Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "People's Republic of Poland" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 169
Tytuł:
„Łuk przy budynku KMPiK czeka na ornamentację”. Historia projektu i realizacji mozaiki Władysława Zycha Zamach na Café Club na budynku Klubu Międzynarodowej Prasy i Książki w Warszawie
“The Arch at the Press and Book Club Building is Waiting for Ornamentation”. The History of the Design and Execution of the Mosaic “The Bombing of Café Club” by Władysław Zych on the Building of the International Press and Book Club in Warsaw
Autorzy:
Wiszniewska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30145673.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
Krzysztof Henisz
Władysław Zych
mozaika
sztuka i propaganda w PRL
zamach na Café Club
eksperyment łysogórski
mosaic
art and propaganda in the People's Republic of Poland
the bombing of Café Club
"Łysa Góra experiment"
Opis:
Artykuł dotyczy historii ceramicznej dekoracji na fasadzie łącznika między siedzibą Klubu Międzynarodowej Prasy i Książki w Warszawie (Nowy Świat 15/17) a budynkiem mieszkalno-usługowym (Aleje Jerozolimskie 28). Na elewacji gmachu oddanego do użytku w 1951 r. od początku przewidziano miejsce na monumentalną dekorację o charakterze propagandowym. Autorem jednej z propozycji był Krzysztof Henisz, który opracował abstrakcyjną kompozycję z wielkoformatowych płyt ceramicznych, mającą symbolizować sztandar narodowy, zniszczenia wojenne i odbudowę. Projekt ten nie został zrealizowany, prawdopodobnie z powodu jego abstrakcyjnego charakteru, nie do przyjęcia w sąsiedztwie gmachu Komitetu Centralnego PZPR. Ostatecznie zlecenie na projekt i realizację dekoracji otrzymał Władysław Zych. Temat kompozycji – zamach na Café Club – formalnie został wybrany przez inwestora – Społeczny Fundusz Odbudowy Stolicy, jednakże należy przypuszczać, że decyzja zapadła na wyższym szczeblu. Odsłonięcie mozaiki nastąpiło 21 lipca 1964 r. Dzieło wzbudziło zrozumiałe zainteresowanie, jednakże niewiele głosów dotyczyło artystycznych walorów kompozycji, skupiano się na temacie przedstawienia.
The article concerns the history of the design and execution of ceramic decoration on the façade of the elevated enclosed passageway connecting the headquarters of the International Press and Book Club in Warsaw (Nowy Świat 15/17) and the residential and commercial building (Aleje Jerozolimskie 28). The construction of the building (designed by Zygmunt Stępiński and Mieczysław Kuźma) was completed in 1951. Its façade was designed from the outset to accommodate a monumental decoration of a propagandistic nature. One of the proposals for this decoration was put forward by Krzysztof Henisz, who designed an abstract composition of large-format ceramic tiles intended to symbolise the national banner, the war damage and the post-war reconstruction. This project was not implemented, probably because of its abstract nature, unacceptable in the vicinity of the headquarters of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party. Eventually, the commission for the design and execution of the decoration went to Władysław Zych. The topic of the composition, the bombing of Café Club, was officially chosen by the investor, the Social Fund for the Reconstruction of the Capital, but it can be assumed that the decision was made at a higher level. The unveiling of the mosaic took place on 21 July 1964. The work aroused understandable interest, but few opinions concerned the artistic qualities of the composition; the focus of interest was its theme.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 1; 175-186
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Zerwana genealogia feministycznej historii sztuki. Galeria Zarządu Dzielnicowego Ligi Kobiet (1967–1980) i działalność Ireny Huml na rzecz artystek w PRL
The Broken Genealogy of Feminist Art History. The Gallery at the District Board of the Women’s League (1967–1980) and Irena Huml’s Activity in Favour of Women Artists in the People’s Republic of Poland
Autorzy:
Szczupacka, Wiktoria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30139589.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
galeria Zarządu Dzielnicowego Ligi Kobiet
Irena Huml
emancypacja kobiet w PRL
Liga Kobiet
feministyczna historia sztuki w Polsce
feministyczna genealogia
gallery at the District Board of the Women’s League
emancipation of women in the People’s Republic of Poland
Women’s League
feminist art history in Poland
feminist genealogy
Opis:
Artykuł stanowi pierwszą prezentację galerii Zarządu Dzielnicowego Ligi Kobiet (1967–1980) oraz prokobiecej działalności jej merytorycznej opiekunki – Ireny Huml. Rozważania zostały osadzone w refleksji nad genealogią feministycznej historii sztuki w Polsce, w szczególności zaś analiz dotyczących sztuki okresu PRL, powstałych po transformacji ustrojowej, w których nierzadko pomijano albo deprecjonowano państwowe inicjatywy na rzecz kobiet, a jeśli je dostrzegano, to oceniano jako fasadowe lub pozorne. Wynikało to nie tyle z przeprowadzonych badań, ile z totalitarnego paradygmatu dominującego wówczas w polskiej humanistyce. Podążając za nowymi ustaleniami na płaszczyźnie historii (Małgorzata Fidelis, Natalia Jarska) i socjologii (Magdalena Grabowska), które dotyczyły sytuacji kobiet w PRL oraz rozumienia ich emancypacyjnej aktywności, autorka postuluje wnikliwe przyjrzenie się relacjom sztuki i historii sztuki z państwową organizacją na rzecz kobiet – Ligą Kobiet.
The article constitutes the first presentation of the gallery at the District Board of the Women’s League (1967–1980) and the pro-women activity of its program director, Irena Huml. The discussion is set in the context of reflection on the genealogy of feminist art history in Poland, in particular the analyses of art in the People’s Republic of Poland following the political transformation, in which state initiatives on behalf of women were often overlooked or devalued, and if they were noticed, they were assessed as superficial or illusory. This was due not so much to the research carried out, but to the totalitarian paradigm dominating the Polish humanities at the time. Following new findings in the areas of history (Małgorzata Fidelis, Natalia Jarska) and sociology (Magdalena Grabowska) pertaining to the situation of women in the People’s Republic of Poland and the understanding of their pro-emancipation activity, the author postulates an in-depth look at the relationship of art and art history with the state organisation for women, the Women’s League.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 1; 153-174
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Cudowne dziecko”. Studium polsko-kanadyjskiej koprodukcji schyłku PRL
“The Young Magician”: A Study of a Polish-Canadian Co-production in the Decline of the Polish Peoples Republic
Autorzy:
Piepiórka, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24977637.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
koprodukcja
Waldemar Dziki
kino transnarodowe
Polska Rzeczpospolita Ludowa
co-production
transnational cinema
People’s Republic of Poland
Opis:
Artykuł stanowi studium polsko-kanadyjskiej koprodukcji – Cudownego dziecka (1987) Waldemara Dzikiego. Autor koncentruje się na rekonstrukcji przyczyn wejścia polskiej ekipy we współpracę z zachodnim kontrahentem oraz przygląda się procesowi produkcji, tropiąc, jak wpłynął on na kształt filmowego dzieła. W ten sposób opisuje specyfikę polskiej kinematografii schyłku PRL – zarówno w aspekcie ekonomicznym, jak i zmian w mentalności twórców oraz decydentów. Kulisy podpisania umowy ujawniają, jakie wartości okazały się niezbędne dla wejścia polskiej kinematografii na międzynarodowy rynek filmowy. Przypadek współpracy produkcyjnej między krajami z obu stron żelaznej kurtyny jest rozpatrywany w perspektywie krytycznej refleksji nad transnarodowością kina, przy wykorzystaniu koncepcji relacji władzy – zarówno soft, jak i hard – zaproponowanej przez Josepha Nye’a. Badany przykład wskazuje jednak przede wszystkim na rolę negocjacji w międzynarodowych koprodukcjach, która prowadzi do filmowych form hybrydycznych.
The article is a study of the Polish-Canadian co-production The Young Magician (Cudowne dziecko, 1987), directed by Waldemar Dziki. The author focuses on reconstructing the Polish filmmakers’ reasons for undertaking a collaboration with the Western contractor and reflects on the production process, tracing how it influenced the shape of the film work. In this way, he describes the specificity of Polish cinematography of the declining period of the Polish People’s Republic – both in economic terms and in terms of changes in the mentality of artists and decision-makers. The background circumstances in which the agreement was signed reveal the values that proved to be crucial for Polish cinematography to enter the international film market. The case of production cooperation between countries from both sides of the Iron Curtain is examined in the perspective of a critical reflection on transnational cinema, using the concept of power relations – both soft and hard – proposed by Joseph Nye. However, the example of The Young Magician above all points to the role of negotiation in international co-productions, which leads to hybrid film forms.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2023, 121; 144-165
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Najlepszy jest wyjazd niczym nieskrępowany”. Jana Minorskiego i Edmunda Goldzamta relacje z podróży za żelazną kurtynę w roku 1956
“The Best Voyage Is One Restricted by Nothing”. The Reports of Jan Minorski and Edmund Goldzamt from their Journeys to the Other Side of the Iron Curtain in 1956
Autorzy:
Czapelski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/15582228.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
architects
Socialist Realism
Socialist Modernism
Edmund Goldzamt
Jan Minorski
accounts of journeys
People’s Republic of Poland
architekci
socrealizm
socmodernizm
relacje z podróży
PRL
Opis:
Jan Minorski (1914–1980) i Edmund Goldzamt (1921–1990) byli w czasach stalinizmu w Polsce najbardziej wyeksponowanymi propagatorami socrealizmu w architekturze i tylko jako tacy uwzględniani są w dotychczasowych opracowaniach. Artykuł jest próbą krytycznej analizy ich relacji z podróży do zachodniej Europy, które odbyli w chwili zasadniczego przeorientowania oficjalnego dyskursu architektonicznego. Wznowiono wówczas bardzo ograniczone w czasach stalinizmu kontakty międzynarodowe, krytyce zaczęto zaś poddawać architekturę „fasadową” (tj. socrealistyczną). Przedmiotem zainteresowania są podjęte przez Minorskiego i Goldzamta próby uzgodnienia głoszonego przez nich wcześniej ideologicznego przekazu z rzeczywistością zaobserwowaną za żelazną kurtyną dla stworzenia nowej narracji o współczesnej architekturze. Są to prawdopodobnie jedyne tego typu relacje protagonistów socrealizmu opublikowane w czasach odwilży. Dzięki ich analizie możliwe będzie lepsze rozpoznanie zjawiska nazwanego „socmodernizmem”.
In the period of Stalinism in Poland, Jan Minorski (1914–1980) and Edmund Goldzamt (1921–1990) were the most prominent promoters of Socialist Realism in architecture, and it is only as such that they were considered in earlier studies. This article is an attempt to critically analyse their accounts of the journeys they made to Western Europe at the time of the fundamental reorientation of official architectural discourse. International contacts, which had been very limited during the Stalinist era, were then resumed, and the “façade” (i.e. Socialist Realist) architecture began to be criticised. Of interest here are Minorski and Goldzamt’s attempts to reconcile their previously preached ideological message with the reality they had observed on the other side of the Iron Curtain in order to create a new narrative about contemporary architecture. These are probably the only such accounts by protagonists of Socialist Realism to have been published during the Thaw. Through their analysis, it will be possible to better recognise the phenomenon known as “Socialist Modernism”.
Źródło:
Biuletyn Historii Sztuki; 2023, 85, 2; 119-141
0006-3967
2719-4612
Pojawia się w:
Biuletyn Historii Sztuki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Proces siedemnastu” w Radomsku (7 maja 1946 roku) – najtragiczniejszy epizod działalności sądów doraźnych Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego
The “Trial of the Seventeen” in Radomsko (7 May 1946) – the most tragic episode of the activities of the summary courts of the Internal Security Corps
Autorzy:
Wąs, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/34111929.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
judiciary of the People’s Republic of Poland
summary trials
Underground Polish Army
Stalinism
the “trial of the seventeen”
sądownictwo PRL
procesy doraźne
Konspiracyjne Wojsko Polskie
stalinizm
„proces siedemnastu”
Opis:
Tematem artykułu jest proces siedemnastu żołnierzy Konspiracyjnego Wojska Polskiego, schwytanych przez komunistów po spektakularnej akcji uwolnienia więźniów z aresztu miejskiego w Radomsku, przeprowadzonej przez KWP w nocy z 19 na 20 kwietnia 1946 r. Rozprawa, która odbyła się 7 maja 1946 r. w sali kina „Wolność” w Radomsku, była jednym z przeszło trzystu procesów, które w trakcie pięciomiesięcznej działalności przeprowadziły sądy doraźne KBW, występujące pod szyldem sądów okręgowych. W jej wyniku, niejako w akcie zemsty, na śmierć skazano dwunastu podsądnych, karę więzienia wymierzono jedynie pięciu oskarżonym. Duże emocje wzbudza sposób wykonania wyroku, który nie był egzekucją, lecz brutalnym mordem.
The subject of this article is the trial of seventeen soldiers of the Underground Polish Army (KWP) captured by the communists after a spectacular operation to free prisoners from the Radomsko municipal jail, carried out by the KWP on the night of 19–20 April 1946. The trial, which took place on 7 May 1946 in the hall of the “Wolność” cinema in Radomsko, was one of more than three hundred trials conducted by the summary courts of the Internal Security Corps (KBW), acting under the banner of district courts, during their five-month activity. As a result, twelve defendants were sentenced to death, as if in an act of revenge, while only five defendants received prison sentences. Great emotion is aroused by the way the sentence was carried out, as it was not an execution but a brutal murder.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 452-477
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Przypadki klerykalizmu” wśród słuchaczy Szkoły Prawniczej w Szczecinie (1950–1951) oraz ich dyscyplinarne następstwa
“Cases of clericalism” among students of Szczecin Law School (1950–1951) and their disciplinary consequences
Autorzy:
Kaźmierski, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23050740.pdf
Data publikacji:
2023-12-20
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
wolność sumienia i wyznania
PRL
Polska Ludowa
Szkoła Prawnicza w Szczecinie
reżim komunistyczny
kształcenie sędziów
freedom of conscience and religion
People’s Poland
People's Republic of Poland
Szczecin Law School
training of judges
Opis:
W 1946 r. władze Polski Ludowej zdecydowały się na wyjątkowe dopuszczenie do sprawowania wymiaru sprawiedliwości przez osoby, które ukończyły utworzone przez Ministra Sprawiedliwości średnie szkoły prawnicze. Absolwenci tych szkół nie legitymowali się dyplomem wyższych studiów prawniczych. Nie odbywali też aplikacji sądowej. Przed podjęciem nauki w takich szkołach byli w większości absolwentami jedynie siedmiu klas szkoły powszechnej. Szkoła Prawnicza w Szczecinie funkcjonowała w latach 1950–1951. Kształcenie w niej było silnie zideologizowane w duchu marksizmu-leninizmu, a uzewnętrznianie bądź deklarowanie wiary religijnej przez słuchaczy spotykało się ze zdecydowaną reakcją kierownictwa szkoły i mogło zakończyć się nawet skreśleniem z listy słuchaczy. Celem niniejszego artykułu jest omówienie „przypadków klerykalizmu” wśród słuchaczy Szkoły Prawniczej w Szczecinie, co autor czyni, odwołując się do akt archiwalnych szkoły zgromadzonych w Archiwum Państwowym w Szczecinie. Co istotne, absolwenci tej szkoły niejednokrotnie obejmowali w krótkim czasie wysokie urzędy w lokalnym wymiarze sprawiedliwości oraz stanowili większość członków „Grupy Agitatorów” komórki PZPR przy Sądzie Wojewódzkim w Szczecinie.
In 1946, the authorities of the so-called People’s Poland decided to allow graduates of secondary law schools, specifically those established by the Minister of Justice, to administer justice. Graduates of these schools did not hold a university law degree, nor had they completed judicial training. Before beginning their education in such schools, most students had completed only seven years of primary school. Szczecin Law School operated from 1950 to 1951. The education offered there was strongly ideologized in the spirit of Marxism-Leninism. Students who demonstrated or declared religious faith were met with strong reactions from school management, including disciplinary consequences in the form of expulsion from the school. As such, the present paper aims to discuss “cases of clericalism” among students of Szczecin Law School by analyzing the school’s archival records held in the State Archives in Szczecin. It is important to note that, in a short period of time, graduates of this school often took high office within the local judiciary. They also constituted the majority of members of the “Group of Agitators”, a section of the Polish United Workers’ Party at the Voivodeship Court in Szczecin.
Źródło:
Studia z Prawa Wyznaniowego; 2023, 26; 323-336
2081-8882
2544-3003
Pojawia się w:
Studia z Prawa Wyznaniowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Agnieszka Osiecka’s Diaries and Notes as a Source for Research into the History of Girlhood
Autorzy:
Wilk, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28703916.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Agnieszka Osiecka
girlhood
gender
egodocument
communism
People’s Republic of Poland
Opis:
This review article refers to the publication of six volumes of personal notes by Agnieszka Osiecka (1936–1997), one of the most popular Polish poets, a songwriter, director, and journalist of the second half of the twentieth century. The collection under review covers mainly the 1950s and provides a space for the search for one’s own identity. While referring to the recent edition and highlighting selected themes, this review article puts forward a perspective on the entire body of documents published between 2013 and 2021. A particular emphasis is placed on the importance of analysis of such egodocuments in girlhood studies.
Źródło:
Acta Poloniae Historica; 2023, 127; 167-176
0001-6829
Pojawia się w:
Acta Poloniae Historica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Bez sentymentów… Obraz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w prasie rockowej po 1989 roku
No Sentiments. The Image of the Polish People’s Republic in the Rock Press after 1989
Autorzy:
Trudzik, Artur
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28693608.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
dziennikarstwo i media muzyczne
media w XX i XXI w.
prasa rockowa
III RP a PRL
Journalism and music media
media in the 20th and 21st century
rock press
Third Republic of Poland vs the Polish People’s Republic
Opis:
Istotą artykułu jest ocena 45 lat powojennej Polski, wyłaniająca się z prasy rockowej, zarówno bezpośrednio po upadku komunizmu, jak i w latach późniejszych. Pisma popularyzujące rock oraz pokrewne mu gatunki, wbrew pozorom, nie zawężały tematyki wyłącznie do zagadnień muzycznych, stąd długo wyczekiwane przez społeczeństwo odzyskanie wolności, w tym słowa czy druku, niemal automatycznie wywołało na ich łamach potrzebę konfrontacji z minioną epoką. Swoje opinie odnośnie do przeszłości wyrażały redakcje, publicyści, felietoniści, komentatorzy, których oryginalny styl oraz barwny język stanowiły urozmaicenie podstawowych treści, z dzisiejszej zaś perspektywy – dodatkowe źródło informacji o PRL, transformacji i początkach III Rzeczypospolitej Polskiej
The article’s essence was the assessment of 45 years of the Polish People’s Republic, emerging from the rock press, both immediately after the fall of communism and in later years. Contrary to appearances, magazines popularizing rock and its related genres did not limit their topics to musical issues; for this reason, the long-awaited regaining of freedom, including the freedom of speech, also in print, almost automatically triggered the need to confront the past era. Editors, publicists, columnists, and commentators, whose original style and colourful language enriched the content, presented their opinions, thus providing – from today’s perspective – an additional source of information about the Polish People’s Republic, the transformation and the beginnings of the Third Republic of Poland.
Źródło:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2023, 20; 275-296
2450-8365
Pojawia się w:
Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Home Education During the People’s Republic of Poland – a Retrieved Case
Edukacja domowa w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej – przypadek odnaleziony
Autorzy:
Giercarz-Borkowska, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31804130.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
homeschooling
home education
family
People’s Republic of Poland
freedom
edukacja domowa
nauczanie domowe
rodzina
Polska Rzeczpospolita Ludowa
wolność
Opis:
Introduction: The article concerns home education in the People’s Republic of Poland which was cultivated by Danuta and Bartłomiej Maria Boba. They did not send their five children to school in the years 1952–1981; despite the ban, they educated them on their own. Research Aim: The aim of the study was to fill an existing gap in the knowledge about the story of home education in Poland after the Second World War. So far, there have been no known examples of homeschooling in the socialist times. It was thought that it did not take place at all and only started to emerge after the political changes.Method: The study is of a qualitative nature; it was conducted using the narrative interview method. The resulting material was subjected to analysis and interpretation. Additionally, document examination was used. Results: Despite the government’s efforts to force all citizens into participation in the education system controlled by the state, there was a case of homeschooling in Poland. The reconstruction of the Boba family’s experience gives knowledge of the motivation to raise children away from the influence of school, as well as on the methods and effects of teaching off school. It brings knowledge of the values the family attached to home education and provides a proof of determination of the parents who stood firmly in their commitment despite repressions against them. Conclusions: The case retrieved is isolated. The hardships suffered by the Boba family did not contribute to any legal changes, nor did they affect other families’ fates. Their fight against the communist regime complements the image of home education known so far and enables a better understanding of it. It shows how important it can be for parents to raise children in line with their own conscience. Freedom, reconstructed in previous studies as a core value attributed to home education both nowadays and in the distant past, turned out to be the core value in this case as well. The Boba family education is a historical link between tradition and the present day of Polish homeschooling.
Wprowadzenie: Artykuł dotyczy edukacji domowej realizowanej w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Państwo Danuta i Bartłomiej Maria Boba w latach 1952-1981 nie posyłali do szkoły pięciorga swoich dzieci – mimo zakazu kształcili je we własnym zakresie. Cel badań:  Celem badania było uzupełnienie wiedzy o losach edukacji domowej w Polsce po II wojnie światowej. Dotychczas nie znano przypadków nauczania domowego w okresie socjalizmu – sądzono, że w tym czasie nie było realizowane i zaczęło odradzać się dopiero po przełomie ustrojowym. Metoda badań: Badania przeprowadzono w tradycji jakościowej, metodą wywiadu narracyjnego. Uzyskany materiał badawczy poddano analizie i interpretacji. Dodatkowo wykorzystano badanie dokumentów. Wyniki: Pomimo wysiłków władz państwa, by zmusić wszystkich obywateli do udziału w edukacji państwowej istniał w Polsce przypadek nauczania domowego. Zrekonstruowanie doświadczeń rodziny Bobów dostarcza wiedzy o motywacjach do wychowywania dzieci z dala od wpływów szkoły, sposobach i efektach uczenia poza nią. Niesie wiedzę o wartościach, jakie rodzina przypisywała edukacji domowej i jest świadectwem determinacji rodziców, którzy wytrwali w postanowieniu pomimo stosowanych wobec nich represji. Wnioski:  Odnaleziony przypadek jest odosobniony. Trudne doświadczenie rodziny Bobów nie wpłynęło ani na zmianę prawa, ani na los innych rodzin. Ich walka z komunistycznym reżimem uzupełnia znany dotychczas opis edukacji domowej i pozwala lepiej ją rozumieć. Pokazuje, jak wielkie znaczenie może mieć dla rodziców wychowywanie dzieci w zgodzie z własnym sumieniem. Wolność – zrekonstruowana we wcześniejszych badaniach jako podstawowa wartość łączona z edukacją domową współcześnie i w odległej przeszłości – okazała się również w tym przypadku wartością nadrzędną. Rodzinna edukacja Bobów jest historycznym łącznikiem między tradycją a współczesnością polskiej edukacji domowej. 
Źródło:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2023, 42, 4; 147-162
0137-6136
Pojawia się w:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Krytyka artystyczna (sztuki teatralne, plastyczne, muzyczne i estradowe) w dodatku „Życie i Kultura” dziennika „Głos Szczeciński” (1951–1956). Część II
Artistic critique (theater, visual arts, music, and entertainment) in the supplement “Życie i Kultura” of “Głos Szczeciński” newspaper (1951–1956). Part 2
Autorzy:
Olechowska, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146511.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
Tematy:
artistic critique
socialist realism in art
press in the People’s Republic of Poland (PRL)
culture in Szczecin
Życie i Kultura
Głos Szczeciński
krytyka artystyczna
socrealizm w sztuce
prasa w PRL
„Głos Szczeciński”
„Życie i Kultura”
kultura w Szczecinie
Opis:
Ukazujący się w latach 1956–1957 cotygodniowy dodatek „Życie i Kultura” do „Głosu Szczecińskiego”, organu prasowego KW PZPR w Szczecinie – jest ważnym źródłem społecznych i politycznych uwarunkowań życia artystycznego Szczecina, świadectwem aktywności pewnych grup społeczności (publicystów oraz środowisk artystycznych) w tworzeniu regionalnej tożsamości kulturowej. Założeniem artykułu jest wypełnienie luki badawczej związanej z obecnością na łamach periodyku krytyki artystycznej. W drugiej części opracowania zaprezentowano krytykę sztuk plastycznych, muzycznych i estradowych na łamach periodyku w dwóch okresach – socrealizmu, kiedy podlegała dominacji wytycznych polityki kulturalnej; oraz w pierwszej fazie tzw. ducha odnowy, będącej zapowiedzią liberalizacji w obszarze kultury.
The weekly supplement “Życie i Kultura”, published from 1956 to 1957 in “Głos Szczeciński”, the press organ of the Polish United Workers’ Party (KW PZPR) in Szczecin, is an important source for understanding the social and political conditions of Szczecin’s artistic life. It also serves as evidence of the activities of certain community groups (journalists and artistic circles) in shaping the regional cultural identity. The article’s aim is to fill a research gap related to the presence of artistic critique in this periodical. In the second part of the study, critiques of visual arts, music, and entertainment in the aforementioned periodical are presented in two eras: the era of socialist realism when it was dominated by cultural policy guidelines, and in the initial phase of what was known as the „spirit of renewal,” which foreshadowed cultural liberalization.
Źródło:
Przegląd Zachodniopomorski; 2023, 38; 380-405
0552-4245
2353-3021
Pojawia się w:
Przegląd Zachodniopomorski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obraz służb mundurowych w kinie PRL (1968–1990)
The Image of the Uniformed Services in the Cinema of the People’s Republic of Poland (1968–1990)
Autorzy:
Domke, Radosław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341438.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
film motifs
cinema of the People’s Republic of Poland
uniformed services
Citizens’ Militia
Armed Forces of the Polish People’s Republic
motywy filmowe
kino PRL
służby mundurowe
Milicja Obywatelska
Siły Zbrojne PRL
Opis:
W artykule omówiono motywy filmowe skoncentrowane wokół wizerunku milicjanta, agenta Służby Bezpieczeństwa, strażnika więziennego, żołnierza, wopisty oraz strażaka w polskim filmie telewizyjnym i kinowym. Aby jak najszerzej uchwycić wizerunek służb mundurowych PRL, przeanalizowano wszelkie tego typu motywy dostępne polskiemu widzowi, nie wydzielono jednak gatunków filmowych jako osobnego kryterium. W sensie chronologicznym autor koncentruje się na filmach nakręconych po Marcu ’68, wcześniejsze jedynie sygnalizuje. Cezura ta wydaje się o tyle istotna, że po brutalnych działaniach Milicji Obywatelskiej skierowanych przeciwko polskim intelektualistom na fali marca 1968 roku oraz interwencji Sił Zbrojnych PRL w Czechosłowacji w sierpniu tego roku władzom partyjno-państwowym zależało, aby wpłynąć na pozytywny obraz służb mundurowych wśród polskiego społeczeństwa. Ramy chronologiczne zamykają się na 1990 roku – ostatnim, jeżeli chodzi o wejście na ekrany kin dzieł nakręconych jeszcze w Polsce Ludowej. Obraz służb mundurowych, który wyłania się z analizy, jest wielobarwny i wieloaspektowy. Z pewnością cechą wspólną jest ukazanie Polaków noszących mundury jako jednostek karnych, zdyscyplinowanych i pokornych względem władzy. Różnic jest znacznie więcej. Podstawowe jest rozróżnienie szeregowych funkcjonariuszy czy żołnierzy i oficerów. Ci pierwsi często nie grzeszą zbytnio inteligencją i zazwyczaj są ośmieszani, zwłaszcza milicjanci. Oficerowie zaś ukazywani są niejednokrotnie wzorowo, jako inteligentni mężczyźni z wysokim poziomem kultury osobistej. Jednym i drugim nie brakuje odwagi. Najpełniej przedstawiony został wizerunek milicjanta, a najsłabiej – celnika, wopisty i strażaka.
The article discusses film motifs focused on the image of a militiaman, a Security Service agent, a prison guard, a soldier, a border guard, and a fireman in Polish television and cinema films. In order to capture the image of the uniformed services of the Polish People’s Republic as broadly as possible, all such motifs available to the Polish viewer were analyzed, but film genres were not distinguished as a separate criterion. In a chronological sense, the author focuses on films shot after March ’68, only mentioning earlier ones. This caesura seems important because after the brutal actions of the Citizens’ Militia against Polish intellectuals in March 1968 and the intervention of the Armed Forces of the Polish People’s Republic in Czechoslovakia in August of that year, the party and state authorities wanted to influence a positive image of the uniformed services among Polish society. The chronological framework ends in 1990 – the last year when it comes to the cinema screens of works shot in the People’s Republic of Poland. The image of uniformed services that emerges from the analysis is multicolored and multifaceted. Certainly, a common feature is the portrayal of Poles wearing uniforms as punitive, disciplined, and humble towards the authorities. There are many more differences. It is basic to distinguish between rank-and-file officers or soldiers and officers. The former are often not very intelligent and are often ridiculed, especially the militiamen. Officers are often portrayed in an exemplary manner, as intelligent men with a high level of personal culture. Both of them have courage. The image of a militiaman was presented most fully, while the image of a customs officer, a border guard, and a fireman was presented least well.
Źródło:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2023, 78; 229-235
0239-4251
Pojawia się w:
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Opozycja demokratyczna w Polsce (1976–1989) wobec historii i pamięci pogromu kieleckiego
The Democratic Opposition in Poland (1976–1989) towards the History and Memory of the Kielce Pogrom
Autorzy:
Grądzka-Rejak, Martyna
Olaszek, Jan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763567.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Kielce pogrom
anti-Semitism
democratic opposition in the People’s Republic of Poland
Solidarność
samizdat
film
Marcel Łoziński
pogrom kielecki
antysemityzm
opozycja demokratyczna w PRL
drugi obieg wydawniczy
Opis:
Polska opozycja demokratyczna tworzyła polemiczną wobec oficjalnej wizję historii najnowszej (odkłamywanie białych plam jak zbrodnia katyńska, represje sowieckie wobec Polaków i historia Armii Krajowej). Podejmowano również temat relacji polsko-żydowskich, odnosząc się do negatywnych postaw Polaków wobec przedstawicieli tej mniejszości narodowej, w tym kwestii stosowania przemocy. W ten nurt wpisywały się opozycyjne inicjatywy związane z historią pogromu kieleckiego, który miał miejsce w lipcu 1946 r.
The Polish democratic opposition created a polemical to the official vision of modern history (unmasking white spots such as the Katyn massacre, Soviet repressions against Poles, and the history of the Home Army). The subject of Polish-Jewish relations was also addressed, referring to the negative attitudes of Poles towards members of this minority, including the use of violence. The opposition initiatives related to the history of the Kielce pogrom, which took place in July 1946, were part of this trend.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2023, 130, 1; 83-130
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pierwszy kryzys gospodarki centralnie kierowanej w Polsce (1953–1956)
The first crisis of the centrally planned economy in Poland (1953–1956)
Autorzy:
Kaliński, Janusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31340871.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Polska Ludowa
gospodarka centralnie kierowana
polityka gospodarcza
sytuacja gospodarcza
warunki bytowe ludności
People's Republic of Poland
centrally planned economy
economic policy
economic situation
living conditions of the population
Opis:
W gospodarce centralnie kierowanej, wbrew założeniom doktrynalnym i mimo szeroko rozbudowanego systemu planowania, powszechne były silne wahania wzrostu gospodarczego oraz charakterystyczna dla każdego kryzysu gospodarczego głęboka nierównowaga makroekonomiczna. Konsekwencjami tego były jaskrawo niskie zaspokojenie potrzeb konsumpcyjnych ludności, zaniedbania w zakresie infrastruktury gospodarczej i społecznej oraz rosnący dystans w stosunku do krajów rozwiniętych o gospodarce rynkowej. W Polsce zjawiska te z całą siłą ujawniły się w latach 1953–1956 jako skutek podjęcia forsownej industrializacji powiązanej z rozbudową przemysłu zbrojeniowego i socjalizacją rolnictwa. Mimo wzrostu produkcji przemysłowej, głównie dóbr inwestycyjnych, nastąpiło załamanie równowagi rynkowej i gwałtowne pogorszenie sytuacji bytowej ludności. Niezbędne okazało się wprowadzenie reglamentacji konsumpcji i podniesienie administracyjnie kształtowanych cen żywności. Kryzys połowy lat 50. zapoczątkował trwający przez cały okres Polski Ludowej specyficzny cykl społeczno-ekonomiczny, który cechowały powtarzające się gwałtowane wystąpienia społeczne. Ich kumulacja w latach 80. doprowadziła do upadku narzuconego Polsce ustroju i patologicznej gospodarki.
In a centrally managed economy, contrary to the doctrinal assumptions and despite a widely developed planning system, strong fluctuations in economic growth and deep macroeconomic imbalances, characteristic of every economic crisis, were common. The consequence was a glaringly low satiation of the population's consumption needs, negligence in terms of economic and social infrastructure, and a growing distance in relations to developed countries with a market economy. In Poland, these phenomena manifested themselves in full force in the years 1953-1956, as a consequence of undertaking a forced industrialization associated with the development of the armaments industry and the socialization of agriculture. Despite an increase in industrial production, mainly investment goods, the market balance collapsed and the living conditions of the population rapidly deteriorated. It became necessary to introduce consumption rationing and raise administratively established food prices. The crisis of the mid-1950s initiated a specific socio-economic cycle that lasted throughout the period of People’s Republic of Poland and was defined by repeated violent social uprisings. Their culmination in the 1980s led to the collapse of the system imposed on Poland and the pathological economy.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2023, 29, 4; 107-123
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Studium władzy i recepcji z perspektywy źródeł archiwalnych
Power and Public Reception: An Archival Investigation
Autorzy:
Biskupski, Łukasz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/24910035.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
Tematy:
film studies
film distribution
film history
cultural policy
People's Republic of Poland
filmoznawstwo
dystrybucja filmowa
Polska Rzeczpospolita Ludowa
historia filmu
polityka kulturalna
Opis:
Recenzja dotyczy książki Krzysztofa Jajki, Konrada Klejsy, Jarosława Grzechowiaka i Ewy Gębickiej Rozpowszechnianie filmów w Polsce Ludowej w latach 1944-1956 (2022), będącej krytycznym wydaniem tekstów źródłowych poświęconych rodzimej dystrybucji filmowej w pierwszej dekadzie po II wojnie światowej. Recenzent zwraca uwagę na wysoką wartość naukową publikacji, która stanowi cenne źródło informacji oraz analiz dotyczących kinematografii w Polsce Ludowej. Podkreśla, że książka ta ma istotny wkład w rosnący zasób literatury na ten temat i przyczynia się do wzbogacenia wiedzy, stanowiąc również podstawę dla przyszłych dociekań, a także dając szansę na silniejsze powiązanie analiz z obszaru historii kina z badaniami historii politycznej, społecznej i gospodarczej.
The review discusses the book Rozpowszechnianie filmów w Polsce Ludowej w latach 1944-1956 [Film Distribution in the Polish People’s Republic in 1944-1956] (2022), which provides critical editions of source texts related to film distribution in the early years of the Polish People’s Republic after World War II. The reviewer notes the high scientific value of the publication, which constitutes a valuable source of information and analysis on cinema in the Polish socialist state. He emphasizes that the book makes a significant contribution to the growing body of literature on the subject and results in expanding our knowledge, while also serving as a basis for future research and providing an opportunity for stronger connections between film history research and research on political, social, and economic history.
Źródło:
Kwartalnik Filmowy; 2023, 122; 203-210
0452-9502
2719-2725
Pojawia się w:
Kwartalnik Filmowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współpraca resortów spraw wewnętrznych Polski i Węgier w epoce Edwarda Gierka (1970–1980) – wybrane aspekty w świetle dokumentów z Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej
Cooperation between the Interior Ministries of Poland and Hungary in the Edward Gierek era (1970–1980) – selected aspects in light of documents from the Archives of the Institute of National Remembrance
Autorzy:
Sylburska, Aleksandra
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33955941.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Polish-Hungarian relations
history of the Polish People’s Republic,
history of the Hungarian People’s Republic
Security Services (Poland)
civilian counterintelligence
surveillance
stosunki polsko-węgierskie
historia PRL
historia WRL
służby bezpieczeństwa
kontrwywiad cywilny
inwigilacja
Opis:
Artykuł jest poświęcony wybranym aspektom współpracy MSW PRL oraz MSW WRL w latach 1970–1980. Dekada ta stanowiła szczególny okres w historii obu krajów, którego cechą charakterystyczną było przede wszystkim otwarcie się na Zachód. Z jednej strony zapewniało to dostęp do zagranicznych kredytów i technologii, tak bardzo potrzebnych gospodarkom polskiej i węgierskiej, z drugiej zaś stwarzało ryzyko przenikania szpiegów z wrogiego obozu, a wraz z nimi – „kontrrewolucyjnych” poglądów. Sytuację opresyjnych reżimów komunistycznych utrudniało podpisanie w 1975 r. w Helsinkach Aktu końcowego Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, który nakładał na sygnatariuszy pewne zobowiązania i dawał pretekst do ingerowania Zachodu w sytuację wewnętrzną krajów „demokracji ludowej”. Większa swoboda przekraczania granic i inne zmiany zachodzące w latach siedemdziesiątych stawiały przed służbami bezpieczeństwa oraz kontrwywiadem cywilnym zupełnie nowe wyzwania. Konsekwencją względnej liberalizacji życia w Polsce i na Węgrzech była wzmożona inwigilacja ich obywateli.
The article is devoted to selected aspects of cooperation between the Ministry of the Interior of the Polish People’s Republic and the Interior Ministry of the Hungarian People’s Republic in the years 1970–1980. This decade was a special period in the history of both countries, characterised above all by their opening to the West. On the one hand, this provided access to foreign loans and technology, sorely needed by the Polish and Hungarian economies, while on the other hand, it posed the risk of infiltration by spies from the enemy camp and, with them, of “counter-revolutionary” views. The situation of the oppressive communist regimes was made more difficult by the signing of the Final Act of the Conference on Security and Cooperation in Europe in Helsinki in 1975, which imposed certain obligations on the signatories and gave a pretext for Western interference in the internal situation of the “people’s democracy” countries. Greater freedom to cross borders and other changes in the 1970s posed entirely new challenges for the security services and civilian counterintelligence. A consequence of the relative liberalisation of life in Poland and Hungary was the increased surveillance of their citizens.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 39-68
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 169

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies