Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Paramenty" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-8 z 8
    Tytuł:
    Z dziejów parafii unickiej p.w. Wniebowzięcia Pańskiego w Szarowoli w świetle XVIII-wiecznych wizytacji kościelnych
    The history of the Uniate parish dedicated to the Ascension of Our Lord in Szarowola in the light of the eighteenth-century church visitations
    Autorzy:
    Frykowski, Janusz Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/784078.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    parafia unicka
    cerkiew
    paroch
    unici
    uposażenie
    utensylia
    paramenty
    Uniate parish
    Uniate church
    the Uniates
    salary
    paraphernalia
    paraments
    Opis:
    The village of Szarowola is located in the district of Tomaszów Lubelski, in the northern part of the poviat of Tomaszów, in the province of Lublin. It was founded in 1579 in the land of the village of Rogóźno, in the place called Porebrody, by the Orthodox priest Kunat. In the Old Polish period, it was part of the district and proviat of  Bełz. After the fist partition of Poland it was in the Habsburg Monarchy, in the Napoleonic period in the Duchy of Warsaw, and after the Congress of Vienna in the Polish Kingdom, which was dependant on Russia. Originally, in that village there was an orthodox parish, and after the proclamation of the Union of Brest, a Uniate one. As an independent church unit, it survived until the end of the eighteenth century, when it was relegated by the Austrian authorities to the affiliate Uniate church and included in the parish of Łosiniec, where it functioned until the liquidation of the union. During the first period of its existence the parish of Szarowola organizationally was part of the deanery of Tyszowce, and at the end of the seventeenth century part of a newly created protopope’s district of Tomaszów. Analyzing the post-visitation protocols of the Bishops of Chełm, the author presented the appearance of the parish church and its furnishings, as well as the changes taking place during the period under study. It was established that the parish priest (paroch) supported himself by cultivation of arable land and meadows, which enabled him to run a farm, and he also received money from the faithful. The clergyman had a small presbytery with outbuildings at his disposal. In addition, the article attempted to show benefices of the Orthodox Church and the changes in the period under study. Finally, the author drew attention to the number of the faithful and priests working in the parish.
    Obecnie, wieś Szarowola położona jest w gminie Tomaszów Lubelski, w północnej części powiatu tomaszowskiego, w województwie lubelskim. Lokowana została w 1579 r. na gruntach wsi Rogóźna, w miejscu zwanym Porebrody, przez popa Kunata. W okresie staropolskim administracyjnie związana była z powiatem i województwem bełskim. Po I rozbiorze Polski znalazła się w monarchii Habsburgów, w okresie napoleońskim w Księstwie Warszawskim, a po Kongresie Wiedeńskim w zależnym od Rosji Królestwie Polskim. Pierwotnie funkcjonowała tam parafia prawosławna, a po zawarciu unii brzeskiej, unicka. Jako samodzielna jednostka kościelna przetrwała do końca XVIII wieku, kiedy została przez władze austriackie zdegradowana do miana cerkwi filialnej i włączona do parafii w Łosińcu, w której funkcjonowała do likwidacji unii. Przez pierwszy okres funkcjonowania parafia w Szarowoli organizacyjnie przynależna była do dekanatu tyszowieckiego, a pod koniec XVII w. do nowoutworzonej protopopi tomaszowskiej. Analizując protokoły powizytacyjne biskupów chełmskich, przedstawiono wygląd świątyni parafialnej i jej wyposażenie, a także zmiany jakie zachodziły w tym zakresie w badanym okresie. Ustalono, ze parochowi do utrzymania służyły grunty orne i łąki, dzięki którym prowadził gospodarstwo, a ponadto różnorodne opłaty od wiernych. Duchowny miał do swojej dyspozycji niewielką plebanię wraz z zabudowaniami gospodarczymi. W miarę możliwości określono beneficjum cerkiewne i pokazano zachodzące w nim zmiany w badanym okresie. Na koniec zwrócono uwagę na liczbę wiernych oraz odtworzono liczbę duszpasterzy pracujących w tej parafii.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2018, 109; 169-189
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z dziejów parafii unickiej pw. Św. Praksedy Męczennicy w Tyszowcach w XIX wieku
    The 19-th century history of the Uniate parish dedicated to Martyr Praxedes in Tyszowce
    Autorzy:
    Frykowski, Janusz
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/564189.pdf
    Data publikacji:
    2016-11-08
    Wydawca:
    Towarzystwo Nauki i Kultury Libra
    Tematy:
    parafia dekanat cerkiew uposażenie paroch unici szkoła parafialna paramenty utensylia
    parish deanery church salary Paroche Uniates parish school vestments utensils
    Opis:
    Tyszowce, miasto i siedziba gminy o tej samej nazwie, mają co najmniej XIV-wieczne korzenie. Pierwotnie położone były w księstwie bełskim. W 1462 roku w wyniku wcielenia księstwa do Korony Tyszowce zyskały status królewszczyzny i jako starostwo przetrwały do 1768 roku. W tym roku ostatni starosta tyszowiecki Jan Mier zamienił je z królem na swoje dobra prywatne. W wyniku I rozbioru Tyszowce znalazły się w monarchii austriackiej, następnie w Księstwie Warszawskim, a po kongresie wiedeńskim w Cesarstwie Rosyjskim. Ze względu na to, że Tyszowce zamieszkała ludności ruska, funkcjonowały tam trzy parafie prawosławne, a po zawarciu unii greckokatolickie. Pierwsza – miejska pw. Praksedy Męczennicy, druga na przedmieściu Zamłynie pw. św. Nicetasa (Nikodema) i ostatnia pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny na przedmieściu Dębina. Pod koniec XVIII wieku, gdy Tyszowce znalazły się pod zaborem austriackim, w wyniku reformy józefińskiej zlikwidowano parafie na przedmieściach. Jako cerkwie filialne włączono je do parafii miejskiej. W takiej strukturze parafia ta przetrwała do likwidacji unii. Wiadomo też, że co najmniej od II połowy XVI wieku Tyszowce były siedzibą najpierw protopopii prawosławnej, a po unii dekanatu unickiego. Dekanat tyszowiecki funkcjonował do 1866 roku. Wówczas zlikwidowano go w związku z przygotowaniami do kasacji unii.
    Tyszowce, which is a town and a commune's seat of the same name, dates back to 14th century. Originally it was located in the Duchy of Belz. In 1562 as a result of incorporating the Duchy to the Crown of Tyszowce, it gained the status of a crown land and as a starostwo survived until 1768. In that year, the last starosta of Tyszowce – Jan Mier replaced it with a king for his private goods. As a result of the First Partition, Tyszowce were included into the Austrian monarchy, then into the Duchy of Warsaw and following the Congress of Vienna into the Russian Empire. Due to the fact that the town was inhabited by Ruthenians, there were three Orthodox parishes and after the union Greek Catholic ones. The first town church was dedicated to Martyr Praxedes, the second located on the outskirts of Zamłynie to St Nicetas (Nikodem), and the last one situated on the outskirts of Dębina to the Nativity of the Blessed Virgin Mary. At the end of the 18th century, when Tyszowce came under the Austrian rule, the Josephiane reform liquidated suburban parishes. They were included as an affiliate churches into the urban parish. Such a structure of the parish existed until the liquidation of the union. It is common knowledge that at least since the second half of the 16th century, Tyszowce was first the seat of an Orthodox protopopia and after the union of a Uniate decanate. The decanate of Tyszowce existed till 1886, when it was liquidated owing to preparations for the union annulment.
    Źródło:
    Radzyński Rocznik Humanistyczny; 2016, 14; 67-117
    1643-4374
    Pojawia się w:
    Radzyński Rocznik Humanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Z dziejów parafii unickiej p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Łykoszynie w świetle wizytacji kościelnych
    The History of the Assumption of the Most Holy Virgin Mary Uniate Parish in Lykoszyn At the end of eighteenth century, due to the Josephine administrative reform imposed by the Habsburg Austria the parish in Lykoszyn was liquidated and incorporated into the transfiguration of Our Lord Uniate parish in Nabroz, while the church in Lykoszyn was demoted to the rank of a branch orthodox church. The parish functioned that way until the liquidation of the Union of Brest.
    Autorzy:
    Frykowski, Janusz Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/514329.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Wydział Teologiczny
    Tematy:
    parafia
    dekanat
    cerkiew
    uposażenie
    paroch
    Unici
    paramenty
    utensylia
    parish
    deanery
    Orthodox church
    endowment
    paroch (parish priest)
    Uniates
    parements
    utensils
    Opis:
    Łykoszyn to niewielka wieś położona na południowowschodnim krańcu województwa lubelskiego. Swoimi korzeniami sięga co najmniej pierwszej połowy XV stulecia, kiedy to organizacyjnie przynależała do ziemi bełskiej, podległej książętom mazowieckim. W wyniku I rozbioru Łykoszyn znalazł się w monarchii austriackiej, następnie w księstwie warszawskim, a po Kongresie Wiedeńskim w Cesarstwie Rosyjskim. Ze względu na to, że pierwotna chrystianizacja terenów Łykoszyna związana była z ekspansją państwa ruskiego na ziemie nadbużańskie, jako pierwsza na tym terenie powstała parafia prawosławna, a po zawarciu unii – greckokatolicka. Wiadome jest, że parafia ta, podobnie jak i inne wspólnoty wiernych w ciągu pierwszych lat istnienia, otrzymała konieczne podstawy ekonomiczne i wyposażenie do obrzędowości unickiej. Pewne jest, że paramenty liturgiczne zmieniały się i były uzupełniane przez okres funkcjonowania parafii. Pod koniec XVIII wieku, gdy parafia Łykoszyn znalazła się pod zaborem austriackim, w wyniku reformy józefińskiej zlikwidowano jej samodzielność I jako cerkiew filialną włączono do parafii pw. Przemienienia Pańskiego w Nabrożu, w strukturze której funkcjonowała do likwidacji unii.
    Lykoszyn is a tiny country village situated in the south- east corner of Lublin Province. Its roots date back to at least fifteenth century, when politically it belonged to the Duchy of Belz, which, in turn, was a constituent part of the duchy of Masovia. After the first partition of Polish-Lithuanian Commonwealth, Lykoszyn was annexed by the Habsburg Empire, then it became part of the Duchy of Warsaw and following the joint resolutions of the Congress of Vienna it was given to Russia. As the first Christianization of this land coincided with the expansion of Kievan Rus onto the headwaters of the Bug, the first parish established here was an Eastern Orthodox parish, which later became a Uniate parish. Originally, the parish constituted a one-village community of about 100 parishioners. This parish, like many other similar parishes, was granted some economic support as well as ecclesiastical utensils to conduct Uniate ceremonies and rites. The liturgical parements changed over the time and were supplemented throughout the existence of the parish.
    Źródło:
    Kultura – Media – Teologia; 2015, 22; 96-123
    2081-8971
    Pojawia się w:
    Kultura – Media – Teologia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Dzieje parafii unickiej p.w. św. Demetriusza Męczennika w Nedeżowie w świetle XVIII-wiecznych wizytacji kościelnych
    The history of St Demetrius the Great Martyr Uniate church in Nedezów in the light of 18th century church visitations
    Autorzy:
    Frykowski, Janusz Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/494602.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Wydawnictwo Naukowe Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie
    Tematy:
    Parafia
    Cerkiew
    Paroch
    Unici
    Uposażenie
    Paramenty
    Argentaria
    utensylia
    Uniate parish
    Orthodox church
    paroch (parish priest)
    Uniates
    church’s endowment
    paraments
    argentaria
    utensils
    Opis:
    Dzisiejszy Nedeżów położony jest w gminie Tomaszów Lubelski, w północnej części powiatu tomaszowskiego, w województwie lubelskim. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1409 roku. W okresie staropolskim administracyjnie związana była z powiatem i województwem bełskim. Po I rozbiorze Polski znalazła się w monarchii Habsburgów, w okresie napoleońskim w Księstwie Warszawskim, a po Kongresie Wiedeńskim w zależnym od Rosji Królestwie Polskim. Pierwotnie funkcjonowała tam parafia prawosławna, a po zawarciu unii brzeskiej, unicka. Jako samodzielna jednostka kościelna przetrwała do końca XVIII wieku, kiedy została przez władze austriackie zdegradowana do miana cerkwi filialnej i włączona do parafii w Typinie, w której funkcjonowała do likwidacji unii. Przez pierwszy okres funkcjonowania parafia w Nedeżowie organizacyjnie przynależna była do dekanatu tyszowieckiego, a pod koniec XVII wieku do nowoutworzonej protopopii tomaszowskiej. Analizując protokoły powizytacyjne biskupów chełmskich, przedstawiono wygląd świątyni parafialnej i jej wyposażenie, a także zmiany jakie zachodziły w tym zakresie w badanym okresie. Ustalono, ze parochowi do utrzymania służyły grunty orne i łąki, dzięki którym prowadził gospodarstwo, a ponadto różnorodne opłaty od wiernych. Duchowny miał do swojej dyspozycji niewielką plebanię wraz z zabudowaniami gospodarczymi. W miarę możliwości określono beneficjum cerkiewne i pokazano zachodzące w nim zmiany w badanym okresie. Na koniec zwrócono uwagę na liczbę wiernych oraz odtworzono liczbę duszpasterzy pracujących w tej parafii.
    Nedezów is a small country village located in Tomaszów Lubelski gmina (commune) in the northern part of Tomaszów poviat in Lubelskie Province. The first written record dates back to 1409 in which time, administratively, it belonged to the Duchy of Belz and later to the Belz Voivodeship. After the first partition of the Kingdom of Poland it was annexed by the Habsburg Empire whereas during the Napoleon era it fell into the territory of the Duchy of Warsaw and later as a result of the compromise of the Congress of Vienna it belonged to the Kingdom of Poland (Congress Poland), which remained totally under Russian control. The original parish was the Eastern Orthodox parish, which, after the Treaty of Brest became the Uniate parish. As an independent church unit it functioned on until the end of 18th century, when it was degraded to a subsidiary Orthodox church and incorporated into the parish of Typin in which it operated until the liquidation of the Uniate. At first, administratively, the parish in Nedezów belonged to the Deanery of Tomaszów and at the end of 17th century to the newly created Protopopia of Tomaszów. Having analyzed post- visitation protocols left by Chelm Bishops the look as well as fittings and ancillary equipment of the parish church is recounted as well as any changes in the period of this research. It has been determined the paroch (parish priest) had some arable land as well as grassland at his disposal to support himself, furthermore, he collected various ecclesiastical fees from his parishioners. There was also a small presbytery with ancillary buildings. As far as it is possible, the parish ecclesiastical benefice and its fluctuation in the period of this research is determined. Furthermore, the number of worshipers and priests residing in this particular parish is defined.
    Źródło:
    Rocznik Teologiczny; 2015, 57, 3; 319-346
    0239-2550
    Pojawia się w:
    Rocznik Teologiczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wyposażenie liturgiczne kościoła klasztornego w Kraśniku w świetle staropolskich akt krakowskich wizytacji biskupich
    The liturgical equipment of the monastic church in Kraśnik, according to the Cracow episcopal visitation records of the Old Polish period
    Autorzy:
    Bruździński, Andrzej
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1019285.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-20
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Kraśnik
    wizytacja biskupia
    staropolskie wizytacje
    paramenty liturgiczne
    an episcopal visitation
    visitations in the Old Polish periodvisitations in the Old Polish period
    liturgical paraments
    Opis:
    The church in Kraśnik, as presented in the visitation records, was well equipped with the necessary paraments to perform the liturgy. It is also noteworthy that all the church regulations were obeyed. From the description of the visitation, it can be concluded that some of the presented elements were more numerous than it was noted, and in other cases, it was only generally stated that there was a sufficient number of some paraments - this style of description was also typical of other visitation reports. The Canons Regular quite early equipped themselves with church's new books and paraments, as the Church's law required; it proves that Canons Regular met the Church's regulations. The vast majority of books and paraments were acquired by local parish priests, who were also superiors of the Canons community. Paraments and other equipment collected in the Kraśnik church and its sacristy in the Old Polish period were often excellent works of artistic craftsmanship, and therefore, in addition to their basic liturgical function, they had also cultural importance. Being most susceptible to destruction, they shared the fate of the church, the parish and the religious order, hence a small number of the old preserved church equipment.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2017, 108; 29-39
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Spis rzeczy pozostałych w kościele na dzień pw. śś Piotra i Pawła w Imbramowicach po śmierci ksieni Zofii Grothówny
    The list of things in the Church of Sts Peter and Paul in Imbramowice after abbess Zofia Grothówna’s death
    Autorzy:
    Skrzydlewska, Beata
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1023043.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
    Tematy:
    Zofia Grothówna
    rejestr
    aparaty kościelne
    paramenty
    antepedium
    ornaty
    alby
    klapy
    miedź
    cyna
    monstrancja
    puszka
    relikwiarz
    kielich
    mszały
    register
    liturgical equipment
    paraments
    antependium
    chasubles
    albs
    copes
    copper
    tin
    monstrance
    pyx
    reliquary
    chalice
    missals
    Opis:
    On 31 May 1741 Zofia Grothówna, the abbess of the convent in  Imbramowice, died. She was chosen for this function on 4 August 1703, and remained in office for 38 years. Zofia Grothówna contributed- along with the Bishop of Cracow, Kazimierz Łubieński and the Commissioner of the convent, canon Dominik Lochman- to rebuilding the convent after the great fire, which took place in 1710. Thanks to her efforts, the convent and the church were equipped with the necessary movables, including liturgical equipment. The chronicle of the convent, which was begun during her life, contains the information on how to acquire individual paraments and sacred vessels. Shortly after the death of abbess Grothówna, the registry was made. It was entitled The described registry of all the equipment, silver, relics, which are located at the Church in Imbramowice after the death of the late Mother, our Benefactress, Zofia Grothówna, the abbess of Imbramowice, 26 June, 1741. Comparing it to the notes in the chronicles, we have a full picture of movables in the church. Over time, new objects, acquired between 1744 and 1752, were added to it.
    Źródło:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne; 2015, 103; 227-235
    0518-3766
    2545-3491
    Pojawia się w:
    Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szaty liturgiczne z fundacji księżnej Barbary Franciszki z Zawiszów Kieżgajłło Radziwiłłowej (1690-1770) w klasztorze OO. Dominikanów w Lublinie
    Liturgical Paraments Donated by Duchess Barbara Franciszka Radziwiłł, née Zawisza Kieżgajłło (1690-1770) in the Monastery of the Dominican Order in Lublin
    Autorzy:
    Pieczykolan, Ewa
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2056543.pdf
    Data publikacji:
    2022-05-16
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Barbara Franciszka z Zawiszów Kieżgajłło Radziwiłłowa
    Mikołaj Faustyn Radziwiłł
    dominikanie w Lublinie
    paramenty liturgiczne
    Duchess Barbara Franciszka Radziwiłł (née Zawisza Kieżgajłło)
    Duke Mikołaj Faustyn Radziwiłł
    monastery of the Dominican Order in Lublin
    liturgical paraments
    Opis:
    Przechowywane w klasztorze OO. Dominikanów w Lublinie paramenty liturgiczne, związane z fundacją księżnej Barbary Franciszki z Zawiszów Kieżgajłło Radziwiłłowej, wojewodziny nowogrodzkiej (1690-1770), to kilka, niewymienianych dotąd w opracowaniach, wysokiej klasy szat liturgicznych. Zamieszczona na ornacie niebieskim inskrypcja, wykonana pismem o pięknym odręcznym dukcie, wskazuje na donatorkę. Darowane na chwałę Drzewa Krzyża Świętego paramenty są przyczynkiem do poszukiwań na temat mecenatu księżnej Barbary Franciszki Radziwiłł, jej zainteresowań sztuką oraz rzemiosłem artystycznym. Znakomite hafty wykonane na kosztownych jedwabnych adamaszkach, przekazanych przez księżną aparatów kościelnych, reprezentują wyrafinowany kunszt rzemiosła artystycznego pierwszej połowy XVIII wieku, zapewne polskiej, dworskiej manufaktury lub pracowni hafciarskiej. Barbara z Zawiszów, żona wojewody nowogródzkiego księcia Mikołaja Faustyna Radziwiłła, jedna z najbardziej aktywnych politycznie członkiń familii Radziwiłłów, była postacią publiczną w Wielkim Księstwie Litewskim. Świadectwem wspomnianej aktywności są między innymi portrety reprezentacyjne księżnej Barbary Franciszki de Kieżgajłło Zawiszanki, ukazujące ją jako znaczącą przedstawicielkę w dziejach rodu Radziwiłłów, damę Krzyża Gwiaździstego, humanistkę. Wykształcona kreatorka życia intelektualnego, donatorka, zaangażowana w dobro ojczyzny i rodziny, dbała z sukcesem o sprawy majątkowe dóbr ziemskich Radziwiłłów na Ukrainie, dzisiejszej Białorusi i Litwie. Odziedziczone przez Barbarę Radziwiłłową wielkie dobra Berdyczów wyróżniły linię rodu Radziwiłłów, przez historyków nazwaną mianem „berdyczowskiej”.
    The liturgical paraments donated by Duchess Barbara Franciszka Radziwiłł (née Zawisza Kieżgajłło), the wife of the voivode of Nowogródek, which are stored in the Monastery of the Dominican Order in Lublin, include a few high-quality liturgical garments not previously mentioned in any records. An impressive handwritten inscription on the blue chasuble identifies the donor.   The paraments donated to the glory of the Wood of the Holy Cross have inspired an inquiry into the patronage of Duchess Barbara Franciszka Radziwiłł, including her interests in art and handicraft. The liturgical items donated by the Duchess, with exquisite embroideries made on costly silk damask fabric, represent the refined craftsmanship of the first half of the 18th century, probably of the Polish royal court manufactory or embroidery workshop. Barbara Zawisza, the wife of Duke Mikołaj Faustyn Radziwiłł, voivode of Nowogródek, was a public figure in the Grand Duchy of Lithuania and one of the most active female members of the Radziwiłł family on the political scene. That activity is evidenced, inter alia, by representative portraits of Duchess Barbara Franciszka Radziwiłł, depicting her as a significant figure in the history of the Radziwiłł family, Grand Mistress of the Order of the Starry Cross, and a humanist. A well-educated creator of intellectual life dedicated to her homeland and family, she successfully took care of the property matters of the Radziwiłł estates in Ukraine ‒ today’s Belarus and Lithuania. The great estate in Berdychiv inherited by Barbara Radziwiłł distinguished the Radziwiłł family line referred to by historians as the “Berdychiv line”.
    Źródło:
    Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 4; 137-162
    0035-7707
    Pojawia się w:
    Roczniki Humanistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Widzialny znak niewidzialnej łaski. Tzw. komplet żywiecki w skarbcu katedry na Wawelu w świetle badań źródłowych i ikonograficznych
    A visible sign of invisible grace. The so-called Żywiec ensemble in the treasury of the Wawel Cathedral in light of source and iconographic studies
    Autorzy:
    Tracz, Szymon
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/560337.pdf
    Data publikacji:
    2017-12-31
    Wydawca:
    Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
    Tematy:
    ornat
    dalmatyka
    paramenty liturgiczne
    haft
    altembas
    siedem sakramentów sakrament
    chrzest
    bierzmowanie
    Komunia św.
    namaszczenie chorych
    pokuta
    kapłaństwo
    małżeństwo
    devotio moderna
    znak
    łaska
    reformacja
    Lucas van Leyden
    Żywiec
    chasuble
    liturgical vestments
    embroidery
    brocade
    seven sacraments
    sacrament
    christening
    confirmation
    Holy Communion
    anointing of the sick
    penance
    holy orders
    matrimony
    sign
    grace
    reformation
    Opis:
    Wyjątkowe miejsce wśród tkanin liturgicznych przechowywanych w skarbcu katedry na Wawelu zajmuje garnitur składający się z ornatu i dwóch dalmatyk, określany jako tzw. komplet żywiecki (ornat — nr inw. KKK tk/334, dalmatyka ze sceną Komunii świętej — KKK tk/334A, dalmatyka ze sceną Spowiedzi — KKK 334B). Paramenty uszyto z włoskiego altembasu ok. 1525 r. we Flandrii i bogato ozdobiono haftami figuralnymi według projektu atrybuowanego Lucasowi van Leyden (zm. 1533). Źródła archiwalne jednoznacznie wiążą komplet żywiecki od 1598 r. z kościołem parafialnym Narodzenia NMP w Żywcu (obecnie konkatedra diecezji bielsko-żywieckiej), co wyklucza możliwość jego późniejszego przekazania lub też ewentualnego odkupienia. Wyjątkowość paramentów z Żywca podkreśla program ideowy nawiązujący do udzielania sakramentów świętych. Z terenu Europy zachowało się tylko kilka przykładów dekorowania tkanin liturgicznych przedstawieniami siedmiu sakramentów — np. w kolegiacie St. Vincent w Soignies (Zinnik) z końca XV w., na borcie z niezachowanej kapy z około 1470 r. fundacji hrabiego Giacoma de Savoia-Romont (Berno, Bernisches Historisches Museum, inv. 308), na haftach z flandryjskiej kapy z koń. XV w. (Detrorit, Institute of Arts), mimo iż spotykamy realizacje takich przedstawień w innych sztukach plastycznych, zwłaszcza w kręgu piętnastowiecznej sztuki niderlandzkiej — malarstwie ściennym, witrażowym, książkowym, rzeźbie (głównie w dekoracji chrzcielnic) czy też licznie zachowanych rzeźbionych lub malowanych retabulach ołtarzowych oraz na tapiseriach. Na omawianym komplecie cykl sakramentalny rozdzielono pomiędzy trzy obiekty — ornat i dwie dalmatyki, dzięki czemu był on widoczny w całości tylko wtedy, gdy używało go podczas liturgii trzech duchownych — kapłan i dwóch diakonów. Pod względem ikonograficznym przedstawione sceny udzielania sakramentów czerpią z bogatej tradycji określającej sposób ukazywania kolejnego sakramentu w oparciu o wcześniej wpracowany typ ikonograficzny, który następnie był rozbudowywany przez dodawanie dodatkowych postaci lub też za pomocą wprowadzania charakterystycznych szczegółów czerpanych z codziennej obserwacji życia liturgiczno-religijnego. Punktem wyjścia do budowania poszczególnych kompozycji jest łatwo rozpoznawalny „widzialny znak", konstytuujący kolejną scenę, za którym kryje się treść odnosząca się do „niewidzialnej łaski" właściwej dla poszczególnych sakramentów. Powstanie tak bogatego w treści ideowe zespołu haftowanych przedstawień należy wiązać z żywym piętnastowiecznym nurtem określanym jako devotio moderna oraz treściami apologetycznymi w kontekście ruchu reformacyjnego Marcina Lutra po roku 1517, negującego naukę o siedmiu sakramentach Kościoła.
    An exceptional place among liturgical vestments in the Treasury of the Wawel Cathedral occupies an ensemble consisting of a chasuble and two dalmatics, referred to as the ‘Żywiec ensemble' (Treasury of the Wawel Cathedral, chasuble — inv. no. KKK tk/334, a dalmatic depicting the Holy Communion — KKK tk/334A, a dalmatic depicting the Confession — KKK 334B). The vestments were sewn from Italian brocade around 1525 in Flan- ders and ornately decorated with figurative embroidery according to a design attributed to Lucas van Leyden (d. 1533). Since 1598 archival sources explicitly link the Żywiec ensemble to the parish church of the Nativity of the Blessed Virgin Mary in Żywiec (currently the co-cathedral of the Bielsko-Biała/Żywiec diocese), which precludes the possibility of a later transfer or any purchase of the ensemble. The exceptional character of the vestments from Żywiec is emphasized by implementation of an ideological programme referring to the administra- tion of the holy sacraments. Only a few examples of European liturgical vestments decorated with images of the seven sacraments are extant — e.g. in St. Vincent Collegiate Church in Soignies (Zinnik) from late 15th centu- ry, on the band of a no longer extant cope of 1470 founded by count Giacomo de Savoia-Romont (Bern, Bernisches Historisches Museum, inv. 308), on embroideries of a Flanders cope from the end of the 15th century (Detroit, Institute of Arts), although we may encounter instances of such images in other fine arts, in particular in 15th century Dutch art: wall paintings, stained-glass paintings, book illustrations, sculptures (esp. font decora- tions) or many surviving sculpted or painted altarpieces and tapestries. The ensemble features a sacramental cycle split between three items, i.e. the chasuble and the two dalmatics. Due to the split, its entirety was vis- ible only when used during the liturgy by three clerics: a priest and two deacons. In terms of iconography, the images depicting the administration of sacraments derive from a wealth of iconographic tradition determining the manner in which the subsequent sacrament is shown, based on a pre- viously developed iconographic type, which was then expanded by the in- clusion of additional characters or by introducing unique details taken from everyday observation of liturgical and religious life. The departure point for constructing individual compositions is an easily recognisable ‘visible sign' constituting the next scene, behind which hides the content referring to ‘invisible grace' specific to each sacrament. The fact that such set of em- broidered images, rich in ideological content, was created must be linked to a vivid 15th century trend referred to as devotio moderna and apologetic content in the context of Martin Luther's reformation movement after 1517, which renounced the Churche's teachings of the seven sacraments.
    Źródło:
    Folia Historica Cracoviensia; 2017, 23/2; 427-463
    0867-8294
    Pojawia się w:
    Folia Historica Cracoviensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-8 z 8

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies