Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Polish Army" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 354
Tytuł:
„Drogi Stefku…” Historia współpracy Stefana Sumleta, żołnierza Polskich Kompanii Wartowniczych przy armii amerykańskiej, z komunistycznym aparatem bezpieczeństwa. Studium przypadku
"Dear Stefek..." The Story of the Collaboration between Stefan Sumlet, a Soldier in the Polish Guard Companies of the US Army, and the Communist Security Apparatus. A Case Study
Autorzy:
Benken, Przemysław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20274186.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Polish Guard Companies of the US Army
Cold War
Federal Republic of Germany
Polskie Kompanie Wartownicze przy armii amerykańskiej
zimna wojna
Republika Federalna Niemiec
Opis:
Komunistyczny aparat bezpieczeństwa interesował się w sposób szczególny rozpracowaniem Polskich Kompanii Wartowniczych przy armii amerykańskiej. Oprócz pozyskiwania ogólnych informacji na temat struktury organizacyjnej tych jednostek i ich rozlokowania zwracano uwagę na konieczność ustalenia personaliów osób w nich służących (m.in. oficerów i podoficerów), którzy mogli prowadzić działalność wywiadowczą przeciwko PRL. Należało to osiągnąć przy pomocy przebywających w kraju krewnych żołnierzy kompanii wartowniczych, repatriantów oraz „uciekinierów”, którzy zdecydowali się na powrót do kraju. Ważnym aspektem rozpracowania Polskich Kompanii Wartowniczych było posługiwanie się tajnymi współpracownikami poza granicami PRL. Kontroli operacyjnej mieli nadto podlegać krewni i znajomi byłych wartowników. Celem niniejszego artykułu było przedstawienie studium przypadku ilustrującego utrzymywanie przez struktury Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL w latach 1959–1968 kontaktu z tajnym współpracownikiem działającym w RFN – podoficerem Polskich Kompanii Wartowniczych przy armii amerykańskiej Stanisławem Sumletem.
The Communist security apparatus took a special interest in uncovering the Polish Guard Companies of the US Army. In addition to obtaining general information on the organisational structure of these units and their location, attention was drawn to the need to establish the identities of those serving in them (including officers and non-commissioned officers), who might have carried out intelligence activities against the Polish People’s Republic. This had to be achieved with the help of the relatives of the soldiers of the guard companies who were in the country, repatriates and ‘fugitives’ who had decided to return to the country. An important aspect of the uncovering of the Polish Guard Companies was the use of secret collaborators outside the borders of the Polish People’s Republic. In addition, relatives and friends of former guards were to be subject to operational control. The aim of this article was to present a case study illustrating the maintenance by the structures of the Ministry of the Interior of the Polish People’s Republic, between 1959 and 1968, of contact with a secret collaborator operating in Germany, Stanisław Sumlet, a non-commissioned officer in the Polish Guard Companies of the US Army.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2022, 20; 426-462
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Incydent” w Stopnicy 9 września 1939 roku - między zbrodnią sądową a egzekucją
Autorzy:
Bębnik, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/601852.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
wojna obronna 1939 r.
zbrodnia wojenna
Stopnica
Wojsko Polskie
Wehrmacht
płk Stanisław Kalabiński
defensive war of 1939
war crime
Polish Army
Col. Stanisław Kalabiński
Opis:
Artykuł traktuje o jednym z epizodów walk Armii „Kraków” we wrześniu 1939 r. Wojska agresora popełniały na ziemiach polskich liczne zbrodnie wojenne, ale rażącego złamania prawa wojennego dopuściła się także strona polska. Artykuł prezentuje jeden taki dobrze udokumentowany przypadek - małopolskiego miasteczka Stopnica. The article deals with one of the episodes of the fight put up by the „Kraków” Army in September 1939. The German troops committed many war crimes in the Polish lands, but also the Polish side was responsible for gross violations of martial law. The article presents one of such cases - a well-documented case of the town of Stopnica in Little Poland.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2018, 125, 1
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Jest czas wojny i czas pokoju…” W jakich porach roku prowadzono najczęściej działania wojenne w Polsce średniowiecznej?
„There is a time of war and a time of peace…” In which times of the year, were the military activities carried out in the Middle Ages in Poland?
Autorzy:
Ptak, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/688722.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
dzieje wojskowości polskiej
wojny w średniowieczu
wojna a warunki naturalne
wojna a pogoda
Polska średniowieczna
Poland in the Middle Ages
history of Polish army
wars in the Middle Ages
a war and the natural conditions
a war and weather
Opis:
The military actions in the Middle Ages usually did not take long. During these actions their participants undertook the military expeditions to the enemy territory trying to defeat the enemies’ army in battle or to conquer its fortresses. The possessions of the enemy were than regularly despoiled and devastated. To realize these goals, the most convenient times of the year were chosen, by taking into account the natural conditions and the possibilities of the military functioning. For the Polish people and some of their adversaries, the best time for conducting the war was late Summer and early Autumn. At these times the most battles took place, as the favorable weather conditions and the greater possibilities to fulfil the supply requirements were used. Big armies took part in them, being often led by monarchs and carrying out their actions numerous weeks. Their duration was however limited by the worsening of the weather conditions in the Autumn months and the physical and material exhaustion of the army. Another period of the year, which was also used to carry out the military actions was Winter. The severity of the weather conditions was compensated by the facilitating of moving through the territory, even in the areas which were difficult to access in the remaining periods of the year, such as the water reservoirs, in particular big rivers. The military actions in Winter had a different character then those in Summer or Autumn; they lasted usually short and the smaller armies participated in them. In the remaining times of the year the armed battles, in which the Polish people participated, took place more seldom and were conditioned by exceptional circumstances.
Działania wojenne w średniowieczu trwały zazwyczaj krótko, w ich trakcie podejmowano zbrojne wyprawy na teren przeciwnika, dążąc do pokonania jego wojsk w bitwach lub zdobycia posiadanych przez niego twierdz, najczęściej ograbiano i dewastowano jego posiadłości. Do realizacji tych celów wybierano najdogodniejsze pory roku, uwzględniając panujące wówczas warunki naturalne i wynikające z nich możliwości militarnego funkcjonowania. Dla Polaków i niektórych ich przeciwników najlepszym czasem na prowadzenie wojen było późne lato i wczesna jesień. Wówczas też toczono najwięcej walk, korzystając ze sprzyjających warunków pogodowych i z większych niż w innych okresach możliwości zaspokojenia potrzeb aprowizacyjnych. Brały w nich udział duże armie, często pod dowództwem monarchów, prowadząc działania przez wiele tygodni. Ich długotrwałość była jednak ograniczona pogarszaniem się pogody w miesiącach jesiennych i wyczerpywaniem się sił uczestników. Innym okresem roku, także wykorzystywanym do prowadzenia akcji militarnych, była zima. Surowość warunków pogodowych była wówczas rekompensowana ułatwieniami w poruszaniu się w terenie trudno dostępnym w innych porach roku. Ułatwienia wynikały z zamarznięcia zbiorników wodnych, w tym także dużych rzek. Działania zbrojne w czasie zimowym miały inny charakter niż w okresie lata i jesieni, były zazwyczaj krótkotrwałe i uczestniczyły w nich mniejsze armie. W pozostałych porach roku walki orężne z udziałem Polaków również miały miejsce, zdarzały się jednak rzadziej i bywały uwarunkowane wyjątkowymi okolicznościami.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2018, 102; 11-30
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Konkurencja” dla Związku Walki Zbrojnej? Relacje Tajnej Armii Polskiej z ZWZ i misja por. Zygmunta K. Nowakowskiego
„Competition” for the Union of Armed Struggle? Relations between the Secret Polish Army and UAS and the mission of lieutenant Zygmunt K. Nowakowski
„Конкуренция” для Союза Вооружённой Борьбы. Отношения Тайной Польской Армии с СВБ и миссия поручика Зигмунта К. Новаковского
Autorzy:
Gałęzowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1921452.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
Tajna Armia Polska
Związek Walki Zbrojnej
Jan H. Włodarkiewicz
Zygmunt K. Nowakowski
Secret Polish Army
Union of Armed Struggle
Тайна Польская Армия
Союз Вооружённой Борьбы
Ян Х. Влодаркевич
Зигмунд К. Новаковский
Opis:
Prezentowany artykuł dotyczy zagadnienia związanego z kształtowaniem się konspiracji wojskowej w tej części Polski, która po wrześniu 1939 r. znalazła się pod okupacją niemiecką. Jego treść koncentruje się wokół problemu relacji Tajnej Armii Polskiej i Związku Walki Zbrojnej. Założona przez mjr. Jana H. Włodarkiewicza TAP (do jej najwybitniejszych oficerów należał Witold Pilecki) była jedną z niewielu organizacji konspiracyjnych, powstałych na początku okupacji, które spełniały kryteria pozwalające zaliczyć ją do wojskowych. Za taką była też uznawana przez dowództwo Służby Zwycięstwu Polski i ZWZ, które dążyło do scalenia jej z własnymi strukturami. Spotkało się to z oporem komendanta TAP, który planował nie tylko kontynuowanie samodzielnej działalności, lecz także uczynienie własnej organizacji ośrodkiem kierowniczym podziemnej siły zbrojnej. Jednym z dowodów usiłowania realizacji tego celu była nieudana misja adiutanta mjr. Włodarkiewicza – por. Zygmunta K. Nowakowskiego. Działania mjr. Włodarkiewicza nie przyniosły zamierzonego efektu, a TAP z czasem została scalona z ZWZ.
This article concerns an issue connected with the forming of military conspiracy in the part of Poland that, after September 1939 found itself under the German occupation. It is focused on the problem of the relation between the Secret Polish Army (SPA) and the Union of Armed Struggle (UAS). The SPA, which was established by major Jan H. Włodarkiewicz and one of whose most outstanding officers was Witold Pilecki, was one of few underground organizations created at the beginning of the occupation that fulfilled the criteria allowing to recognize them as military ones. It was recognized as such by the command of Polish Victory Service and Union of Armed Struggle, which aspired to merge it with its own structures. This intention met with the resistance of the SPA’s commander, who planned not only to continue the independent activity but also to turn his organization into the leading center of the polish underground armed forces. One of the evidences of this aspiration was the unsuccessful mission of major Włodarkiewicz’s adjutant – lieutenant Zygmunt K. Nowakowski. Major Włodarkiewicz’s activity did not bring about the intended effect and with time SPA was merged with UAS.
Представленная статья касается вопроса, связанного с возникновением подпольной военной организации в той части Польши, которая после сентября 1939 г. оказалась под немецкой оккупацией. Её содержание сконцентрировано вокруг проблемы взаимоотношений Тайной Польской Армии (ТПА) и Союза Вооружённой Борьбы (СВБ). Основанная майором Яном Х. Влодаркевичем ТПА (к самым выдающимся офицерам которой принадлежал Витольд Пилецкий) была одной из немногих подпольных организаций, возникших в начале оккупации, соответствовавших критериям, по которым её можно было отнести к военным. Таковой её признавало и руководство Службы Победы Польши и СВБ, которые старались объединить её с собственными структурами. Это встретило сопротивление коменданта ТПА, который планировал не только продолжить самостоятельную деятельность, но и превратить свою организацию в главный центр подпольных вооруженных сил. Одним из доказательств попытки реализации этой цели была неудавшаяся миссия адъютанта майора Влодаркевича – поручика Зигмунда К. Новаковского. Действия майора Влодаркевича не принесли желаемого эффекта, а ТПА со временем объединилось с СВБ.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2016, XVII (LXVIII), 4 (258); 47-72
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Kontrrewolucjonista i sabotażysta”. Major dr Franciszek Michał Amałowicz ps. „Tatar” – lekarz, oficer Wojska Polskiego i Armii Krajowej w obozach sowieckich
„Counter-revolutionary and Saboteur”. A Biography of Major Dr. Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” – Doctor, Officer of the Polish Army and Home Army
„Konterrevolutionär und Saboteur”. Major Dr. Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” – Arzt, Offizier der polnischen Armee und der Heimatarmee in sowjetischen Lagern
Autorzy:
Rogut, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23203165.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
GUPWI
Franciszek Michał Amałowicz ps. „Tatar”
lekarz
oficer
Wojsko Polskie
Armia Krajowa
II Rzeczypospolita
represje komunistyczne
aparat bezpieczeństwa
NKWD
obozy sowieckie
represje sowieckie
obozy kontrolno-filtracyjne
Stalinogorsk
więzień polityczny
GUŁag
Franciszek Michał Amałowicz „Tatar”
doctor
officer
Polish Army
Home Army
Second Polish Republic
communist repressions
security apparatus
NKVD
Soviet camps
Soviet repressions
control and filtration camps
political prisoner
GULAG
Arzt
Offizier
Polnische Armee
Heimatarmee
Zweite Polnische Republik
kommunistische Repressionen
Sicherheitsapparat
sowjetische Repressionen
Opis:
Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” urodził się 28 września 1903 r. we Lwowie. Jako 15-letni ochotnik walczył z Ukraińcami w 1918 r. w obronie swojego miasta, w wojnie polsko-bolszewickiej 1919–1920, a następnie 1921 r. w III powstaniu śląskim. Ukończył studia medyczne w Wojskowej Szkole Sanitarnej, a także pracował w Centralnym Instytucie Wychowania Fizycznego. Doktor wszechnauk medycznych, mjr WP w kampanii polskiej 1939 r., walczył z Niemcami w szeregach 55 Pułku Piechoty 14 Dywizji Piechoty Armii „Poznań”. W 1940 r. wstąpił w szeregi konspiracji Armii Krajowej (AK), a od listopada 1942 r. został dowódcą III Rejonu „Dęby” Obwodu „Obroża” (Rembertów) AK. 9 listopada 1944 r. jako ofiara sowieckich represji znalazł się w obozie specjalnym Głównego Zarządu Informacji Wojska Polskiego w Skrobowie koło Lubartowa, następnie został wywieziony do obozu jenieckiego Народный комиссариат внутренних дел (NKWD) nr 388 w Stalinogorsku (obecnie Nowomoskowsk), a później do obozu kontrolno-filtracyjnego NKWD nr 283 w Stalinogorsku. Skazany jako „szczególnie niebezpieczny przestępca” trafił jako więzień polityczny m.in. do Wiatskiego исправительно-трудовые лагеря (ITŁ), Obozu Specjalnego nr 1 Mineralny (Минеральный-Минлаг) w okolicach Inty, obozu Министерство внутренних дел (MWD) nr 476 w mieście Asbiest. Do Polski powrócił dopiero w 1954 r. Z początkiem 1970 r. mjr Amałowicz był rozpracowywany operacyjnie przez Służbę Bezpieczeństwa. Zmarł w Józefowie koło Warszawy 16 kwietnia 1975 r. w wieku 72 lat.
Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” was born on 28 September 1903, in Lviv. As a 15-year-old volunteer Amałowicz fought against the Ukrainians in 1918 in defence of his city, after which he participated in the Polish-Soviet War of 1919– 1920 and the Third Silesian Uprising in 1921. Amałowicz then studied medical science at the Sanitary Training Centre and the Central Institute of Physical Education, graduating in 1929. As a Doctor of Medical Science and a Major in the Polish Army he fought in the ranks of the 55th Infantry Regiment of the 14th Infantry Division of the „Poznań” Army during the Polish campaign of 1939 against the Germans. In 1940, he joined the Home Army (Armia Krajowa), and in November 1942, he became the commander of the 3rd region „Dęby” of the „Obroża” District (Rembertów). On 9 November 1944, as a victim of Soviet repression, he was sent to a special camp of the Main Directorate of Information of the Polish Army in Skrobowo near Lubartów, he was then deported to the Народный комиссариат внутренних дел (NKVD) POW camp No. 388 in Stalinogorsk (now Novomoskovsk), and later to the NKVD control and filtration camp No. 283 in Stalinogorsk. Convicted as a „particularly dangerous criminal”, he was sent to various camps as a political prisoner, including the correctional labour camp at Viatsky, Special Camp No. 1 Mineralny (Минеральный-Минлаг) near Inta, and camp No. 476 of the USSR Ministry of Internal Affairs in the city of Asbiest. He was returned to Poland in 1954. At the beginning of 1970, Major Amałowicz was operationally investigated by the Security Service. He died in Józefów near Warsaw on 16 April 1975, at the age of 72.
Franciszek Michał Amałowicz „Tatar” wurde am 28. September 1903 in Lemberg geboren. Als 15-jähriger Freiwilliger kämpfte er 1918 bei der Verteidigung seiner Stadt gegen die Ukrainer, im polnisch-bolschewistischen Krieg 1919–1920 und dann 1921 im Dritten Schlesischen Aufstand. Sein Medizinstudium absolvierte er am Sanitätsschulungszentrum und am Zentralinstitut für Leibeserziehung. Der promovierte Mediziner war Major der polnischen Armee im Polenfeldzug 1939 und kämpfte im 55. Infanterieregiment der 14. Infanteriedivision der Armee „Poznań” gegen die Deutschen. 1940 trat er in die Reihen der Heimatarmee (Armia Krajowa) ein und wurde ab November 1942 Kommandeur der 3. Distrikts „Dęby” des Bezirks „Obroża” (Rembertów). Am 9. November 1944 kam er als Opfer der sowjetischen Repressionen in das Speziallager der Hauptinformationsdirektion der polnischen Armee in Skrobów bei Lubartów und wurde dann in das Народный комиссариат внутренних дел (NKWD)-Kriegsgefangenenlager Nr. 388 in Stalinogorsk (heute Nowomoskowsk) und später in das NKWD-Kontroll- und Filtrationslager Nr. 283 in Stalinogorsk gebracht. Als „besonders gefährlicher Straftäter” verurteilt, wurde er als politischer Häftling u. a. in das Korrektionslager Wjatskij, des Speziallagers Nr. 1 Mineralny (Минеральный-Минлаг) in der Nähe von Inta und das Lager Nr. 476 des Innenministeriums der UdSSR in der Stadt Asbiest geschickt. Erst 1954 kehrte er nach Polen zurück. Ab Anfang 1970 wurde Major Amalovich vom Sicherheitsdienst operativ unterwandert. Er starb am 16. April 1975 im Alter von 72 Jahren in Józefów bei Warschau.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV (LXXV), 4(286); 186-216
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Legenda w najlepszym wypadku…”. Kilka uwag na marginesie wojennych losów Stanisława Basaja „Rysia”
“In the Best Case, a Legend…” Several Remarks on the Wartime Fate of Stanisław Basaj “Ryś”
Autorzy:
Zajączkowski, Mariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/478297.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Stanisław Basaj „Ryś”
konflikt polsko-ukraiński na Zamojszczyźnie 1943–1945
zbrodnie na cywilach
okupacja niemiecka
Polska lubelska
Armia Krajowa
Bataliony Chłopskie
Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów Stepana Bandery
Ukraińska Armia Powstańcza
partyzantka sowiecka
komuniści polscy
Stanisław Basaj “Ryś”
Polish–Ukrainian conflict in Zamość Region 1943–1945
crimes against civilians
German occupation
“Lublim” Poland
Home Army
Peasants’Battalions Stepan Bandera
Organisation of Ukrainian Nationalists
Ukrainian Insurgent Army
Soviet guerrillas
Polish Communists
Opis:
The present article is an academic study on the wartime fate of Stanisław Basaj, nome de guerre “Ryś”, one of the best-known commanders of the Peasants’ Battalions guerrillas in the Lublin region. The author raises the issue of the conflict between Basaj and the Home Army and the Ukrainians in the Zamość region in 1943-1944/1945 and cooperation with the Soviet guerrillas in the final period of the German occupation and cooperation with the local Communist authorities after July 1944. At the same time, the article includes attempts at separating facts from myths that have been surrounding the figure of “Ryś” since the Polish People’s Republic. The figure is still a legend for many Polish residents of the Hrubieszów area and a villain for the local Ukrainians.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2017, 29; 457-485
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Litwinów zlikwidować, Łotyszów wypuścić”. Wileńszczyzna 1944
„Eliminate the Lithuanians, Release the Latvians.” Vilnius Region 1944
Autorzy:
Balbus, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/40809849.pdf
Data publikacji:
2023-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Dolnośląski DSW. Wydawnictwo Naukowe DSW
Tematy:
okupacja niemiecka Polski
Armia Krajowa
Wileńszczyzna
Litwa
jeńcy wojenni
egzekucje
German occupation of Poland
Polish Home Army
Vilnius region
Lithuania
prisoners of war
executions
Opis:
Opracowanie ukazuje egzekucje jeńców dokonywane przez brygadę por. Gracjana Froga „Szczerbca” pod Wilnem, mające miejsce w czasie działalności bojowej tegoż oddziału Okręgu Wileńskiego Armii Krajowej. Przedstawione zostały motywy, przypadki i przebieg wydarzeń. Niewątpliwie przy każdej zarysowanej egzemplifikacji będzie konieczność przeprowadzenia w przyszłości pogłębionych badań umożliwiających doprecyzowanie szczegółów tych dramatycznych wydarzeń z okresu niemieckiej okupacji Polski. Studium powstało w oparciu o relacje i wspomnienia polskich weteranów oraz raporty policji litewskiej i niemieckiej.
The study shows the executions of prisoners of war carried out by the Polish Home Army (AK) brigade of Lieutenant Gracjan Frog, alias “Szczerbiec” near Vilnius, in 1944. The motives, cases, and course of these dramatic events are presented. They took place during the occupation of Poland by the German army. The text was based on the accounts and memories of Polish veterans as well as reports from the Lithuanian and German police.
Źródło:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego; 2023, 17, 1; 81-111
1896-8848
2450-3436
Pojawia się w:
Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Pod egidą” prawa i patriotyzmu. Rzecz o zakonie faszystowskim w międzywojennej Polsce 1922–1924
„Under the banner” of law and patriotism. A history of fascist order in interwar Poland 1922–1924
Autorzy:
Kargol, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/556705.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Tematy:
fascism
nacionalism
right-wing parties in interwar Poland
co-freemasonry
secret societies
polish interwar army
faszyzm
nacjonalizm
skrajna prawica w międzywojennej Polsce
paramasoneria
sekretne związki
wojsko w II RP
Opis:
In the beginning of twenties in interwar Poland the parliamentary majority is formed by the right wing parties. In the same time the right extremist’s organizations are trying to find their place in the public space. Those are Pogotowie Patriotów Polskich (Polish Patriot’s Emergency) or Zakon Rycerzy Prawa (The Knight’s of Right Order). This last one is organized on freemasonry patterns including structure and ritual and builds the net of cells on the territory of the whole country. The influences of the Order reach all groups of society especially polish secret service in polish army. The leaders of the Order tend to play the first role on political and public scene. But polish authorities are going to dissolve their organization. The article presents the history of the Order, its ritual, ideology, system of gaining the members, plan of fascist revolt in Poland, finally personal and political ties.
Z początkiem lat dwudziestych w międzywojennej Polsce większość sejmową zdobywa prawica. Równocześnie swego miejsca na scenie politycznej szukają ekstremalne ugrupowania prawicowe, takie jak Pogotowie Patriotów Polskich czy Zakon Rycerzy Prawa. Ten ostatni przyjmuje wzorowane na wolnomularskich wzorce strukturalne i rytualne oraz buduje siatkę placówek w całej Polsce. Wpływy Zakonu sięgają wszystkich warstw społecznych, a szczególnie oficerów wywiadu wojska polskiego słynnego II Oddziału. Liderzy Zakonu aspirują do odegrania aktywnej roli w życiu politycznym i społecznym, a władze państwowe planują likwidację organizacji. Artykuł opisuje losy Zakonu Rycerzy Prawa faszystowskiej parawolnomularskiej organizacji, wraz z rytualnym ceremoniałem, ideologią, systemem pozyskiwania członków, planami przewrotu faszystowskiego w Polsce, wreszcie powiązaniami personalnymi i politycznymi.
Źródło:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka; 2014, 2; 75-106
1899-6264
2451-0718
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Proces siedemnastu” w Radomsku (7 maja 1946 roku) – najtragiczniejszy epizod działalności sądów doraźnych Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego
The “Trial of the Seventeen” in Radomsko (7 May 1946) – the most tragic episode of the activities of the summary courts of the Internal Security Corps
Autorzy:
Wąs, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111929.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
judiciary of the People’s Republic of Poland
summary trials
Underground Polish Army
Stalinism
the “trial of the seventeen”
sądownictwo PRL
procesy doraźne
Konspiracyjne Wojsko Polskie
stalinizm
„proces siedemnastu”
Opis:
Tematem artykułu jest proces siedemnastu żołnierzy Konspiracyjnego Wojska Polskiego, schwytanych przez komunistów po spektakularnej akcji uwolnienia więźniów z aresztu miejskiego w Radomsku, przeprowadzonej przez KWP w nocy z 19 na 20 kwietnia 1946 r. Rozprawa, która odbyła się 7 maja 1946 r. w sali kina „Wolność” w Radomsku, była jednym z przeszło trzystu procesów, które w trakcie pięciomiesięcznej działalności przeprowadziły sądy doraźne KBW, występujące pod szyldem sądów okręgowych. W jej wyniku, niejako w akcie zemsty, na śmierć skazano dwunastu podsądnych, karę więzienia wymierzono jedynie pięciu oskarżonym. Duże emocje wzbudza sposób wykonania wyroku, który nie był egzekucją, lecz brutalnym mordem.
The subject of this article is the trial of seventeen soldiers of the Underground Polish Army (KWP) captured by the communists after a spectacular operation to free prisoners from the Radomsko municipal jail, carried out by the KWP on the night of 19–20 April 1946. The trial, which took place on 7 May 1946 in the hall of the “Wolność” cinema in Radomsko, was one of more than three hundred trials conducted by the summary courts of the Internal Security Corps (KBW), acting under the banner of district courts, during their five-month activity. As a result, twelve defendants were sentenced to death, as if in an act of revenge, while only five defendants received prison sentences. Great emotion is aroused by the way the sentence was carried out, as it was not an execution but a brutal murder.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 452-477
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Strażniczki” z Pawiaka. Wanda Gawryłow-Jankowska (1907–1994) i Irena Wirszyłło (1903–1944) w świetle dokumentów Komisji Historii Kobiet
Autorzy:
Kułan, Bartosz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2040933.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
Prison Guards
Pawiak
German occupation in Poland
World War II
Polish Home Army
conspiracy
Straż Więzienna
okupacja niemiecka w Polsce
II wojna światowa
Armia Krajowa
konspiracja
Opis:
Prezentowany artykuł przedstawia losy dwóch kobiet: Ireny Wirszyłło i Wandy Gawryłow, funkcjonariuszek przedwojennej Straży Więziennej. W czasie okupacji zapisały one chlubne karty pomocy więźniom przetrzymywanym na Pawiaku oraz działalności w szeregach ZWZ/AK. Obie zapłaciły za swoją postawę wysoką cenę. Irena Wirszyłło trafiła do obozu w Auschwitz, a Wanda Gawryłow była więziona i torturowana. Artykuł niniejszy rzuca pewne światło na postawy Polaków w czasie okupacji, ale także przybliża czytelnikom temat współpracy funkcjonariuszy więziennych z polskim podziemiem niepodległościowym. Tym samym wpisuje się w dyskurs naukowy dotyczący zachowań Polaków w czasie okupacji i II wojny światowej. Wydaje się, iż przypominanie takich postaci jak Irena Wirszyłło i Wanda Gawryłow jest dzisiaj szczególnie ważne.
The article presents the life fate of two women: Irena Wirszyłło and Wanda Gawryłow, members of the pre-war Straż Więzienna. During the occupation, they went down in history as helpers to prisoners detained in Pawiak and activities in the ranks of ZWZ/AK. Both paid a high price for their attitude. Irena Wirszyłło was send to Auschwitz, and Wanda Gawryłow was imprisoned and tortured in Pawiak. This article sheds some light on the attitudes of Poles during the occupation, but also introduces readers to the topic of cooperation of prison officers with the Polish independence underground. Thus, it is a part of the scientific discourse on the behavior of Poles during the occupation and World War II. It seems that recalling figures such as Irena Wirszyłło and Wanda Gawryłow is particularly important today.
Źródło:
Res Historica; 2021, 52; 439-461
2082-6060
Pojawia się w:
Res Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
“The Monument of Wojtek the Bear” or Polish Projects to Commemorate Animals Involved in World War II
Autorzy:
Lorenc, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/616110.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Wojtek the Soldier Bear
statues of animals
animal-heroes
the 2nd Polish Corps (Anders’ Army)
the battle of Monte Cassino
niedźwiedź Wojtek
pomniki zwierząt
zwierzę-bohater
2 Korpus Polski (Armia Andersa)
bitwa o Monte Cassino
Opis:
Pomnik nie jest imitacją czy reprezentacją przeszłości, lecz konstruktem kulturowym. Dobór tematu i sposób jego przedstawienia w rzeźbie pomnikowej, są świadectwem tego, co dana grupa uznała za ważne i godne upamiętnienia. I choć traktuje o tym, co minione, to przede wszystkim dotyczy rzeczywistości, w której został stworzony. Jest odpowiedzią na zapotrzebowanie. Powstałe w Polsce w latach 2013–2014 pomniki Wojtka, przyczyniły się do utrwalenia i rozpowszechnienia wyobrażeń o niedźwiedziu-bohaterze spod Monte Cassino. Eksponując wątki patriotyczne i symbole narodowe, losy niedźwiedzia powiązano z historią Polski w okresie i po zakończeniu drugiej wojny światowej. Dbałość o klarowny i jednoznaczny przekaz, którego treścią była nietypowa relacja między Wojtkiem i żołnierzami Armii Andersa, spowodowała pominięcie kwestii przedmiotowego traktowania zwierzęcia. Tym samym nie wykorzystano szans na sproblematyzowanie losów niedźwiedzia w niewoli człowieka.
A monument is not an imitation or representation of the past, but a cultural construct. The choice of a theme and the way it is presented in a monumental sculpture show what a particular group considered important and worthy of commemoration. Although it refers to the past, it is primarily concerned with the reality in which it was created. It is a response to a demand. The monuments of Wojtek which were founded in Poland in 2013-2014 contributed to the consolidation and dissemination of ideas about the bear-hero of Monte Cassino. By exposing patriotic themes and national symbols, the fate of the bear has been linked with the history of Poland during and after World War II. This clear and unequivocal message about the unusual relationship between Wojtek and the Anders’ Army soldiers does not mention how the animal was treated. Thus, the chance to problematize the fate of the bear in man’s captivity has been missed.
Źródło:
Przegląd Politologiczny; 2015, 3; 139-151
1426-8876
Pojawia się w:
Przegląd Politologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Waszyngton Polski”. Generał Stanisław Mokronowski – komendant warszawskiego garnizonu w czasie Powstania Kościuszkowskiego 1794 roku
“The Polish Washington”. General Stanisław Mokronowski – commander of the Warsaw garrison during the Kościuszko Uprising in 1794
Autorzy:
Witkowski, Czesław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2027319.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Centralna Biblioteka Wojskowa im Marszałka Józefa Piłsudskiego
Tematy:
Mazowsze
Warszawa
garnizon
Wojsko Polskie
Powstanie Kościuszkowskie
Tadeusz Kościuszko
Insurekcja Warszawska
Mazovia
Warsaw
garrison
Polish Army
the Kościuszko Uprising
the Warsaw Uprising 1794
Opis:
Generał Stanisław Mokronowski należy do grona kluczowych postaci Insurekcji Warszawskiej, do której doszło w czasie Powstania Kościuszkowskiego. W omawianym okresie ten mało znany w polskiej tradycji oficer był komendantem stołecznego garnizonu. Na to stanowisko rekomendował go lider „polskich jakobinów” Hugo Kołłątaj. Nazywając go „Waszyngtonem Polski”, wyraził przekonanie, że wysokie kwalifikacje wojskowe generała mogą przechylić szalę zwycięstwa w konflikcie na stronę Rzeczypospolitej. Pełniąc funkcję komendanta garnizonu, gen. Mokronowski okazał się sprawnym organizatorem i bezwzględnym stróżem dyscypliny oraz porządku w mieście garnizonowym zagrożonym rosyjską interwencją. Do jego zadań należały między innymi: obrona Warszawy i Mazowsza, fortyfikowanie stolicy, szkolenie rekruta, nadzorowanie służb garnizonowych, zapewnienie uzbrojenia, amunicji i aprowizacji, utrzymanie szpitali. Zasługi gen. Mokronowskiego przyczyniły się – po wielu latach – do uznania go za patrona warszawskiego garnizonu.
General Stanisław Mokronowski is one of the key figures of the Warsaw Uprising, which took place during the Kościuszko Uprising. In the discussed period, this little-known in the Polish tradition officer served as the commander of the Capital City Garrison. He was recommended for this position by Hugo Kołłątaj, the leader of the Polish Jacobins. By calling him “the Polish Washington” he made it clear that his high military qualifications can tip the conflict scales in favor of The Republic of Poland. As the garrison commander, gen. Mokronowski became known as an efficient organizer and a relentless guardian of discipline and order in the city threatened by Russian military intervention. His tasks included, among others, defense of Warsaw and Mazovia, fortifying the capital city, recruit training, supervising upon garrison’s duty services, providing weapons and ammunition, providing provisioning, maintenance of hospitals. Merits of gen. Mokronowski contributed – after many years – to recognize him as the patron of the Warsaw garrison.
Źródło:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej; 2021, 1(15); 35-48
2354-0435
2719-8618
Pojawia się w:
Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Wejście w porozumienie w celu usiłowania zmiany ustroju państwa lub usunięcia organów władzy państwowej” na gruncie kodeksu karnego Wojska Polskiego z 1944 r.
Autorzy:
Leniart, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/621530.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
Tematy:
District Military Court in Rzeszów, The Criminal Code of Polish Army of 1944
Opis:
The subject of this article is an analysis of selected decisions of the District Military Court in Rzeszów, in which sentences were imposed for the crimes against the state, regulated by the Penal Code of the Polish Army (kodeks karny Wojska Polskiego, k.k.WP). The provision of article 88 § 1 k.k.WP in conjunction with art. 86 k.k.WP, which formed the basis for the convictions in the analyzed cases, concerned crimes against the state. The essence of this crime was to enter into an agreement, in order to attempt to change the political system or for the removal of organs of state power through violence. While construing art. 88 § 1 in conjunction with art. 86 § 2 k.k.WP the Military District Court in Rzeszów assumed that the constituent elements of this crime have been satisfied, for example, simply by the fact of meeting with members of the organization fighting for independence and becoming acquainted with the illegal activities of such organizations, or by reading their leaflets. Thus, for the fulfillment of art. 88 § 1 k.k.WP, the Court considered any action which could be attributed to efforts to change the political system, even if it was not proven during the trial that the defendant engaged inany organizational activity.
Źródło:
Miscellanea Historico-Iuridica; 2011, 10; 245-257
1732-9132
2719-9991
Pojawia się w:
Miscellanea Historico-Iuridica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Więzień skryty i obcy obecnemu ustrojowi” - komunistyczny aparat bezpieczeństwa wobec pułkownika Franciszka Studzińskiego „Rawicza”, „Kotliny ” (1893-1964)
“A Secretive Prisoner and Alien to the Present System” – the Communist Security Apparatus Towards Colonel Franciszek Studziński “Rawicz”, “Kotlina” (1893–1964)
Autorzy:
Rogut, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2154456.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Franciszek Studziński
Armia Krajowa
II Rzeczpospolita
represje komunistyczne
aparat bezpieczeństwa
Zrzeszenie „Wolność i Niezawisłość”
NKWD
obozy sowieckie
represje sowieckie
Home Army
Second Polish Republic
communist repression
security apparatus
WiN (”Freedom and Independence”) Association
NKVD
Soviet camps
Soviet repression.
Opis:
Franciszek Studziński wstąpił w 1914 r. na ochotnika do Legionów Polskich, gdzie służył w 1 pułku piechoty, z którym przeszedł cały jego szlak bojowy. Działał także w konspiracyjnej Polskiej Organizacji Wojskowej. W niepodległej Polsce służył w 25 pułku piechoty, z którym przeszedł całą wojnę polsko-bolszewicką. Za bohaterstwo na polu walki został odznaczony Krzyżem Srebrnym V Klasy Orderu Wojskowego Virtuti Militari. Służył w Korpusie Ochrony Pogranicza na stanowisku dowódcy 6 Batalionu Granicznego w Iwieńcu, a następnie w innych jednostkach Wojska Polskiego. Jesienią 1939 r. przedostał się na Węgry, gdzie został internowany. Latem 1941 r. zbiegł z obozu i przedostał się do Warszawy. Od 9 grudnia 1941 r. pełnił obowiązki komendanta Okręgu Tarnopol ZWZ-AK. W sierpniu 1944 r. został aresztowany przez sowiecki kontrwywiad i osadzony w więzieniu w Kijowie. Później przewieziono go do obozów dla jeńców wojennych i internowanych NKWD 174-454 w Diagilewie koło Riazania, a w lipcu 1947 r. do obozu nr 150 w Griazowcu. 4 listopada 1947 r. wrócił do Polski. Pomimo niepowodzenia prowokacji ubeckiej, przeprowadzonej w październiku 1952 r. (propozycja przystąpienia do rzekomego Zrzeszenia WiN), został aresztowany w grudniu 1952 r. i skazany na prawie 5 lat więzienia. Wyszedł na wolność w 1955 r. na fali odwilży politycznej. Schorowany, żyjąc skrajnej biedzie, zmarł 23 maja 1964 r. Jego losy w okresie drugiej okupacji sowieckiej i kolaboracyjnych rządów komunistycznych stanowią egzemplifikację historii tysięcy jemu podobnych żołnierzy i oficerów WP, AK, Zrzeszenia WiN oraz innych organizacji niepodległościowych, którzy poświęcili swoje życie dla Ojczyzny.
Źródło:
Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 2; 579-602
1427-7476
Pojawia się w:
Pamięć i Sprawiedliwość
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Więźniowie” Sikorskiego – internowani w Cerizay, Rothesay i Tighnabruaich
Autorzy:
Zuziak, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038313.pdf
Data publikacji:
2019-08-30
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
kampania wrześniowa
Władysław Sikorski
odbudowa Wojska Polskiego
obozy oficerskie
obozy odosobnienia
zesłanie
Cerizay
Rothesay
Tighnabruaich
September defeat
reconstruction of the Polish Army
officers’ camps
isolation camps
exile
Opis:
Po klęsce wrześniowej 1939 r. władze polskie odbudowywały armię na terenie Francji, następnie na Wyspach Brytyjskich. Poważnym problemem organizacyjnym był nadmiar kadry oficerskiej w stosunku do szeregowych. Dla nadwyżek oficerskich organizowano różnego rodzaju obozy oficerskie i stacje zborne. Niestety miejsca te od jesieni 1939 r. były również wykorzystywane jako miejsca odizolowania, swego rodzaju zesłania, przeciwników politycznych gen. Władysława Sikorskiego, w szczególności przedstawicieli władz Polski przedwrześniowej, oskarżanych o przyczynienie się do klęski państwa. Szczególną kartę w historii tych niechlubnych miejsc odegrały: obóz oficerski we francuskiej miejscowości Cerizay, Stacja Zborna Oficerów w miejscowości Rothesay na wyspie Bute w Szkocji oraz mała szkocka miejscowość Tighnabruaich. Oficerowie kierowani do tych miejsc nie zostali wprawdzie odizolowani żadnymi drutami kolczastymi, mało tego – rozlokowani byli w hotelach i prywatnych pensjonatach, otrzymywali również (wprawdzie mocno pomniejszone) pobory. Wielu z nich jednak odstawienie na boczny tor odbierało jako odwet ze strony gen. Sikorskiego, niczym nieuzasadnioną karę, przeżywając ten fakt jako osobisty dramat.
After September 1939 defeat, the Polish authorities were rebuilding the army in France and then in Great Britain. A surplus of officers in relation to the rank-and-file soldiers was a serious organizational problem. Various types of officers’ camps and muster stations were organized for officers’ overflow. Unfortunately, since autumn 1939 these places were also used as seclusion confinement, a kind of exile for Gen. Władysław Sikorski’s opponents, particularly representatives of Polish authorities from before the war, accused of contributing to the defeat of the country. A shameful page in the history of these inglorious places were the Cerizey Officer Centre in France, Officer Concentration Centre Rothesay on the Isle of Bute in Scotland and a little village of Tighnabruaich. The officers sent to these places were not isolated by any barbed wire. They were billeted in hotels and private guest houses and also received (although very reduced) salaries. However, many of them treated putting them aside on the side track as Gen. Sikorski’s revenge, as an unjustified punishment, consequently experiencing this fact as a personal drama.
Źródło:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica; 2019, 104; 167-192
0208-6050
2450-6990
Pojawia się w:
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 354

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies