Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polish in the 19th century" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 88
Tytuł:
Реалicтична картина руйнацïï польсько-украïнськоï пограничноï спiльноти у драмi Леонарда Совiнського На Украгïнi
A realistic vision of split of the Polish-Ukrainian community in L. Sowinski’s play „Na Ukrainie
Autorzy:
Bracka, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/481148.pdf
Data publikacji:
2008-12-01
Wydawca:
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Tematy:
Leonard Sowinski
Polish-Ukrainian community
Polish drama in the 19th century
Opis:
The figure of Leonard Sowinski (1831-1887) - poet, novelist and dramatist from the second half of the 19th century - oscillates in between social states, national cultures and literary periods. Born in the house of Polish nobleman and Ukrainian peasant-woman, living in the Ukraine studying at the University in Kiev, he combined two cultural environments. He started his artistic career in times when romantical ideals were still intense, but at the same time the voices of the new generation were getting louder and louder. Such a characteristical duality of outlook has helped Sowinski in creating a play Na Ukrainie (1873), in which he has shown all social stratum of the Ukraine (baronage, young democratical Polish nobles, Ukrainian intellectuals, the representatives of the Russian authorities) and their participation in January uprising in the Ukraine. The above-mentioned play is a testimony of a new stage in evolution of social and national relations on the former Polish borderland. It visualizes the annihilation of patriarchal noble order, a split of the imaginary idyllic Polish-Ukrainian community created by the first Polish romanticists of the „Ukrainian school”, a change of the Polish national spirit formation. It also shows the germs of the Ukrainian nation, which was built on their own land by means of other dominant nations. The created vision is both tragic and realistic.
Źródło:
Acta Polono-Ruthenica; 2008, 1, XIII; 19-27
1427-549X
Pojawia się w:
Acta Polono-Ruthenica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsce banków w rozwoju gospodarczym ziem polskich w latach 1870–1913
Role of banks in the economic development of the Polish lands from 1870 to 1913
Autorzy:
Leszczyńska, Cecylia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340847.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
polska bankowość XIX w.
rozwój gospodarczy ziem polskich w XIX w.
polska spółdzielczość kredytowa
polska bankowość uniwersalna
Polish banking in the 19th century
economic development of the Polish lands in the 19th century
Polish credit cooperatives
Polish universal banking
Opis:
Na rozwój gospodarki polskiej w XIX w. wpłynęło wiele wzajemnie oddziałujących czynników: kapitał rzeczowy, kapitał ludzki i społeczny, jakość instytucji, polityka państw zaborczych, ich sytuacja makroekonomiczna, a także system bankowy. Niniejsze opracowanie poddaje analizie rolę instytucji sektora bankowego we wspomaganiu rozwoju gospodarki ziem polskich w latach 1870–1913. Podstawową ich rolą było koncentrowanie oszczędności oraz ich przekierowywanie do podmiotów gospodarczych. Niektóre banki angażowały się w finansowanie inwestycji i wspomaganie zakładania nowych przedsiębiorstw. W artykule wskazano kierunki zależności między procesami gospodarczymi a rozwojem banków: czy to zmiany w gospodarce były pierwotne wobec rozwoju bankowości, czy też to banki inicjowały procesy zmian w gospodarce realnej? Wnioski płynące z analizy są następujące: system bankowy zaczął odgrywać wyraźniejszą rolę we wspieraniu rozwoju gospodarki dopiero od lat 90. XIX w. Wcześniej zasięg sektora finansowego był relatywnie płytki, niedobór kapitału stanowił jedną z barier rozwoju gospodarki. Począwszy od lat 90. XIX w., banki zaczęły włączać się w proces industrializacji, angażując się we wspieranie zakładania przedsiębiorstw, niektóre banki zaczęły ewoluować w kierunku modelu banku uniwersalnego. Ważną rolę w rozwoju gospodarki lokalnej (gospodarstw rolnych i sektora drobnych przedsiębiorstw) odgrywały spółdzielnie kredytowe.
The development of the Polish economy in the nineteenth century was influenced by a number of interacting factors: physical capital, human and social capital, the quality of institutions, the policies of the partitioning states, their macroeconomic situation, and the banking system. This study analyses the role of banking institutions in supporting the development of the economy of the Polish lands in the years 1870–1913. Their primary role was to concentrate savings and redirect them to economic entities. Some banks were involved in financing investments and supporting the establishment of new enterprises. The article identifies the directions of the relationship between economic processes and the development of banks: were changes in the economy primary to the development of banking, or did banks initiate processes of change in the real economy? The conclusions of the analysis are that the banking system only began to play a clearer role in supporting the development of the economy from the 1890s onwards. Prior to that, the reach of the financial sector was relatively shallow, the scarcity of capital being one of the barriers to the development of the economy. From the 1890s onwards, banks began to become involved in the process of industrialisation by becoming involved in supporting the establishment of businesses, while some banks began to evolve towards the universal bank model. Credit cooperatives played an important role in the development of the local economy (farms and the small business sector).
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2023, 27, 2; 37-75
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Szkółka Niedzielna” pod redakcją ks. Tomasza Borowicza (1837-1849) i Ignacego Koteckiego (1849-1853)
The weekly “Szkółka Niedzielna” (“The Sunday School”) under the editorship of Fr. Tomasz Borowicz (1837-1849) and Ignacy Kotecki (1849-1853)
Autorzy:
Biesiada, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1039406.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
history of Polish journalism
“Szkółka Niedzielna” (Leszno
1837-1853)
Polish Catholic clergy in the 19th century
Fr. Tomasz Borowicz (1805-1857)
Ignacy Kotecki
Polish literature in the 19th century
literature for the peasantry
Opis:
“Szkółka Niedzielna” (“The Sunday School”), a weekly published in Leszno from 1837 to 1853, was the first Polish journal for the peasantry. It was established on Dezydery Chłapowski’s initiative by Fr. Tomasz Borowicz, who was its first editor until mid-1849 (until the end of 1853 this function was performed by Ignacy Kotecki). Articles which appeared in the weekly not only urged readers to pursue school education but in themselves were a source of knowledge on religion, farming, horticulture, animal husbandry and veterinary medicine, also offering guidance on broadly understood country life (including among others such issues as household management, childcare, personal hygiene). Considerable space was allotted to anti-alcoholic texts. Financial difficulties caused the decline of “Szkółka Niedzielna”.
Źródło:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski; 2016, 11; 193-228
1731-0679
Pojawia się w:
Ecclesia. Studia z Dziejów Wielkopolski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kraszewski w edycji. Zakres i granice działań modernizacyjnych – postulaty
Editing the works of Józef Ignacy Kraszewski. The scope and limits of modernization – proposals
Autorzy:
Jarosz, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1878579.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Józef Ignacy Kraszewski
edytorstwo naukowe
piśmiennictwo XIX-wieczne
modernizacja pisowni
polszczyzna XIX w.
scientific editing
nineteenth-century references
spelling improvement
Polish in the 19th century
Opis:
Celem artykułu jest opis działań modernizacyjnych, jakich – zdaniem autorki – może dokonywać edytor, opracowując prace Józefa Ignacego Kraszewskiego. W tekście opisano, które notacje można modyfikować, bowiem zmiana nie powoduje eliminacji cech idiostylu i idiolektu pisarza (np. zastąpienie litery małej wielką, pisowni rozdzielnej łączną czy poprawa interpunkcji), a które należy jednak pozostawić bez ingerencji (delimitacja tekstu, leksyka, fleksja, ortografia odzwierciedlająca rzeczywisty sposób artykulacji).
The aim of the article is to describe the modernization activities which, according to the author, can be made by the editor, while working on the texts of Józef Ignacy Kraszewski. The article shows which notations can be modified, as the change does not eliminate the idiostyle and idiolect of the writer (features such as replacing small letters by capital letters, replacing separable spelling by combined spelling or improved punctuation), and which should be left without interference (delimitation of text, lexis, inflection and spelling reflecting the actual articulation).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2017, 65, 6; 111-131
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Próby ocalenia tragedii w wieku XIX
Attempts to Save Tragedy in the 19th Century
Autorzy:
Przybyszewska, Alicja
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1533585.pdf
Data publikacji:
2013-01-01
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
tragedy
tragic drama
well wrought play
catharsis
Polish drama in the 19th century
Marek Dybizbański
Aristotle.
Opis:
The article outlines the issue of genre-transformation of tragedy in 19th-century Polish drama. The fundamental question is tragedy’s potential after liberation from the most important structural categories of the genre: the three unities, catharsis and anagnorisis. The discussion on the 19th-century patterns of tragedy, derived from contemporary theory, criticism, and theatrical production, are based on research by Marek Dybizbański, who presented an interesting analysis of the problem, which was an important indicator of contemporary literary thought, in his study called Tragedia polska drugiej połowy XIX wieku — wzorce i odstępstwa [The Polish Tragic Drama in Late 19th Century — Patterns and Divergence]. The issues discussed were: disproportion between expectations and effects, indicated by repertoires and contemporary debate on drama, lack of standard productions of tragedy, matched by great surplus of texts that tried to set the standard, and by programmatic declarations on how to do it. The author, following Dybizbański’s discussion, focuses on the question why the 19th century in Poland was, for tragedy, a lost time.
Źródło:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka; 2013, 21; 229-236
1233-8680
2450-4947
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Literacka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Duchowni i duszpasterstwo polskiej emigracji w krajach Europy Zachodniej w I połowie XIX wieku. Przegląd problematyki badawczej
Pastoral care of Polish emigration in countries of Western Europe in the first half of 19th century. Current state of research and postulates
Autorzy:
Kuzicki, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/546771.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
wielka emigracja
duszpasterstwo polonijne
Europa Zachodnia
Polish emigration in the 19th century
Polish Catholic clergy
emigration ministry
Western Europe
Opis:
Artykuł podejmuje temat obecności polskiego duchowieństwa i duszpasterstwa w środowisku emigracji z ziem polskich w okresie porozbiorowym. Jego celem jest zarysowanie problematyki badawczej dotyczącej roli duchowieństwa wśród polskiej diaspory oraz pokazanie stanu i kierunków badań. Ramy chronologiczne obejmują okres od początku XIX w. do upadku powstania styczniowego. Autor artykułu zbadał działalność duchowieństwa polskiego we Francji w okresie Wielkiej Emigracji. Przeprowadzona kwerenda archiwalna i biblioteczna pokazała, że poza Francją księży polskich można było spotkać na Wyspach Brytyjskich, w Austrii, krajach włoskich, Hiszpanii, Belgii i innych państwach, gdzie dotarły kolejne fale wychodźstwa. W odniesieniu do konkretnych krajów Europy Zachodniej przedstawione zostaną następujące kwestie: 1) zarys emigracji po rozbiorach; 2) liczebność duchowieństwa; 3) inicjatywy duszpasterskie i społeczne polskich księży; 4) stan badań; 5) postulaty dalszych prac naukowych.
The article deals with the subject of pastoral care and the presence of the Polish clergy among emigrants from Poland in the post-partition period. Its purpose is to outline the research issues regarding the role of the clergy among the Polish Diaspora and to present the current state and directions of research. The chronological framework covers the period from the beginning of the 19th century until the failure of the January Uprising. The author of the article studied the activity of the Polish clergy in France during the Great Emigration period. An archival and library inquiry showed that, apart from France, Polish priests could be found in the British Isles, Austria, the Italian countries, Spain, Belgium, and other countries where subsequent waves of emigration had arrived. The following issues will be presented in the respective Western European countries: 1) an outline of emigration after the partitions; 2) the number of clergy; 3) pastoral and social initiatives of Polish priests; 4) the state of research; 5) postulates for further scientific researches.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2019, 11, 2; 5-30
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Imaginacja podaje „rękę nauce, a ich związku owocem jest oświecenie” Szata graficzna polskich czasopism popularnonaukowych XIX wieku
‘Imagination lends a hand to science, and enlightenment is the fruit of their union’: Graphic layout of 19th-century popular science magazines
Autorzy:
Kamisińska, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421450.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish press in the 19th century
popular science magazines
illustrations
grafika prasowa XIX wieku
polskie czasopisma popularnonaukowe XIX wieku
Opis:
This article examines the graphic layout of nineteen Polish popular science magazines that were published in Warsaw, Puławy, Poznań, Leszno, Lwów, Cracow and Tarnów. After identifying the most popular themes of the visual material and the authors of most of the pictures and drawings, the article considers the importance of graphics in popular science magazines.
W artykule zaprezentowano wyniki badań szaty graficznej dziewiętnastu polskich czasopism popularnonaukowych ukazujących się w XIX wieku w Warszawie, Puławach, Poznaniu, Lesznie, Lwowie, Krakowie i Tarnowie. Wyodrębniono najczęściej podejmowaną tematykę ilustracji i ustalono autorów większości sygnowanych rycin. Wykazano znaczenie ilustracji dla popularyzacji nauki w czasopismach tego okresu.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2017, 20, 2; 21-59
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Układ graficzny polskich czasopism popularnonaukowych XIX wieku
Graphic layout of 19th-century popular science magazines
Autorzy:
Kamisińska, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421952.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
grafika prasowa XIX wieku
polskie czasopisma popularnonaukowe XIX wieku
Polish press in the 19th century
popular science magazines
illustrations
Opis:
W artykule zaprezentowano wyniki badań układu graficznego dziewiętnastu polskich czasopism popularnonaukowych ukazujących się w XIX wieku w Warszawie, Puławach, Poznaniu, Lesznie, Lwowie, Krakowie i Tarnowie. Omówiono charakterystyczne cechy składu drukarskiego, format, rodzaj papieru i farb drukarskich. Wskazano prototypy europejskie tego typu czasopism oraz źródła pozyskiwania tekstów i ozdobnych elementów typograficznych
This article examines the graphic layout of nineteen Polish popular science magazines that were published in Warsaw, Puławy, Poznań, Leszno, Lwów, Cracow and Tarnów. After identifying the most popular themes of the visual material and the authors of most of the pictures and drawings, the article considers the importance of graphics in popular science magazines.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2017, 20, 3; 5-37
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Fizjonomiczne ślady w epoce pozytywizmu na przykładzie "Dziwadeł" J. I. Kraszewskiego
Autorzy:
Kozłowska, Aleksandra Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/607776.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
physiognomy
Józef Ignacy Kraszewski
Dziwadła
Polish literature in the 19th century
physiognomy in literature
fizjonomika
polska literatura XIX wieku
fizjonomika w literaturze
Opis:
The aim of the article is to present the idea of physiognomic theory in Polish literature in the 19th century. The history of physiognomy is briefly introduced. The article presents the most famous researchers if this field, for example, Giambattista della Porta and Johann Caspar Lavater. Many authors are linked to physiognomic theories. The paper shows Józef Ignacy Kraszewski as a writer fascinated by physiognomy. It focuses on his vividness of descriptions and his interest in people’s appearance and their surroundings. The article outlines the most important physiognomic descriptions from Dziwadła. It also depicts interpretations of portraits by means of physiognomic theories. The aim of article is to analyze the physiognomic signs in works by J. I. Kraszewski based on the examples from Dziwadła.
Artykuł skupia się na zagadnieniu fizjonomiki w literaturze polskiej XIX wieku. Przedstawiono krótki zarys historii fizjonomiki. Zaprezentowano najważniejszych badaczy tej dziedziny, m.in. Giambattistę Della Portę i Johanna Caspara Lavatera. Następnie ukazano powiązania pisarzy z fizjonomiką.Przedstawiono sylwetkę Józefa Ignacego Kraszewskiego jako fizjonomisty. Zwrócono uwagę na plastykę jego opisów oraz zainteresowania fizjonomią człowieka i jego otoczenia. Następnie odnaleziono najważniejsze ślady fizjonomiczne w powieści Dziwadła. Przedstawiono także ich interpretację za pomocą teorii fizjonomicznych. Artykuł ma na celu ukazanie istotnych rysów fizjonomicznych w twórczości Kraszewskiego na przykładzie powieści Dziwadła.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2016, 34, 1
0239-426X
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The apparent constitutional freedom of the press in autonomous Galicia (1861–1918): A source study
Pozorność konstytucyjnej wolności prasy w Galicji doby autonomicznej. Studium źródłowe
Autorzy:
Maj, Elżbieta A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074828.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
History of Polish press in the 19th century
the press in the autonomous province of Galicia
Austrian press law
censorship
prasa
prawo prasowe
Galicja
cenzura
Opis:
Galicia’s autonomous status was in fact a doubletrack affair. On the one hand Galicia became a shining example of freedom and autonomy, embedded in the new constitutional order of the Austro-Hungarian Empire, while on the other hand it was tied down to a monarchical absolutism which offered only limited protection of individual rights. The press in particular was caught in the dilemmas produced by this situation, especially in the sensitive areas of political loyalty and religion.
Autonomiczna Galicja była krajem dwóch prędkości. Z jednej strony stanowiła konstytucyjnie afiliowany kaganek wolności i autonomii, z drugiej — związana z monarchistycznym absolutyzmem — limitowała ochronę jednostki i przyznanych jej obywatelskich praw. Swoistym zakładnikiem owej dychotomii działań — w imię ochrony władzy i religii — stała się prasa.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2019, 22, 4; 129-143
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem modernizmu na łamach „Tygodnika Ilustrowanego” w latach 1898–1907
THE PROBLEM OF MODERNISM IN THE WEEKLY TYGODNIK ILUSTROWANY IN 1898–1907
Autorzy:
Kołtoniak, Adrian
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/421635.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish press in the late 19th century
Modernism
Young Poland
aesthetics
Tygodnik Ilustrowany
Ignacy Matuszewski (1858–1919)
Opis:
In the early 1890s the traditional allegiance of the readers of Tygodnik Powszechny to the realistic creed of the Polish Positivism began to falter. As the decade wore on their attention was increasingly attracted by the new, modernist approach to the arts, propagated by Ignacy Matuszewski in Tygodnik Ilustrowany. It was in fact a moderate modernist aesthetics, rooted in conservatism and tailored to fit the tabloid profile of that weekly. Unlike the more highbrow Cracow periodicals Tygodnik Ilustrowany cultivated an image of a moderately progressive magazine with a popular appeal. Its editors sympathized with the ideas of the Young Poland movement and its patriotic and romantic revivalism. Theirs was a modernism stripped of elitist aestheticism and tilted heavily towards a social and national engagement practiced by Stanisław Wyspiański and Stefan Żeromski.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2012, 15, 1(29); 41-60
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Funkcje rodziny w świetle czasopism kobiecych i rodzinnych Królestwa Polskiego z lat 1864–1914
Functions of the Family – A Study Based on Women’s and Family Magazines of the Kingdom of Poland Published Between 1864 and 1914
Autorzy:
KALINOWSKA-WITEK, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/435704.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
rodzina polska w XIX wieku, funkcje rodziny, czasopisma kobiece
w Królestwie Polskim.
the polish family in the 19th century, functions of the family, women’s
magazines in the Kingdom of Poland.
Opis:
Rodzina pełni ważną rolę w życiu człowieka. Funkcje rodziny wyznaczają cele, do których rodzina zmierza i zadania, które podejmuje dla zaspokojenia potrzeb swoich członków. Szczególna rola przypadła polskiej rodzinie w okresie zaborów. Wówczas od właściwego wypełniania przez rodzinę jej funkcji zależało przetrwanie narodu. Zadanie uświadomienia społeczeństwu roli rodziny podjęły czasopisma skierowane do rodzin oraz do kobiet – ich naczelniczek. Wskazywały na prawidłowe pełnienie poszczególnych funkcji, ostrzegały przed konsekwencjami różnych dysfunkcji. Publicyści czasopism kobiecych najczęściej pisali o wychowawczej, opiekuńczej, zarobkowej i seksualnej funkcji rodziny.
The family plays a crucial role in a person’s life. All the functions of the family are the source of both the aims the family tries to achieve and the tasks undertaken to meet the needs of family members. A Polish family had a specific role during the period of the partitions of Poland. In that period the survival of the whole nation depended on a properly performed function of the family. It was the magazines targeted at women and families that undertook the task of making the society aware of the role of the family. They pointed to the importance of its proper functioning and warned against the consequences of various dysfunctions. Publicists of women`s magazines wrote most often about the educational, caring, financial, and sexual functions of the family.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2013, VII, (1/2013)
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kwestia włościańska w listach pasterskich i kazaniach w Księstwie Warszawskim
The peasant issue in pastoral letters and in homilies in the Duchy of Warsaw
Autorzy:
Ziółek, Ewa M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1886428.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Księstwo Warszawskie
sprawa włościańska w Polsce
kaznodziejstwo polskie w XIX wieku
Duchy of Warsaw
peasant issue in Poland
Polish preaching in the 19th century
Opis:
Artykuł 4. konstytucji Księstwa Warszawskiego z 1807 r. znosił poddaństwo chłopów oraz zrównywał wobec prawa wszystkie warstwy polskiego społeczeństwa. Jednak ogólność zapisów powodowała, że wywołały one niepokoje na wsi, ponieważ wielu chłopów uznało je za równoznaczne ze zniesieniem pańszczyzny i innych świadczeń na rzecz dworu. Z kolei wśród szlachty pojawiły się obawy przed zbiegostwem i rozruchami. 21 grudnia 1807 r. Fryderyk August, książę warszawski, wydał dekret, który uściślał zapisy konstytucyjne. Ale już około dwa miesiące wcześniej minister spraw wewnętrznych Jan Paweł Łuszczewski  wezwał biskupów Księstwa, aby polecili duchowieństwu głoszenie nauk mających uspokoić nastroje. Minister oczekiwał, że Kościół wesprze władzę swoim autorytetem. W odpowiedzi biskupi ogłosili listy do duchowieństwa z zaleceniami przeprowadzenia stosownych nauk. Z zachowanych listów, jak i jedynie trzech znanych kazań o powyższej tematyce, wynika niezbicie, że Kościół nie tylko pouczał włościan o konieczności zachowania spokoju i wypełniania zobowiązań wobec dworów, ale przede wszystkim napiętnował dotychczasową sytuację społeczną. Podkreślano, że poddaństwo chłopów kłóci się z nauczaniem Kościoła i jest niesprawiedliwością. Kaznodzieje: ks. ks. Teodor Mietelski, Karol Arendt i Jan Paweł Woronicz uznali, że szlachta musi zaakceptować nowe regulacje prawne, bo dopiero uznanie wolności osobistej wszystkich obywateli i ich równości wobec prawa przywraca cywilizowany kształt stosunków społecznych na ziemiach polskich oraz stanowi gwarancję odzyskania pełnej niepodległości przez Rzeczpospolitą.
Article 4 of the Constitution of the Duchy of Warsaw of 1807 abolished serfdom of the peasants and made all layers of the Polish society equal before the law. However, the regulations were so vague that they caused unrest in the country, since a lot of peasants recognized them as equal to abolition of socage and other services to the lord. In turn, among the nobility fears appeared that peasants could flee from their lords and that riots could break out. On 21st December 1807 Frederick Augustus, the Duke of Warsaw, issued a decree that made the regulations in the Constitution more specific. But as soon as about two months later Minister for Interior and Religious Affairs Jan Paweł Łuszczewski called on the bishops in the Duchy to order the clergy to preach the teachings that would calm down peasants. The minister expected the Church to support the authorities with its authority. In response the bishops proclaimed letters to the clergy with recommendations to teach the faithful the proper lessons. The preserved letters, as well as the three sermons concerning the subject that are known today, evidently show that the Church not only instructed the peasants that it was necessary to maintain the peace and meet their obligations to the lord, but first of all criticized the social situation that obtained at that time. It was emphasized that the peasants’ serfdom could not be reconciled with the Church’s teaching and was unjust. The preachers: Rev. Teodor Mietelski, Rev. Karol Arendt and Rev. Jan Paweł Woronicz decided that the nobility had to accept the new regulations by law, because it was only recognizing the personal freedom of all citizens and their equality before the law that could restore the civilized shape of the social relations in the Polish territories, and was a guarantee of restoring complete independence by the Republic of Poland.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2015, 63, 2; 137-152
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ignacy Szydłowski as editor-in-chief of Wizerunki i Roztrząsania Naukowe (1834–1843)
Ignacy Szydłowski jako redaktor „Wizerunków i Roztrząsań Naukowych” (1834–1843)
Autorzy:
Podolska, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2058226.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Polish press in the 19th century
learned journals
Wilno
Ignacy Szydłowski (1793–1846)
„Wizerunki i Roztrząsania Naukowe”
Szydłowski Ignacy
XIX wiek
literatura
Opis:
This article examines the editorial work of Ignacy Szydłowski, who was in charge of Wizerunki i Roztrząsania Naukowe [Scholarly Profiles and Research], a highbrow literary and historical magazine published between 1834 and 1843 by Zawadzki Brothers, Wilno's leading publisher and bookseller company. The periodical holds an important place in the history of Polish Lithuanian learned journals in the 19th century and provides the focus of the final phase of Ignacy Szydłowski's intellectual biography. The article detects a notable parallel between the evolution of Szydłowski's aesthetic views and changes in the character of the magazine he edited.
W tekście podjęta została próba omówienia pracy redaktorskiej Ignacego Szydłowskiego, wykonywanej przezeń w związku z wydawniczym żywotem „Wizerunków i Roztrząsań Naukowych” (1834–1843). Periodyk ów, tłoczony w drukarni Józefa Zawadzkiego, stanowił istotny rozdział w historii litewskiej prasy naukowo-literackiej po rozbiorach, a zarazem także niezwykle ważny epizod w biografii twórczej swego redaktora. Artykuł wskazuje na zależności między ewolucją poglądów estetycznych Szydłowskiego a równoczesnymi zmianami w profilu kierowanego przez niego czasopisma.
Źródło:
Rocznik Historii Prasy Polskiej; 2021, 24, 2; 5-23
1509-1074
Pojawia się w:
Rocznik Historii Prasy Polskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wizerunek królowej Bony w polskiej literaturze dramatycznej
The Image of Queen Bona in Polish Drama
L’immagine di Bona Sforza nella letteratura teatrale polacca
Autorzy:
Werner, Monika
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/938925.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Bona Sforza
Barbara Radziwiłł
Sigismund Augustus
Bari
literatary image
Polish drama in the 19th century
Polish drama in the 20th century
the Lviv Theatre in the 19th century
the Poznań Theatre in the 19th century
Sigismondo Augusto
immagine letteraria
dramma polacco ottocentesco
dramma polacco novecentesco
teatro ottocentesco di Leopoli
teatro ottocentesco di Poznań
wizerunek literacki
Opis:
The article presents literary image of queen Bona appearing in Polish nineteenth and twentieth century drama and makes an attempt at explaining the reasons for painting such an image. The action of the majority of plays discussed (written in the nineteenth- and the beginning of the twentieth century) was inspired by the stormy course of marriage between Sigismund Augustus and Barbara Radziwiłł while Bona, as a character depicted in dark colours, was opposed to excessively idealised Barbara. The queen from the Sforza family was shown as a woman blinded by hatred, power-thirsty, a cunning and unscrupulous plotter, pitiless poisoner, foreigner acting against the interests of Poles and implementing the controversial teaching of her countryman Machiavelli. The negative and historically false image became blurred with the passage of years to change radically as result of a more critical attitude to Barbara in the literary works written after the Second World War. From a bad monarch wishing Poland ill, Bona turned to a wise ruler and far-sighted politician defending the interest of her second homeland. The article discusses separately radically differing images of queen Bona outlined in two dramas set in Bari and not inspired by Sigismund Augustus’ marriage. Additionally the stage history of one of the dramas is presented.
W artykule omówiono literacki wizerunek królowej Bony w polskich dramatach dziewiętnasto- i dwudziestowiecznych oraz podjęto próbę zrozumienia jego genezy. Akcja większości omawianych utworów, napisanych w XIX i na początku XX wieku, zainspirowana jest burzliwymi losami małżeństwa Zygmunta Augusta z Barbarą Radziwiłłówną, a postać Bony, odmalowana w ciemnych barwach, przeciwstawiona jest nadmiernie wyidealizowanej postaci Barbary. Królową z rodu Sforzów ukazano jako kobietę zaślepioną nienawiścią i żądną władzy, sprytną i pozbawioną skrupułów intrygantkę, bezlitosną trucicielkę, a także cudzoziemkę, która działa na szkodę Polaków i wprowadza w życie kontrowersyjne nauki swojego rodaka Machiavellego. Ten negatywny wizerunek, niezgodny z rzeczywistością historyczną, z biegiem lat coraz bardziej traci na wyrazistości, by zmienić się radykalnie w utworach powstałych po drugiej wojnie światowej za sprawą bardziej krytycznego ukazania Barbary. Ze złej i wrogiej Polsce monarchini Bona staje się mądrą władczynią i dalekowzrocznym politykiem, broniącym interesów przybranej ojczyzny. W dalszej części artykułu omówiono skrajnie różny sposób przedstawienia królowej Bony w dwóch dramatach rozgrywających się w Bari i niezainspirowanych małżeństwem Zygmunta Augusta. Dodatkowo ukazano dzieje sceniczne jednego z tych utworów.
Źródło:
Fabrica Litterarum Polono-Italica; 2020, 2; 53-64
2658-185X
Pojawia się w:
Fabrica Litterarum Polono-Italica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 88

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies