Temat: Patristic Exegesis - Katalog OPAC zbiorów

Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:: Augustyńska interpretacja sankcji za gniew (Mt 5, 22bc) na tle wczesnochrześcijańskiej egzegezy
St. Augustine’s Interpretation of the Sanctions for Anger (Matthew 5:22bc) Seen in the Light of the Early Christian Exegesis
Autorzy:: Nieścior, Leon
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/43573852.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: Gniew
Mt 5:22
egzegeza patrystyczna
Augustyn z Hippony
Anger
Matthew 5:22
Augustine of Hippo
patristic exegesis
Opis:: W Mt 5, 22 zostają skierowane niezwykle surowe słowa przeciwko gniewowi, w których zostały nałożone pewne sankcje za gniew, w zależności od jego trzech różnych przejawów. Autor artykułu stara się usystematyzować zebrane odniesienia ojców greckich i łacińskich do Mt 5, 22bc, w których gniew zostaje poddany moralnej kwalifikacji. Artykuł stanowi przegląd myśli patrystycznej na ten temat.
In Matthew 5:22, extremely harsh words against anger are addressed, in which certain sanctions are imposed for anger, depending on its three different manifestations. The author of article tries to systematise the collected references of the Greek and Latin Fathers to Mt 5:22bc, in which anger is subjected to a moral qualification. The article provides an overview of patristic thought on the subject. The author extracts St. Augustine’s thought on the subject and shows it against the background of the exegesis of other writers.
Źródło:: Vox Patrum; 2024, 89; 123-148
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:: Vox Patrum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:: Tropologia w hermeneutyce Hieronima ze Strydonu
Tropology in the Hermeneutics of Saint Jerome
Autorzy:: Nowaszczuk, Jarosław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/43575170.pdf
Data publikacji:: 2024
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: tropologia
sensy Biblii
antyczna hermeneutyka
alegoreza patrystyczna
egzegeza Ojców Kościoła
moralna interpretacja Pisma świętego u Hieronima ze Strydonu
Tropology
Senses of Bible
Ancient hermeneutic
Patristic allegoresis
Moral interpretation of Scripture by Saint Jerome
Exegesis of the Church Fathers
Opis:: Tropologia to jedna z patrystycznych metod interpretacji tekstu biblijnego. Święty Hieronim włącza ją do swojego kanonu hermeneutycznego, który nazywa „potrójną deskrypcją i regułą Pisma świętego” (triplex descriptio et regula Scripturarum). Tłumaczy również, że istotą tropologii jest interpretacja moralna. Przedstawienie proweniencji tej metody, a dalej prezentacja, na czym ona polega w rozumieniu świętego Hieronima i jakimi rządzi się regułami, stanowi zasadniczy problem niniejszego studium.
Tropology is one of the patristic methods of interpreting the biblical text. Saint Jerome includes it in his hermeneutical canon, which he calls "the triple description and rule of Sacred Scripture" (triplex descriptio et regula Scripturarum). He also explains that the essence of tropology is moral interpretation. The main problem of this study is to present the provenance of this method, and then to discuss what it consists of in the understanding of Saint Jerome and what rules it is governed by.
Źródło:: Vox Patrum; 2024, 89; 85-106
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:: Vox Patrum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:: La emoción de la alegría en los Escolios a los salmos de Evagrio Póntico
The Emotion of Joy in Evagrius of Pontus’ Scholia to the Psalms
Autorzy:: Peretó-Rivas, Rubén
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/43546098.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: Evagrius Ponticus
Patristic exegesis
Emotions
Happiness
Opis:: En este artículo se propone analizar el tratamiento que otorga Evagrio Póntico a las emociones, especialmente la alegría, en sus Escolios a los salmos. En primer lugar, se contextualizará la obra de Evagrio, que acaba de ser publicada, con sus características propias, tanto de género literario cuanto a lo concerniente al tipo de exégesis evagriana. Luego, se abordarán el lugar que ocupan en el texto las emociones, haciendo particular hincapié en una de ellas, la alegría, a partir del análisis de todas las ocurrencias del concepto en los Escolios. Como resultado, se observa que la hermenéutica evagriana de los salmos, al menos para el caso de la alegría, es fundamentalmente alegórica lo cual imposibilitaría o negaría la existencia de la alegría en el hombre según su sentido clásico, ya que sólo puede experimentarse como la reacción ante la posesión de un bien espiritual, que es la gnosis o conocimiento de Dios. De esta manera, los Escolios a los salmos apoyan la interpretación fundamentalmente espiritualista de la doctrina de Evagrio Póntico.
In this paper I propose to analyse Evagrius Ponticus' treatment of emotions, especially happiness, in his Scholia to the Psalms. First, I will contextualise Evagrius' work, which has just been published, with its own characteristics, both in terms of literary genre and in terms of the type of Evagrian exegesis. Then, the place of emotions in the text will be discussed, with particular emphasis on happiness, on the basis of the analysis of all the occurrences of that concept in the Scholia. As a result, it is observed that Evagrius' hermeneutic of the Psalms, at least in the case of happiness, is fundamentally allegorical, which would make impossible the existence of happiness in man in its classical sense, since it could only be experienced as the reaction to the possession of a spiritual good, which is gnosis or knowledge of God. In this way, the Scholia to the Psalms support the spiritualistic interpretation of Evagrius’ doctrine.
Źródło:: Vox Patrum; 2023, 85; 105-120
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:: Vox Patrum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:: Patrystyczna interpretacja zakazu gniewu w Mt 5, 22a
Patristic Interpretation of the Anger Prohibition in Matthew 5:22a
Autorzy:: Nieścior, Leon
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/43554142.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: Mt 5, 22
Kazanie na Górze
egzegeza patrystyczna
gniew
Augustyn z Hippony
Matthew 5:22
Sermon on the Mount
patristic exegesis
anger
Augustine of Hippo
Opis:: Radykalne potępienie gniewu w Mt 5, 22 rodzi kilka fundamentalnych pytań: Czy w tej pierwszej antytezie Kazania na Górze w istocie się interpretuje czy zmienia Stare Prawo? W jaki sposób ten radykalny zakaz gniewu jest możliwy do spełnienia? Czy rzeczywiście gniew stawia się na równi z zabójstwem? Czy zakazuje się wszelkiego gniewu? Zbierając odpowiedzi na te podstawowe pytania greckich i łacińskich pisarzy wczesnochrześcijańskich, autor artykułu rekonstruuje patrystyczną propedeutykę do szczegółowej wykładni Mt 5, 22. W sposób szczególny zwraca uwagę na wkład św. Augustyna na tym polu.
The radical condemnation of anger in Matthew 5:22 raises some fundamental questions: Does this first antithesis of the Sermon on the Mount actually interpret or change the Old Law? How is this radical prohibition of anger fulfilled? Is anger really put on the same level as murder? Is all anger banned? Collecting the answers to these fundamental questions of Greek and Latin early Christian writers, the author of the article reconstructs a patristic propaedeutic for a detailed interpretation of Matthew 5:22, and pays special attention to the contribution of St. Augustine in this field.
Źródło:: Vox Patrum; 2023, 87; 313-338
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:: Vox Patrum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:: Wątki angelologiczne w egzegezie patrystycznej 1Kor 11,10
The Angelological Topics in Patristic Exegesis of 1Cor 11:10
Autorzy:: Paczkowski, Mieczysław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/43571675.pdf
Data publikacji:: 2023
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: 1 Kor 11,10
egzegeza patrystyczna
kobieta
aniołowie
zasłona
wczesne chrześcijaństwo
1 Cor 11:10
Patristic exegesis
woman
angels
veil
Early Christianity
Opis:: Stosunkowo najwięcej uwagi 1 Kor 11,10 poświęcili ci z pisarzy wczesnego Kościoła, którzy szerzej zajmowali się „kwestią kobiecą”. Zagadnienie nakrywania głów welonem przez kobiety była analizowana w kontekście społecznym, kulturowym i religijnym starożytności. Tekst św. Pawła zachęcał chrześcijan, by szukać argumentów stricte religijnych, celem uzasadnienia praktyki noszenia zasłony przez kobiety. Dyspozycje praktyczne wprowadzono więc w sferę rozważań teologicznych. Pisma starożytnych autorów potwierdzają tę wizję, chociaż wielu z nich wybrało wizję nacechowaną wątkami angelologicznymi. Nie brakowało jednak innych kontekstów interpretacyjnych. Już Ojcowie przednicejscy pozwalają na odkrycie powiązań hermeneutycznych tekstu pawłowego z Rdz 6,1-4. Zakres określania „aniołów”, o których wspomina perykopa pawłowa, był dosyć szeroki. Identyfikowano ich nie tylko z bytami niebiańskimi, ale także z upadłymi aniołami, osobami celebrującymi liturgię i jej uczestnikami. Mogli to być również postronni obserwatorzy. W późniejszym okresie problematyka była już inna, na co wpłynęło okrzepnięcie doktryny Kościoła oraz racje społeczne, zwyczajowe i liturgiczne. Nałożenie welonu (velatio) stało się synonimem poświęcenia się Bogu przez dziewice.
Relatively 1 Cor 11:10 received the most attention from those of the early Church writers who dealt more extensively with the „woman’s question”. The question of the veil for women was analyzed in the social, religious and cultural contexts of antiquity. St. Paul's text encouraged Christians to seek stricte religious arguments to justify the practice of wearing the veil by women, placing it in the context of a theological choice. Ancient Christian writings confirm this view, but many authors choose the path of reflection impregnated with elements of angelological doctrine. However, there was no shortage of other interpretative contexts. In the ante-Nicene Fathers, it was possible to discover the hermeneutical links of the Pauline text with Gen 6:1-4. The range of „angels” referred to in the Pauline pericope was quite broad. They were identified not only with celestial beings but also with the fallen angels, the celebrants in the liturgy and its participants. It could also have been the strangers who observed the rites. In the later period, the issues were different. In reality, the doctrine of the Church and the social reasons, customs, as well as practices in liturgical assemblies have been consolidated. The veil became a symbol that invoked a positive image of women. The imposition of the veil (velatio) became synonymous with the consecration to God by the virgins.
Źródło:: Vox Patrum; 2023, 88; 195-226
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:: Vox Patrum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:: Integral Communication with Listeners in Origen’s Four Homilies on Psalm 76(77)
Autorzy:: Nieścior, Leon
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2134426.pdf
Data publikacji:: 2022-05-28
Wydawca:: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:: Orygenes
Psalm 77 (76)
egzegeza patrystyczna
homilia patrystyczna
kaznodziejstwo patrystyczne
Origen
patristic exegesis
patristic homily
patristic preaching
Opis:: A recently discovered collection of 29 Origen’s homilies on the Psalms was published in 2015. Origen delivered them in the last years of his life. We find there speculations on the borderline between philosophy and theology, which Origen never abandoned. Do they not violate the canon of homilies? Are they not dominated by a theoretical, intellectual factor? To answer these questions, the author poses a broader question in his article, namely, about the nature of communication with listeners. Did Origen, as a homilist, appeal in an integral and balanced way to all human faculties: reason, imagination, will, feelings and senses? The article has a character of a survey of the issue, since four homilies to Ps 76(77) are the subject of its analysis.
W 2015 r. został wydany niedawno odkryty zbiór 29 homilii Orygenesa do Psalmów. Orygenes wygłosił je w ostatnich latach swego życia. Natykamy się w nich na spekulacje z pogranicza filozofii i teologii, z których Orygenes nigdy nie zrezygnował. Czy nie naruszają one kanonu homilii? Czy nie dominuje w nich czynnik teoretyczny, intelektualny? Żeby odpowiedzieć na te pytania, autor porusza w artykule szerszą kwestię – charakteru komunikacji ze słuchaczem. Czy Orygenes jako homilista odwoływał się w sposób integralny i zrównoważony do wszystkich władz w człowieku: rozumu, wyobraźni, woli, uczuć i zmysłów? Artykuł ma charakter sondażu zagadnienia, ponieważ przedmiotem jego analizy są cztery homilie do Ps 76(77).
Źródło:: Collectanea Theologica; 2022, 92, 2; 87-106
0137-6985
2720-1481
Pojawia się w:: Collectanea Theologica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:: Słowa Maryi w Kanie Galilejskiej: 'Wina nie mają' (J 2, 3) w recepcji patrystycznej
Autorzy:: Nieścior, Leon
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2158019.pdf
Data publikacji:: 2021-12-15
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: Maryja
Kana Galilejska
wino
Ojcowie Kościoła
egzegeza patrystyczna
Maksym Wyznawca
Jan Chryzostom
J 2,3
John 2:3
Patristic exegesis
Cana of Galilee
Wine
Maxim the Confessor
John Chrysostom
Mary
Fathers of the Church
Opis:: Słowa skierowane do Jezusa przez Maryję w Kanie znajdują stosunkowo skromne echo w starożytności. Egzegeza patrystyczna J 2,3 jest podporządkowana historiozbawczemu myśleniu, w którym brak wina na uczcie weselnej jest obrazem wielorakiej niemocy natury ludzkiej i żydowskiego Prawa w odrodzeniu człowieka. Cudownie uczynione przez Chrystusa wino jest symbolem Jego łaski, która wyprowadza człowieka z tego stanu. Ojcowie spekulują nad szczegółami związanymi z godami w Kanie, a zwłaszcza nad alegorycznym znaczeniem sześciu stągwi. Otwierają pole liczniejszym spekulacjom średniowiecznym na ten temat. Wiodącą rolę w interpretacji duchowej zajmuje Maksym Wyznawca, który dokonuje obszernego objaśnienia symboliki związanej z relacją J 2,1-11 w aspekcie historiozbawczym i moralno-ascetycznym. Ojcowie na ogół nie zatrzymują się nad postawą samej Maryi, która wstawia się do Syna za gospodarzami uczty. Dopiero Jan Chryzostom, na gruncie egzegezy antiocheńskiej, snuje ściśle maryjną refleksję. Zastanawia się nad kształtowaniem się wiary Maryi w cudotwórczą i boską moc Syna, która doprowadziła ją do tak subtelnej prośby. Wątek rozwijany przez Chryzostoma znajduje echo u późniejszych pisarzy, a zwłaszcza w hymnach Romana Melodosa. Chociaż Ojcowie Kościoła chętnie interpretują w sposób alegoryczny niektóre szczegóły związane z weselem w Kanie, np. w braku wina dostrzegają całą niedolę nieodkupionej jeszcze ludzkości. Tymczasem prezentując rolę Maryi w całym zdarzeniu, w zasadzie nie wychodzą poza sens dosłowny.
The words addressed by Mary to Jesus at Cana find relatively modest echoes in antiquity. The patristic exegesis of Jn 2:3 is subordinated to salvation-historical thinking, in which the lack of wine at the wedding feast is an image of the powerless human nature and Jewish law in the spiritual restoration of man. The wine miraculously made by Christ is a symbol of his grace which brings man out of this state. The Fathers speculate on the details of the feasts at Cana, especially seek allegorical meanings of the six waterpots. They open the door to more numerous medieval speculations on this subject. The leading role in the spiritual interpretation is played by Maxim the Confessor, who provides a comprehensive explanation of the symbolism related to the account of John 2:1-11 in salvation-historical and moral-ascetic terms. Fathers generally do not dwell on the attitude of Mary herself, who intercedes to her Son for the hosts of the feast. Only John Chrysostom, on the basis of Antiochian exegesis, carries on a strict Marian reflection. He reflects on the formation of Mary’s faith in the miraculous and divine power of her Son, which led her to such a subtle request. The motive developed by Chrysostom echoes in later writers, especially in the hymns of Romanos the Melodist. Although the Church Fathers readily interpret in the allegorical manner some details of the wedding at Cana, e.g. in the absence of wine they perceive all the misfortune of yet unredeemed humanity. Meanwhile in presenting the role of Mary in the whole event they basically do not go beyond the literal sense.
Źródło:: Vox Patrum; 2021, 80; 7-24
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:: Vox Patrum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:: Theological Themes in Origen’s First Homily on Psalm 76 (77) and Their Subsequent Reception
Autorzy:: Nieścior, Leon
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2029299.pdf
Data publikacji:: 2021-12-10
Wydawca:: Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:: Orygenes
Psalm 77 (76)
Bóg–Logos
egzegeza patrystyczna
preegzystencja dusz
apokatastaza
Origen
God–Logos
patristic exegesis
preexistence of souls
apocatastasis
Opis:: The collection of Origen’s presumably last works, the 29 homilies on the Psalms, was recently discovered and published in 2015. In the homily on Psa 76:1-9, we can find threads of the theology of spirituality intertwined with more systematic speculations. The sanctifying action of the Logos comes here to the fore. God-Logos enables the Christian to sacrifice himself fully with his mind, tongue and all his senses. The Word, which has been living for ages in the womb of the Father, educates the human word, liable to agitation, to silence. Origen looks for a cure in afflictions. He finds it in the image of hands outstretched to God and in constant reminding of Him. The Psalmist ponders “the ancient days” and “the eonic years” and asks if God can reject man forever (Psa 76:6–8). In his commentary, Origen seems to refer to his speculations from much earlier years, known from the work On First Principles, in which he expressed views on the preexistence of rational beings, preceding the present world, and the multiple transformation of worlds. Are these speculative threads still present in his last work? The article tries to explain Origen’s statements and understand them properly.
Zbiór niedawno odkrytych i wydanych w 2015 r. dwudziestu dziewięciu homilii Orygenesa do Psalmów, to prawdopodobnie, jak wykazuje L. Perrone, ostatnie jego dzieło. Homilie stały się przedmiotem analizy pod kątem formalnym: języka, okoliczności napisania, aluzji historycznych etc. Przychodzi czas na zgłębianie ich treści teologicznych. W homilii do Ps 76, 1–9 przeplatają się wątki z zakresu duchowości i pewne spekulacje. Na pierwszy plan wysuwa się uświęcające działanie Logosu. Bóg–Słowo uzdalnia chrześcijanina do pełnej ofiary z samego siebie, swego umysłu, języka i wszystkich zmysłów. Przebywające od wieków w łonie Ojca Słowo wychowuje do milczenia ludzkie słowo, podatne na wzburzenie. Kaznodzieja szuka lekarstwa na utrapienia w wyciągniętych rękach do Boga i w ciągłym przypominaniu o Nim sobie. Psalmista rozważa „dni dawne” i „lata wieczne” oraz pyta, czy Bóg może odrzucić na wieki (Ps 76, 6–8). W komentarzu do Psalmów zdaje się nawiązywać do swoich spekulacji z dużo wcześniejszych lat, znanych z dzieła O zasadach. Wyrażał tam poglądy o preegzystencji bytów rozumnych, poprzedzającej obecny świat, i wielokrotnej transformacji światów, po których nastąpi powrót wszystkiego do Boga. Czy te wątki spekulacyjne są obecne w ostatnim jego dziele? Czy poglądy Orygenesa zmieniły się? Autor artykułu stara się wniknąć w dość zdawkowe wypowiedzi kaznodziei i właściwie je zrozumieć.
Źródło:: Collectanea Theologica; 2021, 91, 4; 63-82
0137-6985
2720-1481
Pojawia się w:: Collectanea Theologica
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:: Postać Jozuego w interpretacji Cezarego z Arles
Autorzy:: Paczkowski, Mieczysław
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/2142938.pdf
Data publikacji:: 2020
Wydawca:: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:: Caesarius of Arles
Patristic exegesis
Joshua (book of)
Typology
Israel
Church
Cezary z Arles
egzegeza patrystyczna
Jozue (księga)
typologia
Izrael
Kościół
Opis:: W tradycji patrystycznej postrzegano księgę Jozuego jako zapowiedź zbawczego dzieła Chrystusa. Syn Nuna zajął miejsce Mojżesza, natomiast w porządku łaski Zbawiciel zastępuje dawne prawo Ewangelią. Ojcowie postrzegali ciąg historii Izraela jako odnośnik do życia chrześcijańskiego. Podobne elementy odnajdujemy w kaznodziejstwie Cezarego z Arles. Dla biskupa prowansalskiego Jozue to ten, który wprowadził lud do Ziemi Obiecanej, stanowiącej jego dziedzictwo. Postać ta jest utożsamiona z Chrystusem. Przejście Izraelitów przez Jordan stało się figurą chrztu. To zapowiedź wprowadzenia do życia łaski i ofiarowania dóbr nadprzyrodzonych przez Chrystusa, którego typem był syn Nuna. Nowe pokolenie Izraelitów, którym przewodził Jozue, to prefiguracja Kościoła. To właśnie on zastąpił wybrany ongiś naród (Synagogę). Cezary miał świadomość konieczności odczytywania wybranych tekstów Joz w świetle wiary i praktyki Kościoła. Był ponadto wyczulony na potrzeby duszpasterskie, pojawiające się w jego wspólnocie. W przepowiadaniu, podobnie jak w swoich inicjatywach, Cezary zabiegał o skuteczne przedstawianie ugruntowanej teologii biblijnej i praktyczne stosowanie adekwatnej praktyki duszpasterskiej.
The Patristic tradition read the Book of Joshua as a foreshadowing of the saving work of Jesus Christ. Joshua replaces Moses and in the order of grace, Jesus Savior replaces the ancient Law. Fathers conceived of the history of Israel as a unique sign announcing the Christian life. Similar elements can be found in Caesarius’ preaching. For the bishop of Provence, Joshua is the one who would lead God’s people into the Promised Land and he gave to them the true inheritance. The figure of Joshua is associated with Christ. For Caesarius the Israelites’ crossing of the Jordan River was a typological form of baptism. This is an announcement of the introduction of grace and the offering of supernatural goods by Christ, whose figure was the son of Nun. The new generation of Israelites, led by Joshua, is a prefiguration of the Church. It had replaced the once chosen nation (Synagogue). Caesarius was aware that he read the text of the Book of Joshua in the light of the Church’s faith and practice and the pastoral needs of his congregation. He was also sensitive to pastoral needs arising in his community. In his preaching, as in his practice, Caesarius strove for effective presentation of grounded biblical theology and the application of adequate pastoral principles.
Źródło:: Polonia Sacra; 2020, 24, 4; 75-101
1428-5673
Pojawia się w:: Polonia Sacra
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:: „Wszystko ma swój czas. Patrystyczna egzegeza Księgi Eklezjastesa 3,1-8
“Everything has its own time”. A Patristic Exegesis of Ecclesiastes 3:1-8
Autorzy:: Szram, Mariusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1044513.pdf
Data publikacji:: 2019-06-30
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: Księga Eklezjastesa
czas
Dydym Ślepy
Grzegorz z Nyssy
Hieronim
Book of Ecclesiasters
time
patristic exegesis
Didymus the Blind
Gregory of Nyssa
Jerome
Opis:: Z wczesnochrześcijańskich dzieł egezegetycznych dotyczących Księgi Eklezjastesa zachowały się nieliczne fragmenty komentarza Orygenesa, obszerna część komentarza Dydyma Ślepego, homilie św. Grzegorza z Nyssy, krótki komentarz literalny przypisywany św. Janowi Chryzostomowi, komentarz o charakterze umiarkowanie alegorycznym św. Hieronima i komentarz Grzegorza z Agrigentum, biskupa Sycylii z przełomu VI i VII wieku. Analiza zawartego w powyższych dziełach komentarza do wersetów Koh 3, 1-8 ujawnia dwojaki charakter patrystycznej egzegezy tego biblijnego tekstu: uniwersalny i indywidualny. Z jednej strony autorzy odnoszą tekst Koh 1-3 do czasu w wymiarze powszechnym, obejmującego historię zbawienia ludzkości i związanego z działalnością Opatrzności Bożej, czuwającej nad przebiegiem procesu dziejowego. Z drugiej strony interpretują ten passus w odniesieniu do życia duchowego każdego chrześcijanina, jego głębokiej relacji do Boga, procesu doskonalenia wewnętrznego, walki z wadami i nabywania cnót. Oba wymiary czasowe się przenikają: indywidualna droga człowieka do doskonałości wpisuje się w zaplanowane przez Boga dzieje zbawienia ludzkości. Każda czynność, zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i uniwersalnym, ma swój właściwy czas wyznaczony przez Boga.
From among the early Christian exegetical works treating the Book of Ecclesiastes, several manuscripts, some of them fragmentary, have been preserved. These include: a few fragments of Origen’s commentary; a large part of the commentary written by Didymus the Blind; homilies of St Gregory of Nyssa; a short literary comment attributed to St John Chrysostom; a moderately allegorical commentary of St Jerome; and the commentary of Gregory of Agrigentum, bishop of Sicily from the turn of the 6th and 7th centuries. Analysis of the commentaries on Qoh 3:1-8 contained in the above-mentioned works reveals the dualistic character of patristic exegesis of the biblical passus in question, specifically its use of both universal and individual approaches. On the one hand, the authors refer the text of Qoh 1–3 to a universal understanding of time, i.e. the whole of salvation history and the related activities of Divine Providence guiding the course of the historical process. On the other hand, they interpret this passage in relation to the spiritual life of every Christian, his deep relationship with God, the process of internal improvement, the fight against vices and the acquisition of virtues. The two dimensions of time interpenetrate each other: the individual path of man to perfection is at the same time part of God’s planned history of the salvation of humanity. Thus every action, both in the individual and the universal dimension, has its proper timing assigned by God.
Źródło:: Verbum Vitae; 2019, 35; 345-372
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:: Verbum Vitae
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:: Jakie ciało nie osiągnie królestwa Bożego?
What Body Will Not Reach the Kingdom of God?
Autorzy:: Szram, Mariusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1051150.pdf
Data publikacji:: 2019-03-16
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: ciało
zmartwychwstanie
św. paweł
egzegeza patrystyczna
ireneusz
tertulian
orygenes
body
resurrection
st. paul
patristic exegesis
irenaeus
tertullian
origen
Opis:: Celem artykułu jest porównanie egzegezy wersetu 1 Kor 15, 50 we wczesnej literaturze patrystycznej na przykładzie pism trzech autorów: Ireneusza z Lyonu – przedstawiciela tradycji azjatyckiej; Tertuliana z Kartaginy – związanego z tradycją północnoafrykańską, zbliżoną w wielu punktach do azjatyckiej; oraz Orygenesa – wywodzącego się z tradycji aleksandryjskiej. Wszyscy wspomniani pisarze stosowali interpretację moralną zwrotu „ciało i krew” jako grzesznych uczynków, które należy porzucić, aby wejść do królestwa niebieskiego. Każdy z nich dopuszczał jednak także wyjaśnienie dosłowne tego wersetu, próbując pogodzić je z prawdą wiary o cielesnym zmartwychwstaniu. Ireneusz podkreślał, że ciało nie może zmartwychwstać i osiągnąć królestwa Bożego o własnych siłach, ale jedynie z pomocą Ducha Świętego. Tertulian uważał, że ciało w ziemskiej postaci zmartwychwstanie, ale nie będzie mogło wejść do królestwa niebieskiego bez przyjęcia cech dostosowanych do nowej rzeczywistości. Najdalej posunął się Orygenes, podważając możliwość powrotu do życia ciał w ziemskim kształcie. Analiza wczesnochrześcijańskich komentarzy do Pawłowego wersetu dowodzi, że egzegeza patrystyczna była ukierunkowana teologicznie i zależała od ówczesnych sporów doktrynalnych. Daje się też zauważyć pewien paradoks: niekiedy w celu uzasadnienia konkretnego stanowiska filozoficzno-teologicznego zwolennik literalizmu lub umiarkowanej alegorezy mógł przywiązywać większą wagę do przenośnego znaczenia tekstu natchnionego niż zdeklarowany alegorysta, który z kolei odwoływał się do daleko idącej interpretacji dosłownej.
The aim of the article is to compare the exegesis of verse 1 Kor 15, 50 in early patristic literature on the example of the writings of three authors: Irenaeus of Lyon – representative of the Asian tradition; Tertullian of Cartage – associated with the North African tradition, similar in many points to Asian; and Origen – originating from the Alexandrian tradition. All these writers used the moral interpretation of the phrase “flesh and blood” as sinful deeds, which should be abandoned to enter the kingdom of heaven. Each of them, however, also allowed the literal explanation of this verse, trying to reconcile it with the truth of faith about the bodily resurrection. Irenaeus emphasized that the body can not be resurrected and reach the kingdom of God with its own strength, but only with the help of the Holy Spirit. Tertullian thought that the body in the earth would resurrect, but it would not be able to enter the kingdom of heaven without accepting features adapted to the new reality. Origen went the farthest, undermining the possibility of returning to earth-shaped bodies. The analysis of early Christian commentary on the Pauline verse proves that patristic exegesis was theologically oriented and depended on the contemporary doctrinal disputes. One may also notice a certain paradox: sometimes in order to justify a particular philosophical and theological stand, a proponent of literalism or moderate allegorisation might attach more importance to the portable meaning of the inspired text than the alleged allegorist, which in turn referred to a far-reaching literal interpretation.
Źródło:: The Biblical Annals; 2020, 10, 1; 103-114
2083-2222
2451-2168
Pojawia się w:: The Biblical Annals
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:: Obraz heretyków w „Moralia in Iob” Grzegorza Wielkiego
The Image of the Heretics in Gregory the Great’s "Moralia in Iob"
Autorzy:: Szram, Mariusz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/613436.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: Grzegorz Wielki
Moralia in Iob
Heretycy
herezja
egzegeza alegoryczna
patrystyka
Gregory the Great
heretics
heresy
patristic
alegorical exegesis
Opis:: One of the key themes of the Moralia in Iob, or Gregory the Great’s commentary to the Book of Job, is the allegorical interpretation of Job’s three friends as heretics. Herewith the image of the heretics emerging from this work is not a historical presentation. Rather, it is a strongly rhetorical critical assessment of the phenomenon of heresy, enriched with analyzes and recommendations of a moral-spiritual nature. He addressed the issue of heresy for the most part due to apologetic motives, aiming at defending the orthodox faith. The image of the heretic has been strongly subdued to the process of rethoricization for this purpose. Frequent use of invective went hand in hand with a high degree of generality in the presentation of the personality and mode of operation of heretics. Gregory the Great hardly ever referred to specific figures of heretics and these were usually people of the past era, mainly the inventors of the great errors from the IVth and Vth centuries, like Arius or Eutyches. The portrayal of heretics as people characterized mainly by three vices – pride, hypocrisy and stupidity – assumes in Moralia a form of a topos, or a repetitive motif on a literary basis, appearing in the majority of early Christian anti-heretic texts. Admittedly, the most unique element in Gregory’s exegesis is the connection of the heretics’ traits of personality to the majority of the statements appearing in the book of Job. Only some of these allegories find their parallels in commentary on the book of Job attributed to Hieronim’s student, Philip Presbyter, whose work was most probably known to the Pope. Surely, Gregory encountered during his ministry the remainders of such earlier heresies as Arianism or Donatism, which could have led him to a wider reflection on the activities of heretics. However, it raises the question why in the late Christian antiquity, when the time for the emergence of great heretical movements passed, the critique of the heresy phenomenon became the main subject of the spiritual exegesis of the Book of Job.
Jednym z głównych wątków tematycznych Moraliów, czyli komentarza Grzegorza Wielkiego do Księgi Hioba jest interpretacja trzech przyjaciół Hioba jako heretyków. Niniejszy artykuł przedstawia obraz środowiska heretyków wyłaniający się z dzieła Grzegorza. Nie ma on charakteru prezentacji historycznej. Jest to silnie zretoryzowana krytyczna ocena zjawiska herezji, wzbogacona o analizy i zalecenia o charakterze moralno-duchowym. Problematykę herezji Grzegorz poruszał przede wszystkim z pobudek apologetycznych, mających na celu obronę ortodoksyjnej wiary. Obraz heretyka został w tym celu silnie zretoryzowany. Częste stosowanie inwektywy szło w parze z dużym stopniem ogólności w przedstawianiu osobowości i sposobu działania heretyków. Grzegorz bardzo rzadko odwoływał się do konkretnych postaci heretyków i zazwyczaj były to osoby z epoki minionej, głównie wielcy błędnowiercy IV i V wieku, jak Ariusz czy Eutyches. Charakterystyka heretyków jako ludzi odznaczających się głównie trzema wadami – pychą, obłudą i głupotą – przybiera w Moraliach formę toposu, czyli motywu literackiego, pojawiającego się w większości wczesnochrześcijańskich tekstów antyheretyckich. Najbardziej oryginalnym elementem w sposobie prezentacji heretyków przez Grzegorza było powiązanie z ich cechami osobowościowymi większości wypowiedzi pojawiających się w księdze Hioba. Tylko niektóre z tych alegorii znajdują swoje paralele w przypisywanym uczniowi Hieronima, Filipowi Prezbiterowi, komentarzu do księgi Hioba, który najprawdopodobniej był znany papieżowi. Grzegorz zetknął się z pewnością w swojej posłudze z pozostałościami takich wcześniejszych herezji jak arianizm czy donatyzm, co mogło go skłaniać do szerszej refleksji na temat dzialalności heretyków. Budzi jednak zastanowienie, dlaczego w epoce późnego antyku chrześcijańskiego, gdy minął czas powstawania wielkich ruchów heretyckich, właśnie krytyka fenomenu herezji stała się głównym przedmiotem duchowej egzegezy Księgi Hioba.
Źródło:: Vox Patrum; 2019, 71; 475-500
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:: Vox Patrum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:: Ślady Orygenesowej egzegezy w „De monastica exercitatione” Nila z Ancyry
Autorzy:: Nieścior, Leon
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/947518.pdf
Data publikacji:: 2019
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: Nil z Ancyry
monastycyzm
egzegeza patrystyczna
patrologia
Orygenes
Nilus of Ancyra
Origen
monasticism
patrology
exegesis
patristic exegesis
Opis:: In his main work on monastic asceticism, De monastica exercitatione, Nilus of Ancyra (died around 430) uses many allegorical explanations of the Bible, especially of the Old Testament. Some of them seem to have traces of Origen's influence. We find the Alexandrian’s influence, direct or indirect, in the Nilus of Ancyra’s allusions to: Gen. 3: 15, Judg. 15: 4, 1 Sam. 14: 13, Ps. 137: 9, Lam. 4: 5, Zech. 11: 17. If Origen in these cases uses allegorics on doctrinal and ascetical grounds, the Nilus of Ancyra narrows it down to the ascetic subject.
W swoim głównym piśmie na temat monastycznej ascezy, De monastica exercitatione, Nil z Ancyry (zm. ok. 430) stosuje wiele alegorycznych wyjaśnień Biblii, zwłaszcza Starego Testamentu. Niektóre z nich zdają się nosić ślady wpływu Orygenesa. Wpływ Aleksandryjczyka, bezpośredni lub pośredni, odnajdujemy w aluzjach Nila z Ancyry do: Rdz 3, 15, Sdz 15, 4, 1 Sm 14, 13, Ps 137 (136), 9, Lm 4, 5, Za 11, 17. O ile Orygenes stosuje alegorię w tych przypadkach na gruncie doktrynalnym i ascetycznym, to Nil z Ancyry zawęża ją na ogół do tematyki ascetycznej.
Źródło:: Vox Patrum; 2019, 71; 407-422
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:: Vox Patrum
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:: Charakterystyczne cechy egzegezy Pisma Świętego św. Tomasza z Akwinu
Autorzy:: Michalik, Andrzej
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/669293.pdf
Data publikacji:: 2018
Wydawca:: Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Tematy:: St. Thomas of Aquinas
Holy Bible exegesis
analogy of Catholic faith
analogy of Biblical faith
scholastic exegesis
patristic exegesis
theological exegesis
św. Tomasz z Akwinu
egzegeza Pisma Świętego
analogia wiary katolickiej
analogia wiary biblijnej
egzegeza scholastyczna
egzegeza patrystyczna
egzegeza teologiczna
Opis:: St. Thomas of Aquinas was not only a formidable philosopher and theologist, but also he was a tireless exegete of the Holy Scripture. He wrote comments on the books of both the Old and New Testament. His exegesis has several traits. It is constructed around two fundamental rules: the analogy of Catholic faith and the analogy of Biblical faith. Furthermore it contains a typical to the Medieval exegesis – scholastic, patristic and theological lineament.
Święty Tomasz z Akwinu był nie tylko znakomitym filozofem i teologiem, ale także niestrudzonym egzegetą Pisma Świętego. Spod jego pióra wyszły komentarze zarówno do ksiąg Starego, jak i Nowego Testamentu. Egzegeza św. Tomasza z Akwinu odznacza się kilkoma cechami. Jest to egzegeza oparta na dwóch fundamentalnych regułach: analogii wiary katolickiej i analogii wiary biblijnej. Ponadto posiada także charakterystyczny dla całej egzegezy średniowiecznej rys scholastyczny, patrystyczny i teologiczny.
Źródło:: Tarnowskie Studia Teologiczne; 2018, 37, 1-2
2391-6826
0239-4472
Pojawia się w:: Tarnowskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:: Kameleon w egzegezie biblijnej św. Hieronima
The Chameleon in St. Jerome’s Biblical Exegesis
Autorzy:: Krzyszczuk, Łukasz
Powiązania:: https://bibliotekanauki.pl/articles/1603411.pdf
Data publikacji:: 2017-10-19
Wydawca:: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:: starożytność chrześcijańska
patrystyczna egzegeza biblijna
Hieronim ze Strydonu
Księga Sofoniasza
Christian antiquity
patristic biblical exegesis
Jerome
Book of Zephaniah
Opis:: Artykuł przedstawia sposób wykorzystywania przez Hieronima ze Strydonu pochodzących z dzieł naturalistów informacji dotyczących świata fauny i flory na przykładzie będącego zwierzęciem egzotycznym kameleona, o którym wzmiankę znajdujemy w powstałym ok. 393 roku Komentarzu do Księgi Sofoniasza. W alegorycznym objaśnieniu So 2,12-15 betlejemski mnich odniósł umiejętność zmiany barwy kameleona do grzesznego postępowania hipokrytów, którzy jedynie udają, że są chrześcijanami. Jako że Hieronimowe komentarze biblijne są zgodne z tradycją egzegetyczną epoki, przywołane zostały także inne świadectwa chrześcijańskich autorów, które pozwalają nam doszukiwać się źródeł komentarzy do ksiąg prorockich Strydończyka w egzegezie greckich Ojców Kościoła.
This article shows how Jerome employed information about flora and fauna derived from the works of naturalists in the case of the chameleon, an exotic animal mentioned in his Commentary on Zephaniah, written in 393. In his allegorical explanation of Zep 2:12-15, the Bethlehem-based monk compared the color-changing ability of the chameleon to the sinful conduct of the hypocrites, who only pretend to be Christians. Since Jerome’s biblical commentaries are consistent with the larger exegetical tradition of the era, the testimonies of other Christian authors have been invoked as well. This allows us to trace, within the exegesis of the Greek Fathers of the Church, the sources of Jerome’s commentaries on the Prophetic Books of the Old Testament.
Źródło:: Verbum Vitae; 2017, 32; 397-419
1644-8561
2451-280X
Pojawia się w:: Verbum Vitae
Dostawca treści:: Biblioteka Nauki

Artykuł

Zmień widok

na półce

Informacja

Wyszukujesz frazę "Patristic Exegesis" wg kryterium: Temat

Źródło danych

Dostawca treści

Kolekcja

Rok wydania

Wydawca

Temat

Autor

Typ dokumentu

Język