Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polish religious language" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-19 z 19
    Tytuł:
    Cechy językowe Godzinek o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej Marii Panny
    Linguistic features of “Little Office of the Blessed Virgin Mary”
    Autorzy:
    Sędziak, Henryka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/627131.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    cechy XIX-wiecznego polskiego języka religijnego
    cechy współczesnego polskiego języka religijnego
    features of the 19th-Century Polish religious language
    features of the contemporary Polish religious language
    Opis:
    The analysis of the 19th-Century rendition of „Little Office” indicated that in comparison to the contemporary text of the devotion the religious language has not undergone major changes. In the historical text there are only a few features not present in contemporary prayers. These include: – é in affixes -éj in singular genitive and in affix -ém in singular instrumental and locative cases in the adjectival and pronoun declension; – differences in creating past participle with suffixes -one, today inflected as -ęte; – affix ą in singular accusative of feminine nouns, today inflected as -ę; – affix -m in first-person plural verbs, today inflected as -my. Similarly, vocabulary that today is classified as archaic has been preserved in contemporary prayers. The immutability of religious language is one of its fundamental features that has been in force in the Catholic Church until the Second Vatican Council.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2011, 6; 365-372
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Młody chrześcijanin jako odbiorca tekstów religijnych
    A young Christian as a religious text recipient
    Autorzy:
    Nowakowska, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/626545.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    polski język religijny
    rozumienie tekstów religijnych przez młodych ludzi
    próby modernizacji języka religijnego
    Polish religious language
    the skill of understand of religious texts by young people
    modernization attempts of religious language
    Opis:
    The article is an attempt to describe new ways of presentation of religious texts to young Christians. Because of the crisis of religious language, alternative means of communication had to be developed. Young Christians often lack skills to understand religious texts in their original form, making the communication between the writer and the recipient difficult. This situation has lead to the increasing usage of modem media, such as SMS or e-mail, to communicate religious thoughts. The language used has also been modernised by the application of new concepts such as the natural semantic language or by writing texts in slang. It is possible to conclude that young Christians did not loose the skills essential for understanding religious texts in the traditional form, but they rather never had them in the first place. The point is to help young readers acquire these skills.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2012, 7, 2; 136-142
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wybrane słownictwo dotyczące Kościoła i administracji kościelnej
    Selected vocabulary concerning Church and Church administration
    Autorzy:
    Czyż, Dorota
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/627179.pdf
    Data publikacji:
    2011
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    polski język religijny
    słownictwo dotyczące Kościoła i administracji kościelnej
    the Polish religious language
    the vocabulary connected with Church and Church administration
    Opis:
    This article contains vocabulary connected with Church and Church administration. It mainly concerns what refers to a priest. The material was collected with the use of a questionnaire method. The respondents were inhabitants of three villages: Krasnosielc, Rakowo and Elżbiecin. The results of analysis show that the names are generally known to the informants. First and foremost this is all-Poland vocabulary.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2011, 6; 104-112
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Jedna, lecz o wielu obliczach... O wizerunkach Najświętszej Maryi Panny w aspekcie onomastycznym
    The only one, but with many faces... About the likenesses of the Blessed Virgin Mary in the onomastic aspect
    Autorzy:
    Kołatka, Krzysztof
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/627127.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    kult maryjny w Polsce
    Maryja w polskim języku religijnym
    maryjne antroponimy
    maryjne sakronimy
    the Marian cult in the Polish land
    the Blessed Virgin Mary in polish religious language
    the Marian anthroponyms
    the Marian sacronyms
    Opis:
    A vast richness and diversity of anthroponyms attributed to Maria, both the formal ones and of popular and folk provenance, is an inexpressible sign of unprecedented Marian cult in the Polish land. Even though the adoration of the Blessed Virgin Mary is a characteristic feature not only of the Polish Catholic Church, it is here that She is worshiped in a very special and unique way. This state is a consequence of the centuries-old influence of numerous determinants. For instance, among the many decisive factors one can point at the exceptionally strong, long-lasting relations between the national patriotic thought and religious strands, especially Marian ones. The best illustration of this indissoluble tie, very well known from history and literature, are the acts of commending the Polish nation to the Blessed Virgin Mary’s care. The aim of the article is to collect, analyse and attempt to classify Marian sacronyms present in the liturgical calendar (taking also into account their folk equivalents) and the ones characteristic of the likenesses of the Mother of God which can be found in the selected Pomeranian sanctuaries.
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2012, 7, 2; 57-69
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Die Frequenz des Gebrauchs des Lexems Gott in den deutschen und polnischen Sprichwörtern sowie Idiomen als Maßstab religiöser Prägung beider Sprachen
    The frequency of using of the word God in German and Polish proverbs and idioms as the determinant of religious marking of both languages
    Autorzy:
    Wojaczek, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/559361.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Gdańskie Seminarium Duchowne
    Tematy:
    Deutsch, Gebrauchsfrequenz, Gott, Idiome, Polnisch, Religion, religiöse Prägung der Sprache, Sprichwörter, vergleichende Sprachanalyse
    comparative linguistic analysis, frequency of using, German language, God, idioms, Polish language, proverbs, religion, religious marking of language
    Opis:
    Der vorliegende Beitrag versteht sich als eine vergleichende Analyse der meist charakteristischen sprachlichen Ausdrücke, die vom Grad der religiösen Prägung der deutschen und polnischen Sprache zeugen soll. Da die Religion ein wichtiger konstituierender Teil jeder Kultur ist, werden hier vor allem Sprichwörter und Idiome in den beiden erwähnten Sprachen untersucht, deren Charakter wohl am stärksten kulturbedingt ist, wobei den Gegenstand der Untersuchung die Gebrauchsfrequenz des Lexems Gott bildet. Die Analyse zeigt ziemlich deutlich die überwiegende Häufigkeit des Auftretens des zu besprechenden Wortes in den polnischen Ausdrücken, was auch schlussfolgern lässt, dass das Polnische religiös stärker als das Deutsche geprägt ist.
    This paper is comparative linguistic analysis of the most characteristic linguistic expressions which can testify about the degree of religious marking of German and Polish languages. Because religion is important factor forming every culture, proverbs and idioms, the character of which strictly depends on cultural conditions, are the subject of the analysis in both mentioned above languages The subject of carried out research is the frequency of using of the word God in analysed liguistic units. The analysis clearly shows significantly more frequent occurring of the examined word in Polish expressions which enables to conclude that Polish language is characterised by greater religious marking than German language.
    Źródło:
    Studia Gdańskie; 2013, 33; 225-234
    0137-4338
    Pojawia się w:
    Studia Gdańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Hasło LUTER w słownikach Bartłomieja z Bydgoszczy 1532 i 1544
    Entry LUTER in dictionaries by Bartlomiej of Bydgoszcz of 1532 and 1544
    Autorzy:
    Jankowiak, Lucyna Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044629.pdf
    Data publikacji:
    2019-04-08
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    16th century Polish language
    lexicography
    Polish religious vocabulary (the Reformation)
    Opis:
    This paper discusses the first 3 mentions of the entry LUTER, as a common word, in the Polish language. They were recorded by Bartlomiej of Bydgoszcz in his dictionaries dated 1532 and 1544. According to the analysis made in the article, these are the examples of extremely quick registration of a new word in the Polish language, and most probably the only confirmations of this lexeme in dictionaries in 16th century and two subsequent centuries. The detailed write-up of the location of the entry LUTER in both dictionaries by Bartlomiej allowed the recollection of the lexicographic method applied by the monk and – in comparison with other religious Polish vocabulary – emphasizing the uniqueness of recording the entry LUTER as a common word, only a dozen years after the Reformation.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2018, 25, 2; 61-76
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Confessional Diversity of 16th-century Polish Religious Lexis: Recapitulation and Research Postulates
    Autorzy:
    Woźniak, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/35185671.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    history of the Polish language – 16th century
    religious lexis
    Reformation vs language
    Opis:
    The author summarises the research conducted so far on the confessional differentiation of Polish religious lexis in the 16th century, which was initiated in the 1960s by Konrad Górski, a literary historian. In his publication Zagadnienia słownictwa reformacji polskiej (The Issue of the Polish Reformation Vocabulary), the scholar argued that Protestants used different words than Catholics to designate important religious concepts, and that lexis was an important factor to identify the denomination. This thesis had a significant impact on the assumptions and research objectives formulated by subsequent scholars who addressed the relationship between denomination and vocabulary. In the section of the article containing research postulates, attention is drawn to thenecessity of verifying Górski’s position, which was already initiated to a limited extent, mainly in the works by Tomasz Lisowski, who pointed out other than confessional determinants of lexical choices in the 16th-century translations of the Bible. It is considerednecessary in the postulated research to broaden the resource base, to take into account the pragmatic diversity of the source texts (sender-receiver relations, intentions), to introduce numerical data objectifying the conclusions, as well as a comparative reference to the status in other languages.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2023, 30, 2; 193-205
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rutenizmy w staropolskiej terminologii religijnej (na przykładzie Słownika staropolskiej terminologii chrześcijańskiej Marii Karpluk)
    Loanwords from the Ruthenian language in Old Polish religious terminology (on the example of Słownik staropolskiej terminologii chrześcijańskiej by Maria Karpluk)
    Autorzy:
    Rygorowicz-Kuźma, Anna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1832552.pdf
    Data publikacji:
    2019-11-22
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    rutenizmy
    terminologia religijna
    język staropolski
    prawosławie
    loan words from the Ruthenian language
    religious terminology
    Old Polish language
    Orthodoxy
    Opis:
    Religious terminology in the Polish language is an interesting topic and constantly requires academic research. Linguists have reached a certain consensus that the oldest Polish Christian lexicon to a large extent was borrowed from the Czech language along with the spread of Christianity from that area. This article addresses the issue of Polish religious terminology that could have Eastern Slavic origins. They were taken from Maria Karpluk’s graphic lexicon entitled A Dictionary of Old Polish Christian Terminology (Słownik staropolskiej terminologii chrześcijańskiej) and were analyzed in terms of semantics and etymology. The analysed lexicon particularly relates to the spirituality of the Orthodox Church that originates from areas where Orthodoxy was the dominant religion. Some of the words, e.g. przeczysta (compare Przeczysta Panna), kum, zapusty have survived and are present in contemporary Polish, while others such as porąganie, pomiłować, soroczyny, pokaźń gradually disappeared. Some Old Polish religious terms of Eastern Slavic origin such as Bogorodzica, kryłos, monaster, Spas, władyka, wwiedienie are used today in both in oral and written forms in the Orthodox community in Poland.
    Źródło:
    Studia Wschodniosłowiańskie; 2019, 19; 373-385
    1642-557X
    Pojawia się w:
    Studia Wschodniosłowiańskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Teksty modlitw eucharystycznych w świetle najnowszych zasad pisowni słownictwa religijnego
    Autorzy:
    Machura, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/571696.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    Polish language standard
    religious vocabulary
    eucharistic prayers
    polska norma językowa
    słownictwo religijne
    modlitwy eucharystyczne
    Opis:
    The article discusses the texts of eucharistic prayers from the perspective of recent religious vocabulary spelling rules approved by the Polish Language Council in 2010 and published in 2011. The article presents the characteristics of the most common linguistic errors that appear in the titles and texts of prayers. Both of them concern misspellings and punctuation errors. The first group of aberrations concern too frequent use of the capital letter and the wrong spelling of periphrases. The Author admit that although the writers may use capital letter by emotional reasons, nevertheless, they should use this consciously and responsibly as to not to obliterate the differences of meaning between words.
    Źródło:
    Polonia Sacra; 2013, 17, 2
    1428-5673
    Pojawia się w:
    Polonia Sacra
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwagi o polszczyźnie jako języku religijnym na Wschodzie (ze szczególnym uwzględnieniem Litwy)
    Observations on Polish as a religious language in Eastern Europe (with focus on Lithuania)
    Autorzy:
    Karaś, Halina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2147939.pdf
    Data publikacji:
    2019-12
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Elbląskiej w Elblągu
    Tematy:
    język religijny
    polszczyzna kresowa
    funkcje języka
    postawy wobec języka
    Polska
    religious language
    Polish language in the Eastern Borderlands
    language functions
    attitudes towards language
    Polska
    Opis:
    Artykuł dotyczy polszczyzny jako języka religijnego na Wschodzie, zwłaszcza na Litwie, w mniejszym stopniu na Białorusi i Ukrainie. Uwagę skupiono na zmianach językowych w sferze religijnej, w użyciu polszczyzny i innych języków w Kościele rzymskokatolickim. Zasygnalizowano proces depolonizacji Kościoła rzymskokatolickiego: białorutenizacji na Białorusi i ukrainizacji na Ukrainie i omówiono postawy wiernych wobec usuwania polszczyzny z funkcji języka religijnego na rzecz języka białoruskiego i ukraińskiego. W odniesieniu do Litwy przedstawiono sytuację języka polskiego i proces ograniczania użycia polszczyzny i rugowania jej z Kościoła w dwóch enklawach polskojęzycznych, dziś zdezintegrowanych (Kowieńszczyzna i rejon jezioroski) na podstawie badań terenowych (wypowiedzi informatorów).
    The paper discusses Polish as a religious language in Eastern Europe, particularly in Lithuania, and – to a lesser extent – Belarus and Ukraine. The author focuses on language changes within the sphere of religion concerning the use of Polish and other languages in the Roman Catholic Church. The process of depolonizing the Roman Catholic Church along with its Belarusization in Belarus and Ukrainization in Ukraine has been observable. Moreover, the article overviews the response of the Church members to the eradication of Polish as a religious language and replacing it with Belarussian and Ukrainian. With respect to Lithuania, the analysis based on field research (informants) depicts the current situation of the Polish language as its usage has come to be limited and as it has begun to be eradicated from the Church in two Polish-speaking enclave communities that are disintegrated today (the Kaunas region and the Zarasai region).
    Źródło:
    Studia Elbląskie; 2019, 20; 147-159
    1507-9058
    Pojawia się w:
    Studia Elbląskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Piśmiennictwo religijne Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego jako oryginalne źródło do badań polszczyzny północnokresowej
    Autorzy:
    Kulwicka-Kamińska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044769.pdf
    Data publikacji:
    2018-01-29
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    history of the Polish language
    history of the Belarusian language
    the north borderland Polish language
    kitabistics
    the religious writings of the Tatars of the Grand Duchy of Lithuania
    Opis:
    The religious writings of the Tatars constitute a valuable source for philological research due to the presence of heretofore unexplored grammatical and lexical layers of the north borderland Polish language of the 16th-20th centuries and due to the interference-related and transfer-related processes in the context of Slavic languages and Slavic-Oriental contacts. Therefore the basis for linguistic analyses is constituted by one of the most valuable monuments of this body of writing – the first translation of the Quran into a Slavic language in the world (probably representing the north borderland Polish language), which assumed the form of a tefsir. The source of linguistic analyses is constituted by the Olita tefsir, which dates back to 1723 (supplemented and corrected in the 19th century). On the basis of the material that was excerpted from this work the author presents both borderland features described in the subject literature and tries to point the new or only sparsely confirmed facts in the history of the Polish language, including the formation of the north borderland Polish language on the Belarusian substrate. Research involves all levels of language – the phonetic-phonological, morphological, syntactic and the lexical-semantic levels.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2017, 24, 2; 85-110
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    ROSYJSKI PRZEKŁAD KWIATKÓW JANA PAWŁA II – PROBLEMY KOMUNIKACJI INTERKULTUROWEJ
    Russian Translation of Kwiatki Jana Pawła II – the Problems of Intercultural Communication
    Autorzy:
    Wideł-Ignaszczak, Małgorzata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/444474.pdf
    Data publikacji:
    2014-06-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
    Tematy:
    The Little Flowers of John Paul II
    the Polish – Russian translation intercultural communication
    religious language
    Opis:
    The article is an analysis of selected aspects of translation of the book Kwiatki Jana Pawła II [The Little Flowers of John Paul II] – a collection of stories and anecdotes showing the events from the life of Karol Wojtyla – Pope John Paul II – into the Russian language. The analysis is undergo manners of evocation of a particular, intended by the addressee effect of communication in a certain socio-cultural situation in Russia.
    Źródło:
    Acta Neophilologica; 2014, XVI/1; 237-246
    1509-1619
    Pojawia się w:
    Acta Neophilologica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gorzkie żale – skarb języka polskiego okresu baroku
    Lenten Lamentations – a treasure of the Polish language heritage of the Baroque era
    Autorzy:
    Duda, Henryk
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/497094.pdf
    Data publikacji:
    2017
    Wydawca:
    Akademia im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim
    Tematy:
    życie religijne w Polsce
    historia tekstów sakralnych
    język tekstów religijnych
    ewolucja języka polskiego
    archaizmy językowe
    religious life in Poland
    history of sacred texts
    language of religious texts
    evolution of the Polish language
    language archaisms
    Opis:
    This article discusses the circumstances under which Lenten Lamentations were composed and how this devotion won popularity in Poland and among the Polish communities abroad. Also discussed are a selection of linguistic features that Lenten Lamentations display (e.g. some archaic inflection, typical syntactic constructions or lexical and semantic archaisms) and the problems related to the modernization of the text. The need for modernizing the textual organization of Lenten Lamentations resulted both from the evolution of the Polish language system as well as from the changes taking place in culture and religion. Since this article was originally written in relation with the collective volume Amargas lamentaciones. Un tesoro de la espiritualidad y de la cultura polaca para el Papa Francisco y el Mundo Hispano (Coordinación del proyecto y traducción de textos Pablo de la Fuente y Cezary Taracha, Lublin 2015), addressed to Spanish-speaking audiences, the author also discusses this collective publication and puts forward a (rhetorical?) question how to present the complexity and „exoticism” of issues like the evolution of the Polish language (grammatical and semantic changes etc.) to a non-Polish recipient.
    Źródło:
    Język. Religia. Tożsamość; 2017, 2(16); 97-112
    2083-8964
    2544-1701
    Pojawia się w:
    Język. Religia. Tożsamość
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Perswazja w czasach reformacji. Renesansowe teksty apologetyczne trzech konfesji: katolicyzmu, protestantyzmu i islamu
    Persuasion at the Time of Reformation. Renaissance Apologetic Texts of Three Confessions: Catholicism, Protestantism and Islam
    Autorzy:
    Kamper-Warejko, Joanna
    Kulwicka-Kamińska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1791154.pdf
    Data publikacji:
    2020-09-15
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    polszczyzna XVI-wieczna
    protestantyzm
    język religijny
    kazanie
    językowe środki perswazji
    sixteenth-century Polish language
    Protestantism
    religious language
    sermon
    linguistic means of persuasion
    Opis:
    Artykuł wpisuje się w nurt opisu języka religijnego doby renesansu. Zwrócono w nim uwagę na tematykę literatury reformacyjnej i kontrreformacyjnej (katolickiej), jej wymiar wspólnotowy, mający na celu scalanie wspólnoty wierzących oraz opisano służące temu celowi zabiegi językowe i środki perswazyjne. Bazą materiałową są trzy XVI-wieczne teksty, reprezentujące dwa odłamy chrześcijaństwa – katolicki i protestancki (kazania na dzień Wniebowzięcia NMP Piotra Skargi i Piotra Artomiusza z 1595 r.) i islam (sura Koranu pt. Wzniesione krawędzie w tłumaczeniu Tatarów WKL, XVI wiek). Analizie poddano strukturę zabytków, wykładniki dialogiczności oraz językowe środki perswazji, na które składa się m.in. słownictwo wartościujące, dyrektywne i środki stylistyczne. Badania dowiodły, że omówione tu polemiczne teksty religijne wpisują się w nurt piśmiennictwa reformacyjnego o charakterze perswazyjnym. Znajdujemy w nich wykładniki językowe o funkcjach impresywno-ekspresywnych. W warstwie językowej teksty te realizują uniwersalne cechy kodu religijnego, takie jak otwartość i polisemia, które wyrażają się przez analogię, porównanie, metonimię, metaforę, mówienie poza asercją. Omówiono wyekscerpowaną leksykę nazywającą wartości, słownictwo wolitywne i nakłaniające oraz perswazyjne i emotywne, z zauważalnym odniesieniem dychotomicznym do tego, co dobre i złe. Wskazane tu elementy organizują przestrzeń sakralną tekstu religijnego i są osią, wokół której integruje się grupa wyznaniowa. Pokłosiem reformacyjnego dyskursu religijnego jest obecność w polskojęzycznych tekstach wykładników stylu retorycznego, co wyraża się m.in. wprowadzaniem cytatów z dzieł autorytetów religijnych, tj. głównie Biblii i Koranu.
    The paper comprises a description of the religious language used in the Renaissance. It addresses the topic of the literature of Reformation and Counter-Reformation (Catholic Revival) periods and its significance as a uniting force for a given community of believers. Moreover, the paper describes the linguistic solutions and means of persuasion used to achieve that purpose. The study material are three sixteenth-century texts: two that originated in two Christian denominations – Catholic and Protestant ones (sermons published by Piotr Skarga and Petrus Artomius on the occasion of the Assumption Feast of Mary the Virgin in 1595) and one that derives from Islam (Surah 7 of the Quran “The Heights” translated by the Tatars of the Grand Duchy of Lithuania, 16th century). The analysis covers the structure of these historical texts, the exponents of dialogue and the linguistic means of persuasion which include, among others, evaluative and directive language as well as stylistic devices. Research has shown that the three religious polemical texts can be classified as persuasive literature of the Reformation. They comprise linguistic exponents with impressive and expressive functions. In the linguistic layer, the texts contain universal features of the religious code, such as openness and polysemy, which are expressed by analogy, comparison, metonymy, metaphor, and making non-assertive utterances. The paper discusses lexis excerpted from the texts and denoting values as well as volitive and imperative and persuasive and emotive vocabulary with noticeable dichotomic references to what is good and what is bad. These elements arrange the sacred space of the religious texts and constitute the axis of integration for a given community of believers. The result of religious discourse of the Reformation is the presence of the exponents of the rhetorical style in Polish texts, which is manifested by the use of quotations from authoritative religious works, i.e. mainly from the Bible and the Quran.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2020, 68, 6; 59-82
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Leksem drabant (Act 23,23) w Nowym Testamencie Biblii gdańskiej (1632) w przekładzie Daniela Mikołajewskiego
    Lexeme drabant (Act 23,23) in the New Testament, Biblia gdańska (1632), translated by Daniel Mikołajewski
    Autorzy:
    Lisowski, Tomasz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2109092.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-08
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    Bible translations to the Polish language
    lexis of the 16th century
    military vocabulary
    cultural
    religious associations
    Biblia gdańska
    Opis:
    In a verse of Act 23,23 in Biblia gdańska (1632) translated by Daniel Mikołajewski, an equivalent of Greek lexeme δεξιόλαβος ‘probably a spearman or slinger’, the noun drabant is used, which is unique, compared to its counterpart – oszczepnik – in Biblia translated by JakubWujek (1599). It may have been borrowed from the Czech language in the second half of the 16th century. In the Polish language of the time it was not a very widespread lexeme, maybe of erudite nature. It appeared in the text of Biblia gdańska taken from the Czech Biblia kralicka. Among Protestants at that time, as a military term, it could have evoked associations with the religious Hussite Wars. The lexeme drabant survived in the biblical text of the Evangelist circles until the second half of the twentieth century. Given the fact that in that century it was already an archaic word, it was not used in new testament translations which followed the translational tradition of Biblia gdańska. And probably it became fixed in the consciousness of the faithful of Evangelist churches as a memorable reminder of the past. For centuries that lexeme, along with other lexemes characteristic of Biblia gdańska caused lexical distinctiveness of that Evangelist translation compared to the Catholic translation by Jakub Wujek.
    Źródło:
    Białostockie Archiwum Językowe; 2020, 20; 131-151
    1641-6961
    Pojawia się w:
    Białostockie Archiwum Językowe
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Klecha, księżulek, opryszek w sutannie: uwagi o antyreligijnej polityce władz radzieckich wobec Kościoła katolickiego w okresie międzywojennym (na materiale moskiewskiej gazety Trybuna Radziecka)
    Klecha, księżulek, opryszek w sutannie [Holy Joe, Little Priest, Hoodlum in Soutane]: Observations on the Antireligious Policy of the Soviet Authorities Towards the Catholic Church in the Interwar Period (Based on the Moscow Newspaper Trybuna Radziecka)
    Autorzy:
    Graczykowska, Tamara
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/31342727.pdf
    Data publikacji:
    2022-09-14
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Kościół rzymskokatolicki
    ZSRR
    prześladowania religijne
    okres międzywojenny
    radziecka prasa polskojęzyczna
    the Catholic Church
    the USSR
    religious persecution
    the interwar period
    Polish-language Soviet press
    Opis:
    W artykule omówiono politykę władz ZSRR wobec Kościoła katolickiego w okresie międzywojennym. Konsekwencją działań podjętych przez komunistów miała być całkowita likwidacja struktur kościelnych oraz wychowanie nowego, radzieckiego Polaka – ateisty. W efekcie licznych kampanii prowadzonych przez służby specjalne, organy administracji państwowej, opartych głównie na terrorze i fizyczną eliminację duchowieństwa i wiernych, Kościół katolicki praktycznie przestał istnieć w ZSRR w 1938 r. Jednocześnie w artykule pokazano na przykładzie polskojęzycznej gazety „Trybuny Radzieckiej”, jak za pomocą narzuconej odgórnie przez władze komunistyczne antyreligijnej propagandy dążono do kształtowania pożądanych, ateistycznych postaw wśród obywateli ZSRR.
    This article is devoted to the repressive action against the Catholic Church in the interwar period in the USSR. The author tries to show how the Soviet authorities fought against the Church. They destroyed religion and the Catholic Church in several ways: by introducing a series of decrees, and by employing the brutal terror of the physical elimination of the clergy and believers. This all led to the liquidation of the Catholic Church in 1938. This paper also focuses on the description of how antireligious propaganda was implemented in the Polish-language Soviet newspaper Trybuna Radziecka [Soviet Tribune] in order to influence Soviet people and encourage them to assume the desired attitude, namely, the renounciation of the Catholic faith.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 7; 203-219
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    BIBLIJNE NOMINA PROPRIA W ASPEKCIE HISTORYCZNO-PORÓWNAWCZYM (NA MATERIALE BIBLII JAKUBA WUJKA I BIBLII GDAŃSKIEJ)
    BIBLICAL PROPER NAMES IN TERMS OF HISTORICAL-COMPARATIVE (ON THE MATERIAL OF THE BIBLE OF JAKUB WUJEK AND THE BIBLE OF GDAŃSK)
    Autorzy:
    SZUREK, MARZENA MARIA
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/971632.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego PAN
    Tematy:
    nazwa własna
    leksyka biblijna
    polszczyzna biblijna
    przekład Biblii,
    Biblia Wujka
    Biblia gdańska
    język religijny
    proper noun
    biblical lexis
    Polish biblical language
    translation of the Bible
    the Bible of Jakub Wujek
    the Bible of Gdańsk
    religious language
    Opis:
    The article draws attention to those aspects of language which show the individual nature of the Bible of Jakub Wujek and The Bible of Gdańsk. These bibles are actually two different works of this translation, with different confessional affiliations. Moreover, the article represents an attempt to analyze and classify the few places of parallel text in which the lexical differences are present. At the beginning, the author looks for these differences in the proper nouns which determine the names of God in the Old Testament, and in the names which characterize Jesus. The selected biblical place names are analyzed in the last part of the article. The research material was taken from the texts of the first editions of the Bible of Jakub Wujek and The Bible of Gdańsk.
    Źródło:
    Onomastica; 2015, 59; 321-339
    0078-4648
    Pojawia się w:
    Onomastica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Archaizmy leksykalne i semantyczne w polskich pieśniach religijnych
    Lexical and semantical archaisms in Polish religious songs
    Autorzy:
    Breza, Edward
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/626758.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Uniwersytet Gdański. Wydział Filologiczny
    Tematy:
    language of Polish religious songs
    lexical and semantical archaisms
    Śpiewnik kościelny [Church Songbook]
    the basis of Słownik języka polskiego edited by W. Doroszewski
    język polskich pieśni religijnych
    archaizmy leksykalne i semantyczne
    Śpiewnik kościelny
    Słownik Języka Polskiego pod red. W. Doroszewskiego
    Opis:
    The author analises lexical and semantical archaisms, taken from Śpiewnik kościelny [Church Songbook] by reverend J. Siedlecki (see abbreviation Sdl). The words have been chosen on the basis of Słownik języka polskiego [Polish Language Dictionary] edited by W. Doroszewski (see abbreviation SJP). In the mentioned Dictionary words that appear in the songs and the words’ explanations are qualified as old-fashioned meaning that a contemporary Pole of average education would not understand them or archaic meaning known only to the eldest generation. The author takes into consideration words that are not mentioned in the Polish Language Dictionary, he also indicates if the word has been mentioned in Słownik języka polskiego [Polish Language Dictionary] edited by S. B. Linde (abbreviation L)
    Źródło:
    Język - Szkoła - Religia; 2012, 7, 1; 12-26
    2080-3400
    Pojawia się w:
    Język - Szkoła - Religia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wielopoziomowe relacje między literaturą religijną Tatarów Wielkiego Księstwa Litewskiego a przekładami Biblii na języki narodowe
    The multilayered relations between the religious literature of the Tatars of the Grand Duchy of Lithuania and the translations of the Bible into national languages
    Autorzy:
    Kulwicka-Kamińska, Joanna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1044609.pdf
    Data publikacji:
    2019-04-08
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    the Reformation
    the history of the Polish language
    kitabistics
    the religious writings of the Tatars of the Grand Duchy of Lithuania
    the Qur’an
    the Bible
    translation
    Opis:
    The article presents the genesis and the features of the Renaissance religious writings of the Tatars of the Grand Duchy of Lithuania in the context of the translations of the Bible into national languages. An analysis was performed on a Tatar tefsir, which – according to the most recent research – is a translation of the Qur’an into a European language – the third translation of this kind in the world. Due to the fact that in the 16th century a Polish and even a European Qur’anic translational tradition did not exist, this translation makes reference to the Biblical-psalter literature of the Middle Ages and to the translations of the Scripture of the Reformation, inter alia as far as the selection of the methods and the ways of translation or the adoption of specific translational solutions is concerned. Thus the translation belongs to the translational tradition of sacred books and to the most important trends of Polish and European culture. In this context, a medieval tradition (a continuation of the achievements of translation studies of the 15th c.) and the innovation of the Renaissance overlap. There is an analogy with the 16th-century Biblical printed texts, which also represent a transitional stage – they make reference to a medieval tradition and they also take advantage of the benefits of humanist Biblical studies.
    Źródło:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza; 2018, 25, 2; 189-206
    1233-8672
    2450-4939
    Pojawia się w:
    Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-19 z 19

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies