Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polish catholic church" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 133
Tytuł:
Die katholische Kirche in Polen und Erster Weltkrieg
The Catholic Church in Poland and the First World War
Kościół katolicki w Polsce a pierwsza wojna światowa
Autorzy:
Hurysz, Mateusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30145672.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
die katholische Kirche
Polnische Länder
Erster Weltkrieg
Papst Benedikt XV
Primat Edmund Dalbor
Erzbischof Alexander Kakowski
Bischof Adam Stephan Sapieha
päpstliche Sammlung von 1915
Konvent der polnischen Bischöfe 1917
Polenfrage im Ersten Weltkrieg
Catholic Church
Polish lands
World War I
Pope Benedict XV
Primate Edmund Dalbor
Archbishop Alexander Kakowski
Bishop Adam Stephen Sapieha
Papal Collect from 1915
Congress of Polish Bishops in 1917
Polish issue during World War I
Kościół katolicki
ziemie polskie
I wojna światowa
papież Benedykt XV
prymas Edmund Dalbor
arcybiskup Aleksander Kakowski
biskup Adam Stefan Sapieha
kolekta papieska z 1915 r.
zjazd biskupów polskich w 1917 r.
kwestia polska w czasie I wojny światowej
Opis:
Der vorliegende Text stellt ausgewählte Aspekte der Aktivitäten der katholischen Kirche in Polen während des Ersten Weltkriegs vor. Alle unternommenen kirchlichen Aktionen basierten auf zwei Grundpfeilern: Gebet und Nächstenliebe. Die polnische Frage, also die Wiedererlangung der Unabhängigkeit, war nicht ohne Bedeutung. Alle diese Phänomene erreichten die katholische Kirche in den polnischen Landen. Besonders die von der Kirche entwickelte Karitatives- und Wohltätigkeitsaktionen überschritten die Grenzen der Teilung. Das von Bischof Adam Stephan Sapieha eingesetzte der Fürstbischöfliche Hilfsausschuss für die von der Kriegsniederlage Betroffenen (Abk. K.B.K.) hatte sich in dieser Hinsicht große Verdienste erworben. Am 5. Februar 1915 wurde im Rahmen des Nationalrates das Posener Komitee zur Hilfe für das Königreich Polen gegründet. Erzbischof Eduard Likowski wurde Vorsitzender, und nach seinem Tod wurde Erzbischof Edmund Dalbor sein Nachfolger. Die katholische Kirche und ihre Bischöfe arbeiteten aktiv mit dem am 9. Januar 1915 in Lausanne gegründeten Allgemeinen Komitee für Kriegsopferhilfe in Polen zusammen. Die für November 1915 geplante Aktion war das größte Echo der Zusammenarbeit der katholischen Kirche mit dem Sienkiewicz-Komitee. Im März 1917 fand auf der siebten Konferenz der katholischen Bischöfe des Königreichs Polen anlässlich des hundertjährigen Bestehens der Erzdiözese Warschau (1817) ein beispielloses Ereignis statt, nämlich der erste Kongress der Polnisches Episkopat während der Teilungen. Der Klerus bildete eine Gruppe, die die Nation integrierte, die nach dem Fall der Republik Polen in drei getrennten staatlichen Organismen lebte. Während der Teilungen und während des Ersten Weltkriegs haben die Priester die polnische Nation in großem Umfang vermittelt. Dank dessen konnte der neue Staat Ende 1918 erfolgreich wiederaufleben.
Prezentowany tekst przybliża wybrane aspekty działalności Kościoła katolickiego na ziemiach polskich w okresie I wojny światowej. Podjęte akcje kościelne opierały się na dwóch podstawowych filarach: modlitwie i działalności charytatywnej. Nie bez znaczenia była sprawa polska, czyli odzyskanie niepodległości. Zjawiska te dotyczyły Kościoła katolickiego na wszystkich ziemiach polskich. Szczególnie akcje charytatywne i dobroczynne rozwijane przez Kościół przekraczały granice rozbiorowe. Ogromne zasługi miał w tym względzie Książęco-Biskupi Komitet Pomocy dla Dotkniętych Klęską Wojny (w skrócie: K.B.K.) powołany przez biskupa Adama Sapiehę. 5 lutego 1915 r. powstał w ramach Rady Narodowej Poznański Komitet Niesienia Pomocy Królestwu Polskiemu. Przewodniczącym został arcybiskup Edward Likowski, a po jego śmierci następca arcybiskup Edmund Dalbor. Kościół katolicki i jego biskupi czynnie współpracowali z Komitetem Generalnym Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, który zawiązał się w Lozannie 9 stycznia 1915 r. Największym echem współpracy Kościoła katolickiego z Komitetem Sienkiewiczowskim była akcja zaplanowana na listopad 1915 r. W marcu 1917 r. na siódmej konferencji biskupów katolickich z Królestwa Polskiego z okazji setnej rocznicy powstania archidiecezji warszawskiej (1817) doszło do wydarzenia bez precedensu, mianowicie pierwszego zjazdu episkopatu polskiego w okresie zaborów. Duchowieństwo stanowiło grupę integrującą naród zamieszkujący po upadku Rzeczypospolitej trzy odrębne organizmy państwowe. Księża w ogromnym stopniu przeprowadzili naród polski przez okres zaborów i w czasie I wojny światowej. Nowe państwo mogło dzięki temu skutecznie odrodzić się pod koniec 1918 r.
The presented text introduces selected aspects of activities of the Catholic Church in Poland during the First World War. All actions taken in the Church were based on two basic pillars: prayer and charity work. The Polish issue, i.e. regaining independence, was not without significance. All these phenomena reached the Catholic Church in Poland. Especially charity and philanthropy actions developed by the Church crossed the borders of the partition. The Ducal-Bishops Aid Committee for Those Afflicted by the Defeat of War (in short K.B.K.), established by Bishop Adam Stephen Sapieha, had great merits in this regard. 5 February 1915 the Poznań Committee for Aid to the Kingdom of Poland as part of the National Council was established. Archbishop Edward Likowski became the chairman, and after his death, his successor was Archbishop Edmund Dalbor. The Catholic Church and its bishops actively cooperated with the General Committee for Aid to War Victims in Poland, which was established in Lausanne on 9 January 1915. The action planned for November 1915 was the greatest echo of the cooperation between the Catholic Church and the Sienkiewicz Committee. In March 1917 at the seventh conference of Catholic bishops from the Kingdom of Poland on the occasion of the hundredth anniversary of the foundation of the Archdiocese of Warsaw (1817), an unprecedented event took place, namely the first congress of the Polish episcopate during the partitions. The clergy constituted a group integrating the people inhabiting three separate state organisms after the fall of the Republic of Poland. Priests to a great extent led the Polish nation in communication through the period of partitions and during the First World War. Thanks to this, the new state could successfully reborn at the end of 1918.
Źródło:
Poznańskie Studia Teologiczne; 2023, 43; 205-222
0209-3472
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kościół – Partia – teatr: Cenzura rozproszona w PRL
Church–Party–Theater: Diffuse Censorship in the Polish People’s Republic
Autorzy:
Kościelniak, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29430912.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
censorship after 1945
self-censorship
Polish People’s Republic
Catholic Church
Teatr Powszechny in Warsaw
Zygmunt Hübner
Władysław Terlecki
Jasna Góra Monastery
cenzura po 1945
autocenzura
PRL
Kościół katolicki
Teatr Powszechny w Warszawie
Jasna Góra
Opis:
Tekst jest analizą wydarzeń związanych z podjętą przez hierarchów Kościoła katolickiego próbą zablokowania premiery spektaklu Odpocznij po biegu w reż. Zygmunta Hübnera (prem. 11 listopada 1976 w Teatrze Powszechnym w Warszawie). Autor ukazuje mechanizmy działania cenzury w PRL na podstawie częściowo nieznanej korespondencji na linii Kościół – rząd – teatr oraz zestawienia medialnych przekazów na temat spektaklu z instrukcjami i raportami państwowej cenzury. Stawia tezę, że obowiązujące w narracjach dotyczących Polski Ludowej utożsamienie cenzury z instytucją GUKPPiW jest niewystarczające i błędne. W zamian proponuje ujęcie zgodne z koncepcją cenzury rozproszonej, rozumianej jako praktyka wynikająca z powiązań i zależności pomiędzy Kościołem, Partią i teatrem, w których urząd państwowej cenzury nie był jedyną instancją. Powiązania te miały szczególne znaczenie w przypadkach dotyczących ochrony uczuć religijnych.
This article analyzes the events around the attempt of Catholic Church officials to block the premiere of Odpocznij po biegu (Rest after the Race), a play based on Władysław Terlecki’s novel, directed by Zygmunt Hübner (prem. 11 November 1976 in Teatr Powszechny, Warsaw). The author demonstrates the mechanisms of censorship in the Polish People’s Republic based on correspondence, partly unknown before, between the Church, the government, and the theater, as well as juxtaposing media accounts about the play and the instructions and reports of state censorship. He posits that the identification of censorship with the institution of the Chief Office for the Control of the Press, Publications, and Public Performances (GUKPPiW), established in narratives about People’s Poland, is insufficient and erroneous. Instead, he proposes an approach drawing on the concept of diffuse censorship, understood as a practice resulting from the interconnections and interdependencies between the Church, the Party, and the theater, in which the office of state censorship was not the only agent. These interconnections were particularly important in cases involving the protection of religious feelings.
Źródło:
Pamiętnik Teatralny; 2023, 72, 4; 139-163
0031-0522
2658-2899
Pojawia się w:
Pamiętnik Teatralny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Listy ks. Wincentego Danka do abp. Józefa Bilczewskiego z lat 1900-1919 (część III)
Letters of Father Wincenty Danek to Abp. Józef Bilczewski from 1900-1919 (Part 3)
Autorzy:
Wołczański, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31339189.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
abp Józef Bilczewski
ks. Wincenty Danek
archidiecezja lwowska obrządku łacińskiego
kościół pw. Wspomożenia Wiernych w Budapeszcie
duszpasterstwo polonijne na Węgrzech
budowa świątyni dla Polaków
Abp. Józef Bilczewski
Fr Wincenty Danek
Roman Catholic Archdiocese of Lviv
Church of the Help of the Faithful in Budapest
Polish pastoral ministry in Hungary
building a church for Poles
Opis:
Niniejsza edycja źródeł historycznych dotyczy listów duchownego archidiecezji lwowskiej obrządku łacińskiego ks. Wincentego Danka (1870-1945) do metropolity lwowskiego abp. Józefa Bilczewskiego (1860-1923). Dokumenty te odnoszą się do lat 1900-1919, a więc niemal całego pontyfikatu lwowskiego hierarchy. Przechowywane są w spuściźnie po metropolicie w Archiwum Archidiecezji Lwowskiej ob. łac. w Krakowie. Nie zachowały się jednak listy abp. Bilczewskiego do ks. Danka. Tym bardziej cenne są te, które stanowią przedmiot niniejszej edycji choćby z tej racji, że nigdy dotąd nie były wykorzystywane w badaniach naukowych. Dodatkowym ich atutem jest zawarta w nich problematyka zabiegów polonijnego duszpasterza w Budapeszcie ks. Danka o zorganizowanie systematycznego duszpasterstwa dla rodaków, a nade wszystko starania o budowę kościoła. Inicjator tej akcji, za aprobatą tak kościelnych i państwowych czynników węgierskich, jak również abp. Bilczewskiego podjął szeroko zakrojoną akcję gromadzenia funduszy i poparcia w środowisku węgierskim, amerykańskim i galicyjskim. Nawiązał kontakty z rodami arystokracji węgierskiej spokrewnionej ze sferami polskiego ziemiaństwa, pozyskał względy osób powiązanych z dworem cesarskim w Wiedniu, zdobył zaufanie niektórych członków rządu i parlamentu Austro-Węgier, co miało zaowocować zabezpieczeniem bazy materialnej planowanej inwestycji. Realizacji tak szczytnej idei przeszkodził wybuch I wojny światowej, wskutek czego finalizacja budowy kościoła pw. Wspomożenia Wiernych doszła do skutku dopiero w 1926 r. Dokonano wówczas poświęcenia świątyni, a jej konsekracja miała miejsce cztery lata później.
This edition of historical sources contains letters written by a priest of the Roman Catholic Archdiocese of Lviv, Fr Wincenty Danek (1870-1945), to Metropolitan of Lviv Archbishop Józef Bilczewski (1860-1923). The documents are from the years 1900-1919, covering almost the whole pontificate of the Lviv hierarch. As the legacy of the metropolitan, they are held in the Archives of the Roman Catholic Archdiocese of Lviv in Kraków. Unfortunately, Abp. Bilczewski’s letters to Fr Danek have not been preserved, so the letters presented in this edition are all the more valuable; it also because they have never been used in scholarly research before. The letters talk about the efforts of Father Danek, a priest of the Polish diaspora in Budapest, to organise a systematic pastoral ministry for his compatriots and, most of all, to build a church. With the approval of the Hungarian church and state authorities, as well as Abp. Bilczewski, Danek launched an extensive campaign to raise funds and support in Hungarian and Galician circles. He established contacts with Hungarian aristocratic families having blood ties with Polish landowners, won the favours of people connected with the imperial court in Vienna, and gained the trust of some members of the Austro-Hungarian government and parliament, which was intended to secure the financial basis for the planned investment. The noble project of erecting a church was hampered by the outbreak of the World War I, so it did not come to fruition until 1926, when the Church of the Help of the Faithful was completed. The church was blessed, but its consecration took place four years later.
Źródło:
Studia Polonijne; 2023, 44; 331-369
0137-5210
Pojawia się w:
Studia Polonijne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Manipulation techniques aiming at discrediting the Church among soldiers of the Polish People’s Army during John Paul’s II second pilgrimage to Poland
Autorzy:
Orłowski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/36172348.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach
Tematy:
History
John Paul II
Polish People’s Republic
Polish People’s Army
Catholic Church
pilgrimage
manipulation techniques
Opis:
The aim of the following article is to present how the Armed Forces of the Polish People's Republic reacted to the second pilgrimage of John Paul II to Poland. It outlines multiple processes, mainly of social origin, which occurred during the preparations for the visit, its course and after its completion. Moreover, the author depicts political and cultural circumstances in which soldiers and conscripts had to serve. At the same time, numerous manipulation techniques that were used to discredit the Catholic Church have been included.
Źródło:
Historia i Świat; 2023, 12; 331-346
2299-2464
2956-6436
Pojawia się w:
Historia i Świat
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opodatkowanie wiernych na rzecz prac remontowo-budowlanych w diecezji lubelskiej, na podstawie uchwał zgromadzeń parafialnych z lat 1919-1923
Taxation of the faithful for renovation and construction works in the diocese of Lublin on the basis of resolutions of parish assemblies from 1919-1923
Autorzy:
Kumor-Mielnik, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050729.pdf
Data publikacji:
2023-12-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Kościół Katolicki
II Rzeczpospolita Polska
diecezja lubelska
budownictwo sakralne
budownictwo kościelne
Catholic Church
Second Polish Republic
Lublin diocese
church buildings
Opis:
Celem artykułu jest przedstawienie na konkretnych przykładach podstaw prawnych opodatkowania wiernych na cele remontowo-budowlane w parafiach diecezji lubelskiej w pierwszych latach II Rzeczypospolitej, rodzaju ponoszonych przez nich obciążeń oraz trybu egzekwowania obowiązkowych powinności ustanowionych przez zgromadzenia parafialne. Analiza problemu badawczego przeprowadzona została w oparciu o materiał archiwalny znajdujący się w zasobie Archiwum Akt Nowych w Warszawie (w zespole Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego) oraz w Archiwum Archidiecezjalnym Lubelskim. Inwestycje podejmowane w parafiach wymagały zaangażowania wszystkich wiernych do odbudowy zniszczonych działaniami wojennymi kościołów, plebanii, budynków dla służby kościelnej i obiektów gospodarczych. W oparciu o obowiązujące przepisy prawne, decyzję o przystąpieniu do prac remontowo-budowlanych podejmowało zgromadzenie parafialne zwoływane pod przewodnictwem wójta lub sołtysa oraz dozoru kościelnego, które uchwalało na powyższe cele określony podatek. Był on rozkładany na wszystkich mieszkańców i uiszczany w walucie lub w zbożu, w wysokości proporcjonalnej do liczby posiadanych morgów ziemi. Podstawą wejścia w życie podjętej uchwały było jej zatwierdzenie przez władze wojewódzkie i ministerialne. Postanowienia zgromadzeń parafialnych obligowały mieszkańców do świadczenia pomocy materialnej i fizycznej na rzecz podejmowanych inwestycji, a podatki płacone na ten cel stanowiły podstawowy fundusz budowlany parafii.
The present paper presents and exemplifies the legal basis of taxation of the faithful for renovation and construction purposes in the parishes of the Lublin diocese in the first years of the Second Polish Republic, and discusses the types of burdens incurred by the faithful as well as the ways of enforcing obligations established by parish assemblies. The analysis is based on the materials from the Archives of Modern Records in Warsaw (the collection of the Ministry of Religious Denominations and Public Education) and Lublin Archdiocesan Archives. Investments undertaken in the parishes required the involvement of all the faithful in the reconstruction of churches, rectories, church servants’ quarters and farm buildings destroyed during the war. In accordance with the applicable legal provisions, decisions to start renovation and construction works were made by parish assemblies held under the chairmanship of the mayor or village administrator and the church supervision. Parish assemblies also passed a tax for these purposes. It was imposed on all inhabitants and paid in currency or in grain in proportion to the acreage of land owned. Tax resolutions in question came into force after approval from regional and ministerial authorities. Under the decisions of parish assemblies, inhabitants were obliged to contribute financially or in person to undertaken works, and the taxes they paid were the main component of parishes’ construction budgets.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2023, 26; 245-280
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawne aspekty struktury ustrojowej i działań operacyjnych prowadzonych wobec Kościoła Katolickiego przez Urząd do Spraw Wyznań w latach 1950–1975. Recenzja monografii Michała Krawczyka Struktura organizacyjna i działalność Urzędu do Spraw Wyznań w latach 1950–1975 – wybór archiwaliów z wprowadzeniem, Siedlce: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego 2022, ss. 248
Legal aspects of the structure and operating activities of the Office for Denominational Affairs related to the Catholic Church in the Years 1950–1975. Review of Michał Krawczyk’s monograph Struktura organizacyjna i działalność Urzędu do Spraw Wyznań w latach 1950–1975 – wybór archiwaliów z wprowadzeniem, Siedlce: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego, pp. 248
Autorzy:
Nowakowski, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050766.pdf
Data publikacji:
2023-12-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
komunizm
Urząd do Spraw Wyznań
Kościół Katolicki
polityka wyznaniowa
Polska Rzeczpospolita Ludowa
administracja wyznaniowa
PRL
communism
Catholic Church
Office for Denominational Affairs
religious politics
Polish People’s Republic
denominational administration
Opis:
Niniejszy artykuł stanowi krytyczne omówienie monografii Michała Krawczyka pt. Struktura organizacyjna i działalność Urzędu do Spraw Wyznań w latach 1950–1975 – wybór archiwaliów z wprowadzeniem (Siedlce: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego 2022) z uwzględnieniem innych badań dotyczących tytułowej problematyki. Recenzowana monografia prezentuje wybrane archiwalia z bogatych zasobów Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Odnoszą się one do struktury organizacyjnej urzędu i jej kolejnych przeobrażeń, nadzoru urzędu nad terenową administracją wyznaniową, formalnego zakresu uprawnień poszczególnych komórek organizacyjnych urzędu oraz treści aktów prawnych wydawanych przez ten organ. Pozwalają też na poznanie rzeczywistych celów realizowanych przez tę jednostkę i metod stosowanych dla ich osiągnięcia. Prezentacja powyższych materiałów źródłowych stanowi istotny wkład we współczesne badania dotyczące Urzędu do Spraw Wyznań, które – pomimo wydania na ten temat kilku ważnych opracowań – znajdują się wciąż na początkowym etapie.
The aim of this paper is to critically discuss Michał Krawczyk’s monograph titled Struktura organizacyjna i działalność Urzędu do Spraw Wyznań w latach 1950–1975 – wybór archiwaliów z wprowadzeniem (Organizational structure and activities of the Office for Denominational Affairs in the years 1950–1975), published in 2022, taking into account other relevant research. Krawczyk’s monograph presents selected sources from the rich archival material stored in the Archives of Modern Records in Warsaw. The material pertains to the organizational structure of the Office and its subsequent transformations, its supervision of domestic denominational administration, the formal scope of powers of its individual units and the content of legal acts issued by this body. The sources also provide insight into the Office’s actual goals and the methods used to achieve them. The presentation of these source materials makes a significant contribution to the research on the Office for Denominational Affairs, which – despite the publication of some important works – is still at an early stage.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2023, 26; 461-475
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ruch pielgrzymkowy i bractwa różańcowe w dekanacie radoszyckim 1918–1939
Pilgrimage Movement and Rosary Brotherhoods in the Deanery of Radoszyce 1918–1939
Autorzy:
Gapys, Jerzy
Kowalczyk, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37489015.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
Kościół katolicki
II Rzeczpospolita
diecezja sandomierska
życie religijne
organizacje religijne
Catholic Church
Second Polish Republic
Sandomierz diocese
religious life
religious organizations
Opis:
Przedmiotem badań są zbiorowe formy kultu religijnego o charakterze masowym, tj. ruch pielgrzymkowy i udział wiernych w bractwach różańcowych w dekanacie radoszyckim w latach 1918–1839. W badanym dekanacie radoszyckim, podobnie jak na terenie diecezji sandomierskiej, wierni masowo uczestniczyli w pielgrzymkach, głównie do sanktuarium na Jasnej Górze. Wynikało to nade wszystko z faktu, że religijność ludności dekanatu (dominowali włościanie) miała wyraźny rys maryjny. Również masowe uczestnictwo wiernych w bractwach różańcowych wiązało się po części z tym fenomenem. Opisywane formy zbiorowego kultu religijnego to przestrzeń, gdzie realizowane były potrzeby religijne wiernych oraz prowadzona w miarę możliwości formacja duchowa wiernych. Źródła poza statystyką niewiele mówią o ich aktywności. Można przyjąć jedynie (co potwierdzają publikacje dotyczące diecezji sandomierskiej i kraju), że Kościół nie wykorzystał w pełni potencjału członków bractw i ruchu pielgrzymkowego. Wynikało to m.in. z faktu, iż zaangażowane w te formy kultu były głównie niższe warstwy społeczne charakteryzujące się niewystarczającym zapleczem intelektualnym i społecznym.
The subject of research are mass forms of religious worship, i.e., the pilgrimage movement and the participation of the faithful in rosary brotherhoods in the deanery of Radoszyce in 1918–1839. In the studied deanery of Radoszyce, as in the diocese of Sandomierz, the faithful took part in mass pilgrimages, mainly to the Jasna Góra Shrine. It resulted above all from the fact that the religiosity of the deanery’s population (peasants dominated) had a clear Marian trait. Also, the mass participation of the faithful in rosary confraternities was partly related to this phenomenon. The described forms of collective religious worship were a space where the religious needs of the faithful and the spiritual formation of the faithful were carried out as far as possible. Sources, apart from statistics, say little about their activity. It can only be assumed (as confirmed by the publications on the Sandomierz diocese and the country) that the Church did not fully use the potential of members of the brotherhoods and the pilgrimage movement. This resulted, inter alia, from from the fact that those involved in these forms of worship were mainly the lower social classes characterized by insufficient intellectual and social background.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 40, 1; 207-226
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Klecha, księżulek, opryszek w sutannie: uwagi o antyreligijnej polityce władz radzieckich wobec Kościoła katolickiego w okresie międzywojennym (na materiale moskiewskiej gazety Trybuna Radziecka)
Klecha, księżulek, opryszek w sutannie [Holy Joe, Little Priest, Hoodlum in Soutane]: Observations on the Antireligious Policy of the Soviet Authorities Towards the Catholic Church in the Interwar Period (Based on the Moscow Newspaper Trybuna Radziecka)
Autorzy:
Graczykowska, Tamara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31342727.pdf
Data publikacji:
2022-09-14
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Kościół rzymskokatolicki
ZSRR
prześladowania religijne
okres międzywojenny
radziecka prasa polskojęzyczna
the Catholic Church
the USSR
religious persecution
the interwar period
Polish-language Soviet press
Opis:
W artykule omówiono politykę władz ZSRR wobec Kościoła katolickiego w okresie międzywojennym. Konsekwencją działań podjętych przez komunistów miała być całkowita likwidacja struktur kościelnych oraz wychowanie nowego, radzieckiego Polaka – ateisty. W efekcie licznych kampanii prowadzonych przez służby specjalne, organy administracji państwowej, opartych głównie na terrorze i fizyczną eliminację duchowieństwa i wiernych, Kościół katolicki praktycznie przestał istnieć w ZSRR w 1938 r. Jednocześnie w artykule pokazano na przykładzie polskojęzycznej gazety „Trybuny Radzieckiej”, jak za pomocą narzuconej odgórnie przez władze komunistyczne antyreligijnej propagandy dążono do kształtowania pożądanych, ateistycznych postaw wśród obywateli ZSRR.
This article is devoted to the repressive action against the Catholic Church in the interwar period in the USSR. The author tries to show how the Soviet authorities fought against the Church. They destroyed religion and the Catholic Church in several ways: by introducing a series of decrees, and by employing the brutal terror of the physical elimination of the clergy and believers. This all led to the liquidation of the Catholic Church in 1938. This paper also focuses on the description of how antireligious propaganda was implemented in the Polish-language Soviet newspaper Trybuna Radziecka [Soviet Tribune] in order to influence Soviet people and encourage them to assume the desired attitude, namely, the renounciation of the Catholic faith.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 7; 203-219
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Marcin Kromer (1512–1589) w walce o reformę Kościoła w Polsce. „Sermo de tuenda dignitate sacerdotii”
Martinus Cromerus in the fight for the Church in Poland. Sermo de tuenda dignitate sacerdotii
Autorzy:
Dziuba, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2143546.pdf
Data publikacji:
2022-08-18
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Renaissance
Polish Catholic Church
Martinus Cromerus
rhetoric
reform
priesthood
Council of Trent
Opis:
The author of this article discusses the circumstances of delivering a speech Sermo de tuenda dignitate sacerdotii by Martinus Cromerus, analyzes its content and style. Proves that iuvenilis sermo is worth attention because of the author’s great rhetorical workshop, excellent biblical and patrological preparation as well as general erudition. The speech was composed according to the priciples of classical rhetoric and it is inspired by the speeches of Cicero.
Źródło:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae; 2022, 32, 1; 135-150
0302-7384
Pojawia się w:
Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O myśleniu życzeniowym w badaniach historycznych… Replika na recenzję Pytania, które nie zostały zadane…
On Wishful Thinking in Historical Research... A Response to the Review ‘Questions not asked’...
Autorzy:
Łatka, Rafał
Musiał, Filip
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233614.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Henryk Gulbinowicz
Kościół katolicki w PRL
Służba Bezpieczeństwa
rozmowy operacyjne
Catholic Church in the Polish People’s Republic
Security Service
operational talks
Opis:
Tekst stanowi odpowiedź na recenzję tomu źródłowego „Dialog należy kontynuować…” Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, wybór, wstęp, oprac. Rafał Łatka, Filip Musiał, Warszawa– Kraków 2020, a właściwie wprowadzenia do niego, przygotowaną przez Wojciecha Polaka i Włodzimierza Suleję. Autorzy tekstu podważają tezy recenzji, bagatelizujące trwający 16 lat dialog operacyjny ks. Gulbinowicza z SB. Wzmacniają kwestionowane przez Polaka i Suleję tezy z książki „Dialog należy kontynuować…”, w oparciu o niewykorzystane wcześniej materiały źródłowe, wskazując, że obraz niezłomnego hierarchy, który funkcjonował przez lata w sferze publicznej, wymaga skorygowania.
This text is a reply to a review of the source volume “Dialog należy kontynuować…” Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, selected, prefaced and edited by Rafał Łatka and Filip Musiał (Warsaw–Cracow, 2020), which is actually introduction to the volume by Wojciech Polak and Włodzimierz Suleja. The authors of this text contest the theses of the reviews which challenge Father Gulbinowicz’s 16-year-long operational dialog with the Security Service (Służba Bezpieczenstwa, SB). They reinforce the contested Polak’s and Suleja’s claims from “Dialog należy kontynuować…”, on previously unused source materials, indicating that the image of the relentless hierarch that had functioned for years in the public sphere needs to be corrected.
Źródło:
Dzieje Najnowsze; 2021, 53, 4; 105-121
0419-8824
Pojawia się w:
Dzieje Najnowsze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ojciec i pasterz. Działalność Prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego na forum Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski (1949–1953, 1956–1981)
A father and a shepherd. Activities of Cardinal Stefan Wyszynski, the Primate of Poland, at the polish bishops’ Conference Main Committee
Autorzy:
Białkowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2077219.pdf
Data publikacji:
2022-01-14
Wydawca:
Wydawnictwo Bernardinum
Tematy:
Cardinal Stefan Wyszynski
Primate of Poland
Polish Bishops Conference
Main Committee of the Polish Bishops Conference
Catholic Church in the Polish People's Republic
Kardynał Stefan Wyszyński
Prymas Polski
Episkopat Polski
Komisja Główna/Rada Główna Episkopatu Polski
Konferencja Episkopatu Polski
Kościół katolicki w Polsce
Opis:
Kardynał Stefan Wyszyński odegrał kluczową rolę w powojennych dziejach Kościoła katolickiego w Polsce. Po nominacji prymasowskiej, w latach 1949–1953 i 1956–1981 pełnił funkcję przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski. Stał również na czele Komisji (od 1969 r.) Rady Głównej Episkopatu Polski – gremium będącego prezydium polskiego episkopatu. Do najważniejszych zadań Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski w okresie przewodniczenia kardynała Stefana Wyszyńskiego wskazać należy: 1) opracowywanie projektów, schematów i wytycznych do listów pasterskich i innych publicznych wystąpień Kościoła katolickiego; 2) analizę aktualnej sytuacji Kościoła katolickiego; 3) koordynację prac innych komisji i podkomisji episkopatu. Uwzględniając – wynikające z ówczesnej sytuacji społeczno-politycznej – podstawowe kierunki pracy polskich hierarchów, określić można zagadnienia pozostające ściśle w gestii samego przewodniczącego Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski. Kardynał Stefan Wyszyński osobiście odpowiadał za: 1) wyznaczanie głównych kierunków i treści nauczania pasterskiego; 2) kształtowanie stosunków z władzami PRL; 3) prowadzenie polityki personalnej episkopatu w zakresie nominacji biskupich; 4) inspirowanie zmian struktury organizacyjnej, celów, zadań i statusu prawnego Konferencji Episkopatu Polski. Problematyka ta rozwinięta została w dalszej części rozważań, choć podkreślić należy, że nie wyczerpuje ona bogatego katalogu spraw, jakie spoczywały na przewodniczącym Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski. Poza omawianym obszarem pozostały m.in.: 5) koordynacja kontaktów ze Stolicą Apostolską i zagranicznymi konferencjami episkopatów oraz 6) szczegółowy nadzór nad procesem recepcji oraz wdrażania uchwał Soboru Watykańskiego II. Wkład kardynała Stefana Wyszyńskiego w prace Komisji/Rady Głównej Episkopatu Polski pozostaje wciąż zagadnieniem domagającym się całościowego, pełnego i wnikliwego opracowania. Nie sposób bowiem zrozumieć procesów zachodzących w Kościele katolickim w Polsce oraz w jego relacjach z państwem komunistycznym bez tej fundamentalnej wiedzy.
Cardinal Stefan Wyszynski played a crucial role in the post-war history of the Catholic Church in Poland. Having been appointed the Primate he was a chairman of the Bishops Conference from 1949 till 1953 and from 1956 till 1981. Since 1969 he also chaired the Main Committee, i.e. the „presidium” of the Bishops Conference. Its tasks included: i) development of projects, drafts and guidelines to pastoral letters and other public addresses of the Catholic Church; ii) analysis of the current situation of the Church; iii) coordination of works of other committees and sub-committee. Taking into account basic the social and the political situation in those times, one must not ignore the issues being sole personal responsibility of the Chairman. Cardinal Stefan Wyszynski managed personally: i) main directions and contents for pastoral teaching; ii) relationships with the authorities of the Polish People’s Republic; iii) episcopal appointments; iv) organisational reforms, structure, objectives, and the legal status of the Bishops Conference. Although these topics are discussed in the paper, it ought to be borne in mind that this list does not include all the issues the Chairman was dealing with. These include: v) foreign relations and vi) reception and implementation of the Vatican II in Poland. Cardinal Stefan Wyszynski’s contribution to the works of the Main Committee still is a question requiring much comprehensive, complete and exhaustive study. However, it is not possible to understand the processes taking place in the Catholic Church in Poland and in its relations with the Communist state without making such inquiries.
Źródło:
Studia Pelplińskie; 2021, 55; 37-71
0239-4456
Pojawia się w:
Studia Pelplińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Portret zbiorowy funkcjonariuszy komunistycznej Służby Bezpieczeństwa w Polsce odpowiedzialnych za porwanie i zabójstwo ks. Jerzego Popiełuszki (do 1984 roku)
Collective Portrait of the Officers of the Communist Security Service in Poland Responsible for the Kidnapping and Murder of Father Jerzy Popiełuszko (until 1984)
Autorzy:
Sztama, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20258066.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
repression apparatus
Waldemar Chmielewski
Department IV of the Ministry of the Interior
Catholic Church
Leszek Pękala
Adam Pietruszka
Grzegorz Piotrowski
Jerzy Popiełuszko, 1985 Toruń trial
Security Service of the Polish People’s Republic
crime of the Polish People’s Republic
aparat represji
Departament IV MSW
Kościół katolicki
Jerzy Popiełuszko
proces toruński 1985
Służba Bezpieczeństwa PRL
zbrodnia PRL
Opis:
Opracowanie ma przybliżyć czytelnikowi zbiorowy zarys biograficzny czterech funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa PRL, którzy w 1985 r. zostali skazani przez sąd na kary pozbawienia wolności za zamordowanie kapelana warszawskiego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” ks. Jerzego Popiełuszki. Morderstwo to stało się jedną z najgłośniejszych zbrodni, dokonanych przez oficerów komunistycznej policji politycznej w Polsce w okresie istnienia PRL. Choć na temat samego mordu powstało bardzo wiele opracowań, zarówno naukowych, jak i popularnonaukowych czy publicystycznych, to w polskiej historiografii brakuje publikacji pokazujących, kim byli ludzie odpowiedzialni za dokonanie tego czynu. Artykuł przedstawia drogę życiową Waldemara Chmielewskiego, Leszka Pękali, Adama Pietruszki i Grzegorza Piotrowskiego od momentu ich narodzin do października 1984 r., kiedy to dopuścili się mordu na ks. Popiełuszce bądź byli jego inspiratorami. W tekście poddano analizie wiele elementów życia funkcjonariuszy.
The study aims to introduce the reader to a collective biographical outline of the life of four officers of the Security Service of the Polish People’s Republic who were sentenced to imprisonment by the court in 1985 for the murder of the chaplain of the Warsaw-based Independent Self-Governing Trade Union “Solidarity”, Father Jerzy Popiełuszko. The murder became one of the most notorious crimes committed by officers of the communist political police in Poland during the Polish People’s Republic. Although a great number of studies have been written about the murder itself, both academic and popular science or journalistic, Polish historiography lacks publications showing who the people responsible for the offence were. The article presents the life paths of Waldemar Chmielewski, Leszek Pękala, Adam Pietruszka and Grzegorz Piotrowski from their birth until October 1984, when they either committed or inspired the murder of Father Popiełuszko. The text analyses many elements of these officers’ lives.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2022, 20; 295-328
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przepis na kościół. Dyskusje o współczesnej architekturze sakralnej w Polsce w latach 80. XX wieku
A Recipe for a Church. Discussions on Contemporary Sacral Architecture in Poland in the 1980s
Autorzy:
Głowacki, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15582257.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
architektura w PRL
architektura sakralna
budownictwo polskie po 1945
lata 80. XX w.
krytyka architektoniczna
Sobór Watykański II
Kościół Katolicki
architecture in Communist Poland (PRL)
sacral architecture
Polish construction projects after 1945
the 1980s
architectural criticism
Vatican Council II
Catholic Church
Opis:
Od około połowy lat 70. XX nastąpił bezprecedensowy wzrost liczby budowanych w Polsce kościołów, osiągając kulminację w latach 80. Wzmożonemu ruchowi budowlanemu towarzyszył rozwój krytyki architektonicznej. Uprawiali ją projektanci, artyści, inwestorzy i teoretycy. Artykuł wskazuje głównych uczestników debat toczonych w ostatniej dekadzie istnienia PRL, a dotyczących projektowanych i budowanych wówczas kościołów, omawia kluczowe praktyczne i teoretyczne aspekty projektowania i wznoszenia świątyń poruszane przez nich, takie jak: stosunek do tradycji, jakość sztuki sakralnej, podstawowe zasady projektowania kościołów i inspiracje zagraniczne.
In the 20th century, particularly after the Second Vatican Council (1962-1965), journalism gained essential impact on sacral architecture in Western Europe. Around that time criticism of sacral architecture in Poland was poorly developed, becoming important only as of around the mid-1970s. It was then that an unprecedented increase in the number of churches raised in Poland occurred, the phenomenon climaxing in the 1980s. The intensified construction efforts were accompanied by the development of architectural criticism. It was conducted at the time by designers, artists, investors, and theoreticians. The identified critical voices published in Poland reveal a rift between design demands raised by architects’ circles and the final forms of the erected churches.   The authors of the discussed texts coincided in the recognition of an urgent need to raise many churches and in an unfavourable opinion on the majority of sacral construction projects in Poland. They argued as for the evaluation of the architecture’s formal language. Some defended Modernism, others were tempted to accept Post-Modernism, which was gradually gaining prominence. The regular benchmark for the debaters was the tradition of the Catholic Church and its building, and the concordance with it was one of the basic principles in designing a church. Critics also discussed architectural projects from Western countries wondering what the most appropriate forms for Polish churches involving reference to Polish heritage should be. In view of the construction projects implemented at the time what was of high importance were remarks made by the debaters on high spatial, aesthetical, and technological values which the church designs introduced into Poland’s native architectural landscape. Furthermore, the debaters did not fail to mention practical and technical aspects of sacral structures and the necessity to economize resources. What proved quite controversial was the churches’ furnishing and the quality of artworks placed inside   However, despite many objections as for the quality of the erected churches, the future of sacral architecture loomed optimistic to the debaters in the Poland of the 1980s. The period was considered of breakthrough character. The herald of a positive transformation was seen in the church in Warsaw’s Ursynów District (Church of the Ascension, designed by Marek Budzyński, in cooperation with Zbigniew Badowski and Piotr Wicha, 1982–1989). A peculiar conditioning of the designs, a symbolic importance of churches and their political impact made this sphere of architects’ activity different than the remaining ones of their work in Communist Poland. Polish debates on church architecture from the 1980s, much later than those conducted in Western Europe, also differed in the sense that they were more pragmatic than ideological.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2022, 84, 1; 171-198
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Radio Maryja as an example of a Catholic fundamentalist environment
Autorzy:
Płachecka, Agata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2036939.pdf
Data publikacji:
2022-03-31
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Fundamentalism
Radio Maryja
Tadeusz Rydzyk
Polish Catholic Church
Opis:
The aim of this article was to define the fundamentalist character of the environment concentrated around Radio Maryja the radio station. In the course of consideration an attempt was made to answer the question about the tools and methods which Tadeusz Rydzyk as a charismatic leader used to build one of the biggest fundamentalist Catholic circles not only in Poland, but also in Europe. The author attempts to define the essence of fundamentalism in the ideological dimension, pointing to religion as a sphere of exceptional susceptibility to the formation of circles of this nature. In connection with the specificity of the Polish political scene and the exceptionally strong politicization of religion in recent years, the article also attempts to characterize the Polish social mentality as a phenomenon conducive to the development of religious fundamentalism. A critical analysis of media and political speeches, or press articles related to the activities of Radio Maryja, allowed at the same time to analyze the real consequences of uncritical acceptance of the ideological messages coming from the Torun radio station.
Źródło:
Krakowskie Studia Małopolskie; 2022, 1(33); 161-176
1643-6911
Pojawia się w:
Krakowskie Studia Małopolskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sukcesja urzędu biskupiego w nauczaniu Kościoła Rzymskokatolickiego i Kościoła Polskokatolickiego w RP z uwzględnieniem problemu biskupów wędrownych (episcopi vagantes)
Succession of the episcopal ministry in the teaching of the Roman Catholic Church and the Polish-Catholic Church in the Republic of Poland with regard to the problem of wandering bishops (episcopi vagantes)
Autorzy:
Wawrzyńczak, Szymon Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/22676882.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
Tematy:
sukcesja apostolska
ekumenizm
Kościół Rzymskokatolicki
Kościół Polskokatolicki w Rzeczypospolitej Polskiej
starokatolicyzm
apostolic succession
ecumenism
Roman Catholic Church
Polish-Catholic Church in the Republic of Poland
Old Catholic movement
Opis:
The issue of apostolic succession is one of the subjects of ecumenical dialogue between the Roman Catholic Church and the Polish-Catholic Church in the Republic of Poland. Thanks to studies conducted in this area, it is possible to ascertain the preservation in the Polish-Catholic Church of the historical succession, originating through the Churches of the Union of Utrecht from the Roman Catholic Church. A difference, howewer, is the approach of the two communities to the succession of the episcopal ministry outside the community of the Church. The Old Catholic Churches, and hence the polish-catholics, do not recognise the validity of episcopal ordinations conferred outside the ecclesial community and without a specific mandate to confer them, even if the proper rite of conferral has been observed. The Roman Catholic Church, while regarding the conferral and reception of episcopal orders without papal nomination as giving rise to excommunication, nevertheless recognises their sacramental effect if the substance, form and proper intention of the conferral have been preserved.
Źródło:
Łódzkie Studia Teologiczne; 2022, 31, 4; 57-70
1231-1634
Pojawia się w:
Łódzkie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 133

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies