Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polska XX wieku" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-100 z 106
Tytuł:
Polityka oświatowa w Polsce w XX wieku. Historyczne tradycje i współczesne zagrożenia, pod red. Ilony Kość i Elżbiety Magiery, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2008, ss. 184
Autorzy:
Kabacińska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/956492.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
polityka oświatowa
Polska XX wieku
Opis:
Polityka oświatowa w Polsce w XX wieku. Historyczne tradycje i współczesne zagrożenia, pod red. Ilony Kość i Elżbiety Magiery, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2008, ss. 184
Źródło:
Biuletyn Historii Wychowania; 2009, 25; 172-176
1233-2224
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziwna piosenka Juliana Tuwima
The strange song of Tuwim
Autorzy:
Cieślak, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942618.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
liryka polska XX wieku
dwudziestolecie międzywojenne
wiersze polityczne
Julian Tuwim
Opis:
Artykuł jest próbą analizy wiersza Juliana Tuwima Powody. Piosenka na majową melodię z czerwca 1933 roku. Autor rekonstruuje prawdopodobne okoliczności jego powstania (strajk pracowników Tomaszowskiej Fabryki Sztucznego Jedwabiu między kwietniem a czerwcem 1933 roku), których uwzględnienie ujawnia ukryte, aluzyjnie przywoływane w wierszu, polityczne sensy tego pozornie żartobliwego tekstu.
The article is an attempt to analyse Julian Tuwim’s poem Reasons. A Song to a May Tune from June 1933 year. The author reconstructs the likely circumstances of its creation (the strike of the workers of the Tomaszów Silk Factory between April and June 1933), which reveal hidden political meanings, to which this seemingly playful text alludes.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2014, 03
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niobe w oku kamery. Projekt filmowy — między konkretyzacją a scenopisem
Niobe by Gałczyński through the camera’s eye. A film project — between concretization and script
Autorzy:
Michałowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/578875.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Konstanty Ildefons Gałczyński
poezja polska XX wieku
interpretacja
obrazowanie
, montaż filmowy
Opis:
Niobe, a poem by Gałczyński was interpreted with verse and musical references, in the context of Mediterranean culture and contemporary realities of the palace of Nieborów, where a copy of the Ancient sculpture is located. The author creates a “film theory of narratology” and proceeds with reflections on various relationships between literature and cinema, on natural sight and imagination, and takes into consideration the following perspective theories: intersemiotic comparative, Bergson, Ingarden, Helman, Ziomek. Next, he offers a film interpretation of the descriptive part of the poem through a Large Violin Concert.
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2018, 61, 4(128); 71-89
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sztuka i wiara w poglądach i twórczości Antoniego Wiwulskiego
Art and faith in the views and works of Antoni Wiwulski
Autorzy:
Stefański, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408006.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Antoni Wiwulski
sztuka polska XX wieku
polska architektura sakralna XX wieku
rzeźba polska XX wieku
sztuka Wilna XX wieku
Polish art of the 20th century
Polish sacred architecture of the 20th century
Polish sculpture of the 20th century
art of Vilnius of the 20th century
Opis:
Antoni Wiwulski (1877-1919) był artystą, który łączył w swojej twórczości pasję architekta i rzeźbiarza. Znany jest głównie dzięki swoim dwóm pomnikowym dziełom: krakowskiemu Pomnikowi Grunwaldzkiemu (1910) i wileńskim Trzem Krzyżom (1916). Jednak jego dorobek jest znacznie obszerniejszy i obok dzieł architektonicznych obejmuje dziesiątki mniejszych prac rzeźbiarskich. Jego twórczości nie można rozpatrywać bez bliższego spojrzenia na życie artysty i jego poglądy. Sztuka Wiwulskiego jest bowiem wyrazem złożonej osobowości ukształtowanej w toku zmiennych kolei życia, pod dużym wpływem matki i zaszczepionej mu przez nią religijności. Jego sztuka podporządkowana była podstawowym wartościom: religii i obowiązkom narodowym, czego poświadczenie można odnaleźć w bogatej pozostawionej przez niego korespondencji.
Antoni Wiwulski (1877-1919) was an artist who in his work combined the passion of an architect and sculptor. He is mainly known for his two monumental works: the Grunwald Monument of Cracow (1910) and Three Crosses of Vilnius (1916). However, his oeuvre is much more extensive and in addition to architectural works includes dozens of smaller sculptural artworks. His creative activity cannot be assessed without a closer look at the artist’s life and convictions. Wiwulski’s art is an expression of a complex personality shaped in the course of the vicissitudes of life, heavily influenced by his mother and the religiosity she instilled in him. His art was subordinated to basic values: religion and national duties, which we find evidence in the rich correspondence he left behind.
Źródło:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2023, 1, 30; 213-226
1232-1575
Pojawia się w:
Saeculum Christianum. Pismo Historyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura wojenna – szanse na powstanie syntezy
Wartime Literature – Attempts at a Synthesis
Autorzy:
Buryła, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365940.pdf
Data publikacji:
2017-12-19
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
synthesis
comprehensive overview
World War II
literatura polska XX wieku
synteza
II wojna światowa
Opis:
Autor szkicu prezentuje aktualny stan badań nad literaturą o II wojnie światowej. Ukazuje go na tle bogatej refleksji nad literaturą o Zagładzie. W swojej zasadniczej części analizuje szanse i warunki powstania syntezy monograficznej o polskiej poezji i prozie dotyczącej II wojny światowej.
This article presents the current state of studies on literature of World War II. The author sets this against the backdrop of the substantial scholarship on literature of the Holocaust. The author analyses the possibilities and conditions for putting together a comparative monograph on Polish poetry and prose addressing World War II.
Źródło:
Forum Poetyki; 2017, 10; 40-53
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowa historia najnowszej sztuki polskiej Anda Rottenberg -"Sztuka w Polsce 1945-2005"
Autorzy:
Markowska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/560072.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
Tematy:
polska sztuka XX / XXI wieku
Anda Rottenberg
Źródło:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2006, 1(1); 95-100
1896-4133
Pojawia się w:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krytyka powodowana gniewem (O Antologii dwudziestowiecznego pamfletu polskiego w opracowaniu Doroty Kozickiej)
Autorzy:
Mizerkiewicz, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/969782.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
krytyka literacka
literatura polska XX wieku
pamflet
pamphlet
polish literature (20th c.)
literary criticism
Opis:
Antologia polskiego dwudziestowiecznego pamfletu krytycznoliterackiego przygotowana przez Dorotę Kozicką wydaje się jednym z bardziej znaczących symptomów pewnej współczesnej zmiany w rozumieniu krytyki literackiej w Polsce. Jeszcze do niedawna istniała ona jako dosyć tradycyjna dziedzina na styku literatury i literaturoznawstwa o statusie podejrzanym, gdyż jawnie sprzecznym – co chyba nie było zbyt chętnie roztrząsane – z pewnymi dokonanymi rozstrzygnięciami teoretycznymi oraz filozoficznymi. Poststrukturalistyczna perspektywa widzenia krytyki właściwie negowała możliwość jej prawomocnego uprawiania. Na pierwszej stronie Przyjemności tekstu pisał Roland Barthes: „odwrócę wzrok, to będzie moja jedyna negacja”. Słyszeliśmy przeto, że we Francji czy krajach anglosaskich naszemu terminowi „krytyka literacka” nic nie odpowiada, gdyż tam określenie to obejmuje różne teksty interpretujące literaturę, w tym także filologiczne dysertacje naukowe. U nas jednak nadal krytyka nie polegała na Barthesowskim odwracaniu wzroku, negacja wpisywana w gesty krytyczne była ujawniana, wypowiadana, zaczepna, kojarzyła się z takimi eksperckimi „wybrykami”, jak wartościowanie i hierarchizowanie. Uprawianie krytyki literackiej stawiało wręcz na pozycji staroświeckiego amatora literatury.
Źródło:
Wielogłos; 2011, 1, 9; 157-162
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Światło zza rzeki – kwestia tożsamości we współczesnej poezji Zaolzia
The light from across the River – the question of national identity in contemporary poetry from Zaolzie
Autorzy:
Różańska, Marta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1967916.pdf
Data publikacji:
2014-12-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
tożsamość
pogranicze
Zaolzie
poezja polska XX wieku
national identity
borderland
Polish poetry of the twentieth century
Opis:
Praca bada kwestię tożsamości narodowej na wybranych przykładach współczesnej poezji Zaolzia, regionu leżącego na polsko-czeskim pograniczu. Przynależność narodowa, będąca trudnym tematem dla mieszkańców ziemi podzielonej politycznie, rozpatrywana jest na płaszczyźnie przestrzennej oraz kulturowej. Głównymi toposami związanymi z problemem identyfikacji narodowej zaolziańskich poetów, wokół których umieszczane są wybrane utwory pisane po polsku oraz w gwarze cieszyńskiej, są granica, miasto, dom oraz język, religia i historia. W najnowszej poezji Zaolzia język przestaje być wyznacznikiem tożsamości narodowej autora. Zanika sztuczny podział na polskie i czeskie dziedzictwo kulturowe w imię wielojęzyczności i wielokulturowości. Niniejsza praca nakreśla obraz zróżnicowanego kulturowo pogranicza, które współcześnie odchodzi od wytyczania definitywnych granic w imię „dialogu kultur” i tożsamości bazującej na zaolziańskim genius loci.
The work explores the issue of national identity based on selected texts of contemporary poetry from Zaolzie – the region on the Polish-Czech borderland. The question of nationality, a difficult subject for the inhabitants of this politically-divided land, is examined at spatial and cultural levels. The central topoi – the border, city, house, language, religion and history – are associated with the problems of national identity of the Zaolzian poets; they are intrinsically present in selected works written in Polish language and its Cieszyn dialect. Yet in the latest Zaolzian poetry language ceases to be a determinant of national identity of these authors and therefore artificial division between Polish and Czech cultural heritages disappear in the name of multilingualism and multiculturalism. This study shows a picture of culturally diverse borderland, which nowadays has departed from the traditional view of borders differentiation; the borderland poets abandon the stereotypical divisions in the name of “dialogue of cultures” and identity based on Zaolzian genius loci.
Źródło:
Edukacja Międzykulturowa; 2014, 3; 239-264
2299-4106
Pojawia się w:
Edukacja Międzykulturowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziesięć sążni w dół albo dziesięć uwag o płynności i głębi
Ten fathoms down, or ten remarks on fluidity and depth
Autorzy:
Hoffmann, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1391647.pdf
Data publikacji:
2016-12-20
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Barańczak
Polish poetry of the 20th century
interpretation
modernism
poezja polska XX wieku
interpretacja
modernizm
Opis:
The text is an interpretation of Stanisław Barańczak’s poem From the introduction to a phrasebook. The reading of the lyric reveals a basic organizing opposition, i.e. the dichotomy of “liquidity” (“shallowness”) and “depth”. The final parts of the interpretation present the role of poetic language (defined through modernistic concepts) as a language that gives the opportunity to counter the aporia inherent in every act of communication.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2016, 26; 163-173
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Życie z kropką u nogi”. Poetyckie renarracje Wisławy Szymborskiej
„Living with a full stop at one’s feet”. Poetic re-narrations of Wisława Szymborska
Autorzy:
Grądziel-Wójcik, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/579327.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Wisława Szymborska
poezja polska XX wieku
narracja
metarefleksja
narration
polish poetry of 20th century
metareflection
Opis:
Wiersze Wisławy Szymborskiej cechuje narracyjny sposób widzenia świata zderzony z poetycką formą. Opowiadanie wiąże się tu bowiem z odkrywaniem i rozumieniem rzeczywistości oraz kształtowaniem własnej tożsamości. Artykuł pokazuje rodzaje i ewolucję technik narracyjnych Szymborskiej, podkreślając ich poznawczy i etyczny wymiar. Jej poezja jest tu rozumiana jako indywidualna renarracja wielkiej opowieści życia, która niczego nie wyjaśnia i nie porządkuje, jest jednak konieczna, by podmiot mógł istnieć świadomie. Gest narracyjny poetki stanowi zarazem gest autorefleksyjny i ma wymiar metafizyczny, stając się wyrazem sprzeciwu wobec nicości.
The narrative way of seeing the world confronted with the poetic form is characteristic of Wisława Szymborska’s poems. A short story is not only linked with discovering and understanding the reality but also with creating the individual identity. The article presents the variety of types and the evolution of Szymborska’s narrative techniques emphasizing their cognitive and ethical sphere. Her poetry is understood as the individual re-narration of the great story of life, which neither explains nor organises anything, yet is necessary for the lyrical subject to exist consciously. The poet’s auto-reflective narrative gesture adds to the metaphysical dimension and as such simultaneously becomes the expression of opposition to nothingness.
Źródło:
Zagadnienia Rodzajów Literackich; 2014, 57/114 z. 2; 111-121
0084-4446
Pojawia się w:
Zagadnienia Rodzajów Literackich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura jako wehikuł tajemnicy. O pisarstwie Jerzego Grotowskiego
Literature as Vehicle. On Jerzy Grotowski’s Writing
Autorzy:
Kosiński, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32054989.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Jerzy Grotowski
Polish theatre of 20th century
Polish literature of 20th century
teatr polski XX wieku
literatura polska XX wieku
Opis:
Jerzy Grotowski (1933–1999), considered to be one of the greatest theatre artists of the 20th century, frequently expressed his ambivalent relation to words, repeating that any true knowledge has to be obtained by practice. However, all his life he had been creating and publishing text. The volume collecting them all in print has 1131 pages. Researchers interpreting his art (e.g. Krzysztof Rutkowski, Zbigniew Osiński) and his close collaborators like Ludwik Flaszen many times underlined the importance of Grotowski’s writings, stressing a special function the literature played in the artist’s research. Following their recognitions, partly polemizing with them, one can formulate some basic assumptions concerning the character and functions of Grotowski’s writing and its relation to the main aspects of contemporary literature. This was the man of theatre appears to be also an aware creator of a literature paradoxically close related and working for a mystery beyond the words.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2022, 38; 59-74
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Koncert fortepianowy d-moll op. 60 „Słowiański” Feliksa Nowowiejskiego w świetle twórczości fortepianowej kompozytora
Feliks Nowowiejski’s Piano Concerto „Slavic” in d minor op. 60 in light of the composer’s piano works
Autorzy:
Renat, Maryla
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/454028.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
muzyka polska XX wieku
koncert fortepianowy
Feliks Nowowiejski
Nowowiejski
20th century Polish music
piano concerto
Opis:
Artykuł przybliża mało znane, niepublikowane dzieło z ostatnich lat twórczości wybitnego pol- skiego kompozytora Feliksa Nowowiejskiego. Omówienie tego utworu poprzedzają paragrafy przedstawiające wyniki dotychczasowych badań nad całą twórczością fortepianową tego kompo- zytora. Charakterystyka muzyki fortepianowej uwzględnia jej trzy etapy, ustalone przez pionier- skie badania Hermenegildy Ratajczak, przeprowadzone w latach 70. XX wieku. Konkluzje ba- daczki zostały uzupełnione komentarzami wykonawczyni pierwszego nagrania płytowego komple- tu dzieł fortepianowych Nowowiejskiego autorstwa Magdaleny Adamek-Kurgan oraz jej wnio- skami z badań nad twórczością fortepianową kompozytora, a także wynikami badań Ilony Dulisz, prowadzonymi nad juweniliami kompozytora, a także wynikami analiz własnych autorki artykułu, dokonanych głównie na podstawie źródeł rękopiśmiennych. Uwzględniono też literaturę porów- nawczą o charakterze kontekstowym. Zasadnicza treść dotycząca największego dzieła fortepianowego Nowowiejskiego przedstawio- na jest w trzech paragrafach. Odnosi się ona architektoniki, języka dźwiękowego, faktury i instru- mentacji Koncertu, ze wskazaniem na ogólną stylistykę oraz cechy indywidualne. Rozważania analityczne są ilustrowane przykładami nutowymi, kopiowanymi z autografu dzieła. Z badań wynika wniosek końcowy: Koncert fortepianowy d-moll „Słowiański” op. 60 Feliksa Nowowiej- skiego prezentuje syntezę doświadczeń twórczych w dziale twórczości fortepianowej kompozyto- ra. W sensie ideowym wyraża patriotyczną postawę twórcy i realizację jego założenia wspólnoty słowiańskiej, podaną językiem muzyki.
This article introduces the little-known unpublished work of the last years’ creative life of the outstanding Polish composer Feliks Nowowiejski. The presentation of this composition is preced- ed by a presentation of the state of the studies made to date on all the piano works of this artist. The characterization of the piano music takes into account its three stages, defined by Hermenegilda Ratajczak’s pioneering research, conducted in the 1970s. The conclusions of this researcher were supplemented by the commentary by the performer Magdalena Adamek-Kurgan, coming from the first record of Nowowiejski's complete piano works and by her conclusions drawn from the studies on the composer's piano work, as well as the results of Ilona Dulisz’s research on the composer’s juvenile works and the results of the research by the author of the article herself did mainly on the basis of manuscript sources. Comparative literature of a contextu- al nature has also been analysed. The main part of the article focuses on Nowowiejski’s greatest piano work and is presented in three chapters. They concern architecture, sound language, texture and instrumentation of the Concerto, and focus on the general style and individual characteristics. Analytical considerations are illustrated with musical examples copied from the autograph of the work. The conclusion of the study is as follows: Piano Concerto „Slavic” in d minor op. 60 by Feliks Nowowiejski consti- tutes the synthesis of the composer's creative experiences. It expresses a patriotic attitude of the creator and implements his idea of a Slavic community, conveyed by the language of music.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2016, 11; 9-39
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wszystko jest warte opisania”. Przypadek Jacka Baczaka
“Everything is Worth Describing:” The Case of Jacek Baczak
Autorzy:
Szczęsna, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1216902.pdf
Data publikacji:
2020-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Jacek Baczak
20th century Polish literature
20th century Polish prose
death in literarure
SOMATOPOETICS
body in literature
twórczość Jacka Baczka
proza polska XX wieku
somatopoetyka
literatura polska XX wieku
ciało w literaturze
śmierć w literaturze
Opis:
Zapiski z nocnych dyżurów Jacka Baczaka to rzecz o nieobecnym w kulturze, przemilczanym hospicyjnym świecie będącym przestrzenią spotęgowanej obcości. Baczak podejmuje próbę jego opisania, wysłowienia nagromadzonego tam cierpienia, powolnego odchodzenia i śmierci. Jego opis nie może odwoływać się do gotowych matryc, schematów czy wypróbowanych i oswojonych języków. Opis powstaje więc z elementów najprostszych, najbardziej przezroczystych, ascetycznych. Staje się dzięki temu dojmująco wiarygodny, służebny. Zachowując dalece idącą powściągliwość wobec spraw ostatecznych, boleśnie dotyka.
Zapiski z nocnych dyżurów by Jacek Baczak is devoted to the world of hospices, which is generally absent from the world of multiplied presence. Baczak tries to describe it, to express the suffering of this place through words, slowly passing away, and death. His description cannot refer to ready-made matrices, schemes or tested and familiar languages. His description is thus constructed from the simples, the most translucent, ascetic elements. Thanks to this, it becomes poignantly genuine and serving. While restrained in the face of death, it is also moving.
Źródło:
Forum Poetyki; 2020, 19; 63-75
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Le conte dans la poésie catastrophiste : Krzysztof Kamil Baczyński et Tadeusz Gajcy
The Fairy Tale in Catastrophist Poetry: Krzysztof Kamil Baczyński and Tadeusz Gajcy
Autorzy:
Vandenborre, Katia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690269.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
katastrofizm
baśń
cudowność
poezja polska XX wieku
catastrophism
fairy tale
the supernatural
Polish poetry of 20th Century
Opis:
In the present article an attempt is made to describe the use of fairy tale in catastrophist poetry, focusing more specifically on Krzysztof Kamil Baczyński and Tadeusz Gajcy’s works. Both poets allude to the despair of the Second World War by contrasting the idyllic Arcadia of fairytale world with the hopeless universe of the apocalyptic reality. Unconnected with the reality, fairy tale may seem unattainable, like an unseizable dream. But it can also be the victim of the omnipresent evil of the war and decomposes from the inside, unable to avoid its baleful power. A careful analysis of Baczyński and Gajcy’s works shows that this subtle relationship between fairy tale and evil or death recurs in their poetry, and is even widespread in their period. The popularity of this strategy raises therefore the question of the existence of a separate category that could be called ‘catastrophist fairy tale’. The paper is divided into three parts: the first part is devoted to Baczyński, the second one — to Gajcy and the third one offers a synthetic reflection on the notion of ‘catastrophist fairy tale’.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2014, 69; 163-175
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Tadeusz Kantor – Engagement – Multiplication – Participation
Tadeusz Kantor – zaangażowanie – multiplikacja – partycypacja
Autorzy:
Łarionow, Dominika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/593895.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Tadeusz Kantor
Polish art in XX century
The Situationist International
Guy Debord
The Foksal Galery in Warsaw
sztuka polska XX wieku
Międzynarodówka Sytuacjonistów
Galeria Foksal
Opis:
The article discusses the Multipart project prepared by Tadeusz Kantor for the Foksal Gallery in Warsaw (1970 and 1971). The name's neologism arose from the combination of words: multiplication and participation. The author's intention was formulated in the manifesto accompanying the whole event. For Kantor, it was important to question the notion of a work of art against growing consumerism. The artist was the author of a project of 40 canvases, which were used for umbrellas. The performers of the whole were students of the Academy of Fine Arts in Warsaw. The works were sold at the vernissage to start the second part of the Multipart. The spectators' participation was secured with a carefully written contract and assumed that the final shape of the work would be created through and through the recipient's creativity. From today's historical perspective, thanks to the works of Claire Bishop, it is quite easy to see the ideas of the artist of Polish convergence with the ideas of the Situationalist International. Kantor, with all the fascination with the possibility of active involvement of the viewer in the creation of the work, did not associate his actions with politics or any aspect of politics. This fact clearly separates his way of thinking about the function of art in the modern world from the leftist movement of situationists.
Artykuł omawia akcję Multipart przygotowaną przez Tadeusza Kantora dla Galerii Foksal w Warszawie (1970 i 1971). Neologizm nazwy powstał z połączenia słów: multiplikacja i partycypacja. Intencja autora została sformułowana w towarzyszącym całemu wydarzeniu manifeście. Dla Kantora było ważne zakwestionowanie pojęcia dzieła sztuki wobec narastającego wokół konsumpcjonizmu. Artysta był autorem projektu 40 płócien, do których doszyto parasole. Wykonawcami całości byli studenci Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Prace zostały sprzedane na wernisażu by rozpocząć drugą część Multipartu. Partycypacja widzów została obwarowana dokładnie spisaną umową i zakładała, że ostateczny kształt dzieła powstanie poprzez i dzięki kreatywności odbiorcy. Z dzisiejszej perspektywy historycznej, dzięki opracowaniom Claire Bishop dość łatwo można się dopatrzeć w pomysłach Kantor zbieżności z ideami Międzynarodówki Sytuacjonistycznej. Kantor, przy całej fascynacji możliwością aktywnego zaangażowania widza w kreację dzieła, swojego działania nie wiązał z polityką czy jakimkolwiek aspektem polityczności. Fakt ten wyraźnie oddziela jego sposób myślenia o funkcji sztuki we współczesnym świecie od zbudowanego na korzeniach lewicowych ruchu sytuacjonistów.
Źródło:
Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2018, 20; 235-244
1641-9278
Pojawia się w:
Art Inquiry. Recherches sur les arts
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recepcja poezji Bolesława Leśmiana w Bułgarii
Autorzy:
Aleksandrova, Steliana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/681456.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
poetry translation
reception
Polish poetry
Bolesław Leśmian
przekład poetycki
recepcja
polska poezja XX wieku
Opis:
The article examines the reception of Bolesław Leśmian’s translated works in Bulgaria: the main characteristics of his poetry, the poems that have been translated in Bulgarian. It points out the difficulties in translating XX century Polish poetry in Bulgarian.
Artykuł poświęcony jest recepcji przekładów poezji Bolesława Leśmiana w Bułgarii: głównym cechom jego poetyckiego warsztatu oraz formalnym charakterystykom tekstów przetłumaczonych na język bułgarski. Autorka wskazuje na trudności na które napotykają w Bułgarii tłumacze polskiej poezji dwudziestowiecznej.
Źródło:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie; 2015, 4
2449-8297
Pojawia się w:
Zeszyty Cyrylo-Metodiańskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“The Sense of Form” in the Poetry of Wisława Szymborska and Czesław Miłosz
„Zmysł formy” w poezji Wisławy Szymborskiej i Czesława Miłosza
Autorzy:
Grądziel-Wójcik, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2012245.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
Czesław Miłosz
Wisława Szymborska
poezja polska w XX wieku
utwór poetycki
Polish poetry of XX century
poem
Opis:
The article addresses the sources behind the poems of Wisława Szymborska and Czesław Miłosz. The focal point of Miłosz’s poetry is the concept of Entirety, which is intertwined with his religious worldview, whereas the world in Szymborska’s poetry lacks a metaphysical structure based on a number of divine certainties. These fundamental differences are observed in the metrical decisions made as the shape of the poem becomes a test for the infinite, remaining outside reality. For both authors “the order, rhythm, form” seem to be the reasons for the existence of poetry and as such protect it from chaos and nothingness. However, Szymborska “thinks in verse” differently from Miłosz, undertaking her own “struggle with a poem.” This aspect of her work is analyzed in the article with reference to “I’m working on the world” and “Vermeer.”
Źródło:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2013, 3(6) cz.1; 91-106
2084-6045
2658-2503
Pojawia się w:
Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Szkic o kobiecości w trylogii antycznej Jacka Bocheńskiego
Autorzy:
Dąbrowska, Justyna E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607916.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
women’s studies
ancient tradition
Polish literature of the 20th century
kobiecość
obraz kobiety
tradycje antyczne
literatura polska XX wieku
Opis:
Jacek Bocheński’s ancient trilogy includes three novels – Boski Juliusz (1961), Nazo Poeta (1969) and Tyberiusz Cezar (2009). The study is an attempt to analyze the image of two women, supporting characters – Corinna and Julia the Elder. Bocheński described them as persons who are the cause of suffering and great pain for men related to them. At the same time, they are completely subordinated to the patriarchal system.
Na trylogię antyczną Jacka Bocheńskiego składają się trzy powieści – Boski Juliusz (1961), Nazo Poeta (1969) oraz Tyberiusz Cezar (2009). Szkic jest próbą analizy wizerunków dwóch kobiet, drugoplanowych bohaterek – Korynny i Julii Starszej. Bocheński opisuje je jako osoby będące przyczyną bólu i cierpienia mężczyzn. Jednocześnie są całkowicie poddane systemowi patriarchalnemu.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2015, 33, 1
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próba opisania świata… Świat z góry na dół w Pieczerskiej Ławrze w Kijowie Tadeusza Kubiaka
Autorzy:
Bobryk, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030898.pdf
Data publikacji:
2017-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Tadeusz Kubiak
Polish poetry of the 20th century
descriptive poetry
poetics of space
poezja polska XX wieku
poezja opisowa
poetyka przestrzeni
Opis:
The article provides an interpretation of Tadeusz Kubiak’s Świat z góry na dół w Pieczewskiej Ławrze w Kijowie [The World Upside Down in Pechersk Lavra in Kyiv]. The poem presents a description of Lavra’s interior, which makes a closed and harmonious entity, “the world”. This entity is gradational rather, than homogeneous. The direction of gradation is indicated in the title and finds its embodiment on the level of style and motif. The space depicted can be divided onto two separate parts: the sacred and the profane, the boundaries of which are defined by “the wall.”
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2017, 12, 7; 485-495
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elementy rodzimego folkloru w polskich sonatach skrzypcowych XX wieku
Local folklore elements in 20th century Polish violin sonatas
Autorzy:
Renat, Maryla
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/454058.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
polska sonata skrzypcowa XX wieku
20th century Polish violin sonata
Opis:
Artykuł ukazuje inspiracje folklorystyczne zawarte w polskich sonatach skrzypcowych powsta- łych w XX wieku: Rozważania analityczne dotyczą 8 dzieł z I połowy i 3 z II połowy XX wieku. Większość tych kompozycji należy do nurtu tzw. „zapomnianej muzyki polskiej”. Oto ich wykaz z datowaniem: — Michał Józefowicz, Sonata d-moll na skrzypce i fortepian op. 12 (1902), — Henryk Melcer, Sonata G-dur na skrzypce i fortepian (1907), — Józef Szulc, Sonata a-moll na skrzypce i fortepian op. 61 (przed 1908), — Franciszek Brzeziński, Sonata D-dur na skrzypce i fortepian op. 6 (1910), — Witold Friemann, Sonata e-moll „Polska” na skrzypce i fortepian op. 15 (1913), — Stefan Bolesław Poradowski, 3 Sonatiny na dwoje skrzypiec op. 11a (1923), — Alfred Gradstein, Sonatina C-dur na skrzypce i fortepiano (1937), — Stanisław Wisłocki, Sonata F-dur na skrzypce i fortepian (1942), — Jerzy Kolasiński, Sonatina na skrzypce i fortepian „alla rustica” (1971), — Jerzy Młodziejowski, Sonata na dwoje skrzypiec (1972), — Joanna Bruzdowicz, I Sonata „Il Ritorno” na skrzypce solo (1990). Omówienie tych utworów następuje w porządku chronologicznym. Celem przeprowadzonych analiz jest uzyskanie odpowiedzi na następujące pytania: 1. Które elementy polskiego folkloru zaistniały w sonacie polskiej XX wieku? 2. W jaki sposób zostały zastosowane, a więc jakie techniki kompozytorskie wykorzystano w ich opracowaniu? 3. Jaką funkcję nadali tym utworom poszczególni twórcy? Każdy z utworów poddany jest analizie rozpatrującej wymienione wcześniej problemy badawcze i zilustrowany przykładami nutowymi. Z badań wynika, że w tym gatunku zaistniały cztery elementy polskiego folkloru, zastosowane w odmienny sposób przez różnych twórców. Należą do nich: — cechy melorytmiczne tańców mazurowych (w strukturach tematów oraz jako stylizacja w funkcji części sonaty – w 6 utworach), — stylizacje krakowiaka w funkcji finału sonaty – w 2 utworach, — nawiązanie do charakteru poloneza (cechy melorytmiczne tematów w 2 utworach), — stylizacja śpiewów góralskich, tzw. „Wierchowej nuty” w funkcji części wolnej – w 1 utworze.
The article shows folklore inspirations contained in Polish violin sonatas composed throughout the 20th century: analytical considerations apply to 8 works created in the first half and 3 in the second half of the 20th century. Most of these compositions, listed below with dates, belong to the so-called current of ‘Forgotten Polish music’: — Michał Józefowicz, Sonata in D minor for violin and piano op. 12 (1902), — Henryk Melcer, Sonata in G major for violin and piano (1907), — Józef Szulc, Sonata in A minor for violin and piano op. 61 (before 1908), — Franciszek Brzeziński, Sonata in D major for violin and piano op. 6 (1910), — Witold Friemann, Sonata in E minor „Polish” for violin and piano op. 15 (1913), — Stefan Bolesław Poradowski, 3 Sonatinas for two violins op. 11a (1923), — Alfred Gradstein, Sonatina in C major for violin and piano (1937), — Stanisław Wisłocki, Sonata in F major for violin and piano (1942), — Jerzy Kolasiński, Sonatina for violin and piano „alla rustica” (1971), — Jerzy Młodziejowski, Sonata for two violins (1972), — Joanna Bruzdowicz, I Sonata „Il Ritorno” for violin solo (1990). The paper discusses these works in chronological order. The purpose of the analysis is to find answers to the following questions: 1. Which elements of Polish folklore appeared in the 20th century Polish sonata? 2. How were they implemented, and therefore what compositional techniques were used in their creation? 3. What function was ascribed to these works by individual composers? Each of the compositions is analysed with reference to the above mentioned research problems and illustrated by examples of musical notation. Research shows that four elements of Polish folklore occur in this genre and that they are implemented in various ways by different authors. These include: — melo-rhythmic features in mazurka dances (in the theme structure and in the stylization of a movement in sonata – in 6 musical pieces), — „krakowiak” stylization in the finale movement of sonata – in 2 pieces, — a reference to the polonaise style (melo-rhythmic features in the themes of 2 pieces), — Górale songs stylization, the so-called „Wierchowa nuta” (‘Wierchowa genre’ – two-voice or multivocal melodic idea of mountain peak slow-pace songs – consisting of 1 musical phrase with repetition, sung by Polish Górale in Podhale) in the slow movement – in 1 piece.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2015, 10; 59-92
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wczesna twórczość prozatorska Zofii Nałkowskiej i Iryny Wilde w kontekście literatury modernistycznej
Early prose by Zofia Nałkowska and Iryna Vilde in the context of modernist literature
Autorzy:
Yaniv, Yaryna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/942822.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Iryna Wilde
modernism
Polish prose of the twentieth century
Ukrainian prose of the twentieth century
literary criticism
psychologism
modernizm
proza polska xx wieku
proza ukraińska xx wieku
zofia nałkowska
krytyka literacka
psychologizm
Opis:
W artykule dokonano analizy porównawczej wczesnej twórczości Zofii Nałkowskiej i Iryny Wilde pod względem nowatorstwa zastosowanych technik pisarskich. W toku analiz wiele uwagi poświęcono motywom wspólnym obu pisarkom, zwłaszcza eksponowaniu przez nie wewnętrz-nego świata kobiety. Szczegółowo zanalizowano wypowiedzi współcze-snych krytyków na temat dzieł obu pisarek, wskazując pewne paralele.
The article presents a comparative analysis of early works by Zofia Nałkowska and Iryna Vilde due to their innovatory character in the literature of their era. The article examined the critical assessment of their works in detail and points out certain parallels in the reception of critics at the time. In the analysis,special attention has been given to similar themes in the works by both these writers, especially their focus on women’s inner world and search for new means of artistic expression.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2015, 04
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podziwiać i chronić. Wysiłki konserwatorów, publicystów i artystów na rzecz zachowania architektury wernakularnej Krzemieńca
Admire and protect. The efforts of monument protection officers, publicists and artists to preserve the vernacular architecture of Krzemieniec
Autorzy:
Cyniak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1927112.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
Krzemieniec
budownictwo drewniane
ochrona zabytków
sztuka polska XX wieku
sztetl
wooden architecture
protection of historical monuments, Polish art of the 20th century
shtetl
Opis:
W okresie dwudziestolecia międzywojennego można zaobserwować wzrost zainteresowania architekturą drewnianą Krzemieńca. Stanowiła ona wówczas nie tylko istotny temat poruszany w tekstach wspomnie¬niowych i publicystycznych, ale równocześnie jeden z kluczowych mo¬tywów pojawiających się w malarskich i graficznych przedstawieniach wołyńskiego miasteczka. Zachwytom literatów, publicystów i plastyków towarzyszyła także coraz bardziej pogłębiona refleksja nad kierunkami ochrony drewnianego dziedzictwa. Historyczne centrum Krzemieńca uznano za rezerwat konserwatorski. Na łamach „Życia Krzemienieckie¬go” rozgorzała dyskusja nad postulowanymi metodami i skalą profesjo¬nalnej ochrony konserwatorskiej zabytkowego centrum miejscowości, czego wyrazem są teksty publicystyczne analizowane w niniejszym arty¬kule. Lokalni społecznicy, dostrzegając świadectwa degradacji krzemie¬nieckiego pejzażu architektonicznego, podejmowali próby uwrażliwienia mieszkańców na estetyczne walory tradycyjnej zabudowy. W 1937 r. Krzemieniec odwiedził Generalny Konserwator Zabytków – Wilhelm Ka¬rol Henneberg. Wizyta ta zaowocowała podpisaniem czteropunktowego programu konserwatorskiego zabytkowej dzielnicy miasteczka. Nie po¬przestano jedynie na sformułowaniu urzędowych wytycznych. W okresie międzywojennym – dzięki funduszom publicznym – w miasteczku pro¬wadzono prace konserwatorskie, obejmujące zarówno zabytki architek¬tury monumentalnej, jak i wybrane domy mieszczańskie. Krzemieniecka akcja konserwatorska została w brutalny sposób przerwana we wrześniu 1939 r. W czasie II wojny światowej omawiany zespół architektury drew¬nianej zniknął z powierzchni ziemi. Świadectwem jego istnienia są już tylko międzywojenne fotografie, teksty publicystyczne i prace plastyczne.
During the interwar period there was a growing interest in the wooden architecture of Krzemieniec. At that time, it was not only an important issue discussed in memoirs and journalistic texts, but also one of the key motifs appearing in the paintings and graphic representations of the Volhynia town. The admiration of writers, publicists and artists was also accompanied by a deeper reflection on the directions of protec¬tion of the wooden heritage. The historical centre of Krzemieniec was declared a conservation reserve. In “Życie Krzemienieckie” magazine there was a discussion on the postulated methods and scale of profes¬sional conservation protection of the historic centre of the town, which is reflected in the journalistic texts analysed in this article. Recogniz¬ing the evidence of the degradation of the architectural landscape of Krzemieniec, local community activists made attempts to sensitize the residents to the aesthetic values of traditional architecture. In 1937 Krzemieniec was visited by Wilhelm Karol Henneberg, the General Monuments Inspector. This visit resulted in the signing of a four-point conservation programme for the historic district of the town. It was not confined to the formulation of official guidelines. In the interwar period, on the basis of public funds, monument protection works were carried out in the town, including both monumental architecture and selected burgher houses. The monument protection action in Krzemieniec was brutally interrupted in September 1939. During World War II, the dis¬cussed wooden architecture complex disappeared from the surface of the earth. The only evidence of its existence are interwar photographs, journalistic texts and art works.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2019, 1; 9-34
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Łzy lejąca” w arcydziełach muzyki polskiej XX wieku
„Mother weeping” in the masterpieces of Polish music of the 20th century
Autorzy:
Bolesławska-Lewandowska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2147542.pdf
Data publikacji:
2021-05-31
Wydawca:
Wyższe Seminarium Misyjne Księży Sercanów
Tematy:
Stabat Mater w muzyce polskiej
muzyka polska XX wieku
Szymanowski
Panufnik
Górecki
Padlewski
Penderecki
Stabat Mater in Polish music
Polish music in the 20th century
Opis:
Motyw Matki Bolesnej obecny jest w muzyce od wieków. Średniowieczna sekwencja Stabat Mater dolorosa przyniosła wiele znakomitych interpretacji. Jeśli chodzi o muzykę polską XX wieku, w pierwszej kolejności należy tu przywołać nazwisko Karola Szymanowskiego i jego arcydzieło Stabat Mater op. 53. Utwór ten, wykorzystujący tekst w języku polskim oraz odwołujący się do ludowości, wyznaczył jeden kierunek interpretacji motywu Matki Bolesnej w muzyce polskiej ubiegłego stulecia. Nawiązał do niego m.in. Andrzej Panufnik w niebanalnej interpretacji Gorzkich żali w suicie Hommage à Chopin na głos i fortepian, a przede wszystkim Henryk Mikołaj Górecki w Symfonii pieśni żałosnych. Drugą linię interpretacyjną wyznaczają kompozycje utrzymane w tradycji łacińskiej, bez wyraźnych odniesień do wątków polskich – jak Stabat Mater Romana Padlewskiego i Stabat Mater Krzysztofa Pendereckiego. Artykuł przybliża obie linie interpretacyjne motywu „łzy lejącej” w twórczości kompozytorów polskich XX wieku na przykładzie przywołanych wyżej arcydzieł polskiej kultury muzycznej ubiegłego stulecia.
The theme of the sorrowful mother has been present in music for centuries. The medieval sequence Stabat mater dolorosa brought many excellent interpretations. As far as the music of Polish composers in the 20th century is concerned, the first name to be mentioned is Karol Szymanowski and his masterpiece: Stabat Mater, Op. 53 (1926). This work, using a text in Polish and referring to folklore, set one direction for the interpretation of the theme of the sorrowful mother in the Polish music of the last century. It was continued by Andrzej Panufnik in his touching interpretation of Gorzkie żale in the suite Hommage à Chopin for voice and piano (1949), and particularly Henryk Mikołaj Górecki in his Symphony of Sorrowful Songs (1976). The second line is marked by compositions referring to the Latin tradition, with no clear references to Polish themes – such as Stabat Mater by Roman Padlewski (1939) and Stabat Mater by Krzysztof Penderecki (1962). The article outlines both lines of interpretation of the “Mother weeping” motif in the works of Polish composers of the 20th century on the example of the above-mentioned masterpieces of Polish musical culture of the last century.
Źródło:
Sympozjum; 2021, 1(40); 67-82
2543-5442
Pojawia się w:
Sympozjum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
[Rev.] Ks. Stefan Radziszewski, Kamińska ostiumiczna, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2011, ss. 272, bibliogr., indeks.
[Rev:] Father Stefan Radziszewski, Ostiumic Kamienska, Publishing Jednosc, Kielce 2011.
Autorzy:
Tytko, Marek Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951883.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
Anna Kamieńska (1920-1986)
poezja polska XX wieku
poezja religijna
liryka metafizyczna
literatura polska
Anna Kamienska (1920-1986)
Polish poetry of the 20th century religious poetry
metaphysical lyrics
Polish literature
Opis:
W recenzji książki monograficznej ks. Stefana Radziszewskiego pt. Kamińska ostiumiczna (‘Kamieńska w odrzwiach’) omówiono krótko jej strukturę, zawartość (treść) i konkluzje twórcy dzieła. Książka dotyczy opisu i analizy poezji polskiej poetki chrześcijańskiej Anny Kamieńskiej (1920-1986). Autor monografii objął badaniem całą twórczość poetycką tej poetki (wszystkie tomiki wierszy). Ks. Radziszewski wprowadził kategorię ‘ostiumiczności’, którą rozumie czworako (definiuje to na s. 238): 1. dziedzictwo poetyki quasi sacrum, 2. negacja negacji (interpretacja symboliczna), 3. swoiste odczytanie apokastasis panton [odnowienia całego bytu], 4. realizacja idei paschalnej.
In his review of the monographic book by father Stefan Radziszewski Ostiumic Kamienska (‘Kamienska in the door’) the author briefly discussed the structure, content and conclusions of this work. The book is concerned with the description and analysis of the poetry of Anna Kamienska (1920-1986) a Polish Christian poet. In his monograph Stefan Radziszewski dealt with all of Kamienska’s poetic works. He introduced the category ‘ostiumicsness’ that he understood in four ways (he defined it on p. 238): 1. heritage of the ‘quasi sacred ‘ poetics, 2. the negation of negation (a symbolic interpretation), 3. specific re-reading of apokatastasis panton [renewal of all the being], 4. realization of the paschal idea.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 4(8); 217-220
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nadia Boulanger and Her Role in Polish Music — in the Light of Zygmunt Mycielski’s Writings
Nadia Boulangeri jej rola w muzyce polskiej — w świetle pism Zygmunta Mycielskiego
Autorzy:
Bolesławska-Lewandowskav, Beata
Kijak, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2179096.pdf
Data publikacji:
2023-03-21
Wydawca:
Związek Kompozytorów Polskich
Tematy:
Nadia Boulanger
Zygmunt Mycielski
Nadia Boulanger and Polish music
Polish 20th-century music
French-Polish musical relations
Nadia Boulanger a muzyka polska
muzyka polska XX wieku
polsko-francuskie związki muzyczne
Opis:
Zygmunt Mycielski (1907–1987), a composer and writer on music, was one of the pupils of Nadia Boulanger (1887–1979). In his writings he often stressed the role which this eminent French teacher played in the development of a whole generation of Polish (and not only Polish) composers. Not only did Mycielski owe a lot to her personally, but he also clearly saw the significance of her teaching to the further fate of Polish music. He remained her friend, introduced her to Poland, and often mentioned both his education under her wings and the importance of her teaching. The article presents the figure and role of Nadia Boulanger in the light of the writings of Zygmunt Mycielski.
Zygmunt Mycielski (1907–1987), kompozytor i pisarz muzyczny, był jednym z wychowanków Nadii Boulanger (1887–1979). Wielokrotnie w swych tekstach podkreślał rolę tej wybitnej francuskiej pedagog dla rozwoju całej generacji kompozytorów polskich (i nie tylko). Nie tylko sam wiele jej zawdzięczał, ale wyraźnie dostrzegał znaczenie jej nauczania dla dalszych losów polskiej muzyki. Pozostał jej przyjacielem, zapoznawał ją z Polską, wielokrotnie też wspominał zarówno czasy swej edukacji pod jej skrzydłami, jak i pisał o wadze jej nauczania. Artykuł ukazuje postać i rolę Nadii Boulanger w świetle wspomnień i zapisków Zygmunta Mycielskiego.
Źródło:
Polski Rocznik Muzykologiczny; 2022, 20; 38-52
1733-9871
2719-7891
Pojawia się w:
Polski Rocznik Muzykologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czym są „Kwiaty polskie” Tuwima?
What is „Kwiaty polskie” by Tuwim?
Autorzy:
Ratajska, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682605.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Polish poetry in the 20th century
Julian Tuwim’s literary output
„Kwiaty polskie”
polska poezja XX wieku
twórczość Juliana Tuwima
Opis:
The text is a record of the last public appearance of Prof. Krystyna Ratajska Ph.D. (1938–2017) devoted to Kwiaty polskie ( Polish Flowers) presented o n 13 September in Dom Literatury in Lodz during a discussion panel being a fragment of the event Urodziny Juliana Tuwima 2017 (Julian Tuwim’s Birthday 2017). The introduction to the lecture recalls the circumstances of the origin and issue of genre affiliation of Kwiaty Polskie. Tuwim’s utterances from his correspondence lead to observations concerning the formal innovative character of the poem in question. Kwiaty Polskie may be called a “colourful kaleidoscope”, a catch-all form representing new quality which allows for different genres and ways of speaking about the world. This is a poem which may contain different qualities and stylistic tones. Composing this poem by the poet may be also compared to creating a bunch of flowers, assembling a colourful whole from fragments diversified with regard to the genre, which makes it a syncretic work, a literary hybrid. Tuwim’s Kwiaty polskie is also a “biographical reading” composed of different fragments whose unchronological, associative order is governed by memory. The author of the lecture also recalls the relations of Ignacy Dziewierski, the poem’s main protagonist, with Tuwim. Like the poet himself he is a talented artist dealing with art of different kinds (both high and low). He may be also perceived as his spiritual portrait seeking consolation and escape from fear, emptiness and death in his art. According to the author, Kwiaty Polskie is, all in all, a work born out of Tuwim’s micrological passion and his attention to detail, depicting the world in the creation of which sensory elements, particles, pieces and traces become the building material.
Tekst jest zapisem ostatniego publicznego wystąpienia prof. dr hab. Krystyny Ratajskiej (1938–2017), poświęconego Kwiatom polskim, przedstawionego 13 września 2017 roku w Domu Literatury w Łodzi podczas panelu dyskusyjnego, stanowiącego fragment imprezy Urodziny Juliana Tuwima 2017. W wykładzie tym zostały na wstępie przypomniane okoliczności genezy i kwestie gatunkowej przynależności Kwiatów polskich. Przytaczane przez Autorkę wypowiedzi Tuwima, zaczerpnięte z jego korespondencji, wiodą do spostrzeżeń dotyczących nowatorstwa formalnego tego poematu. Kwiaty polskie można nazwać „barwnym kalejdoskopem” – formą pojemną, stanowiącą nową jakość, która dopuszcza rozmaite gatunki oraz sposoby mówienia o świecie. To utwór, w którym mogą się zmieścić różne jakości i rozmaite tonacje stylistyczne. Można też komponowanie tego poematu przez poetę porównać do tworzenia bukietu – do składania barwnej całości z fragmentów gatunkowo różnorodnych, co sprawia, że staje się on utworem synkretycznym – literacką hybrydą. Kwiaty polskie Tuwima to także zbudowana z przeróżnych fragmentów „lektura biograficzna”, której niechronologicznym, asocjacyjnym porządkiem rządzi pamięć. Autorka wykładu przypomina również o powinowactwach głównego bohatera poematu – Ignacego Dziewierskiego – z Tuwimem. To, podobnie jak poeta, twórca utalentowany, uprawiający sztukę różnego typu (zarówno wysoką, jak i niską). Może on jednak być także postrzegany jako jego portret duchowy – poszukający w uprawianej przez siebie sztuce pociechy i ucieczki przed lękiem, bezsensem i śmiercią. Według Autorki Kwiaty polskie to, w końcu, utwór zrodzony z mikrologicznej pasji Tuwima – z zamiłowania do szczegółów i drobiazgów – ukazujący świat, w którego kreacji budulcem stają się zmysłowe ułamki, drobiny, okruchy, ślady.
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2018, 7; 359-372
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Perpetuum mobile, czyli kilka uwag o autotematyzmie
Literature’s Perpetuum Mobile, or A Few Words on Self-Referentiality
Autorzy:
Grądziel-Wójcik, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1363550.pdf
Data publikacji:
2015-12-02
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Artur Sandauer
autobiography
self-referentiality
modernism
twentieth-century
Polish literature
twentieth-century Polish literature
Modernizm
polska literatura XX wieku
autotematyzm
autobiografizm
Opis:
Artykuł przedstawia w dużym skrócie historię rozumienia pojęcia ‘autotematyzm’, zaproponowanego w połowie ubiegłego wieku przez Artura Sandauera i znacząco ewoluującego w refleksji badawczej w następnych dziesięcioleciach. Problemy definicyjne z autotematyzmem związane były zarówno z jego płynnością terminologiczną, jak i zakresem występowania tego zjawiska, uzależnionego od wpływu zmieniającej się literatury oraz języków jej opisu. Autorka proponuje ujmować rozwój autotematyzmu jako konsekwencję zwrotu lingwistycznego, sytuując go w centrum modernizmu, którego dominanty uwyraźnia, stając się operatywnym narzędziem interpretacji nowoczesności. Jednocześnie zwraca uwagę na wątek uprzywilejowujący podmiotowość w myśleniu o autotematyzmie oraz ścisłe jego powiązanie z autobiografizmem, widoczne w szczególny sposób po przełomie poststrukturalistycznym.
The article presents a short history of the development of the concept of autotematyzm, a term proposed in the mid twentieth century by Artur Sandauer, referring to a kind of self-referentiality, that evolved considerably in scholarly thought in subsequent decades.  Problems in defining the term relate to both its terminological fluidity and the scope of its use, dependent on the influence of literature as it changed and the languages used to describe and analyze it.  The author proposes to formulate the development of the term as a result of the linguistic turn and thus situates it at the center of modernism, whose dominants it expresses, becoming an operative tool for the interpretation of modernity. At the same time, she directs readers’ attention to the current that privileges subjectivity in the reflection on self-referentiality, and its close connection with autobiography, particularly visible after the post-structuralist rupture.
Źródło:
Forum Poetyki; 2015, 2; 108-119
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historycy polscy na emigracji wobec koncepcji Europy Środkowo-Wschodniej po 1945 roku
Autorzy:
Stobiecki, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690006.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
East-Central Europe
Polish historiography in XX century
Oscar Halecki
Piotr S. Wandycz
Anna M. Cienciała
Marian K. Dziewanowski
Europa Środkowo-Wschodnia
historiografia polska w XX wieku
Oskar Halecki
Opis:
Since the beginning of the twentieth century, historians have been increasingly interested in East-Central Europe. The purpose of the article is to analyse different ways of understanding the concept of East-Central Europe by Polish historians in exile after the Second World War. The author focuses attention mainly on the interpretations advanced by Oskar Halecki and Piotr S. Wandycz and, to a lesser degree, by Anna Cienciała and Marian K. Dziewanowski. All of these historians have been instrumental in making American historiographers see the history of the lands between Russia and Germany as distinct from Russian studies. Developed by P. S. Wandycz, the metaphor of a “laboratory where one tests different political systems” can be regarded as a fair representation of these historians’ understanding of the concept of East-Central Europe.
Europa Środkowo-Wschodnia od początku XX stulecia wzbudzała coraz większe zainteresowanie historyków. Celem artykułu jest analiza różnych interpretacji historiograficznego fenomenu „Europy Środkowo-Wschodniej” rozwijanych w środowisku polskich historyków emigracyjnych po II wojnie światowej. W centrum zainteresowania autora pozostają przede wszystkim wypowiedzi Oskara Haleckiego, Piotra S. Wandycza oraz w mniejszym stopniu Anny Cienciały i Mariana K. Dziewanowskiego.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2016, 8
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Znikomek wśród innobytów. Przyczynek do anatomii Leśmianowskiej wyobraźni
Znikomek among other-beings. Analysis of the anatomy of Leśmian’s imagination
Autorzy:
Michałowski, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/682680.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
zoologia fantastyczna
Leśmian Bolesław
Polish poetry in the 21st century
bestiary
mythology
fantastic zoology
science fiction
contemporary literature
tradition of culture
poezja polska XX wieku
bestiariusz
mitologia
fantastyka naukowa
literatura współczesna
tradycja kultury
Opis:
The article is an attempt to situate the world of peculiar creatures created in the ballads of Bolesław Leśmian with other bestiaries drawn from mythology and literary creations in the field of science fiction, fairy tales and grotesque, creativity for children and popular culture, by, for instance, Jorge Luis Borges, Stanisław Lem, Konstanty Ildefons Gałczyński, Maciej Wojtyszko. Against this background, the distinctiveness of Leśmian’s imagination makes us call it a fantastic ontology and references to the category of “other-beings”. Leśmian creates his characters in an anti-anthropocentric perspective as an alternative existence. Their appearance remains undetermined as the residual characteristics dispersed in the narrative focus primarily on their existence marginalized with regard to the real world. An overviewof the most important Leśmian creatures closes with a detailed interpretation of the ballad Znikomek from the collection Napój cienisty (Shadowy Drink).
Artykuł jest próbą usytuowania świata osobliwych stworów kreowanych w balladach Bolesława Leśmiana wobec innych bestiariuszy wywiedzionych z mitologii oraz literackich kreacji w zakresie: science fiction, baśni i groteski, twórczości dla dzieci i kultury popularnej, m.in. Jorge Luisa Borgesa, Stanisława Lema, Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Macieja Wojtyszki. Na tym tle odrębność wyobraźni Leśmiana skłania do nazwania jej ontologią fantastyczną i odniesienia do kategorii „innobytu”. Leśmian kreuje swe postaci w perspektywie anty-antropocentrycznej – jako istnienia alternatywne. Ich wyglądy pozostają niedookreślone, gdyż szczątkowe charakterystyki rozpraszone w narracji skupiają się przede wszystkim na ich marginalizowanej wobec świata realnego egzystencji. Przegląd ważniejszych Leśmianowskich stworów zamyka szczegółowa interpretacja ballady Znikomek ze zbioru Napój cienisty.  
Źródło:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze; 2018, 7; 177-193
2299-7458
2449-8386
Pojawia się w:
Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lapsus calami, czyli „radość czytania” Barańczaka
Lapsus calami: or, the Joy of reading Barańczak
Autorzy:
Grądziel-Wójcik, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1391589.pdf
Data publikacji:
2016-12-20
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Stanisław Barańczak
Wisława Szymborska
20th-century Polish poetry
engaged poetry
poetical conceit
versification
polska poezja XX wieku
poezja zaangażowana
koncept poetycki
wersyfikacja
Opis:
The article presents and interpretation of a Stanisław Barańczak’s poem Łono przyrody [The Bosom of Nature], seldom discussed by specialists. This seemingly simple poem from the volume Ja wiem, że to niesłuszne [I Know It’s Not Right] (1977) elaborates on the common idiomatic phrase ‘the bosom of nature’ and proves to be a masterful and intricate artistic declaration of existential and political disobedience. The “I” of Barańczak’s poem is something of a lapsus of Nature and History, standing in opposition to the mindless existence and enslavement of the communist state. In this sense he is very similar to the subject of Wisława Szymborska’s verse. Her poetic oeuvre, translated and discussed on numerous occasions by Barańczak himself, is indeed an important interpretive context here. The article points to the relationships between specific texts by both poets and depicts similarities and differences between their poetic outlooks.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2016, 26; 13-30
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sonata d-moll op. 9 Karola Szymanowskiego. Geneza – technika kompozytorska – recepcja – opinie
Sonata in D minor, Op. 9 by Karol Szymanowski. Genesis – reception – compositional technique
Autorzy:
Renat, Maryla
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/453984.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
polska muzyka skrzypcowa XX wieku
sonata skrzypcowa
Karol Szymanowski
Polish violin music of the 20th century
the violin sonata
Opis:
Artykuł syntetyzuje wszelkie informacje, komentarze, omówienia na temat Sonaty d-moll na skrzypce i fortepian op. 9 Karola Szymanowskiego i prezentuje dokładną analizę formy i języka dźwiękowego tego dzieła. Układ treści zawarty jest w 5 paragrafach: 1) Wstęp, 2) Geneza, 3) Recepcja, 4) Technika kompozytorska, 5) Sonata d-moll w literaturze muzykologicznej. Pierwszy z nich podaje wstępne uwagi o stylu skrzypcowym kompozytora. Drugi przytacza wszystkie dane i okoliczności, dotyczące powstania Sonaty d-moll na podstawie polskiego piśmiennictwa. Trzeci to przegląd recenzji utworu po pierwszych publicznych wykonaniach w Polsce i za granicą. Czwarty paragraf jest centralną częścią artykułu i traktuje o technice kompozytorskiej. Podzielony został na 7 zagadnień: 1. Architektonika, 2. Budowa współczynników formalnych, 3. Technika pracy tematycznej, 4. Plan tonalny utworu, 5. Właściwości melodyki, 6. Faktura a harmonika i tonalność, 7. Relacje interinstrumentalne. Rozważania analityczne ujęte zostały w dwustopniową strukturę, z zaakcentowaniem zagadnień szczegółowych. Analiza formy i środków techniczno-wyrazowych utworu ma na celu ukazanie dojrzałości twórczej tego młodzieńczego dzieła. Ilustrowana jest pięcioma przykładami zapisu nutowego. Ostatni paragraf stanowi przegląd opinii na temat Sonaty d-moll Szymanowskiego, zawartych w literaturze polskiej i obcojęzycznej (niemieckiej, angielskiej, francuskiej), poświęconej biografii i twórczości kompozytora. Problematyka poruszana w artykule poparta jest licznymi cytatami, zaczerpniętymi z monografii badaczy polskich i obcych. Artykuł zwieńczony jest wnioskami końcowymi. Do tekstu dołączono wykaz nagrań płytowych omawianej Sonaty.
The article synthesizes all information, analyses and comments on ‘Sonata in D minor for violin and piano’, op. 9 by Karol Szymanowski, and offers a thorough study of the musical form and language of the work. The content is divided into 5 paragraphs: 1) Introduction, 2) Genesis, 3) Reception, 4) Compositional technique, 5) ‘Sonata in D minor’ in musicological literature. The first of these makes preliminary observations on the composer’s violinistic style. The second lists all the data and circumstances relating to the creation of ‘Sonata in D minor’ on the basis of Polish literature. The third one examines the reviews of the work after the first public performances in Poland and abroad. The fourth section, which constitutes the central part of the article, deals with the composinal technique and has been divided into 7 areas: 1. Architecture, 2. The structure of formal elements, 3. Thematic work technique, 4. The tonal plan of the composition 5. Melody characteristics 6. Texture vs harmony and tonality 7. Interinstrumental relations. Analytical considerations have been included in a two-part structure, detailing the specific issues. The analysis of the form as well as technical and expressive devices of the work aims to show the artistic maturity of this youthful work. It is illustrated with five examples of musical notation. The last section provides an overview of opinions on the ‘Sonata in D minor’ by Szymanowski, expressed in Polish and foreign literature (German, English, French) dedicated to the biography and works of the composer.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2015, 10; 29-58
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czas Anny Frajlich
Autorzy:
Tański, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031047.pdf
Data publikacji:
2019-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Anna Frajlich
Polish emigre literature of the twentieth century
Polish literature after 2000
polska literatura emigracyjna XX wieku
polska literatura po roku 2000
Opis:
Anna Frajlich has finally received a decent collection of critical studies concerning her diverse work. Born in 1942, a poet and prose writer, who has been living in the United States for years, should have received such a recognition a long time ago, as she is an intriguing artist and an important personality in the cultural life of Polish refugees. It was fortunate, therefore, that in 2018 th volume „Here I am / inhabit my own life.” Studies and sketches about the work of Anna Frajlich, edited by Wojciech Ligęza and Jolanta Pasterska was published in Kraków .The studies and sketches on the artistry of the author of Indian Summer were collected on 433 pages, the volume contains 31 papers, the collection is well composed. We have received a volume of excellent value that reads well, satisfying the hunger of intellectual curiosity and emotional greed for the voice of the American emigrant’s interpreters. That very important work perfectly fits in the literature on the subject of emigre literature, or in general – on the subject of Polish literature of the twentieth century and after 2000, bringing much needed studies on the writings of Anna Frajlich who is here and lives in our memory.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2019, 14, 9; 759-765
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Between a critical review and biographical writing: Jarosław Iwaszkiewicz reads Zbigniew Herbert (with Czesław Miłosz behind the scenes)
Między tekstem krytycznym a życiopisaniem Iwaszkiewicz czyta Herberta (z Miłoszem w tle)
Autorzy:
Gębicz, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087663.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish literature of the 20th century
literary review
biography
personal relations with fellow writers
Jarosław Iwaszkiewicz (1894–1980)
Zbigniew Herbert (1924–1998)
Czesław Miłosz (1911–2004)
Jarosław Iwaszkiewicz
Czesław Miłosz
Zbigniew Herbert
krytyka autorska
życiopisanie
literatura polska XX wieku
Opis:
This is a critical reading of a review essay of Zbigniew Herbert's “Study of the Object” by Jarosław Iwaszkiewicz. It was originally published in Życie Warszawy and reprinted in 2010 in a collection of his essays Rozmowy o książkach [Conversations about Books]. The review was included in the book, as we are told by the editor, to illustrate Iwaszkiewicz's authorial criticism and his inexplicit dialogue with Czesław Miłosz. This article claims that the review essay can also be read as another episode in the history of complex relations between Iwaszkiewicz and Miłosz (and, indirectly, Miłosz and Herbert). Furthermore, the history of either pair of relations can be seen as an expression of the same conflict.
Źródło:
Ruch Literacki; 2021, 4; 533-549
0035-9602
Pojawia się w:
Ruch Literacki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwikłanie sztuki w historie. Problemy interpretacji, poznania i wartościowania na przykładzie twórczości Wiktora Tołkin
Art’s Entanglement in History. And the Related Problems in Interpretation, Cognition and Evaluation: the Case of Wiktor Tołkin’s Artistic Achievements
Autorzy:
Howorus-Czajka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1934169.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
pomniki martyrologiczne
rzeźba polska 2. połowy XX wieku
Wiktor Tołkin
martyrological monuments
Polish sculpture in the second half of the 20th century
Opis:
This paper focuses on the problem how history can influence interpretation and evaluation of a work of art. A selection of works by Wiktor Tołkin serve as the basis for case study. The first case is Tołkin's monument in the former Stutthof concentration camp. The second is the Majdanek memorial for the victims of the camp. The third case is Tołkin’s victory memorial in Darłowo and the fourth is his monument commemorating Poland’s vows at the Baltic seaside in Kołobrzeg. The last two cases are a monument of gratitude to the Soviet Army in Sztum and the bust of Janek Krasicki in Gdansk.Wiktor Tołkin’s life and artistic work has been strongly related with the city of Gdańsk. He belongs to the generation of Poles called the Generation of Columbuses. His life is a perfect example of how one's own experiences and achievements can be determined by the unpredictable turns of history. Dramatic and life-threatening changes that Tołkin has gone through manifest themselves in his artistic achievements. The artist has created his own language of artistic expression to be able to talk about his own life experiences, but also to reflect upon society and culture in general. The author of this paper pays special attention to the process of artistic creation, with particular focus on the aspect of Tołkin’s search for suitable symbols or metaphors to help him express the message of his art in the way he planned before starting work. The paper also analyses the artistic means that Tołkin has employed, since they influence greatly the interpretation and reception of his works.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 4; 249-268
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“Manuscripts don’t burn:” The reconstruction of the text of Zygmunt Haupt’s short story Zołota hramota
„Rękopisy nie płoną”. O rekonstrukcji tekstu opowiadania Zygmunta Haupta Zołota hramota
Autorzy:
Madyda, Aleksander
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27312328.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Polish narrative prose of the 20th century
short story
Zygmunt Haupt
editing
textology
reconstruction
polska proza narracyjna XX wieku
opowiadanie
edytorstwo
tekstologia
rekonstrukcja
Opis:
Artykuł jest poświęcony rekonstrukcji brakujących fragmentów opowiadania Zygmunta Haupta Zołota hramota, której dokonano na podstawie znajomości całego dorobku pisarskiego, charakteryzującego się powtarzalnością motywów i odpowiadających im sformułowań językowych. Przy wyborze konkretnej leksyki kierowano się również najbliższym kontekstem rekonstruowanego miejsca oraz względami gramatycznymi i stylistycznymi.
The article is devoted to the reconstruction of the missing fragments of Zygmunt Haupt’s short story Zołota hramota. Expert knowledge of Haupt’s entire oeuvre and style, characterized by recurring motifs and corresponding expressions, was the basis for the reconstruction. The context of the reconstructed gap as well as grammatical and stylistic considerations were also taken into account in the reconstruction process.
Źródło:
Forum Poetyki; 2023, 32; 98-111 (eng); 94-105 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wojciech Kudyba, twórca poezji religijnej
Wojciech Kudyba, the Author of Religious Poetry
Autorzy:
Kwiek-Osiowska, Janina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/951921.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Fundacja Naukowa Katolików Eschaton
Tematy:
kultura chrześcijańska
literatura chrześcijańska
polska poezja religijna
polska poezja metafizyczna
polska liryka XX wieku
polska liryka XXI wieku
Christian culture
Christian literature
Polish religious poetry
Polish metaphysical poetry
Polish lyrics of the 20th century
Polish lyrics of the 21st century
Opis:
Autorka opisuje osobę Wojciecha Kudyby, naukowca i poetę religijnego, w sposób ogólny próbując scharakteryzować jego poetycki dorobek twórczy na podstawie kilku książek. Podjęte analizy prowadzą do konkluzji na temat literackich środków stylistycznych, stosowanych przez W. Kudybę. Przykłady używanych przezeń tropów artystycznych autorka wylicza, podając w zestawieniach tytuły wierszy (utworów) z poszczególnych tomów, które zawierają dany typ chwytów literackich. Analiza ma charakter przeglądowy.
The author describes Wojciech Kudyba, a scholar and a religious poet, trying to characterize his poetic output on the basis of a few books. The analyses carried out in the book lead to the conclusions referring to the stylistic devices used by Wojciech Kudyba. The examples of the poet’s artistic tropes are enumerated by the author who in her specifications provides the titles of the poems published in particular volumes along with the information about a particular type of literary devices found in these poems.
Źródło:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education; 2014, 3(7); 185-204
2299-9922
Pojawia się w:
Religious and Sacred Poetry: An International Quarterly of Religion, Culture and Education
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historycy łódzcy w Moskwie
Autorzy:
Głowacki, Albin.
Powiązania:
Rocznik Łódzki 1995, t. 42, s. 290-294
Data publikacji:
1995
Tematy:
Międzynarodowa konferencja naukowa nt.: Rosja (ZSRR) -- Polska w XX wieku. Współdziałanie i konflikty (problemy historii i historiografii (07-08.06.1994; Moskwa)
Wojna 1919-1920 r. polsko-rosyjska zjazdy i konferencje sprawozdanie
Opis:
Międzynarodowa konferencja naukowa "Rosja (ZSRR) -- Polska w XX wieku. Współdziałanie i konflikty (problemy historii i historiografii". Moskwa, 7-8 VI 1994 r.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Konkurs na malowidła do sali Sejmu w Warszawie (1929) w świetle polityki artystycznej i propagandowej II Rzeczypospolitej
Competition for the paintings to the hall of the Sejm in Warsaw (1929) in the light of the artistic policy and propaganda of the Second Republic of Poland
Autorzy:
Myślińska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1396744.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Instytut Historii Sztuki
Tematy:
malarstwo XX wieku
sztuka polska
sztuka oficjalna
malarstwo monumentalne
ikonografia
Opis:
The end of the Great War created multiple patronage opportunities, organized and distributed by the state. The development of modern art deepened art critics’ pejorative view on allegory, but this type of work still supported legitimacy of the reborn state, the achievements of Polish propaganda abroad and consolidation of the patriotic tradition. The interwar era was the time when the majority of the significant official decoration was created, by artists of modern art and even avant-garde artists. Twelve projects were qualified to the final stage of competition aimed at selecting the paintings to be placed in Sejm (House of Parliament). Zofia Stryjenska, Stanislaw Kaczor Batowski, Wlastimil Hofman, Stanislaw Gajewski, and Jan Wydra, just to name a few, took part in this contest. Two first prizes were awarded to Ludomir Slendzinski and Jozef Mehoffer, two second ones to Kazimierz Sichulski and Bronislaw Bartel. The winning works have been criticized as failing to comply with the official character of the interior. Even repetition of the competition was proposed. Finally the paintings have not been created. Between 1929 and 1938 amateur painter Antoni Tanski (1874–1943) created a painting of Polonia for the hall of the Sejm; the painting is currently located in the Jasna Gora Monastery in Czestochowa. Competition for the paintings for the hall of the Sejm underlined the value of allegory in updating the historical narration. By referring to the centuries-old tradition of performances, fear of regained independence and the new political and social organization of the Second Republic of Poland was expressed.
Źródło:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego; 2015, 1(35); 35-47
1896-4133
Pojawia się w:
Quart. Kwartalnik Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Wrocławskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ignacy Jan Paderewski w polskim dyskursie satyrycznym z lat 1898–1936
Ignacy Jan Paderewski in Polish Satirical Discourse, 1898–1936
Autorzy:
Dziadek, Magdalena
Jaczyński, Michał
Kica, Justyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806566.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Ignacy Jan Paderewski
polska prasa satyryczna w początkach XX wieku i w dwudziestoleciu międzywojennym
satyra polityczna
polska kultura muzyczna I poł. XX wieku
Polish satirical press in the early twentieth century and the interwar period
political satire
Polish musical culture in the first half of the twentieth century
Opis:
Polski dyskurs satyryczny odnoszący się do osoby i działalności Ignacego Jana Paderewskiego był prowadzony w polskiej prasie humorystyczno-satyrycznej od chwili, gdy zaczął on odnosić wielkie sukcesy jako pianista, do momentu, gdy ustała jego działalność na arenie politycznej. Zgromadzone na potrzeby artykułu źródła prasowe dotyczące tematu pochodzą z lat 1898–1936. Są to dokumenty literackie (anegdoty, wiersze, mini-dialogi) oraz ikonograficzne (karykatury i rysunki satyryczne) zebrane w prasie reprezentującej trzy główne ośrodki Polski porozbiorowej: Warszawę, Lwów i Poznań. Pochodzą głównie z trzech pism warszawskich: „Muchy”, „Kuriera Świątecznego” i  „Kolców”, lwowskiego „Szczutka” i poznańskiego „Bociana”. Prezentowany  materiał źródłowy został poddany wieloaspektowej analizie, uwzględniającej w pierwszym rzędzie potrzebę odszyfrowania zawartych w nim treści odnoszących się do aktualnych wydarzeń historycznych. Treści te, ukazywane w poszczególnych pismach w różny, nieraz skrajnie odmienny sposób, na co wpływ miała ich barwa polityczna, w znaczący sposób uzupełniają oficjalną biografię Paderewskiego, a przy okazji charakteryzują zróżnicowane postawy polskiego społeczeństwa, którego reprezentantami są satyrycy, wobec tych wydarzeń. Dzięki czujności i bezkompromisowości autorów z pism satyrycznych poznajemy zakulisowe aspekty takich epizodów z życia Paderewskiego, jak obchód grunwaldzki, udział w konferencji paryskiej i w Lidze Narodów, rok rządów jako premiera RP, kontakty z polonią amerykańską, założenie  dziennika „Rzeczpospolita” i poszczególne próby powrotu do władzy w latach 30. Drugim celem pracy jest dokonanie ogólnej charakterystyki zebranego materiału z punktu widzenia studiów wizerunkowych. Wzięty został pod uwagę sposób przedstawiania Paderewskiego w karykaturach, które stworzyli Bogdan Nowakowski, Zygmunt Kurczyński, Kazimierz Grus, Antoni Romanowicz, Bronisław Fedyszyn i kilku autorów anonimowych.
Polish satirical discourse related to the figure and activity of Ignacy Jan Paderewski was present in the Polish satirical press from the moment when he began to notch up great successes as a pianist until the time when his political activity eventually ceased. The press materials on this topic, collected for the needs of this paper, come from the years 1898–1936. They are literary texts (anecdotes, poems, and mini-dialogues) as well as iconography (caricatures and cartoons) appearing in press titles that represent three main centres in Poland under the Partitions: Warsaw, Lwów (now Lviv), and Poznań. The materials mostly come from three Warsaw magazines (Mucha, Kurier Świąteczny, Kolce), Lwów’s Szczutek, and Poznań’s Bocian. This source material has been submitted to multifaceted analyses, focusing first and foremost on deciphering allusions to current historical events. These contents, presented in sometimes radically different ways by the individual magazines, depending on their political bias, substantially complement Paderewski’s official biography, while at the same time reflecting the diverse attitudes of the Polish society (represented here by the satirists) towards these events. Thanks to the vigilance and uncompromising approach of contributors to satirical magazines, we can get behind the scenes of such episodes from Paderewski’s life as the celebrations at Grunwald (Tannenberg), participation in the Paris Peace Conference and the League of Nations, his one-year tenure as Poland’s Prime Minister, contacts with the Polish community in the US, establishment of the Rzeczpospolita daily, and successive attempts to regain political power in the 1930s. The paper’s other aim is to characterise the overall character of the collected material from the perspective of image studies, with a discussion of the manner in which Paderewski is represented in caricatures created by Bogdan Nowakowski, Zygmunt Kurczyński, Kazimierz Grus, Antoni Romanowicz, Bronisław Fedyszyn, and several anonymous authors.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 3; 78-113
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Królestwo Boże (Józefa Czapskiego podróż do Hiszpanii w roku 1930)
Kingdom of God (Józef Czapski’s journey to Spain in 1930)
Autorzy:
Franaszek, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2080504.pdf
Data publikacji:
2021-12-23
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
Józef Czapski
malarstwo polskie XX wieku
związki kultury polskiej i hiszpańskiej w XX wieku
oddziaływanie malarstwa Goi i El Greca na sztukę polską w XX wieku
tematyka mistycyzmu w kulturze polskiej XX wieku
Polish painting of the 20th century
Polish and Spanish cultural relationships in the 20th century
the influence of Goya’s and El Greco’s paintings on Polish art in the 20th century
mysticism in Polish culture of the 20th century
Opis:
The author of the article describes a trip to Spain made by Józef Czapski in 1930. This outstanding painter and essayist, witness to the Katyń massacre, co-creator of the Parisian magazine "Kultura" [Culture] and Polish intellectual life in exile, at the time of visiting Madrid and its nearby areas for nearly two months was still a young artist, looking for the painting poetics closest to his soul. The visits to the Prado brought him two great discoveries: the works of El Greco and Goya. For Czapski, El Greco is a captivating example of religious painting and simultaneously - fidelity to the vision, the way of seeing the world. Goya fascinated Czapski with the thematic and stylistic range of his art - from “official” court portraits to dramatic records of nearly surreal visions, reflecting the artist’s fundamental belief in human depravity. The trip to Spain also had another meaning for Czapski - it was in a way a journey in the footsteps of St. Teresa of Avila, broadly: a reflection on the role of mystical experience in the spiritual life of man. From these two perspectives: artistic and religious, the encounter with the Spanish culture appears to be one of the more important and fateful episodes in the biography of Józef Czapski.
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2021, 21; 256-271
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Towards affect
W stronę afektu
Autorzy:
Buryła, Sławomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27322378.pdf
Data publikacji:
2023-04-24
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
the new humanities
methodology of literary studies
Polish literature of the 20th and 21st centuries
nowa humanistyka
metodologia badań literacki
literatura polska XX i XXI wieku
Opis:
Artykuł omawia monografię Marka Zaleskiego Intensywność i rzeczy pokrewne (Warszawa 2022). Recenzowana książka napisana jest stylem balansującym między dyskursem naukowym a wypowiedzią charakterystyczną dla poetyki eseju. Jej autor ciekawie analizuje w kilkunastu tekstach kategorię intensywności oraz pokrewne jej pojęcia pamięci zbiorowej, pamięci indywidualnej. Badacz, omawiając problemy najnowszej prozy polskiej, sięga po ustalenia najnowszej humanistyki.
The article discusses Marek Zaleski’s monograph Intensywność i rzeczy pokrewne [Intensity and other related matters] (Warsaw 2022). The reviewed book reads like a crossover between a strictly academic text and an essay. In a number of different essays, Zaleski insightfully analyzes the category of intensity and related notions of collective and individual memory. Discussing the problems of contemporary Polish prose, the scholar draws on the findings of the new humanities.
Źródło:
Forum Poetyki; 2022, 30; 188-195 (eng); 190-195 (pol)
2451-1404
Pojawia się w:
Forum Poetyki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Texts of the Psalter of King David in an Intermedial Composition by Krzysztof Knittel
Teksty Psałterza Dawidowego w kompozycji intermedialnej Krzysztofa Knittla
Autorzy:
Karwaszewska, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/17911303.pdf
Data publikacji:
2022-05-27
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Krzysztof Knittel
polish music of the 20th and 21st centuries
The Psalms of David
sacred music
muzyka polska XX i XXI wieku
Psalmy Dawida
intermedialność
muzyka religijna
Opis:
Krzysztof Knittel – kompozytor tworzący na przełomie XX i XXI wieku – jest wierny założeniom artystycznym, które świadczą o jego przynależności do nurtu transawangardy, który stawia sobie za cel syntezę kodów nowoczesności i tradycji. Jednym z tego przejawów jest fenomen intermedialności, obrazujący relacje, w jakie dany obiekt (działanie) wchodzi z mediami. Nowatorstwo w twórczości Knittla polega na komponowaniu muzyki intuicyjnej, określanej jako free improvised music, oraz muzyki recyklingowej czy ekologicznej. Lata 70. ubiegłego wieku przyniosły wzmożone zainteresowanie sferami sacrum i duchowości w muzyce polskiej. Cykl pieśni Z głębokości wołam do Ciebie, Panie..., napisany w 2000 roku na chór i media elektroniczne, będąc pierwszą religijną kompozycją Knittla, miał, jak twierdzi kompozytor, „wyrazić prawdę i siłę wiary”. Pieśni napisane zostały do tekstów Psałterza Dawidowego z Biblii Tysiąclecia. Celem artykułu jest próba oceny, w jaki sposób źródło inspiracji wpłynęło na konstrukcję i estetykę omawianego dzieła intermedialnego.
Krzysztof Knittel, a composer who has been writing at the turn of the 20th and 21st century, is faithful to his artistic vision that bears testimony to his affiliation to the transavantgarde aimed at synthesizing the codes of modernity and tradition. One of its manifestations is the phenomenon of intermediality, picturing the relationships emerging between a given object (action) and media. Novelty in Knit- tel’s works is based on composing intuitive music, described as free improvised music, and recycled, or ecological, music. The 1970s saw increased interest in the sacred and the spiritual in Polish music. The song cycle Z głębokości wołam do Ciebie, Panie... (‘Out of the depths I cry to thee, O LORD!’, 2000) for choir and electronic media, the first religious composition by Knittel, was written, as the composer claims, ‘to express the truth and the strength of faith’. The songs were written to texts of the Psalter of King David from Biblia Tysiąclecia (‘The Millenium Bible’). The aim of this article is to assess how the source of inspiration influenced the structure and aesthetics of the intermedial work being discussed.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2021, 16; 11-46
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Władysław Żeleński w Pradze
Władysław Żeleński in Prague
Autorzy:
JACZYŃSKI, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/454022.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
muzyka polska przełomu XIX/XX wieku
twórczość kompozytorów polskich
krytyka muzyczna
Polish music on the turn of 19th/20th century
output of Polish composers
musical critique
Opis:
Artykuł szczegółowo omawia praski okres działalności Władysława Żeleńskiego, jednego z najważniejszych polskich kompozytorów i pedagogów muzycznych drugiej połowy XIX i początku XX w. Autor wyjaśnia m.in. powody wyjazdu Żeleńskiego do Pragi w roku 1859, jak również koncentruje się na jego muzycznej edukacji w tym mieście. Czytelnik zaznajomić się może z kulisami studiów doktorskich Żeleńskiego na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Karola, jak i jego działalnością w praskim ruchu studenckim. Nadto w porządku chronologicznym przedstawione zostały wszystkie dostępne wzmianki dotyczące działalności twórczej Żeleńskiego w tym okresie – tak powstałych dzieł, jak i koncertów, podczas których były one wykonywane. Przywołane zostają również praskie wydania kompozycji Żeleńskiego oraz głos polskiej fachowej prasy muzycznej, szczególnie relacje korespondentów ze stolicy Czech, m.in. Franciszka Stevicha, a także recenzje utworów Żeleńskiego pióra Józefa Sikorskiego. Na zakończenie poruszona zostaje kwestia obecności Żeleńskiego w czeskim życiu muzycznym już po wyjeździe kompozytora z Pragi, co miało miejsce w roku 1866.
The article extensively discusses the Prague period of the artistic creation of Władysław Żeleński, one of the most important Polish composers and musical educationists of the second half of 19th and the beginning of the 20th century. The author explains, among others, the reasons of Żeleński’s departure for Prague in 1859, and also focuses on his musical education in this city. Readers can have a look behind the scenes of Żeleński’s doctoral studies at the faculty of philosophy at Charles University as well as get to know his activity in Prague student movement. Moreover, the author presents in chronological order all the available mentions concerning creational activity of Żeleński in that period – his works as well as concerts, where the works were performed. There are also recalled Prague publications of Żeleński’s compositions and the voice of Polish professional musical press, especially the reports of correspondents from Prague, among others Franciszek Stevich, and the reviews of Żeleński’s works by Józef Sikorski. Finally, the author raises the issue of Żeleński’s presence in Czech musical life already after his departure from Prague, which took place in 1866.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2014, 9; 63-77
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wit Szostak – wizerunek akademika przeistaczającego się w literata
Autorzy:
Kaczor, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1197906.pdf
Data publikacji:
2017-11-21
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Wit Szostak
polska literatura fantastyczna XX i XXI wieku
pole literackie
Polish fantastic literature of the Twentieth and Twenty-First Century
literary field
Opis:
CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest prześledzenie motywacji stworzenia i ewolucji wizerunku Wita Szostaka jako autora literatury polarnej, dążącego do uzyskania nobilitacji w ogólnym polu literackim.PROBLEM I METODY BADAWCZE: Podstawowym problemem badawczym jest strategia autorska wybierana przez uczestnika polskiego pola literackiego w pierwszych dekadach XXI w. mająca na celu uzyskanie nobilitacji, zmianę i umocnienie pozycji w polu literackim. Przedmiotem analizy jest korelacja pomiędzy tematyką i formą twórczości literackiej, miejscami publikacji oraz autorskiej autoprezentacji. W przeprowadzonym badaniu wykorzystano metodologię analizy pola Pierre’a Bourdieu.PROCES WYWODU: Wywód przeprowadzono, opierając się na analizie wypowiedzi Wita Szostaka i wskazywanych w nich kryteriach wyboru konwencji literackich reprezentowanych przez jego utwory, towarzyszących im not autorskich, wywiadów, recenzji i materiałów ikonograficznych prezentujących go jako autora powieści fantasy, literatury fantastycznej i satyry akademickiej. Analizę ich treści powiązano z analizą wykorzystywanych przez niego kodów wizualnych w celu podkreślenia swoich kompetencji jako autora tekstu reprezentującego określoną konwencję literacką. Analiza zebranego materiału ukazuje trzy etapy kreowania wizerunku Wita Szostaka ściśle powiązane ze zmianami jego pozycji w polu literackim mającymi na celu opuszczenie subpola literatury popularnej i uzyskanie nobilitacji w ogólnym polu literackim jako filozofa tworzącego literaturę.WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Efektem przeprowadzonej analizy jest wskazanie na przykładzie ewolucji wizerunku Wita Szostaka mechanizmów kreowania wizerunku autora jako elementu identyfikującego go jako markę w polskim polu literackim po roku 2000.WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Wobec różnorodności uwarunkowań funkcjonowania polskiego pola literackiego należy podjąć jego badania w zakresie przekraczającym badanie procesu historycznoliterackiego, z uwzględnieniem funkcjonujących w nim subpól, ekonomii prestiżu, mechanizmów kreowania marki, presji pól ekonomicznego i mediów.
Źródło:
Horyzonty Wychowania; 2017, 16, 39; 59-74
1643-9171
2391-9485
Pojawia się w:
Horyzonty Wychowania
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rethinking Polish assemblages of the 1960s: The (re)turn to things
Autorzy:
Błotnicka-Mazur, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1806875.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
polskie asamblaże; zwrot materialny; przedmioty w sztuce; polska sztuka lat 60. XX wieku
Polish assemblages; material turn; objects in art; Polish art of the 1960s
Opis:
Przemyśleć na nowo polskie asamblaże z lat 60. XX wieku: powrót do rzeczy Celem artykułu jest analiza statusu obiektu w praktykach neoawangardowych wybranych polskich artystów w latach 60. XX wieku, z perspektywy „zwrotu materialnego”, zainicjowanego przez kryzys reprezentacji postrukturalizmu w naukach społecznych i humanistycznych. Chęć wyjścia poza tradycyjne dzieło malarskie, pojmowane w kategoriach płaskiej, dwuwymiarowej powierzchni, sprawiła, że artyści zaczęli wprowadzać do sztuki przedmioty z prawdziwego życia, dzięki czemu dzieło zyskiwało nowe życie i „osobowość”. Artykuł koncentruje się na pracach czterech wybitnych polskich artystów neoawangardowych: Erny Rosenstein, Włodzimierza Borowskiego, Tadeusza Kantora i Aliny Szapocznikow. Biorąc pod uwagę różnice między ich postawami artystycznymi i osobistymi doświadczeniami, można zaobserwować wspólne zainteresowanie materialnością świata, które zaowocowało różnorodnymi interpretacjami przedmiotów (Rosenstein, Borowski, Kantor), a także reifikacją ciała (Szapocznikow). Odniesienie do teorii aktora-sieci Latoura tworzy także nową perspektywę dla badań nad rolą obiektów w dziełach sztuki (Kantor).
The article aims to analyse the status of the object in the neo-avantgarde practice of selected Polish artists in 1960s assemblages, from the perspective of the ‘material turn’, initiated by postructuralism’s crisis of representation in the social sciences and humanities. Trespassing on the intellectual ground associated with traditional painting, which was conceived as a flat two-dimensional surface, led the artists to introducing objects from real life into their art, this gave the artwork containing objects new life and ‘personality’. The paper focuses on the works by four prominent modernist Polish artists: Erna Rosenstein, Włodzimierz Borowski, Tadeusz Kantor and Alina Szapocznikow. Taking into account the differences between their artistic attitudes and personal experiences, one may observe a common interest in the materiality of the world that resulted in a variety of object interpretations (Rosenstein, Borowski, Kantor) as well as the reification the body (Szapocznikow). Reference to Latour’s Actor-Network-Theory also creates a new perspective for research on the objects in works of art (Kantor).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 4; 131-150
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lutosławski’s Worlds, red. Lisa Jakelski, Nicholas Reyland. Woodbridge 2018 The Boydell Press, ss. 402. ISBN 978-1-78327-198-6
Autorzy:
Gamrat, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28328293.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Witold Lutosławski
muzyka polska
muzyka XX wieku
Polish music
twentieth-century music
Źródło:
Muzyka; 2020, 65, 3; 169-178
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Rozdawaj siebie… twej braci!”
Autorzy:
Dorosz, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2041856.pdf
Data publikacji:
2021-12-31
Wydawca:
Akademia Katolicka w Warszawie
Tematy:
polscy jezuici XX wieku
Władysław Gurgacz
Żołnierze Wyklęci
Polska Podziemna Armia Niepodległościowców
Opis:
W artykule została podjęta próba nakreślenia duchowej sylwetki ks. Władysława Gurgacza (1914-1949), który stał się znaną postacią polskiej historii powojennej dzięki przystąpieniu do antykomunistycznego podziemia, za co skazano go nakarę śmierci. Ostatni okres życia, gdy był kapelanem Polskiej Podziemnej ArmiiNiepodległościowców, organizacji działającej na Sądecczyźnie, to jednak finał jego duchowej drogi. Autor artykułu stara się ją pokazać w złożoności i procesie dojrzewania, na podstawie wydanego niedawno dziennika duchowego ks. Gurgacza, a także wybranej korespondencji i wspomnień świadków. Poszerza to perspektywę spojrzenia i oceny tej wciąż kontrowersyjnej postaci. Biografię kapelana Żołnierzy Wyklętych trzeba przedstawiać szerzej, widząc go jako jezuitę, człowieka i kapłana. Wtedy można lepiej zrozumieć jego zaangażowanie, trudne wybory i bolesne ofiary,które ponosił.
Źródło:
Studia Bobolanum; 2021, 32, 2; 71-90
1642-5650
2720-1686
Pojawia się w:
Studia Bobolanum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reversals and partings. Over the manuscripts for Włodzimierz Odojewski’s Nie można cię zostawić samego o zmierzchu and Jeżeli jeszcze kiedyś będę… (from the writer’s Poznań archive)
Nawroty i rozsunięcia. Nad brulionami opowiadań Włodzimierza Odojewskiego Nie można cię zostawić samego o zmierzchu oraz Jeżeli jeszcze kiedyś będę… (na materiale z poznańskiego archiwum pisarza)
Autorzy:
Borowczyk, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2129643.pdf
Data publikacji:
2022-10-11
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Włodzimierz Odojewski
polska proza w XX wieku
genetyka tekstów
Polish prose in the 20th century
text genetics
fluid text
draft
manuscript
literary archive
płynny tekst
brulion
rękopis
archiwum literackie
Opis:
The study retraces and investigates Włodzimierz Odojewski’s (1930–2016) process of writing two short stories between 1976 and 1993 by interrogating the manuscripts (handwritten and typed) from the writer’s personal archive, maintained by the Faculty of Polish and Classical Philology of the Adam Mickiewicz University in Poznań. To document the genesis of the stories, the author draws on analytical methods proposed by French text geneticists (Pierre-Marc De Biasi, Jean Bellemin-Noël) and American scholar John Bryant (author of the fluid text concept). The investigation is focused on selected clusters of revisions made in Odojewski’s manuscripts – edits made to the title and the opening paragraphs, alongside various deletions, corrections, and additions. The investigation is premised on the argument that in the course of a long creative act, writers typically strive for compositions that most precisely reflect the nuances of their characters’ mental states and the settings of their stories. As performed by Odojewski, the creative act serves as an example of the inherent volatility of writing, which ultimately produces highly fluid characters.
W studium dokonano rekonstrukcji i analizy procesu pisania dwóch opowiadań Włodzimierza Odojewskiego (1930–2016) powstałych w latach 1976–1993. Autor bada bruliony (rękopisy i maszynopisy) przechowywane w archiwum pisarza na Wydziale Filologii Polskiej i Klasycznej UAM w Poznaniu. Praca nad dokumentacją genezy opowiadań odbywa się przy pomocy narzędzi zaproponowanych przez francuskich genetyków tekstu (P-M. de Biasi, J. Bellemin-Noël) i amerykańskiego badacza J. Bryanta (pojęcie płynnego tekstu /fluid text/). Analiza dotyczy wybranych skupisk zmian w brulionach utworów Odojewskiego – redakcje tytułu, początkowych akapitów, a także skreślenia, poprawki, uzupełnienia. Punktem dojścia studium jest stwierdzenie, że toku długotrwałego aktu twórczego pisarz dąży do konstrukcji, które w sposób maksymalnie precyzyjny oddają niuanse stanów psychicznych bohaterów oraz scenerii akcji opowiadań. Akt twórczy w wykonaniu Odojewskiego jest przykładem niestabilności pisania, którego efektem są kreacje płynnych postaci.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2022, 64, 1; 519-559
1505-9057
2353-1908
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Romantyczna geometria i nowy modernizm w nowej polskiej architekturze sakralnej
Romantic geometry and new modernism in new Polish religious architecture
Autorzy:
Węcławowicz-Gyurkovich, E.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/131728.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polska
architektura sakralna
koniec XX wieku
Polish sacral architecture
late twentieth century
Opis:
W artykule poddano analizie trzy kościoły rzymsko- katolickie zrealizowane we Wrocławiu w ostatnich kilkudziesięciu latach. Autorka przedstawia analizę estetyczną form geometrycznych, które reprezentują różne występujące w tym czasie w naszym kraju motywy stylowe. Bogaty w dekorację geometryczną postmodernizm, zwany „romantyczną geometrią” z początku lat osiemdziesiątych XX wieku został zderzony ze spokojnym geometrycznym nowym modernizmem z nieco późniejszego okresu. W każdym wypadku wartością nadrzędną stał się kontekst i tradycja bogatego w historię miasta.
Three Roman Catholic churches, built in Wrocław over the past several decades, were subjected to an analysis in the article. The author presented an aesthetic analysis of geometric forms which represent the different stylistic motifs that had been present during the period in our country. Postmodernism—rich in geometric ornamentation and called “romantic geometry”—from the beginning of the 1980’s was clashed with the calm, geometric new modernism from a slightly later period. In each case it was the context and the tradition of the historically rich city that became the superior value.
Źródło:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie; 2018, 46; 139-159
0079-3450
2450-0038
Pojawia się w:
Teka Komisji Urbanistyki i Architektury Oddział PAN w Krakowie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fotografik polski Jan Malisz o Carlu Larssonie
Polish Photographer Jan Malisz about Carl Larsson
Autorzy:
Wisiecka, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/571041.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Biblioteka Jagiellońska
Tematy:
Jan Malisz
Carl Larsson
sztuka polska
fotografia XX wieku
sztuka szwedzka XIX i XX
wieku
Polish art
XXth century photography
XIXth and XXth century
Swedish art
Opis:
In 1912 the Warsaw newspaper “The Illustrated Weekly” published an article about the Swedish painter Carl Larsson (1853–1919). The author of this text was a Polish Photographer, polyglot and art connoisseur Jan Malisz (1878–1928), who initiated the professional movement of photographers in Galicia. In 1908, he founded a branch of the Austrian Union of Photographers in Cracow, and in 1909, in Lviv. His artistic horizons also encompassed Scandinavian art, one of whose representatives was Carl Larsson. Malisz noticed in his paintings certain features which, after many years, have let Larsson and his wife Karin be recognised in Europe as the precursors of Swedish model manufacture and interior design. The phenomenon of the accuracy of Malisz’s remark results from the fact that he was Larsson’s friend for many years. The spiritual understanding between the Swede and the Pole was neither impeded by a significant age difference nor by their different political views, as Malisz was a socialist, whereas Larsson supported absolutism. The letters from Malisz to Larsson are kept in the University Library in Uppsala.
W 1912 roku warszawski „Tygodnik Ilustrowany” zamieścił tekst o szwedzkim malarzu Carlu Larssonie (1853–1919). Autorem był polski fotografik, poliglota i znawca sztuki Jan Malisz, żyjący w latach 1878–1928 inicjator ruchu zawodowego fotografów na terenie Galicji. W roku 1908 założył on filię ogólnoaustriackiego Związku Fotografów w Krakowie, a w 1909 we Lwowie. Jego horyzont artystyczny objął także sztukę skandynawską, której przedstawicielem był malarz Carl Larsson. Malisz dostrzegł w dziełach szwedzkiego malarza cechy, które po latach pozwoliły Europie uznać C. Larssona i jego żonę Karin za prekursorów szwedzkiego wzornictwa i designu wnętrz. Fenomen trafności spostrzeżeń J. Malisza wynikał z bliskiej i długoletniej przyjaźni z Carlem Larssonem. W porozumieniu duchowym Szweda z Polakiem nie przeszkodziła znaczna różnica wieku ani różne poglądy polityczne. Malisz był socjalistą, a Larsson zwolennikiem absolutyzmu. Listy J. Malisza do C. Larssona przechowywane są w Bibliotece Uniwersyteckiej w Uppsali.
Źródło:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej; 2015, 65; 173-179
0006-3940
2450-0410
Pojawia się w:
Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie dwudziestowieczne dyskusje dotyczące racjonalności
Polish 20th-Century Discussions of Rationality
Autorzy:
Kleszcz, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2097316.pdf
Data publikacji:
2022-06-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
filozofia polska XX wieku
spory o racjonalność poznawczą
Kazimierz Twardowski
Szkoła Lwowsko-Warszawska
Roman Ingarden
Henryk Elzenberg
Leszek Kołakowski
Marian Przełęcki
spory o binarność racjonalności
spory o kryteria racjonalności
uzasadnianie racjonalności
Polish 20th-century philosophy
dispute over cognitive rationality
Lvov–Warsaw School
disputes over binary nature of rationality
criteria of rationality
justification of rationality
Opis:
Artykuł przedstawia dwudziestowieczne polskie dyskusje filozoficzne dotyczące racjonalności, w szczególności w kontekście poznawczym. Omawiane są stanowiska wielu uczonych, począwszy od Kazimierza Twardowskiego i założonej przezeń Szkoły Lwowsko-Warszawskiej do myślicieli okresu powojennego: Leszka Kołakowskiego i Mariana Przełęckiego. W części drugiej poddane są dyskusji i analizie trzy kwestie systematyczne, dotyczące racjonalności przekonań: problem ich binarności, kryteriów racjonalności oraz zagadnienie uzasadnienia jej wyboru.
The article presents twentieth-century Polish philosophical discussions of rationality, especially in the cognitive context. Discussed are diverse viewpoints, from those presented by Kazimierz Twardowski, the Lvov–Warsaw School founded by him to those of post-war thinkers: Leszek Kołakowski and Marian Przełęcki. In the second part, three systematic issues concerning the rationality of beliefs are discussed and analyzed: the problem of their binary nature, rationality criteria, and the issue of justifying the choice of rationality.
Źródło:
Roczniki Filozoficzne; 2022, 70, 2; 129-153
0035-7685
Pojawia się w:
Roczniki Filozoficzne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Poezja w kręgu Polskiego Funduszu Wydawniczego. Kronika, archiwum, mecenat, odkrycia
Poetry in the Circle of the Polish Publishing Fund: Chronicle, Archive, Patronage, and Discoveries
Autorzy:
Szałasta-Rogowska, Bożena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2095936.pdf
Data publikacji:
2022-07-14
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Polski Fundusz Wydawniczy
poezja polska w Kanadzie
wydawnictwo
emigracja polska XX i XXI wieku
Polish Publishing Fund
Polish poetry in Canada
publishing house
Polish emigration of the twentieth and twenty-first centuries
Opis:
Artykuł koncentruje się na pracy i dorobku Polskiego Funduszu Wydawniczego w Kanadzie – instytucji, która od przeszło 40 lat prężnie działa na forum kultury, wydając książki i organizując różnego rodzaju spotkania i wydarzenia, promujące literaturę polską za granicą. PFW to stowarzyszenie kształtujące życie kulturalne i literackie przede wszystkim polskiej społeczności emigracyjnej w Kanadzie. Celem artykułu jest wyodrębnienie i przedstawienie najważniejszych publikacji  poetyckich w dorobku PFW. Analizie zostały poddane głównie tomy poezji wydawane przez PFW zarówno samodzielnie, jak i w koedycji z partnerami krajowymi. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują dwie antologie: Seven Polish Canadian Poets i Antologia poezji polskiej na obczyźnie 1939–1999 oraz wiersze „kanadyjskich kontynentczyków” (Bogdana Czaykowskiego, Floriana Śmiei i Andrzeja Buszy) czy poetów emigracji postsolidarnościowej (np. Marka Kusiby, Edwarda Zymana i Grażyny Zambrzyckiej). Przedstawiony w artykule przegląd oraz opis publikacji poetyckich, wraz z krótkim rysem historycznym, dowodzi, że PFW pełni nie tylko funkcję wydawcy, lecz także kronikarza, archiwisty, mecenasa sztuki czy wreszcie „odkrywcy” talentów poetyckich.
In this article, Bożena Szałasta-Rogowska focuses on the work and achievements of the Polish Publishing Fund (PFW) in Canada, an institution that has been dynamically active on the cultural forum for over 40 years, publishing books and organizing various types of meetings and events promoting Polish literature abroad. PFW is an association which shapes the cultural and literary life of the Polish emigration community in Canada. Szałasta-Rogowska identifies and presentsthe most important poetic publications among the achievements of PFW. She mainly analyzes books of poetry published by PFW both independently or in cooperation with domestic partners. Among them, two anthologies deserve special attention: Seven Polish Canadian Poets and Antologia poezji polskiej na obczyźnie 1939–1999 [Anthology of Polish Poetry Abroad 1939–1999] and poems by so-called “Canadian Continenters” (Bogdan Czaykowski, Florian Śmieja and Andrzej Busza) and poets of the post-Solidarity emigration (e.g., Marek Kusiba, Edward Zyman and Grażyna Zambrzycka). This review and description of poetic publications given in this article, combined with a brief historical outline, shows that PFW is not only a publisher, but also a chronicler, an archiver, a patron of the arts and finally a “discoverer” of poetic talents.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2022, 29, 1; 1-15
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Preludia na organy op. 38 Władysława Żeleńskiego, jako przejaw polskości w muzyce
Preludes for Organ op. 38 by Władysław Żeleński as the Manifestation of Polishness in Music
Autorzy:
DOPIERAŁA, Dagmara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/453969.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
muzyka polska przełomu XIX i XX wieku
muzyka organowa
patriotyzm
religijność
Polish music on the turn of 19th and 20th century
organ music
patriotism
religiousness
Opis:
The keynote of the article is the attempt to depict the work joining religious and patriotic threads, directing its recipient to the general social and political Polish climate, in which the creator of the work, Władysław Żeleński (1837–1921), lived and existed.
Myślą przewodnią artykułu jest próba przybliżenia dzieła łączącego w sobie wątki religijne z patriotycznymi, ukierunkowująca odbiorcę na ogólny klimat społeczno-polityczny Polski, w którym żył i egzystował twórca dzieła Władysław Żeleński (1837–1921).
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2014, 9; 79-87
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewa Mazierska, 'Popular Polish Electronic Music, 1970–2020. A Cultural History', London 2020 Routledge, pp. 226. ISBN 9780367191894
Autorzy:
Santacesaria, Luisa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26055141.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
muzyka elektroniczna
muzyka polska
muzyka XX wieku
electronic music
Polish music
twentieth-century music
Źródło:
Muzyka; 2021, 66, 4; 163-167
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czy polski historyk przełomu XIX i XX wieku mógł być pozytywistą? O przypadku Władysława Smoleńskiego
Could a Polish Historian of the Turn of the 19th and 20th Centuries be a Positivist? On the Case of Władysław Smoleński
Autorzy:
Kościesza, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1934223.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
pozytywizm polski
warszawska szkoła historyczna
Władysław Smoleński
wzniosłość
historiografia polska przełomu XIX/XX wieku
Polish positivism
Warsaw historical school
sublimity
Polish historiography at the turn of the 19th and 20th centuries
Opis:
Władysław Smoleński was one of the leading representatives of the Warsaw historical school. When one talks about the positivist Warsaw school, he usually means its affiliation with the current of Warsaw positivism, and not its relation to the philosophy of positivism, as Polish positivism was a trend with a much more ideological, and not philosophical basis. Still, academics tried to practically implement the postulates of the positivist methodology. For the intelligentsia of that time a critical attitude towards the Catholic Church was typical. The Church's significance in the history of Poland as well as the role of religion in the reality of those times were criticized. Writing his works on the Enlightenment he became part of the criticism directed towards the Catholic world view, but despite the clear anticlericalism, under the influence of his attitude towards Russia he was able to defend the Church. His brochure, in which he drew the reader's attention to the tragic fate of the Uniates, is a proof of this. The category of sublimity is useful in interpreting the historiography of that period, as it allows indicating the constant tension between the views of the past declared by the historians on the one hand, and what is hidden in various layers of their narrative on the other.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2010, 58, 2; 225-244
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The rise and evolution of Polish automotive magazines until 1939
Powstanie i rozwój polskich czasopism motoryzacyjnych do 1939 roku
Autorzy:
Bańdo, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074927.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
history of the press
polish press
Poland in the 19th and 20th centuries
automotive magazines
automotive press
historia prasy
prasa polska
Polska w XIX i XX wieku
czasopisma motoryzacyjne
prasa motoryzacyjna
Opis:
Artykuł przedstawia historię polskich czasopism motoryzacyjnych uzupełnioną o wyniki najnowszych badań autora. Nieznane dotąd fakty oraz nowe ustalenia wywołały konieczność zweryfikowania dotychczasowej wiedzy na ten temat. Pierwszy polski periodyk motoryzacyjny „Gazeta Automobilowa” ukazał się w lutym 1911 roku we Lwowie, pięć miesięcy przed „Lotnikiem i Automobilistą”, który do niedawna uznawany był przez wielu za pierwsze polskie pismo motoryzacyjne. Artykuł zawiera najpełniejszą listę polskich tytułów motoryzacyjnych ukazujących się do wybuchu II wojny światowej.
The article outlines the history of Polish automotive magazines and, additionally, the results of the author’s latest research. The accumulation of hitherto unknown facts and new findings have made it necessary to revise the received view of the subject. So, for instance, the first Polish automotive magazine to be published was Gazeta Automobilowa. It was launched in Lwów in February 1911, five months earlier than Lotnik i Automobilista, until recently believed to be the first Polish car magazine. The article contains an updated, most comprehensive list of Polish automotive periodicals that appeared in print until 1939.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2019, 22, 4; 5-18
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Pan Bóg stworzył wieś, a człowiek miasto”, czyli Adama Marczyńskiego „powroty do natury”
“God Created the Countryside, and Man Created the City”: Adam Marczyński’s “Returns to Nature”
Autorzy:
Błotnicka-Mazur, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26850522.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Zamojska
Tematy:
Adam Marczyński
art colony
Polish art of the 1940s and 1950s
countryside
city
kolonia artystyczna
sztuka polska lat 40. i 50. XX wieku
wieś
miasto
Opis:
Znaczenie zagranicznych wojaży artystów dla ich dalszej formacji jest bezsprzeczne. W niniejszym artykule autorka dowartościowuje podróże bliskie, wywodzące się z potrzeby ucieczki artystów z miasta na wieś w celu szukania inspiracji w otoczeniu natury. Ich bezpośrednim następstwem były licznie powstające kolonie artystyczne, zwłaszcza w pierwszej połowie XX wieku. Tytułowe „powroty do natury” ukazano, opierając się na kazusie Adama Marczyńskiego (1908-1985) z Grupy Krakowskiej. Polski malarz znany jest przede wszystkim z kompozycji abstrakcyjnych, półplastycznych obrazów-obiektów wypełnianych drewnianymi kasetonami z ruchomymi klapkami. Równolegle do poszukiwań w obrębie sztuki niefiguratywnej tworzył liczne szkice z natury, a także wysmakowane kolorystycznie portrety i widoki. Artysta nigdy nie zrezygnował z tego rodzaju twórczości, dając upust zamiłowaniu do obserwacji natury wyznaczającej rytm jego życiu i sztuce – naturalny i wolniejszy poza miejskim gwarem.
The significance of foreign travel for the development of artists is undeniable. In this article, the author emphasises the value of short trips, which reflect artists’ need to escape from the city to the countryside to seek inspiration in nature. One direct consequence of such trips was the creation of numerous artistic colonies, especially in the first half of the 20th century. The eponymous “returns to nature” are exemplified by the case of Adam Marczyński (1908-1985) from the Kraków Group. The Polish painter is primarily known for his abstract, semi-sculptural paintings filled with wooden panels with movable flaps. Alongside his exploration of non-figurative art, he created numerous sketches from nature, as well as beautifully coloured portraits and landscapes. Marczyński never abandoned this kind of artistic expression, giving vent to his passion for observing nature, which set the rhythm of his life and art – natural and slow, away from the hubbub of city life.
Źródło:
Facta Simonidis; 2023, 16, 1; 253-264
1899-3109
Pojawia się w:
Facta Simonidis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rafał Ciesielski, Polska krytyka jazzowa XX wieku. Zagadnienia i postawy, Zielona Góra 2017 Uniwersytet Zielonogórski, ss. 502. ISBN 978-83-7842-316-4
Autorzy:
Dziadek, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26731703.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
jazz
muzyka polska
krytyka muzyczna
muzyka XX wieku
Polish music
musical criticism
twentieth-century music
Źródło:
Muzyka; 2021, 66, 2; 177-181
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warunki niezależności ekonomicznej mniejszości polskiej na Śląsku Opolskim
The conditions for the economic independce of the Polish minority in the Opole Silesia (from the second half of XIX century to the Second World War)
Autorzy:
Senft, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/547097.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Instytut Politologii
Tematy:
ruch spółdzielczy
mniejszość polska w Niemczech w XIX i XX wieku
polskie banki ludowe na Górnym Śląsku
co-operative movement
Polish minority in Germany in XIX and XX century
Polish people’s banks in the Upper Silesia
Opis:
Górny Śląsk i jego zachodnia część – Śląsk Opolski ma swoje historyczne doświadczenia w zakresie polsko-niemieckich zmagań w dziedzinie życia gospodarczego. Aspekt ekonomiczny, starania o wzmocnienie organizacji i całych grup społecznych, pojawił się niemal natychmiast, gdy stało się faktem ożywienie narodowościowe w regionie. Decydującą rolę odegrała tu polska spółdzielczość. Ruch spółdzielczy narodził się jako społeczna samoobrona przed rosnącym wyzyskiem wczesnego kapitalizmu. Od założenia pierwszego banku ludowego w 1985 r. w Bytomiu do 1914 r. powstało 17 banków, 3 filie terenowe i 1 spółka parcelacyjna, we wszystkich powiatach z ludnością polskojęzyczną. Liczyły one w sumie ponad 13 tys. członków i około 30 tys. posiadających wkłady. Główny cel pracy – umocnienie gospodarcze społeczeństwa polskiego, realizowano przez udzielanie korzystnych kredytów, pożyczek na budownictwo mieszkaniowe, zakładanie drobnych przedsiębiorstw, warsztatów, sklepów, wyposażenie gospodarstw rolnych. Działalność banków nie ograniczała się do sfery ekonomicznej. Bardzo szybko stały się one ważnymi ośrodkami życia polskiego w poszczególnych powiatach. Z chwilą wybuchu II wojny światowej w ramach ogólnej akcji wymierzonej w przywódców mniejszości, spółdzielczość polska została zlikwidowana środkami polityczno-administracyjnego przymusu.
The Upper Silesia and its western part, the Opole Silesia, has a historical experience regarding the Polish-German struggle on the field of economic life. Almost immediately, after the national revival in the region had started, the efforts to strengthen the organizations and whole social groups appeared to be an important economic issue. The polish co-operative movement played a crucial role in this task. The co-operative movement rose as a society’s self-defence against the growing exploitation by the early capitalism. Until the year 1914, since the establishment of the first people’s bank in Bytom in the year 1885, the 17 people’s banks, three local branches and one parceling partnership were set up in the districts with the Polish-speaking population. These institutions had more than 13 thousand members and approximately 30 thousand depositors. The main objective was to strengthen the economic position of the Polish society by providing favourable credits, mainly loans for house-building, setting up small enterprises, workshops, shops and farmsteads’ equipment. The banks did not perform only economic functions as very quickly they became a significant centres of the Polish public life at the district level. With the outbreak of the Second World War the Polish co-operative movement was liquidated by means of the political-administrative coercion, this process being a part of the general operation against the leaders of minorities.
Źródło:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies; 2015, 3, 1; 57-67
2545-160X
2353-3781
Pojawia się w:
Pogranicze. Polish Borderlands Studies
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Niemieckie inspiracje w historiografii polskiej przełomu XIX i XX wieku (na przykładzie Wacława Sobieskiego i Szymona Askenazego)
Autorzy:
Kolbuszewska, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/689990.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
history of historiography
theory of historiography
Polish historiography in the late nineteenth century and early twentieth century
Wacław Sobieski
Szymon Askenazy
historia historiografii
teoria historii
historiografia polska przełomu XIX i XX wieku
Opis:
This article explores the impact that German models of historical writing had on the development of Polish historiography in the late nineteenth century and early twentieth century to 1918. As means of defining this impact, the author analyses the work of two distinguished Polish historians, focusing both on their theoretical enunciations and research practice. These scholars were part of the generation of neoromantics to whom Polish historiography owed its modernisation at the turn of the nineteenth and twentieth centuries. Although representing different historiographical traditions, both scholars sought inspiration in German scholarship. While Sobieski’s thought is indebted to Karl Lamprecht’s historico-cultural method, Askenazy was drawn to Max Lehmann, trying to develop the neoRankean model of practising history. These leading Polish historians of the neoromantic era proved that, regardless of the conflicting interests of national historiographies, it was possible for their respective representatives to inspire each other and build a mutual understanding. This article is based on the historians’ theoretical writings and on the books they published before 1918. The author also analysed Sobieski’s text written in memory of Lehmann and published in the 1930s.
Autorka niniejszego tekstu skoncentrowała się na wpływie niemieckich wzorców uprawiania historii na polskie dziejopisarstwo przełomu XIX i XX stulecia (po rok 1918). Wspomniane zjawisko zaprezentowano, przybliżając teoretyczne deklaracje i praktykę dziejopisarską dwóch wybitnych dziejopisów, zaliczanych przez Jerzego Maternickiego do generacji neoromantyków (przez autorkę zaś wiązanych z mutacją modernistyczną) – Szymona Askenazego i Wacława Sobieskiego. W warstwie egzemplifikacyjnej uwzględniono najbardziej reprezentatywne deklaracje o charakterze teoretycznym oraz prace opublikowane przez bohaterów do 1918 r.
Źródło:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2016, 8
2450-8381
2450-8373
Pojawia się w:
Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Spuścizna rodziny Flatauów w zbiorach Biblioteki Raczyńskich
The Flatau family and its legacy. Documents from the collections of the Raczyński Library
Autorzy:
Domańska, Alina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/911838.pdf
Data publikacji:
2014-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
The Flatau family
Jews
polonized intelligentsia of Jewish extraction
Poland at the turn of the 19th and 20th c.
rodzina Flatauów
Żydzi
Polska przełom XIX i XX wieku
inteligencja żydowskiego pochodzenia
Opis:
Artykuł przedstawia życie i działalność poszczególnych członków inteligenckiej rodziny Flatauów, żydowskiego pochodzenia, od 1921 roku związanej z Poznaniem. Są wśród nich: Julian Flatau (1870–1935) – profesor chemii na Uniwersytecie Poznańskim i w Wyższej Szkole Handlowej w Poznaniu, jego żona Fanny z domu Landau (1880–1973) – z wykształcenia prawnik, tłumaczka i prywatna nauczycielka języków obcych, ich syn Kazimierz (1910–2000) – z wykształcenia chemik, wykładowca fizyki na Uniwersytecie Poznańskim i twórca klasy klawesynu w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu, córka Aleksandra (Kowalska, Shuster 1914–1978) – prawnik i jej syn Krzysztof Flatau-Kowalski (ur. 1938) – inżynier elektronik, rodzice Fanny: Anna z domu Lévy (1858–1942) i Michał (1848–1919) Landauowie oraz Zenaida Myszcyn-Flatau (1909–2000) – żona Kazimierza Flataua. Celem artykułu jest opisanie przede wszystkim zawartości spuścizny rodziny Flatauów przechowywanej w zbiorach Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu: dokumentów osobistych, majątkowych, fotografii, korespondencji oraz innych materiałów związanych z ich zainteresowaniami i działalnością zawodową. Mogą one być cennym materiałem źródłowym dla badaczy historii Żydów w Polsce oraz ich roli w nauce i kulturze Poznania. Na końcu tekstu osobną uwagę poświęcono załączonym do spuścizny rodziny Flatauów papierom zaprzyjaźnionej z nimi rosyjskiej arystokratycznej rodziny Korostowców, ale ze względu na ograniczoną objętość artykułu zasygnalizowano zaledwie ich zawartość. Mogą one stanowić wartościowy materiał do dziejów tzw. białej emigracji rosyjskiej po 1917 roku.
This article aims at presenting the life and work of a number of individual family members of the Flatau family, a Poznań-based (since 1921) educated (the socalled “intelligentsia”) family of Jewish extraction as it is documented by the family collections kept at the Raczyński Library. The following members of the family are included: Julian Flatau (1870–1935) professor of chemistry at Poznań University and the High Commercial School in Poznań; his wife Fanny (1880–1973) née Landau, lawyer by education, translator and private tutor of foreign languages; their son Kazimierz (1910–2000) chemist by profession, reader at the Faculty of Physics at Poznań University, who also established a harpsichord class at the State High Musical Academy in Poznań; daughter Aleksandra (by her first marriage Kowalska, later Shuster (1914–1978), a lawyer; and her son Krzysztof Flatau-Kowalski (b. 1938) electronic engineer. In addition, Fanny’s parents: Anna (1858–1942) née Lévy and Michał (1848– –1919) Landau, as well as Zenaida Myszcyn-Flatau (1909–2000), wife of Kazimierz Flatau. The article attempts to describe the content of the documents and writings of the family that include: personal and property documents, photographs, correspondence and other materials related to professional activity and interests of the members of the family. All these materials provide valuable source material for those researchers that are interested in the history of Polish Jews and their part in science, research and culture of the city of Poznań. A separate section of the article placed at the end of the article is devoted to the documents and writings of the aristocratic Russian family of the Korostowiecs who were close friends to the Flatau family. Due to the limited length of this article, however, only their contents are briefly mentioned. Likewise, the documents may present valuable material related to the history of the so-called “White-Russian” emigration after the Revolution of 1917.
Źródło:
Biblioteka; 2014, 18(27); 49-82
1506-3615
2391-5838
Pojawia się w:
Biblioteka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Michał Klubiński, Bohdan Wodiczko. Dyrygent wobec nowoczesnej kultury muzycznej, Kraków 2017 Wydawnictwo Universitas, ss. 476. ISBN 97883-242-3087-7
Autorzy:
Ciesielski, Rafał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/26731704.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Bohdan Wodiczko
dyrygent
kultura muzyczna
muzyka polska
muzyka XX wieku
conductor
musical culture
Polish music
twentieth-century music
Źródło:
Muzyka; 2021, 66, 2; 182-188
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czyn jako wyznacznik wielkości bohatera. O neoromantycznych ideałach polskiej historiografii
The Deed as a Determinant of the Hero’s Greatness. On the Neo-romantic Ideals of Polish Historiography
Autorzy:
Kościesza, Iwona
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945164.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
czyn
bohater narodowy
historiografia polska przełomu XIX/XX wieku
Szymon Askenazy
szkoła Szymona Askenazego
powstania narodowe
deed
national hero
Polish historiography of the turn of the nineteenth and twentieth centuries
Szymon Askenazy’s school
national uprisings
Opis:
The writing of Szymon Askenazy and his disciples represents the independent line In historiography. Their works were written in the period when political life and thinking were intensive in the Polish territories. They had considerably affected the historical and political awareness of Polish society. The hero’s image created in the historians’ writings drew on to the romantic struggles for freedom. This image of the hero had a didactic dimension in accordance with the principle that “history is the teacher of life.” The deed was one of the basic elements and made up his image. He was often a sufficient factor that decided about the greatness of a hero. Despite the fact that historians glorified above all an armed deed, actions taken by the hero in the area of politics and education were also important. The main place in Askenazy’s school is occupied by the hero who with a weapon in his hands struggles for Poland’s independence, i.e., Prince Józef Poniatowski or Jan Henryk Dąbrowski. The moral authority who embodies the “national virtue” is Tadeusz Kościuszko. Another place is occupied by such persons as Prince Adam Czartoryski or Ksawery Drucki Lubecki. Following these heroes, historians show various forms of the service to our homeland. Their actions were made concrete by their deed. Its basic function in narration was to establish images about the hero. Such images functioned in the historical awareness of society.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2008, 56, 2; 209-227
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
System i formy polonistycznej edukacji dzieci polskich uchodźców we Francji w latach 1919-1945 (wybrane zagadnienia)
System and Forms of Polish Language Education of Children of Polish Refugees in France between 1919 and 1945 (Selected Issues)
Autorzy:
Pachowicz, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/13141254.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
emigracja polska we Francji w XX wieku
nauczanie języka polskiego we Francji
szkoły polskie we Francji
Polish emigration in France in the 20th century
teaching the Polish language in France
Polish schools in France
Opis:
Celem artykułu jest charakterystyka systemu i form nauczania języka polskiego dzieci polskich emigrantów we Francji w latach 1919–1945. Cezury czasowe nie są przypadkowe – wyznaczają je dwie istotne daty. Rok 1919 to początek emigracji zarobkowej Polaków do Francji trwającej do wybuchu II wojny światowej, a rok 1945 to zakończenie tej wojny. Podstawę materiałową przedstawianych rozważań stanowią źródła archiwalne zgromadzone przede wszystkim w Bibliotece Polskiej w Paryżu oraz publikacje polsko- i francuskojęzyczne odnoszące się do omawianego zagadnienia. Nauka języka polskiego dzieci i młodzieży, bądź kontynuacja rozpoczętej w Polsce edukacji polonistycznej, stanowiła niezwykle ważny aspekt zachowania polskiej tożsamości i pozwalała przetrwać trudny okres emigracji. Polska zbiorowość emigracyjna dążyła do tego, aby nauczanie języka ojczystego było prowadzone systematycznie, intensywnie i skutecznie.
The aim of this article is to characterise the system and forms of teaching the Polish language to children of Polish emigrants in France between 1919 and 1945. The time frames are not accidental as they are marked by two important dates. 1919 marks the beginning of economic emigration of Poles to France, which lasted until the outbreak of the Second World War, while 1945 marks the end of the war. The basis for the considerations presented are archival sources collected primarily at the Polish Library in Paris and Polish and French-language publications related to the subject in question. Teaching of the Polish language to children and young people or the continuation of the Polish language education once begun in Poland was an extremely important aspect of maintaining Polish identity and allowed the Polish community to survive the difficult period of emigration. The Polish émigré community strived to ensure that teaching of the mother tongue was conducted systematically, intensively and effectively.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2022, 30, 2; 1-12
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zygmunt Mycielski – Andrzej Panufnik: Korespondencja. Część 1: lata 1949–1969, opracowanie, wstęp i komentarze Beata Bolesławska-Lewandowska, Warszawa 2016 Instytut Sztuki, Polska Akademia Nauk, ss. 252. ISBN 9788365630315
Autorzy:
Szymańska-Stułka, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28408957.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Zygmunt Mycielski
Andrzej Panufnik
korespondencja
muzyka polska
muzyka XX wieku
Zygmunta Mycielski
correspondance
Polish music
twentieth-century music
Źródło:
Muzyka; 2018, 63, 2; 147-149
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Danuta Gwizdalanka, 'Uwodziciel. Rzecz o Karolu Szymanowskim' [The Seducer: A Book about Karol Szymanowski], Kraków 2021 Polskie Wydawnictwo Muzyczne, pp. 851. ISBN 978-83-224-0985-5
Autorzy:
Bolesławska-Lewandowska, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806491.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Karol Szymanowski
muzyka polska
muzyka XX wieku
kompozytorzy polscy
biografia
Polish music
20th-century music
Polish composers
biography
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 2; 180-184
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wątki polskie w mszach Jana A. Maklakiewicza i Tadeusza Maklakiewicza
Polish themes in the Masses by Jan A. Maklakiewicz and Tadeusz Maklakiewicz
Autorzy:
KARWASZEWSKA, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/453976.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
polska twórczość mszalna XX wieku Jan Adam Maklakiewicz
Tadeusz Wojciech Maklakiewicz
Maklakiewicz
msza
msza polska
msza góralska
twórczość muzyczna dedykowana Janowi Pawłowi II
20th century Polish Masses
Jan Adam Maklakiewicz
Mass
Polish Mass
Highland Mass
music works dedicated to John Paul II
Opis:
Przedmiotem artykułu są dwie msze z tekstem polskim, które – według typologii Stanisława Dąbka – reprezentują typ tzw. mszy polskiej, znamiennej dla twórczości polskich kompozytorów pierwszej połowy XX wieku. Autorka artykułu wybrała reprezentatywne msze braci Maklakiewi- czów, w których pierwiastek „polski” dotyczy nie tylko tytułu czy użycia polskiego tekstu, ale i elementów narodowych – w postaci idiomu rodzimego folkloru. Analizie poddane zostały Msza polska Jana A. Maklakiewicza z 1944 roku oraz Msza góralska autorstwa Tadeusza Maklakiewi- cza z roku 1981, dedykowana Papieżowi Janowi Pawłowi II.
The subject matter of the article is focused on two Masses with Polish text which, in accord- ance with the typology by Stanisław Dąbek, represent the type of the so-called Polish Mass – characteristic to the works of the Polish composers of the first half of the 20th century. The author of the article has chosen Masses representative for the Maklakiewicz brothers, whose works refer to the “Polish” dimension not only in the title or by the use of Polish text but also by national elements in the form of an idiom of the native folklore. The article analyses the Polish Mass by Jan A. Maklakiewicz, composed in 1944 and the Highland Mass by Tadeusz Maklakiewicz, composed in 1981 and dedicated to the Pope John Paul II.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2016, 11; 41-59
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wykonania muzyki Władysława Żeleńskiego w Wiedniu
Władysław Żeleński and the performances of his musical pieces in Vienna
Autorzy:
JACZYŃSKI, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/454046.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
muzyka polska przełomu XIX/XX wieku twórczość kompozytorów polskich
muzyka w Wiedniu
muzyka w Austro-Węgrzech
muzyka słowiańska
Polish music on the turn of 19th/20th century
output of Polish composers
music in Vienna
music in Austro-Hungarian Empire
Slavic music
Opis:
Ciekawym, całkowicie dziś nieznanym wątkiem w biografii Władysława Żeleńskiego (1837– 1921) były liczne próby zdobycia przez tego kompozytora uznania na arenie międzynarodowej. Jednym z głównych ośrodków muzycznych, w którym działania te były realizowane, okazał się, obok czeskiej Pragi, Wiedeń – miasto w powszechnej świadomości pozostające „muzyczną stolicą” Europy Środkowej, politycznie zaś będące stolicą Przedlitawii (austriackiej części Austro- -Węgier). Artykuł poświęcony został wiedeńskim wykonaniom utworów muzycznych Władysława Żeleńskiego, a za początek opowieści przyjął autor premierę Sechs Charakterstücke op. 17 na fortepian, która miała miejsce 21 grudnia 1871 roku. W artykule wyjaśnione zostały przyczyny ewidentnej klęski, jaką poniosła polska muzyka – a wraz z nią Władysław Żeleński – na słynnej Wystawie Muzyczno-Teatralnej, która odbyła się latem i wczesną jesienią roku 1892. Zrelacjono- wane zostały też – będące bezpośrednią reakcją na owo niepowodzenie – tzw. „koncerty rehabili- tacyjne” kompozytora z roku 1893, omówiona została również obecność utworów tegoż twórcy na estradach wiedeńskich w czasie I wojny światowej oraz w okresie międzywojennym. Niejako na marginesie przedstawione zostały oczekiwania zachodniej krytyki wobec muzyki polskiej (a sze- rzej: słowiańskiej). Niniejszy tekst pozwala zrozumieć trudną sytuację kompozytorów słowiań- skich pragnących osiągnąć artystyczny i komercyjny sukces w Wiedniu w okresie istnienia imperium austro-węgierskiego.
Very interesting yet utterly unknown threads in the biography of Władyslaw Żeleński are his numerous attempts to gain the international recognition (1837–1921). One of the major musical centers in which Żeleński was promoting his musical output turned out to be, apart from Prague, Vienna – the city which was remaining, in the popular consciousness, “the musical capital” of Central Europe and politically – the capital of Cisleithania (the Austrian part of Austria-Hungary). The article is devoted to the performances of Władyslaw Żeleński’s musical pieces in Vienna. The author has adopted as the beginning of the story the premiere of Sechs Charakterstücke Op. 17 for piano, which took place on December 21, 1871. The essay explains the causes of the manifest failure of Polish music (as well as Władyslaw Żeleński’s one) at the famous Exhibition for Music and the Drama, which took place during the summer and early autumn 1892. It deals also with his so-called “rehabilitative concerts” dating from 1893 and being the direct reaction to this failure, as well as with the presence of his works on Viennese stages during the World War I and the interwar period. Further on are mentioned, as a sort of peripheral comment, the expectations of Western critics towards Polish (and more broadly: Slavic) composers. The article enables us to understand the difficult situation of those Slavic composers who decided to achieve artistic and commercial success in Vienna in the period of the Austro-Hungarian empire.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2015, 10; 163-180
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ancient Middle East in two Warsaw journals: Biblioteka Warszawska (1841–1914) and Ateneum (1876–1901)
Problematyka starożytnego Bliskiego Wschodu na łamach „Biblioteki Warszawskiej” i „Ateneum”
Autorzy:
Zinkow, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058378.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish press of the 19th and early 20th century
scholarly journals published in Warsaw
history of ancient Middle East
„Biblioteka Warszawska”
„Ateneum”
prasa polska XIX i początku XX wieku
prasa kulturalna
prasa naukowa
starożytny Bliski Wschód (recepcja)
Opis:
Polish scholarly magazines Biblioteka Warszawska [Warsaw Library] (1841–1914) and Ateneum (1876– 1901) devoted a quite a lot of attention to recent discoveries in the field of ancient history, cultural history and descriptions of foreign countries. This article discusses materials on the ancient Middle East published in both of these periodicals.
Czasopisma naukowe kręgu tzw. prasy warszawskiej: „Biblioteka Warszawska” (1841–1914) i „Ateneum” (1876–1901) poświęcały na swoich łamach wiele miejsca zagadnieniom postępów nauki, dziejom kultury i opisom krajów. Artykuł omawia publikowane w tych czasopismach teksty odnoszące się do zagadnień starożytnego Bliskiego Wschodu.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2020, 23, 4; 5-26
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
UMNICTWO PIĘKNE. AKSJOLOGICZNE INSPIRACJE W POLSKIM NURCIE ESTETYZMU PEDAGOGICZNEGO W XIX I POCZĄTKACH XX WIEKU
AXIOLOGICAL INSPIRATIONS IN THE POLISH MAINSTREAM OF PEDAGOGICAL AESTHETICISM IN THE NINETEENTH AND EARLY TWENTIETH CENTURIES
Autorzy:
Przerembska, Violetta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/566514.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Pomorska w Słupsku
Tematy:
historia wychowania estetycznego teoria wychowania estetycznego pedagogika polska XIX i początku XX wieku
Trentowski Bronisław
Libelt Karol
Struve Henryk
history of aesthetic education
theory of aesthetic education
Polish peda-gogics in the 19th and early 20th century
Opis:
The direction of the development of the European educational thought in the nine-teenth century was largely influenced by the philosophy that created the basis of modern pedagogical theories. This is also visible in the works of Polish scientists (among others B. Trentowski, K. Libelt and H. Struve) who proposed new aesthetic and pedagogical concepts, and discussed the social and educational values of art. Bronisław Trentowski (1808-1869) created an original pedagogical system based on the integration of tradition, culture, personality development and the formation of na-tional consciousness. He treated art in terms of a socio-moral mission. In his opin-ion, beauty is the unveiling of truth for the senses, and the educational power of beauty should be perceived according to this approach. In his speculative theory of aesthetic education he argued that the development of this kind of feeling in students was an im-portant duty of educators. Karol Libelt (1807-1875) who proclaimed the national charac-ter and social function of art in which beauty was an autonomous goal had a significant impact on the aesthetics of Polish romanticism. His systematization of art introduced cri-teria associated with the ideals of beauty, truth and good. He also pointed to the close relationship between aesthetic education and intellectual education. Henryk Struve’s (1840-1912) aesthetic views were a polemic against the Polish aesthetics of positivism and the aesthetics of naturalism. He argued that art closely reflected the phi-losophical concept of ideorealism. In addition to exposed socio-educational aspects of the impact of art, the strongly emphasized theme of ethics as well as the universal and humanistic values of art can be seen in his writings.
Źródło:
Ars inter Culturas; 2016, 5; 13-34
2083-1226
Pojawia się w:
Ars inter Culturas
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polskie Siły Powietrzne XX wieku : konferencja popularno-naukowa, Koszalin, 13 września 2003 r. : praca zbiorowa
Współwytwórcy:
Polak, Bogusław. Redakcja
Śliżewski, Grzegorz. Redakcja
Data publikacji:
2003
Wydawca:
Koszalin : Urząd Miejski : Miejski Ośrodek Kultury
Tematy:
Konferencja Naukowa nt.: Dzieje lotnictwa wojskowego XX wieku (13.09.2003; Koszalin, woj. zachodniopomorskie)
Lotnictwo wojskowe Polska 20 w. materiały konferencyjne
Opis:
Materiały z konferencji "Dzieje lotnictwa wojskowego w XX wieku".
Bibliogr. przy ref.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Patriotyczny obowiązek - organizacja szkolnictwa polskiego
Patriotic duty - organization of Polish education
Autorzy:
Stogowska, Anna Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050752.pdf
Data publikacji:
2021-06-11
Wydawca:
Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
Tematy:
inteligencja polska
organizacja polskiej oświaty
stowarzyszenia edukacyjne i kulturalne z przełomu XIX i XX wieku
Polish intelligence
educating and cultural companies from turn of XIX and XX century
organisating of Polish education
Opis:
Wychowywani w rosyjskich szkołach uczniowie starali się o zachowanie polskości, działając w nielegalnych organizacjach. Buntowali się przeciwko rusyfikacji,organizując strajki szkolne. Te formy były ostro zwalczane przez zaborcę. Gdy warunki polityczne zmieniły się, po 1905 roku zaczęto organizować polskie szkolnictwo. Inteligencja polska działała w Polskiej Macierzy Szkolnej oraz innych organizacjach prowadzących działalność oświatową: Towarzystwo Opieki nad Mową Ojczystą, Towarzystwo Kultury Polskiej, „Latający Uniwersytet”, Uniwersytet dla Wszystkich, Towarzystwo Naukowe Płockie. Patrioci polscy z własnych środków zakładali polskie szkoły, np. Towarzystwo Szkoły Średniej, Towarzystwo Szkoły Udziałowej. Wszystkie to społeczne poczynania przekreśliła I wojna światowa. Wprowadzono sieć szkolnictwa niemieckiego. Dopiero po odzyskaniu niepodległości powstała sieć polskiego szkolnictwa. Wysiłki organizacyjne zniweczyła wojna polsko-bolszewicka 1920 roku. Po jej zakończeniu polskie władze przystąpiły do organizacji polskiego szkolnictwa.
Students, who were raised at Russian schools, tried to keep their own Polish nationality in illegal organisations. They rebelled against russification by making school strike. These forms of strike was strongly pacified by invader. In 1905 after changing political conditions, Polish education began to be organised. Polish intelligence worked at Polish Motherland School and other organisations, who led activity of education: Company of Attention of Native Speech, Company of Polish Culture, „Flying University”, University for Everybody, Scientific Company in Płock. Polish patriots for their own moneyestablished Polish schools for example: Company of High School, Company of Contribution School. All social initiatives were spoilt by the First World War. It established net of German schools. Polish schools rose after the recovery of independence. In 1920 the war between Poland and Russia spoilt theorganized efforts. After ending this war Polish authority began to organise Polish education.
Źródło:
Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego; 2020, 12; 299-320
0860-5637
2657-7704
Pojawia się w:
Rocznik Towarzystwa Naukowego Płockiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ewa Kowalska-Zając, „Zobaczyć muzykę. Notacja polskiej partytury współczesnej”, Łódź: Akademia Muzyczna im. Grażyny i Kiejstuta Bacewiczów, 2019, ss. 414. ISBN 978-83-60929-72-8
Autorzy:
Guzy-Pasiak, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25806570.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
notacja muzyczna
grafika muzyczna
muzyka XX wieku
muzyka awangardowa
muzyka polska
music notation
graphic notation
twentieth-century music
Avant-gard music
Polish music
Opis:
Recenzja książki: Ewa Kowalska-Zając, Zobaczyć muzykę. Notacja polskiej partytury współczesnej, Łódź 2019. Przemiany języka dźwiękowego muzyki w pierwszych dekadach XX w. i zmiany dotyczące wszystkich aspektów dzieła muzycznego w drugiej połowie wieku doprowadziły do poszukiwań możliwości adekwatnych form zapisu tych innowacji. Ewa Kowalska-Zając omawia w swojej książce Zobaczyć muzykę. Notacja polskiej partytury współczesnej rozwój zapisu muzyki w XX wieku (część pierwsza) oraz przedstawia zarysowane uprzednio tendencje na wybranych przykładach współczesnej rodzimej twórczości (część druga); należy podkreślić, że zakres materiału przedstawiony w drugiej części nie doczekał się dotąd monograficznego opracowania.
Book Review of: Ewa Kowalska-Zając, Zobaczyć muzykę. Notacja polskiej partytury współczesnej, Łódź 2019. The changes in the musical language in the first decades of the 20th century and changes in all aspects of a musical work in the second half of the century led to a search for the possibility of adequate forms of recording these innovations. Ewa Kowalska-Zając discusses in her book Zobaczyć muzykę. Notacja polskiej partytury współczesnej [To See Music. The notation of the Polish contemporary score] the development of music notation in the 20th century (first part of the book) and presents the previously outlined tendencies on selected examples of contemporary Polish works (second part of the book); it should be emphasized that the scope of the material presented in the second part has not yet been elaborated on in a monographic manner.
Źródło:
Muzyka; 2022, 67, 3; 163-167
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recepcja poematów symfonicznych „Nevermore” i „Ulalume” Eugeniusza Morawskiego w prasie polskiej w latach 1924–1949
The Reception of Eugeniusz Morawski’s Symphonic Poems 'Nevermore' and 'Ulalume' in the Polish Press between 1924 and 1949
Autorzy:
Łapeta, Oskar
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28328342.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Eugeniusz Morawski
Nevermore
Ulalume
poemat symfoniczny
recepcja muzyki
muzyka XX wieku
muzyka polska
symphonic poem
music reception
20th-century music
Polish music
Opis:
Przedmiotem rozważań jest recepcja dwóch zachowanych poematów symfonicznych Eugeniusza Morawskiego inspirowanych dziełami Edgara Allana Poego – Nevermore i Ulalume. Pierwszy z tych utworów wykonany został w Polsce w latach 1924–1938 co najmniej dziewięć razy, natomiast drugi był w latach 1925–1949 prezentowany co najmniej czterokrotnie. Późniejsze wykonania dzieł tego kompozytora były bardzo rzadkie, a powodem była słaba dostępność partytur i zła sława otaczająca nazwisko Morawskiego ze względu na jego przedwojenne konflikty z Karolem Szymanowskim. Oba dzieła były prezentowane pod batutą czołowych dyrygentów owych lat, m.in. Grzegorza Fitelberga, Emila Młynarskiego, Jaschy Horensteina czy Waleriana Bierdiajewa. Budziły duże zainteresowanie krytyków, którzy na ich podstawie uważali Morawskiego za jednego z najbardziej interesujących kompozytorów działających w owych latach. Chwalono je za siłę ekspresji, błyskotliwą orkiestrację i pełen niesamowitości nastrój, w sugestywny i plastyczny sposób oddający istotę ich literackich pierwowzorów. Okazjonalnie wysuwane zarzuty dotyczyły zależności stylistycznych od twórczości Richarda Wagnera i Richarda Straussa czy faktu korzystania przez kompozytora z medium programowości.
I discuss the reception of Eugeniusz Morawski’s two surviving symphonic poems inspired by the writings of Edgar Allan Poe, Nevermore and Ulalume. The former was performed in Poland at least nine times in the years 1924–1938, while the latter was presented at least four times between 1925 and 1949. In later years, performances of works by this composer were extremely rare, owing to the poor accessibility of the scores and the composer’s ill repute related to his pre-war conflicts with Karol Szymanowski. In their time, however, both compositions were performed under such leading conductors as Grzegorz Fitelberg, Emil Młynarski, Jascha Horenstein and Walerian Bierdiajew. They attracted much critical interest and earned Morawski a reputation as one of the most interesting active composers. They were praised for their expressive power, brilliant orchestration and uncanny mood, suggestively and vividly conveying the essence of their literary models. The occasional critical remarks concerned their stylistic indebtedness to Richard Wagner and Richard Strauss, and the fact that Morawski had embraced the medium of programme music.
Źródło:
Muzyka; 2020, 65, 4; 105-127
0027-5344
2720-7021
Pojawia się w:
Muzyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Stosunki polsko-słowackie w I połowie XX wieku : (materiały pokonferencyjne)
Współwytwórcy:
Głowińska, Joanna. Redakcja
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Wrocław : Oddział IPN
Tematy:
Międzynarodowa konferencja naukowa nt.: Stosunki polsko-słowackie w I połowie XX wieku (24.05.2006; Opole, woj. opolskie)
Instytut Pamięci Narodowej. Oddział (Wrocław) zjazdy i konferencje
Opis:
Mat. z międzynarodowej konferencji nauk., która odbyła się 24 maja 2006 r. w ratuszu opolskim.
Tekst częśc. tł. z jęz. słowac.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Kazimierz Rzepecki – idealista i mąż nieidealny Izabeli Moszczeńskiej
Kazimierz Rzepecki, an idealist and not an ideal man of Izabela Moszczeńska
Autorzy:
Siwiec, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1382008.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
Izabela Moszczeńska
Kazimierz Rzepecki
Polish emancipation movement
Polish culture of the second half of the 19th century and the first half of the 20th century
kultura polska drugiej połowy XIX wieku i pierwszej połowy XX wieku
polski ruch emancypacyjny
Opis:
Historia małżeństwa Izabeli Rzepeckiej z Moszczeńskich (1846–1941) – polskiej publicystki, działaczki oświatowej, politycznej i emancypacyjnej – i Kazimierza Rzepeckiego (1866–1902) – publicysty i działacza społecznego – obrazuje proces przekształcania się na przełomie XIX i XX wieku rodziny typu patriarchalnego, szlacheckiego czy mieszczańskiego w rodzinę partnerską. W ramach tego nowego, demokratycznego modelu, pojawiającego się najszybciej w środowisku inteligencji lewicowej, przedefiniowane zostały role kobiety i mężczyzny, np. upowszechniającemu się zjawisku pracy zawodowej kobiety towarzyszyło zjawisko ocieplania się emocjonalnego obrazu mężczyzny. Jednak – jak wynika ze wspomnień Moszczeńskiej – przekształcanie się tradycyjnego modelu kobiecości w nowoczesny model emancypantki przebiegało mniej dramatycznie niż kryzys męskości.
The history of Izabela Rzepecka’s, nee Moszczeńska’s (1864–1941, a Polish publicist, an educational, political, and emancipatory activist), marriage with Kazimierz Rzepecki (1866–1902, a publicist, and a social activist) illustrates the process of transformation of a patriarchal, noble, or bourgeois model of a family into a family, which, at the turn of the nineteenth and the twentieth century, was set on the grounds of partnership. Under the new, democratic model of a family, followed more willingly by left-wing intellectuals, the traditional gender roles of men and women have been redefined by, for example, the fact that the popularization of women’s professional activity was accompanied by the process of warming up of a man’s emotional image. However, as it is apparent from the memories of Moszczeńska, the transformation of a traditional standard of femininity into a modern model of a suffragist took less dramatic course than a crisis of masculinity.
Źródło:
Autobiografia Literatura Kultura Media; 2016, 6, 1; 191-198
2353-8694
2719-4361
Pojawia się w:
Autobiografia Literatura Kultura Media
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współcześni czarnoksiężnicy – magia i rytuał w tekstach politycznych
CONTEMPORARY SORCERERS. MAGIO AND THE RITUAL IN POLITICAL TEXTS
Autorzy:
Nowak, Paweł
Olejnik, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/611777.pdf
Data publikacji:
2001
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
magical and ritual functions
journalistic-political texts
Polish press in the 1950s and 1990s
communism
political texts
manipulation
funkcja magiczna i rytualna
wypowiedzi publicystyczno-polityczne
prasa polska w latach pięćdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku
komunizm
demokracja
teksty polityczne
manipulacja
Opis:
Autorzy podjęli próbę przedstawienia specyfiki funkcji magicznej i rytualnej w wypowiedziach publicystyczno-politycznych. Bazę materiałową stanowiły artykuły drukowane w prasie polskiej w latach pięćdziesiątych i dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Skierowanie uwagi badawczej na te okresy podyktowane było przekonaniem o odmienności funkcji wypełnianych przez publicystykę, w zależności od dwóch realizowanych w powojennej Polsce modeli ustrojowych: komunizmu – społeczeństwo zamknięte (lata PRL) i demokracji – społeczeństwo otwarte (lata III RP). Intuicyjne przekonanie o odmienności ról, jakie odgrywała komunikacja masowa w tak różnych okresach dziejów Polski, nie znalazło pełnego odzwierciedlenia w publikacjach prasowych. Analizowane teksty łączy bowiem tożsamość środków językowych, które służą do wywierania wpływu na odbiorcę, w wielu wypadkach także bez udziału jego świadomości. Magiczność i rytualność tekstów politycznych jawią się zatem jako zjawiska różniące się w swej istocie od analogicznych przejawów życia społecznego ludów prymitywnych, u których magia służy kontaktom ze sferą sacrum i pełni funkcję integrującą. Działalność publicystów jest więc zabiegiem nieetycznym, uprzedmiotawiającym odbiorcę, a komunikacja ma charakter instrumentalny i zbliża się do manipulacji.
The article is an attempt to present the peculiarity of the magical and ritual functions of journalistic-political texts. The analysis is based on articles from the Polish press from the 1950’s and 1990’s. The choice stems from the authors’ conviction that the role of journalism in the respective periods was different, depending on the political system: a closed, communist society of the 1950’s and an open society of the 1990’s. This intuition, however, has not been fully corroborated by the analysis of the linguistic material. For, as far as ‘mass communication’ is concerned, the analyzed texts feature a common factor of the same linguistic means of influencing the reader, often without the latter’s awareness. Thus, the magical and ritual functions of political texts are fundamentally different from analogical manifestations of social life in primitive societies. In the latter, magic fulfills an integrating function and is used in establishing and maintaining contact with the sacred. The methods used by journalists are therefore unethical: communication is instrumental in nature and verges on manipulation.
Źródło:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury; 2001, 13; 27-48
0860-8032
Pojawia się w:
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Warszawskie sezony Salomei Kruszelnickiej (1898–1902)
Warsaw seasons of Salomea Kruszelnicka (1898–1902)
Autorzy:
Dziadek, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1358250.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie. Wydawnictwo Uczelniane
Tematy:
Salomea Kruszelnicka
wokalistyka operowa
opera warszawska
polska kultura muzyczna w czasach zaborów
polska krytyka muzyczna przełomu XIX i XX wieku
operatic vocalism
Warsaw opera
Polish musical culture in the period of the Partitions
Polish musical criticism at the turn of the nineteenth and twentieth centuries
Opis:
The article discusses the artistic activity of Salomea Kruszelnicka in the years 1898–1902. It predominantly concerns her performances on the stage of the Warsaw Government Theatres. The account is supplemented with a report on her other activities in that period. The work is based on source material gathered from the press published in Poland, Leipzig (“Signale für die musikalische Welt”) and Saint Petersburg (the Polish-language weekly “Kraj”). The reviews of Kruszelnicka’s performances constitute a valuable record of the reception of her art and, at the same time, paint an interesting picture of a fragment of Warsaw’s musical culture at the turn of the nineteenth and twentieth centuries – a time when traditional views on art clashed with modernist trends.
Artykuł jest poświęcony omówieniu działalności artystycznej Salomei Kruszelnickiej w latach 1898–1902. Uwzględniono przede wszystkim jej występy na scenie operowej Warszawskich Tea- trów Rządowych. Relację uzupełniono sprawozdaniem na temat pozostałych działań artystki w tym okresie. Praca została napisana w oparciu o materiał źródłowy zebrany w prasie wychodzącej w ośrodkach polskich, Lipsku („Signale für die musikalische Welt”) i Petersburgu (polskojęzyczny tygodnik „Kraj”). Recenzje poświęcone występom Kruszelnickiej stanowią cenny dokument recep- cji jej sztuki, a przy okazji tworzą ciekawy obraz wycinka warszawskiej kultury muzycznej prze- łomu XIX i XX wieku – czasu, w którym starły się ze sobą tradycyjne poglądy na sztukę z prądami modernistycznymi.
Źródło:
Edukacja Muzyczna; 2019, 14; 17-75
2545-3068
Pojawia się w:
Edukacja Muzyczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La marionnettisation des personnages dans le théâtre francophone et polonaise du Vingtie`me Sie`cle
The marionettisation of the characters in Francophone and Polish Theatre in the twentieth century
Autorzy:
Bocianowski, Cécile
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/690209.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
teatr lalkowy
marionetkowość
teatr XX wieku
Francja
Belgia
Polska
Maurice Maeterlinck
Alfred Jarry
Michel de Ghelderode
Stanisław I. Witkiewicz
Witold Gombrowicz
Samuel Beckett
Sławomir Mrożek
Puppet Theatre
marionette
20th century theatre
France
Belgium
Polska
Opis:
This article is devoted to the use of the aesthetic of marionettes in twentieth-century theatre in Poland, French-speaking Belgium and France. Starting with the treatment of marionettes in Maurice Maeterlinck’s play Interior, the analysis of plays shows the function of the marionettisation of characters and how puppets inspire authors, on different levels, in the representation of metaphysical, political or social issues.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2016, LXXI; 237-255
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Podmiot - dom - świat. Rozważania o wybranych wierszach Anny Janko
Subject – home – space. Reflections of selected poems of Anna Janko
Autorzy:
Dąbrowska-Czoch, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/626619.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
Tematy:
poezja polska 2. połowy XX wieku
poezja Anny Janko
podmiot w wybranych wierszach Anny Janko
znaczenia motywów domu i świata
Polish poetry of the second half of the 20th-Century
the poetry of Anna Janko
the subject in Anna Janko's selected poems
meanings of the motivs of home and the world
Opis:
The article treats about relations between person and space, especially home, which appear in selected poems of Anna Janko. Home in them is an important, although painful place. An interesting issue is how the poet describes spaces of habitation and what values are associated with them. The article also brigs up the question of what is the essence of home in the characterized poems.
Źródło:
Język - Szkoła - Religia; 2012, 7, 1; 128-147
2080-3400
Pojawia się w:
Język - Szkoła - Religia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ideowo etyczny wizerunek polskiego inteligenta przełomu XIX i XX wieku – epoki wybitnych teoretyków oświaty i wychowania
Ideologically ethical image of the Polish radical intelligentsia of the turn of the 19th and 20th centuries – the era of eminent theoreticians of education and upbringing
Autorzy:
Sędek, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40220998.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
Edward Abramowski
Janusz Korczak
Jan Władysław Dawid
radical intelligentsia
Polish education and upbringing at the turn of the 19th and 20th centuries
radykalna inteligencja
polska oświata i wychowanie przełomu XIX i XX wieku
Opis:
Artykuł jest próbą ukazania etyczno-ideowego wizerunku radykalnej inteligencji polskiej z przełomu XIX i XX wieku. Edward Abramowski, Janusz Korczak oraz Jan Władysław Dawid to wybitni przedstawiciele tej formacji. W ich myśli społeczno-politycznej ważne miejsce zajmuje problematyka dotycząca edukacji, oświaty i wychowania. Edukacja nigdy nie jest neutralna, zazwyczaj jest polityczna – wskazują na to przedstawiciele pedagogiki krytycznej, np. Henry A. Giroux. Rzeczywistość edukacyjna jest przedmiotem uwagi nie tylko pedagogów, ale też myślicieli, moralistów, społeczników, organizatorów życia społecznego i polityków. Opracowanie jest próbą znalezienia wspólnego mianownika dla idei „naprawy świata” propagowanych przez bohaterów opracowania – reprezentantów polskich intelektualistów i społeczników z przełomu XIX i XX wieku. Ich twórczość i działalność wynikała z niezgody na zastaną rzeczywistość społeczno-polityczną, a edukacja i wychowanie miały ich zdaniem być czynnikiem zmiany społecznej.
The article is an attempt to show the ethical and ideological image of the radical Polish intelligentsia of the turn of the 19th and 20th centuries.  Three representatives of this formation: Edward Abramowski, Janusz Korczak, and Jan Władysław Dawid are its prominent representatives. In their socio-political thought, issues concerning education, education, and upbringing occupy an important place. Education is never neutral, it is usually political, which is shown by representatives of critical pedagogy, such as Henry A. Giroux. The educational reality is the object of attention not only of educators, but also of thinkers, moralists, social activists, organisers, and politicians. The study is an attempt to find a common denominator in the ideas of ’repairing the world‘ of the study’ protagonists, representatives of Polish intellectuals and social activists of the turn of the 19th and 20th centuries. Their work and activity stemmed from their disagreement with the existing socio-political reality, and education and upbringing, in their view, were to be a factor of social change.
Źródło:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne; 2023, 20, 20; 183-203
1730-0274
Pojawia się w:
DOCTRINA. Studia Społeczno-Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Norwidowskie tropy w prasie Polonii amerykańskiej przełomu XIX i XX wieku
Norwid’s tropes in the press of the Polish community in the USA at the turn of the 19th and 20th centuries
Autorzy:
Jarosz, Agnieszka
Kiper, Daniel
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31233700.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Cyprian Norwid
Ameryka
Polonia amerykańska
prasa polska w USA na przełomie XIX i XX wieku
America
Polish community in the USA
Polish press in the USA at the turn of the 19th and 20th centuries
Opis:
Przedmiotem artykułu jest omówienie charakteru oraz funkcji recepcji Cypriana Norwida w amerykańskich wspólnotach polonijnych na przełomie XIX i XX wieku. Za pomocą wybranych tekstów prasowych starano się określić zasięg obecności wieszcza w świadomości elit przewodzących diasporze polskiej za oceanem. Przeglądowi zostały poddane takie tytuły jak „Dziennik Chicagoski”, „Zgoda”, „Polak w Ameryce”, „Ameryka-Echo” i „Kurier Polski”, z których wydobyto ślady obecności wątków norwidowskich. Z materiału prasowego wyłania się kilka obszarów tematycznych odnoszących się zarówno do życiorysu poety, jego twórczości, jak i rozmaitych kontekstów odbijających tendencje do określonego postrzegania postaci Norwida. Wiele z omawianych przykładów odzwierciedla stereotypowe opinie oraz skojarzenia wypracowane przez środowiska literackie w kraju.
The article discusses the nature and function of Cyprian Norwid’s reception in Polish communities in the USA at the turn of the 19th and 20th century. Using selected press texts, an attempt was made to determine the extent of Norwid’s presence in the consciousness of elites leading the Polish diaspora overseas. Titles such as “Dziennik Chicagoski”, “Zgoda”, “Polak w Ameryce”, “Ameryka-Echo” and “Kurier Polski” have been reviewed, from which the traces of the presence of Norwid’s themes have been extracted. Several thematic areas emerge from the press material, relating both to the poet’s biography, his works, but also to various contexts reflecting tendencies towards a particular perception of the poet’s figure. Many of the examples discussed here reflect stereotypical opinions and associations developed by literary circles in Poland.
Źródło:
Studia Norwidiana; 2023, 41; 201-220
0860-0562
Pojawia się w:
Studia Norwidiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-100 z 106

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies