Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Polish Constitutional Court" wg kryterium: Temat


Tytuł:
Zasada równouprawnienia związków wyznaniowych w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego
The principle of equal rights of religious communities in the jurisprudence of the Constitutional Court
Autorzy:
Abramowicz, Aneta Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1043894.pdf
Data publikacji:
2015-12-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
godność człowieka
zasada równości
zasada równouprawnienia związków wyznaniowych
związki wyznaniowe
równe traktowanie
kościoły i inne związki wyznaniowe
wspólna cecha istotna
orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego
Konstytucja RP z 1997r.
human dignity
the principle of equality
the principle of equal rights of religious communities
the common feature important
religious denomination
equality
churches and other religious denominations
the Polish Constitution of 1997
the jurisprudence of the Constitutional Court
Opis:
Zasada równouprawnienia związków wyznaniowych jest często podejmowanym zagadnieniem w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego. Została unormowana w art. 25 ust. 1 Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r. Jest cechą charakterystyczną dla demokratycznych państw świeckich. Gwarantuje poszanowanie różnorodności wyznaniowej i światopoglądowej społeczeństwa. Jej podstawę stanowi godność osoby ludzkiej. Trybunał Konstytucyjny potwierdza w swoim orzecznictwie, że właściwą przesłanką równouprawnienia kościołów i innych związków wyznaniowych powinna być określona cecha wspólna. Dlatego równouprawnienie związków wyznaniowych polega na jednakowym traktowaniu podmiotów charakteryzujących się określoną cechą w identycznym stopniu. Konsekwencją istnienia tej zasady w polskim systemie prawnym jest wykluczenie możliwości powstania państwa wyznaniowego, ponieważ jeden związek wyznaniowy uzyskałby pozycję uprzywilejowaną w formie kościoła państwowego. Jednocześnie zasada ta zakłada odmienne traktowanie kościołów i związków wyznaniowych, które nie posiadają wspólnej cechy istotnej. Obowiązująca obecnie Konstytucja z 2 kwietnia 1997 r. wprowadza do swojej treści zasadę równouprawnienia związków wyznaniowych jako jedną z wielu konkretyzacji konstytucyjnej zasady równości. Stanowisko to podkreślił Trybunał Konstytucyjny w orzeczeniu z dnia 2 kwietnia 2003 r. (K 13/02), a następnie powtórzył również w orzeczeniu z 14 grudnia 2009 r. Dlatego zasada równouprawnienia związków wyznaniowych powinna być interpretowana podobnie jak ogólna zasada równości z uwzględnieniem całego dorobku orzeczniczego Trybunału Konstytucyjnego dotyczącego konstytucyjnej zasady równości. Wskazuje to na jednolitą linię orzeczniczą w zakresie interpretacji omawianej zasady.
The principle of equal rights of religious communities is often taken issue in the jurisprudence of the Constitutional Court. It has been dealt with in the article. 25 paragraph 1. 1 of the Constitution of 2 April 1997. It is the hallmark for democratic secular States. It Guarantees respect for religious diversity and the world view of society. The basis of this principle is human dignity. The Constitutional Court has confirmed in its case-law that the right premise equal rights of churches and other religious communities should be defined a common feature. Therefore, equal rights of religious communities is equal treatment of operators of a specific feature in the same degree. As a consequence of the existence of this principle in the Polish legal system is to exclude the possibility of State religion, because the nexus one would be in the form of a privileged position ' religious association of the Church of the State. At the same time, this principle implies different treatment churches and religious communities, which do not have the common feature important. The current Constitution of 2 April 1997 introduces its content the principle of equality of religious communities as one of the many constitutional instantiation of the principle of equality. This position highlighted by the Constitutional Court in its judgment of 2 April 2003 (K 13/02), and then also repeated in its judgment of 14 December 2009. Therefore, the principle of equality of religious communities should be interpreted as a general principle of equality with regard to the whole of the acquis the jurisprudence of the Constitutional Court regarding the constitutional principle of equality. This indicates a single line of the jurisprudence in the interpretation of this principle.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2015, 18; 231-261
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transitional Justice and the Constitutional Crisis: The Case of Poland (2015–2019)
Sprawiedliwość tranzycyjna i kryzys konstytucyjny w Polsce w latach 2015-2019
Autorzy:
Krotoszyński, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/531510.pdf
Data publikacji:
2019-12-01
Wydawca:
Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR
Tematy:
transitional justice
lustration
decommunization
Poland’s constitutional crisis
Polish Supreme Court
rule of law
sincerity principle
sprawiedliwość tranzycyjna
lustracja
dekomunizacja
kryzys konstytucyjny w Polsce
Sąd Najwyższy
rządy prawa
zasada szczerości
Opis:
During the last four years the situation in Poland has been a matter of interest to the worldwide legal community mostly due to the constitutional crisis. Yet, the years 2015–2019 were also a time of a revival of transitional justice measures, such as cleansing the public sphere of communist symbols, remodelling of lustration law, and further reduction of pensions of communist secret service employees and officers. In this paper I argue that these spheres are interconnected and that Poland’s constitutional crisis has a transitional justice dimension. I start with an overview of retrospective instruments dealing with the communist past introduced in the last four years. Next, I turn to the constitutional crisis itself, discussing its possible explanations and transitional justice aspects. In the end I claim that the dramatic constitutional backsliding that Poland has recently experienced can be explained not only as a power grab, but also as a result of the tension between the rule of law and the principle of individual responsibility on one hand – and the resort to collective accountability in an attempt to get what the government sees as justice on the other.
W ciągu ostatnich czterech lat sytuacja w Polsce stała się przedmiotem zainteresowania międzynarodowych gremiów prawniczych przede wszystkich ze względu na kryzys konstytucyjny. Lata 2015-2019 były jednak także okresem powrotu do narzędzi rozliczeń z przeszłością, wśród których wymienić można usuwanie symboli komunistycznych z przestrzeni publicznej, zmianę modelu lustracji oraz dalsze obniżenie emerytur funkcjonariuszy i pracowników organów bezpieczeństwa państwa PRL. W artykule stawiam tezę, że sfery te są ze sobą wzajemnie powiązane, kryzys konstytucyjny ma zaś wymiar retrospektywny. Tekst zaczynam od przedstawienia mechanizmów sprawiedliwości tranzycyjnej dotyczących okresu komunistycznego wprowadzonych w Polsce w ostatnich czterech latach. Następne omawiam możliwe wyjaśnienia kryzysu konstytucyjnego i jego aspektów związanych z rozliczeniami z przeszłością. Analiza prowadzi mnie do wniosku, że dramatyczne zmiany ustrojowe, które współcześnie dotknęły Polskę, mogą być wyjaśnione zarówno w kategorii walki o władzę, jak i jako rezultat konfliktu pomiędzy zasadą rządów prawa i zasadą indywidualnej odpowiedzialności – a odwołaniem się do odpowiedzialności zbiorowej w celu zaspokojenia tego, co rządzący uznają za sprawiedliwość.
Źródło:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2019, 3(21); 22-39
2082-3304
Pojawia się w:
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Teisminės valdžios konstitucinė samprata Lietuvoje ir Lenkijoje
Konstytucyjna koncepcja władzy sądowniczej na Litwie i w Polsce
Autorzy:
Vaičaitis, Vaidotas A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1033361.pdf
Data publikacji:
2020-12-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Lietuvos Konstitucija
teisminė valdžia
teismų nepriklausomumas
Lietuvos Konstitucinis Teismas
Lenkijos Konstitucinis Tribunolas
Konstytucja Litwy
władza sądownicza
niezawisłość sądów
Sąd Konstytucyjny na Litwie
Trybunał Konstytucyjny w Polsce
Constitution
judiciary
independence of courts
Lithuanian Constitutional Court
Polish Constitutional Tribunal
Opis:
Straipsnis skirtas išanalizuoti 1992 m. Lietuvos Respublikos ir 1997 m. Lenkijos Respublikos Konstitucijų nuostatų panašumus ir skirtumus, susijusius su teisminės valdžios konstituciniu statusu. Straipsnį sudaro trys dalys: I. Teisminės valdžios vieta Lenkijos ir Lietuvos konstitucijose, II. Lietuvos Konstitucinis Teismas ir Lenkijos Konstitucinis Tribunolas ir III. Speciali teisėjų institucija pagal Lietuvos Konstituciją ir Nacionalinė Teismų Tarybą pagal Lenkijos Konstituciją. Tyrimo pabaigoje teigiama, jog didele dalimi teisminės valdžios konstitucinis statusas abiejose konstitucijose yra labai panašus, bet galima išskirti šiuos skirtumus ir padaryti šiuos apibendrinimus: 1. Lenkijos Konstitucija numato karinius teismus, kurie nagrinėja krašto apsaugos ministerijos pareigūnų baudžiamąsias bylas, tuo tarpu Lietuvos Konstitucija tokių teismų nenumato. Be to, Lenkijos Konstitucija numato teisminės valdžios institucijų dvi rūšis: teismai ir tribunolai, įskaitant ir Konstitucinį Tribunolą. Tuo tarpu Lietuvos Konstitucija tribunolu nenumato, o konstitucinės priežiūros institucijos pavadinimas yra Konstitucinis Teismas. 2. Lietuvos Konstitucija numato dvejopą aukštesnių instancijų teismų teisėjų atleidimo būdą, kai pripažįstama, kad jie savo poelgiu pažemino teisėjo vardą: 1) paprastesniu būdu – Aukščiausiojo Teismo teisėją galima atleisti Seimo nutarimu, o Apeliacinio teismo teisėją – Prezidento dekretu arba 2) sudėtingesniu būdu – šiems teisėjams galima taikyti apkaltos procesą Seime. Tuo tarpu Lenkijos Konstitucija apkaltos proceso atleisti teisėjams nenumato. 3. Lietuvos Konstitucinis Teismas ir Lenkijos Konstitucinis Tribunolas plačiąja prasme priklauso teisminei valdžiai, o šių konstitucinės priežiūros institucijų funkcijos iš esmės yra labai panašios, visgi, pagrindinis skirtumas galėtų būti tas, kad į Lenkijos Konstitucinį Tribunolą dėl teisės aktų abstrakčios konstitucinės kontrolės turi teisę kreiptis daug platesnis subjektų ratas nei į Lietuvos Konstitucinį Teismą. Iš kitos pusės, Lenkijos Konstitucinis Tribunolas neturi kompetencijos teikti išvadų dėl pareigūnų veiksmų, kuriems pradėtas apkaltos procesas bei dėl rinkimų įstatymų pažeidimų. Pagaliau, pagal ordinarinę teisę bent vienas Lenkijos Konstitucinio Tribunolo narys ex officio eina ir Lenkijos Vyriausiosios rinkimų komisijos nario pareigas. 4. Nors Lenkijos Konstitucijoje Nacionalinei Teismų Tarybai yra skirtas gana didelis dėmesys, tačiau šiuo metu Lietuvos Teisėjų Tarybos sprendimai turi didesnį konstitucinį svorį (nei Lenkijos Nacionalinės Teismų Tarybos), nes jos neigiamas patarimas dėl teisėjų skyrimo ar atleidimo įpareigoja Lietuvos Respublikos Prezidentą neskirti ar neatleisti teisėjo. Be to, pagal Lietuvos Respublikos Teismų įstatymą, Lietuvos Teisėjų Tarybos nariais gali būti tik teisėjai, kurių didžioji dalis yra renkama Visuotiniame teisėjų susirinkime, tuo tarpu Lenkijos Teismų Tarybos nariais gali būti ne tik teisėjai, be to, teisėjai į šias pareigas Lenkijoje nėra renkami pačios teisminės valdžios, o skiriami politikų.
Artykuł ma na celu analizę podobieństw i różnic Konstytucji Republiki Litewskiej z 1992 r. i Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r., związanych ze statusem konstytucyjnym władzy sądowniczej. Artykuł składa się z trzech części: I. miejsce władzy sądowniczej w konstytucjach Polski i Litwy, II. litewski Sąd Konstytucyjny i polski Trybunał Konstytucyjny oraz III. specjalna instytucja sędziowska zgodnie z Konstytucją Litwy oraz Krajowa Rada Sądownictwa zgodnie z Konstytucją Polski. Z przeprowadzonego badania wynika, że status konstytucyjny władzy sądowniczej w obu konstytucjach jest w dużej mierze podobny, można jednak wyodrębnić wskazane poniżej różnice i dokonać następujących uogólnień: 1. Konstytucja Polski przewiduje sądy wojskowe, które rozpoznają sprawy karne przeciwko funkcjonariuszom Ministerstwa Obrony Narodowej, podczas gdy Konstytucja Litwy nie przewiduje takich sądów. Ponadto, Konstytucja Polski określa dwa rodzaje organów sądowych: sądy i trybunały, w tym Trybunał Konstytucyjny. Tymczasem Konstytucja Litwy nie przewiduje trybunału, a instytucją nadzoru konstytucyjnego jest Sąd Konstytucyjny. 2. Konstytucja Litwy zakłada podwójny sposób odwoływania sędziów sądów wyższych instancji po uznaniu, że swoimi działaniami sprzeniewierzyli się godności sędziego: 1) sędzia Sądu Najwyższego może zostać odwołany uchwałą Sejmu, a sędzia sądu apelacyjnego – dekretem Prezydenta lub 2) sędziowie tych sądów mogą podlegać procedurze impeachmentu przed Sejmem. Tymczasem Konstytucja Polski nie przewiduje odwołania sędziów w drodze impeachmentu. 3. Sąd Konstytucyjny na Litwie i Trybunał Konstytucyjny w Polsce w szerokim sensie stanowią część władzy sądowniczej. Funkcje tych organów nadzoru konstytucyjnego są w zasadzie bardzo podobne, główna zaś różnica polega na tym, że znacznie szerszy krąg podmiotów ma prawo zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego w Polsce niż do Sądu Konstytucyjnego na Litwie o abstrakcyjną kontrolę konstytucyjną aktów prawnych. Z drugiej strony, Trybunał Konstytucyjny w Polsce nie ma kompetencji do składania opinii dotyczących działań funkcjonariuszy, wobec których wszczęto procedurę impeachmentu oraz w sprawie naruszeń ustaw o ordynacji wyborczej. Wreszcie, zgodnie z prawem powszechnym co najmniej jeden członek Trybunału Konstytucyjnego w Polsce ex officio jest jednocześnie członkiem Państwowej Komisji Wyborczej. 4. Chociaż w Konstytucji Polski Krajowej Radzie Sądownictwa poświęcono dość dużo uwagi, to jednak w chwili obecnej uchwały Litewskiej Rady Sądownictwa mają większą wagę konstytucyjną (w porównaniu z Krajową Radą Sądownictwa), ponieważ jej negatywna opinia w sprawie powołania lub odwołania sędziów jest wiążąca dla Prezydenta Republiki Litewskiej. Ponadto, zgodnie z Ustawą Republiki Litewskiej o Sądach, tylko sędziowie, z których większość jest wybierana przez Walne Zgromadzenie Sędziów, mogą być członkami Litewskiej Rady Sądownictwa, podczas gdy nie tylko sędziowie mogą być członkami Krajowej Rady Sądownictwa w Polsce, ponadto sędziowie na to stanowisko w Polsce nie są wybierani przez przedstawicieli władzy sądowniczej, ale są powoływani przez polityków.
The article is intended to analyze similarities and differences of the 1992 Lithuanian Constitution and the 1997 Polish Constitution regarding the constitutional status of the judiciary. The article consists of three parts: I. The place of judicial power in the Polish and Lithuanian constitutions, II. Lithuanian Constitutional Court and Polish Constitutional Tribunal and III. A special institution of judges under the Constitution of Lithuania and the National Judicial Council under the Constitution of Poland. At the end of the article following differences are to be distinguished: 1. The Polish Constitution mentions military courts, while in Lithuania they do not exist. In addition, the Polish Constitution provides for two types of judicial authorities: courts and tribunals, including the Constitutional Tribunal, meanwhile, the Lithuanian Constitution include only courts. 2. The Constitution of Lithuania provides for two methods of dismissal of judges of the Supreme Court, when they discredit the name of a judge: 1) by the resolution of the Seimas and 2) under impeachment proceedings. Meanwhile, the Polish Constitution does not mention the impeachment proceedings for dismissal of judges. 3. The Constitutional Court of Lithuania and the Constitutional Tribunal of Poland in broader sense belong to the judiciary, and the functions of these institutions are very similar, however, the main difference could be that there are more subjects to address the Polish Constitutional Tribunal than to the Lithuanian Constitutional Court. On the other hand, the Polish Constitutional Tribunal has no jurisdiction to rule on the actions of officials under impeachment and on violations of electoral laws. Finally, under ordinary law, at least one member of the Polish Constitutional Tribunal ex officio is also a member of the Polish Central Electoral Commission. 4. Although the Polish Constitution pays considerably more attention to the National Judicial Council, currently the decisions of the Lithuanian Judicial Council have a greater constitutional weight (than the Polish National Judicial Council), as its negative advice on the appointment or dismissal obliges the President of the Republic. In addition, according to the Law on Courts of the Republic of Lithuania, only judges, the majority of whom are elected by the General Assembly of Judges, may be members of the Lithuanian Judicial Council, while some members of the Polish Judicial Council are not members of judiciary, including those, appointed by politicians.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica; 2020, 93; 5-24
0208-6069
2450-2782
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Standards for Review of the Concept of a “National Court” in EU Law
Wzorce kontroli pojęcia „sądu krajowego” w prawie unijnym
Autorzy:
Grądzka, Ilona
Krzysztofik, Edyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31344078.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Court of Justice
Polish Constitutional Tribunal
principle of judicial independence
national courts
Trybunał Sprawiedliwości
Trybunał Konstytucyjny
zasada niezawisłości sędziowskiej
sądy krajowe
Opis:
The aim of the article is to demonstrate the evolutionary approach of the Court of Justice to the criteria for review of the concept of a court within the meaning of EU law. It has been shown that there are three basic standards used by the Court in this area. The first one is an examination of the premises developed as part of the procedure of a question referred to for a preliminary ruling, which includes functional and systemic premises. The second one is based on Article 47 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union, which specifies three premises: independence, impartiality and establishment of a court by statute. The third standard of control indicated by the Court of Justice in the judgment in case C-64/16 is of a different nature. It has been applied to reforms of the justice system in the Member States and is based on the combined interpretation of three provisions: Article 2, Article 4 (2) and Article 19 (1) of the Treaty on European Union. The indicated standard was the cause of a lively discussion initiated by the constitutional tribunals of the Member States (the case of Poland and Romania). In principle, they do not question the right of the Court of Justice to review the concept of a court under the first and second standard. However, in relation to the reforms of the justice system, they emphasize their own competence, which is granted to them by their national constitutions. It should be noted that the fundamental problem that appears in the jurisprudence of both the Polish Constitutional Tribunal and the Court of Justice is the protection of primacy of the constitution and irrefutability of the judgments of constitutional tribunals by the Court of Justice.
Celem artykułu jest wykazanie ewolucyjnego podejścia Trybunału Sprawiedliwości (TS) do kryteriów kontroli pojęcia sądu w rozumieniu prawa unijnego. Wykazano, że wykształciły się trzy zasadnicze wzorce, z jakich korzysta Trybunał w tym obszarze. Pierwszy z nich to badanie przesłanek wypracowanych w ramach pytania prejudycjalnego, które obejmuje przesłanki funkcjonalne i ustrojowe. Drugi opiera się na art. 47 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej, który wskazuje trzy przesłanki: niezawisłość, bezstronność oraz powołanie sądu na mocy ustawy. Odmienny charakter ma trzeci wzorzec kontroli, jaki wskazał TS w wyroku w sprawie C-64/16. Został on zastosowany do reform wymiaru sprawiedliwości w państwach członkowskich i opiera się na łącznej interpretacji trzech postanowień art. 2, art. 4 ust. 2 i art. 19 ust. 1 Traktatu o Unii Europejskiej. Wskazany wzorzec stał się przyczyną ożywionej dyskusji, jaką podjęły trybunały konstytucyjne państw członkowskich (sprawa Polski i Rumunii). Zasadniczo nie podważają one prawa TS do kontroli pojęcia sądu w ramach pierwszego i drugiego wzorca, natomiast w odniesieniu do reform wymiaru sprawiedliwości podkreślają własną kompetencję, jaką nadaje im konstytucja krajowa. Należy zauważyć, że podstawowym problemem, jaki zarysowuje się w orzecznictwie polskiego Trybunału Konstytucyjnego oraz TS jest ochrona prymatu konstytucji oraz niepodważalność przez TS wyroków trybunałów konstytucyjnych.
Źródło:
Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 5; 143-161
1731-6375
Pojawia się w:
Studia Iuridica Lublinensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Śmierć w starych dekoracjach
Death in old decorations
Autorzy:
Stępień, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498921.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
Tematy:
Polish constitutional crisis
constitutional court
judicial independence
democratic transition
Opis:
The text is a short commentary to Kamil Joński’s article entitled "Court of Peers – Political economy behind the triumph and crisis of Polish Constitutional Court", published in this issue of “The Voice of Law”. The author presents his views on the functioning of the Constitutional Court, referring to his own experiences as a Judge and the President of the Constitutional Court.
Źródło:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2020, 3, 1(5); 229-231
2657-7984
2657-800X
Pojawia się w:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Sąd rozjemczy – triumf i kryzys Trybunału Konstytucyjnego z perspektywy ekonomii politycznej
A Court of Peers – Political economy behind the triumph and crisis of the Polish Constitutional Court
Autorzy:
Joński, Kamil
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498857.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów
Tematy:
Trybunał Konstytucyjny
niezależność i niezawisłość sędziowska
polski kryzys konstytucyjny 2015 r.
transformacja ustrojowa
Polish constitutional crisis
constitutional court
judicial independence
democratic transition
Opis:
Pozycja ustrojowa TK była najwyższa (w kategoriach aktywizmu i legitymizacji) w pierwszych latach transformacji, kiedy wydawał się najbardziej zagrożony. Z kolei istotny kryzys sądownictwa konstytucyjnego nastąpił ćwierć wieku od przemian ustrojowych, gdy demokracja konstytucyjna wydawała się silna i dobrze zakorzeniona. Aby wyjaśnić tę sprzeczność, w tekście zaproponowano trzy modele pozycji ustrojowej sądu konstytucyjnego, uwzględniające perspektywę ekonomii politycznej. Pierwszy, „sądu rozjemczego”, zakłada polityczną selekcję sędziów w celu zapewnienia reprezentacji różnych wrażliwości ideologicznych oraz konsensualny styl orzekania. Drugi, „Izby Konstytucyjnej SN”, zakłada odpolityczniony system nominacji, neguje znaczenie wrażliwości ideologicznych i zachęca do zgłaszania zdań odrębnych. Trzeci, „Trzeciej Izby Parlamentu”, oznacza rozmontowanie sądownictwa konstytucyjnego, gdyż polityczna selekcja sędziów przekształca sąd w kolejną instytucję większościową realizującą cele partyjne. Negocjowana natura polskiej transformacji ustrojowej stworzyła zapotrzebowanie na instytucje pełniącą funkcje „sądu rozjemczego”, tym samym wzmacniając legitymizację TK wśród polityków i zniechęcając ich od ataków na jego niezależność. Fundamentalne zmiany na scenie politycznej obserwowane po 2005 r. – osłabienie formacji postkomunistycznej i podział sceny między dwa ugrupowania postsolidarnościowe, kierowane przez nową generację liderów – zburzyły ten konsensus i zaowocowały erozją pozycji ustrojowej do „Trzeciej Izby Parlamentu”.
The Constitutional Court was at its strongest (in terms of activism and legitimacy) at the early stages of democratic transition, at the very moment when it was expected to be the most vulnerable. An effective end of the constitutional adjudication came quarter a century after the regime change, when constitutional democracy appeared strong and well-entrenched. To explain this puzzle, this paper proposes three political-economy models of the Constitutional Court’s position. First – ‘the court of peers’ – assumes political selection of constitutional judges to provide representation of ideological sensitivities, and largely consensual decision-making inside the Court. Second – ‘the Constitutional Chamber of the Supreme Court’ – assumes de-politicized selection procedures, downplays ideological sensitivities and encourages dissent. Third – called the ‘Third Chamber of the Parliament’ – amounts to the dismantling of the constitutional adjudication, as political selection of constitutional judges transforms the Court in yet another majoritarian institution pursuing party goals. It is argued, that the negotiated nature of the Polish transition created demand for ‘the court of peers’ type of an institution, thereby fostering Constitutional Court legitimacy among politicians and restraining them from assaults on its independence. However, a fundamental shift in the political landscape observed in 2005 – diminishing of the post-communist formation and the ascent of two post-Solidarity parties led by the new generation of leaders – shattered this consensus and resulted in the Constitutional Court’s erosion towards the ‘Third Chamber of the Parliament’.
Źródło:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2020, 3, 1(5); 70-102
2657-7984
2657-800X
Pojawia się w:
Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Projekt stanowiska Sejmu w sprawie o sygn. akt K 27/12
Sejm’s draft position on the case ref. no. K 27/12
Autorzy:
Gromek, Zbigniew
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/11543582.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych
Tematy:
Constitutional Tribunal
common court
Polish Constitution
Opis:
The opinion presents Sejm’s draft position in the proceedings before the Constitutional Tribunal concerning constitutionality of the procedure for the creation of common and military courts (Ref. No. K 27/12). A group of Deputies and the National Council of the Judiciary, initiating the proceedings, challenged the transfer to create and dissolve common and military courts to – respectively – the Minister of Justice and Minister of National Defence. In the Sejm’s view, the procedure for creation common courts does not infringe constitutional standards, but the provision authorising the creation of military courts does not comply with the Constitution due to the lack of necessary guidelines.
Źródło:
Zeszyty Prawnicze BAS; 2013, 1(37); 231-259
1896-9852
2082-064X
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze BAS
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Les Sources du droit d’après la jurisprudence du Tribunal Constitutionnel. Les lois et règlement
Autorzy:
Kruk, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43462753.pdf
Data publikacji:
1990-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
sources of law
Polish Constitutional Court
Źródło:
Droit Polonais Contemporain; 1990, 3-4(87-88); 45-57
0070-7325
Pojawia się w:
Droit Polonais Contemporain
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Le contrôle de la constitutionnalité du droit: modèle polonais
Autorzy:
Gwiżdż, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43463662.pdf
Data publikacji:
1986-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
science polonaise du droit
Constitution
problèmes constitutionnels
constitutional control
constitutionalism
constututional law
Constitution of the Polish People's Republic (1952)
Polish Constitutional Court
Źródło:
Droit Polonais Contemporain; 1986, 1-2(69-70); 5-20
0070-7325
Pojawia się w:
Droit Polonais Contemporain
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La Pologne: la Constitution, la cour constitutionnelle et les inquiétudes de l’opinion internationale. Polska: Konstytucja, Trybunał Konstytucyjny i obawy opinii miedzynarodowej
Poland: The constitution, the Constitiutional Tribunal and the anxiety of the international opinion
Autorzy:
Kruk, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2005113.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Tematy:
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
polskie sądownictwo konstytucyjne
kryzys konstytucyjny w Polsce 2015–2016
Trybunał Konstytucyjny
opinia międzynarodowa o polskim Trybunale Konstytucyjnym
ustawy o Trybunale Konstytucyjnym RP
sędzia TK
orzecznictwo TK
Constitution of the Republic of Poland
Constitutional Court
Polish constitutional law
constitutional crisis in Poland 2015–2016
Act on the Constitutional Court of the Republic of Poland
Judge of the Constitutional Court
case law of Constitutional Court
Opis:
Inspiracją i tłem dla podjętych w artykule rozważań były wydarzenia, jakie miały miejsce w Polsce w latach 2015/2016 r., związane z wielokrotnym podejmowaniem przez nową większość parlamentarną zmian w zakresie składu, trybu postępowania i podstaw prawnych sądownictwa konstytucyjnego (ustawy o Trybunale Konstytucyjnym). Artykuł omawia trzy główne wątki funkcjonowania w Polsce Trybunału Konstytucyjnego (TK). Pierwszy ukazuje jego genezę, jeszcze w okresie realnego socjalizmu (1982), co jest o tyle istotne, że jego ówczesna koncepcja, mimo konstytucyjnej deklaracji o niezawisłości sędziów, zakładała pewien stopień jego pozostawania pod „nadzorem” parlamentu (czyli hegemonicznej partii politycznej), co tym bardziej uwrażliwia na wszelkie analogiczne przejawy politycznej interwencji już w państwie demokratycznym. Pokazuje też, jak mimo to TK umiał w tamtym czasie zdobyć niezależność i utrwalić swój autorytet, a także jak ukształtowała ten organ – już zaliczony do władzy sądowniczej – Konstytucja RP z 1997 r. Drugi wątek przedstawia w skrócie „kronikę wydarzeń”, w tym pięć kolejnych ustaw (nowelizacji lub nowych ustaw o TK) i sposób, w jaki usiłują one, nawet niekiedy fortelem prawniczym, zmienić na politycznie „korzystniejszy” skład tego sądu, zablokować jego swobodę orzekania lub unieważnić wyrok, z ostatecznym uchwaleniem trzech nowych ustaw: o organizacji i trybie postępowania przed TK oraz statusie sędziów TK (a także ustawę zawierającą przepisy wprowadzające), których negatywne konsekwencje pojawiają się na bieżąco. Równolegle ukazano opinie instytucji międzynarodowych (Komisji Weneckiej, Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej) zaniepokojonych sytuacją w Polsce z punktu widzenia europejskich standardów rule of law. Trzeci wątek dotyczy kwestii może najważniejszej, a mianowicie konsekwencji doktrynalnych i konstytucyjnych oraz problemów, jakich polskiej nauce prawa konstytucyjnego oraz praktyce konstytucyjnej i politycznej wydarzenia te przysporzą.
The events that took place in Poland 2015 and 2016, concerning the actions taken by the new parliamentary majority, including changes in the composition, procedure and legal basis of the Constitutional Court (Constitutional Court Act) were an inspiration to the reflections presented in this paper. Discussed in the paper are three main points of the functioning of the Constitutional Tribunal (CT) in Poland. The first outlines the genesis of CT, starting with the period of real socialism (1982). This is quite important as the original concept of CT, despite the constitutional declaration of independence of the judges, assumed some degree of parliamentary supervision (i.e. a hegemonic political party). The text also describes how CT at the time able was to achieve independence and consolidate its authority, illustrating how this body – already included in the judiciary – was constituted in the Constitution of the Republic of Poland in 1997. The second point consists of a short chronicle of events, including the adoption of the five successive legal acts (amendments or new Constitutional Court Acts), and the way in which attempts were made, sometimes even by legal tricks, to change the composition of this court to a politically more favourable and to block its freedom or to revoke the court’s ruling. With the final passing of three new laws on the organisation and the procedure of the Constitutional Tribunal and the status of its judges, whose negative consequences continue to appear. At the same time, international institutions (the Venice Commission, the European Parliament and the European Commission) announced their opinions, expressing concern about the situation in Poland from the point of view of European standards of Rule of Law. The third point touches probably the most important issue – the doctrinal and constitutional consequences, as well as the problems brought by these events to the Polish constitutional law science and the constitutional and political practice.
Źródło:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem; 2017, 9, 1; 32-62
2080-1084
2450-7938
Pojawia się w:
Krytyka Prawa. Niezależne Studia nad Prawem
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Konstytucyjne granice stosowania przymusu bezpośredniego względem oskarżonego. Uwagi na tle orzecznictwa TK i ETPCz
Autorzy:
Anna, Sikora,
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/902594.pdf
Data publikacji:
2017-09-12
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
Tematy:
criminal proceedings
accused
judicature
direct coercion
Polish Constitutional Tribunal
European Court of Human Rights
postępowanie karne
oksarżony
orzecznictwo
przymus bezpośredni
Trybunał Konstytucyjny
Europejski Trybunał Praw Człowieka
Opis:
The aim of the article is to present issues concerning the use of direct coercion against the accused. Indication of the basis and methods of the use of direct coercion in the criminal proceedings is extremely important, because of the values in which coercion measures interfere. Regulations which are going to be discussed during the dilatation consists legal rules defined by the Polish Constitutional Tribunal and the European Court of Human Rights.
Źródło:
Studia Iuridica; 2017, 69; 115-129
0137-4346
Pojawia się w:
Studia Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Key European Communities and European Union treaties and accord in the case law of the German and the Polish Constitutional Tribunals
Traktaty założycielskie Wspólnot i Unii Europejskiej w orzecznictwie niemieckiego oraz polskiego Trybunału Konstytucyjnego
Autorzy:
Bainczyk, Bainczyk
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/505767.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
German Federal Consitutional Court
Polish Constitutional Court
founding treaties of the EU
Schengen method
Federalny Trybunał Konstytucyjny RFN
Trybunał Konstytucyjny RP
traktaty założycielskie UE
metoda schengeńska
Opis:
This article examines the legal nature of the foundation treaties of the EC and the EU from the point of view of the Polish and the German Constitutional Tribunals. Neither the Polish Constitution nor the German Basic Law does determine in explicit terms the legal status of the foundation treaties. The recognition of the legal nature of those treaties by national constitutional tribunals has far-reaching legal and political consequences whose signifi cance is hard to overestimate. The adoption by a constitutional court of a specifi c legal qualifi cation of the foundation treaties not only determines their position in the system of national law but also enshrines a set of formulas with a lasting infl uence on the relations between a member state and the EU. And last but not least the qualifi cation infl uences the position of a national constitutional tribunal within the European community of constitutional courts, especially in connection with the question which tribunal has the last word in the European constitutional conversations. This analysis, based on the case law of the German BVG and the Polish TK, focuses on those highly signifi cant formulas and statements that deal, fi rstly, with legal aspects of the EC and EU foundation treaties and, secondly with legal aspects of international agreements concluded within the European Union in accordance with the “Schengen intergovernmental method”.
Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza charakteru prawnego podstaw funkcjonowania WE i UE, a więc traktatów założycielskich z punktu widzenia polskiego oraz niemieckiego Trybunału Konstytucyjnego. Zarówno w Konstytucji RP, jak i w Ustawie Zasadniczej RFN nie został określony expressis verbis charakter prawny traktatów założycielskich, a nastąpiło to w drodze twórczej wykładni prawa, dokonywanej przez trybunały konstytucyjne. Określenie charakteru prawnego tychże traktatów przez trybunały konstytucyjne ma nie tylko dalekosiężne konsekwencje prawne, ale także polityczne. Przyjęcie określonej kwalifi kacji prawnej traktatów założycielskich nie tylko determinuje ich miejsce w systemie prawa krajowego, ale także zasadniczo wpływa na relacje pomiędzy danym państwem członkowskim a UE. Last but not least kwalifi kacja ta wpływa również na pozycję samego trybunału konstytucyjnego w ramach europejskiej wspólnoty sądów konstytucyjnych, a także jest istotna z punktu wskazania, który trybunał ma „ostatnie słowo” w konwersacjach konstytucyjnych w Europie. W artykule analizie poddane zostały wybrane, najważniejsze tezy z orzecznictwa FTK, a następnie polskiego TK, dotyczące charakteru prawnego traktatów stanowiących podstawę prawną integracji europejskiej, a także umów międzynarodowych zawieranych w ramach metody „schengeńskiej”.
Źródło:
Krakowskie Studia Międzynarodowe; 2017, 4; 13-34
1733-2680
2451-0610
Pojawia się w:
Krakowskie Studia Międzynarodowe
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Die Antwort der Katholischen Kirche auf die Frage der Personen mit lebensverkürzenden Erkrankungen im Licht des Schreibens der Glaubenskongregation Samaritanus bonus und im Kontext des Urteils des polnischen Verfassungsgerichts vom 22.10.2020
Stanowisko Kościoła katolickiego wobec osób z wadami letalnymi w świetle dokumentu Samaritanus bonus kongregacji nauki wiary w kontekście wyroku polskiego Trybunału Konstytucyjnego z 22 października 2020 r.
Response of the Catholic Church to the Issue of Persons With Pathologies “Incompatible With Life” in Light of Document of the Congregation for the Faith Samaritanus bonus and in Context of the Decision of the Polish Constitutional Court of Oct 22, 2020
Autorzy:
Kuciński, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1706507.pdf
Data publikacji:
2021-07-12
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wady letalne
aborcja
Samaritanus bonus
polski Trybunał Konstytucyjny
osoba
“incompatible with life”
abortion
Polish Constitutional Court
person
Opis:
Wyrok polskiego Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 2020 r. w sprawie niezgodności z konstytucją przesłanki o ciężkim i nieodwracalnym uszkodzeniu płodu jako wskazania do aborcji wywołał gwałtowne protesty. W centrum sporu znajduje się postępowanie w przypadku wad letalnych, które dla wielu są niedopuszczalnym złem i powodem do aborcji. W przeciwieństwie do tego Kościół od zawsze staje na gruncie bezwarunkowego szacunku dla życia każdego człowieka. Wychodząc od wspomnianego wyroku Trybunału, niniejszy artykuł dotyczy etycznego zbadania kwestii osób z chorobami letalnymi w świetle nowego dokumentu Kongregacji Nauki Wiary Samaritanus bonus, a także w szerszej perspektywie − dotychczasowego nauczania Kościoła. Das Urteil des polnischen Verfassungsgerichts vom 22.10.2020 bzgl. der Nichtkonformität der embryopatischen Indikation zur Abtreibung mit der Verfassung hat heftige Proteste ausgelöst. Im Zentrum der Auseinandersetzung befindet sich der Umgang mit lebensverkürzenden Erkrankungen, die für viele ein unannehmbares Übel und einen Grund für Abtreibung darstellen. Demgegenüber steht die Kirche seit jeher auf dem Boden des voraussetzungslosen Respekts vor dem Leben einer jeden menschlichen Person. Im folgenden Artikel geht es darum, im Ausgang vom polnischen Gerichtsurteil der Frage der Personen mit lebensverkürzenden Krankheiten ethisch nachzugehen, und zwar im Lichte eines neuen Dokuments der Glaubenskongregation Samaritanus bonus sowie in weiterer Perspektive der bisherigen kirchlichen Lehrverkündigung.
Das Urteil des polnischen Verfassungsgerichts vom 22.10.2020 bzgl. der Nichtkonformität der embryopatischen Indikation zur Abtreibung mit der Verfassung hat heftige Proteste ausgelöst. Im Zentrum der Auseinandersetzung befindet sich der Umgang mit lebensverkürzenden Erkrankungen, die für viele ein unannehmbares Übel und einen Grund für Abtreibung darstellen. Demgegenüber steht die Kirche seit jeher auf dem Boden des voraussetzungslosen Respekts vor dem Leben einer jeden menschlichen Person. Im folgenden Artikel geht es darum, im Ausgang vom polnischen Gerichtsurteil der Frage der Personen mit lebensverkürzenden Krankheiten ethisch nachzugehen, und zwar im Lichte eines neuen Dokuments der Glaubenskongregation Samaritanus bonus sowie in weiterer Perspektive der bisherigen kirchlichen Lehrverkündigung.
The decision of the Polish Constitutional Court of 22.10.2020 regarding the non-conformity of the embryopathic indication for abortion with the constitution has triggered severe protests. At the center of the controversy is the handling of pathologies “incompatible with life”, which for many represent an unacceptable evil and a reason for abortion. In contrast, the Church has always stood on the ground of unconditional respect for the life of every human person. In the article, starting from the court decision the question of persons with pathologies “incompatible with life” is examined ethically in the light of a new document of the Congregation for the Doctrine of the Faith, Samaritanus bonus, as well as in the broader perspective of the magisterial teaching to date.
Źródło:
Roczniki Teologiczne; 2021, 68, 3; 41-56
2353-7272
Pojawia się w:
Roczniki Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Demonstracyjne okazywanie lekceważenia w miejscu publicznym Narodowi Polskiemu, Rzeczypospolitej Polskiej lub jej konstytucyjnym organom a wolność wyrażania poglądów
Autorzy:
Gołda-Sobczak, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2216259.pdf
Data publikacji:
2015-06-30
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Misdemeanor
the Polish Nation
the Republic of Poland
the constitutional authorities of the Republic of Poland
disregard
insult
freedom of speech
public debate
axiology of the European Court of Human Rights
wykroczenie
Naród Polski
Rzeczpospolita Polska
konstytucyjne organy Rzeczypospolitej lekceważenie
znieważenie
wolność słowa
debata publiczna
aksjologia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Opis:
Public manifestation of disregard for the Polish nation, the Republic of Poland and its constitutional authorities is a misdemeanor. Such disregard is not within the scope of the freedom of public debate. Such disregard is not within the concept of insult.
Źródło:
Themis Polska Nova; 2015, 1(8); 168-188
2084-4522
Pojawia się w:
Themis Polska Nova
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Conformity of the Act on the Polish Card with International Law from the Perspective of the Constitutional Court of Belarus
Autorzy:
Burek, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/706700.pdf
Data publikacji:
2020-10-26
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
Constitutional Court of Belarus
consular law
kin-minorities
Pole’s Card
Polish Card
Venice Commission
Opis:
With the Act on the Polish Card Poland followed the pattern of some European states (mostly Central and Eastern European ones) of enacting specific domestic legislation conferring special treatment and benefits to persons who are recognized as its kin-minorities. The most important analysis of this phenomenon from the perspective of international law was the 2001 Venice Commission’s report entitled “Report on the Protection of National Minorities by their Kin-State.” The Polish legislation was adopted in 2007, so for obvious reasons it was not considered by the Venice Commission. However, a rather unexpected and unusual examination of the Polish kin-state legislation from the perspective of international law came from Belarus. The Constitutional Court of the Republic of Belarus (CCRB) conducted a comprehensive examination of the Act on the Polish Card in 2011. The main aim of this article is to present and comment on the reasoning of the CCRB. Beginning with the broader context, this article starts with a presentation of the origins and a short description of the Act on the Polish Card, followed by a discussion of why the Polish Card and other kin-state legislation instruments are topics of concern in international law. The main part of the article is devoted to the presentation and assessment of the 2011 CCRB decision on the Act on the Polish Card. The author’s assessment confirms at least some of the concerns put forward by the CCRB, i.e., that both the Act on the Polish Card and the practice based on it contradict some norms and principles of international law, namely the principle of territorial sovereignty, the norms of consular law, and several bilateral treaties in force between these two states. Bearing in mind that despite those concerns more than a quarter-million Polish Cards (also sometimes called Pole’s Cards) have been issued so far by the Polish authorities, the article ends with a discussion of why such a prolonged nonconformity with international law is possible.
Źródło:
Polish Yearbook of International Law; 2019, 39; 187-207
0554-498X
Pojawia się w:
Polish Yearbook of International Law
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies