical churches which in neo-evangelical assessment are not biblical in a strict sense of the term. In the interwar period ecumenical cooperation of the churches in question was limited to the family of neo-evangelical congregations. After World War II, this cooperation was extended to Protestant churches. After the Second Vatican Council some limited forms of cooperation with the Catholic Church came into practice.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2016, 63, 7; 171-189
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zbór ewangelicko-reformowany w Oksie (ok. 1566–1679) i jego pastorzy
The Reformed Congregation at Oksa (c. 1566–1679) and Its Pastors
Autorzy:
Bem, Kazimierz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2211973.pdf
Data publikacji:
2021-01-01
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Oksa
Małopolska
protestanci
kalwinizm
Rejowie
duchowni kalwińscy
kontrreformacja
Lesser Poland
Protestantism
Calvinism
Rej family
Reformed clergy
Counterreformation
Opis:
W siedemnastowiecznej Małopolsce wśród kalwińskich wspólnot ważną funkcję pełnił zbór w Oksie. Przez ponad sto lat (ok. 1566–1679) był nie tylko siedzibą zgromadzenia ewangelicko-reformowanego, ale także jednym z ważniejszych małopolskich ośrodków, ze szkołą, murowanym kościołem i jako miejsce obrad wielu synodów. Posługę pełniło tu kilku wybitnych pastorów, jak Franciszek Stankar Młodszy (1562–1621) i Jerzy Laetus (1609–ok. 1656), którzy sprawowali opiekę duchową nad rodziną patronów – Rejów – oraz mieszczanami ewangelikami. Artykuł systematyzuje losy tegoż zboru oraz koryguje pojawiające się na jego temat nieścisłości, w szczególności dotyczące okresu po 1660 r., przybliżając także okoliczności jego likwidacji w 1679 r.
The Reformed congregation in Oksa played an important role in the history of 17th century Calvinism in Lesser Poland. Throughout its over 100 years of existence and under the continued patronage of the Rej family the town was not only the place of numerous synods, the location an impressive church edifice, a Reformed school but also the seat of may influential pastors of the Church: Franciszek Stankar the Younger (1562–1621) and Jerzy Laetus (1609–c. 1656). The article traces the history of the congregation, the clergy who ministered there, its last 20 years and the circumstances surrounding its suppression in 1679.
Źródło:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce; 2021, 64; 71-103
0029-8514
Pojawia się w:
Odrodzenie i Reformacja w Polsce
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dzieje łódzkich parafii ewangelicko-augsburskich w XIX i na początku XX w.
History of parishes of the Evangelical Church of Augsburg Confession in Łódź in the 19th and the beginning of the 20th century
Autorzy:
Grzegorczyk, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/502744.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
protestanci
ewangelicy
luteranie
Kościół ewangelicko-augsburski
Łódź
Protestants
evangelicals
Lutherans
Evangelical Church of Augsburg Confession
Lodz
Opis:
The period of the 19th century and the beginning of the 20th century was a very profitable period for Łódź and consequently for ecclesial structures. Factories and enterprises, which were set up in this period, attracted to Łódź many people from various parts of the continent, including many Protestants. This led to the building of four churches (Holy Trinity’s, St. John’s, St. Matthew’s, St. Michael’s) which up till now (although in new circumstances) exist in our city. At the same time active parishes were formed around them and gathered evangelicals in Łódź. Despite organizational difficulties this period was the time of development for protestant community in Łódź. This period ended with the outbreak of the war in 1939 and its consequences, i.e. deportations in 1945.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2016, 25, 4; 89-101
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rakoniewice - miasto rzemieślników
Autorzy:
Zieleśkiewicz, Stefan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/539419.pdf
Data publikacji:
1954
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Rakoniewice
handel pijawkami
protestanci w Rakoniewicach
domy podcieniowe
rynek rakoniewicki
odbudowa Rakoniewic
rekonstrukcja budynków po zniszczeniach
Źródło:
Ochrona Zabytków; 1954, 2; 113-125
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konflikt katolicko-ewangelicki w Osiecznej w latach 1656–1769
The Catholic-Protestant conflict in Osieczna between 1656 and 1769
Autorzy:
Gendera, Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/687861.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Osieczna
Storchnest
pastor
konflikt
katolicy
ewangelicy
potop szwedzki
protestanci
Clapius
Wüstehube
conflict
Catholics
evangelicals
Polish-Swedish war 1655–1660
protestants
Opis:
In the 17th and 18th centuries Osieczna, a small town 10 km north of Leszno, was a conflict zone of two Christian denominations – Catholics and evangelicals. The main cause of religious unrest and the consequence of the fall of the Evangelical community was the Polish-Swedish war 1655–1660 and related political and religious disturbances among the inhabitants of the Leszno region. It also was a consequence of the doctrinal and ecclesiological differences of believes and the intensifying of so-called counter-reformation. The first persecution of the evangelical community took place between 1656–1666. At that time, pastor Joachim Wüstehube was banished from the city. Another wave of persecution started immediately in 1668 and its aftermath (expulsion of pastor Paul Clapius and the loss of the temple) lasted formally until 7 March 1769, when the owner of Osieczna, earl Mikołaj Skoroszewski, issued a letter of tolerance to local dissenters, resulting in the revival of the community (new church building, pastor appointment) on 13 January 1793. The study revealed that the first persons involved in the conflict analyzed situations were catholic clergy and evangelical pastors. According to German historiographers from the turn of the 19th and 20th centuries pastors were the first victims of the conduct of Catholics. Catholic authors and contemporary scholars, on the other hand, point out the omitted issue of the positive and anti-Polish attitude of Lutherans (especially from Leszno) to the Scandinavian invaders during the Swedish Deluge. The religious anxieties of the seventeenth and eighteenth centuries are a complex matter of which research is difficult and marked by a certain degree of conjecture. The reason for this condition is the lack of sufficient amount of preserved archival materials for Osieczna from the discussed period. Social issues, including interfaith relationships in the city, require further research.
Osieczna, niewielkie miasto leżące 10 km od Leszna, w XVII i XVIII w. była areną konfliktu dwóch wyznań chrześcijańskich – katolików i ewangelików. Głównym powodem niepokojów wyznaniowych i w konsekwencji upadku gminy ewangelickiej był potop szwedzki (1655–1660) i związane z nim zaburzenia natury polityczno-religijnej wśród mieszkańców regionu leszczyńskiego. Była to także konsekwencja różnic doktrynalno-eklezjologicznych wyznań i nasilającej się tzw. kontrreformacji. Pierwsze prześladowania osieckiej gminy ewangelickiej miały miejsce w latach 1656–1666. Wypędzono wówczas z miasta pastora Joachima Wüstehube. Kolejna fala prześladowań nastąpiła już w 1668 r. i jej następstwa (wygnanie pastora Paula Clapiusa i utrata świątyni) trwały formalnie do 7 marca 1769 r., gdy właściciel Osiecznej, hrabia Mikołaj Skoroszewski, wydał list tolerancyjny dla miejscowych innowierców, co przyniosło odrodzenie się gminy (budowa kościoła, powołanie pastora) dopiero 13 stycznia 1793 r. W trakcie badania wykazano, że pierwszymi osobami biorącymi udział w analizowanych sytuacjach konfliktowych byli duchowni katoliccy i pastorzy. Według historiografów niemieckich z przełomu XIX i XX w. pastorzy byli pierwszymi ofiarami postępowania katolików. Natomiast autorzy katoliccy i współcześni badacze wskazują na przemilczaną przez historiografów niemieckich kwestię pozytywnego i antypolskiego stosunku luteran (szczególnie leszczyńskich) do skandynawskiego najeźdźcy podczas polskiej ofensywy wiosną 1656 r. Osieckie niepokoje religijne XVII–XVIII w. są kwestią złożoną, której badania nastręczają trudności i są naznaczone pewną dozą przypuszczeń. Powodem tego stanu jest brak dostatecznej liczby zachowanych materiałów archiwalnych dla Osiecznej z omawianego okresu. Kwestie społeczne, w tym relacje międzywyznaniowe w mieście, wymagają dalszych badań.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2017, 98; 43-54
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies