Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Muzyka górą? Dziesięć wydarzeń teatralnych 2010 roku

Autorzy:

Mikołajczyk, Jacek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/510737.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

contemporary Polish theatre
musical theatre
drama

Opis:

Music Dominates? Ten Theatrical Events of the Season 2010/2011

Źródło:

Postscriptum Polonistyczne; 2011, 2(8); 283-295
1898-1593
2353-9844

Pojawia się w:

Postscriptum Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Rok 1918 na teatralnej prowincji. Kielce
Year 1918 on the theatrical province. Kielce

Autorzy:

Drozdowska, Paulina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/938394.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

theatre
Kielce
1918
repertoire
the Polish Theatre
independence
extermination

Opis:

The article describes cultural life in Kielce at the threshold of independence. The local theatre played a prominent role at that time, since it was the only professional scene on which the Regency Council’s manifest was read. After this event the institution had its name changed into the Polish Theatre. The directors in those days were struggling with financial and logistical problems, lack of permanent crew, and even the outbreak of typhus. The history of the theater is described in the context of provincial, poor and clerical town, in which the intelligentsia accounted for a small percentage of the population. The audience wanted some entertainment both from the theatre and the expanding world of the cinema. Therefore, the creators were trying to meet those expectations through productions based on comedy and operetta. The local amateur theatre was the only group involved in politics, staging several patriotic plays. The conclusions of the article are based on the materials published in ”Gazeta Kielecka”, a local newspaper of that time, and collections available in the branch of National Archive in Kielce (unfortunately, no documents have been preserved in Żeromski Theater), as well as the research done by regional historians. Year 1918 turned out to be just a glimpse in the long process of changing the mentality of local community. It was just the first step to rebuild its national identity.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2018, 18; 86-103
2081-1853

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Monumenta polskiej scenografii. Ustawienia – odsłonięcia – obchody
Monument of Polish Scenography. Settings-Unveilings-Celebrations

Autorzy:

Fazan, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/12648722.pdf

Data publikacji:

2023-06

Wydawca:

Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu

Tematy:

theatre scenography
history of Polish theatre
aesthetics
art history

Opis:

The article entitled Monumenta polskiej scenografii. Ustawienia-odsłonięcia-obchody is a discussion of the important publication Zmiana ustawienia. Historia polskiej scenografii teatralnej i społecznej XX i XXI wieku (A change of setting. History of the Polish theatre and social scenography in the 19th and 20th centuries) edited by D. Buchwald and D. Kosiński. In the three parts, entitled Settings, Unveilings and Celebrations, the author refers to the methodological assumptions of the project, analyses the contribution of each author to the ambitious research project and reflects on the inclusion of socio-political issues in the study of theatre aesthetics. The author acknowledges the groundbreaking nature of this achievement, crowned with an important scenography exhibition at the Zachęta Gallery in Warsaw authored by Robert Rumas, and enters into polemics with the individual concepts of set design analysis and reflects on the value of the work as a synthesis covering ‘the entirety of Polish scenography’ from the late 19th century to the present day.

Źródło:

Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2023, 175-176; 502-550
2720-0043

Pojawia się w:

Didaskalia. Gazeta Teatralna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Дискурс України у просторі польського театру (на прикладі репертуару польської сцени у Львові першої половини ХІХ ст.)
Ukrainian Discourse in the Field of Polish Theatre (The Case of the Lviv Polish Theatre’s Repertoire in the 1st Half of the 19th Century)

Autorzy:

Harbuziuk, Maja

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1844593.pdf

Data publikacji:

2015-07-26

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

Polish Theatre in Lviv
Ukrainian-Polish theatre relationships in C19
Y. N. Kaminsky
phenomenon of multicultural Lviv

Opis:

An overview of play scripts with a Ukrainian component from the repertoire of the Polish Theatre in Lviv in the first half of the 19th century was conducted for the first time in Ukrainian theatre studies. The content of various works was analysed and the presence of Ukrainian people as characters in musical and dramatic plays was revealed. The presence of Ukrainian discourse in Polish theatre of that period is proved and a short outline of its special features and the way it represented Ukrainian people on a foreign theatre stage is presented. The article pays special attention to the presence of Ukrainian women and their image as «gender symmetry» in Ukrainian discourse in the above mentioned plays. The continuous history of performances that include Ukrainian characters on Lviv’s Polish stage in the given period is emphasized.

Źródło:

Studia Ucrainica Varsoviensia; 2015, 3; 251-269
2299-7237

Pojawia się w:

Studia Ucrainica Varsoviensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Budowanie relacji. Teatr Ziemi Mazowieckiej i jego publiczności
Creating relationships. Teatr Ziemi Mazowieckiej and its publics

Autorzy:

Morawski, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1359077.pdf

Data publikacji:

2021-06

Wydawca:

Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu

Tematy:

Teatr Ziemi Mazowieckiej
Polish theatre history
audience
relationships
theatre criticism

Opis:

The article is an attempt to examine the archive of letters written to the Teatr Ziemi Mazowieckiej and to reconstruct the theatre’s practices aimed at giving voice to its audience. The preserved letters allow us to ask questions about the ways of building relations with the audience by the theatre, which inspired their creation and also used them in its programmes. The content of the letters and the strategies used by their authors allow us to pose a hypothesis that the theatre’s management constructed a discourse different from that of the reviewers, who disdained the work of the theatre. The archive also allows us to postulate a counter-criticism which, unlike the hierarchically establishing criticism, uses the rhetoric of enthusiasm and care, locating a political potential in kindness and seeing in it an ability to make things happen.

Źródło:

Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2021, 163/164; 62-105
2720-0043

Pojawia się w:

Didaskalia. Gazeta Teatralna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Il desiderio di utopia. Elementi per definire la costruzione delle distopie teatrali polacche
Longing for Utopia: the Construction of Polish Distopic Theatre. Some Considerations

Autorzy:

Minczewa, Barbara

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28409109.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Associazione Italiana Polonisti (AIP)

Tematy:

Jan Klata
Polish theatre
engaged theatre
political theatre
dystopia
utopia
Solidarność

Opis:

The paper concerns some elements of the construction of worlds represented on stage in recent Polish theatre. This may be seen as a comment on the state of democratic Poland after 1989 and, more generally, as an analysis of the peculiarities of the contemporary world. However, a deeper analysis shows recent theatre staging as structurally similar to the construction of dystopias. The worlds represented on stage are characterized by the presence of a nonlinear construction of time, by the absence of ending, of a horizon and of death, by the presence of ruins (intended literally, as an aesthetic paradigm, and metaphorically) and by the construction of dystopian characters. The analysis focuses on one of the most important performances for the Polish political theatre of the last two decades, H. (2004), a version of Hamlet directed by Jan Klata, performed in the historic and derelict Gdańsk Shipyard, a symbolic stage set which becomes at the same time the place of fulfilment of dystopia and of the emergence of the desire for utopia.

Źródło:

pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi; 2016, 7; 171-185
2384-9266

Pojawia się w:

pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

The Bioarchive

Autorzy:

Jarząbek-Wasyl, Dorota
Gałązka, Robert

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2035228.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu

Tematy:

archive
Polish theatre
Irena Solska
Stanisław Eliasz Radzikowski

Opis:

This article presents the history of the acquaintance between Irena Solska and Stanisław Eliasz Radzikowski seen through the lens of their correspondence (held in the collections of the National Museum in Kraków, the Czartoryski Library). These documents not only record a relationship, but – through the personal items, intimate keepsakes, and single-sentence letters enclosed in the envelopes – they are an example of an archive that transcends traditional frameworks and classifications. The author suggests using the term “bioarchive” to describe the existential, material, and performative dimension of the biographical documentation.

Źródło:

Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2020, English Issue 3; 166-182
2720-0043

Pojawia się w:

Didaskalia. Gazeta Teatralna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Theatre and Drama of Socialist Realism in the Context of Cryptotexts (Based on MKiS and WUKPPiW Material)

Autorzy:

Wiśniewska-Grabarczyk, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/648897.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

censorship
cryptotext
post-war Polish theatre and drama

Opis:

The main goal of the article is to offer a description of cryptotexts of theatre staging handbooks and dramatic works created in Poland during the socialist realism period. A cryptotext is a secret text which is the result of a purposeful act of subterfuge. In the article, I present selected cryptotexts – reviews produced in the Ministry of Culture and Art (MKiS) and censorship reviews of the dramatic works submitted for evaluation to the Voivodship Control Bureau for Press, Main Office of Control of Press, Publications and Shows (WUKPPiW). The archives contain evaluation of works which have been published in subsequent years as well as those which remained only in their draft form. Analysis of the evaluations of ministry officials reveal the mechanisms for allowing and withholding submitted dramatic works and a theatre staging handbook which shows the practices of publishing theatrical works. An analysis of different evaluations of the same text allows for a hypothesis that the main aim of cryptotexts was the evaluation of ideological correctness of submitted works. Despite this main function it is possible to point out specific passages in the statements by the WUKPPiW officials which are similar to statements of Ministry officials. In both cases the evaluation pertains to the content and the planned fulfilment of the work and plays mainly a didactic function.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2016, 37, 7
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Teatr bieżącej interwencji w praktyce
Theatre of Immediate Intervention in Practice

Autorzy:

Kostaszuk-Romanowska, Monika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/951646.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

contemporary Polish theatre
immediate intervention theatre
public sphere
theatrical formulas

Opis:

The text develops further the author’s previous article Theatre of Immediate Intervention in Theoretical Recognition. In presenting the stage performances which follow the previously defined formula, she analyses the means of theatrical expression. Furthermore, she demonstrates how theatre invents the ways to comment on such contemporary social problems as homelessness, the situation of Polish soldiers returning from Iraq, working conditions in large production plants, or the situation of tenants evicted by the new housing estate owners. These stage productions often become theatrical events, engaging public opinion and launching a real intervention into the life of the community. Additionally, the author attempts to situate the “theatre of immediate intervention” in contemporary theatre and in public sphere.

Źródło:

Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2015, 6
2082-9701
2720-0078

Pojawia się w:

Białostockie Studia Literaturoznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

No Calm After the Storm. A Decade of "The Tempest" in Polish Theatres (2012–2021)

Autorzy:

Romanowska, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/39777196.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Shakespeare
'The Tempest'
Polish theatre
adaptation
theatre seasons 2012–2021

Opis:

The article discusses twelve productions based on The Tempest shown in Polish theatres in the years 2012-21, a decade whose challenges included escalation of the migration crisis, increasing climate change, social and political unrest around much of the globe, and the covid pandemic, but which was also marked by important Shakespearean anniversaries. In order to inspect the play’s significance for contemporary Polish audiences the productions are scrutinised in relation to four categories of interrelated issues: modification of characters, depiction of suspended reality connected with sleep, dreaming, memory and recollection, references to current social and political challenges, and employment of the play’s meta-artistic potential. The productions’ interpretative tendencies reveal a number of common denominators which are analysed with an aim of explaining why, in today’s Poland, the possibility of reconciliation and return to some form of re-established order that the playwright contemplates is seen as very difficult, if not impossible.

Źródło:

Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance; 2023, 28, 43; 209-225
2083-8530
2300-7605

Pojawia się w:

Multicultural Shakespeare: Translation, Appropriation and Performance

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Reżyserka w teatrze. Władza w teatrze i możliwości zmiany modelu pracy na przykładzie procesu twórczego podczas realizacji spektaklu „M.G.” w Teatrze Polskim w Warszawie
Female Director in a Theatre. Power in theatre and possibilities to change the model of work based on the example of the creative process during the production of M.G. at Teatr Polski in Warsaw

Autorzy:

Strzępka, Monika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2079052.pdf

Data publikacji:

2022-06

Wydawca:

Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu

Tematy:

feminism
institutional criticism
contemporary history of Polish theatre
theatre ensembles
public theatre

Opis:

This piece of work is an attempt, grounded in artistic practice, to describe several key aspects of the mechanisms of hierarchy, power and violence in Polish theatre taking into account the perspective of a woman director. These mechanisms are currently the subject of theoretical studies and discussions within the community. In this paper I would like to propose a look “from the inside.” There is a historical and theoretical part followed by an attempt to analyse the mechanisms of power-sharing in theatre based on a discussion on competitions for the position of theatre manager, taking into consideration the criteria that discriminated against women for years, and the unspoken assumptions. This is followed by a self-reflection on the evolution of the author’s own working methods as a director with almost twenty years of artistic experience, and finally a description of the hierarchical relationships between an actress, a director and a manager, and of the political mechanisms involved. The second part of the paper is empirical in nature and is based primarily on the author’s experience of working at the Teatr Polski in Warsaw as well as her active participation in professional and public debate. It also describes the tension between the possibility of individual professional success and the permanence of anachronistic and violent systemic mechanisms of functioning of the institution of theatre.

Źródło:

Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2022, 169-170; 33-74
2720-0043

Pojawia się w:

Didaskalia. Gazeta Teatralna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

„Dziady directed by Kazimierz Dejmek – an attempt at demythologisation

Autorzy:

Popłonikowska, Natalia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/649327.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Dziady
Adam Mickiewicz
Kazimierz Dejmek
March 1968
Polish theatre

Opis:

The author of the article attempts to recreate the famous staging of Dziady directed by Kazimierz Dejmek, in order to demystify the spectacle. The performance is analysed in terms of art, taking into account the political situation (March 1968). In order to establish the facts, the author uses an assistant’s script, the recollections of the witnesses of the release of Dziady and fragments of the performance. The reconstruction of the staging enabled the researcher to conclude that it was artistically valuable, but it was the political situation at the time that played the most important role in popularising that interpretation of the drama.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2017, 44, 6
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Współczesna polska muzyka teatralna
Music in Contemporary Polish Dramatic Theatre

Autorzy:

Figzał, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/510943.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

theatre music
musical citation
Polish dramatic theatre

Opis:

The article is an attempt to describe the function of music in contemporary Polish dramatic theatre. The author of the text refers to the art of Polish theatre directors and composers in order to show that music in dramatic theatre is not only an illustration or a signal. The article analyses the compositions that were written for particular performances, as well as bor-rowed compositions which are musical citations.

Źródło:

Postscriptum Polonistyczne; 2011, 2(8); 95-109
1898-1593
2353-9844

Pojawia się w:

Postscriptum Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Adaptacja jako twórcza praktyka w polskim teatrze współczesnym. Krystian Lupa – Krzysztof Warlikowski – teatr krytyczny
Adaptation as a Creative Practice in Polish Contemporary Drama. Krystian Lupa – Krzysztof Warlikowski – Critical Theatre

Autorzy:

Sordyl, Alina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/511421.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Polish theatre after 1989
critical theatre
adaptation practices
Krystian Lupa
Krzysztof Warlikowski

Opis:

Adaptation of different literary texts is one of the important practices in Polish contempo-rary theatre after 1989. Adaptations are being undertaken by the creators of the authorial theatres, directors of the repertory theatres and young artists who began their professional career in the theatre in the late nineties and after a year 2000. The article discusses three different types of adaptory practices. Krystian Lupa's adaptations are a kind of creative dialogue with literature that becomes a base for individual and evolving esthetics of his own theatre. Krzysztof Warlikowski struggles with the tradition and exceeds it. Directors repre-senting critical theatre use classical dramatical and epic texts to build a dialectical discourse with Polish “ready¬ made world”.

Źródło:

Postscriptum Polonistyczne; 2011, 2(8); 43-60
1898-1593
2353-9844

Pojawia się w:

Postscriptum Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Andrzej Wajda’s Two Hamlets and One Macbeth: The Director’s Struggle with Shakespearean Tragedy in the Changing Contexts of Polish History

Autorzy:

Fabiszak, Jacek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/888889.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

William Shakespeare
Hamlet
Macbeth
Andrzej Wajda
Polish theatre productions

Opis:

Andrzej Wajda is a renown Polish theatre and film director, whose achievements have been recognised by theatre and film artists and critics all over the world (he has been awarded an Oscar). He has directed four versions of Hamlet and two versions of Macbeth (one for Polish television in 1969, the other for the Stary Theatre in Kraków in 2004). I propose to look at three productions to trace Wajda’s evolution in his approach to Shakespearean tragedy: Hamlet III, scenes of which were first staged in the Royal Castle of Wawel in Cracow, and then at the Stary Theatre in 1981. It was a Hamlet which addressed significant Polish problems (Wawel being a symbol of Poland, its historical power, the seat of the powerful Jagiellonian dynasty).1 The context of the production is also very significant: the time of the Solidarity festival, as it is now called in Poland (on 13 December 1981 martial law was introduced in Poland), so the performance could not help avoiding political issues. The director’s next take at Hamlet (his fourth attempt) occurred in 1989, another critical year in the Polish post-war history; surprisingly enough, the production was not so much Poland-oriented or politically involved as the previous version; instead Wajda poses questions about the condition of theatre in Poland and anticipates a less pressing need for politicising theatrical performances in the years to come. His Macbeth in turn was produced at the time of Poland’s engagement in the war on terrorism in Iraq; modern war of the ‘civilised world’ becomes a most significant frame for the production, but not the only one. The performance, showing the Macbeths as an elderly couple who are confronted with possibly the last chance to make a difference in their life, touches upon both getting old and a long-term marriage.

Źródło:

Anglica. An International Journal of English Studies; 2016, 25/3; 97-106
0860-5734

Pojawia się w:

Anglica. An International Journal of English Studies

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Listy Ludwika Solskiego do córki, Anny Sosnowskiej: 1945–1954
Letters of Ludwik Solski to his daughter, Anna Sosnowska: 1945-1954

Autorzy:

Degler, Janusz
Sztaba, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/36453703.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

teatr polski
historia teatru
polscy aktorzy
Ludwik Solski
Polish theatre
theatre history
Polish actors

Opis:

Publikowane listy Ludwika Solskiego do córki – Anny Sosnowskiej (1905–1997) pochodzą z lat 1945–1954. Większość z nich aktor wysyłał z Krakowa, gdzie wtedy mieszkał, kilka z miast, w których przebywał na występach gościnnych (Warszawa, Bielsko) lub wypoczywał (Krynica, Morawin). Anna od 1945 przebywała za granicą. W Paryżu miała kłopoty ze znalezieniem stałej pracy, uczyła się stenografii. Solski pisze o warunkach życia w kraju, pogarszającym się zdrowiu, przekazach pieniężnych dla córki i paczkach od niej, przed którymi się wzbraniał. Towarzyszy mu ciągła troska o córkę. Listy i kartki pocztowe dotyczą przede wszystkim spraw prywatnych, ale dowiadujemy się z nich też wiele o pracy aktora, o objazdach z Grubymi rybami Bałuckiego po całym kraju i reakcjach publiczności, o uroczystościach jubileuszowych w 1951 i 1954. Korespondencja pokazuje pracę artysty teatralnego i funkcjonowanie teatru w Polsce w pierwszych latach powojennych. Listy Solskiej – matki do córki ogłosiła Lidia Kuchtówna (Listy Ireny Solskiej, Warszawa 1984). Teraz możliwa jest lektura listów obojga rodziców do Anny, kierowanych do Paryża. Zamieszczamy 61 listów. Oryginały (rękopisy, przeważnie z kopertami) znajdują się  w Muzeum Teatru im. Henryka Tomaszewskiego we Wrocławiu. W 2015 pamiątki po Ludwiku i Irenie Solskich, wśród nich listy, podarował Muzeum Mathias von Poswik, wnuk brata Solskiej, który wszedł w ich posiadanie po śmierci Anny Sosnowskiej.
Ludwik Solski's published letters to his daughter - Anna Sosnowska (1905-1997) - come from 1945-1954. Most of them were sent by the actor from Krakow, where he lived at that time, from several of the cities where he stayed during guest performances (Warsaw, Bielsko) or rested (Krynica, Morawin). Anna lived abroad after 1945. In Paris, she had trouble finding a permanent job; she was studying shorthand. Solski writes about living conditions in Poland, his deteriorating health, money transfers for his daughter and parcels from her, which he begged her not to send him. He expresses constant care for his daughter. Letters and postcards concern primarily private affairs, but we also learn a lot about the actor's work, tours with Bałucki’s Grube ryby (Big Shots) around the country and audience reactions, jubilee celebrations in 1951 and 1954. The correspondence shows the work of a theatre artist and the functioning of the theatre in Poland in the first post-war years. Solska’s letters - mother to daughter, were published by Lidia Kuchtówna (Irena Solska’s Letters, Warsaw, 1984). Now it is possible to read the letters of both parents to Anna, sent to Paris. We include 61 letters. The originals (manuscripts, mostly with envelopes) are at Henryk Tomaszewski Museum of the Theatre in Wrocław. In 2015, souvenirs of Ludwik and Irena Solski, among them letters, were donated to the Museum by Mathias von Poswik, grandson of Solska’s brother, who came into their possession after the death of Anna Sosnowska.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 2; 111-179
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Polskie sztuki teatralne na chińskich scenach - krótkie wprowadzenie
Polish Theatre on Chinese Stage - a short introduction
Польские театральные постановки на китайских сценах – краткое введение

Autorzy:

Yinhui, Mao
Szatkowski, Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1930285.pdf

Data publikacji:

2021-09-30

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

Chinese theatre
Polish theatre in China
Polish theatre
cultural diplomacy
Polish culture in China
китайский театр
польский театр в Китае
польский театр
культурная дипломатия
польская культура в Китае

Opis:

In the second decade of the 21st century the number of Polish theater pieces in China increased in comparison with previous years. Polish plays and performances raised a great interest of Polish art among Chinese theatrologists and the theatre circles, forming an excellent reputation for Polish culture in artistic and opinion-making circles. The dynamic and effective promotion of the Polish culture in China depends on the economic and political relations of both of the countries. From the Polish side, the Ministry of Culture and National Heritage, the Adam Mickiewicz Institute (IAM), the Polish Institute in China (part of the Embassy of the Republic of Poland in Beijing) and various Polish theater groups effectively show the initiative to present the best of Polish theater art to Chinese audience. In the recent years Polish theater appears at major theatre festivals in China, books on Polish theater are being published and there are new translations of Polish drama, which proves that only in a few years Polish theater became familiar to Chinese theatregoers.
Во втором десятилетии XXI века количество польских театральных постановок в Китае увеличилось по сравнению с предыдущими годами. Польские спектакли и представления вызвали большой интерес к польскому искусству среди китайских театроведов и в театральных кругах, создав отличную репутацию польской культуры во влиятельных художественных кругах. Динамичное и эффективное продвижение польской культуры в Китае зависит от экономических и политических отношений обеих стран. С польской стороны Министерство культуры и национального наследия, Институт Адама Мицкевича (IAM), Польский институт в Китае (часть Посольства Республики Польша в Пекине) и различные польские театральные труппы успешно проявляют инициативу по представлению лучших образцов польского театрального искусства китайскому зрителю. В последние годы польский театр выступает на крупных театральных фестивалях Китая, издаются книги о польском театре и появляются новые переводы польской драмы, что доказывает, что всего за несколько лет польский театр стал знаком китайским любителем театра.

Źródło:

Nowa Polityka Wschodnia; 2021, 3(30); 133-143
2084-3291

Pojawia się w:

Nowa Polityka Wschodnia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Przyjaciel: Jerzy Timoszewicz (1933–2015)
A Friend: Jerzy Timoszewicz (1933–2015)

Autorzy:

Degler, Janusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/32083671.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Jerzy Timoszewicz
teatr polski
historia teatru
historycy teatru
Polish theatre
theatre history
theatre historians

Opis:

Jerzy Timoszewicz – historyk literatury i teatru, edytor – urodził się 9 września 1933 w Warszawie. Studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim ukończył w 1956 roku. Pracę magisterską o Dziadach w inscenizacjach Leona Schillera napisał pod kierunkiem prof. Jana Kotta (została wyróżniona III nagrodą w konkursie Mickiewiczowskim Ministerstwa Szkół Wyższych). W czasie studiów należał do Koła Młodych Krytyków prowadzonego przez Edwarda Csató i debiutował w 1954 roku recenzją Balladyny Słowackiego („Sztandar Młodych”, nr 26, 1954). Od października 1957 do września 1992 należał do zespołu redakcyjnego „Pamiętnika Teatralnego”. Redagował kilka zeszytów monograficznych, poświęconych m.in. Andrzejowi Pronaszce, Stanisławowi Ignacemu Witkiewiczowi, teatrowi wileńskiemu i Teatrowi Żydowskiemu w Polsce. W listopadzie 1965 r. obronił rozprawę doktorską „Dziady” w inscenizacji Leona Schillera: Partytura i jej wykonanie (Warszawa 1970), w której podjął się zadania bez precedensu: odtworzył kształt sceniczny czterokrotnie przez Schillera inscenizowanych Dziadów oraz zrekonstruował partyturę reżyserską warszawskiego przedstawienia z 1934 roku. Wzorowo opracowane cztery tomy Pism Leona Schillera (każdy zawiera kronikę życia i twórczości) stanowią najważniejszą część dorobku edytorskiego Timoszewicza. Wydał także tom wspomnień o nim Ostatni romantyk sceny polskiej (1990) oraz przygotował do druku tekst Historyi o Męce Najświętszej i Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim w układzie Schillera (1990). Drugi twórca, którym Timoszewicz zafascynowany był od młodości, to „książę polskich eseistów” – Jerzy Stempowski. Wydał dwutomowy wybór jego Szkiców literackich (1988, wyd. II: 2001), zebrane i opracowane Felietony dla Radia Wolna Europa (1995) oraz Pamiętnik teatralny trzeciej klasy i inne szkice (1999) i tom „Pan Jerzy” Śladami niespiesznego przechodnia: Wspomnienia i szkice o Jerzym Stempowskim (2005). Dorobek edytorski Timoszewicza dopełniają edycje recenzji Edwarda Csató (1979), tekstów o teatrze polskim Zbigniewa Raszewskiego pt. Spacerek w labiryncie (2008), tom wspomnień, artykułów i listów Zbigniewa Pronaszki Zapiski scenografa (1976) oraz wybór artykułów przebywającego na emigracji Tymona Terleckiego Rzeczy teatralne (1984), z którym korespondował ponad trzydzieści lat. Wydany ostatnio obszerny wybór tej korespondencji świadczy jak wytrawnym i płodnym epistolografem był Jerzy Timoszewicz. Do jego adresatów należeli znani uczeni i artyści. Ogromny zbiór ich listów Timoszewicz przekazał do Ossolineum. Dla teatrologów niezwykle cennym źródłem do poznania historii dziejów polskiej nauki o teatrze i związanego z nią ruchu wydawniczego są jego omówienia książek teatralnych, które przez wiele lat publikował w „Teatrze”, „Dialogu” i „Roczniku Literackim”. Piśmiennictwo teatralne nie miało dla niego żadnych tajemnic, czego potwierdzeniem była  rubryka „Świstek Teatralny” na łamach „Teatru” (1960–1961), którą zapełniał fragmentami i cytatami z dawnych czasopism, pamiętników, listów, wywiadów, recenzji, leksykonów i różnych dokumentów. Jego studenci z Wydziału Wiedzy o Teatrze warszawskiej PWST, którego wykładowcą był w latach 1975–1979, przedrukowali w jednym tomie wszystkie „Świstki Teatralne” i wręczyli mu go 13 września 2013 z okazji jubileuszu osiemdziesiątej rocznic urodzin. Jerzy Timoszewicz zmarł 24 marca 2015. W pogrzebie zgodnie z ostatnią wolą uczestniczyła tylko najbliższa rodzina. Liczne grono przyjaciół i znajomych pożegnało go 9 kwietnia na cmentarzu prawosławnym przy ul. Wolskiej.
Jerzy Timoszewicz, a historian of literature and theatre, and an editor, was born on 9 September 1933 in Warsaw. He received a magisterium degree in Polish philology from the University of Warsaw in 1956. The diploma essay on Dziady [Forefathers’ Eve] as staged by Leon Schiller, which he wrote under the tutelage of Professor Jan Kott, was awarded the third prize in the Mickiewicz Competition organised by the Ministry of Higher Education. While studying at the University, Timoszewicz was a member of the Young Critics Circle run by Edward Csató and made his press debut with a review of Słowacki’s Balladyna (Sztandar Młodych, no. 26, 1954). From October 1957 to September 1992, he was a member of the Pamiętnik Teatralny Editorial Board. He edited several monographic issues of the journal, devoted to Andrzej Pronaszko, Stanisław Ignacy Witkiewicz, the Vilnius theatre, and the Jewish Theatre in Poland. In November 1965, Timoszewicz defended his doctoral dissertation, „Dziady” w inscenizacji Leona Schillera: Partytura i jej wykonanie [Dziady as Staged by Leon Schiller: The Score and Its Execution] (Warszawa, 1970) whereby he undertook a task without precedent: he reconstructed the stage shape of four productions of Dziady by Schiller and the director’s score of the Warsaw production of 1934. The four volumes of Leon Schiller’s Pisma [Papers] that Timoszewicz edited are a paragon of editing (each is provided with a chronicle of Schiller’s life and work) and the finest piece of Timoszewicz’s editorial work. He also published a volume of recollections about Schiller, Ostatni romantyk sceny Polskiej [The Last Romantic of the Polish Stage] (1990) and Leon Schiller’s version of Historyja o Męce Najświętszej i Chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim [The History of the Most Holy Passion and Glorious Resurrection of Our Lord]. Another hero whom Timoszewicz was fascinated with from a young age was “the prince of Polish essayists,” Jerzy Stempowski. Of Stempowski’s oeuvre, Timoszewicz published a two-volume selection of Szkice literackie [Literary Sketches] (1988; 2nd edn 2001), a collection of Stempowski’s radio editorials, Felietony dla Radia Wolna Europa [Editorials for Radio Free Europe] (1995), and Pamiętnik teatralny trzeciej klasy i inne szkice [A Theatre Memoir of the Third Class and Other Sketches] (1999); he also edited a volume of reminiscences „Pan Jerzy”. Śladami nieśpiesznego przechodnia: Wspomnienia i szkice o Jerzym Stempowskim [“Pan Jerzy.” Following the Footsteps of the Unhurried Ambler: Reminiscences and Sketches About Jerzy Stempowski] (2005). Other editorial works by Timoszewicz include an edition of theatre reviews by Edward Csató (1979), a collections of texts about Polish theatre by Zbigniew Raszewski, Spacerek po labiryncie [A Walk in a Maze] (2008), a volume of reminiscences, articles and letters by Zbigniew Pronaszko, Zapiski scenografa [Notes of a Stage Designer] (1976), and a selection of articles, Rzeczy teatralne [Things Theatrical] (1984), by the émigré critic Tymon Terlecki, with whom Timoszewicz exchanged letters for over thirty years. A large selection of their correspondence, which has just been published, shows that Jerzy Timoszewicz was a prolific and accomplished letter writer. His addressees included renowned scholars and artists; Timoszewicz donated a huge collection of their letters to the Ossolineum. The reviews of books on theatre that Timoszewicz published in Teatr, Dialog and Rocznik Literacki for many years are a valuable source of information about the history of Polish theatre studies and the circulation of publications on the subject. Timoszewicz knew theatrical literature through and through, as can be attested by the column Świstek Teatralny [Theatrical Paper Slip] he prepared for Teatr in 1960–1961, where he published various fragments and quotes from old magazines, diaries, letters, interviews, reviews, lexicons, and other historical documents. His students at the Theatre Studies Department of the Academy of Dramatic Arts in Warsaw, where he lectured in 1975–1979, collected all the texts that appeared in the Świstek Teatralny column, printed it in one volume and gave it to Timoszewicz on his eightieth birthday on 13 September 2013.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 1/2; 292-307
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Transfer kulturowy a repertuar popularny: przypadek londyńsko-warszawski
Cultural Transfer and Popular Repertory: A Case of London and Warsaw

Autorzy:

Łuksza, Agata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30110663.pdf

Data publikacji:

2018-12-20

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

transfer kulturowy
Warszawskie Teatry Rządowe
teatr polski w XIX w.
historia teatru polskiego
cultural transfer
Warsaw Theatre Directorate
19th century Polish theatre
Polish theatre history

Opis:

W drugiej połowie XIX wieku brytyjska kultura, historia i życie polityczne regularnie gościły na łamach polskich gazet, a od angażu Heleny Modrzejewskiej w Teatrach Warszawskich dramat szekspirowski stał się najczęściej wystawianą klasyką na scenie warszawskiej. O ile jednak znaczenie twórczości Shakespeare’a dla polskiego (w tym warszawskiego) teatru dziewiętnastowiecznego i szerzej – kultury polskiej zostało dogłębnie przebadane (podobnie jak wpływ brytyjskich romantyków na polską literaturę), o tyle dotychczas nie pytano o potencjalne inspiracje brytyjskim, a w szczególności londyńskim repertuarem popularnym. W artykule autorka przygląda się pod tym kątem warszawskim sezonom w okresie 1814/15 – 1900/1901, badając nie tylko repertuar Teatru Narodowego i późniejszych Teatrów Warszawskich, ale także ofertę teatrzyków ogródkowych, które od 1868 roku radykalnie zmieniają warszawski pejzaż teatralny. Integralną częścią tekstu są autorskie statystyki oparte na PAN-owskich repertuarach i jagiellońskim informatorze na temat dramatów obcych w Polsce, a także – w odniesieniu do ogródków – na prasie z epoki. Analiza repertuarów, pamiętników z podróży do Wielkiej Brytanii i materiałów prasowych ujawnia, że pomimo warszawskiej (a nawet szerzej: polskiej) fascynacji imperium brytyjskim, jego instytucjami i osiągnięciami cywilizacyjnymi, polscy artyści teatralni (również antrepryza ogródkowa) konsekwentnie odrzucali brytyjski teatr, który definiowali jako barbarzyński i w złym guście. Brak transferu kulturowego pomiędzy londyńską a warszawską sceną popularną czy też transfer marginalny bądź okazjonalny, którego przypadki omawiam, stanowi frapującą zagadkę, której nie wyjaśnia w pełni geopolityczna sytuacja Warszawy w XIX wieku.
In the second half of the 19th century, Polish newspapers paid attention to British culture, history, and politics; and since Helena Modrzejewska joined the Warszawskie Theatres, Shakespearean drama featured prominently in the repertories of the Warsaw stage. Yet whereas the significance of Shakespeare’s work for the Polish (and Warsaw) theatre and culture of the 19th century has been appreciated and thoroughly investigated (just as the influence of English romantic poets on Polish literature), so far no one has looked into the potential inspiration with British, and especially London, popular repertories in the Polish theatre of the period. The article brings a review of Warsaw repertories since 1814/15 until 1900/01 with respect to this problem, focusing not only the Narodowy Theatre, transformed later into the Warszawskie Theatres, but also taking into account the offer of garden theatres, which dramatically changed the Warsaw theatre scene after 1868. The author’s statistics based on the repertories collected by the Polish Academy of Sciences and the Jagiellonian collection of information about foreign drama in Poland as well as press publications from the period are an integral part of the study presented in this article. The analysis of repertories, press publications, and travel diaries and memoirs reveals that despite the Polish fascination with the British Empire, its institutions, and civilisation, Polish theatre artists, including garden theatre entrepreneurs, consistently refused to stage plays of British popular theatre, which they viewed as barbaric and of poor taste. The nearly complete lack of cultural transfer between the London and Warsaw popular theatres, and the few exceptions discussed in this article, constitutes an enigma that cannot be fully explained by the geopolitical situation of Warsaw in the 19th century.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 4; 139-160
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Filmowa Łódź Jadwigi Andrzejewskiej
Jadwiga Andrzejewska’s Łódź films

Autorzy:

Włodek, Roman

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/921254.pdf

Data publikacji:

2017-08-17

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Jadwiga Andrzejewska
Łódź
Polish film
Polish theatre
And If Will be Autumn…

Opis:

Before WWII, Jadwiga Andrzejewska 1915–1977) was among the most popular actresses in Polish cinema. During WWII she acted in the Dramatic Theatre of the Polish Second Corps. Returning to her hometown Łódź in 1947 Andrzejewska was initially perceived by the Polish authorities as politically uncertain. Her notable theatrical roles included the heroine in A Woman of Wonder and the heroine in Mother Courage and Her Children. Although she lived in Łódź – a capital of Polish cinema – her film career languished after the war. She had bit parts in about thirty feature films (among them television films). Her biggest and most notable post-war role was in a political propaganda film produced for television, And if Will be Autumn…

Źródło:

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication; 2017, 20, 29; 179-202
1731-450X

Pojawia się w:

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Edukacja obywatelska przez sztukę – rola teatru polskiego
Civic Education through the Arts – the Role of Polish Theatre

Autorzy:

Żardecki, Wiesław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/15822602.pdf

Data publikacji:

2021-03-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

civic education
education through the arts
Polish theatre
theatrical tradition
civic education theatre

Opis:

The main purpose of this analytical paper was to highlight the ideas and phenomena in Polish theatre with regard to their role in civic education, and to determine the original qualities and peculiarities of this area of education through the arts. To that end, Fernand Braudel’s the longue durée (long-term) perspective was adopted and a problematized approach to chronology was used as the principal research method, which allowed to present issues related to development and importance of this substantial trend in education through the arts, which due to its artistic and social importance surely deserves the most important place in the history of Polish theatre. What I construe as civic education theatre is theatrical realization (using a specific language) of a system of values promoting public-spiritedness (the raison d’être of any human community) which is cultivated and enhanced by a given society and which impacts the spiritual life of its members. The analyses performed have shown that this prominent trend in the Polish drama and theatre, prevailing every now and then, and willingly used until this day, abounds in specific values of enormous importance embedded in the history of the Polish culture and the Polish spirit, created by outstanding artists; it is a legacy having no equivalent in other countries. Over the centuries, it has served as the foundation of the nation’s spirituality, becoming the platform for civic political discourse, a symbol of the Polish cultural community, a means of transmitting historical tradition, a significant component of cultural identity, a substitute for social and political life, building self-knowledge and aspirations of a national community. Moreover, a concise review of historical traditions and peculiarities of civic values promoted by theatre in the Polish culture confirms the relationships between the arts and history of different nations, between Polish cultural tradition and our tragic history, between the nation’s identity and human independence in personal and social terms. The analyses are performed in the spirit of education interpreted as a totality of values promoting and protecting public-spiritedness; regarding the examined theatrical trend as the major tradition in the history of Polish theatre; fundamental belief in the national and social function of the Polish theatre; consequently, understanding contemporary theatre as the outcome of the cooperation between progress and tradition. In view of the ongoing globalization and unification processes, awareness of the uniqueness of the major trend in the history of the national theatre and irreplaceable values Polish society may contribute to the multi-cultural European community appears to be one of the major challenges faced by Polish culture and education.

Źródło:

Studia Edukacyjne; 2021, 60; 161-175
1233-6688

Pojawia się w:

Studia Edukacyjne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Polska premiera „Wesołka” Johna Millingtona Synge’a
The Polish Premiere of John Millington Synge’s “The Playboy of the Western World”

Autorzy:

Keane, Barry

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/967694.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

J.M. Synge
Irish drama
Florian Sobieniowski
Young Poland
Polish theatre

Opis:

The article traces the history of the Polish premiere and an early reception of J.M. Synge’s The Playboy of the Western World. The author draws attention to similarities between Irish and Polish political and historical situations in which the plays premiered, respectively, in 1907 and in 1913. Firstly, Keane concentrates on analyzing the translator’s strategy in rendering the difficult Hyberno-English dialect present in Synge’s play. The translator, Florian Sobieniowski, chose to render the specific diction of the play using the poetic language of the Young Poland movement. He also modelled his translation on the language and partly the imagery of Stanislaw Wyspianski’s acclaimed play The Wedding (Wesele, 1901). Keane discusses some of the translator’s choices and provides the summary of the critical response to what he terms the acculturation policy of the translator. Analyzing fragments of most characteristic reviews of the Polish premiere of Synge’s play, Keane discusses the presence of cultural stereotyping and the reactions to acculturation in the Polish theatre and culture.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2014, 24, 2
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Rekonfiguracje męskości w najnowszym polskim teatrze
Reconfigurations of masculinity in recent Polish theatre

Autorzy:

Tabak, Wiktoria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2186096.pdf

Data publikacji:

2023-02

Wydawca:

Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu

Tematy:

masculinities in Polish theatre
feminism
representation
toxic masculinity
patriarchy
care politics

Opis:

Based on selected performances (including Autobiografia na wszelki wypadek [Autobiography just in case] by Michał Buszewicz, Woyzeck by Grzegorz Jaremko, Chcieliśmy porozmawiać o męskości, ale zostaliśmy przyjaciółmi [We wanted to talk about masculinity, but we became friends] by the Grupa Performatywna Chłopaki, Bromance by Michał Przybyła and Dominik Więcek, Halka by Anna Smolar and Ojcowie [Fathers] by Błażej Biegasiewicz), the author analyses transformations in the ways of representing masculinities in recent Polish theatre. In her opinion, it has been possible for the past few years to notice both a marked increase in interest in thematising male emotionality, fragility, caring, tenderness or intimacy in Polish theatre and a radicalisation of angry patriarchal masculinity, especially among those who reject the perspectives of institutional criticism or the #metoo movement. In this article, however, the author focuses solely on outlining the historical conditions that constituted patriarchal masculinity with all its qualities and on analysing feminist-formed masculinities in Polish theatre using methodologies developed by feminist theorists (bell hooks and Karla Elliott) and by researchers associated with the field of critical studies of men and masculinities (Michael Kimmel, Raewyn Connell, Jason Wilson, Erik Anderson and Paco Abril).

Źródło:

Didaskalia. Gazeta Teatralna; 2023, 173; 46-66
2720-0043

Pojawia się w:

Didaskalia. Gazeta Teatralna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Wincenty Lutosławski i Juliusz Osterwa: Dzieje kontaktów
Wincenty Lutosławski and Juliusz Osterwa: A History of Their Relations

Autorzy:

Jarząbek-Wasyl, Dorota

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/32066880.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Wincenty Lutosławski
Juliusz Osterwa
Reduta
polski mesjanizm
biografia aktorów
polski teatr w Wilnie
teatr polski 1939-1945
Polish Messianism
actors' biography
Polish theatre in Vilnius
Polish theatre 1939-1945

Opis:

Artykuł jest próbą rekonstrukcji historii przyjaźni znanego filozofa Wincentego Lutosławskiego (1863–1954) i Juliusza Osterwy (1885–1947) poprzez zachowane ślady listowe i diarystyczne. Przyjmując porządek chronologiczny, autorka przedstawia okoliczności ich spotkania w Wilnie w 1925 oraz trajektorię podróży i zetknięć aż do śmierci Osterwy. Przy okazji wyłania się krąg ważnych miejsc, wydarzeń i postaci, które wywarły wpływ na obu korespondentów, m.in. Kraków i prapremiery sztuk Wyspiańskiego, Kosów Huculski i zakład przyrodoleczniczy Apolinarego Tarnawskiego. Wśród problemów poruszanych w tekście najważniejsze dotyczą charakteru wzajemnego wpływu Lutosławskiego i Osterwy: poprzez dzieła (słowo pisane, grę aktorską), bezpośredni, osobisty kontakt i formowanie poglądów, wspólne przedsięwzięcia (szczególnie istotne w okresie okupacji, gdy obaj mieszkali w Krakowie lub okolicach). W tekście pojawiają się też mało znane przykłady promowania teatru Reduta za granicą, którego podjął się Lutosławski. W aneksie do artykułu znalazła się edycja dwudziestu listów i kartek od Osterwy do Lutosławskiego z lat 1925–1943 przechowywanych w spuściźnie filozofa  w archiwum Nauki PAN i PAU w Krakowie.
Based on epistolary material and diaries, the article attempts a reconstruction of the history of Juliusz Osterwa’s (1885–1947) friendship with the famous philosopher Wincenty Lutosławski (1863–1954). Following chronological order, the author presents the circumstances of their meeting in Vilnius in 1925 and the trajectory of their travels and encounters up until Osterwa’s death. With this reconstruction, there emerges a circle of important places, events, and people that influenced both men, e.g. Krakow and the very first productions of Wyspiański’s plays, or Kosów Huculski and Apolinary Tarnawski’s natural therapy facility. The article focuses on the nature of Lutosławski’s and Osterwa’s mutual influence: through their works (writings, acting), direct, personal contact, and the formation of their views, and joint initiatives (particularly important during the occupation, when they both lived in or around Kraków). The text also discusses little-known examples of Lutosławski’s promoting the Reduta theatre abroad. Published as an appendix to the article are Osterwa’s twenty letters and postcards to Lutosławski, dated 1925–1943, from the philosopher collection in the Archive of Science of the Polish Academy of Sciences (PAN) and the Polish Academy of Arts and Sciences (PAU) in Kraków. (Transl. Z. Ziemann)

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 2; 99-152
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Dzieciobójstwo w dawnych dramatach szkolnych
Infanticide in Old School Dramas

Autorzy:

Mieszek, Małgorzata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/968058.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

Polish school theatre XVI–XVIII c.
Infanticide

Opis:

The article is analysing dramas from school theatres written between the 16th and the 18th century, containing the infanticide motive. It is seen that infanticide varies in different plays. In no case was it a main theme of dramas. Infanticide was an important component of the plot in martyrological plays. These dramas showed the heroism of martyrs and concentrated on the details of the felony. At the same time, in other plays, manslaughter of the child constitutes a subplot. Very often, the motive for killing children was the anxiety about loss of power. In many dramas, justification for committing such a crime was more important than the crime itself. Manslaughter of children probably was not portrayed directly on stage, according to the rules included in „Ratio Studiorum”. It is possible that it was portrayed with the help of allegorical images or with the magic lantern.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2014, 25, 3
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Strategie komunikacyjne w zespole Reduty Juliusza Osterwy
Communication strategies in Juliusz Osterwa’s ‘Reduta’ theatre company

Autorzy:

Dulna-Rak, Ewa

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/475499.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN

Tematy:

teatr polski
komunikacja
leksyka
neologizm
zespół Reduty
Polish theatre
communication
lexis
neologism
‘Reduta’ theatre company.

Opis:

Artykuł powstał w wyniku pracy badawczej w ramach grantu NCN. Celem szeroko zakrojonych badań naukowych jest zestawienie leksyki teatralnej pięciu reformatorów teatru polskiego dwudziestolecia międzywojennego, w tym m.in. Juliusza Osterwy, którego dotyczy powyższa publikacja. W badaniach posłużono się metodą korpusową. Z tekstów twórcy, zarówno opublikowanych, jak i archiwaliów, zestawiono korpus, który posłużył jako źródło do analiz jakościowych i ilościowych. Artykuł jest potwierdzeniem tezy, że Juliusz Osterwa świadomie kształtował i wdrażał strategię zarówno na poziomie idei, jak i języka, co wykazały prowadzone badania.
This article was created as a result of research work as part of NCN grant. The aim of extensive research is to compare the theatrical lexis of five Polish theatre interwar period reformers including Juliusz Osterwa to whom this publication is concerned. During research the text-corpus method was used. From the author’s texts both published and archives the corpus was compared, which was used as a source of quantitative and qualitative analysis. This article is a confirmation of the thesis that Juliusz Osterwa was consciously forming and introducing strategy both on the level of idea and the language what was proved by these studies.

Źródło:

Socjolingwistyka; 2016, 30; 233-244
0208-6808

Pojawia się w:

Socjolingwistyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Nagi język
Naked language

Autorzy:

Głowacka, Aneta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/467159.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Elfriede Jelinek
teatr polski
Maja Kleczewska
transfer kulturowy
Polish theatre
culture transfer

Opis:

Elfriede Jelinek is recently one of the most frequently staged German-speaking authors in Poland, although theater artists have been taking to this dramaturgy for quite a long time. The aim of the article is to look at the process of acquiring Jelinek's writting by Polish theater directors, using a concept of culture transfers. Discussing the winding road of the Austrian writer to Polish scenes, I point out intermediaries (translators, directors) who became her ambassadors in Poland, and I also discuss the adaptation processes conducive conditions. Not without significance are the aesthetic changes in Polish theater, stimulated from the West for the last twenty years, which gave Polish artists tools to tackle this difficult, experimental and very sensual drama
Elfriede Jelinek jest obecnie jednym z częściej wystawianych w Polsce niemieckojęzycznych autorów, chociaż twórcy teatralni dość długo przekonywali się do tej dramaturgii. Celem artykułu jest przyjrzenie się procesowi przyswajania twórczości Jelinek przez polski teatr, przy wykorzystaniu poręcznej w tym przypadku koncepcji transferów kultury. Omawiając krętą drogę austriackiej pisarki na krajowe sceny, wskazuję pośredników (tłumaczy, reżyserów), którzy w pewnym sensie stali się jej ambasadorami w Polsce, a także omawiam warunki sprzyjające procesom adaptacyjnym. Nie bez znaczenia są przemiany estetyczne w polskim teatrze, w ostatnim dwudziestoleciu stymulowane z Zachodu, które dały narzędzia polskim artystom do zmierzenia się z tą niełatwą, eksperymentalną i bardzo sensualną dramaturgią.  

Źródło:

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2019, 39
1508-6305
2544-3186

Pojawia się w:

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Dogonić świat. Musical i teatr muzyczny w Polsce po 1989 roku
Catch up with the World. Musical and Musical Theatre in Poland after 1989

Autorzy:

Mikołajczyk, Jacek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/511144.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Polish contemporary theatre development of theatre in Poland commercial theatre
musical

Opis:

Musical theatre in Poland entered a new stage in its history after 1989. Being forced to exist in a new economical situation, it had to develop a new organization model, different from the one it was using for last 45 years. Managing directors of such theatres as Musical Thea-tre in Gdynia, Musical Theatre Roma in Warsaw or Musical Theatre in Wrocław reformed their institutions, introducing strategies present in the Western theatrical world, for example castings for performers, giving up permanent theatrical groups etc. In theatres in Gdynia, Warsaw and in Rozrywka Theatre in Chorzów many Polish premieres of worldwide known musicals took place. Artistic and technical quality of Musical Theatre Roma in Warsaw reached the levels of European theatres of that type. Theatre in Wrocław, that has changed its name into Musical Theatre Capitol, became the leading centre of sophisticated musical theatre. Wojciech Kościelniak, connected with theatres in Gdynia and Wrocław, has directed many new and original musicals, based usually on outstanding literary works. Kościelniak is one of the most interesting personalities of contemporary Polish musical theatre.

Źródło:

Postscriptum Polonistyczne; 2011, 2(8); 111-122
1898-1593
2353-9844

Pojawia się w:

Postscriptum Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Uruchomiona Plastyka. Elementy Praktyki i Idei Bauhausu w Działalności i Twórczości Gdańskich Teatrów Niezależnych
Art in Movement. The Elements of the Practice and Ideas of Bauhaus in the Activities and Performances of Gdańsk Independent Theatres

Autorzy:

Świąder-Puchowska, Barbara

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1015443.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku

Tematy:

bauhaus
polski teatr współczesny
polski teatr niezależny
taniec
teatr narracji plastycznej
polish contemporary theatre
polish independent theatre
dance
theatre of visual narrative

Opis:

Artykuł jest próbą wskazania w działalności i spektaklach wybranych gdańskich teatrów niezależnych bezpośrednich inspiracji, ale i bardziej odległych analogii do spuścizny Bauhausu m.in. na poziomie organizacyjnym, artystycznym, a także jeśli chodzi o kontekst społeczno-polityczny. Autorka skupia się zarówno na praktyce, jak i ideach, które mogły być świadomie bądź nieświadomie podejmowane przez twórców pierwszych gdańskich teatrów studenckich z lat pięćdziesiątych dwudziestego wieku i grup działających w kolejnych dekadach, aż po początek dwudziestego pierwszego wieku: Bim-Bomu, Cyrku Rodziny Afanasjeff, Co To, Galerii, Ą, Teatru Ekspresji, Teatru Snów i Teatru Dada von Bzdülöw. Wpływ poszukiwań Bauhausu objawił się najpełniej, przede wszystkim w fascynacji Jerzego Krechowicza, twórcy Teatru Galeria eksperymentami László Moholy-Nagy’a. Na poziomie widowisk, proponowanych przez przywołane tu gdańskie teatry niezależne, pobrzmiewające w nich mniej lub bardziej odległe analogie i nawiązania do poszukiwań scenicznych Bauhausu układają się w dwa przenikające się w realizacjach poszczególnych grup nurty, które autorka omawia – narracji plastycznej i tańca/ruchu. Zasadniczą kwestią wydaje się fakt, że teatr, zarówno w Bauhausie, jak i w pierwszych gdańskich grupach studenckich, był tworzony i zmieniany głównie przez artystów plastyków, a nie przez ludzi teatru. Dla gdańskich teatrów studenckich pierwszego okresu charakterystyczna była właśnie dominacja aspektu plastycznego, wręcz pewna malarskość, co miało się utrzymać później w znacznym stopniu jako pewien rys charakterystyczny gdańskich grup niezależnych. Autorka, przyjmując za Zbigniewem Taranienką, że teatr narracji plastycznej został w pełni stworzony w teorii i zrealizowany w praktyce przez twórców Bauhausu, głównie Oskara Schlemmera i Moholy-Nagy’a, umieszcza gdańskie teatry plastyków na tej linii tradycji poszukiwań scenicznych, w których, jak pisał badacz, „Uruchomiona plastyka pełni (…) nadrzędną funkcję konstrukcyjną i określa treści.” Celem niniejszego szkicu jest wskazanie, jak poszczególne elementy, zbliżone do tych z praktyki i koncepcji formacji stworzonej przez Gropiusa, są obecne w innych odsłonach, innym czasie i miejscu oraz w odmiennych, niesionych przez nie kontekstach, które tekst prezentuje w syntetycznym ujęciu.
This article is an attempt to indicate, in the activities and performances of selected Gdańsk-based independent theatre ensembles, direct inspiration, along with more remote analogies to the legacy of the Bauhaus, in terms of (among other things) organizational and artistic issues, as well as with regard to the sociopolitical context. The author also focuses on practice and on ideas that might, consciously or unconsciously, have been taken up by the founders of the first Gdańsk student theatres of the 1950s and by alternative theatre groups of the subsequent decades, until the beginning of the twenty-first century. The latter include Bim-Bom, Cyrk Rodziny Afanasjeff (The Afanasjeff Family Circus), Co To (What’s That), Galeria Ą (Ą Gallery), Teatr Ekspresji (Theatre of Expression), Teatr Snów (The Theatre of Dreams) and Teatr Dada von Bzdülöw (The Dada von Bzdülöw Theatre). The influence of the artistic research of the Bauhaus was most entirely revealed, above all, in the fascination of Jerzy Krechowicz, the founder of Teatr Galeria, with the experiments of László Moholy-Nagy. With regard to the performances that were proposed by the independent Gdańsk theaters mentioned above, their more or less distant analogies and references to Bauhaus's stage experiments form two strands, which intertwine in the activity of individual groups, namely that of visual narrative and that of dance/movement – these are discussed by the present author. What appears to be the main issue is the fact that in the Bauhaus as well as in the first university student groups in Gdańsk, this theatre was created and transformed mainly by visual artists and not by “theatre people”. What was characteristic for the Gdańsk student theatres of the first period was this dominance of visual art, even a certain pictoriality, which remained to a large extent as a characteristic feature of independent groups from Gdańsk. With the assumption (after ZbigniewTaranienko) that the theatre of visual narrative was entirely created in theory and realized in practice by the artists of the Bauhaus, mainly by Oskar Schlemmer and by Moholy-Nagy, the author situates Gdańsk theatres within such a tradition of theatrical experimentation, in which "The art in movement fulfills (...) the superior structural function and determines the content." The purpose of this text is to demonstrate how individual elements, similar to those of the practice and of Gropius’s concept of formation are visible in various scenes, in different times and places, and in other contexts, which this text demonstrates in a concise manner.

Źródło:

Sztuka i Dokumentacja; 2020, 23; 35-41
2080-413X

Pojawia się w:

Sztuka i Dokumentacja

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

O kulawym bogu Hefajstosie. W antycznej pracowni Jana Dormana
The Lame God Hephaestus. Jan Dorman and the Classical Tradition

Autorzy:

Biernat, Justyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/36149423.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Jan Dorman
Anna Świrszczyńska
teatr dziecięcy
starozytny teatr grecki
teatr polski
children theatre
ancient Greek theatre
Polish theatre

Opis:

Artykułu jest próbą ujęcia działań teatralnych Jana Dormana w perspektywie antyku. Przedmiotem badań są zbiory archiwalne Instytutu Teatralnego dokumentujące współpracę Jana Dormana z Anną Świrszczyńską nad inscenizacją słuchowiska „O kulawym bogu Hefajstosie”. Zachowana korespondencja twórców oraz egzemplarze reżyserskie pozwalają odkryć i opisać inspiracje Dormana spuścizną antyku. Mimo iż reżyser nigdy nie zaadaptował na scenę żadnego tekstu antycznego, podejmowane przez niego działania wskazują na silną obecność greckiego antyku, w szczególności tradycji komediowej, w jego myśleniu teatralnym.
The paper is an analysis of Jan Dorman’s theatre practice in the context of the classical tradition. It examines the archival collections of The Theatre Institute documenting the collaboration of Jan Dorman with Anna Świrszczyńska on the staging of O kulawym bogu Hefajstosie (“The Lame God Hephaestus”), Świrszczyńska’s radio play. The extant  correspondence between the creators of the production and the director’s copies permit us to explore and analyse the ways in which classical antiquity inspired Dorman’s work. Although Dorman never adapted any ancient Greek text to the stage, his practice indicates a strong presence of the classical tradition, in particular the Greek comedy, in his mode of theatre.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 3/4; 181-195
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Na drodze do marca – szczecińskie Dziady 1966
On the way to March: the Szczecin Forefathers’ Eve AD 1966

Autorzy:

Makaruk, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/32062703.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Dziady
Adam Mickiewicz
teatr polski
teatr i polityka
Szczecin
Jan Maciejowski
Polish theatre
theatre and politics

Opis:

Szkic dotyczy inscenizacji Dziadów, przygotowanej przez Jana Maciejowskiego w 1966 roku w Teatrze Współczesnym w Szczecinie. Dziady Maciejowskiego – wbrew tradycji filologicznej i scenicznej – były pomyślane w porządku odsyłającym do numeracji Mickiewiczowskiej, a nacisk w interpretacji dramatu reżyser położył na finałową część IV, w której Gustaw-Konrad dokonywał rozliczenia z dawnym nauczycielem, Księdzem. Szczecińskie Dziady miały charakter generacyjny – Maciejowski stawiał w nich pytania fundamentalne dla pokolenia, którego doświadczeniami formacyjnymi były zarówno powstanie warszawskie, jak i przełom październikowy. Scenografia Stanisława Bąkowskiego nie pozostawiała wątpliwości: Dziady były rozegrane w scenografii powstańczych kanałów. Metafora kanału, wyzyskana przed niespełna dekadą w filmie Andrzeja Wajdy, nabierała w spektaklu Maciejowskiego nowych sensów. Kanał był w intencji reżysera figurą sytuacji bez wyjścia, która znów dotkliwie aktualizowała się w nowych realiach historycznych. Spektakl, choć doceniony przez krytykę i publiczność, został zlekceważony i zmarginalizowany w oficjalnym obiegu kultury PRL-u, nie ma jednak wątpliwości, że za wyreżyserowanie Dziadów i późniejszego o dwa lata Wyzwolenia Maciejowski zapłacił utratą dyrekcji teatrów szczecińskich. Autorka szkicu rekonstruuje układ przedstawienia, patrząc na obecne w nim tematy i sensy w kontekście zbliżających się wydarzeń marcowych.
The paper concerns the production of the Forefathers’ Eve, directed by Jan Maciejowski at the Współczesny Theatre in Szczecin in 1966. Maciejowski's Forefathers’ Eve – contrary to the philological and stage tradition – was arranged in order according to Mickiewicz's numbering of its parts, and the interpretational emphasis of the drama was put on the final Fourth Part, in which Gustaw-Konrad settled a score with the Priest, his former teacher. The Szczecin Forefathers’ Eve was a generational experience: Maciejowski’s work posed the questions that were fundamental for the generation whose formative experiences were both the Warsaw Uprising of 1944 and the Polish October of 1956. Stanisław Bąkowski's stage design left no room for doubt: Forefathers’ Eve was set in the underground sewers of the Uprising. The metaphor of the sewer, used in the film by Andrzej Wajda less than a decade before, took on new meanings in Maciejowski's production. Wajda intended the sewage canal to be a figure of a dead end, which was becoming painfully relevant in the political realities of the time. The production, though appreciated by the critics and the audience, was neglected and marginalised in the official circulation of the PRL culture. Maciejowski, who directed both Forefathers’ Eve and – two years later – Stanisław Wyspiański’s Liberation, paid the price for his work when he lost his position of the Head of the Szczecin theatres. The paper includes a reconstruction of the course of the production, while analyzing its themes and meanings in the context of the upcoming political crisis of 1968.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 1; 38-54
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

«W tym strasznym Wrocławiu»: Korespondencja Edmunda Wiercińskiego z Teresą Roszkowską 1950–1952
«In This Horrible Wrocław»: The Correspondence Between Edmund Wierciński and Teresa Roszkowska, 1950–1952

Autorzy:

Chojnacka, Anna
Piekut, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/36139786.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

estetyka teatralna
teatr polski
produkcja teatralna
Edmund Wierciński
Teresa Roszkowska
theatre aesthetics
Polish theatre
theatrical production

Opis:

Malarka i scenografka Teresa Roszkowska i aktor i reżyser Edmund Wierciński znali się ponad dwadzieścia lat. Roszkowska zaprojektowała oprawę sceniczną do siedmiu przedstawień w reżyserii Wiercińskiego, to właśnie z jej udziałem powstały jego najlepsze spektakle. Wierciński i Roszkowska tworzyli zgrany i twórczy duet. Rozumieli się doskonale, byli wobec siebie lojalni. Na scenie tworzyli całościowe kompozycje, a jednocześnie dbali o najdrobniejsze szczegóły. Listy Teresy Roszkowskiej znajdują się w Archiwum Wiercińskich w Zbiorach Specjalnych Instytutu Sztuki PAN, sygn. 1209/8. Listy Edmunda Wiercińskiego pochodzą z Pracowni Historii Szkolnictwa Teatralnego w Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie, gdzie zostały zdeponowane przez adresatkę.
The painter and stage designer Teresa Roszkowska (1904–1992) and the actor and director Edmund Wierciński (1899–1955) had known each other for more than twenty years. Roszkowska designed the sets for seven productions directed by Wierciński, and the productions on which he collaborated with her were some of the best in his work.Wierciński and Roszkowska were a creative and well-working duo. They understood each other perfectly and were loyal to each other. They created comprehensive compositions on stage without losing sight of detail. The letters by Teresa Roszkowska are now part of the Wiercińskis’ Archive in the Special Collections of the Institute of Art at the Polish Academy of Sciences, No. 1209/8. The letters by Edmund Wierciński are kept at the Pracownia Historii Szkolnictwa Teatralnego (Laboratory of Research into the History of Theatre Education) of the Aleksander Zelwerowicz National Academy of Dramatic Art in Warsaw, where the addressee deposited them.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 1/2; 135-162
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Theater im Dialog: Imaginarien vom polnischen Theater in deutschen Fachmedien
Theatre in dialogue: Imaginary on Polish theater in German specialized media

Autorzy:

Prykowska-Michalak, Karolina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2138496.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

polnisches Theater
deutsch-polnische Theaterbeziehungen
Theaterberichte
„Theater heute“
„Theater der Zeit“
nachtkritik.de
Polish theatre
German-Polish theatre relations
theatre reports „Theater heute“
teatr polski
polsko-niemieckie relacje teatralne
relacje teatralne w „Theater heute“

Opis:

In deutschen Medien erscheinen häufig Berichte über das polnische Theater von deutschen oder polnischen Journalisten und Kritikern. Sie vermitteln nicht nur ein bestimmtes Bild von der Ästhetik des polnischen Theaters, sondern auch von der polnischen Gesellschaft. Ziel des Artikels ist es zu untersuchen, welche Schwankungen und Veränderungen es in den letzten zwei Jahrzehnten bezüglich der Imaginarien vom polnischen Theater in Deutschland gegeben hat. Dabei liegt der Schwerpunkt auf der Fachpresse und auf Portalen für Theaterveranstaltungen. Die Leitfrage lautet, ob sich die deutsche Vision vom polnischen Theater auf dessen aktuellen künstlerischen Zustand, auf die Analyse seines Charakters und das Streben nach Innovation bezieht. Zugleich wird gefragt, inwiefern dieses Bild durch kommerzielle, gesellschaftlich und politisch geprägte Motivationen bestimmt wird.
W niemieckich mediach obecne są relacje z polskich teatrów, tworzone przez niemieckich, czy też polskich dziennikarzy i krytyków. Buduje to pewien obraz nie tylko estetyki polskiego teatru, ale także swoiste imaginarium polskiego społeczeństwa. Celem artykułu jest ukazanie fluktuacji i zmian obrazu polskiego teatru w Niemczech w ciągu ostatnich dwóch dekad, tworzonego głównie przez prasę fachową i portale poświęcone wydarzeniom teatralnym. Zasadnicze pytanie brzmi, czy wizja polskiego teatru odnosi się do jego aktualnej kondycji artystycznej, analizy jego charakteru i poszukiwania innowacji oraz na ile jest to relacja uwarunkowana komercyjną sprzedażą informacji, często determinowaną przez niemiecką wizję społecznej roli teatru, czy też sytuacją polityczną.
Performances of Polish theatre are present in German media and are described by German or Polish journalists and critics, which builds a certain image not only of the aesthetics of Polish theatre but also of the imagination of Polish society. The aim of this article is to show the fluctuations and changes in the image of Polish theatre in Germany, in the last two decades, created by mainly professional press and portals devoted to theatre events. The problem is whether the vision of Polish theatre relates to its current artistic condition, the analysis of its character, the search for innovation, and to what extent is it a relationship conditioned by the commercial sale of information, often determined by the German vision of the social role of theatre, or the political situation.

Źródło:

Colloquia Germanica Stetinensia; 2022, 31; 83-97
2450-8543
2353-317X

Pojawia się w:

Colloquia Germanica Stetinensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Koncepcje teatru społecznie zaangażowanego według Juliusza Osterwy
The Conceptions of Socially Engaged Theatre According to Juliusz Osterwa

Autorzy:

Świątkowska, Wanda

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30026369.pdf

Data publikacji:

2018-10-01

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Juliusz Osterwa
Reduta
Stefan Żeromski
teatr społecznie zaangażowany
historia teatru polskiego
socially engaged theatre
Polish theatre history

Opis:

Autorka wyodrębnia trzy najważniejsze punkty w artystycznej drodze Osterwy: realizację dramatu Uciekła mi przepióreczka Stefana Żeromskiego i sprzęgnięcie indywidualności twórcy i jego koncepcji z ideą przedstawioną w dziele, działalność Reduty objazdowej (1924–1939) oraz wojenne koncepcje Teatru Społecznego. Z Żeromskim połączyła Osterwę idea regionalizmu i pracy u podstaw, a docent Przełęcki, grany przez lata przez aktora, stał się jego duchowym patronem. Zainaugurowane w 1924 roku objazdy Reduty po Rzeczpospolitej zespół traktował jak misję społeczną. Celem teatru było upowszechnienie dzieł dramaturgii polskiej, ożywienie życia intelektualnego na prowincji, edukacja i zapewnienia widowisk o doskonałym poziomie artystycznym społecznościom, które pozbawione były miejscowych teatrów. Osterwa zorganizował wzorcowy teatr objazdowy, który pod względem skali, rozmachu i regularności objazdów był wydarzeniem bez precedensu w dziejach polskiej sceny. Przytoczone statystyki obrazują skalę tego zjawiska, które pozostaje fenomenem na mapie teatru dwudziestolecia międzywojennego. W latach wojennych Osterwa pracował nad koncepcjami Teatru Społecznego, czyli projektem reform organizacji widowisk na prowincji i próbą stworzenia nowoczesnego teatru dla masowego odbiorcy. Projekt ten nie został zrealizowany, można go zrekonstruować na podstawie zachowanych raptularzy i dzienników wojennych Osterwy.
The author distinguishes three phases in Osterwa’s artistic development: the production of Uciekła mi przepióreczka (My Little Quail Has Run Away) by Stefan Żeromski where the individuality of the creator and his creative idea coupled with the idea presented in the play, the activity of the touring Reduta (1924–1939), and the wartime conceptions of “Social Theatre.” What Osterwa found so compelling in Żeromski’s work was the idea of regionalism and work at grass roots, and the character of Docent Przełęcki, played by the actor for years, became Osterwa’s spiritual patron. Osterwa treated tours with the Reduta, initiated in 1924, as a social mission. The aim was to promote and popularise Polish dramaturgy, to revive the intellectual life of the provinces, to educate and provide high-quality artistic entertainment for communities that did not have any local theatre. Osterwa founded an exemplary touring theatre, which had no precedent in the history of the Polish stage as far as its proportions, ambitions and the regularity of touring were concerned. Statistics cited in the article make one realise the sheer magnitude of the enterprise that stands out in the history of interwar-period theatre in Poland. During the Second World War, Osterwa worked on the conception of Social Theatre, a set ideas on how to organise provincial spectacles in a way that would enable Osterwa to establish a modern theatre for mass audiences. The project has never been realised, but it can be reconstructed based on Osterwa’s surviving notebooks and wartime diaries.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 146-168
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Wojna i zagłada: Odbicie doświadczeń z lat 1939–1945 w przedstawieniach i pisarstwie Erwina Axera
War and the Holocaust: A reflection of experiences from 1939-1945 in the productions and writings of Erwin Axer

Autorzy:

Węgrzyniak, Rafał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/36142100.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Erwin Axer
Zagłada
teatr polski
II wojna światowa
Holocaust
Polish theatre
World War II

Opis:

Szkic jest próbą odtworzenia doświadczeń reżysera Erwina Axera (1917–2012), realizującego spektakle nie tylko na scenach polskich, ale też niemieckojęzycznych, w czasie wojny z lat 1939–1945. Od września 1939 do czerwca 1941 był on zatrudniony, także jako aktor, w polskim teatrze we Lwowie włączonym do Związku Sowieckiego. W lipcu 1941 uznany przez Niemców za Żyda został zamknięty we lwowskim getcie, gdzie pracował jako robotnik. Po ucieczce z getta w grudniu 1942 do Warszawy był ukrywany w prywatnych mieszkaniach. Od sierpnia do października 1944 uczestniczył w Powstaniu Warszawskim. Po jego klęsce wraz z żołnierzami Armii Krajowej wywieziony został do obozu jenieckiego na terenie Niemiec w maju 1945 wyzwolonego przez armię USA. Axer wielokrotnie powracał do owych doświadczeń w tekstach wspomnieniowych oraz pośrednio w przedstawieniach takich jak "Niemcy" i "Pierwszy dzień wolności" Kruczkowskiego, "Kariera Artura Ui" Brechta czy "Dochodzenie" Weissa. Chociaż był powściągliwy w przywoływaniu swych doświadczeń jako niedoszłej ofiary Holocaustu. Mając skomplikowaną tożsamość polsko-żydowsko-niemiecką, w swoich spektaklach nie pozbawiał człowieczeństwa katów – włącznie z Adolfem Hitlerem. Dokonywał rozrachunku ze zbrodniami dokonanymi w trakcie panowania ideologii narodowego socjalizmu właściwie z wewnętrznej perspektywy kultury niemieckiej
The essay is an attempt to recreate the experiences of the director Erwin Axer (1917-2012), who staged productions not only on Polish- but also German-language stages during the war of 1939-1945. From September 1939 to June 1941 he was employed, also as an actor, in the Polish theatre in Lvov, incorporated into the Soviet Union. In July 1941, considered a Jew by the Germans, he was locked up in the Lvov ghetto, where he worked as a labourer. After escaping from the ghetto in December 1942, he was hiding in private apartments in Warsaw. From August to October 1944 he took part in the Warsaw Uprising. After the insurgents’ defeat, together with the soldiers of the Home Army, he was taken to a prisoner-of-war camp in Germany, liberated by the US Army in May 1945. Axer frequently returned to these experiences in his memoirs and indirectly in some of his productions, such as Niemcy (Germans) and Pierwszy dzień wolności (The First Day of Freedom) by Leon Kruczkowski, Bertolt Brecht’s Resistible Rise of Arturo Ui and Peter Weiss’s Investigation. Although he showed restraint in invoking his experiences as a would-be victim of the Holocaust, having a complicated Polish-Jewish-German identity, he did not deprive the executioners of their humanity in his productions, including Adolf Hitler. He made a settlement with the crimes committed during the reign of the ideology of national socialism practically from the inner perspective of German culture.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2019, 68, 2; 5-22
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Teatr Narodowy na Pomorzu w kontekście toruńskiej drogi do wolności
The National Theatre in Pomerania in the Context of Toruń’s Journey to Freedom

Autorzy:

Duda, Artur

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30025271.pdf

Data publikacji:

2018-10-01

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Toruń
Teatr Narodowy na Pomorzu
Roman Kalkowski
historia teatru polskiego
The National Theatre in Pomerania
Polish theatre history

Opis:

Autor przedstawia dzieje toruńskiego Teatru Narodowego na Pomorzu w kontekście wydarzeń politycznych (odzyskanie niepodległości, kongres wersalski, wojna polsko-bolszewicka) i relacji polsko-niemieckich tuż po zakończeniu I wojny światowej. Ukazuje bezskuteczne starania niemieckich władz i dyrektorów Stadtheater Thorn, zwłaszcza Romana Kalkowskiego, o zachowanie niemieckojęzycznej sceny w mieście, występy gościnne w Toruniu i Bydgoszczy wędrownego zespołu Teatru Polskiego prowadzonego przez Ludwika Dybizbańskiego, a przede wszystkim narodziny pierwszej polskiej sceny publicznej w Toruniu oraz najważniejsze wydarzenia artystyczne i pozaartystyczne za dyrekcji Franciszka Frączkowskiego (sezon 1920/1921) oraz Mieczysława Szpakiewicza (sezon 1921/1922). 
The author discusses the history of Toruń’s The National Theatre in Pomerania in the context of political events (the regaining of independence by Poland, the Paris Peace Conference, the Polish-Soviet War) and the Polish-German relations just after the First World War. He describes the futile attempts made by the German authorities and directors of the Stadtheater Thorn, and Roman Kalkowski in particular, to keep a German-speaking stage in the town, and discusses the Toruń and Bydgoszcz performances of the touring Polski Theatre headed by Ludwik Dybizbański. He also focuses on the birth of the first Polish public theatre in Toruń and the most significant artistic and non-artistic events of its operation under Franciszek Frączkowski (1920/1921 season) and Mieczysław Szpakiewicz (1921/1922 season).

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 117-136
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Dialog with a Ghost: Modern Nō Plays by Mishima Yukio on the Stages of the Polish Theatre
霊魂との会話、ポーランドの劇場における三島由紀夫の近代能楽

Autorzy:

Kubiak Ho-Chi, Beata

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1810610.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Polskie Stowarzyszenie Badań Japonistycznych

Tematy:

Mishima Yukio
Tadeusz Łomnicki
Andrzej Wajda
Agnieszka Olsten
Natalia Sołtysik
Nō theatre
modern Nō plays
Polish theatre
shingeki

Opis:

20世紀の日本の偉大な作家の一人である三島由紀夫（1925–1970）にとって、中世の能は重要な霊感の源であった。1950年から1962年にかけて、彼は九つの能作品を書き、これらを「近代能楽集」と名付けた。能とは呼ばれるものの、舞台は20世紀であり、登場人物は古典的な作品とは対照的に現代の話し言葉を用い、現代の観客が無理なく理解できるものとなっている。これらの作品は、日本のみならず、海外でも瞬く間に人気を得た。幾つかの作品は英語、ドイツ語、スペイン語、フランス語、そしてポーランド語にも翻訳され、1950年代からはアメリカおよびヨーロッパの舞台で成功を収めた。ポーランドの演出家もこれらの短い劇作品に魅せられ、幾度もポーランドの劇場で上演してきた。既に1965年に、タデウシュ・ウォムニツキは 三島由紀夫の三作品の近代能楽を演出し、それからおよそ30年後、1994年にアンジェイ・ワイダは四作品の舞台化を実現した。若い演出家達は、それによって能に興味を示すようになった。2007年には、アグニェシカ・オルステンとナタリア・ソウティシクの二人の演出家が、三島の能に対する彼女らの解釈を示した。 筆者はこの論文で二つの問題に取り組みたい。第一には、日本の劇作家によって書かれ、西洋とは異なると思われる表現や詩情に満ちた作品が、どのようにポーランドの重鎮とも言える演出家達や若手の関心をひいたのか。第二に、三島由紀夫はどのように中世の能の世界を自身の作品の中に反映させたのか。そしてポーランドの演出家達はこれらの三島作品をどのようにポーランドの文脈の中で発展させていったのかを考察したい。

Źródło:

Analecta Nipponica; 2014, 4; 11-29
2084-2147

Pojawia się w:

Analecta Nipponica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Zmowa kobiet? Inscenizacje feministyczne w polskim teatrze dwudziestolecia międzywojennego
Collusion between women? Feminist stagings in Polish theater during the interwar period

Autorzy:

Poskuta-Włodek, Diana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1391734.pdf

Data publikacji:

2015-11-24

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

theatre
Polish theatre
drama
feminism
Polish feminism
feminist theatre
feminist drama
teatr
teatr w Polsce
dramat
feminizm
feminizm w Polsce
teatr feministyczny
dramat feministyczny

Opis:

The first wave of feminism in Poland consisted of a wide range of events. All women who were educated, independent, and professionally active and successful were regarded as feminists (regardless of their self-identification). Women of the theater, i.e., playwrights, directors, actresses and scenographers, who occupied themselves with “womanly subjects” in the 1920s and 1930s, created feminist theater which was important though it did not last long. In numerous feminist performances, theatrical productions dealt with subjects such as women in control of their own sexuality and bodies, women’s full participation in life, as well as economic independence and equal rights for women. Feminists in Polish theater, for example, Zofia Modrzewska, Maria Morozowicz-Szczepkowska, Irena Grywińska and Marcelina Grabowska, were typically not treated seriously by male critics, who were condescending, scornful, and unable to transcend their male perspective.

Źródło:

Przestrzenie Teorii; 2015, 23; 105-120
2450-5765

Pojawia się w:

Przestrzenie Teorii

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Przebudowa i rozbudowa Malarni Teatru Polskiego w Poznaniu – projekt i realizacja

Autorzy:

Nowak, Ł.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/163087.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa

Tematy:

Teatr Polski
Poznań
przebudowa
założenia projektowe
realizacja
Polish Theatre in Poznań
redevelopment
design assumptions
execution

Źródło:

Przegląd Budowlany; 2013, R. 84, nr 3, 3; 110-112
0033-2038

Pojawia się w:

Przegląd Budowlany

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Władza i teatr: Wokół Dziadów i Marca ‘68
Power and the Theatre: On the Production of Forefathers Eve and the Polish March of 1968

Autorzy:

Raszewska, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/36131923.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

teatr polski
teatr i polityka
Adam Mickiewicz
polityka kulturalna
Dziady
Marzec 1968
Polish theatre
theatre and politics
cultural politics
1968 Polish political crisis

Opis:

Autorka przedstawia wydarzenia trzech sezonów (1966/67 do 1968/69) związane z gorącą sytuacją polityczną, jaka wytworzyła się w polskim teatrze wokół zdjęcia z repertuaru Teatru Narodowego Dziadów Adama Mickiewicza w reżyserii Kazimierz Dejmka. Sytuacja międzynarodowa (wojna 6 dniowa, praska wiosna) powodowała wyjątkową czujność cenzury i władz politycznych wszystkich szczebli. O ile powszechnie znane są wydarzenia w Warszawie (choć o szczegółach cenzurowania Po górach, po chmurach Brylla w Teatrze Współczesnym piszemy po raz pierwszy), o tyle mało wiadomo było o wydarzeniach poza Warszawą, a te bywały niekiedy zdumiewające. Na użytek tego tekstu Jan Maciejowski opisał autorce dzieje swojego „odejścia" ze Szczecina i „nieobjęcia" dyrekcji Starego Teatru – o czym nigdzie nie wspomniano. Autorka starała się przedstawić garść faktów mniej znanych, stanowiących otoczkę „sprawy Dziadów”. Nie pretenduje do tworzenia jakichkolwiek tez ogólnych, stawiania diagnoz, raczej chodziło o pokazanie atmosfery, tej specyficznej, właściwej tamtym czasom, mieszaniny grozy, nadgorliwości, cynizmu, paranoi władz, domysłów, także – bezradności.
The author discusses three theatre seasons (1966/67–1968/69) focusing on events that bear on the strained political situation following the taking Kazimierz Dejmek’s production of Mickiewicz’s Dziady (Forefathers Eve) off the stage of the Narodowy Theatre. Political turmoil abroad (the Six Day War, the Prague Spring, etc.) put censors and government officials of all levels on their toes. Insofar as the events taking place in Warsaw are well known (though the specifics of censoring Po górach, po chmurach (Over the Mountains and over the Clouds) by Bryll at the Współczesny Theatre are discussed for the first time here), we still know little about the situation outside the capital, and the things going on there were sometimes astounding. For the purposes of this article, Jan Maciejowski has recounted the story of his “leaving” of Szczecin and “not taking over” the management of the Stary Theatre, which was never mentioned anywhere. The author presents a handful of less known facts surrounding the “Forefathers Eve affair.” She does not purport to make any general statements nor does she offer any definitive diagnosis; the point is rather to convey the atmosphere, the specific and characteristic mixture of fear, eagerness, cynicism, conjectures, and helplessness.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 1/2; 59-82
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

State of polish theatre architecture research in Ukraine

Autorzy:

Proskuryakov, V.
Goy, B.
Savchak, R.

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/344689.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Wydział Architektury. Katedra Kształtowania Środowiska Mieszkaniowego

Tematy:

source
scientific research
Polish theatre architecture
Ukraine
world
źródło
badania naukowe
polska architektura teatralna
Ukraina
świat

Opis:

The article highlights studying the architecture of Polish theatre in Ukraine and in the world. Peculiarities and differences in researching this issue in foreign and domestic works have been demonstrated. Problems of the research, not taking into consideration versatility and complexity for a thorough presentation, are partially shown in modern works on a quality new level.

Źródło:

Środowisko Mieszkaniowe; 2018, 23; 167-171
1731-2442
2543-8700

Pojawia się w:

Środowisko Mieszkaniowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Lista sztuk wycofanych. Lista sztuk niezaleconych do wystawienia
List of Banned Plays. List of Plays Not Recommended for the Stage

Autorzy:

Kościewicz, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/36140797.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

cenzura
cenzura po 1945
historia teatru
polski teatr
praktyki teatralne
teatr i polityka
censor
censorship after 1945
theatre history
Polish theatre
theatre pratices
theatre and politics

Opis:

Prezentowane źródła odsłaniają kulisy cenzurowania amatorskiego ruchu scenicznego na przełomie lat 40. i 50. XX wieku. Jednym z istotnych narzędzi stosowanym przez aparat kontroli do okiełznania tego wówczas jeszcze żywiołowego zjawiska było umieszczanie niepoprawnych politycznie sztuk na indeksie. „Lista sztuk wycofanych” oraz „Lista sztuk niezaleconych do wystawienia” stanowią spektakularny przykład wprowadzania tej procedury w życie. Na podstawie innych materiałów archiwalnych można założyć, że powstanie list miało miejsce w drugiej połowie 1950 roku i było efektem pracy dwóch instytucji zajmujących się cenzurowaniem teatru w PRL-u, czyli Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk oraz Ministerstwa Kultury i Sztuki. Umieszczone na listach sztuki różnią się pod względem gatunkowym. Są to operetki, wodewille, krotochwile, obrazki, dramaty obyczajowe, historyczne, ludowe i inne. Utwory, na które cenzorzy wprowadzili zapis, w większości nie przynależą do tekstów wysokoartystycznych, ale popularnych, wydawanych na przełomie wieku XIX i XX i w międzywojniu.
The presented sources provide a look behind the scenes at the censoring of amateur theatre movement at the turn of the 1940s and 1950s. One of the most effective ways of curbing the spontaneous and vigorous phenomenon was to ban the plays that the state apparatus deemed politically dangerous. The “List of Plays Banned” and the “List of Plays Not Recommended for the Stage” are stark examples of how the procedure was implemented. Based on other archival materials it may be concluded that both lists were put together in the second half of the 1950s as a result of work of two state institutions tasked with censoring the theatre in the People’s Republic of Poland, namely the Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk (Central Office for Control of the Press, Publications and Public Performances) and the Ministry of Culture and Art. The plays entered on the lists represent different genres, including operettas, vaudevilles, farces, vignettes, dramas of manners, historical dramas, folk dramas, etc. Most of the texts banned by the censors are not highly artistic creations; they are popular pieces, published at the turn of the 20th century and in the inter-war period

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 1/2; 163-203
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Warszawski listopad teatralny 1918: „Z dni przełomu”
November 1918 Calendar of Warsaw Theatres: The Breakthrough Days

Autorzy:

Mościcki, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30021677.pdf

Data publikacji:

2018-10-01

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

1918
odzyskanie niepodległości
reperturar teatrów warszawskich
historia teatru polskiego
Poland's independence
Warsaw theatres repertoire
Polish theatre history

Opis:

Artykuł przedstawia wydarzenia wyjątkowo burzliwego miesiąca w chwili odzyskiwania przez Polskę niepodległości. Warszawa była wówczas miejscem szczególnym. Rozgrywały się tu i ogniskowały najważniejsze wydarzenia: powrót marszałka Józefa Piłsudskiego po uwolnieniu go z magdeburskiego więzienia, początki tworzenia nowego polskiego rządu, euforia mieszkańców miasta mieszająca się z obawami o przyszłość kraju i bezpieczeństwo na ulicach, trudności gospodarcze. Na to wszystko nakładały się równie burzliwe wydarzenia w teatrach i wokół nich. Listopad 1918 roku obrósł także legendami, które – utrwalone w literaturze pamiętnikarskiej – zniekształcały obraz rozgrywających się wówczas wydarzeń. Autor, przywołując te relacje, stara się ustalić prawdziwy bieg wypadków, posługując się ówczesną, rzetelnie informującą, prasą. Przytacza ówczesne publikacje lub ich fragmenty, z których większość pojawia się po raz pierwszy w kontekście badań teatrologicznych. Zebrane razem i przedstawione w artykule pokazują – choćby w części – fascynującą mozaikę, jaką stanowił w listopadzie 1918 roku warszawski teatr. Zmienność tych wydarzeń każe nawet myśleć, że mamy do czynienia z kalejdoskopem.
This article presents events of the exceptionally stormy month in the capital of Poland at the time the country was regaining independence. Warsaw was the arena and focal point of the most significant political events: the return of Józef Piłsudski after his release from the Magdeburg prison, the formation of the new Polish government, the excitement of the people of Warsaw that mixed with their uncertainty about the future, about security in the streets and economic difficulties—and all these were accompanied with equally turbulent events in the theatres and around them. November 1918 gave rise to some legends, which, perpetuated in memoirs, misshape the truth about the events of that period. While citing such accounts, the author attempts to establish the true turn of events based on contemporary press publications that were very thorough in reporting the events. The author quotes these press reports or their excerpts. They often reappear for the first time since their publication, and taken together, they make up a fascinating, albeit fragmentary, mosaic showing what the November 1918 theatre in Warsaw was like. Though the fast pace of events does indeed bring to mind a kaleidoscope rather than a simple mosaic.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 7-49
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Co mówi kostium? Idea, etyka, moda – wybrane wizerunki Hamleta w polskim teatrze najnowszym
What the costume says? Idea, ethics, fashion – chosen Hamlet’s images in Polish Contemporary Theatre

Autorzy:

Świąder-Puchowska, Barbara

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31339603.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Gdański. Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Tematy:

Hamlet
Szekspir
polski teatr najnowszy
kostium
Shakespeare
Polish contemporary theatre
costume

Opis:

W artykule przedstawiono analizę kilku wybranych, istotnych realizacji Hamleta Williama Szekspira, powstałych na polskich scenach w ciągu ostatnich dwudziestu lat, w interpretacji następujących twórców: Krzysztof Warlikowski, Jan Klata, Radosław Rychcik i Krzysztof Garbaczewski. Celem autorki jest ukazanie, jak interpretacja reżyserów i ich koncepcje, dotyczące postaci oraz całego dramatu (także te etyczne), znajdują swoje odzwierciedlenie w kostiumie głównego bohatera, będącym istotnym elementem komunikatu scenicznego, i odwrotnie – jak strona wizualna postaci Hamleta „odbija” główne trendy w interpretowaniu klasyki w polskim teatrze współczesnym.
The analysis presents a few selected important Polish theatre interpretations of Hamlet by William Shakespeare, realized during last twenty years by Krzysztof Warlikowski, Jan Klata, Radosław Rychcik and Krzysztof Garbaczewski. The main issue is to show how director’s interpretation and ideas are manifested in the costumes and creation of Hamlet’s character in each performance. And the other way around – how visual part of presenting each Hamlet expresses main trends in interpreting classics in Polish contemporary theatre in general.

Źródło:

Media Biznes Kultura; 2018, 1(4); 35-44
2451-1986
2544-2554

Pojawia się w:

Media Biznes Kultura

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Pourceaugnac – Dreynar – Niedole obcego
Pourceaugnac and Dreynar: Tribulations of a Newcomer

Autorzy:

Kencki, Patryk

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30147333.pdf

Data publikacji:

2017-10-15

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Franciszek Bohomolec
Molière
komedia
historia teatru polskiego 1765–1880
comedy
history of the Polish theatre 1765–1880

Opis:

Artykuł stanowi wstęp do edycji komedii Dziedzic chytry Franciszka Bohomolca, która jest spolszczeniem utworu Moliera. Bohomolec tworzył komedie najpierw na potrzeby teatrów organizowanych przez szkoły jezuickie, a następnie dla założonej przez Stanisława Augusta sceny narodowej. W pierwszym z przywołanych okresów jezuicki poeta częstokroć adaptował dzieła twórców uznawanych dziś za klasyków. Szczególnie chętnie sięgał po komedie Molierowskie. Jako że przepisy zakonne nie pozwalały na wprowadzanie postaci kobiecych (aktorami w tych przedstawieniach byli chłopcy studiujący w jezuickich szkołach), Bohomolec zmuszony był do przekształcania wątków, postaci i motywów ich działań. W komedii Molière’a Monsieur de Pourceaugnac zmienił cel przybycia tytułowej postaci do stolicy. O ile Pourceaugnac przybywał z Limoges do Paryża po to, aby poślubić pannę kochającą kogo innego, o tyle jego polski odpowiednik Dreynar przyjeżdża z Wrocławia do Warszawy, aby przyjąć spadek ofiarowany mu przez wuja. U Molière’a za nieszczęściami, które spadną na poczciwego przybysza, stoi para słusznie broniąca swej miłości. U Bohomolca – zaniepokojony utratą schedy krewniak. Dziedzic chytry, bo taki tytuł nosi spolszczenie, zyskał więc przesłanie inne niż to, które znamy z Molierowskiego oryginału. Polska wersja ukazuje niechęć do obcego, ludzką chciwość i niemałą dawkę cynizmu. Niezasłużone upokorzenia i krzywdy, które spadają na przybysza, wpisują dzieło w nurt utworów ukazujących nadmiar ludzkiego nieszczęścia, spośród których najbardziej emblematycznym jest Justyna Markiza de Sade.
An introduction to edition of Franciszek Bohomolec comedy Dziedzic chytry [A Wily Heir], Polish version of Molière’s Monsieur de Pourceaugnac. Bohomolec wrote his comedies first for theater shows put on by Jesuit schools and then for the national stage founded by King Stanislaw August Poniatowski. In the first of these phases, the Jesuit poet often adapted works by playwrights who are now classics. One of the authors particularly favoured by him was Molière. Since the Society of Jesus did not allow female characters on stage (the actors performing in the shows were the boys studying in the Jesuit schools), Bohomolec was forced to remodel some motifs, characters and their motivations. Taking Molière’s Monsieur de Pourceaugnac for adaptation, he decided to replace the reason why the title character arrived in the capital. Pourceaugnac travelled from Limoges to Paris to marry a woman who was in love with another man, whereas his Polish counterpart, Dreynar, comes from Wrocław to Warsaw to accept an inheritance from his uncle. In Molière’s play, the misfortunes that befell the good-natured newcomer were concocted by the couple rightfully defending their love. In Bohomolec’s case, the culprit is a relative who is anxious not to lose claim to the inheritance. Dziedzic chytry [A Wily Heir] is thus provided with a message quite different from Molière’s original. The Polish version conveys avarice, hostility towards the stranger, and not a small dose of cynicism. The undeserved indignities and grievances visited upon the newcomer situate the play among the literary works which present an overabundance of human misery, the most emblematic of them being Justine by Marquis de Sade. 

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2017, 66, 3; 43-83
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Lepiej, gdy oczy zobaczą: Obchody święta niepodległości w szkołach II Rzeczypospolitej
It is Better to See It with One’s Eyes: The Celebration of the Independence Day in the Schools of the Second Polish Republic

Autorzy:

Buczek, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30027242.pdf

Data publikacji:

2018-10-01

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

teatr szkolny
teatr dwudziestolecia międzywojennego
teatr i polityka
teatr Drugiej Rzeczpospolitej
odzyskanie niepodległości
school theatre
Polish theatre in the 20s and 1930s
theatre and politics
theatre of the Second Polish Republic
Independence of Poland

Opis:

Obchody rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości należały do najważniejszych świąt państwowych w II Rzeczypospolitej. Szczególnie starannie przygotowywano się do uczczenia dziesiątej rocznicy w 1928, wtedy też „Przegląd Oświatowy” opublikował propozycję sposobów organizowania uroczystości, w której oprócz nabożeństw, wykładów i prelekcji znalazły się widowiska ze szczególnym uwzględnieniem żywych obrazów. Projekt ten, wyznaczając sposób świętowania, niestety niezbyt dobrze sprawdzał się w szkołach, a zwłaszcza powszechnych. W artykule przedstawione zostały publikowane wówczas propozycje widowisk dla młodszych dzieci szkolnych, które niejednokrotnie przybierały formę baśniową. Dzięki tej formie łatwiej było siedmio-, ośmioletniemu odbiorcy zrozumieć trudne zagadnienia narodowej niewoli, walki i niepodległości.
The Independence Day was one of the most important state holidays in the Second Polish Republic. The celebration of the tenth anniversary of regaining independence in 1928 was preceded with special preparations; it is then that "Przegląd Oświatowy" published a list of suggested celebration scenarios which included not only holy masses, lectures, and public speeches but also spectacles with tableaux vivants. The proposition, by prescribing the way to celebrate, did not work too well in schools, and in grammar schools in particular. The article discusses other propositions for spectacles suggested at the time that were better suited for younger children, as they often took on the form of a fairy tale. The convention made it easier for the seven- or eight-year-old viewers to understand the difficult issues of national subjugation, fight for freedom and independence.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 169-204
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Teatr Miejski we Lwowie u progu niepodległości (1918-1919)
The Municipal Theatre on the threshold of independence (1918-1919)

Autorzy:

Szydłowska, Mariola

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30022659.pdf

Data publikacji:

2018-10-01

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Lwów
Teatr Miejski we Lwowie
Roman Żelazowski
Stanisław Niewiadomski
Andrzej Pronaszko
historia teatru polskiego
Lviv
Municipal Theatre in Lviv
Polish theatre history

Opis:

Przedmiotem artykułu jest działalność Teatru Miejskiego we Lwowie w sezonie  1918/1919 w kontekście epokowych wydarzeń politycznych. Dyrektorem lwowskiej sceny był wówczas Roman Żelazowski, pierwszy antreprener po „umiastowieniu teatru”, czyli objęciu go w zarząd przez Gminę miasta Lwowa. Kierownictwo działu muzycznego sprawował Stanisław Niewiadomski. Nowa dyrekcja przystąpiła do pracy z zamiarem sanacji sceny, a pierwsze inscenizacje spotkały się z życzliwym przyjęciem widzów i krytyków. Ambitne plany artystyczne zniweczył ukraiński zamach stanu. Na czas listopadowych walk w obronie polskiego Lwowa teatr zawiesił działalność, a wielu artystów zgłosiło się do służby wojskowej. Po upragnionym zwycięstwie 1 grudnia wznowiono przedstawienia dramatem patriotycznym Obrona Częstochowy, który liczył bez mała pół wieku, lecz w ówczesnej sytuacji politycznej nabrał niezwykle aktualnej wymowy. Był hołdem dla najmłodszych obrońców Lwowa – dzielnych Orląt. Walki toczące się za rogatkami miasta wciąż dezorganizowały pracę teatru. Tuż przed Nowym Rokiem awaria prądu spowodowała, że  zamknięto go prawie na miesiąc. Żelazowski i Niewiadomski z dniem 30 czerwca 1919 ustąpili ze stanowiska. Choć na skutek działań wojennych nie udało im się zrealizować ambitnych planów artystycznych, Teatr Miejski pod ich kierownictwem pełnił ważne funkcje narodowe i społeczne. W tych dramatycznych i przełomowych dniach scena lwowska – tak jak przed wielu laty chciał jej ojciec, Jan Nepomucen Kamiński – rozmawiała z sercem Narodu. 
The article discusses the activity of the Municipal Theatre in Lviv in the season of 1918/1919, putting it in the context of momentous political events. The Lviv stage was managed by Roman Żelazowski, the first theatre manager to come after the theatre had been taken over by the municipal administration. Stanisław Niewiadomski assisted Żelazowski as Musical Director. The new theatre management commenced their work with the intention of restoring the stage to its former glory, and their first productions met with favourable response from both the audiences and the critics. The ambitious artistic plans, however, failed due to the Ukrainian coup d’état. For the time of November fights in defence of Polish Lviv, the theatre suspended its operations, and many of the theatre artists volunteered for army duty. Following the final victory on 1 December, the theatre recommenced its operation with a staging of the patriotic play Obrona Częstochowy (‘The Defence of Częstochowa’), which, although almost half a century old, took on new relevance. It became homage to the youngest defenders of Lviv, the brave “Eaglets.” The fighting still going on at the outskirts kept disorganising the theatre’s work. As a result of a power cut just before the New Year, the theatre remained inoperative for almost a month. Żelazowski and Niewiadomski resigned on 30 June 1919. Even though the war had thwarted their ambitious plans, the Municipal Theatre they headed played an important social and patriotic role. In these dramatic and momentous times, the Lviv stage did speak to the heart of the nation, just as its founder, Jan Nepomucen Kamiński, had envisaged.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 77-116
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Daniela Kurtza lata szkolne
The School Years of Daniel Kurtz

Autorzy:

Komorowski, Jarosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30108313.pdf

Data publikacji:

2018-12-20

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Daniel Kurtz
choreograf
historia tańca
XVIII-wieczny teatr polski
historia teatru
choreographer
history of dance
18th-century Polish theatre
theatre history

Opis:

Daniel Kurtz (Curz, Kurz, Kurc), baletmistrz Teatru Narodowego w czasach króla Stanisława Augusta, był znakomitym tancerzem i autorem wielu podziwianych baletów. Po rozbiorach Rzeczypospolitej wyjechał do Lwowa, gdzie po zakończeniu kariery scenicznej podjął pracę nauczyciela tańca. Uczył między innymi młodego Aleksandra Fredrę. W 1809 udał się na Podole (czyli z zaboru austriackiego do rosyjskiego), a w 1816 został nauczycielem tańca w wysoko cenionej szkole – Gimnazjum Podolskim w Winnicy. Równocześnie uczył w prywatnych szkołach dla panien. Jego podopieczni występowali podczas corocznych egzaminów publicznych, kończących rok szkolny, co odnotowywała nawet gazeta w Wilnie. Kurz był nauczycielem gimnazjum do 1822, po czym zaprzestał pracy lub zmarł. Data jego śmierci nie jest jednak znana z dokumentów.
Daniel Kurtz (Curz, Kurz, Kurc), the ballet master of the Narodowy Theatre under the reign of King Stanisław August, was an outstanding dancer and author of numerous ballets admired by the public. Following the partitioning of the Polish-Lithuanian Commonwealth, Kurtz moved to Lwów, where having retired as a dancer, he took on the career of a dance teacher. He was a teacher of a young Aleksander Fredro, among others. In 1809 Kurtz moved to Podolia (i.e. from the Austro-Hungarian territory to the territory under Russian rule), and he became a teacher of the renowned Podolian Gymnasium in Winnica in 1816. At the same time, he taught at private schools for girls. His students performed at public examinations that marked the end of the school year, which was duly noted even in Vilnius newspapers. Kurtz taught at the gymnasium until 1822, after which time he either retired or passed away. The date of his death, however, is not recorded in any surviving documents.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 4; 130-138
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Mitologizacje, ceremonie, apoteozy: Piłsudski i Legiony w teatrze krakowskim
Mythologising, Ceremonies, Apotheoses: Piłsudski and the Legions in Cracow Theatre

Autorzy:

Poskuta-Włodek, Diana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30021888.pdf

Data publikacji:

2018-10-01

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

1918
odzyskanie niepodległości
teatr i polityka
Józef Piłsudski
teatr w Krakowie
historia teatru polskiego
Poland's independence
theatre and politics
theatre in Cracow
Polish theatre history

Opis:

Teatr krakowski odegrał szczególną rolę w rytuale przejścia od zniewolenia do wolności odzyskanej w 1918 i szybko sam stał się obiektem silnej mitologizacji. Jej źródło stanowią zrealizowane na tej scenie prapremiery polskiego repertuaru romantycznego oraz wpływ, jaki wywarł Stanisław Wyspiański, posługujący się językiem mitu i symboliką szczątków, zarazem dekonstruktor redefiniujący zastane tropy, legendy i symbole. Gdy w latach budowania drugiej Rzeczypospolitej pojawiła się potrzeba stworzenia nowych mitów, sięgano m.in. do romantyków i Wyspiańskiego. Jednym z istotnych nurtów nowej narracji była legenda Józefa Piłsudskiego - narodowego wybawcy - oraz mit „świętych” Legionów. W artykule podjęto próbę omówienia ich funkcjonowania w teatrze krakowskim aż po moment wybuchu drugiej wojny światowej. Na nowego Króla-Ducha z poematu Słowackiego i nowego Konrada z Dziadów Mickiewicza i Wyzwolenia Wyspiańskiego był kreowany Piłsudski. Wzmagający się, szczególnie po przewrocie majowym w 1926, proces mitologizacji oraz rozrastania się piłsudczykowskich i legionowych performansów celebracyjnych ogarnął z czasem całe miasto, a nawet kraj, zagarniając zarówno zbiorowe afekty, jak i przestrzeń publiczną. Służyły temu wielkie performanse funebralne, takie jak wawelski pochówek sprowadzonych z Francji szczątków Słowackiego, a następnie monumentalny pogrzeb Piłsudskiego, który odbył się z zachowaniem podobnego rytu. Ostatnim widowiskiem o podobnym charakterze była monumentalna plenerowa inscenizacja Hymnu na cześć oręża polskiego Ludwika Hieronima Morstina wystawiona na Wawelu w sierpniu 1939. Te trzy performance niejako wstrzymywały zbiorowo doświadczany, historyczny czas i wprawiały go w stan cyklicznego, funebralnego rytuału-święta.
Cracow theatre played a special part in the Polish ritual of passage from subjugation to independence in 1918 and soon became an object of intense mythologizing itself. Its origins can be traced back to the premieres of Polish Romantic theatre staged in Cracow and the influence exerted by Stanisław Wyspiański who used the language of myths and the symbolism of remnants, being also a deconstructivist who redefined the dominant tropes, legends, and symbols of his time. When there was a need to create new myths at the time of building the Second Polish Republic, Wyspiański and the Romantics provided the inspiration as well. The legend of Józef Piłsudski as the national saviour and the myth of “holly” Legions became key ingredients of the new narrative. The article describes how they functioned in the Cracow theatre until the outbreak of the Second World War. Piłsudski was fashioned to be the new “Spirit King” from the Król-Duch poem by Słowacki and the new Konrad from Mickiewicz’s Dziady (Forefathers Eve) and Wyspiański’s Wyzwolenie (Liberation). The process of mythologizing, which intensified after the coup in May 1926, spread all over town, and all over the country, taking over public emotions and public spaces to celebrate Piłsudski and the Legions in great public performances. The burial of Słowacki’s remains, brought over from France to be interred in the Wawel Cathedral, and then the monumental funeral of Piłsudski where a similar rite was observed served the same mythologizing purpose. The last event of this kind was a monumental outdoor staging of Hymn na cześć oręża polskiego (A Hymn to the Polish Armed Forces) by Ludwik Hieronim Morstin at the Wawel Castle in August 1939. The three performances froze historical time, as it were, turning it into a cyclic funerary ritual and holiday.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2018, 67, 3; 50-76
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Maski Aleksandry Śląskiej
Aleksandra Śląska’s Masks

Autorzy:

Cebera, Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/36124148.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Aleksandra Śląska
aktorka
teatr polski
Teatr Telewizji
film polski
polska szkoła słuchowiska
polska szkoła dubbingu
Teatr Ateneum
Aleksandra Slaska
actress
Polish theatre
Television Theatre
Polish film
Polish school of radio play
Polish school of dubbing
Ateneum Theatre

Opis:

Artykuł bada dorobek artystyczny Aleksandry Śląskiej (1925–1989), aktorki teatralnej i filmowej, którą zapamiętano głównie jako specjalistkę od ról Niemek i arystokratek. Pokazuje okoliczności powstania tego stereotypu i rozbija go poprzez prezentację jej mniej znanego oblicza zawodowego. Zawiera analizę szerokiego wachlarza zróżnicowanych portretów kobiecych w jej wykonaniu, od kreacji w Niemcach Kruczkowskiego, przez rolę tytułową w Martwej królowej Montherlanta i Blanche w Tramwaju zwanym pożądaniem Williamsa, po ciekawe wcielenia komediowe, jak Elwira w Mężu i żonie Fredry. Śląska należała do pokolenia kształtującego polską kulturę w latach PRL-u i rozwijającego nowe media. Współtworzyła polską szkołą słuchowiska, polską szkołą dubbingu oraz Teatr Telewizji. Mitowi chłodnej, nieprzystępnej aktorki przeciwstawiono wizerunek wszechstronnie utalentowanej interpretatorki, wnikliwie studiującej złożoność ludzkiej natury, kobiety teatru realizującej się na wielu artystycznych polach.
This article covers the artistic achievements of Aleksandra Śląska (1925–1989), a Polish theatre and film actress remembered mainly for her portrayals of German women and aristocrats.The author focuses on the emergence of this typecasting of Śląska and counters it with a discussion of her less known professional image. The article offers an analysis of a wide array of Śląska’s diverse roles, from a part in Leon Kruczkowski’s drama Niemcy (Germans), through the title role in Henry de Montherlant’s La Reine morte and Blanche in A Streetcar Named Desire, to successful appearances in comedies, such as Elwira in Aleksander Fredro’s Mąż i żona (Man and Wife). The author shows that Śląska’s generation shaped Polish culture under the People’s Republic and contributed to the development of new media. Śląska co-created the Polish school of radio play, Polish school of dubbing, and Television Theatre. The article juxtaposes the myth of a cold, unapproachable actress with the image of a multi-talented interpreter exploring the complexity of human nature, a woman of the theatre active in a number of different areas. (Transl. Z. Ziemann)

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2020, 69, 3; 105-132
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce