Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Pleistocene deposits" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 18
Tytuł:
The maximum ice sheet extent and its retreat in the western part of the Holy Cross Mountains, Poland, during the Sanian 2 Glaciation/MIS 12 based on geological data and analysis of karst phenomena
Autorzy:
Dzierżek, Jan
Lindner, Leszek
Cabalski, Krzysztof
Urban, Jan
Cyglicki, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835599.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Central Poland
glacial deposits
cave deposits
palaeogeography
Middle Pleistocene
Polska środkowa
osad glacjalny
złoże jaskiniowe
paleogeografia
środkowy plejstocen
Opis:
The paper is focused on the palaeographic development of the western part of the Holy Cross Mountains, Poland, during the maximum extent of the Sanian 2 (MIS 12) ice sheet and its retreat. The studies were based on archival cartographic data, coupled with new lithological and petrographic analyses of limni- and fluvioglacial sands, i.e., grain-size composition, quartz grain morphology and heavy mineral analysis, as well as analysis of the erratic material of tills. The results confirm the regional variability of the erratic material in the Sanian 2 tills and point to the long-term development of fluvioglacial sands cover documenting cold climate conditions. They also evidence that the western part of the Holy Cross Mountains was the area where two oppositely directed ice sheet lobes (Radoszyce and Sandomierz) advanced during the Sanian 2 Glaciation and that deglaciation of the area took place in two stages. Huge quantities of meltwater released at that time contributed to the intensification of earlier initiated karst phenomena, as well as filling of the existing caves by fluvioglacial sands.
Źródło:
Acta Geologica Polonica; 2021, 71, 2; 199-218
0001-5709
Pojawia się w:
Acta Geologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prospects and limitations of heavy mineral analyses to discriminate preglacial/glacial transitions in Pleistocene sedimentary successions
Autorzy:
Zieliński, T.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/94637.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
river network
fluvial deposits
stratigraphy
Early Pleistocene
Polska
sieć rzeczna
osady fluwialne
stratygrafia
plejstocen
Polska
Opis:
The present study revolves around the identification of the stratigraphical boundary between Pleistocene formations that formed prior to the first advance of the Scandinavian ice sheet (Early Pleistocene, i.e., the so-called preglacial) and the overlying, glacially derived deposits (Middle Pleistocene). In particular, it focuses on variation in heavy mineral assemblages, which are an important tool for stratigraphers. The Neogene basement, described here, was most often the source of material that was redeposited by Early Pleistocene rivers. The geological structure and Early Pleistocene palaeogeographical scenarios for various Polish regions are discussed. Moreover, comparisons with other European preglacial formations are carried out. The mineral spectrum of Lower Pleistocene deposits is largely dependent of rocks of the Neogene and Mesozoic basement. If the incision of ancient catchments was into terrigenous rocks, the stratigraphical boundary between preglacial and glacial formations is easily determined with the help of a heavy mineral analysis. As a rule, this coincides with a noticeable change from resistant to non-resistant mineral associations. Such cases are noted for successions in central Poland and eastern England. On the other hand, outcrops of igneous or metamorphic rocks exist within preglacial river catchments in most parts of Europe. They were the local sources of non-resistant heavy minerals long before their glacial supply from the Baltic Shield. In these cases, mineralogical analysis fails in the search for the Early/Middle Pleistocene transition.
Źródło:
Geologos; 2018, 24, 2; 151-162
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cechy sedymentologiczne osadów wodnolodowcowych w żwirowni Łubienica-Superunki (SE części Wysoczyzny Ciechanowskiej)
Sedimentological characteristics of fluvioglacial deposits in the Łubienica-Superunki quarry (SE part of Ciechanowska Upland)
Autorzy:
Giriat, D.
Smolska, E.
Woźniak, B.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294821.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
Tematy:
osady wodnolodowcowe
sedymentacja sandrowa
plejstocen
Wysoczyzna Ciechanowska
fluvioglacial deposits
outwash sedimentation
Pleistocene
Ciechanowska Upland
Opis:
Praca zawiera charakterystykę sedymentologiczną osadów sandrowych występujących pod niewielkiej miąższości gliną lodowcową w południowo-wschodniej części Wysoczyzny Ciechanowskiej, w pobliżu strefy krawędziowej z doliną Narwi. W artykule przedstawiono opis sekwencji struktur sedymentacyjnych widocznych w żwirowni Łubienica-Superunki i próbę interpretacji warunków transportu i depozycji osadów wodnolodowcowych. Występują tu dwa kompleksy osadów, z których dolny był akumulowany w roztoce piaskodennej, a górny w roztoce o większej dynamice przepływów (ze znacznie większym udziałem żwirów) przed nasuwającym się czołem lądolodu.
This paper presents the sedimentological characteristics of outwash sediments occurring under a glacial till of a small thickness, in the south-eastern part of the Ciechanowska Upland, near the edge of the Narew Valley. The article presents description of the sequence of sedimentation structures visible in the Łubienica-Superunki quarry. There are two complexes of fluvioglacial sediments. The bottom part visible in the studied outcrops were accumulated in sand-bed braided river whilst the upper part of sediments developed in sandy-gravel braided river of a greater flow dynamics (near front of the warta ice sheet margin).
Źródło:
Landform Analysis; 2017, 33; 25-36
1429-799X
Pojawia się w:
Landform Analysis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Trace fossils from the Baltoscandian erratic boulders in SW Poland
Autorzy:
Chrząstek, A.
Pluta, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/191774.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geologiczne
Tematy:
Pleistocene deposits
Fore-Sudetic Block
Roztoka-Mokrzeszów Graben
ichnology
Arachnostega
Osprioneides
Balanoglossites
Opis:
Many well preserved trace fossils were found in erratic boulders and the fossils preserved in them, occurring in the Pleistocene glacial deposits of the Fore-Sudetic Block (Mokrzeszów Quarry, Świebodzice outcrop). They include burrows (Arachnostega gastrochaenae, Balanoglossites isp., ?Balanoglossites isp., ?Chondrites isp., Diplocraterion isp., Phycodes isp., Planolites isp., ?Rosselia isp., Skolithos linearis, Thalassinoides isp., root traces) and borings ?Gastrochaenolites isp., Maeandropolydora isp., Oichnus isp., Osprioneides kampto, ?Palaeosabella isp., Talpina isp., Teredolites isp., Trypanites weisei, Trypanites isp., ?Trypanites isp., and an unidentified polychaete boring in corals. The boulders, Cambrian to Neogene (Miocene) in age, mainly came from Scandinavia and the Baltic region. The majority of the trace fossils come from the Ordovician Orthoceratite Limestone, which is exposed mainly in southern and central Sweden, western Russia and Estonia, and also in Norway (Oslo Region). The most interesting discovery in these deposits is the occurrence of Arachnostega gastrochaenae in the Ordovician trilobites (?Megistaspis sp. and Asaphus sp.), cephalopods and hyolithids. This is the first report of Arachnostega on a trilobite (?Megistaspis) from Sweden. So far, this ichnotaxon was described on trilobites from Baltoscandia only from the St. Petersburg region (Russia). Arachnostega on a trilobite (Asaphus), a cephalopod and hyolithids is from Russia or Estonia. Another interesting ichnotaxon is Balanoglossites, which also was encountered in the erratic boulders from the Ordovician Orthoceratite Limestone of Sweden. So far, this ichnotaxon was known only from Russia (St. Petersburg region). Some rare borings (e.g., Osprioneides kampto, ?Palaeosabella isp.) also were found in glacial erratics of Silurian stromatoporoids, excellent outcrops of which are located in Gotland (Sweden) and Saaremaa (Estonia). In addition, stromatoporoid/coral, coral/coral and some new fossil associations are reported. The material studied probably was transported from the N, the NE, and less commonly from the NW.
Źródło:
Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2017, 87, 3; 229-257
0208-9068
Pojawia się w:
Annales Societatis Geologorum Poloniae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The application of malacological analysis in the study of slope deposits: late Pleistocene and Holocene of the Podhale Basin (Carpathians, Poland)
Autorzy:
Alexandrowicz, W. P.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/139145.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
molluscs
molluscan assemblage
Slope deposits
Late Pleistocene
Holocene
southern Poland
mięczaki
zespół mięczaków
osady stokowe
późny plejstocen
holocen
Polska Południowa
Opis:
Slope deposits developed on calcareous sandstone and limestone formations in the eastern part of the Podhale Basin (Carpathians) were studied. In total, the analysis included fifteen profiles of such sediments, which revealed the presence of abundant malacofaunas comprising 39 mollusc species. Five faunistic assemblages differing in species composition and structure were defined in the material studied. Individual assemblages correspond to different climatic and environmental conditions, thereby making it possible to interpret the features of the sedimentary environments and specify the age of the deposits. Faunas with Pupilla loessica and Pupilla sterri containing species typical of loess formations are characteristic of deposits from the coldest phase of the last Glacial period (MIS 2). A fauna with Vertigo genesii, with a large proportion of cold-loving and moisture-loving taxa, is typical of the Younger Dryas. Associations that are dominated by shade-loving species, with Discus ruderatus and Discus perspectivus, correspond to the early and middle Holocene respectively. The investigations show that malacological analysis can be successfully applied to the research into slope deposits, enabling both the depositional conditions and the age of the sediments to be determined.
Źródło:
Acta Geologica Polonica; 2015, 65, 2; 245-261
0001-5709
Pojawia się w:
Acta Geologica Polonica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Depositional environment of the glacigenic deposits from the Holy Cross Mountains (Poland) – interpretation based on macro- and microstructure analyses
Autorzy:
Ludwikowska-Kędzia, M.
Pawelec, H.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2060464.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
glacigenic deposits
ice-marginal environment
macrostructure
microstructures
Pleistocene
Holy Cross Mountains
Polska
Opis:
In this paper an attempt is made to identify the depositional environment of glacigenic deposits from the central part of the Holy Cross Mountains (Kielce-Łagów Valley). In this area, the primary glacial relief is very poorly visible, mainly due to its modification by subsequent denudation processes. The study is based on detailed sedimentological (macro- and microstructural) analysis of the deposits. The bottom part of the deposits consists of gravelly and sandy facies. They are overlain by diamicton facies, with a small proportion of sandy facies. Clayey/silty facies occur in minor quantities. The investigations indicate that these deposits represent an ice-marginal environment. Local stagnation of the ice sheet lobe was controlled by the geological structure of bedrock (karstified and faulted limestones) and the features of a fossil valley. The ice-marginal depositional environment is indicated by the predominance of sediment-gravity flow deposits, a low proportion of sorted deposits, as well as the interfingering/alternating of mass flow deposits and waterlain deposits. Deformation occurring in the deposits is of gravitational origin. They also show traces of periglacial processes. The deposits constituted an ice-marginal moraine (dry end moraine with limited topographic expression). Micromorphological analyses provided data for genetic identification of the deposits, and allowed the inference about rheology of deposition and deformation processes. However, in some cases, they did not allow unequivocal genetic classification of the deposits. The results of presented investigations confirm the opinion that detailed and complete explanation of deposit origin requires both micromorphological analyses and macroscopic field sedimentological and structural studies.
Źródło:
Geological Quarterly; 2014, 58, 4; 807--826
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Origin and age of Pleistocene ‘mixed gravels’ in the northern foreland of the Carpathians
Autorzy:
Lindner, L.
Marks, L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/191359.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geologiczne
Tematy:
fluvial interglacial deposits
Carpathian and Scandinavian erratics
Early-Middle Pleistocene
northern fore land of Carpathians
Ukraine
Polska
Opis:
Accumulations of pebbles in the northern foreland of the Carpathians in Ukraine and Poland, composed mostly of Carpathian sandstones, but with a small admixture of Scandinavian rocks, have been known for many years as the ‘mixed gravels’. The occurrence of these gravels in the San–Dnistr and Vistula–Odra interfluves proves that they are of fluvial origin and were deposited by rivers that flowed northwards during the Podlasian (Martonosha and Shirokino) and Ferdynandovian (Lubny) Interglacials. The Scandinavian material was derived from eroded glacial deposits of Nidanian (Turskian) and Sanian 1 (Vyzhivskian, equivalent to Donian) Glaciations.
Źródło:
Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2013, 83, 1; 29-36
0208-9068
Pojawia się w:
Annales Societatis Geologorum Poloniae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Preglacjalne osady rzeczne ze stanowiska Baruchowo (Kotlina Płocka)
Preglacial fluvial deposits in the Baruchowo site (Płock Basin)
Autorzy:
Roman, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2062797.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
osady fluwioperyglacjalne
analiza sedymentologiczna
litostratygrafia
plejstocen
Kotlina Płocka
centralna Polska
fluvioperiglacial deposits
sedimentological analysis
lithostratigraphy
Pleistocene
Płock Basin
Central Poland
Opis:
Zestawiono wyniki badań geologicznych prowadzonych w odsłonięciu Baruchowo, usytuowanym w zboczu wysoczyzny morenowej obramowującej od południa Kotlinę Płocką. Szczegółowej analizie poddano bezwapienne, kwarcowe piaski i piaski ze żwirem, niezawierające materiału skandynawskiego, wypełniające kopalną dolinę wyciętą w neogeńskich iłach i odsłaniające się w dolnej części stanowiska w Baruchowie. Skład mineralny frakcji ciężkiej i charakter mineralno-petrograficzny piasków i żwirów wyraźne odróżniają je od osadów plejstocenu glacjalnego, co w powiązaniu z ich sytuacją geologiczną pozwala uznać, że są to utwory preglacjalne sensu lato. Na podstawie badań sedymentologicznych, strukturalnych i teksturalnych określono, że analizowane utwory reprezentują dwudzielną serię osadów korytowych piaskodennej rzeki roztokowej, odprowadzającej wody ku północnemu zachodowi. Górna część serii rzecznej to osady fluwioperyglacjalne, charakteryzujące się dominacją ziaren kwarcu o obróbce eolicznej. Ich akumulacja zachodziła w warunkach zimnego, suchego klimatu, bez śladów bezpośredniego wpływu lądolodu, w okresie długotrwałego rozwoju procesów eolicznych w którymś z zimnych pięter dolnego plejstocenu. Czas funkcjonowania rzeki roztokowej i depozycji serii aluwialnych mógł przypadać na schyłek kompleksu preglacjalnego (dolna część serii) po okres panowania warunków peryglacjalnych, poprzedzających transgresję lądolodu zlodowacenia narwi (strop serii), lub tylko na okres zlodowacenia narwi. Nie można też wykluczyć, że akumulacja serii rzecznej nastąpiła dopiero na początku zlodowacenia sanu, poprzedzając wkroczenie pierwszego lądolodu w obszar Kotliny Płockiej. Datowania TL piasków rzecznych z Baruchowa wykazały, że są to osady starsze od 1000 ka.
The paper presents the results of geological investigations carried out at the Baruchowo exposure situated in the slope of the morainic plateau framing the Płock Basin from the south. Non-calcite quartz-dominated sand and gravelly sand were examined in detail. The deposits are devoid of Scandinavian material. They fill a palaeovalley channelled in Neogene clays and are exposed in the lower part of the Baruchowo exposure. Mineral composition of the heavy fraction and petrography of the sands and gravels clearly distinguish the series from Pleistocene glacial deposits, and together with their position in the geological section they suggest that these are preglacial deposits sensu lato. Sedimentological, structural and textural investigations indicate that this is a bipartite series of channel deposits of a sand-bed braided river flowing to the NW. The uppermost part of the river series (B1b) represents fluvioperiglacial deposits dominated by round matt quartz grains, indicative of aeolian origin. Their accumulation proceeded under cold and dry climate conditions without a direct ice sheet effect and during a long-term aeolian process at the beginning of some cold period of early Pleistocene time. The braided river system and deposition of the alluvial series may have occurred from the end of the Preglacial Complex sedimentation (lower part of the alluvial sequence) up to the stage of periglacial conditions preceding the advance of the Narevian ice sheet (upper part of the sequence), or only during the Narevian Glaciation. We cannot exclude that the accumulation of the river series took place at the beginning of the Nidanian Glaciation, preceding the first invasion of the ice sheet onto the Płock Basin. Thermoluminescence (TL) dating of river sands suggests that the sediment is older than 1000 ka.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2010, 438; 107--121
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Unusual development of sandur sedimentary succession, an example from the Pleistocene of S Poland
Autorzy:
Salamon, Tomasz
Zieliński, Tomasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/94593.pdf
Data publikacji:
2010
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
outwash deposits
sedimentology
Pleistocene
Polska
osady sandrowe
sedymentologia
plejstocen
Polska
Opis:
An atypical lithological development of outwash deposits in the Carpathians Foreland (S Poland) shows lower and middle parts of the sedimentary succession that are characterized by sinuous palaeochannels. This channel facies consists of laterally accreted sands derived from side bars. The sedimentary environment was a proglacial system of anabranching channels, presumably of anastomosed type. The outwash channel pattern was most probably controlled by the raising base level of the fluvial system. Both proglacial and extraglacial waters were dammed by a sandur within a small upland valley. Aggradation and progradation of the glaciofluvial deposits resulted in progressive rising of the dammed lake level. The low hydraulic gradient of the outwash streams resulted in a sinuous planform as well as a lowenergy style of deposition. Afterwards, the rising lake water was drained off through a low watershed and the entire valley became filled with outwash sediments. The bedrock morphology thus became buried and a typical unconfined sandur with a braided channel network developed during the last phase of the glaciomarginal sedimentation (upper part of the sedimentary succession under study).
Źródło:
Geologos; 2010, 16, 2; 83-99
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chronostratigraphy and changes of environment of Late Pleistocene and Holocene at Starunia palaeontological site and vicinity (Carpathian region, Ukraine)
Autorzy:
Sokołowski, T.
Stachowicz-Rybka, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/191571.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Polskie Towarzystwo Geologiczne
Tematy:
Late Pleistocene
Holocene
fluvial deposits
environment
Starunia
Carpathian region
Ukraine
Opis:
This paper presents the results of absolute dating and biostratigraphical analysis carried out for alluvial sediments of an abandoned Starunia ozokerite mine located in the Velyky Lukavets River valley, in which large mammal remains were discovered in the first half of the 20th century. The sediments build up three terrace levels. The highest one, up to 8 m high (terrace II), is likely to be associated with a stage of aggradation, as well as with a short episode of valley broadening, which occurred in the Weichselian Late Pleniglacial. The lower one, 4 m high (terrace I), is most likely to be linked with the Holocene, despite a considerable transformation of its top due to mining activity. The lower part of this terrace cover bears coarse-grained channel sediments dated to 120.6-58.9 ka BP (Eemian Interglacial?-Early Pleniglacial - OIS 5e, 4 and 3), and overbank (distal floodplain) mud with intercalations of biogenic deposits (peat, peat mud and biogenic mud). The overbank deposits are dated to 48.2-11.11 ka BP (Glinde Interstadial?-Younger Dryas, OIS 3-2) and are overlain by Holocene (OIS 1) mud and biogenic deposits. In boreholes drilled in the vicinity of the present-day river channel, younger sediments occur more frequently. These include sediments originating from the Late Weichselian overlain by Holocene sediments. However, sediments originating exclusively from the Holocene are infrequent. The deposition of sediments took place in specific conditions of a permanent saturation of the environment with brine, petroleum and thickened bitumen. In the longest period of deposition (48.2-1.27 ka BP), ephemeral swamps, ponds and lakes were developed in different parts of the floodplain. They were marked by the presence of: Juncus glaucus/effusus, J. articulatus, Typha sp., Batrachium sp., Potamogeton filliformis, Bidens tripartita, Ranunculus sceleratus and Phragmites communis, as well as by halophytic species, like: Zannichellia palustris, Triglochin maritimum, Schoenoplectus tabernemontani, Puccinelia distans and Eleocharis palustris. Rhythmic oscillations between cold and warm climatic conditions, typical of the Weichselian age and well identified in Western Europe, are here marked by the changes of plant communities (woody assemblages passing into steppe and tundra), but are not noticeably recorded in the sediments of the Velyky Lukavets River. This shows that the greatest part of the discussed period involved the formation of poorly differentiated silty overbank sediments with intercalations of biogenic sediments. However, the variability of sediments provides evidence for extreme events which occurred in the Holocene.
Źródło:
Annales Societatis Geologorum Poloniae; 2009, 79, No 3; 315-331
0208-9068
Pojawia się w:
Annales Societatis Geologorum Poloniae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lacustrine deposits in northern part of the Knyszyńska Forest - the remains of water bodies
Utwory jeziorne w północnej części Puszczy Knyszyńskiej - pozostałości po zbiornikach wodnych
Autorzy:
Micun, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/292941.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Instytut Technologiczno-Przyrodniczy
Tematy:
gytie
późnoplejstoceńskie pojezierze
Puszcza Knyszyńska
torfowiska
Knyszyńska Forest
Late Pleistocene lakeland
lacustrine deposits
peatlands
Opis:
The aim of this study was to delimit lacustrine deposits underlaying present peatlands. On this basis, the location of water bodies in late Pleistocene and early Holocene was recognized. The lakes' occurrence was presented on the background of geomorphological conditions. Lacustrine deposits occur mainly in depressions of the northern part of the Knyszyńska Forest. They are placed in upper parts of the Czapielówka River, Jałówka River, middle Sokołda River and upper Kumiałka River catchments. The thickness of gyttja varies between 0.4 and 2.5 m. These are detrital, calcareous and clay-calcareous gyttjas. Lacustrine sediments fill the bottoms of various melt-out depressions. The origin of these depressions, as well as the whole glacial relief of the terrain, is often linked to deglaciation of the Warta ice sheet. However, kame deposits in the Janów village are younger than Warta glaciation. Moreover, the catchment relief of the upper Kumiałka River is similar to the relief which originates from Vistulian glaciation. Besides, there are boulder deposits directly under the lacustrine deposits. These three facts indicate a younger age of the melt-out depressions in the upper Kumiałka River catchment.
W artykule przedstawiono wyniki badań litologicznych i geomorfologicznych przeprowadzonych w północnej części Puszczy Knyszyńskiej. Celem badań było rozpoznanie rozprzestrzenienia utworów jeziornych, występujących pod współczesnymi torfowiskami. Na tej podstawie odtworzono rozmieszczenie i zasięg zbiorników wodnych w późnym plejstocenie i wczesnym holocenie na tle uwarunkowań geomorfologicznych. Stwierdzono stosunkowo powszechne występowanie utworów jeziornych w dnach obniżeń w północnej części Puszczy Knyszyńskiej. Występują one w górnych fragmentach zlewni Czapielówki, Jałówki, środkowej Sokołdy, w rejonie Czarnej Białostockiej oraz dalej na północy, w zlewni górnej Kumiałki. Miąższość gytii wynosi od 0,4 do 2,5 m. Są to gytie detrytusowe, węglanowe i ilasto-wapienne. Utwory jeziorne zalegają w dnach różnego rodzaju obniżeń wytopiskowych. Genezę wytopisk, jak i całej rzeźby glacjalnej tego terenu, łączy się najczęściej z zanikiem lądolodu zlodowacenia Warty. Jednak wiek utworów kemowych w Janowie, nawiązanie rzeźby do niższych, młodszych poziomów morfologicznych oraz występowanie bezpośrednio pod osadami jeziornymi utworów ablacyjnych i zwałowych przemawiają za młodszym wiekiem wytopisk położonych w zlewni górnej Kumiałki.
Źródło:
Journal of Water and Land Development; 2009, no. 13b; 137-147
1429-7426
2083-4535
Pojawia się w:
Journal of Water and Land Development
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Osady lodowcowe na przedpolu Tatr w rejonie Toporowej Cyrhli i Niżniej Palenicy Pańszczykowej
Glacial deposits in the foreland of Tatra Mountains near Toporowa Cyrhla and Niżnia Palenica Pańszczykowa
Autorzy:
Derkacz, M.
Marcinkowski, B.
Żarski, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074630.pdf
Data publikacji:
2009
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Tatry
zlodowacenie pleistoceńskie
osady lodowcowe i fluwiolodowcowe
Tatra Mts.
Pleistocene Glaciations
glacial and fluvioglacial deposits
Opis:
Tills in fluvioglacial cone of Sucha Woda Valley near Toporowa Cyrhla and Niżnia Palenica Pańszczykowa were recognized during mapping Tatra Mountains in scale 1 : 10 000. Tills with big boulders occur outside maximum range of Würm Glaciation end moraines and probably were accumulated by glacier of Riss Glaciation. Grain size composition, petrographical content (grains 5–10 mm) and compositions of heavy minerals (grains 0.1–0.25 mm) were investigated in tills. Dusty and clay fraction prevails (50–70%) above sandy and gravel fraction in these sediments. Gravel of granite without sandstone predominates in samples from Toporowa Cyrhla and gravels of sandstone with granite prevail in deposits of Niżnia Palenica Pańszczykowa. Granite in tills deposits occur in upper part of Sucha Woda Valley near Hala Gąsienicowa. Sandstone occur in middle and lower part of valley. Different petrographical content of samples from Toporowa Cyrhla and Niżnia Palenica Pańszczykowa could indicate various glaciers accumulated tills or various age of investigated sediments. Non-resistant minerals and magnetite prevail among heavy minerals. These investigations suggest glacial origin of these deposits and delimit bigger range of glacial tills by this day.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2009, 57, 1; 80-84
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geneza skałek wierzchowinowych Płaskowyżu Ojcowskiego na podstawie badań osadów stokowych
Origin of hilltop monadnocks on the Ojców Plateau as reconstructed from slope deposits
Autorzy:
Pawelec, Halina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/94432.pdf
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
skałki
osady stokowe
plejstocen
Płaskowyż Ojcowski
monadnocks
slope deposits
Pleistocene
Ojców Plateau
Polska
Opis:
Artykuł podejmuje dyskusję dotyczącą genezy skałek wierzchowinowych na Płaskowyżu Ojcowskim. W odróżnieniu od najczęściej obecnie stosowanej w badaniach skałek metody, opartej wyłącznie na analizie geomorfologicznej, podstawą badań jest szczegółowa analiza osadów stokowych - powstałych równocześnie z niszczeniem skałek. Badania przeprowadzono w rejonie Jerzmanowic, pomiędzy górnymi odcinkami dolin Będkowskiej i Szklarki, na obszarze falistej wierzchowiny ze skałkami. Opracowano szczegółowe profile litologiczne osadów stokowych. Wykonano badania uziarnienia oraz zawartości CaC03, Fe203 i Corg. Dla frakcji iłowej wykonano analizy mineralogiczne. Badania wykazały, że występujące na stokach obszaru osady powstały w środowisku peryglacjalnym, w rezultacie wietrzenia mrozowego, sedymentacji lessu oraz redepozycji materiału gruzowego i lessowego przez procesy stokowe. Analiza sukcesji tych osadów oraz analiza procesów glebowych wskazują, że są to osady górnovistuliańskie. Na podstawie analizy rozmieszczenia poszczególnych typów osadów wnioskowano o zależnościach pomiędzy procesami peryglacjalnymi a rzeźbą stoków. Głównym kierunkiem przeobrażania ścian skałek było boczne cofanie w rezultacie wietrzenia mrozowego i odpadania wapieni. W obrębie falistej wierzchowiny, wypukły profil górnych części stoków jest rezultatem współdziałania wietrzenia mrozowego i soliflukcji. Dolne, wklęsłe części stoków zostały uformowane w wyniku depozycji osadów soliflukcyjnych i deluwialnych oraz okresowej redepozycji tych osadów, głównie przez spłukiwanie. Podczas plejstocenu obszar Płaskowyżu Ojcowskiego ulegał intensywnej denudacji, uwarunkowanej cyklicznymi zmianami klimatu. W środowisku peryglacjalnym działało głównie wietrzenie mrozowe i procesy stokowe. Podczas interglacjałów oraz interstadiałów działały procesy wietrzenia krasowego. Rezultatem plejstoceńskich procesów denudacyjnych, które rozwijały się na podłożu przeobrażonym przez kras, są współczesne formy skałek oraz rzeźba falistej wierzchowiny. Wyniki badań wskazują, że dotychczasowe teorie, dotyczące wieku i genezy skałek, nie doceniały znaczenia plejstoceńskiej morfogenezy dla rozwoju rzeźby Płaskowyżu Ojcowskiego.
The origin of the monadnocks on the Ojców Plateau has been analysed not only on the basis of morphology but also by sedimentological analysis of the slope deposits that cover the slopes around the monadnocks. The investigations were carried out in the area of Jerzmanowice, between the upper courses of the Będkowska and Szklarka valleys within the undulated plateau where the monadnocks form the highest parts. Detailed lithological profiles were prepared, the granulometry was determined, and the CaC03, Fe203 and Corg content was estimated. Within the Clay fraction, mineralogical analyses were carried out. It is shown that the deposits covering the slopes developed in a periglacial environment as a result of frost weathering, loess sedimentation and reworking of scree and loess by slope processes. Both lithology of these deposits and the traces that soil processes left indicate an upper Vistulian age. The distribution of the individual lithofacies points to a distinct influence of periglacial processes on the slope relief. The main process was lateral retreat of rock walls as a result of frost weathering and rock fall. A convex profile of the upper parts of the slopes resulted due to the joint action of frost weathering and solifluction. The lower parts of the slopes, in contrast, developed a concave surface as a result of solifluction and surface wash, i.e. periodical redeposition of sediments. During the Pleistocene, the area of the Ojców Plateau underwent intensive denudation conditioned by cyclic climate changes. Frost weathering and slope processes were the most important under periglacial conditions. During interstadials, chemical weathering occurred in the active layer of the permafrost. Outcropping Jurassic limestones and the slope cover underwent karst processes. It is concluded that the present-day relief of the undulating plateau with monadnocks in the Cracow Upland results from the Pleistocene denudation processes. Surface degradation was stimulated during the Pleistocene by differential resistance of the rock units transformed by subsurface karst. Earlier studies concerning the age and origin of the monadnocks in this region underestimated the Pleistocene denudation.
Źródło:
Geologos; 2008, 14, 2; 163-176
1426-8981
2080-6574
Pojawia się w:
Geologos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Litostratygrafia glin lodowcowych i osadów proglacjalnych okolic Szczecina, Polska północno-zachodnia
Lithostratigraphy of tills and proglacial deposits in the Szczecin vicinity, northwestern Poland
Autorzy:
Krzyszkowski, D.
Czerwonka, J. A.
Dobracki, R.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2063175.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
plejstocen
stratygrafia
petrografia glin
korelacja stratygrafii
transport glacjalny
osady proglacjalne
powierzchnie erozyjne
lob Odry
Pleistocene
stratigraphy
till petrography
stratigraphic correlation
glacial transport
proglacial deposits
erosion surfaces
Odra lobe
Opis:
W regionie szczecińskim występuje 9 poziomów różnowiekowych glin lodowcowych, które zdefiniowano na podstawie ich składu petrograficznego oraz pozycji w sukcesji litostratygraficznej. Poziomy te reprezentują najstarsze zlodowacenie (jedna glina), zlodowacenia południowopolskie (2 gliny), zlodowacenia środkowopolskie (3 gliny) oraz zlodowacenia północnopolskie (2 gliny o regionalnym zasięgu i jedna glina występująca lokalnie, w strefie moren czołowych fazy poznańskiej). Dla wszystkich poziomów glin dokonano formalizacji litostratygraficznej. Niektóre poziomy glin regionu szczecińskiego posiadają cechy, które pozwalają korelować je z glinami o podobnych cechach z zachodniej i centralnej Polski. Wiek innych poziomów glin określono na podstawie ich pozycji w stosunku do horyzontów przewodnich. Kierunki transportu glacjalnego dla wczesnych stadiałów zlodowaceń są zazwyczaj z NW na SE, podczas gdy w młodszych stadiałach zmieniają się na NE-SW, a w najmłodszych na ENE-WSW. W regionie szczecińskim nie udokumentowano istnienia żadnych osadów interglacjalnych lub interstadialnych, natomiast występują powszechnie osady proglacjalne, w tym bardzo miąższe serie zastoiskowe. Te ostatnie udokumentowano prawie dla wszystkich awansów lądolodów i reprezentują one głównie zbiorniki z faz transgresywnych zlodowaceń. W badanym regionie wydzielono dwie główne kopalne powierzchnie erozyjno-denudacyjne, jedną z okresu międzylodowcowego pomiędzy zlodowaceniami południowopolskimi a środkowopolskimi, a drugą z okresu interglacjału eemskiego i wczesnego Vistulianu. Różniły się one intensywnością erozji i charakterem dominujących procesów: w pierwszym okresie przeważała denudacja i powierzchniowe obniżanie terenu, a w drugim prawdopodobnie bardziej intensywna była głęboka erozja rzeczna. Starsze i młodsze serie glacjalne zawierają domieszki materiału wczesnokenozoicznego, podczas gdy osady ze zlodowaceń środkowopolskich takich domieszek nie mają. Świadczy to o występowaniu licznych wychodni podłoża neogeńskiego, a pośrednio też o intensywnej erozji przed i w czasie zlodowaceń najstarszych, południowopolskich i północnopolskich. Natomiast w czasie zlodowaceń środkowopolskich lądolody nasuwały się na obszar z ciągłą pokrywą starszych osadów glacjalnych.
In the vicinity of Szczecin, NW Poland, 9 till horizons occur which have been defined by their petrographic composition and position in lithostratigraphic succession. The tills include to the "oldest glaciation", two tills to Elsterian, three tills to Saalian and three tills to Weichselian (two of them with regional extent, and one local, connected with the marginal zone of the Pomerania Phase). This stratigraphic subdivision was formalized. Some tills of the Szczecin region indicate features which are correlative with till horizons in western and central Poland. The age of other tills has been established in relation to these index horizons. Glacial palaeotransport was usually from NW to SE during the first stadials of each glaciation, then changed from NE to SW in the middle, and finally to ENE-WSW in the final stadials. There are no interglacial or interstadial deposits near Szczecin, but proglacial sediments have a widespread occurrence, particularly glaciolacustrine series. The latter are quite thick and occur in almost all glacial horizons. Glaciolacustrine deposits were formed mainly during the ice sheet advances. Two regional, buried palaeosurfaces have been documented in the studied area. They were formed during the Mazovian (Holstein) Interglacial (Elsterian/Saalian ice free period) and during the Eemian and early Vistulian. Each of them was formed by different processes, the first one by regional denudation and slow lowering of the surface, and the second one probably also by more intensive and deep fluvial erosion. The sediments from the oldest glaciations (San 1 and San 2) and Vistulian contain admixtures of early Cenozoic material, whereas Middle Polish (Saalian) deposits do not. From this it follows that during the first there were many outcrops of older sediments, exposed due to intensive erosion, whereas the Middle Polish (Saalisan) ice sheets advanced to the area covered by continuous cover of older glacial deposits.
Źródło:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; 2007, 425; 47-74
0867-6143
Pojawia się w:
Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Cechy teksturalne osadów jako źródło informacji o warunkach środowiska, sedymentacji, na przykładzie osadów plejstoceńskich z profilu Glinojeck (Równina Raciąska)
Texture features of Pleistocene deposits as a source of information on sedimentary environment conditions; a case study of Glinojeck borehole (Raciąż Plain)
Autorzy:
Bujak, Ł.
Woronko, B.
Wrotek, K.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2074443.pdf
Data publikacji:
2006
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
osad mineralny
stratygrafia osadów
cechy teksturalne
Raciąż Plain
textural features of Pleistocene mineral deposits
deposition environments
Opis:
Analysis of the texture of sediments from the Glinojeck borehole (sheet Sochocin) allowed to better understand conditions of their accumulation environment. Sandy sediments were divided into fluvioglacial, fluvioperiglacial and fluvial units. Rate and duration of the accumulation processes were determined. The analysis also allowed to distinguish between thick units of glacial till. No sediments representing climatic optimum of any interglacial were found in the borehole since the sediments must have been accumulated in harsh environmental conditions (sparse vegetation and intensive aeolian processes during the Małopolanian and Great Interglacials).
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2006, 54, 4; 319-325
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 18

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies