Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polish People’s Republic Period" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Wpływ przepisów oświatowych na pozycję społeczno-zawodową nauczycieli w okresie Polski Ludowej
    The Influence of Educational Regulations on Social and Professional Position of Teachers in the Polish People’s Republic Period
    Autorzy:
    Szkoda, Edward
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/956147.pdf
    Data publikacji:
    1999
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    educational regulations
    socio-professional position teachers
    Polish People’s Republic Period
    przepisy oświatowe
    pozycja społeczno-zawodowa nauczycieli
    Polska Ludowa
    Źródło:
    Biuletyn Historii Wychowania; 1999, 9/10; 29-32
    1233-2224
    Pojawia się w:
    Biuletyn Historii Wychowania
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Commemorating the figure of Nicolaus Copernicus in the Polish People’s Republic period as an element of historical policy pursued after 1945
    Upamiętnianie postaci Mikołaja Kopernika w okresie PRL elementem polityki historycznej prowadzonej po 1945 r.
    Autorzy:
    Tomkiewicz, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28765164.pdf
    Data publikacji:
    2024-03-15
    Wydawca:
    Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
    Tematy:
    Historical/memory policy
    Olsztyn
    Frombork
    propaganda of the Polish People’s Republic period
    celebration of anniversaries related to the figure of Nicolaus Copernicus
    Polityka historyczna/pamięci
    propaganda okresu PRL
    obchody rocznic związanych z postacią Mikołaja Kopernika
    Opis:
    In the post-1945 politics of memory, the figure of Copernicus was used in the context of the an- ti-German narrative to confirm the eternal ties with the Polish state of the lands annexed after the war. There was a specific pattern to it. While marginalising the fact that he was a cler- gyman, his contribution to world science was praised, and his Polishness and his ability to oppose the Teutonic Knights, identified with the Germans, were emphasised. Therefore, he was mentioned next to the defeaters of the Teutonic Knights from Grunwald, the Red Army, and the Polish Army, which defeated the Third Reich as a united Slavic world. The conclusion was that both Copernicus centuries ago and during World War II, allied troops led by the USSR were fighting with Germany for the same goals, including restoring areas with Piast origins to Poland. Despite using the figure of Copernicus in the implemented memory policy, the astronomer invariably enjoyed great sympathy in Polish society.
    W prowadzonej po 1945 r. polityce pamięci postać Kopernika wykorzystywano w kontekście prowadzonej narracji antyniemieckiej oraz potwierdzając odwieczne związki z państwem polskim pasa ziem przyłączonych po wojnie. Towarzyszył temu pewien schemat. Marginalizując fakt, że był osobą duchowną, chwalono zasługi dla nauki światowej, podkreślano jego polskość i to, że potrafił przeciwstawić się Krzyżakom, utożsamianym z Niemcami. Zatem wymieniany był obok pogromców Krzyżaków spod Grunwaldu, ale też Armii Czerwonej i Wojska Polskiego, które, jako "zjednoczony świat słowiański", pokonały III Rzeszę. Wniosek był taki, że zarówno przed wiekami Kopernik, jak i w czasie II wojny światowej wojska sojusznicze pod wodzą ZSRR w istocie walczyły z Niemcami o te same cele, wśród których było m. in. przywrócenie Polsce terenów o piastowskim rodowodzie. Mimo wykorzystywania postaci Kopernika w realizowanej polityce pamięci, astronom niezmiennie cieszył się dużą sympatią polskiego społeczeństwa.
    Źródło:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2023, 323, 4; 591-606
    0023-3196
    2719-8979
    Pojawia się w:
    Komunikaty Mazursko-Warmińskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Recepcja „Miliardów” Andrzeja Struga po 1945 roku
    The Reception of “Miliardy” by Andrzej Strug after 1945
    Autorzy:
    Kochanowski, Marek
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1507125.pdf
    Data publikacji:
    2019-07-01
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    novel
    interwar period
    Polish People’s Republic
    cultural policy
    literary criticism
    Opis:
    This article examines the post-1945 reception of the work by Adam Strug – Miliardy. The posthumous novel presents the lives of several protagonists living in New York during the Great Depression (1929–1933). The article discusses the critical remarks formulated in the years 1945–1989, when the cultural policy of the Polish People’s Republic was politically subjugated to Marxist ideology. All those interconnections bore upon the reception and interpretation of Andrzej Strug’s literary works.
    Źródło:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze; 2019, 14; 99-111
    2082-9701
    2720-0078
    Pojawia się w:
    Białostockie Studia Literaturoznawcze
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    The Material Situation of Polish Workers Between 1945 and 1956
    Autorzy:
    Chumiński, Jędrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1683564.pdf
    Data publikacji:
    2014-12-30
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    consumption
    “underconsumption”
    working class
    post-war period
    Polish People’s
    Republic
    Opis:
    The article deals with the problem of the material situation of workers between 1945 and 1956. It was particularly difficult in the first months after the end of the war when “cheap labour’ was the immanent feature of so-called “real socialism”. The problem became even more severe due to the policy of “underconsumption” proclaimed in 1946 by one of the directors of the Central Planning Office and introduced as the basis of financing the investment plan. Keeping a disproportionately high level of accumulation at the expense of consumption was a prominent feature of the system.
    Źródło:
    Studia Historiae Oeconomicae; 2014, 32; 25-47
    0081-6485
    Pojawia się w:
    Studia Historiae Oeconomicae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Solidarism vs Marxism: “Legal Views of Slaves and Roman Proletarians” by Borys Łapicki Revisited
    Autorzy:
    Słapek, Dariusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1913328.pdf
    Data publikacji:
    2021
    Wydawca:
    Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
    Tematy:
    Borys Łapicki
    Roman slavery
    Marxism
    solidarism
    the Roman law
    Polish Romanist studies in the period of the Polish People’s Republic
    niewolnictwo rzymskie
    etyzacja prawa
    romanistyka epoki PRL
    marksizm
    solidaryzm
    Opis:
    In the history of Polish Romanist studies in the period of the Polish People’s Republic, Borys Łapicki attracts considerable attention due to his controversial monograph Legal Views of Slaves and Roman Proletarians from 1955. It seems that the work is not quite rightly treated as a breach in the career of the Romanist from Lodz. Reasons for this uniqueness are usually sought in a complicated biography of the author which is treated as a kind of a “sign of the times”. Meanwhile, reviews of the work published right after it had been issued unequivocally showed that the dogmatic Marxism was in a way assessed as an adaptation by Łapicki, trying to reconcile it with the ideas of solidarism he had long accepted and belief in ethical values of the Roman law. Loyalty to these ideas made this amalgam of barely reconcilable concepts (class struggle in the light of harmony based on freedom and brotherhood) impossible to be accepted. It seems that this eclectic formula was never imposed by anyone on Łapicki – it was not a manifestation of the author’s conformism or opportunism. Despite very severe criticism, he did not abandon it even in the times when historical materialism left the dogmatic phase of its development. This article is a case study – a contribution to the studies on a broader problem of identity and attitude of Polish Romanists in the period of Stalinism.
    W historii polskiej romanistyki epoki PRL postać Borysa Łapickiego budzi spore zainteresowanie głównie z racji jego kontrowersyjnej monografii Poglądy prawne niewolników i proletariuszy rzymskich z 1955 r. Wydaje się, że nie do końca słusznie traktuje się jako wyłom w dorobku łódzkiego romanisty. Powodów tej wyjątkowości poszukuje się zwykle w skomplikowanej biografii autora i traktuje jako swego rodzaju „znak czasu”. Tymczasem recenzje pracy opublikowane tuż po jej ukazaniu się jednoznacznie wykazały, że dogmatyczny marksizm Łapicki poddał swego rodzaju adaptacji, próbując godzić go z od dawna akceptowanymi przez siebie ideami solidaryzmu i wiarą w wartości etyczne prawa rzymskiego. Wierność tym ideom sprawiła, że ten amalgamat trudnych do pogodzenia ze sobą konceptów (walka klas wobec opartej na wolności i braterstwie harmonii) okazał się niemożliwy do zaakceptowania. Wydaje się, że tej eklektycznej formuły nikt Łapickiemu nie narzucał – nie była przejawem konformizmu lub koniunkturalizmu autora. Mimo niezwykle ostrej krytyki nie odszedł od niej nawet w czasach, gdy materializm historyczny wyszedł z dogmatycznej  fazy swego rozwoju.
    Źródło:
    Studia Iuridica Lublinensia; 2021, 30, 1; 325-337
    1731-6375
    Pojawia się w:
    Studia Iuridica Lublinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Fałszywy autorytet adwokatury polskiej. Rzecz o adwokacie Jerzym Nowakowskim (1912-1996)
    A false role model of the Polish Bar. On the Jerzy Nowakowski (1912-1996)
    Autorzy:
    Zaborski, Marcin
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/498929.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
    Tematy:
    adwokatura polska XX w.
    samorząd adwokacki w okresie PRL
    Polska w okresie stalinowskim
    wymiar sprawiedliwości Polski Ludowej
    obrony polityczne
    procesy kiblowe
    Polish Bar in XXth century
    Bar Council during the Polish People’s Republic
    Poland in the Stalinist period
    administration of justice of the Polish People’s Republic
    defense in political trials
    Opis:
    Artykuł jest pierwszą próbą biografii znanego w II połowie XX w. adwokata warszawskiego Jerzego Nowakowskiego, cenionego obrońcy w procesach karnych, dobrego pisarza, działacza samorządowego. Autor odsłonił wiele nieznanych dotychczas kart z życia adw. Nowakowskiego, szczególnie z okresu stalinowskiego, kiedy to pracował w komunistycznym wymiarze sprawiedliwości jako prokurator. Po przejściu do adwokatury w 1950 r. stał się jednym z najbardziej zaufanych adwokatów reżimu, czego potwierdzeniem była jego pozycja wśród obrońców wojskowych. Bronił w licznych procesach politycznych, ale – jak wskazywano już w 1956 r. – wiele z nich było raczej aprobującym uczestnictwem w komunistycznych zbrodniach sądowych.
    This article is a first attempt of a biographical study of Jerzy Nowakowski, a well-known Warsaw-based barrister, esteemed defense attorney in criminal trials, good writer and a local council activist in the second half of the XXth century. Author uncovers many as yet unknown aspects of Barrister Nowakowski’s life, especially from the Stalinist period when he worked as a prosecutor for the communist administration of justice. After moving to the Bar in 1950, he became one of the more trusted attorneys of the regime which is confirmed by his position among military defense attorneys. He defended in numerous political trials but – as it was indicated already in 1956 – many of them were a rather sympathetic form of participation in communist “judicial crimes”.
    Źródło:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2019, 2, 1(3); 201-216
    2657-7984
    2657-800X
    Pojawia się w:
    Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Between Progress and Backwardness. A Look at the Housing Policy of the Period of the People’s Republic of Poland from the Social and Economic Perspective After 1989
    Autorzy:
    Kujawa, Jakub
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1390480.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    housing policy of the period of the Polish People’s Republic
    nationalisation of real estate
    housing investments
    modernization of housing estates
    housing conditions in the public awareness after 1989
    Opis:
    The article deals with the issue of the place, role and significance of the achievements of the housing policy of the Polish People’s Republic (PRL) and in the economy before and after 1989, observed from the contemporary social and economic point of view. In the period of systemic transformation, expert and opinion-makers were, in majority, critical of the achievements of the housing policy of the prior period. This led to the creation and subsequent consolidation in public discourse of the negative image of the housing construction of the PRL period. 30 years after the collapse of communism, during which time the free market economy developed and Poland became a member of EU, this topic requires a more objective look and a more focused approach to the range of socio-demographic and economic changes that took place during that period. The current perception of the problem is also influenced by the lack of solutions to the housing issue by successive governments of the Third Republic of Poland.
    Źródło:
    Studia Historiae Oeconomicae; 2020, 38; 57-82
    0081-6485
    Pojawia się w:
    Studia Historiae Oeconomicae
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rozwój kolei żelaznych na ziemiach polskich w ujęciu historycznoprawnym
    Legal-history approach to the development of railways on Polish lands
    Autorzy:
    Wilczek-Karczewska, Magdalena
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/973532.pdf
    Data publikacji:
    2015-03-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania
    Tematy:
    historia kolei
    transport kolejowy
    doba porozbiorowa
    Druga Rzeczpospolita
    Polska Ludowa
    Polskie Koleje Państwowe
    militaryzacja kolei
    legal-history of railways
    railway transport
    post-partition period
    the Second Republic of Poland
    Polish People’s Republic
    The Company “Polish State Railways”
    militarization of railways
    Opis:
    Niniejszy artykuł opisuje dzieje kolei na ziemiach polskich w ujęciu historycznoprawnym. Obejmuje dobę porozbiorową, Drugą Rzeczpospolitą i Polskę Ludową. W opracowaniu pokazano, iż początkowo budowa kolei następowała z inicjatywy podmiotów prywatnych (głównie towarzystw akcyjnych). Podmioty te były jednak przez rządy nadzorowane, a budowa i eksploatacja linii kolejowych była działalnością koncesjonowaną. W drugiej połowie XIX wieku nastąpił proces nacjonalizacji kolei. Poszczególne rządy w pełni doceniły wartość transportu kolejowego dla rozwoju gospodarki i wzmocnienia obronności państwa. Ponadto państwo przejmowało linie nierentowne oraz wspierało tworzenie tras lokalnych. W artykule opisano również historyczny rozwój przedsiębiorstwa „Polskie Koleje Państwowe” oraz scharakteryzowano akty prawne, odnoszące się do militaryzacji kolei.
    This papers refers to the legal-history of railways on Polish lends. It includes post-partition period, the Second Republic of Poland and the Polish People’s Republic. The construction of railways was at first an initiative of the private sector. However, the latter were supervised by the State and the construction and exploitation of railways was licensed. The nationalization process of railways began in the second half of the XIX Century because of their importance for the national economy and defense. Incidentally, nationalization included unprofitable and local railways. The paper speaks also of the company history of “Polish State Railways” and the militarization of railways in Poland.
    Źródło:
    internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny; 2015, 4, 1; 100-124
    2299-5749
    Pojawia się w:
    internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Realia kariery uczonego w RPL i III RP. Przyczynek do dziejów nauki i środowisk naukowych w Polsce w drugiej połowie XX wieku
    The reality of making an academic career in the Polish People’s Republic and the Third Polish Republic: the contribution to the history of science and scientific circles in Poland in the second half of the 20th century
    Autorzy:
    Olstowski, Przemysław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1193937.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Towarzystwo Naukowe w Toruniu
    Tematy:
    science and scientific circles in Poland in the second half of the 20th century
    historical sciences
    historical and legal sciences
    attitudes of scholars in the period of the Polish People’s Republic
    Opis:
    The memoirs of Professor Stanisław Salmonowicz titled Life escapes like a donkey published two years ago constitute the recapitulation of his own life and the scientific autobiography including extensive and important retrospective remarks concerning science and scientific circles in Poland and Europe in the second half of the 20th century. He particularly refers to historical sciences and historical-legal sciences. Against other valuable memoirs of scholars of the period of the Polish People’s Republic, the memoirs by Prof. Salmonowicz are characterized by the thorough description and analysis of attitudes and achievements of scientists and scientific circles in this period. Moreover, as one of the few testimonies of this kind, they stem from the experience of the scholars who, as it was defined by the author, „did not pact with totalitarianism”. Dozens of years of research and teaching in the most outstanding universities in Poland and abroad (despite difficulties generated by the communist authorities) makes the memoirs rich in unique knowledge about the history of science in Poland, particularly in the period of the Polish People’s Republic and to some extent also in the Third Polish Republic. It is of major importance as the research on the history of science and scientific circles in the Polish People’s Republic still remains very scarce. That is why the testimonies of active and important scholars of the period are so significant. They are frequently a more reliable source of information than preserved formal documentation; they allow us to understand how scientific institutions operated in Poland prior to and after 1989 and how it determined their work, development and achievements.
    Źródło:
    Zapiski Historyczne; 2016, 81, 2; 105-127
    0044-1791
    2449-8637
    Pojawia się w:
    Zapiski Historyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polityczne i gospodarcze aspekty relacji polsko-szwedzkich w latach 1945-1989
    Political and Economic Aspects of the Relations Between Poland and Sweden in 1945-1989
    Autorzy:
    Kłonczyński, Arnold
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1601899.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    political and economic relations between Poland and Sweden
    stages of development of the mutual relations
    the period of the Polish People’s Republic (1945–1989)
    szwedzko-polskie kontakty gospodarczo-polityczne
    etapy rozwoju wzajemnych stosunków
    czasy PRL
    Opis:
    Uznanie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej oraz podpisanie umowy gospodarczej pomiędzy Szwecją i Polską w lipcu 1945 r. otworzyło nowy rozdział w historii stosunków pomiędzy tymi państwami. Celem artykułu jest zaprezentowanie zróżnicowanych form kontaktów dwustronnych w sferze gospodarczej i politycznej w latach 1945–1989 oraz próba odpowiedzi na pytanie, jakie czynniki wewnętrzne i międzynarodowe miały wpływ na kierunki rozwoju stosunków pomiędzy dwoma nadbałtyckimi sąsiadami. W tym długim okresie wyróżnić można kilka etapów współpracy, kiedy wyraźnie zmieniały się zarówno ekonomiczne, jak i polityczne uwarunkowania relacji dwustronnych. W pierwszym okresie (1945–1951) miał miejsce szybki wzrost wymiany handlowej przy równoczesnym pogarszaniu się stosunków politycznych, które w dużym stopniu wynikały z atmosfery napięcia zimnowojennego. W kolejnych etapach (1952–1960, 1961–1969, 1970–1979, 1980–1989) sytuacja ulegała znacznym zmianom, na co wpływ miało wiele czynników gospodarczych i politycznych, zarówno wewnętrznych, jak i międzynarodowych, które mimo woli i zaangażowania obu partnerów nie doprowadziły do wyjścia z impasu w ostatniej dekadzie. Mimo polskich planów dotyczących szybkiej modernizacji gospodarki, które wymagały pożyczek zagranicznych oraz możliwości sprowadzenia zarówno niezbędnych surowców (ruda żelaza), wysokiej klasy maszyn i urządzeń, a także niewielkiej odległości obu państw, gwarantującej stosunkowo niskie koszty transportu, spadało szwedzkie zaufanie do terminowości dostaw i jakości oferowanych towarów. Polityczny wstrząs związany ze stanem wojennym oraz wsparcie środowisk szwedzkich dla opozycji w Polsce nie ułatwiały odrodzenia dobrych kontaktów, które istniały w okresie powojennym oraz w latach 70. XX w. Podstawę źródłową rozważań stanowią polskie i szwedzkie materiały archiwalne, dane statystyczne oraz komentarze prasowe.
    The recognition of the Provisional Government of National Unity (PGNU; Polish: TRJN) and signing of the economic agreement between Sweden and Poland in July 1945 opened a new chapter in the history of the relations between those two countries. This paper presents the diversified forms of bilateral contacts in the economic and political sphere during 44 years (1945–1989) and is an attempt to answer the question which international and internal factors influenced the directions of development of the relations between the two Baltic countries. In that long period of 44 years several stages of cooperation might be identified when those factors changed drastically. In the first stage (1945–1951) the commercial exchange was growing fast and at the same time the political relations were deteriorating, which – to a considerable degree – resulted from the atmosphere of the cold war tension. In the subsequent stages (1952–1960; 1961–1969; 1970–1979; 1980–1989) the situation kept changing, which was influenced by several economic and political factors, both international and internal in character. But in spite of the two countries’ will and involvement the deadlock in the last period was not broken. In spite of the Polish expectations based on the tiny distance between the two countries (which guaranteed low costs of transport), concerning a fast modernisation of its economy, which required foreign loans and exports of necessary raw materials such as iron ore, and high-class machines and equipment, the Swedish lost their confidence in the prompt completion of the contracts and in the quality of the delivered merchandise. The political shock resulting from the martial law and the support by the Swedes for the opposition in Poland did not make the existing contacts easier. The basic sources for the analysis have been the Polish and Swedish archival materials, statistical data and press commentaries.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2015, 28; 125-155
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Tranzyt czechosłowacki w portach ujścia Odry po II wojnie światowej
    The Checkoslovakian Transit Through the Ports of the Order Estuary After World War 2
    Autorzy:
    Techman, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1602026.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    contacts between Poland and Czechoslovakia
    the transit of Czechoslovakian goods through the port of Szczecin
    the period of the Polish People’s Republic (1945–1989)
    kontakty polsko-czechosłowackie
    tranzyt towarów czechosłowackich przez port szczeciński
    okres PRL
    Opis:
    Dla Czechosłowacji, państwa pozbawionego dostępu do morza, naturalną drogą wyjścia na Bałtyk była Odra i Szczecin. W okresie międzywojennym XX w. kraj nad Wełtawą, mimo otrzymania w traktacie wersalskim prawa do własnej strefy wolnocłowej w porcie szczecińskim oraz pozyskania na jego podstawie taboru rzecznego, nie wykorzystał w pełni szlaku odrzańskiego. Splot różnorakich czynników spowodował, że Praga skierowała ekspansję handlową i tranzytową na porty Morza Północnego i Morza Śródziemnomorskiego, a zwłaszcza na Hamburg. II wojna światowa przyniosła zmiany w politycznej i gospodarczej sytuacji Polski i Czechosłowacji. W wyniku przesunięć terytorialnych część dotychczasowych ziem niemieckich i Odra na zdecydowanej większości biegu znalazły się w granicach państwa polskiego. Zażegnanie konfliktu granicznego i względna normalizacja stosunków między obu państwami skutkowały podpisaniem układu o przyjaźni i wzajemnej pomocy z 10 marca 1947 r. oraz późniejszej (4 lipca tego roku) konwencji o zapewnieniu współpracy gospodarczej. Ważną jej część stanowił układ komunikacyjny, który zapewniał Czechosłowacji wolny obszar celny w porcie szczecińskim oraz uprzywilejowaną pozycję w żegludze odrzańskiej. Umożliwiał także korzystanie z polskich portów morskich przez czechosłowacką flotę handlową na takich samych warunkach, jakim podlegały polskie jednostki pływające. Następstwem układu komunikacyjnego była umowa między Czechosłowacją a Polską o dzierżawie terenów w porcie szczecińskim, zawarta 15 lipca 1949 r. Na jej mocy państwo znad Wełtawy otrzymało do własnej eksploatacji nabrzeże z przyległym terenem (300 m dł. i 100 m szer.). Dla wykorzystania odrzańskiego szlaku transportowego została powołana (12 maja 1948 r.) „Czechosłowacka Żegluga na Odrze”, z siedzibą we Wrocławiu i oddziałem w Szczecinie. Natomiast spedycję tranzytu czechosłowackiego przechodzącego przez porty polskie zmonopolizowała w końcu lat 40. XX w. spółka z o.o. „Spedrapid” w Gdyni (z oddziałami w Gdańsku i Szczecinie), której kapitał oraz władze stanowiły firmy polskie i czechosłowackie. Po kilku zaledwie latach eksploatacji własnego rejonu przeładunkowego w porcie szczecińskim oraz przedsiębiorstwa armatorskiego na Odrze, które okazały się wyjątkowo nierentowne, Praga zrezygnowała ze względów ekonomicznych z ich utrzymywania. Nowy układ komunikacyjny między Polską a Czechosłowacją, zawarty 13 stycznia 1956 r., kładł kres istnieniu obcego obszaru portowego w Szczecinie oraz odrzańskiej spółki żeglugowej. Co istotne, zniesienie obu agend nie tylko nie doprowadziło do spadku obrotów tranzytowych idących przez Szczecin, ale przeciwnie – przyniosło ich wzrost. Szczecin odgrywał w następnych dekadach ważną rolę dla czechosłowackiego handlu zagranicznego. Nadodrzańskie miasto stało się wkrótce największym portem tranzytowym południowego sąsiada Polski, odbierając w 1958 r. palmę pierwszeństwa Hamburgowi. Szczeciński armator – Polska Żegluga Morska – znajdował się w czołówce przewoźników w eksporcie-imporcie ładunków czechosłowackich. Kraj znad Wełtawy korzystał także z produkcji szczecińskiego przemysłu okrętowego, skąd pochodziła część statków jego narodowego armatora. Wskazać również należy udział szkolnictwa morskiego Szczecina w przygotowaniu kadr oficerskich wspomnianego przedsiębiorstwa państwowego „Czechosłowacka Żegluga Morska”. Próby silniejszego związania organizacyjno-kapitałowego południowego sąsiada Polski z gospodarką morską Szczecina, podejmowane w latach 60., 70. i 80., nie przyniosły jednak pozytywnego rezultatu.
    For the Republic of Chechoslovakia, a state without access to the sea, a natural way to get to the Baltic Sea was the Oder and Szczecin (Stettin). Between the two World Wars in the 20th century the country on the Wlatava (German: Moldau), in spite of receiving its own duty-free zone in the Szczecin port and in spite of its own river barges according to the treaty of Versailles, did not take the full advantage of the Oder route. A series of events caused that Prague directed its trade and transit expansion towards the ports of the North Sea, especially Hamburg, and the Mediterranean Sea. The second world war brought about some political and economic changes in the situation of Poland and Checkoslovakia. As a result of the territorial changes a part of the German territories, including most of the course of the Oder, became Polish. Any potential border conflict between the two countries was prevented by signing the treaty of friendship and mutual assistance on March 10th, 1947, and on July 4th of the same year – a convention of economic cooperation. An important part of the latter was the chapter concerning the transit arrangements, thanks to which Czechoslovakia was conceded a duty-free zone in the Szczecin port and a privileged position in the navigation on the Oder; the convention entitled the Czechoslovakian merchant shipping to use the Polish seaports on the same conditions the Polish ships had. A consequence of the transit arrangements was an agreement between Czechoslovakia and Poland concerning the lease of a part of the Szczecin port concluded on July 15th, 1949. By virtue of that agreement Czechoslovakia received a wharf 300 metres long and 100 metres wide for its own use. May 12th, 1948 saw the creation of the Czechoslovakian Oder Navigation (Company) to run the navigation on the Oder River by the Czechoslovakian barges; its headquarters were in Wrocław with a branch in Szczecin. On the other hand, at the end of the 1940s the Czechoslovakian freight forwarding passing through the Polish ports was monopolised by the PLC ‘Spedrapid’ in Gdynia (with branches in Gdańsk and Szczecin); its capital and management were partly Polish and partly Czechoslovakian. After a few years of using its own wharf in the Szczecin port and operating the shipping company on the Oder (both of which turned out to be extremely unprofitable) Czechoslovakia gave them up. A new agreement between Poland and Czechoslovakia was concluded on January 13th, 1956; it put an end to the foreign area in the port of Szczecin and to the shipping company on the Oder. Surprisingly, the liquidation of the two agencies did not result in a decrease of transit turnover but just the reverse: caused its increase. In the subsequent decades Szczecin played an important role in the Czechoslovakian foreign trade. In 1958 Szczecin became the biggest transit port for our southern neighbour overtaking Hamburg. The Szczecin shipowner – the Polish Steamship Company – was one of the leading carriers in the Czechoslovakian exports and imports. Czechoslovakia purchased products of the Polish shipyards, whence a part of its ships came. A significant part of the officers of the Czechoslovakian Shipping Company (Československá námořní plavba) had been prepared by the Maritime Academy in Szczecin. Yet, the attempts to cooperate more closely undertaken in the 1960s, 1970s and 1980s failed.
    Źródło:
    Studia Maritima; 2015, 28; 229-274
    0137-3587
    2353-303X
    Pojawia się w:
    Studia Maritima
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sławne, pracowite i zapomniane? Architektoniczna działalność kobiet w okresie PRL
    Famous, hard-working and forgotten? The work of women architects in Poland in the times of the People’s Republic
    Autorzy:
    Marciniak, P.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/145676.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    kobiety architektki
    architektura PRL
    Brukalska Barbara
    Syrkus Helena
    Żarnowerówna Teresa
    Hryniewiecka-Piotrowska Anatolia
    Skibniewska Halina
    Handzelewicz-Wacławek Małgorzata
    Adamczewska-Wejchert Hanna
    Grabowska-Hawrylak Jadwiga
    Górska Anna
    Tołłoczko-Różyska Krystyna
    Piechotka Maria
    women architects
    architecture in the period of the Polish People’s Republic
    Opis:
    Wkład kobiet w rozwój polskiej architektury nie jest obecnie kwestionowany, jest jednak zdecydowanie zbyt słabo rozpoznany i doceniany. Udział kobiet w życiu społecznym, politycznym i ekonomicznym w PRL-u nie budził przez lata większego zainteresowania badaczy. Zagadnienia udziału kobiet w budowaniu środowiska przestrzennego stanowią do tej pory prawdziwą „białą plamę”, a nazwiska kobiet pojawiają się niezwykle sporadycznie, rzadko odnosząc się do tak trudnej materii, jaką jest projektowanie. Systematyczne badania prowadzone są dopiero od zaledwie kilku lat. Celem niniejszego tekstu jest z jednej strony przybliżenie dokonań architektek działających w okresie powojennym, jak również analiza przyczyn słabo rozpoznanej aktywności.
    Women’s contribution to the development of architecture is not questioned today, yet it definitely remains insufficiently explored and recognised. The participation of women in the country’s social, political and economic sphere in the period of the Polish People’s Republic was for years outside scholars’ scope of interest. The questions of women’s participation in building our spatial environment are still a blank page in the literature, with the names of women architects cropping up only occasionally, and rarely with reference to the challenging activity of architectural design. It is only in the last few years that systematic research into these issues has been taken up. The aim of this paper is, on the one hand, to familiarise the reader with the achievements of women architects working in the post-war decades, and, on the other, to examine the reasons for their work being unrecognised.
    Źródło:
    Kwartalnik Architektury i Urbanistyki; 2016, 61, 4; 5-38
    0023-5865
    Pojawia się w:
    Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies