Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Parentyfikacja" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 16
Tytuł:
Proces parentyfikacji w kontekście teorii systemowej
The Process of Parentification in the context of Family Systems Theory
Autorzy:
Rostowska, Teresa
Borchet, Judyta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1811275.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
role rodzinne
parentyfikacja
parentyfikacja emocjonalna
parentyfikacja instrumentalna
parentyfikacja destruktywna
parentyfikacja konstruktywna
family roles
parentification
emotional parentification
instrumental parentification
destructive parentification
constructive parentification
Opis:
W niniejszym artykule, który ma charakter teoretyczno-przeglądowy, zwrócono uwagę na specyfikę i uwarunkowania ról rodzinnych, charakterystykę dysfunkcyjnego procesu odwracania ról w rodzinie (parentyfikacja), klasyfikacje parentyfikacji oraz pozytywne i negatywne konsekwencje doświadczenia odwrócenia ról między rodzicami a dzieckiem. Polska literatura psychologiczna i pedagogiczna na temat zjawiska parentyfikacji jest skromna zarówno pod względem teoretycznym, jak i empirycznym. Eksplorowanie tego zjawiska jest niezwykle ważne nie tylko ze względu na obciążenie dziecka przerastającymi je obowiązkami, lecz także ze względu na role i zadania rozwojowe, które są właściwe dla wieku dziecka (np. edukacja szkolna, socjalizacja, nawiązywanie więzi z rówieśnikami, budowanie przyjaźni), których ze względu na przytłoczenie obowiązkami dziecko nie może realizować. Należy zatem przyjąć, że gruntowna wiedza na temat parentyfikacji i umiejętność odróżniania jej od podobnych jej zjawisk umożliwi nauczycielom, pedagogom, psychologom, terapeutom i pracownikom socjalnym dokładniejsze dopasowanie interwencji terapeutycznych do potrzeb dziecka i jego rodziny.
This review article draws attention to the characteristics and conditions of family roles, the characteristics of the dysfunctional process of reversing roles between family members (parentification), the classifications of parentification as well as positive and negative consequences of experiencing the role reversal between parents and a child. In polish psychological and pedagogical literature there is lack of research on parentification. Exploring this phenomenon is very significant not only because of the fact that parentified children are overwhelmed with responsibilities, but also because of the roles and developmental tasks that are adequate to child’s age (i.e., school education, socialization, establishing relationships with peers, building friendships) that cannot be performed due to being overcharged with the duties imposed by the parents. Therefore, having thorough knowledge of parentification and the ability to distinguish it from the similar phenomena enables teachers, educators, psychologists, therapists and social workers matching more accurate interventions to the needs of the child and its family.
Źródło:
Roczniki Pedagogiczne; 2016, 8(44), 3; 5-21
2080-850X
Pojawia się w:
Roczniki Pedagogiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziadkowie jako znaczący inni w biograficznym doświadczeniu parentyfikacji
Grandparents as Significant Others in the Biographical Experience of Parentification
Autorzy:
Chojnacka, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33727459.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Significant others
grandparenthood
parentification
Znaczący inni
dziadkowie
parentyfikacja
Opis:
We współczesnych społeczeństwach coraz rzadziej mamy do czynienia z rodzinami wielopokoleniowymi, standardem zaś są rodziny nuklearne, a zatem wąskie systemy obejmujące podsystem rodzicielski i dziecięcy. Gdy w takiej strukturze dochodzi do zakłóceń, kryzysów są to sytuacje sprzyjające mechanizmowi odwracania ról (parentyfikacji). Polega on na czerpaniu przez system z dostępnych mu zasobów, a więc przenoszeniu odpowiedzialności i zadań przynależnych dorosłym na dzieci. Przedmiotem niniejszego opracowania jest szersze postrzeganie rodziny, uwzględniające jej otoczenie, a więc dziadków. Na podstawie narracji autobiograficznych ludzi, którzy doświadczyli parentyfikacji w dzieciństwie, dokonano rekonstrukcji i analizy ich roli jako osób znaczących dla wnuków. Dziadkowie wspierali swoich wnuków, pełnili funkcję strażników rodziny, zapewniali poczucie bezpieczeństwa, wyposażając osoby parentyfikowane w pozytywne doświadczenia i wspomnienia związane z dzieciństwem.
In modern societies, extended families are less frequent, while nuclear families are the norm, which is why narrow systems include parent-and-child subsystems. When disturbances and crises arise in such a structure, these situations are conducive to the mechanism of role reversal (parentification). It involves the system’s drawing from the resources available to it and thus transferring to children the responsibility and tasks that belong to adults. The subject of this study is a broader perception of the family taking into account its surroundings, especially grandparents. Based on the autobiographical narratives of individuals who experienced parentification in childhood, the reconstruction and analysis of their role as people of significance to their grandchildren was made. Grandparents supported their grandchildren, acted as guardians of the family, and ensured a sense of security, endowing parentified individuals with positive experiences and childhood memories.
Źródło:
Zeszyty Naukowe KUL; 2023, 66, 3; 63-81
0044-4405
2543-9715
Pojawia się w:
Zeszyty Naukowe KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Dla Ciebie poświęcę siebie”. O zjawisku parentyfikacji w rodzinie
“i will sacrifice myself for you.” about the phenomenon of parentification in the family
Autorzy:
Krawczyk, Renata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1787751.pdf
Data publikacji:
2020-10-12
Wydawca:
Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej. Wydawnictwo APS
Tematy:
parentyfikacja
praca z rodziną
psychoterapia
parentification
work with family
psychotherapy
Opis:
W artykule podjęto problematykę zjawiska parentyfikacji, polegającego na takim odwróceniu ról w rodzinie, w którym dziecko pełni rolę opiekuna, partnera, powiernika wobec swojego rodzica lub rodzeństwa. Wymagania i obciążenia wynikające z pełnienia roli osoby dorosłej są zazwyczaj nieadekwatne do poziomu rozwoju i możliwości emocjonalnych dziecka. Zjawisko parentyfikacji scharakteryzowano na podstawie materiału klinicznego pochodzącego z sesji psychoterapeutycznych 20 osób.
The article deals with the issue of parentification, which involves reversing roles in a family in which the child acts as a guardian, partner, confidant to his/ parent or siblings. Requirements and burdens resulting from the role of an adult are usually inadequate to the child’s level of development and emotional abilities. The phenomenon of parentification has been characterized and its main aspects are presented based on clinical material from psychotherapy sessions of 20 people.
Źródło:
Praca Socjalna; 2020, 35(5); 113-137
0860-3480
Pojawia się w:
Praca Socjalna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przejawy zjawiska parentyfikacji wśród dzieci ukraińskich na skutek migracji i uchodźstwa
Manifestations of the Parentification Phenomenon Among Ukrainian Children as a Result of Migration and Exile
Autorzy:
Kopczak-Wirga, Anna
Kasperska-Kurzawa, Kamila
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/30146911.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
parentyfikacja
migracja
uchodźstwo
Ukraina
dzieci
parentification
migration
refugees
Ukraine
children
Opis:
Celem opracowania jest wstępna odpowiedź na pytanie: Jakie czynniki sprzyjają, a jakie mogą zapobiec zaistnieniu zjawiska odwrócenia ról (parentyfikacji) w ukraińskich rodzinach uchodźczych mieszkających w Polsce? W pierwszej części artykułu wyjaśniono zjawisko parentyfikacji, następnie ukazano genezę wybuchu wojny hybrydowej na Ukrainie. W kolejnej części tekstu przedstawiono metodologię eksploracyjnych badań jakościowych – wywiad pogłębiony (wśród ukraińskich matek) i wywiad ekspercki (wśród terapeutów zaangażowanych w pomoc ukraińskim rodzinom). Przeprowadzono też analizę porównawczą omawianego kontekstu z wybranymi przypadkami parentyfikacji wśród migrantów w Europie. Badania wskazały dwa typy czynników: sprzyjające oraz zapobiegające pojawieniu się zjawiska konwersji ról społecznych między ukraińskimi dziećmi a ich matkami. Parentyfikacja wśród dzieci to złożony proces. Wyniki przeprowadzonych badań mają charakter hipotez i wskazówek dla dalszych badań.
The aim of the paper is to provide an initial answer to the question: What factors favor and what can prevent the phenomenon of role reversal (parentification) in Ukrainian refugee families living in Poland? In the first part of the study, the parentification process was explained, then the genesis of the outbreak of hybrid war in Ukraine was presented. The next part of the text presents the methodology of qualitative exploratory research – an indepth interview conducted among Ukrainian mothers and an expert interview among therapists involved in helping Ukrainian families. A comparative analysis of the discussed context with selected cases of parentification among migrants in Europe was also carried out. The research indicated two types of factors: favorable and preventing the occurrence of the phenomenon of social role conversion between Ukrainian children and their mothers. Parentification among children is a complex process. The results of the research are hypotheses and guidelines for further research.
Źródło:
Roczniki Nauk Społecznych; 2022, 50, 3; 123-142
0137-4176
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Społecznych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Codzienność dziecka parentyfikowanego – rekonstrukcje narracyjne
Autorzy:
Chojnacka, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2054378.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy
Tematy:
pedagogika rodziny
codzienność
dziecko parentyfikowane
parentyfikacja
rekonstrukcje narracyjne
role w rodzinie
Opis:
Parentyfikacja to zjawisko występujące w życiu rodzinnym, polegające na funkcjonalnym i/lub emocjonalnym odwróceniu ról między dzieckiem a rodzicem/rodzicami. W realizowanych przez autorkę badaniach, osadzonych w paradygmacie interpretatywnym, parentyfikacja staje się głównym przedmiotem zainteresowania. Doświadczenie odwrócenia ról rodzinnych jawi się jako zjawisko stanowiące element biografii, w różny sposób ją kształtując. W artykule podjęta została próba przedstawienia narracyjnych rekonstrukcji codzienności dziecka parentyfikowanego w rodzinie. Analiza wywiadów (auto)biograficznych pozwoliła na odtworzenie zadań i ról przez nie realizowanych.
Źródło:
Przegląd Pedagogiczny; 2021, 1; 277-297
1897-6557
Pojawia się w:
Przegląd Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parentyfikacja jako proces odwrócenia ról w rodzinie
Parentification as a process of role reversal in the family
Autorzy:
Żłobnicki, Wiktor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2123498.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
parentyfikacja
dziecko
rodzina
rola rodzicielska
psychoterapia
parentification
child
family
parental role
psychotherapy
Opis:
W artykule opisano problematykę parentyfikacji, czyli podejmowania przez dziecko zadań przynależnych osobom dorosłym. W wyniku zamiany ról w rodzinie dziecko poświęca własne potrzeby na rzecz instrumentalnych i emocjonalnych potrzeb rodzica. Dzieci poddane parentyfikacji nie dość, że muszą radzić sobie z obowiązkami przekraczającymi ich możliwości, to na dodatek w życiu dorosłym doświadczają skutków odwrócenia ról w rodzinie. Cel: Celem badań jest upowszechnienie wiedzy o przyczynach, uwarunkowaniach i profilaktyce parentyfikacji. Metody: Wykorzystano analizę tekstów naukowych, badanie w działaniu oraz obserwację. Wyniki i wnioski: Parentyfikacja dzieci w rodzinie jest efektem przekazu międzypokoleniowego i sprzyja rozwojowi zaburzeń osobowości.
The article describes the issue of parentification, i.e. the child undertaking tasks belonging to adults. As a result of changing roles in the family, the child sacrifices its own needs for the instrumental and emotional needs of the parent. Parentified children have to cope, not only with duties exceeding their normal abilities, but also in adult life they experience the effects of role reversal in the family. The aim: The aim of the research is dissemination of knowledge about the causes, conditions, and prevention of parentification. Methods: In the research used analysis of scientific texts, research in action, and observation. Results: Parentification of children in the family is the result of an intergenerational message and promotes the development of personality disorders.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2018, XIX, (3/2018); 341-353
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Karmienie się dzieckiem na żądanie” – doświadczenie parentyfikacji w relacjach uczestników internetowych forów dyskusyjnych
„Feeding on your child on demand” – The experience of parentification in the stories presented by the participants of online discussion forums
Autorzy:
Jarzębińska, Aneta
Chojnacka, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/498965.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę
Tematy:
parentyfikacja
role w rodzinie
dziecko krzywdzone
parentification
roles in the family
harmed child
Opis:
Rodzina to naturalne środowisko życia i rozwoju każdego człowieka. Dom rodzinny kształtuje nas, wyposaża na daleką podróż, jaką jest dalsze, samodzielne życie. Wszelkie występujące w nim trudności w znaczący sposób wpływają na funkcjonowanie środowiska rodzinnego oraz jego poszczególnych członków. W artykule podjęto problematykę zjawiska parentyfikacji, czyli odwrócenia ról w rodzinie, doświadczanego przez uczestników dyskusji na forach internetowych. Autorki prezentują wyniki analizy danych zastanych, skupiając je wokół następujących problemów: uwarunkowania parentyfikacji, identyfikacja ról podejmowanych w rodzinie, mechanizmy podtrzymywania przez rodziców sytuacji parentyfikacji i konsekwencje tego rodzaju doświadczeń dla ich ofiar. Parentyfikacja okazuje się doświadczeniem trudnym, postrzeganym przez forumowiczów z perspektywy czasu jako krzywda, niesprawiedliwość, a nawet trauma. Artykuł podkreśla konieczność dalszych badań pedagogicznych w tym obszarze, zwłaszcza mających na celu opracowanie skutecznych sposobów zapobiegania zjawisku i terapii osób nim doświadczonych.
Family is a natural environment for life and development for every person. The family home shapes us, equips us for a long journey into independent life. Any difficulties in this environment significantly affect the functioning of the family and its individual members. This article addresses the issue of parentification, i.e. the reversal of the roles in the family, as experienced by participants of online discussion forums. The authors present the results of the analysis of existing data focusing on the following issues: parentification conditions, identification of the family roles, parentification support mechanisms and the consequences of such experiences for their subjects. Parentification is proving to be a difficult experience, seen by the forum members after some time in terms of harm, injustice, and even trauma. The article emphasises the need for further pedagogical research in this area, especially in relation to development of effective ways of prevention and treatment of people who experience this phenomenon.
Źródło:
Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka; 2018, 17, 2; 165 - 185
1644-6526
Pojawia się w:
Dziecko krzywdzone. Teoria, badania, praktyka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parentyfikacja w rodzinach doświadczających przemocy
Autorzy:
Barabas, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1992320.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
Tematy:
inversion of the parental role
parentification
reversed role
parentyfikacja
odwrócona rola
inwersja roli rodzicielskiej
Opis:
The polymotivational nature of violence makes it impossible to clearly determine its cause in a given family. Also, the multitude and extent of consequences for people involved in it are very high. Parentification can be observed in families experiencing violence, which is often not only a result of being subjected to acts of violence but can also be seen as a violent behaviour exhibited by adults towards children. Objective of the study: The objective of this article is to draw attention to the problem of parentification in families experiencing violence. The article attempts to discuss the current state of knowledge about the essence of parentification, its determinants, the identification of roles taken up by children and the consequences of this problem. State of knowledge: Theoretical considerations and empirical studies in this area usually concern families with alcohol problems. It should be clarified, however, that this problem is also quite often present in families where acts of violence occur. This term is usually defined as a process where a child is obligated to look after their parents or siblings at the cost of their own needs. Summary: The article may contribute to further research and reflections on this problem, especially in the aspect of identifying and designing effective preventive and therapeutic actions dedicated to people experiencing parentification.
Polimotywacyjny charakter przemocy powoduje, iż jednoznaczne wskazanie jej przyczyny w danej rodzinie jest niemożliwe. Również wielość i zasięg konsekwencji dla osób w nią uwikłanych jest bardzo duża. W rodzinach doświadczających przemocy można zaobserwować parentyfkację, która niejednokrotnie jest nie tylko efektem doświadczania aktów przemocy ale również może być rozpatrywana jako zachowanie przemocowe osób dorosłych względem dzieci. Cel badań: Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na zjawisko parentyfikacji w rodzinach doświadczających przemocy. W artykule podjęto próbę omówienia dotychczasowego stanu wiedzy na temat istoty parentyfikacji, jej uwarunkowań, identyfikacji ról podejmowanych przez dzieci oraz  konsekwencji tego zjawiska. Stan wiedzy: Rozważania teoretyczne i doniesienia empiryczne w tym zakresie dotyczą najczęściej rodzin z problemem alkoholowym. Należy jednak podkreślić, iż jest to zjawisko dość często obecne również w rodzinach, w których dochodzi do aktów przemocy. Termin ten definiowany jest zazwyczaj jako proces delegowania dziecka do opiekowania się rodzicami lub rodzeństwem kosztem własnych potrzeb.  Podsumowanie: Artykuł może stanowić przyczynek do pojęcia dalszych badań i refleksji dotyczących tej problematyki zwłaszcza w aspekcie identyfikowania i projektowania efektywnych działań profilaktycznych oraz terapeutycznych dedykowanych osobom doświadczającym parentyfikacji.
Źródło:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny; 2021, 40, 3; 219-233
0137-6136
Pojawia się w:
Lubelski Rocznik Pedagogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wypełnianie roli zawodowej przez nauczycieli z doświadczeniami odwrócenia ról w rodzinie
Performing the professional role by teachers with experiences of reversing roles in the family
Autorzy:
Żłobicki, Wiktor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127453.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
parentyfikacja
rodzina
nauczyciel
rola zawodowa
relacje interpersonalne
parentification
family
teacher
professional role
interpersonal relations
Opis:
Cel. Wskazuje się, że istnieje związek między doświadczeniem parentyfikacji, czyli odwrócenia ról w rodzinie, i skutkami traumy relacyjnej wynikającej z parentyfikacji, a charakterem pracy zawodowej związanej z szeroko rozumianym pomaganiem. Badania potwierdzają, że osoby wybierające na przykład zawód nauczyciela, lekarza, psychologa, psychoterapeuty czy pielęgniarki – same często doświadczyły parentyfikacji w rodzinie pochodzenia. Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na możliwe zakłócenia w wypełnianiu roli zawodowej przez nauczycieli, którzy w dzieciństwie doświadczyli odwrócenia ról w rodzinie. Metoda. Analiza tekstów naukowych polskich i zagranicznych. Wyniki. Doświadczenie parentyfikacji może być predyktorem zakłóceń w wypełnianiu roli zawodowej nauczyciela. Biorąc pod uwagę społeczne znaczenie systemu edukacji, wydaje się potrzebne podjęcie reprezentatywnych analiz empirycznych na temat skutków parentyfikacji w wypełnianiu roli zawodowej nauczycieli, i w konsekwencji podejmowanie działań o charakterze psychoedukacyjnym.
Aim. It is indicated that there is a relationship between the experience of parentification, i.e., the reversal of roles in the family, and the effects of relational trauma resulting from parentification, and the nature of professional work related to broadly understood helping. Research confirms that people choosing, for example, the profession of a teacher, doctor, psychologist, psychotherapist, or nurse – have often experienced parentification in their family of origin. The aim of the article is to draw attention to possible disruptions in fulfilling the professional role by teachers who experienced role reversal in the family in their childhood. Methods. Analysis of Polish and foreign scientific texts. Results. The experience of parentification may be a predictor of disturbances in fulfilling the teacher’s professional role. Taking into account the social importance of the education system, it seems necessary to undertake representative empirical analyzes on the effects of parentification in fulfilling the professional role of teachers and, consequently, undertaking psychoeducational activities.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2019, XXI, (2/2019); 301-314
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Współuzależnienie i relacje zależnościowe w biograficznych doświadczeniach parentyfikacji
Codependency and Dependency Relationships in Biographical Experiences of Parentification
Autorzy:
Chojnacka, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28763431.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
parentification
dependency relationship
codependency
roles in the family
parentyfikacja
relacja zależnościowa
współuzależnienie
role w rodzinie
Opis:
Artykuł ma charakter koncepcyjno-badawczy. Celem naukowym było przeanalizowanie możliwości zestawienia dwóch konceptów: współuzależnienia oraz parentyfikacji w rodzinie. Przedmiotem rozważań uczyniono zatem zależnościowe mechanizmy rodzinne uruchamiane w sytuacjach problemowych i kryzysowych, a służące utrzymaniu jej funkcjonalności. Artykuł stanowi uzupełnienie dotychczasowych badań nad zjawiskiem odwracania ról w rodzinie oraz silnego ich osadzania w zależnościowych układach rodzinnych. Egzemplifikację dla czynionych tu refleksji stanowiły analizy autobiograficznych wywiadów narracyjnych zrealizowanych przy zastosowaniu techniki zaproponowanej przez Fritza Schützego. Retrospektywne i przyjmujące pespektywę całożyciową postrzeganie parentyfikacji oraz procesów rodzinnych pozwoliło na wskazanie symptomów współuzależnienia obecnych w odwróconym porządku ról rodzinnych: odpowiedzialności, zależności i przyjmowanych obowiązków. Zgodnie z adaptacyjnym modelem, także tutaj pełnią one funkcję adaptacyjną, mającą jednakże charakter dysfunkcyjny i często destrukcyjny dla samej jednostki. Teoretycznym tłem w podjętych rozważaniach uczyniono teorię systemową, która jednocześnie stała u podstaw konstruowania pojęcia „parentyfikacji”. Refleksje i końcowe wnioski prowadzą do postulatu poszerzania perspektywy rozpoznawania i analizowania doświadczeń zależnościowych w rodzinie.
The article combines conceptual analysis with research. The research goal was to analyze the possibility of juxtaposing two concepts: codependency and parentification in the family. The subject of analysis was dependent family mechanisms that are activated in crisis situations and serve to maintain family functionality. The article supplements previous research on the phenomenon of role reversal in the family and its strong embedding in dependent family relationships. Analysis of autobiographical narrative interviews conducted using the technique proposed by Fritz Schütze were used as an exemplification of this problem. By using a retrospective and lifelong view of parentification and family processes, we were able to identify symptoms of codependency in reversed family roles: responsibility, dependence and taking over duties. According to the adaptive model, they perform the function of adaptation, but with a dysfunctional and often destructive effect on the individual. The system theory was used as a theoretical background, which also provided the basis for constructing the concept of “parentification”. Concluding remarks call for broadening the perspective of recognizing and analyzing the experience of dependency in the family.
Źródło:
Studia Paedagogica Ignatiana; 2023, 26, 3; 163-184
2450-5358
2450-5366
Pojawia się w:
Studia Paedagogica Ignatiana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dziecko w roli rodzica – pomylone role rodzinne. O parentyfikacji w doniesieniach światowych i polskich
The child in a parental role – confused family roles. World and Polish reports on parentification
Autorzy:
Żarczyńska-Hyla, Jolanta
Piechnik-Borusowska, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2117597.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Pedagogiki. Zakład Historii Edukacji
Tematy:
parentyfikacja
mylenie ról
odwrócona rola rodzicielska
inwersja roli
parentification
role confusion
inversed parenting role
role inversion
Opis:
Cel: Celem artykułu, o charakterze przeglądowym, jest wyjaśnienie zjawiska parentyfikacji, jej uwarunkowań i konsekwencji z nią związanych. Parentyfikacja najczęściej określana jest jako odwrócona rola w rodzinie i dotyczy zamiany roli między ro dzicem a dzieckiem. Dochodzi do niej wówczas, gdy rodzic, częściowo lub całkowicie, rezygnuje ze swoich zadań i obowiązków rodzicielskich. Abdykacja rodzica uruchamia proces parentyfikacji, w którym zwykle jedno, najczęściej najstarsze dziecko w rodzi nie, czuje się oddelegowane do przejęcia roli rodzicielskiej, w różnych sferach życia rodzinnego. Świadoma pomoc i obowiązki mogą mieć charakter instrumentalny lub emocjonalny. Dziecko poddane procesowi parentyfikacji może ponosić różnego rodzaju koszty a jego rozwój może być zagrożony. Mimo że wyniki wielu badań światowych i nielicznych polskich wskazują na olbrzymią złożoność i niejednorodność tego zjawiska, to wiele z nich uwidacznia zarówno doraźne, jak i długofalowe konsekwencje wynikające z doświadczania odwrócenia ról w rodzinie. Metody: W artykule zostaną zaprezentowane dane pochodzące z różnych badań zarówno ilościowych, jak i jakościowych. Wyniki: Przedstawione będą również wnioski z badań własnych, które autorki artykułu prowadzą od kilku lat. Wynika z nich, że parentyfikacja jest procesem złożonym, zróżnicowanym wieloczynnikowo a niekorzystne przeobrażenia, jakim podlega polska rodzina w znaczący sposób potencjalnie generują to zjawisko. Wnioski. Mimo zwiększonego zainteresowania, w ostatnich latach omawianą problematyką, literatura naukowa, zwłaszcza rodzima, jest nadal bardzo skromna, co utrudnia zarówno upowszechnienie, jak i opracowanie konkretnych rozwiązań nastawionych na pomoc i wsparcie rodzinom, w których pojawiło się odwrócenie ról.
Aim: This review paper aims to present the phenomenon of parentification, its determinants and outcomes. Parentification is usually defined as a reversal of family roles, when a child assumes the role of a parent and the parent takes on the role of a child. Parentification occurs when a parent partially or entirely abdicates his, or her, parental tasks and duties. The parent’s abdication sets in motion the process of parentification, in which a child, usually the eldest in the family, feels obliged to take on the role of a parent in various spheres of family life. The care and duties rendered by the child can be instrumental, or emotional in character. The parentified child may suffer various costs and his, or her, correct development may be endangered. Although the results of many international, and the few Polish, studies indicate that parentification is a very complex and multi-faceted phenomenon, they often point out both the immediate and long term consequences of the reversal of roles in the family. Methods: This paper reviews information from various studies – quantitative as well as qualitative. Results: The authors present the conclusions drawn from their own studies conducted over several years. They indicate that parentification is a complex phenomenon and that the negative transformation which the Polish family currently undergoes plays a significant role in generating this phenomenon. Conclusion: Despite increased interest in parentification in the recent years, the literature on the subject, particularly in Poland, is fairly limited, which hinders the finding and dissemination of any specific solutions for assisting families in which role reversal takes place.
Źródło:
Wychowanie w Rodzinie; 2018, XVII, (1/2018); 289-303
2082-9019
Pojawia się w:
Wychowanie w Rodzinie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
PARENTYFIKACJA W RODZINIE W DOŚWIADCZENIACH MŁODYCH DOROSŁYCH
Parentification in the family. From the experience of young adults
Autorzy:
Sapia-Drewniak, Eleonora
Żarczyńska-Hyla, Jolanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/464059.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
Tematy:
Parentyfikacja
obowiązki dzieci
rodzina
przyczyny parentyfikacji
dysfunkcje rodziny
parentification
children’s duties
family
causes of parentification
dysfunctions of the family
Opis:
Rodzina stanowiąca naturalne środowisko wychowawcze dla mło- dego pokolenia, nie zawsze prawidłowo wywiązuje się z ról i zadań wychowawczych. Zdarzenia losowe, dysfunkcje powodują, iż role te zostają odwrócone, tj. dzieci przejmują zadania dorosłych. Określa się to terminem parentyfikacja. Celem podjętych badań było poznanie przeżywanych w okresie dzieciństwa doświadczeń związanych z parentyfikacją z perspektywy młodych dorosłych. Zostały one przeprowadzone wśród studentów Uniwersytetu Opolskiego, a wzięło w nich udział 300 osób. Respondenci doświadczający inwersji ról w rodzinach stają się silniejsi, odpowiedzialni, zaradni, zdobywają przydatne w życiu umiejętności. Przez całe życie nadmiernie poświęcają się innym, nie myśląc o zaspokojeniu własnych potrzeb. Problematyka ta powinna stać się dla pedagogów i andragogów obszarem zainteresowań naukowych, bowiem może niejednokrotnie wpływać na przystosowanie i funkcjonowanie jednostki w dorosłym życiu.
The family, which constitutes a natural rearing environment for each new generation, does not always play the roles or execute tasks set to it in a proper way. Chance events or dysfunctions cause the roles to be reversed, that is it is children who take over the tasks designed for adults. This is referred to using the term parentification. The aim of the studies was to find out about the experience connected with parentification, which the young go through in their childhoods, from the perspective of young adults. The studies were conducted among students of Opole University and covered 300 subjects who took part in them. The respondents, who have experienced or were experiencing the inversion of roles in their families, have become stronger, more responsible and resourceful, as well as have gained new skills which are useful in life. For the major part of their lives such individuals excessively devote themselves to others, without thinking about satisfying their own needs. Thus, this is a problem area, which should be of scholarly interest to pedagogues and adult educators (andragogues), since parentification can exert a considerable influence on the individuals’ adjustment to and functioning in their adult lives in the future.
Źródło:
Edukacja Dorosłych; 2017, 1; 33-42
1230-929X
Pojawia się w:
Edukacja Dorosłych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uwarunkowania parentyfikacji doświadczanej w dzieciństwie i okresie dorastania z perspektywy młodych dorosłych
Parentification correlates experienced in childhood and adolescence from the perspective of young adults
Autorzy:
Żarczyńska-Hyla, Jolanta
Zdaniuk, Bożena
Piechnik-Borusowska, Jolanta
Karcz-Taranowicz, Eugenia
Kromolicka, Barbara
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/418117.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
Tematy:
parentification
role reversal
reversed parental role
filial responsibility
role confusion
parentyfikacja
odwrócona rola
inwersja roli rodzicielskiej
synowska odpowiedzialność
mylenie ról
Opis:
Parentification has also been known and studied as role reversal in family. Despite the fact that this concept entered scientific literature in the 1970’s, it has not received adequate attention and its causes and mechanisms have not been fully established. In Poland, parentification has been on the margins of psychological research and its prevalence, causes, and effects are unknown. Consequently, there is lack of practical guidelines for practitioners working with families in which role reversal might have taken place. The goal of this study is to gain insight into the prevalence, conditions, and types of parentification retrospectively reported by young adults reflecting on their family experiences in childhood and adolescence. The participants were 1045 students studying towards various teaching degrees at the University of Opole (Uniwersytet Opolski) and University of Szczecin (Uniwersytet Szczecinski). The results indicate that that parentification (or role reversal) correlates with selected sociodemographic variables, negative family life events, and with characteristics and patterns of behavior of the parents. Prevalence of parentification has also been revealed: over 70% of participants reported experiencing instrumental or emotional parentification whereas one fourth experienced a sense of injustice related to being parentified.
Parentyfikacja to termin najczęściej zamiennie określany jako odwrócona rola w rodzinie. Mimo że pojęcie to do literatury naukowej weszło już w latach 70., jest to obszar zaniedbany naukowo, którego zarówno przyczyny, jak i mechanizmy powstania nie zostały gruntownie przebadane. W Polsce parentyfikacja opisywana jest marginalnie, nieznana jest ani skala zjawiska, ani jej uwarunkowania oraz konsekwencje. Brakuje również praktycznych wskazań do pracy z rodzinami, w których dochodzi do odwróconej roli rodzicielskiej. Celem przeprowadzonych badań było poznanie skali zjawiska, uwarunkowań parentyfikacji w dzieciństwie i okresie dorastania, jej rodzajów doświadczanych przez młodych dorosłych. W badaniu udział wzięło 1045 studentów, kierunków pedagogicznych Uniwersytetów Opolskiego i Szczecińskiego. W wyniku otrzymanych rezultatów z badań stwierdzono, że parentyfikacja, czyli odwrócona rola rodzicielska, koreluje z wybranymi czynnikami socjodemograficznymi, niekorzystnymi zdarzeniami losowymi w rodzinie oraz cechami i zachowaniami rodziców. Wyniki wskazują również na powszechność zjawiska: ponad 70% badanych doświadczyło parentyfikacji instrumentalnej bądź emocjonalnej, podczas gdy jedna czwarta doświadczyła poczucia krzywdy związanego z byciem parentyfikowanym.
Źródło:
Rocznik Andragogiczny; 2016, 23; 199-215
1429-186X
2391-7571
Pojawia się w:
Rocznik Andragogiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Młody Polak po doświadczeniach wojennych. Siła transgeneracyjnej transmisji traumy
A young Pole after experiences of the war. The might of transgenerational transmission of trauma
Autorzy:
Nowak, Paweł
Łucka, Izabela
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944641.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
PTSD
Holocaust
KZ-syndrome
parentification
post-traumatic personality
transgenerational trauma
war trauma
osobowość pourazowa
parentyfikacja
syndrom kz
trauma transgeneracyjna
trauma wojenna
Opis:
Despite the 70 years that passed since the settlement of the warfare, collective and individual trauma of the World War II still has a vivid impact on Polish society. Research on psychological effects of incarceration in concentration camps was initiated by Antoni Kępiński i Stanisław Kłodziński. Department of Psychiatry in Cracow, under the leadership of Maria Orwid, continued the research taking care of the offspring of the concentration camp survivors (so-called “second generation”). Psychological trauma sustained by parents or grandparents is still covered by silence. Younger generation often don’t know the war history of their ancestry. Israeli research of transgenerational transmission of trauma (TTT) reported significantly more frequent anxiety, depressive and psychosomatic symptoms among the offspring of Holocaust survivors (OHS). Analysis of trauma-afflicted families describe disturbed mechanisms of their functioning. Particularly parentification and troubles with individuation/separation, what leads to traumatization of next generations. Collective trauma of Polish nation is also very significant. It’s a place of interests of sociologists and social psychologists. Authors present their reflections on presence of features of transgenerational trauma in young Poles (so-called “third generation”).
Mimo blisko 70 lat, które minęły od zakończenia działań wojennych, trauma indywidualna i kolektywna pozostawiona w Polakach przez okrucieństwa II wojny światowej wciąż pozostaje żywa. Badania skutków psychicznych, jakich doświadczyły osoby uwolnione z obozów koncentracyjnych, ocalałe z Holocaustu, rozpoczęli Antoni Kępiński i Stanisław Kłodziński. Ośrodek krakowski, pod kierunkiem Marii Orwid, kontynuował badania, a także rozpoczął opiekę terapeutyczną nad dziećmi ocalałych, nazwanymi potem „II pokoleniem”. Z obserwacji wynika, że urazy psychiczne doznane przez rodziców czy dziadków najczęściej były i nadal są objęte milczeniem. Młodsze pokolenia często nie znają wojennych losów swoich przodków. Izraelskie badania nad transgeneracyjną transmisją traumy (TTT) pokazują wyraźnie, że wśród potomstwa ocalałych z Holocaustu (offspring of Holocaust survivors, OHS) częściej niż w populacji ogólnej występują objawy depresyjne, lękowe oraz psychosomatyczne. Analizy funkcjonowania systemów rodzinnych dotkniętych traumą opisują patologiczne mechanizmy ich działania. Dotyczy to zwłaszcza zjawiska parentyfikacji oraz zaburzeń procesu indywiduacji–separacji, co powoduje traumatyzację kolejnych pokoleń. Nie bez znaczenia jest również kolektywna trauma Polaków, leżąca głównie w polu zainteresowań socjologów i psychologów społecznych. Autorzy w pracy przedstawiają rozważania na temat obecności cech traumy transgeneracyjnej wśród młodych Polaków („III pokolenie”).
Źródło:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna; 2014, 14, 2; 84-88
1644-6313
2451-0645
Pojawia się w:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Włosy babci – trauma transgeneracyjna
Grandmother’s hair – transgenerational trauma
Autorzy:
Łucka, Izabela
Nowak, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/944644.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Medical Communications
Tematy:
case reports
parentification
post-traumatic stress disorder
post-war generations
transgenerational trauma
kazuistyka
parentyfikacja
pokolenia powojenne
trauma transgeneracyjna
zespół stresu pourazowego
Opis:
Traumatic experiences of the World War II continuously affect interpersonal relations in Polish families as well as individual functioning of members of trauma – afflicted family. For persons displaced from former “Kresy” (“eastern borderlands”), also for native inhabitants of Pomerania, additional difficulty to cope with painful memories was obligation to keep silence. The reason was a great fear of persecutions of Stalinism era. Poland remained under Soviet influence for years. Grief over loss of closest relatives, harm related to forced displacement, loss of properties that belonged to previous generations, persecutions by Soviet soldiers and authorities were injuries that must had been kept secret even among closest family. Deeply hidden traumatic experiences of the grandparents, stigmatized parents, and still impress a stamp on the grandchildren. In this article authors report a case of a patient who presented various psychopathological symptoms, which – as primary expected – developed due to a sexual trauma. Long-term psychotherapeutic work, enriched by genogram interpretation, enabled discovery of transgenerational transmission that conditioned patient functioning, especially in relationships. Revelation of kept in secret family stories let the patient to initiate recovery. Patient identified with her role of granddaughter, daughter and woman. She found her place in the family tree. Before that she felt “rootless”, alien, separate from the family system.
Traumatyczne doświadczenia polskich rodzin z okresu II wojny światowej do dnia dzisiejszego rzutują na relacje i funkcjonowanie poszczególnych członków danego systemu. Dla osób wysiedlonych z Kresów Wschodnich, podobnie jak m.in. dla rdzennych mieszkańców Pomorza, dodatkowym utrudnieniem w radzeniu sobie z bolesnymi doświadczeniami była do niedawna konieczność zachowania milczenia, spowodowana początkowo strachem przed prześladowaniami w okresie stalinowskim, a następnie pozostawaniem Polski w strefie wpływów radzieckich. Żałoba po utracie bliskich, krzywda związana z przymusowymi wysiedleniami, utrata dorobku poprzednich pokoleń, a także prześladowania ze strony żołnierzy oraz władz radzieckich to krzywdy, o których nie można było rozmawiać nawet w gronie najbliższych. Głęboko skrywane, traumatyczne przeżycia dziadków ukształtowały rodziców i trwają nadal, odciskając swoje piętno na wnukach. W pracy została przedstawiona historia pacjentki prezentującej różnorodne objawy psychopatologiczne, które – jak się pierwotnie wydawało – rozwinęły się na skutek doświadczonej traumy seksualnej. Dopiero długotrwała praca psychoterapeutyczna, wzbogacona techniką genogramową, umożliwiła odkrycie przekazów transgeneracyjnych warunkujących określone funkcjonowanie pacjentki oraz budowanie przez nią specyficznych relacji międzyludzkich. Odnalezienie okrytych dotąd milczeniem historii rodzinnych pozwoliło pacjentce zapoczątkować proces prawdziwego zdrowienia. Umożliwiło jej nie tylko pracę nad osobistymi, traumatycznymi doświadczeniami, ale także odnalezienie się w roli wnuczki, córki, kobiety. Ponadto pozwoliło odnaleźć pacjentce swoje miejsce w drzewie genealogicznym – dotychczas czuła się osobą „bez korzeni”, jakby obcą, niepasującą i nieprzynależącą do systemu rodzinnego.
Źródło:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna; 2014, 14, 2; 89-94
1644-6313
2451-0645
Pojawia się w:
Psychiatria i Psychologia Kliniczna
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 16

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies