Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Architektura i urbanistyka manifestem władzy w PRL
Architecture and urban planning as demonstration of power in the Polish People’s Republic

Autorzy:

Kędzierski, Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/20679002.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

władza
architektura
urbanistyka
PRL
miasto
power
architecture
urban planning
PRL (the Polish People’s Republic)
city

Opis:

Celem artykułu jest przedstawienie różnych projektów architektonicznych i urbanistycznych, które są przykładem zamanifestowania władzy. Nie jest to zjawisko nowe, wszak potęgę kultu jednostki, oddawano w architekturze już w czasach starożytnych. Jakkolwiek w niniejszym artykule skoncentrowano się na Polsce, przyjmując cezurę czasową przypadającą na okres istnienia PRL. Do analizy wybrano poszczególne projekty, które symbolizowały ówczesny sposób rządzenia krajem. Zatem wspomniano o początkach odbudowy socjalistycznej Warszawy, szkołach „Tysiąclatkach”, budownictwie w czasie rządów Edwarda Gierka w tym słynnej autostradzie „Gierkówce” oraz o mniej znaczących inwestycjach realizowanych przez polityków niższego szczebla.
The article aims at presenting diverse architecture and urban planning projects which serve as examples of power demonstration. It is hardly a new phonomenon, since renditions of the personality cult in architecture dates back to antiquity. However, in this article the point of focus remains Poland, in particular the period of the Polish People’s Republic. What was selected for the analysis was the projects which symbolised the then manner of exercising power over the state. Therefore, the rebuilding of socialist Warsaw is mentioned, along with the Millennium Schools (Polish tysiąclatki), civil construction during the term of Edward Gierek, including the famous “Gierkówka” motorway, and some investments of lesser importance realized by lower ranking politicians.

Źródło:

Studia Etnologiczne i Antropologiczne; 2022, 22, 2; SEIA.2022.22.02.02, 1-11
1506-5790
2353-9860

Pojawia się w:

Studia Etnologiczne i Antropologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Wykonywanie kary śmierci w czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej – analiza wybranych przykładów
Performing the Death Penalty in the Polish People’s Republic – an Analysis of Selected Examples

Autorzy:

Mogielnicka, Ewelina Dagmara

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/27310052.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku

Tematy:

kara śmierci
PRL
przestępczość
zabójstwo
afera mięsna
death penalty
PRL [the Polish People’s Republic]
crime
homicide
meat scandal

Opis:

Niniejszy tekst został poświęcony wybranym zagadnieniom związanym z orzekaniem i wykonywaniem kary śmierci w czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Karę tę dopuszczał kodeks karny z 1969 r. W obecnym kodeksie karnym (z 1997 r.) ta sankcja karna nie jest przewidziana. Dlatego też wybrany temat wpasowuje się w tematykę czasopisma dotyczącego historii prawa i prawa współczesnego z wyraźnym kontekstem historycznym. Usunięcie kary śmierci wydaje się być bardzo dużą zmianą, jeśli chodzi o polskie prawo karne. Celem artykułu jest przybliżenie Czytelnikowi przepisów prawnych dotyczących kary śmierci w czasach PRL oraz realiów jej orzekania i wykonywania. Dzięki zastosowaniu metody badawczej polegającej na analizie aktów prawnych, uzyskano odpowiedzi na pytania badawcze: za popełnienie jakich przestępstw można było orzec karę śmierci, jakie akty prawne przewidywały taką możliwość, a także jak wyglądała jej procedura w myśl przepisów kodeksu karnego wykonawczego z 1969 r. Wykorzystano również metodę analizy literatury przedmiotu. Wśród źródeł znalazły się książki oraz artykuły z czasopism dotyczące poszczególnych zagadnień, filmy dokumentalne, a także te źródła internetowe, które uznano za rzetelne. Główną część tekstu stanowi kryminologiczna analiza trzech wybranych spraw karnych. Uznano je za najciekawsze w kontekście omawianego tematu. Opisy kryminalnego PRL-u mają za zadanie uzupełnić informacje teoretyczne uzyskane za pomocą wspomnianych dwóch metod. Ponadto pozwolą Czytelnikowi przenieść się do tamtych realiów.
This text is devoted to selected issues related to adjudicating and carrying out the death penalty in the times of the Polish People's Republic. This penalty was allowed by the Penal Code of 1969. In the current Penal Code (i.e. the one from 1997), this penal sanction is not provided for. Therefore, the selected topic fits into the theme of the journal on the history of law and modern law with a clear historical context. Removing the death penalty seems to be a very big change when it comes to the Polish criminal law. The aim of the article is to familiarize the reader with the legal provisions regarding the death penalty in the times of the Polish People's Republic and the realities of its adjudication and execution. Thanks to the use of the research method consisting in the analysis of legal acts, the researchers found the answers to the following research questions: which crimes resulted in the death penalty, what legal acts provided for such a possibility, and what the procedure was like under the provisions of the Executive Penal Code of 1969. Further on, the researchers used the method of analyzing the literature on the subject. The sources included books and magazine articles on specific topics, documentaries, and Internet sources deemed reliable. The main part of the text is a criminological analysis of three selected criminal cases. They were considered the most interesting in the context of the discussed topic. The descriptions of the criminal Polish People's Republic are intended to supplement the theoretical information obtained by means of the two methods mentioned above. In addition, they will allow the reader to move to those realities.

Źródło:

Miscellanea Historico-Iuridica; 2023, 22, 2; 341-372
1732-9132
2719-9991

Pojawia się w:

Miscellanea Historico-Iuridica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Przepisywanie przygody. Konteksty gatunkowe „Przygód Tomka” Alfreda Szklarskiego
Rewriting Adventure: Genre Contexts in Alfred Szklarski’s “Przygody Tomka”

Autorzy:

Forajter, Wacław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28407695.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

Alfred Szklarski
klasyczna powieść przygodowa
literatura dla młodzieży
genologia
PRL
classic adventure fiction
young adult literature
genre theory
PRL (the Polish People’s Republic)

Opis:

Artykuł koncentruje się na omówieniu serii powieści Alfreda Szklarskiego o Tomku Wilmowskim w kontekście zmieniających się konwencji powieści przygodowych dla młodzieży. W pierwszej części autor skupia się na klasycznych utworach podróżniczych z przełomu wieków oraz polskiej powieści kolonialnej. Następnie analizuje jeden z utworów przygodowych napisanych przez Szklarskiego w okresie okupacji oraz rozpatruje powieść Tomek w tarapatach jako ogniwo pośrednie między twórczością wojenną a cyklem o Wilmowskich. W dalszej kolejności omawia typy utworów przygodowych popularnych w okresie PRL-u. W części ostatniej, wykorzystując kategorie przygody, bohatera i nieprawdopodobieństwa, poddaje refleksji sposób, w jaki na kartach cyklu ujawniają się klasyczne cechy tekstów przygodowych.
The article discusses Alfred Szklarski’s book series Przygody Tomka [The Adventures of Tomek] about Tomek Wilmowski, and focuses on shifts undergoing in young adult adventure fiction conventions. In the first part of the article the author concentrates on classic travel fiction composed at the turn of the century as well as Polish colonial novel. He then analyses one of the adventure works written by Szklarski in the period of Nazi occupation and further on studies the novel Tomek w tarapatach [Tomek Gets into Trouble] as an indirect link between Szklarski’s wartime literary work and his book series about Wilmowski. The article then goes on to discuss the types of adventure stories that were popular in the period of PRL (the Polish People’s Republic). In the final part, the author, taking advantage of such categories as ‘adventure,’ ‘hero,’ and ‘improbability,’ deliberates on how the classic characteristics of adventure texts are revealed on the pages of the book series in question.

Źródło:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo; 2023, 13 (16); 217-236
2084-6045
2658-2503

Pojawia się w:

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

„Wykupywanie towarów spożywczych trwa”, czyli rzecz o reakcjach społeczeństwa polskiego na kryzys kubański na przykładzie województwa szczecińskiego
‘Buying out foodstuffs is going on’, or Something about the Polish Society’s Reactions to the Cuban Crisis Exemplified with the Szczecin Voivodeship

Autorzy:

Rembacka, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1591194.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

Cuban crisis
cold war
the history of the PRL (Polish People’s Republic)
kryzys kubański
zimna wojna
historia PRL

Opis:

1962 saw one of the biggest political crises between the super-powers of that time: the USA and the USSR. Never before during the cold war had the lives of the inhabitants of the whole globe been threatened with a total extinction. Was the Polish society conscious of that? Was it prepared for a confrontation, which must have ended in a different way from all the wars that had been waged before? In the documents drawn up by party’s activists and by SB (Public Security Service) functionaries October 1962 constitutes an interesting problem. But that does not refer to decisions made by high-ranking officials. Archival material provides a lot of information concerning the attitude of the society. Therefore it is feasible to answer the question whether the Polish society was conscious of a possible result of the conflict; whether buying out foodstuffs and other necessities could secure their lives; whether the Polish people were interested in and excited about the conflict at all. The author attempts to answer those questions in the article, and – at the same time – to prove that the sources in the archives of the IPN (Institute of National Remembrance) might be useful in investigating problems of social history.
W 1962 roku doszło do jednego z największych kryzysów politycznych pomiędzy ówczesnymi supermocarstwami: USA i ZSRR. Jeszcze nigdy, w okresie zimnowojennym, życie mieszkańców całego globu nie było tak zagrożone zagładą. Czy społeczeństwo polskie zdawało sobie z tego sprawę? Czy było przygotowane na konfrontację, która musiałaby zakończyć się zupełnie inaczej aniżeli konflikty wojenne prowadzone dotychczasowymi metodami? W dokumentach wytworzonych przez działaczy partyjnych oraz funkcjonariuszy SB, październik 1962 roku stanowi istotny i interesujący problem. Nie dotyczy on decyzji, które podejmowano na najwyższych szczeblach władzy, bo nie to jest najważniejsze. Materiały archiwalne dostarczają wielu wiadomości na temat postawy społeczeństwa. Można zatem podjąć próbę odpowiedzi na pytania: czy społeczeństwo polskie miało świadomość, czym może się zakończyć ta swoista próba sił? Czy fakt wykupywania towarów pierwszej potrzeby mógł w jakikolwiek sposób zabezpieczyć ich życie? Czy w ogóle Polaków interesował i emocjonował ten konflikt? Na takie oraz inne pytania postarano się odpowiedzieć w artykule, pokazując jednocześnie, że źródła pozostające w zasobach archiwalnych IPN mogą być przydatne do badania historii społecznej.

Źródło:

Przegląd Zachodniopomorski; 2016, 2; 133-144
0552-4245
2353-3021

Pojawia się w:

Przegląd Zachodniopomorski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Establishing the Great Economic Organizations: Assumptions of the industry reform of the Polish People’s Republic in the 1970s
Utworzenie Wielkich Organizacji Gospodarczych – założenia reformy

Autorzy:

Budziński, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/630345.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Tematy:

the Polish People’s Republic
industry
WOG
Edward Gierek
PRL
przemysł

Opis:

Artykuł opisuje działania podjęte przez władze PRL w ramach wdrażaniach reformy Wielkich Organizacji Gospodarczych (tzw. reforma WOG). Była to szeroko zakrojona reforma zarządzania przemysłem w gospodarce centralnie planowanej. Jej głównym założeniem była decentralizacja zarządzania produkcją przemysłową poprzez przyznanie organizacjom gospodarczym szeregu uprawnień. Druga część tekstu poświęcona jest ogólnym zasadom funkcjonowania organizacji gospodarczych w nowym systemie ekonomiczno-finansowym, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii produkcji, funduszu płac oraz inwestycji. Zastosowaną metodą badawczą jest analiza treści, zarówno istniejących opracowań z epoki, jak i archiwalnych dokumentów urzędowych.
The article describes the actions taken by the communist authorities as part of the implementation of the reform of the Great Economic Organizations (the so-called WOG reform). It was an extensive reform of industry management in a centrally planned economy. Its main assumption was the decentralization of industrial production management by granting a number of allowances to economic organizations. The second part of the text is devoted to the general principles of functioning of economic organizations in the new economic and financial system, focusing on the issue of production, wage fund and investment. The research method used is the analysis of the content, both of the existing studies from the period and archival official documents.

Źródło:

Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace; 2018, 3 (35); 163-177
2082-0976

Pojawia się w:

Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Ochrona operacyjna dużych zakładów przemysłowych przez aparat bezpieczeństwa PRL. Przykład huty żelaza w Częstochowie 1950–1990
Operational Control of Large Industrial Plants by the Security Apparatus of the Polish People’s Republic. The Example of the Częstochowa Steelworks during 1950–1990

Autorzy:

Sikora, Mirosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/20204382.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

economic history of the Polish People’s Republic
special services of the Polish People’s Republic
Częstochowa
metallurgy
historia gospodarcza PRL
służby specjalne PRL
hutnictwo

Opis:

Tematem artykułu jest zabezpieczenie przez Służbę Bezpieczeństwa MSW ważnego dla gospodarki PRL obiektu przemysłowego, jakim była Huta im. Bolesława Bieruta w Częstochowie. Zaprezentowano czynności podejmowane przez SB wobec załogi huty, podstawy prawne tych działań, a także stosowane metody inwigilacji. Przegląd aktywności SB autor rozpoczyna od czasów stalinizmu i poprzez bunty społeczne przełomu lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych oraz rok 1976 prowadzi czytelnika do burzliwych lat osiemdziesiątych. Dzięki zachowanym w Archiwum IPN dokumentom możemy śledzić niepokoje w środowisku robotniczym, sprzeciw jego przedstawicieli wobec władz PRL, a także wzajemne tarcia w trójkącie pracownicy fizyczni – nadzór – administracja huty. Nieprawidłowości i „zagrożenia” o charakterze politycznym, społecznym (strajki) oraz gospodarczym (zwłaszcza niegospodarność), z przestępczością gospodarczą i incydentami na tle szpiegowskim włącznie, to główne obszary działań analitycznych, operacyjno-rozpoznawczych i śledczych komunistycznego aparatu bezpieczeństwa i represji. Rekonstrukcja historii ochrony operacyjnej HBB daje podstawy do wysnucia kilku generalnych wniosków, m.in. takiego, że zadania SB w dużych państwowych zakładach pracy wpisywały się w wachlarz zadań stawianych służbom specjalnym w nowoczesnych państwach w ogóle (także demokratycznych), co było związane z ochroną interesów ekonomicznych państwa jako takiego. Zarazem SB z determinacją realizowała funkcję policji politycznej, prześladując pracowników za ich poglądy. Zaskakującym wnioskiem z dokonanych przez autora pomiarów statystycznych jest niski współczynnik przekwalifikowywania spraw o charakterze rozpoznawczym na sprawy śledcze. SB na ogół nie potrafiła zgromadzić przekonującego prokuraturę lub sąd materiału dowodowego, toteż wyroki skazujące za wrogą działalność (z wyjątkiem stanu wojennego) oraz za przestępstwa kryminalne i gospodarcze były rzadkością.
The subject of this article is the protection by the Ministry of the Interior’s Security Service of an industrial facility that was important for the economy of the Polish People’s Republic, namely the Bolesław Bierut Steelworks in Częstochowa. The actions taken by the Security Service against the Steelworks’ staff, the legal basis for these actions and the surveillance methods used are presented. The author’s overview of the Security Service’s activity begins with the Stalinist era and leads the reader through the social revolts of the late 1960s and early 1970s as well as the year 1976 to the turbulent 1980s. Thanks to the documents preserved in the Archive of the Institute of National Remembrance, we can follow the unrest in the workers’ environment, the opposition of its representatives to the authorities of the Polish People’s Republic, and the mutual friction within the triangle of the steelwork’s blue-collar workers, supervisors and administration. Irregularities and ‘threats’ of a political, social (strikes) and economic (especially mismanagement) nature, including economic crime and espionage incidents, were the main areas of the analytical, operational and investigative activities of the communist security and repression apparatus. A reconstruction of the history of the operational control of the HBB Steelworks allows us to draw several general conclusions. These include the conclusion that the Security Service’s tasks in large state-owned workplaces were part of the range of tasks posed to secret services in modern states in general (including democratic ones), which were related to the protection of the economic interests of the state as such. At the same time, the Secret Service was also determined to carry out its political police function, persecuting workers for their views. A surprising conclusion from the author’s statistical measurements is the low rate of reclassification of exploratory cases into investigative cases. The Secret Service was generally unable to gather convincing evidence for the prosecution or the court, so convictions for hostile activities (with the exception of martial law) and for criminal and economic offences were rare. 

Źródło:

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2022, 20; 15-81
1733-6996

Pojawia się w:

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Protegowani Jakuba Bermana jako przykład klientelizmu i nepotyzmu w elicie władzy PRL.
People Protected by Jakub Berman as an Example of Clientelism and Nepotism in the Power Elite of the Polish People᾽s Republic

Autorzy:

Szumiło, Mirosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/478040.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

elita władzy
klientelizm
PRL
Jakub Berman
power elite
clientelism
the Polish People‘s Republic

Opis:

Tworzenie się sieci klientelistycznych oraz nepotyzm w elicie władzy PRL nie były do tej pory przedmiotem odrębnych badań. Są one z reguły trudno uchwytne w dokumentach. Za jeden z przykładów funkcjonowania klientelizmu i nepotyzmu można uznać grupę osób protegowanych przez człowieka nr 2 w hierarchii władzy okresu stalinowskiego, Jakuba Bermana (jego znajomych, krewnych i spowinowaconych). Zachowane dokumenty polskie i sowieckie oraz relacje członków elity komunistycznej wskazują na główną rolę Bermana w polityce kadrowej kierownictwa PZPR, a także na funkcjonowanie grupy jego znajomych i członków rodziny usadowionych w rożnych strukturach władzy w Polsce. W dokumentach sowieckich zarzucano Bermanowi preferowanie „ludzi niepolskiej narodowości”, jak eufemistycznie nazywano osoby pochodzenia żydowskiego. Podawano konkretne przykłady osób z centralnego aparatu partyjnego (kierowników wydziałów KC PZPR), Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Ministerstwa Zdrowia oraz frontu propagandowego (Polskiego Radia i centralnych organów prasowych). Przedstawiony w niniejszym artykule przykład sieci powiązań personalnych stworzonej przez Jakuba Bermana oraz jego krewnych i znajomych z pewnością nie był odosobniony. Wymaga to skrupulatnych badań z wykorzystaniem relacji oraz informacji rozproszonych w rożnych źródłach.
The creation of clientelist networks and nepotism in the power elite of the Polish People’s Republic have not been subjects of separate studies. They are usually hard to spot in documentation. Examples of the functioning of clientelism and nepotism include the group of proteges of number 2 in the hierarchy of the authorities of the Stalinist era, Jakub Berman (his friends, relatives and those of kin). The preserved Polish and Soviet documents, as well as stories of the members of the communist elite, point to Berman’s main role in the staff policy of the Polish United Workers’ Party and to the functioning of a group of his friends and family members positioned in various structures of power in Poland. In the Soviet documents, Berman was accused of preferring “people of non-Polish nationality”, a euphemism for people of Jewish origin. Specific examples were provided of people from the central party apparatus (heads of departments of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party), the Ministry of Foreign Affairs and the propaganda front (the Polish Radio and central press bodies). The example, presented in the article, of the network of personal connections created by Jakub Berman and his friends and relatives was certainly not an isolated case. This requires detailed studies, using stories and information dispersed throughout various sources.

Źródło:

Pamięć i Sprawiedliwość; 2019, 34; 456-477
1427-7476

Pojawia się w:

Pamięć i Sprawiedliwość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Demografia współczesnej historii w wojskowych służbach specjalnych PRL
Demographics of modern history in the military special services of the Polish People’s Republic

Autorzy:

Winogrodzki, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/452129.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Wyższa Szkoła Gospodarki Euroregionalnej im. Alcide De Gasperi w Józefowie

Tematy:

the Polish People’s Republic
Jews
communism
special services
PRL
Żydzi
komunizm
służby specjalne

Opis:

The 21st century has brought communities a number of challenges related to local armed conflicts (eg. In Syria and Ukraine). That resulted in the migration of people to the scale, which last time took place during the World War II. Then, this dilemma also affected Polish military special services but the problem was much more complex, because during the WWII, the Polish military intelligence was massacred. That gap in the military staff was filled by commanders of the tormentors. The purpose of this article is illustrate the nature and complexity of demographic, Polish military special forces after 1945 and set out the key issues related to the security of the Polish society in that period.
Dwudziesty pierwszy wiek przyniósł społecznościom szereg wyzwań związanych z lokalnymi konfliktami zbrojnymi (np. w Syrii czy na Ukrainie), co pociągnęło za sobą migrację ludności na skalę, jaka ostatnio wystąpiła podczas II wojny światowej. Ten dylemat bardzo boleśnie dotknął również polskie wojskowe służby specjalne. Problem był o tyle bardziej złożony, że podczas II wojny światowej wojskową inteligencję polską w dosłownym znaczeniu wymordowano. A zatem powstałą lukę kadrową wypełniono dowódcami (oficerami) oprawców, którzy wcześniej czy później zostali rozliczeni przez „chichot” historii.

Źródło:

Journal of Modern Science; 2017, 32, 1; 355-373
1734-2031

Pojawia się w:

Journal of Modern Science

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Prezydent jako strażnik przestrzegania międzypaństwowych sojuszy wojskowych w świetle Ustawy o zmianie Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 7 kwietnia 1989 roku

Autorzy:

Tokarski, Adam

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1041671.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Fundacja Niepodległości

Tematy:

prezydent prl
układ warszawski
nowelizacja konstytucji prl
funkcje głowy państwa
president of the polish people’s republic
warsaw pact
novelization of the constitution of the polish people’s republic
roles of the head of state

Opis:

The novelisation of the Constitution of the Polish People’s Republic of 7 April 1989 granted the President the role of a preserver of observing international military alliances, which is commonly linked in doctrine with Poland’s membership in the Warsaw Pact. The first part of the article presents the origin of the discussed novelisation of the Constitution of the Polish People’s Republic and motives of reinstating the office of the President to the Polish constitutional order. The second part of the article contains characteristics of formal and actual aspects of the Warsaw Pact. The third part presents the geopolitical situation of Poland in the second half of the eighties in the 20th century, with a particular emphasis put on dangers related thereto. The next part covers the analysis of the President’s competencies which enable him to perform the title role. The fifth part describes the road of Wojciech Jaruzelski to the presidency and characterizes the way of pursuing Poland’s international policy after the victory of the Solidarity camp in the June election. The last, sixth part indicates the reasons the legislator was guided by entrusting the President with the title role.

Źródło:

Prawo i Polityka; 2018, 8; 46-61
2080-5799

Pojawia się w:

Prawo i Polityka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

The Protection of Client’s Interests, as Arising from the Right (Requirement) to Rely on Legal Professional Privilege in China, Compared to Polish Solutions – the Development of the System. Part II

Autorzy:

Bednaruk, Waldemar
Kisiel, Olga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1803179.pdf

Data publikacji:

2019-10-28

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

history of the Bar
the Second Republic of Poland
the Polish People’s Republic (PPR)
historia adwokatury
II Rzeczpospolita
PRL

Opis:

Ochrona interesów klienta wynikająca z prawa (obowiązku) zachowania tajemnicy adwokackiej w Chinach na tle rozwiązań polskich – narodziny systemu. Część II. Rys historyczny rozwiązań polskich od upadku I Rzeczypospolitej do czasów współczesnych Po długotrwałym okresie rozwoju rodzimej kultury prawnej, systematycznego wzrostu znaczenia palestry w życiu społeczno-politycznym kraju oraz umacniania jej wpływów, nastąpił czas zdecydowanie gorszy dla prawników. Utrata niepodległości na ponad sto lat i konieczność funkcjonowania w strukturach monarchii absolutnych wywołały szereg negatywnych skutków we wzajemnych relacjach adwokatów z ich klientami, przede wszystkim w zakresie prawa do zachowania tajemnicy adwokackiej. Kolejne stulecie zaś, mimo odzyskania niepodległości przez Polskę, przyniosło nowe, trudne wyzwania w procesie kształtowania stosunków uczestników postępowania sądowego.
The Protection of Client’s Interests, as Arising from the Right (Requirement) to Rely on Legal Professional Privilege in China, Compared to Polish Solutions – the Development of the System. Part II. A Historical Overview of Polish Solutions from the Fall of the First Republic of Poland until Modern Times After a long period of the native legal culture development, a systematic increase in the importance of the Bar in the social and political life of the country and the strengthening of its influence, there was a period much worse for lawyers. The loss of independence for more than one hundred years and the necessity of functioning in the structures of absolute monarchies caused many negative effects in the mutual relations between attorneys and their clients, primarily in the area of the legal professional privilege. Despite the fact that Poland regained its independence, the next century brought new, difficult challenges in the process of shaping the relations between lawsuit participants.

Źródło:

Roczniki Nauk Prawnych; 2019, 28, 2; 7-17
1507-7896
2544-5227

Pojawia się w:

Roczniki Nauk Prawnych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

„Kogo będą chcieli wybrać, to wybiorą, czy my będziemy głosować, czy nie” – wybory do sejmu w 1952 roku w Nowej Hucie w świetle dokumentów partyjnych i materiałów Urzędu Bezpieczeństwa
“Whom they want to elect they will elect, whether we will vote or not” – the 1952 Sejm elections in Nowa Huta in the light of party documents and Security Office materials

Autorzy:

Mazur, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/34111939.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

elections to the Sejm of the Polish People’s Republic
special services of the Polish People’s Republic
Public Security Office
Nowa Huta
PZPR (Polish United Workers’ Party)
wybory do Sejmu PRL
służby specjalne PRL
Urząd Bezpieczeństwa Publicznego
PZPR

Opis:

W artykule został poruszony temat wyborów do Sejmu PRL, które odbyły się 26 października 1952 r. i rozpoczęły serię głosowań w Polsce „ludowej” będących zaprzeczeniem takich pojęć, jak wolność i demokracja. Podjęto próbę analizy działań Komitetu Zakładowego PZPR Kombinatu Nowa Huta oraz funkcjonariuszy tamtejszego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego, prowadzonych w ramach przygotowania i ochrony wyborów w Okręgu nr 58, który obejmował Kraków-Miasto i Nową Hutę. W odniesieniu do działań hutniczej organizacji partyjnej omówiono m.in. powstanie Zakładowego Komitetu Wyborczego Frontu Narodowego oraz jego struktur na poszczególnych wydziałach kombinatu. Analizie poddano sferę propagandy i reakcji pracowników huty oraz społeczeństwa nowohuckiego na pracę agitatorów wyborczych. Postawy mieszkańców w kontekście zbliżających się wyborów i kampanii wyborczej znajdowały się także w obszarze zainteresowania komunistycznej tajnej policji. Z tego względu w artykule poddano analizie działania nowohuckiego aparatu bezpieczeństwa w zakresie poszukiwania tzw. wroga. Scharakteryzowano pracę UBP, polegającą m.in. na monitorowaniu meldunków związanych z zakłócaniem porządku publicznego czy kontaktach funkcjonariuszy z podległą im agenturą. W ostatniej części artykułu została przedstawiona ocena wyborów dokonana przez nowohuckie czynniki partyjne i tamtejsze władze bezpieczeństwa.
The article deals with the elections to the Sejm of the Polish People’s Republic, which took place on 26 October 1952 and which began a series of elections in the Polish People’s Republic that contradicted concepts such as freedom and democracy. An attempt is made to analyse the activities the PZPR Works Committee of the Nowa Huta metallurgical plant and the officers of the local Public Security Office carried out in the preparation and protection of the elections in District No. 58, which included the city of Cracow and Nowa Huta. With regard to the activities of the party organisation at the metallurgical plant, the establishment of the Company Election Committee of the National Front and its structures in the various departments of this industrial combine were discussed. The sphere of propaganda and the reaction of the workers of the steelworks and the society of Nowa Huta to the work of election agitators is analysed. The attitudes of residents in the context of the upcoming elections and during the election campaign were also in the area of interest of the communist secret police. For this reason, the article analyses the activities of the Nowa Huta security apparatus in the search for the so-called enemy. The work of the UBP (Public Security Office) was characterised, which involved, among other things, the monitoring of reports related to public order disturbances or the officers’ contacts with subordinate agents. The last part of the article presents an assessment of the elections by Nowa Huta party functionaries and the local security authorities.

Źródło:

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 504-536
1733-6996

Pojawia się w:

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Działalność Fan Clubu The Beatles w Lublinie

Autorzy:

Werner, Krzysztof Stanisław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/689908.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

The Beatles
muzyka w PRL
fanklub
Lublin
music
music in the Polish People’s Republic
Fan Club

Opis:

Głównym przedmiotem rozważań niniejszego artykułu jest wyjątkowe zjawisko kulturowego, które w ówczesnych realiach PRL teoretycznie nie powinno było zaistnieć. Celem badań jest przeprowadzenie analizy poszczególnych wydarzeń i opracowanie kalendarium, obrazującego całokształt działalności fanklubu. Przedstawione wydarzenia, informacje oraz etapy działań fanklubu są rozmieszczone chronologicznie.
The following article shows the specific activity of the Beatles Fan Club in Lublin, in difficult realities of the 1980s, and its evolution from a neighbourhood circle of interest to the fan club of international activity. The article outlines not only a general description of the history of the fan club, but also recollections of its members and guests, who participated in meetings of the Beatles’ fans, among others journalists: Jerzy Janiszewski, Hirek Wrona and the author of Beatlemania. Obsession or madness? Marek Szpejankowski. There are also presented numerous fan-club’s members, for example editor Peter Metz, and events, together with a description of fan-club gadgets, all against the backdrop of the realities of the eighties. One of the purposes of the article is to contribute to our knowledge about the life in the Polish People’s Republic as well as open a discussion about the unique cultural phenomenon that under the circumstances of communist Poland should not have come into being. The Fan Club events, information and milestones are arranged in a chronological order.

Źródło:

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2016, 14
2450-8365

Pojawia się w:

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Obraz służb mundurowych w kinie PRL (1968–1990)
The Image of the Uniformed Services in the Cinema of the People’s Republic of Poland (1968–1990)

Autorzy:

Domke, Radosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31341438.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

film motifs
cinema of the People’s Republic of Poland
uniformed services
Citizens’ Militia
Armed Forces of the Polish People’s Republic
motywy filmowe
kino PRL
służby mundurowe
Milicja Obywatelska
Siły Zbrojne PRL

Opis:

W artykule omówiono motywy filmowe skoncentrowane wokół wizerunku milicjanta, agenta Służby Bezpieczeństwa, strażnika więziennego, żołnierza, wopisty oraz strażaka w polskim filmie telewizyjnym i kinowym. Aby jak najszerzej uchwycić wizerunek służb mundurowych PRL, przeanalizowano wszelkie tego typu motywy dostępne polskiemu widzowi, nie wydzielono jednak gatunków filmowych jako osobnego kryterium. W sensie chronologicznym autor koncentruje się na filmach nakręconych po Marcu ’68, wcześniejsze jedynie sygnalizuje. Cezura ta wydaje się o tyle istotna, że po brutalnych działaniach Milicji Obywatelskiej skierowanych przeciwko polskim intelektualistom na fali marca 1968 roku oraz interwencji Sił Zbrojnych PRL w Czechosłowacji w sierpniu tego roku władzom partyjno-państwowym zależało, aby wpłynąć na pozytywny obraz służb mundurowych wśród polskiego społeczeństwa. Ramy chronologiczne zamykają się na 1990 roku – ostatnim, jeżeli chodzi o wejście na ekrany kin dzieł nakręconych jeszcze w Polsce Ludowej. Obraz służb mundurowych, który wyłania się z analizy, jest wielobarwny i wieloaspektowy. Z pewnością cechą wspólną jest ukazanie Polaków noszących mundury jako jednostek karnych, zdyscyplinowanych i pokornych względem władzy. Różnic jest znacznie więcej. Podstawowe jest rozróżnienie szeregowych funkcjonariuszy czy żołnierzy i oficerów. Ci pierwsi często nie grzeszą zbytnio inteligencją i zazwyczaj są ośmieszani, zwłaszcza milicjanci. Oficerowie zaś ukazywani są niejednokrotnie wzorowo, jako inteligentni mężczyźni z wysokim poziomem kultury osobistej. Jednym i drugim nie brakuje odwagi. Najpełniej przedstawiony został wizerunek milicjanta, a najsłabiej – celnika, wopisty i strażaka.
The article discusses film motifs focused on the image of a militiaman, a Security Service agent, a prison guard, a soldier, a border guard, and a fireman in Polish television and cinema films. In order to capture the image of the uniformed services of the Polish People’s Republic as broadly as possible, all such motifs available to the Polish viewer were analyzed, but film genres were not distinguished as a separate criterion. In a chronological sense, the author focuses on films shot after March ’68, only mentioning earlier ones. This caesura seems important because after the brutal actions of the Citizens’ Militia against Polish intellectuals in March 1968 and the intervention of the Armed Forces of the Polish People’s Republic in Czechoslovakia in August of that year, the party and state authorities wanted to influence a positive image of the uniformed services among Polish society. The chronological framework ends in 1990 – the last year when it comes to the cinema screens of works shot in the People’s Republic of Poland. The image of uniformed services that emerges from the analysis is multicolored and multifaceted. Certainly, a common feature is the portrayal of Poles wearing uniforms as punitive, disciplined, and humble towards the authorities. There are many more differences. It is basic to distinguish between rank-and-file officers or soldiers and officers. The former are often not very intelligent and are often ridiculed, especially the militiamen. Officers are often portrayed in an exemplary manner, as intelligent men with a high level of personal culture. Both of them have courage. The image of a militiaman was presented most fully, while the image of a customs officer, a border guard, and a fireman was presented least well.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2023, 78; 229-235
0239-4251

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Posłanki na Sejm PRL II kadencji (1957–1961). Cechy socjopolityczne i aktywność poselska
The socio-political characteristics and parliamentary activity of female MPs in the Polish People’s Republic Sejm of the second term (1957–1961)

Autorzy:

CHROBACZYŃSKA-PLUCIŃSKA, EDYTA

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/561540.pdf

Data publikacji:

2019-12-30

Wydawca:

Wydawnictwo HUMANICA

Tematy:

historia kobiet
parlamentaryzm
Sejm PRL
posłanki
women’s history
parliamentarism
Sejm of the Polish People’s Republic
female MPs

Opis:

Autorka koncentruje się na analizie cech socjopolitycznych i kierunkach aktywności parlamentarnej posłanek zasiadających w Sejmie PRL II kadencji (1957–1961). Z jednej strony celem badań jest charakterystyka posłanek z uwzględnieniem takich kryteriów, jak wiek, wykształcenie, zawód, orientacja polityczna, a także przynależność do klubów i kół poselskich. Z drugiej zaś przeanalizowano obszary aktywności w wybranych komisjach parlamentarnych, składane interpelacje oraz zagadnienia poruszane w przemówieniach sejmowych. Autorka chciałaby częściowo wypełnić lukę w najnowszych badaniach nad historią kobiet w okresie PRL. W sferze metodologii odwołano się do krytycznej analizy treści. Podstawę źródłową stanowią biuletyny prasowe, sprawozdania stenograficzne z posiedzeń sejmu oraz dokumenty zgromadzone w archiwach.
The author focuses on analysing socio-political characteristics and trends in the parliamentary activity of female MPs serving in the Polish People’s Republic Sejm of the second mandate (1957–1961). On the one hand, her research aims at characterising those MPs taking into account such criteria as age, education, profession, political orientation as well as membership in political groups and circles. The other aspect of the research concerns the areas of their activity in selected parliamentary committees, the parliamentary questions they submitted and the subjects raised by them in parliamentary speeches. The author seeks, if only partially, to fill the gap in most recent studies of women’s history in the period of the Polish People’s Republic (PPR). In terms of methodology, critical content analysis is used. The source base is press bulletins, stenographic transcripts of Sejm sittings and archive documents.

Źródło:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2019, 2(7); 59-76
2451-3539
2543-7011

Pojawia się w:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Emigracja polska w Wielkiej Brytanii wobec wyborów do Sejmu PRL pierwszej kadencji z 26 października 1952 r.

Autorzy:

Zaćmiński, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/608635.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Polish authorities in exile
Polish emigration in Great Britain
Polish People’s Republic
elections to the Sejm of the Polish People’s Republic of the first term
parliamentarism of the Polish People’s Republic
władze RP na obczyźnie
emigracja polska w Wielkiej Brytanii
Polska Ludowa
wybory do Sejmu PRL I kadencji
parlamentaryzm Polski Ludowej

Opis:

The changes that took place in the Polish People’s Republic after World War II were closely monitored by Polish political emigrants in Great Britain. Understandably, special attention was paid to political problems. The author discusses the attitude of the Polish government in exile and the Polish émigré press towards the elections to the People’s Poland Sejm in 1952: i.e. their assessment of the electoral law, the National Front, its programme, candidates to the Sejm, the electoral campaign, and election results. In the closing part of the text, the author comments on the success allegedly achieved by the Ministry of Public Security in that part of the “Cezary” Operation which concerned disinformation of émigré community in the area of electoral propaganda.
Zmiany zachodzące w Polsce Ludowej po II wojnie światowej były bacznie obserwowane przez polskie uchodźstwo polityczne w Wielkiej Brytanii. Szczególną uwagę zwracano na sprawy polityczne. W artykule omówiono stosunek władz RP na obczyźnie oraz prasy emigracyjnej do wyborów do Sejmu PRL w 1952 r.: tzn. jak oceniano prawo wyborcze, Front Narodowy, jego program, kandydatów do sejmu, kampanię wyborczą oraz wyniki wyborów. W końcowej części tekstu skomentowano sukces, jaki rzekomo odniosło Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego w tej części operacji „Cezary”, która dotyczyła dezinformacji środowisk emigracyjnych w zakresie propagandy wyborczej.

Źródło:

Dzieje Najnowsze; 2019, 51, 4
0419-8824

Pojawia się w:

Dzieje Najnowsze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Wojsko podczas kampanii wyborczej i wyborów do Sejmu PRL z 20 stycznia 1957 roku
The Army during the Electoral Campaign and the Election to the Sejm of the Polish People’s Republic on 20 January 1957

Autorzy:

Skobelski, Robert

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/950949.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

propaganda campaign
election to the Sejm of the Polish People’s Republic
army
kampania propagandowa
wybory do Sejmu PRL
wojsko

Opis:

The article deals with a little known participation of the army in the electoral campaign and the election to the Polish Sejm in 1957; it relates mainly to the units of the Polish Army under the command of the Ministry of National Defence, but also to the formations subordinates to the Ministry of Internal Affairs, that is the Frontier Defence Army and the Internal Security Corps. Soldiers were both the target audience of the propaganda content and voted in the elections, being at the same time an important factor in rallying actions conducted in cooperation with the local apparatus of the Polish United Workers’ Party. Another question was, however, the part played by the army in supporting the law enforcement services, with the Citizens Militia (the Police) at the head, responsible for ensuring peace and security during the electoral campaign and the election itself.
Artykuł jest poświęcony mało znanemu udziałowi wojska w kampanii wyborczej i wyborach do Sejmu PRL w 1957 r. i odnosi się przede wszystkim do jednostek WP pozostających pod zwierzchnictwem MON, ale także formacji podlegających MSW, czyli WOP oraz KBW. Żołnierze byli zarówno odbiorcami treści promujących wybory i uczestnikami głosowania, stanowiąc jednocześnie ważny czynnik w działaniach agitacyjnych realizowanych we współpracy z terenowym aparatem PZPR. Odrębną kwestią była natomiast rola wojska we wspieraniu organów porządkowych na czele z MO w zapewnieniu spokoju w trakcie kampanii wyborczej oraz podczas samego głosowania. 

Źródło:

Dzieje Najnowsze; 2018, 50, 4; 155-179
0419-8824

Pojawia się w:

Dzieje Najnowsze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Antykomunizm w myśli politycznej Solidarności Walczącej. Zarys zagadnienia
Anti-communism in the political thought of the Fighting Solidarity. An outline of the issue

Autorzy:

Siedziako, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1595469.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

anti-communism
political thought
the Fighting Solidarity
the Polish People’s Republic
the 80s.
antykomunizm
myśl polityczna
Solidarność Walcząca
PRL
lata 80.

Opis:

Solidarność Walcząca (SW) była jedną z głównych organizacji opozycji demokratycznej w Polsce lat 80. XX w. Na tle innych ugrupowań opozycyjnych wyróżniała się radykalnym antykomunizmem, objawiającym się m.in. postulatem odsunięcia Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej od władzy i obalenia reżimu komunistycznego. W tekście poddano analizie te elementy myśli politycznej SW, które odnosiły się do oceny komunizmu w teorii i praktyce jego funkcjonowania w ostatniej dekadzie istnienia tzw. bloku państw socjalistycznych.
The Fighting Solidarity was one of the main organizations of the democratic opposition in Poland in the 80s of the 20th century. In comparison with the other opposition groups its distinguishing feature was the radical anti-communism, which was expressed in the postulate of overthrowing the rules of the Polish United Workers’ Party and the communist regime. The paper analyses that elements of the political thought of the Fighting Solidarity, which applied to its assessments about the communism in theory and practice of its functioning in the last decade of the existence of the so-called socialist countries bloc.

Źródło:

Acta Politica Polonica; 2018, 44, 2; 75-86
2451-0432
2719-4388

Pojawia się w:

Acta Politica Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

„Gospodyni” – społeczny magazyn dla kobiet mieszkających na terenach wiejskich. Charakterystyka zawartości i pełnionych funkcji w latach 1985–1986
”Gospodyni” – a social magazine for women living in rural areas. Characteristics of content and functions in 1985–1986

Autorzy:

Mikosz, Joanna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/685397.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

prasa dla kobiet
prasa PRL
funkcje prasy kobiecej
women’s press
Polish People Republic’s press
functions of the women’s press

Opis:

The aim of the article is to present a social magazine for women living in rural areas. The analysis concerns the years 1985–1986. The publication consists of two parts. In the first one the content of the periodical was discussed, in the second one it was indicated what functions the journal performed in selected years.
Celem artykułu jest zaprezentowanie społecznego magazynu dla kobiet mieszkających na terenach wiejskich. Analiza dotyczy lat 1985–1986. Publikacja składa się z dwóch części. W pierwszej z nich omówiono zawartość periodyku, w drugiej wskazano, jakie funkcje pełniło pismo w wybranych latach.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum; 2019, 2, 29; 139-157
0860-7435
2450-1336

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Librorum

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

The intelligentsia over the one hundred years of the existence of the Polish state
Inteligencja na przestrzeni stu lat istnienia państwa polskiego

Autorzy:

Podolska-Meducka, Aldona

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/630347.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Tematy:

Polish intelligentsia
intellectual ethos
history
the Second Republic of Poland
Polish People’s Republic
the Third Republic of Poland
polska inteligencja
inteligencki etos
historia
Druga Rzeczpospolita
PRL
Trzecia Rzeczpospolita

Opis:

Trudna droga, którą przeszła inteligencja polska od swoich początków aż po czasy współczesne, nauczyła ją strategii przetrwania. Kult wykształcenia, poczucie obowiązku względem innych i odpowiedzialności za państwo pozwoliły jej zapisać się trwale w historii walki o utrzymanie substancji narodowej w różnych okresach. Nawet bardzo osłabiona podczas ostatniej wojny zdołała w latach PRL-u zachować własną tożsamość i stać się wzorem do naśladowania dla „nowej” inteligencji. Po roku 1989, w warunkach tworzącego się w Polsce kapitalizmu, przeszła na pozycje tzw. autorytetów, osób godnych publicznego zaufania i potrafiących myśleć samodzielnie oraz, coraz częściej, bardzo przedsiębiorczych. W nowoczesnym społeczeństwie kapitalistycznym (przez jego część być może nieuświadomiona) jest więc miejsce i potrzeba trwania przez inteligencję przy swoich zasadach i wartościach, które mają pomóc społeczeństwu odnaleźć się w zmieniającym się ciągle świecie.
The difficult path that the Polish intelligentsia has had to tread from its beginnings to modern times has taught it the strategy of survival. The cult of education, a sense of duty towards others and responsibility for the state enabled it to leave a permanent mark in the history of the struggle to maintain the national substance at different times. Although considerably weakened during the last war, in the years of the Polish People’s Republic, it managed to maintain its own identity and to become a role model for the ‘new’ intelligentsia. After 1989, under capitalism that was forming in Poland, it took the role of the so-called authorities – people worthy of public trust and able to think independently and, more often, very entrepreneurial. In a modern capitalist society there is both room and need (of which some may be unaware) for the intelligentsia to stand by its principles and values, which are to help the society to find itself in a constantly changing world.

Źródło:

Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace; 2018, 3 (35); 179-197
2082-0976

Pojawia się w:

Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Wybrane aspekty jakości prawa finansowego a funkcje systemu opodatkowania dochodów w PRL
The chosen aspects of the quality of financial law and the functions of income taxation system in the Polish People’s Republic

Autorzy:

Klimek, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/476333.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego

Tematy:

financial law
income tax
functions
quality
the Polish People’s Republic
Prawo finansowe
podatek dochodowy
funkcje
jakość
PRL

Opis:

The chosen aspects of the quality of financial law and the functions of income taxation system in the Polish People’s Republic have been presented in five contexts. Th e first one is the doctrinal context, which allows to distinguish the taxation rules and the rules of the financial law from the functions of income taxation system. Furthermore, such context allows to divide the mentioned functions into four function groups: technical, fiscal and budgetary, justice related and ethical, economic and social. The second context constitutes the legislative technique context – enabling the analysis of the income taxation system in the Polish People’s Republic with the consideration of the technical functions. In turn, the third context corresponds with the title of the 16th Scientific Conference ‘State, Economy, Society’, organized annually by Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University. Thus, the income taxation system in the Polish People’s Republic has been subject to analysis with consideration of its influence on the Polish economic sphere within the years 1945-1989. However, due to the limited frames of this study the political and social sphere has been omitted. Nevertheless, conclusions made on these basis underline the importance of such functions of income taxation system in the Polish People’s Republic, as some functions: fiscal and budgetary, justice related and ethical, economic and social. The functions of income taxation system in the Polish People’s Republic have also been subject to analysis in the fourth context, that is the chosen functions of income taxation systems of the leading countries of the western block within the years 1945-1989. Therefore, it may be assumed that the functions of income taxation system in the Polish People’s Republic constituted one of the reasons of the failure of this country in the so called Cold War. Above all, however, the assessment of the functions of the income taxation system in the Polish People’s Republic (in the fifth context) has been referred to the chosen contemporary solutions, which paradoxically allows to come to conclusions de lege ferenda, which still remain up to date in reference to the income taxation system in the Third Polish Republic.
Wybrane aspekty jakości prawa finansowego i funkcje systemu opodatkowania dochodów w PRL przedstawiono w pięciu kontekstach. Pierwszym jest kontekst doktrynalny, który zasady podatkowe i zasady prawa podatkowego pozwala odróżnić od funkcji systemu opodatkowania dochodów. Co więcej kontekst ten umożliwia podział wspomnianych funkcji na cztery grupy funkcji: technicznych, fiskalno-budżetowych, sprawiedliwościowo-etycznych i gospodarczo-społecznych. Natomiast drugim kontekstem jest kontekst techniki legislacyjnej – umożliwiający analizę systemu opodatkowania dochodów w PRL z uwagi na funkcje techniczne. Z kolei kontekst trzeci koresponduje z tytułem XVI Konferencji Naukowej „Państwo, gospodarka, społeczeństwo”, organizowanej corocznie przez Krakowską Akademię im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego. Dlatego system opodatkowania dochodów w PRL poddano analizie z uwzględnieniem tego, jak w latach 1945–1989 oddziaływał on na polską płaszczyznę gospodarczą. Niemniej z uwagi na ograniczone ramy niniejszego opracowania pominięto płaszczyzny polityczną i społeczną. Mimo to wyciągnięte na tej podstawie wnioski podkreślają znaczenie takich funkcji systemu opodatkowania dochodów w PRL, jak niektóre funkcje: fiskalno-budżetowe, sprawiedliwościowo-etyczne oraz gospodarczo-społeczne. Funkcje systemu opodatkowania dochodów w PRL poddano analizie także w kontekście czwartym, a mianowicie wybranych funkcji systemów opodatkowania dochodów czołowych państw bloku zachodniego z lat 1945–1989. Dlatego można też postawić tezę, iż funkcje systemu opodatkowania dochodów w PRL stanowiły jedną z przyczyn klęski, jaką państwo to poniosło w tzw. zimnej wojnie. Przede wszystkim jednak ocenę funkcji systemu opodatkowania dochodów w PRL (w kontekście piątym) odniesiono do wybranych rozwiązań współczesnych, co paradoksalnie pozwala na wyciągnięcie wniosków de lege ferenda, które wciąż pozostają aktualne w odniesieniu do systemu opodatkowania dochodów w III Rzeczypospolitej.

Źródło:

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały; 2017, 1(20); 171-188
1689-8052
2451-0807

Pojawia się w:

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Dwie próby rozliczenia się środowiska literackiego ze stalinizmem

Autorzy:

Olaszek, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/689910.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Październik 1956
Solidarność
stalinizm
literaci w PRL
October 1956
“Solidarity”
Stalinism
writers in the Polish People’s Republic

Opis:

W artykule zestawione zostały dwie książki, będące próbą rozliczenia się polskiego środowiska literackiego ze stalinizmem: Rachunek pamięci pod redakcją Władysława Bieńkowskiego, Heleny Boguszewskiej, Pawła Jasienicy i Jerzego Kornackiego oraz Hańba domowa Jacka Trznadla. W tekście przedstawiono okoliczności powstania obu prac i ich recepcję. Przeanalizowano zamieszczone w nich wypowiedzi pisarzy pod kątem oceny literatury w czasach stalinowskich i ówczesnej atmosfery w środowisku literackim, stosunku do rozliczenia oraz czynników, które decydowały o poparciu dużej części środowiska dla ustroju komunistycznego w tym okresie.
The article compares two books being an attempt of the Polish literary community to settle with Stalinism: Rachunek pamięci (An Examination of Remembrance) under the joint scientific editorship of Władysław Bieńkowski, Helena Boguszewska, Paweł Jasienica, and Jerzy Kornacki; and Jacek Trznadel’s Hańba domowa (Home Disgrace). The study presents the circumstances of the creation of these two books and their reception, together with an analysis of the statements and opinions of writers contained in the text in terms of assessing literature in Stalinist times and the atmosphere in the literary milieu at the time, their attitude to settling accounts with the past and to the factors that determined the support of a large part of the community for the communist system in the period.

Źródło:

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2019, 17
2450-8365

Pojawia się w:

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Współpraca resortów spraw wewnętrznych Polski i Węgier w epoce Edwarda Gierka (1970–1980) – wybrane aspekty w świetle dokumentów z Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej
Cooperation between the Interior Ministries of Poland and Hungary in the Edward Gierek era (1970–1980) – selected aspects in light of documents from the Archives of the Institute of National Remembrance

Autorzy:

Sylburska, Aleksandra

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/33955941.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

Polish-Hungarian relations
history of the Polish People’s Republic,
history of the Hungarian People’s Republic
Security Services (Poland)
civilian counterintelligence
surveillance
stosunki polsko-węgierskie
historia PRL
historia WRL
służby bezpieczeństwa
kontrwywiad cywilny
inwigilacja

Opis:

Artykuł jest poświęcony wybranym aspektom współpracy MSW PRL oraz MSW WRL w latach 1970–1980. Dekada ta stanowiła szczególny okres w historii obu krajów, którego cechą charakterystyczną było przede wszystkim otwarcie się na Zachód. Z jednej strony zapewniało to dostęp do zagranicznych kredytów i technologii, tak bardzo potrzebnych gospodarkom polskiej i węgierskiej, z drugiej zaś stwarzało ryzyko przenikania szpiegów z wrogiego obozu, a wraz z nimi – „kontrrewolucyjnych” poglądów. Sytuację opresyjnych reżimów komunistycznych utrudniało podpisanie w 1975 r. w Helsinkach Aktu końcowego Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, który nakładał na sygnatariuszy pewne zobowiązania i dawał pretekst do ingerowania Zachodu w sytuację wewnętrzną krajów „demokracji ludowej”. Większa swoboda przekraczania granic i inne zmiany zachodzące w latach siedemdziesiątych stawiały przed służbami bezpieczeństwa oraz kontrwywiadem cywilnym zupełnie nowe wyzwania. Konsekwencją względnej liberalizacji życia w Polsce i na Węgrzech była wzmożona inwigilacja ich obywateli.
The article is devoted to selected aspects of cooperation between the Ministry of the Interior of the Polish People’s Republic and the Interior Ministry of the Hungarian People’s Republic in the years 1970–1980. This decade was a special period in the history of both countries, characterised above all by their opening to the West. On the one hand, this provided access to foreign loans and technology, sorely needed by the Polish and Hungarian economies, while on the other hand, it posed the risk of infiltration by spies from the enemy camp and, with them, of “counter-revolutionary” views. The situation of the oppressive communist regimes was made more difficult by the signing of the Final Act of the Conference on Security and Cooperation in Europe in Helsinki in 1975, which imposed certain obligations on the signatories and gave a pretext for Western interference in the internal situation of the “people’s democracy” countries. Greater freedom to cross borders and other changes in the 1970s posed entirely new challenges for the security services and civilian counterintelligence. A consequence of the relative liberalisation of life in Poland and Hungary was the increased surveillance of their citizens.

Źródło:

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 39-68
1733-6996

Pojawia się w:

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Czytanie (o) PRL-u. Z Ryszardem Ćwirlejem rozmawiają Justyna Tuszyńska i Dariusz Brzostek

Autorzy:

Ćwirlej, Ryszard
Brzostek, Dariusz
Tuszyńska, Justyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2029067.pdf

Data publikacji:

2021-12-23

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Ludoznawcze

Tematy:

kryminał
powieść neo-milicyjna
pamięć
komunizm
PRL
detective fiction
neo-militia literature
memory
communism
The Polish People’s Republic

Opis:

Ryszard Ćwirlej: sociologist, journalist, and writer; former Polish Television reporter and editor-in-chief of the newscast Telekurier. A lecturer at the Faculty of Political Science and Journalism, Adam Mickiewicz University in Poznań. An author of numerous detective novels and an inventor of Polish “neo-militia literature”, a literary genre depicting the everyday life of the militiamen in the PRL (The Polish People’s Republic).

Źródło:

Literatura Ludowa; 2021, 3; 81-89
2544-2872
0024-4708

Pojawia się w:

Literatura Ludowa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Badanie kultury w PRL i ZSRR oraz nowe spojrzenie na kulturę w polskiej i rosyjskiej socjologii po przełomie ustrojowym
STUDIES ON CULTURE IN THE TIMES OF COMMUNIST POLAND AND THE USSR AND A FRESH LOOK AT CULTURE IN THE POLISH AND RUSSIAN SOCIOLOGIES AFTER THE FALL OF COMMUNISM

Autorzy:

Dunaeva, Victoria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/781928.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

Polish People’s Republic
USSR
sociology of culture after the political change
PRL
ZSRR
socjologia kultury po przełomie ustrojowym

Opis:

The author analyses a history of research on culture in communist Poland and the USSR (later Russian Federation). She finds similarities and differences. During the time of communist Poland a tendency was to standardize the supply of culture and make the access to it more democratic. The basic task of the sociology of culture in communist Poland was to control the advancement process of culture dissemination and research into the various forms of participation. However, in the second half of the 70s attention was more and more focused on the directions of cultural sociology development and functions. Following the fall of communism this discipline was faced with a challenge of embracing all the important directions of changes while indicating a now socio-cultural model at the same time. In the USSR, on the other hand, the government was interested only in the cultural research which was to confirm a hypothesis on fast cultural development of masses. Sociology of culture did not exist as a science, though. Following years of deep crisis, when perestroika period began, sociologists of post soviet Russia faced a serious challenge: how to move from “the only one true” Marxist paradigm to the mastering and usage of various theories which functioned in sociology around the world. The Author indicated the contribution in this respect i.a. of Vladimir Yadov or academics circled around Yurij Levada. In general one can say that in Poland as well as in Russia, the sociology of culture following the fall of communist regime and following certain major political, economic, social and cultural changes, found itself in entirely new reality.

Źródło:

Kultura i Społeczeństwo; 2011, 55, 2-3; 113-129
2300-195X

Pojawia się w:

Kultura i Społeczeństwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Determinanty współczesnej polityki etnicznej III Rzeczpospolitej Polskiej
Determinants of contemporary ethnic policy of the Third Republic of Poland

Autorzy:

Urbanik, Amadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2231824.pdf

Data publikacji:

2021-03-23

Wydawca:

Akademia Ignatianum w Krakowie

Tematy:

polska polityka etniczna
polityka narodowościowa PRL
polityka etniczna III RP
polish ethnic policy
nationality policy of the Polish People’s Republic
ethnic policy of the Third Republic of Poland

Opis:

CEL NAUKOWY: Głównym celem artykułu jest przybliżenie czytelnikowi głównych czynników determinujących kształt współczesnej polityki etnicznej III RP. PROBLEMY I METODY BADAWCZE: W badaniach wykorzystano paradygmat badawczy polityki etnicznej sformułowany przez Henryka Chałupczaka. PROCES WYWODU: Tekst składa się z ośmiu części, odpowiadających poszczególnym determinantom: ustrojowym, ideologicznym, politycznym, geopolitycznym, prawnym, demograficznym, geograficznym oraz historycznym. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wpływ na współczesną politykę etniczną w Polsce miał każdy z ośmiu wyróżnionych przez Chałupczaka determinantów: ustrojowych, ideologicznych, politycznych, geopolitycznych, prawnych, demograficznych, geograficznych oraz historycznych. Najważniejszymi spośród nich były te o charakterze prawnym. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Polityka etniczna państwa polskiego jest podatna na oddziaływanie, ze szczególnym uwzględnieniem zmian prawnych.
RESEARCH OBJECTIVE: The main aim of the article is to present to the reader a major determinants of contemporary ethnic policy of the Third Republic of Poland. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: A tool used in the research was ethnic policy paradigm that has been formulated by Henryk Chałupczak. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article consists of eight parts. Each is dedicated to one of the determinants – constitutional, ideological, political, geopolitical, legal, demographic, geographical or historical. RESEARCH RESULTS: Influence on the contemporary ethnic policy in Poland had each of the eight determinants named by Chałupczak - constitutional, ideological, political, geopolitical, legal, demographic, geographical or historical. The biggest impact had the legal changes. CONLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: Polish ethnic policy is susceptible to changes, especially legal.

Źródło:

Horyzonty Polityki; 2021, 12, 38; 93-109
2082-5897

Pojawia się w:

Horyzonty Polityki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Ewolucja celów Ligi Kobiet w latach 1945–1989 w świetle jej statutów
EVOLUTION OF THE AIMS OF THE LEAGUE OF WOMEN IN THE YEARS 1945–1989 IN THE LIGHT OF ITS STATUTES

Autorzy:

Bauchrowicz-Tocka, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/561571.pdf

Data publikacji:

2020-06-30

Wydawca:

Wydawnictwo HUMANICA

Tematy:

Liga Kobiet
organizacja kobieca
polityka w PRL
system komunistyczny
the League of Women
women’s organization
politics in the Polish People’s Republic
the Communist system

Opis:

W 1945 r. została powołana Społeczno-Obywatelska Liga Kobiet (SOLK). Była masową organizacją kobiecą, która w latach 1945–1989, wyznaczających zmiany ustroju w kraju, dwukrotnie zmieniała nazwę i ośmiokrotnie statut. W 1949 r. kontynuatorką SOLK była Liga Kobiet, a w 1982 r. Liga Kobiet Polskich. Artykuł prezentuje ewolucję celów i zadań Ligi w latach 1945–1989. Do jej przedstawienia posłużyły kolejne statuty organizacji. Ich analiza prowadzi do wniosku, że Liga Kobiet służyła popieraniu ówczesnego ustroju i kształtowaniu politycznej świadomości kobiet, a jednocześnie zabiegała o ich szeroko pojęte prawa (podnoszenie kwalifikacji, warunki pracy, aktywność zawodową i społeczną). Ewolucja celów organizacji ukazana została na tle przełomowych wydarzeń w kraju.
In 1945, the Socio-Civic League of Women (SCLW) had been established. It was a women’s mass organization which in the years 1945–1989 changed its name twice and the statute eight times. The mentioned period of time was significant for the changes of the political system of the country. In 1949, the League of Women continued the works of SCLW and in 1982 the League of Polish Women took this role. The article presents the changes in aims and tasks of the League in the years 1945–1989. In order to describe them, the organization’s statutes were used. Their analysis leads to the conclusion that the Women’s League was a tool to support the political system in the country at the time and to raise political awareness among women; at the same time it advocated for their broadly understood rights (improving qualifications, working conditions, professional and social activity). The evolution of the organization’s aims is presented against the backdrop of the key events in the country.

Źródło:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2020, 1(8); 176-193
2451-3539
2543-7011

Pojawia się w:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Awans społeczny kobiet w czasach PRL. Dynamika struktury i sprawczości
Social upward mobility of women in the People’s Republic of Poland. Dynamics of structure and agency

Autorzy:

Andrejuk, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/413210.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

narracje biograficzne
awans społeczny
kobiety w PRL
biographical narratives
social upward mobility
women in the Polish People’s Republic

Opis:

Artykuł opisuje doświadczenie awansu społecznego kobiet w PRL-u w świetle specyfiki trajektorii zawodowych okresu Polski Ludowej. Podstawą analizy jest badanie biograficzne przeprowadzone wśród respondentów w wieku 72+ na przełomie 2014 i 2015 r. Analiza uwidacznia zarówno aspekty indywidualnego sprawstwa, jak i rolę czynników makrostrukturalnych w przemianach karier kobiet. W PRL-u detradycjonalizacji ról zawodowych towarzyszyło nadal bardzo tradycyjne pojmowanie roli kobiety w rodzinie. Narracje biograficznie wielokrotnie pokazują wybory życiowe respondentek, priorytetyzujące obowiązki domowe i rodzinne ponad rolą pracownicy czy osoby dokształcającej się. W narracjach obecny jest etos pracy skupiony na zespołowości i interesie zakładu pracy, a nie indywidualnej samorealizacji. Badanie biograficzne pokazało też pewne prawidłowości oraz schematy opowiadania, dotyczące poczucia sprawstwa i systemowej konieczności w narracjach biograficznych. Podkreślanie jednostkowej aktywności, indywidualnych aspiracji i zasług pojawia się częściej w relacjach dotyczących tych zdarzeń, które napawają rozmówczynie szczególną dumą, zwłaszcza w wypowiedziach na temat zdobywania wykształcenia związanego z awansem międzygeneracyjnym. Brak poczucia sprawstwa, akcentowanie uwarunkowań systemowych i przypadków losowych, jest charakterystyczny dla narracji o zdarzeniach uznawanych dziś przez rozmówczynie za kłopotliwe, takich jak np. wstąpienie do PZPR.
This article describes the experience of upward social mobility of women in the Polish People’s Republic, in the context of specificity of professional trajectories in communist Poland. The basis for analysis is biographical research, which was conducted among respondents aged 72+ in 2014 and 2015. The analysis presents aspects of individual agency as well as macro-structural factors in shaping and transforming women’s careers. In the Polish People’s Republic the de-traditionalisation of professional roles appeared together with the still traditional understanding of a woman’s role in the family. The biographical narratives expose multiple instances when the respondents’ life choices prioritised household and family duties over career or education. The narratives also present a work ethos focused on team spirit and not individual self-realisation. The biographical research also shows some regularities concerning feelings of agency and systemic necessity in the narratives about life. An emphasis on individual necessity, aspirations, and merits is present in the relations about event which the respondents are proud of (e.g. education). Lack of agency, emphasis on structural factors, and coincidences are more visible in narratives about events which may be evaluated as negative and problematic, e.g. membership in the Polish United Workers’ Party (PZPR).

Źródło:

Przegląd Socjologiczny; 2016, 65, 3; 157-179
0033-2356

Pojawia się w:

Przegląd Socjologiczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Prymas Stefan Wyszyński w okresie przełomu 1956-1957
Primate Stefan Wyszyński in the time of political change in 1956-1957

Autorzy:

Łatka, Rafał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1195629.pdf

Data publikacji:

2021-01-20

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

prymas Stefan Wyszyński
Kościół katolicki
władze PRL
primate Stefan Wyszyński
Catholic Church
government of the Polish People’s Republic

Opis:

Wydarzenia, jakie miały miejsce w Polsce w październiku 1956 r., przyniosły szereg istotnych zmian w systemie politycznym PRL. Kardynał Wyszyński w ich wyniku powrócił do sprawowania swoich funkcji kościelnych. Stało się to na warunkach prymasa, który wymusił na władzach spełnienie swoich postulatów. W czasie kolejnych miesięcy przełomu politycznego 1956-1957 kard. Wyszyński wykazał się wielkim zmysłem analizy rzeczywistości społecznej oraz wyczuciem realiów, w jakich przyszło mu działać. Uporządkował sytuację wewnętrzną Kościoła i zapewnił mu możliwość autonomicznego działania, nakreślił priorytety na kolejne lata oraz nie dał się nabrać na fałszywe deklaracje władz.
The events that took place in Poland in October 1956 brought about a number of significant changes in the political system of the Polish People’s Republic. As a result, Cardinal Stefan Wyszyński returned to the execution of his ecclesial functions. It happened on the terms of the Primate who forced the authorities to meet his demands. During the following months of the political breakthrough of 1956-1957, Cardinal Wyszyński showed a great sense of analysis of the socio-political sphere and a sense of reality in which he had to act. He put order in the internal situation of the Church and provided it with the opportunity to act autonomously; he outlined priorities for the coming years and was not deceived by the authorities' false declarations.

Źródło:

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne; 2020, 27, 2; 207-218
1232-1575

Pojawia się w:

Saeculum Christianum. Pismo Historyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Plakacistki PRL-u – artystki (niemal) zapomniane
Female Posters Designers of the People’ Republic of Poland – Artists (Almost) Forgotten

Autorzy:

Kulpińska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2027802.pdf

Data publikacji:

2022-03-30

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

herstoria
plakat PRL-u
polskie plakacistki w PRL-u
Polska Szkoła Plakatu
kształcenie artystyczne
nieobecność plakacistek PRL-u we współczesnym dyskursie
Anna Huskowska
Maria Ihnatowicz
Liliana Baczewska
Hanna Bodnar
herstory
poster of the People’s Republic of Poland
Polish female poster designers in the People’s Republic of Poland
Polish Poster School
art education
absence of Polish female poster designers from the People’s Republic of Poland in contemporary poster discourse

Opis:

Tekst poświęcono polskim artystkom uprawiającym w okresie PRL-u plakat – dziedzinę grafiki użytkowej uważaną jeszcze pod koniec XX wieku za męską domenę. Zawiera krótki zarys aktywności kobiet w tej dyscyplinie – od sytuacji pierwszych polskich artystek tworzących plakaty w ramach duetów projektowych lub spółek reklamowych w latach 30. XX wieku poprzez kształcenie artystyczne i dokonania projektantek w dziedzinie plakatu w okresie PRL-u aż do przełomu XX i XXI wieku, kiedy nastąpiła zasadnicza zmiana w statusie i postrzeganiu pracy polskich projektantek. W tekście podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, dlaczego dorobek polskich plakacistek jest bardzo słabo reprezentowany w licznych opracowaniach poświęconych polskiemu plakatowi XX wieku i dlaczego w przypadku małżeńskich par artystów zajmujących się (indywidualnie) tworzeniem plakatów rozpoznawalność i prestiż stawały się zazwyczaj udziałem mężczyzny. Pomijanie roli kobiet na tym polu widoczne jest także we współczesnym dyskursie dotyczącym polskiego plakatu, szczególnie w badaniach skoncentrowanych na Polskiej Szkole Plakatu (dostrzeganie niemal wyłącznie męskiej reprezentacji tego zjawiska).
The paper is dedicated to Polish women artists involved in poster design during the People’s Republic of Poland, an area of graphic design still considered a male domain at the end of the 20th century. The text provides a brief overview of women’s activity in this discipline – from the situation of the first Polish female poster artists creating posters as design duos or advertising companies in the 1930s, through the artistic education and achievements of female poster designers during the communist era, to the turn of the 20th and 21st century, when a fundamental change in the status and perception of the work of Polish female designers occurred. The paper attempts to answer the question why the output of Polish female poster artists is very poorly represented in numerous studies devoted to the Polish poster of the 20th century and why in the case of married couples of artists involved (individually) in poster creation, recognition and prestige usually went to the man. Overlooking the role of women in this field is also evident in the contemporary discourse on the Polish poster art, notably in studies focused on the Polish Poster School which, almost exclusively, recognize the male representation in this phenomenon.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica; 2022, 80; 59-76
0208-600X
2353-4850

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Moda i praktyka. „Przyjaciółka” jako materiał do badań
Fashion and Practice. Przyjaciółka as Material for Research

Autorzy:

Zajko-Czochańska, Justyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28410052.pdf

Data publikacji:

2023-12-15

Wydawca:

Wydawnictwo HUMANICA

Tematy:

„Przyjaciółka”
moda
prasa dla kobiet wiejskich
moda w PRL
fashion
press for rural women
fashion in the Polish People’s Republic

Opis:

W artykule przedstawiono sposób prezentowania zagadnienia mody przez redakcję najpopularniejszego pisma dla kobiet okresu Polski Ludowej – „Przyjaciółki”. Analizie poddano numery z lat 1957–1975. Celem badań była odpowiedź na pytania: W jakim stopniu analizowany periodyk podejmował tematykę mody? Jaki charakter przybierały treści prezentujące zagadnienie związane z modą? Czy publikowane artykuły miały realny wpływ na kształtowanie gustów, poczucie estetyki oraz potrzeby podążania za trendami modowymi przez kobiety wiejskie?
The article discusses the way of presenting the issue of fashion by the editors of the most popular magazine for women of the Polish People’s Republic – Przyjaciółka. The years 1957–1975 were analyzed. The aim of the research was to answer the following questions: to what extent did the analyzed periodical take up the subject of fashion? What was the nature of the content presenting the issue related to fashion? Did the published articles have a real impact on shaping tastes, a sense of aesthetics and the need to follow fashion trends in rural women?

Źródło:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2023, 2(15); 111-122
2451-3539
2543-7011

Pojawia się w:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Udział NSZZ „Solidarność” w opracowaniu nowego projektu ustawy o związkach zawodowych w latach 1980–1981
The Participation of the “Solidarity” Trade Union in the Drafting of the New Trade Union Act in 1980–1981

Autorzy:

Wilczok, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/478356.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

NSZZ „Solidarność”
Ustawa o związkach zawodowych
PRL
lata osiemdziesiąte XX w.
The Independent Self-Governing Labour Union “Solidarity”
Trade Unions Act
The Polish People’s Republic
the 1980s

Opis:

After signing of the August – September Agreements in 1980, the Polish authorities obligated to legal sanction of them. Serious changes were required in the current, very laconic Trade Unions Act from 1st July 1949. That act did not enable to found an independent trade union in a communistic state. The crucial aim of this article is to define the essential contribution of The Independent Self-governing Labour Union “Solidarity” in assumptions of the act, a description of course and atmosphere of works over its project and the final result of those efforts. On 23rd September 1980 The Council of Polish People’s Republic founded a special team for preparing a draft legislation of Trade Unions. The delegation of The Independent Self-Governing Labour Union “Solidarity” (in Polish NSZZ “Solidarność”) was invited to work on that draft. From 17th October 1980 to 26th April 1981 the team had eight plenary sessions. As a result of those sessions, a complete draft of the Act should have Republic. During those meetings discussions were held on various issues such as: a registration of trade unions, compliance of activities of trade unions with The Polish People’s Republic Constitution and Convention No 87 of International Labour Organization, the agricultural self-government, self-employed professionals, students’ and farmers’ trade unions. What is more a right to strike, acceptable kinds of strikes, payment for a protest, legitimacy of founding workers’ councils, a conception of collective labour agreement for joint professions and a problem of social agreements in workplaces were being widely discussed. Thanks to the participation of “Solidarność” delegation, the prepared draft had a lot of modern solutions. The Council of Polish People’s Republic did not accept a few of them and introduced changes that limited possibility of founding trade unions and organization of strike for a lot of professions. Trade Unions Act was adopted neither at that time nor before 13th December 1981 when martial law in Poland was imposed. It happened upon 8th October 1982. The new act outlawed The Independent Self-governing Labour Union “Solidarity”. On the other hand, only thanks to foundation of “Solidarity” a provision about right to strike was included in that act that was not in the act from 1949.

Źródło:

Pamięć i Sprawiedliwość; 2018, 31; 429-464
1427-7476

Pojawia się w:

Pamięć i Sprawiedliwość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Historia Domu Rekolekcyjnego Konferencji Episkopatu Polski „Księżówka” w Zakopanem w latach 1945–1990
The History of the “Księżówka” Retreat House of the Polish Bishops Conference in Zakopane in 1945–1990

Autorzy:

Szczepaniak, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/595450.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego

Tematy:

Catholic Church in the Polish People’s Republic
Polish Bishops Conference
Zakopane
retreat house
“Księżówka”
Kościół w PRL
Konferencja Episkopatu Polski
domy rekolekcyjne
„Księżówka”

Opis:

Artykuł jest kontynuacją historii „Księżówki” – Domu Rekolekcyjnego Konferencji Episkopatu Polski w Zakopanem. Autor ukazuje w nim funkcjonowanie domu w peerelowskim okresie zmagań z władzami administracyjno-politycznymi o byt w warunkach narzucanych przez totalitarny ustrój.
The article is continuation of the history of “Księżówka” – the retreat house of the Polish Bishops Conference in Zakopane. The author shows the functioning of the house during the time of the Polish People’s Republic and the struggles with the administrative-political authorities for existence under conditions imposed by the Communist regime.

Źródło:

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2017, 37, 2; 191-208
0137-3420

Pojawia się w:

Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Walka z „babkami” o zdrowie kobiet: medykalizacja przerywania ciąży w Polsce w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX wieku

Autorzy:

Kuźma-Markowska, Sylwia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/689886.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

aborcja
PRL
„babki”
medykalizacja
medycyna ludowa
medycyna naukowa
abortion
the Polish People’s Republic
granny midwives
medicalisation
folk medicine
scientific medicine

Opis:

Artykuł ukazuje ustawę o warunkach dopuszczalności przerywania ciąży z 1956 r. jako element walki z „babkarstwem” prowadzonej przez władze oraz przedstawicieli socjalistycznej medycyny. Dążąc do wyeliminowania tradycyjnych, ludowych praktyk medycznych oraz do objęcia zdrowia reprodukcyjnego kobiet naukowym nadzorem medycznym, władze PRL i sprzyjające im środowisko lekarskie oficjalnie ukazywali ustawę z 1956 r. jako prowadzącą do wyeliminowania nielegalnych i nieprofesjonalnych aborcji i dzięki temu chroniącą życie i zdrowie kobiet. Jednocześnie, przerywanie ciąży było ukazywane w debacie publicznej i w dyskursie medycznym jako skomplikowany zabieg medyczny, do którego zmedykalizowania i spatologizowania dążyli przedstawiciele socjalistycznej medycyny. Fight with granny midwives over women’s health: the medicalisation of abortion in socialist Poland (1950s and 1960s)In 1956 the communist state authorities liberalized the anti-abortion law that the Polish People’s Republic inherited from the interwar period. Using the rhetoric of women’s health and framing their decision as a safety measure, the legislators intended to curb the high number of clandestine abortion procedures performed outside the realm of socialist medicine. As I argue in my paper, in the official political and medical discourse abortion legislation passed in Poland in the 1950s constituted an element of the war against traditional medicine which was waged by the authorities of socialist Poland. One of the targets of this fight were “granny midwives”: traditional folk female healers who were helping peasant women in many aspects of their reproductive lives and who were customarily accused of performing high numbers of criminal abortions. Thus it was against these “granny midwives” that the socialist state had to fight over the life and health of Polish women. Presenting abortion as an intricate medical procedure whose success depended on the skills of a highly qualified and experienced personnel, socialist doctors and authorities did not only medicalise abortion, but also pathologised it, depicting the termination of a pregnancy as a disease requiring the care of a professional medical practitioner. What was also at stake at the fight against “granny midwives” was the shift from pre-modern, traditional healing practices to modern, scientific medicine that was regarded as a tenet of state socialism.

Źródło:

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2017, 15
2450-8365

Pojawia się w:

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

O myśleniu życzeniowym w badaniach historycznych… Replika na recenzję Pytania, które nie zostały zadane…
On Wishful Thinking in Historical Research... A Response to the Review ‘Questions not asked’...

Autorzy:

Łatka, Rafał
Musiał, Filip

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2233614.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Henryk Gulbinowicz
Kościół katolicki w PRL
Służba Bezpieczeństwa
rozmowy operacyjne
Catholic Church in the Polish People’s Republic
Security Service
operational talks

Opis:

Tekst stanowi odpowiedź na recenzję tomu źródłowego „Dialog należy kontynuować…” Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, wybór, wstęp, oprac. Rafał Łatka, Filip Musiał, Warszawa– Kraków 2020, a właściwie wprowadzenia do niego, przygotowaną przez Wojciecha Polaka i Włodzimierza Suleję. Autorzy tekstu podważają tezy recenzji, bagatelizujące trwający 16 lat dialog operacyjny ks. Gulbinowicza z SB. Wzmacniają kwestionowane przez Polaka i Suleję tezy z książki „Dialog należy kontynuować…”, w oparciu o niewykorzystane wcześniej materiały źródłowe, wskazując, że obraz niezłomnego hierarchy, który funkcjonował przez lata w sferze publicznej, wymaga skorygowania.
This text is a reply to a review of the source volume “Dialog należy kontynuować…” Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, selected, prefaced and edited by Rafał Łatka and Filip Musiał (Warsaw–Cracow, 2020), which is actually introduction to the volume by Wojciech Polak and Włodzimierz Suleja. The authors of this text contest the theses of the reviews which challenge Father Gulbinowicz’s 16-year-long operational dialog with the Security Service (Służba Bezpieczenstwa, SB). They reinforce the contested Polak’s and Suleja’s claims from “Dialog należy kontynuować…”, on previously unused source materials, indicating that the image of the relentless hierarch that had functioned for years in the public sphere needs to be corrected.

Źródło:

Dzieje Najnowsze; 2021, 53, 4; 105-121
0419-8824

Pojawia się w:

Dzieje Najnowsze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Poezja agitacyjna w kampanii wyborczej do Sejmu PRL pierwszej kadencji z 26 października 1952 r. Tematyka – Obrazowanie – Polityka

Autorzy:

Zaćmiński, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/608969.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Polska Ludowa
wybory do Sejmu PRL I kadencji
parlamentaryzm Polski Ludowej
agitacja wyborcza
poezja socrealistyczna
propaganda stalinowska
Polish People’s Republic
elections to the Sejm of the People’s Poland of the first term

Opis:

Pierwsze wybory do Sejmu PRL odbyły się 26 X 1952 r. i stanowią wzorcowy przykład klasycznej elekcji parlamentarnej w systemie totalitarnym. W kampanii wyborczej jedną z form agitacji była socrealistyczna poezja okolicznościowa. Celem artykułu jest udzielenie odpowiedzi na dwa pytania: jakie tematy, tj. „materiał poetycki”, zawierały wiersze agitacyjne oraz jak wyglądał ich aspekt propagandowy w kontekście strategii perswazyjnej stosowanej w kampanii wyborczej; czy w agitacji poezją istniała jakaś polityka i jakie prawidłowości determinowały upowszechnianie utworów poetyckich. The first election to the Sejm of the Polish People’s Republic took place on 26 October 1952, and it was a model example of parliamentary election in a totalitarian system. One of the agitation forms during the electoral campaign was occasional socialist realism poetry. The purpose of the present article is a response to two questions: what topics, i.e. “poetic material” was brought up in agitation poems, and what was their propagandistic aspect in the context of persuasive strategy used in the electoral campaign; whether the agitation through poetry was guided by any policy and what where underlying peculiarities that determined the propagation of such poems.

Źródło:

Dzieje Najnowsze; 2018, 50, 2
0419-8824

Pojawia się w:

Dzieje Najnowsze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Ideologiczno-metodologiczne meandry Rozważań o wojnie domowej Pawła Jasienicy. Uwagi o dziele i jego recepcji

Autorzy:

Mękarski, Artur

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2042767.pdf

Data publikacji:

2020-12-09

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Paweł Jasienica
historiografia
powstanie w Wandei
rewolucja francuska
ideologia
komunizm
PRL
historiography
the Vendée Rebellion
the French Revolution
ideology
communism
the Polish People’s Republic

Opis:

Przedmiotem artykułu są Rozważania o wojnie domowej, ostatnia książka Pawła Jasienicy, eseisty i uznanego pisarza historycznego, znanego głównie z książek o historii Polski. Artykuł proponuje analizę książki i jej recepcji. Realizując pierwsze zadanie, autor skupia uwagę na krytyce ideologii komunistycznej, którą Jasienica w nieco zawoalowany sposób włączył do opisu głównego przedmiotu swej ostatniej książki – powstania w Wandei w 1793 r. W artykule wykazano, że Jasienica wykorzystał opis jednego z epizodów rewolucji francuskiej do krytyki systemu politycznego PRL, opowiadając się, należy dodać, za jego zastąpieniem przez demokrację liberalną. Analiza ukazuje także, że recepcja dzieła Jasienicy była w istotnym stopniu zapośredniczona przez preferencje ideologiczne recenzentów.
This article deals with Rozważania o wojnie domowej (Reflections on the Civil War), the last book by Paweł Jasienica, an essayist and acclaimed history writer known mainly for his books on the history of Poland. The article offers analysis of both the work and its reception. In executing the first task, the author focuses on extracting the critique of the communist ideology which Jasienica included, in some veiled way, in his account of the main topic to which his last book is devoted – the Vendée rebellion of 1793. In the article Jasienica is shown to have used his account of one of the episodes of the French revolution to criticise the PRL’s political system, arguing, one should add, in favour of replacing it with liberal democracy. Analysis also shows that the reception of Jasienica’s work was significantly mediated by the ideological preferences of its reviewers.

Źródło:

Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej; 2020, 12; 137-164
2450-8381
2450-8373

Pojawia się w:

Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Tłumacz jako instytucja — przypadek PRL i drugiej Jugosławii
Prevoditelj kao institucija — slučaj Narodne Republike Poljske i druge Jugoslavije
The Translator as an institution — the case of The Polish People’s Republic and the second Yugoslavia

Autorzy:

Małczak, Leszek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/486842.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

institucije
prijevodna književnost
Narodna Republika Poljska
druga Jugoslavija
institutions
translation literature
The Polish People’s Republic
the second Yugoslavia
instytucje
literatura tłumaczona
PRL
druga Jugosławia

Opis:

Prevoditelji su dio institucionalizirane prijevodne književnosti zajedno s organizacijama prevoditelja, književnom kritikom, izdavačkim kućama i časopisima. Igrali su vrlo važnu ulogu u Narodnoj Republici Poljskoj. Komunistička ih je partija smatrala gnijezdom opozicije. Prva poljska organizacija prevoditelja osnovana je tek 1981., nakon više godina neuspjelih pokušaja, što nije slučajno, za vrijeme najveće popularnosti sindikata Solidarnost. Prijevodna je književnost bila dio kulturnih veza s inozemstvom koje su pak bile dio vanjske politike i međunarodnih odnosa i kao takve su se nalazile pod potpunom kontrolom države. Politička je ideologija faktor koji u najvećoj mjeri tječe na kulturnu politiku. Unatoč svim izvanknjiževnim ograničenjima, prijevodna je književnost, kao i kulturne veze s inozemstvom, imala veću slobodu nego druge kulturne institucije zato što je vlast htjela izgraditi pozitivnu sliku zemlje, pogotovu za stranog recepijenta. Položaj prevoditelja u Narodnoj Republici Poljskoj bio je blizak Horacijevu modelu prevođenja, akt pregovaranja u kojem sudjeluju patron (u ovome slučaju država), dva jezika i kulture.
Translators are a part of institutionalized translation literature together with organizations of translators, literary critics, publishing houses, and magazines. They played a very important role in The Polish People’s Republic. The Polish Communist Party treated them as nest of oppositionists. The first organization of translators, Association of Polish Translators and Interpreters, was established after years of failed attempts in 1981, not accidentally at the time of the biggest popularity of Solidarity. Translation literature was a part of cultural contacts with abroad which were a part of the foreign policy of the state. This particular sphere was under control of the state. Political ideology was the most important factor which influenced cultural policy. Despite those extratextual constraints translators and the sphere of cultural contacts with abroad had a little bit more freedom than other cultural institutions because the political authority wanted to create a positive picture of the country, especially for the foreign receiver. The position of the translator in The Polish People’s Republic was close to The Horace Model of translation. He had to negotiate between a patron (in our case state) and two languages and cultures.

Źródło:

Przekłady Literatur Słowiańskich; 2015, 6, 1; 281-289
1899-9417
2353-9763

Pojawia się w:

Przekłady Literatur Słowiańskich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Karta z dziejów historiografii ruchu robotniczego: przypadek Jerzego Targalskiego (1929-1977)
A page from the historiography of the workers’ movement: the case of Jerzy Targalski (1929-1977)

Autorzy:

Siewierski, Tomasz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2089389.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

Targalski Jerzy
historiography of the Polish People’s Republic
history of the workers’ movement
Lodz
March 1968
historiografia PRL
historia ruchu robotniczego
Łódź
marzec 1968

Opis:

The article is devoted to Jerzy Targalski (1929-1977), a historian of the workers’ movement and the beginnings of socialist organizations in Poland. Targalski’s intellectual biography draws attention to the previously neglected area of studies on the history of historical science, such as the party structures of science, namely the Institute for Education of Scientific Staff/ Institute of Social Sciences at the Central Committee of the Polish United Workers’ Party and the Department of Party History at the Central Committee of the Polish United Workers’ Party. What seems to be an important theme is the development of Targalski’s research interests and the evolution of his critical approach to both the historiography and the reality of the Polish People’s Republic.

Źródło:

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2022, 67, 1; 102--123
0023-589X
2657-4020

Pojawia się w:

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Nauczyciele wobec stanu wojennego
Teachers towards martial law

Autorzy:

Wykusz, Sylwia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2165258.pdf

Data publikacji:

2014-12-15

Wydawca:

Ostrołęckie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

Związek Nauczycielstwa Polskiego
„Głos Nauczycielski”
PRL
stan wojenny
oświata i edukacja w PRL
Karta Nauczyciela
Polish Teachers Association
„The Voice of the Teacher”
communist
martial law
education and education in the Polish People’s Republic
Teacher’s Charter

Opis:

Początek lat 80. XX wieku był dla polskiej oświaty i dla nauczycieli trudnym okresem. Powstanie NSZZ „Solidarność” podzieliło grono pedagogiczne skupione do tej pory wokół jedynego związku zawodowego – Związku Nauczycielstwa Polskiego. Główne żądania opozycji nie znajdowały uznania w prorządowym ZNP, co zaostrzało napiętą sytuację między obydwoma związkami i uwidaczniało się w publikowanych na łamach „Głosu Nauczycielskiego” artykułach. Pomimo propagandy na łamach pisma toczone były społeczne debaty na temat rozwoju oświaty, zmian w systemie edukacji, a także poprawy jakości życia i pracy dla nauczycieli. Nauczanie ideologiczne, przeciwko któremu protestowała opozycja, było mocno popierane przez redakcję i szerzone wśród czytelników. Jednostronność przedstawionych na łamach tygodnika wydarzeń była oczywista, jednak nie można nie dostrzec społecznej roli „Głosu Nauczycielskiego”, który był nie tylko źródłem informacji o ustawach i rozporządzeniach dotyczących oświaty, ale także spoiwem łączącym członków zawieszonego na czas trwania stanu wojennego Związku Nauczycielstwa Polskiego.
The beginning of the 80s was a difficult period for Polish education and teachers. The establishment of the „Solidarity” shared the teaching staff who was gathered so far around the only one union of Polish Teachers Association. The main demands of the opposition were not approved by the pro-government Polish Teachers’ Union what exacerbated the tense situation between the two unions and was visible in the published articles of „The Voice of the Teacher”. Despite the propaganda, there were social debates in the journal on the development of education, changes in the education system and improvement of the quality of teachers’ life and work. Ideological teaching of which the opposition was against was strongly supported by the editors and spread among readers. One-sidedness of the events presented in the weekly was obvious but the social role of „The Voice of the Teacher”, which was not only a source of information about laws and regulations concerning education but also the bond connecting the members of suspended Polish Teachers’ Union for the duration of martial law, could not be missed.

Źródło:

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego; 2014, Zeszyt, XXVIII; 340-351
0860-9608

Pojawia się w:

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Pytania, które nie zostały zadane… „Dialog należy kontynuować…” Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, wybór, wstęp, oprac. Rafał Łatka, Filip Musiał, Warszawa–Kraków 2020, Instytut Pamięci Narodowej, ss. 262
Questions that Were Not Asked… "Dialog należy kontynuować…" Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, selected, prefaced, and prepared by Rafał Łatka, and Filip Musiał, IPN, Warszawa–Kraków, 2020, 262 pp.

Autorzy:

Polak, Wojciech
Suleja, Włodzimierz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2233541.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Henryk Gulbinowicz
Kościół katolicki w PRL
Służba Bezpieczeństwa
rozmowy operacyjne
Catholic Church in the Polish People’s Republic
Security Service
operational talks

Opis:

Artykuł koncentruje się na polemice z obszernym wstępem, który Rafał Łatka i Filip Musiał zamieścili na początku omawianego wydawnictwa źródłowego. Autorzy tekstu podważają tezę o mocno obciążającym dla Henryka Gulbinowicza charakterze rozmów z funkcjonariuszami SB. Podkreślają też, że ksiądz prowadził ze służbami rodzaj gry i to on określał ramy swoistego dialogu. Gra ta niekoniecznie toczyła się bez wiedzy prymasa Stefana Wyszyńskiego. Autorzy artykułu zgadzają się natomiast w pełni z twierdzeniem redaktorów książki, że ks. Gulbinowicz nie był nigdy osobowym źródłem informacji SB.
The article focuses on the polemic with a comprehensive introduction by Rafał Łatka and Filip Musiał to the analysed source edition. The authors of the present text question the thesis about the highly incriminating character of Henryk Gulbinowicz’s conversations with functionaries of the Security Service (SB). They also emphasise that Gulbinowicz played a certain game with the Service, and it was he who defined the framework of the specific dialogue. This game was not necessarily played without the knowledge of Primate Stefan Wyszyński. The authors of the article, however, fully agree with the opinion of the book’s editors that Henryk Gulbinowicz was never a personal source of information to SB.

Źródło:

Dzieje Najnowsze; 2021, 53, 1; 327-340
0419-8824

Pojawia się w:

Dzieje Najnowsze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Wiedza – technologia – New Age. UFO w filmach schyłku PRL
Knowledge – Technology – New Age: UFOs in Films of the Declining Polish People’s Republic

Autorzy:

Piepiórka, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/38621979.pdf

Data publikacji:

2024

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

UFO
science fiction
transformacja ustrojowa
kino schyłku PRL
ponowoczesność
New Age
systemic transformation
cinema of the declining Polish People’s Republic
postmodernity

Opis:

W ostatnich latach Polski Ludowej powstało kilka filmów o UFO. Komentowały one nastroje społeczne schyłku systemu – odbijały ówczesne lęki i zdawały sprawę z kulturowych sprzeczności. Ujawniały niepokoje społeczne okresu transformacji. Zwrócenie się w stronę tego, co irracjonalne i tajemnicze, sugerowałoby odrzucenie dotychczasowego porządku socjalistycznego, fundowanego na oświeceniowej ideologii modernizacji. Tymczasem filmy te zarówno zwracają się ku płynnej rzeczywistości nowej duchowości, jak i zdradzają ślady fascynacji tym, co naukowe, przede wszystkim technologią. Analizowane w artykule produkcje zdają sprawę z napięć kulturowych, które skutkowały tworzeniem ambiwalentnych, wręcz sprzecznych narracji. Odwoływały się one do wartości wywodzących się jeszcze ze starego systemu, a zarazem zapowiadały nowy, odsyłający do wartości tak socjalistycznych, jak i kapitalistycznych. Okazuje się zatem, że filmy o UFO przygotowywały społeczeństwo na bliskie spotkanie trzeciego stopnia z nową rzeczywistością transformacji.
In the last years of the Polish People’s Republic, several films about UFOs were made. They commented on the social mood during the decline of the system. These films reflected the fears of the time and brought awareness of the cultural contradictions. They revealed the social unrest of the transition period. Turning towards the irrational and mysterious would suggests the rejection of the current socialist order, founded on the Enlightenment ideology of modernization. Meanwhile, these films, as much as they turn to the fluid reality of New Age, are fascinated by the scientific, especially technology. The movies analysed in the article reflect the cultural tensions that resulted in the production of ambivalent, even contradictory narratives. The films referred to values derived from the old system and heralding the new one, both socialist and capitalist. It turns out that UFO films were preparing the society for a close encounter of the third kind with the new reality of transformation.

Źródło:

Kwartalnik Filmowy; 2024, 126; 53-77
0452-9502
2719-2725

Pojawia się w:

Kwartalnik Filmowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

„Jest nas już trzysta tysięcy”. Autotematyczne spojrzenie na słuchaczy i wykonawców w polskich piosenkach bigbeatowych z lat 60. i początku lat 70. XX wieku
“There are already three hundred thousand of us:” A self-referential look at fans and performers in Polish big-beat songs from the 1960s and early 1970s

Autorzy:

Mamczur, Patryk

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2143256.pdf

Data publikacji:

2022-08-11

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

popular music
rock
big beat
Polish music
history of the People’s Republic of Poland
muzyka popularna
muzyka młodzieżowa
muzyka polska
historia PRL

Opis:

Autor skupia się na polskiej muzyce bigbeatowej z lat 60. i początku lat 70. XX wieku. Analizując teksty wybranych utworów z tego okresu, wskazuje na występujący w nich autotematyzm – prezentuje różne sposoby, na jakie wykonawcy bigbeatowi wypowiadali się w piosenkach o swoich słuchaczach, o samych sobie i o muzyce młodzieżowej jako zjawisku. Wykorzystuje przy tym zarówno utwory popularnych zespołów, jak i mniej znanych, lokalnych grup. Rozważania umieszczone są w szerszym kontekście społecznym i politycznym, a źródła muzyczne uzupełniono cytatami z ówczesnej prasy, wypowiedziami polityków oraz organizatorów życia kulturalnego. Autor wykazuje, że autotematyzm obecny w tekstach piosenek bigbeatowych świadczy o sporej samoświadomości polskich artystów w omawianym okresie.
The author focuses on Polish big-beat music from the 1960s and early 1970s. He analyzes the lyrics of selected songs from that period, pointing to their self-referential nature and explaining how big beat performers described their fans, themselves, and teenage music in their songs. Songs by both popular and less known local bands are analyzed. The analysis functions in a broader social and political context, and the study of lyrics is further supplemented with quotations from the contemporary press and statements by politicians, journalists, and managers. The author shows that the self-referentiality present in the lyrics of big-beat songs proves that Polish artists in the 1960s and early 1970s were aware of their lyrical and musical strategies.

Źródło:

Forum Poetyki; 2022, 27; 8-27
2451-1404

Pojawia się w:

Forum Poetyki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

„Zwierciadło” i tematyka reportaży jako pomysł badawczy
Zwierciadło and the Subject of Reportages as a Research Idea

Autorzy:

Bauchrowicz-Tocka, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/3200588.pdf

Data publikacji:

2022-12-28

Wydawca:

Wydawnictwo HUMANICA

Tematy:

tygodnik „Zwierciadło”
samotne matki
niechciane dzieci
domy dziecka
kobieta w PRL
the weekly Zwierciadło
single mothers
unwanted children
orphanages
woman in the Polish People’s Republic

Opis:

W czasie popaździernikowej odwilży w polskiej prasie pojawiły się nowe tematy, dotyczące problemów życia społeczeństwa. Bohaterkami reportaży „Zwierciadła” były kobiety skrzywdzone i okaleczone nieszczęśliwą miłością, matki oddające dzieci pod opiekę państwa, dzieciobójczynie. Reportaże ujawniały nie tylko problemy kobiet, ale też ukazywały nietolerancję środowiska o skostniałych normach obyczajowych i brak skutecznego systemu pomocy samotnym matkom.
During the post-October thaw, new topics appeared in the Polish press concerning the problems of the life of the society. The protagonists of the Zwierciadło reports were women hurt and mutilated by unhappy love, mothers putting their children under the protection of the state, and infanticide. Reports revealed not only women’s problems, but also showed intolerance of the environment with rigid social norms and the lack of an effective system to help single mothers.

Źródło:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2022, 2(13); 149-163
2451-3539
2543-7011

Pojawia się w:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Biblioteki związków zawodowych w latach 50. XX wieku
Trade union libraries in the 1950s of the 20th century

Autorzy:

Chamera-Nowak, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/472082.pdf

Data publikacji:

2018-12-28

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii

Tematy:

biblioteki
związki zakładowe
biblioteki związkowe
lata 50. XX wieku
PRL
libraries
trade unions
trade union libraries
1950s of the 20th century
Polish People’s Republic

Opis:

Trade union libraries were supervised by the Trade Unions’ Central Council, defining areas of their activity, together with management boards of the unions of particular economic sectors. Regional councils of trade unions and management boards mentioned above were responsible for tasks’ realisation. Direct supervision belonged to a trade union council and management of particular work places. Trade union libraries did not belong to the official library network. They fulfilled educational and community functions. Referring to the documents from the Archives of Modern Recordings, in 50s particular the acts of the Central Office for Publishing, Printing Industry and Bookselling, the Central Library Management, and the Central Committee of the Polish United Workers’ Party, the author discussed briefly selected issues of the trade union libraries in the 50s of the 20th century.

Źródło:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi; 2018, 12; 327-344
1897-0788
2544-8730

Pojawia się w:

Z Badań nad Książką i Księgozbiorami Historycznymi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Solidarism vs Marxism: “Legal Views of Slaves and Roman Proletarians” by Borys Łapicki Revisited

Autorzy:

Słapek, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1913328.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Borys Łapicki
Roman slavery
Marxism
solidarism
the Roman law
Polish Romanist studies in the period of the Polish People’s Republic
niewolnictwo rzymskie
etyzacja prawa
romanistyka epoki PRL
marksizm
solidaryzm

Opis:

In the history of Polish Romanist studies in the period of the Polish People’s Republic, Borys Łapicki attracts considerable attention due to his controversial monograph Legal Views of Slaves and Roman Proletarians from 1955. It seems that the work is not quite rightly treated as a breach in the career of the Romanist from Lodz. Reasons for this uniqueness are usually sought in a complicated biography of the author which is treated as a kind of a “sign of the times”. Meanwhile, reviews of the work published right after it had been issued unequivocally showed that the dogmatic Marxism was in a way assessed as an adaptation by Łapicki, trying to reconcile it with the ideas of solidarism he had long accepted and belief in ethical values of the Roman law. Loyalty to these ideas made this amalgam of barely reconcilable concepts (class struggle in the light of harmony based on freedom and brotherhood) impossible to be accepted. It seems that this eclectic formula was never imposed by anyone on Łapicki – it was not a manifestation of the author’s conformism or opportunism. Despite very severe criticism, he did not abandon it even in the times when historical materialism left the dogmatic phase of its development. This article is a case study – a contribution to the studies on a broader problem of identity and attitude of Polish Romanists in the period of Stalinism.
W historii polskiej romanistyki epoki PRL postać Borysa Łapickiego budzi spore zainteresowanie głównie z racji jego kontrowersyjnej monografii Poglądy prawne niewolników i proletariuszy rzymskich z 1955 r. Wydaje się, że nie do końca słusznie traktuje się jako wyłom w dorobku łódzkiego romanisty. Powodów tej wyjątkowości poszukuje się zwykle w skomplikowanej biografii autora i traktuje jako swego rodzaju „znak czasu”. Tymczasem recenzje pracy opublikowane tuż po jej ukazaniu się jednoznacznie wykazały, że dogmatyczny marksizm Łapicki poddał swego rodzaju adaptacji, próbując godzić go z od dawna akceptowanymi przez siebie ideami solidaryzmu i wiarą w wartości etyczne prawa rzymskiego. Wierność tym ideom sprawiła, że ten amalgamat trudnych do pogodzenia ze sobą konceptów (walka klas wobec opartej na wolności i braterstwie harmonii) okazał się niemożliwy do zaakceptowania. Wydaje się, że tej eklektycznej formuły nikt Łapickiemu nie narzucał – nie była przejawem konformizmu lub koniunkturalizmu autora. Mimo niezwykle ostrej krytyki nie odszedł od niej nawet w czasach, gdy materializm historyczny wyszedł z dogmatycznej  fazy swego rozwoju.

Źródło:

Studia Iuridica Lublinensia; 2021, 30, 1; 325-337
1731-6375

Pojawia się w:

Studia Iuridica Lublinensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Przedsiębiorstwo „Centrala Rybna” w latach 1945–1989. Przyczynek do badań
The "Centrala Rybna" enterprise in the years 1945–1989. A contribution to research

Autorzy:

Kubicki, Mateusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31340893.pdf

Data publikacji:

2024

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

gospodarka rybna PRL
rybołówstwo bałtyckie
„Centrala Rybna”
dystrybucja ryb
fish economy of the Polish People’s Republic
Baltic fishery
“Centrala Rybna”
fish distribution

Opis:

Odzyskanie przez Polskę po zakończeniu II wojny światowej swobodnego dostępu do Morza Bałtyckiego dawało możliwości eksploatacji łowisk na tym akwenie. W tym celu od 1945 r. komunistyczne władze dynamicznie rozwijały rybołówstwo, przetwórstwo oraz dystrybucję ryb i przetworów rybnych. Jednym z elementów tego systemu były struktury wielozadaniowego, monopolistycznego przedsiębiorstwa „Centrala Rybna” omówione na łamach niniejszego artykułu w formie przyczynku do badań. Tekst składa się z dwóch części. W pierwszej traktuje o historii powołania i zmianach strukturalnych „Centrali”. Obok prezentacji struktury scharakteryzowano zakres terytorialny działalności przedsiębiorstwa, co uwidoczniło się zwłaszcza po reformie terytorialnej z 1975 r. Omówiono też inwestycje, których głównym celem było rozszerzenie działalności podmiotu lub wymiana zdekompletowanego majątku trwałego. Pierwszą część zamyka opis procesu prywatyzacji przedsiębiorstwa. Druga partia tekstu podejmuje zagadnienia związane z rzeczywistą efektywnością. Ukazuje wielkość produkcji na tle całości dostaw rynkowych, wpływ „Centrali” na wzrost spożycia ryb i organizmów morskich, asortyment poszczególnych wyrobów ze szczególnym uwzględnieniem najbardziej zaawansowanej technologicznie produkcji konserw rybnych.
After Poland regained free access to the Baltic Sea after the end of World War II, it was possible to exploit the fishing grounds in this area. For this purpose, from 1945, the communist authorities dynamically developed fishing, processing, and distribution of fish and fish products. One of the elements of this system was the structures of the multipurpose, monopolistic enterprise "Centrala Rybna", discussed in this two-part article. The first one talks about the history of its establishment and the structural changes that affected "Centrala". In addition to the presentation of the structure, emphasis was placed on the territorial scope of the company's activities, which became especially visible after the territorial reform of 1975. Some of the investments were also presented, the main purpose of which was to expand the entity's operations or replace incomplete fixed assets. It ends with a presentation of the company's privatization process. The second part of the text discusses issues related to its actual effectiveness, showing the production volume against the background of all market supplies, the impact of the "Centrala" on the increase in the consumption of fish and marine organisms, and the range of individual products with particular emphasis on the most technologically advanced canned fish production.

Źródło:

UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2024, 30, 1; 65-90
2543-8379

Pojawia się w:

UR Journal of Humanities and Social Sciences

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

„Proces siedemnastu” w Radomsku (7 maja 1946 roku) – najtragiczniejszy epizod działalności sądów doraźnych Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego
The “Trial of the Seventeen” in Radomsko (7 May 1946) – the most tragic episode of the activities of the summary courts of the Internal Security Corps

Autorzy:

Wąs, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/34111929.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

judiciary of the People’s Republic of Poland
summary trials
Underground Polish Army
Stalinism
the “trial of the seventeen”
sądownictwo PRL
procesy doraźne
Konspiracyjne Wojsko Polskie
stalinizm
„proces siedemnastu”

Opis:

Tematem artykułu jest proces siedemnastu żołnierzy Konspiracyjnego Wojska Polskiego, schwytanych przez komunistów po spektakularnej akcji uwolnienia więźniów z aresztu miejskiego w Radomsku, przeprowadzonej przez KWP w nocy z 19 na 20 kwietnia 1946 r. Rozprawa, która odbyła się 7 maja 1946 r. w sali kina „Wolność” w Radomsku, była jednym z przeszło trzystu procesów, które w trakcie pięciomiesięcznej działalności przeprowadziły sądy doraźne KBW, występujące pod szyldem sądów okręgowych. W jej wyniku, niejako w akcie zemsty, na śmierć skazano dwunastu podsądnych, karę więzienia wymierzono jedynie pięciu oskarżonym. Duże emocje wzbudza sposób wykonania wyroku, który nie był egzekucją, lecz brutalnym mordem.
The subject of this article is the trial of seventeen soldiers of the Underground Polish Army (KWP) captured by the communists after a spectacular operation to free prisoners from the Radomsko municipal jail, carried out by the KWP on the night of 19–20 April 1946. The trial, which took place on 7 May 1946 in the hall of the “Wolność” cinema in Radomsko, was one of more than three hundred trials conducted by the summary courts of the Internal Security Corps (KBW), acting under the banner of district courts, during their five-month activity. As a result, twelve defendants were sentenced to death, as if in an act of revenge, while only five defendants received prison sentences. Great emotion is aroused by the way the sentence was carried out, as it was not an execution but a brutal murder.

Źródło:

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 452-477
1733-6996

Pojawia się w:

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

KOBIETY I WYBORY NA ŁAMACH „PRZYJACIÓŁKI” W LATACH 1956–1976
WOMEN AND ELECTIONS IN THE „PRZYJACIÓŁKA” [BEST FRIEND] MAGAZINE (1956–1976)

Autorzy:

ZAJKO-CZOCHAŃSKA, JUSTYNA

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/972515.pdf

Data publikacji:

2019-06-28

Wydawca:

Wydawnictwo HUMANICA

Tematy:

polityka
wybory
polityka w PRL
kobiety w polityce
„Przyjaciółka”
policy
elections
politics in the Polish People’s Republic
women in politics
„Przyjaciółka” [Best Friend]

Opis:

„Przyjaciółka” – tygodnik kierowany do kobiet wiejskich, gospodyń domowych, o niskim wykształceniu – była najbardziej poczytnym periodykiem w okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Artykuł ma na celu odpowiedź na pytanie, w jakim stopniu jedno z najpopularniejszych czasopism kobiecych tego okresu podejmowało zagadnienie wyborów oraz uczestnictwa i zainteresowania kobiet polityką. Analizie zostały poddane przekazy prasowe ukazujące się około dwa miesiące przed wyborami parlamentarnymi oraz do rad narodowych, a także około dwa tygodnie po ich zakończeniu, gdyż tematyka polityki podejmowana była głównie w okresie okołowyborczym. W badaniach obejmujących treści ukazujące się w latach 1956–1976 zastosowano metodę analizy zawartości prasy (według metodologii Walerego Pisarka), metodę jakościową oraz ilościową.
„Przyjaciółka” – a weekly addressed to rural women, housewives with low education – was the most widely read periodical in the period of the Polish People’s Republic. The article aims to answer the question to what extent one of the most popular women’s magazines of that period took up the issue of elections and the participation and interest of women in politics. The analysis was subjected to press releases appearing about two months before the parliamentary and national councils elections, as well as about two weeks after them, as the subject of politics was addressed mainly in the electoral period. The research includes content published in the years 1956–1976 using the press content analysis method (according to the methodology of Walery Pisarek), the qualitative and quantitative methods.

Źródło:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2019, 1(6); 138-150
2451-3539
2543-7011

Pojawia się w:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Od walki publicystycznej do magazynu informacyjnego. Lewicowe dziennikarstwo filmowe Heleny Lemańskiej
From a Publicistic Fight to a News Magazine. Leftist Film Journalism by Helena Lemańska

Autorzy:

Cieśliński, Marek Kosma

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2233768.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Polska Kronika Filmowa
publicystyka filmowa
komunizm
indoktrynacja społeczna
perswazja
dokumenty PRL-u
Polish Film Newsreel
film journalism
communism
indoctrination
persuasion
documents of the Polish People’s Republic

Opis:

Tematem artykułu jest publicystyka polityczna Heleny Lemańskiej, w latach 1949–1967 redaktorki naczelnej Polskiej Kroniki Filmowej. Tekst ma na celu wskazanie zależności pomiędzy lewicowym światopoglądem dziennikarki a uprawianą przez nią formą filmowej propagandy i jej ewolucją: od narzędzia politycznej indoktrynacji do filmowego zwierciadła, w którym odbijała się rzeczywistość społeczna Polski lat „małej stabilizacji”.
The article is devoted to the subject of political journalism by Helena Lemańska, in 1949–1967 editor-in-chief of the Polish Film Newsreel (Polish: Polska Kronika Filmowa). The text aims to present the relationship between Lemańska’s leftist worldview and her form of practising film propaganda and its evolution: from a tool of political indoctrination to a film mirror in which the social reality of Poland in the years of ‘little stabilization’ was reflected.

Źródło:

Dzieje Najnowsze; 2022, 54, 3; 175-190
0419-8824

Pojawia się w:

Dzieje Najnowsze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

„Zdrowie na peryferiach”. Lecznictwo i opieka zdrowotna w praktyce codziennej pierwszych dwóch dekad PRL na przykładzie listów do władz
“Health in the peripheries”. Medical and health care in everyday practice of the first two decades of the Polish People’s Republic [– on the example of letter to the state authorities]

Autorzy:

Szpak, Ewelina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1198420.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

complaints and grievances
health care in the Polish People’s Republic
health service organisation
the provinces
skargi i zażalenia
opieka zdrowotna PRL
organizacja służby zdrowia
prowincja

Opis:

Citizens’ letters addressed to the state authorities were not a phenomenon specific to Poland of those times as a similar phenomenon was present in other countries of post-war Central Eastern Europe. The thematic scope of the letters addressed by Polish citizens to the state authorities focused usually on situations and phenomena that caused the most bitter everyday frustration and concern. What was most often brought up in these letters were unmet fundamental needs of people – housing problems, supply shortages, lack of work, issues related to the security of possession, etc. The problems of health care, although not prevailing in general (throughout the whole period of People’s Poland), was constantly present in the files of the Bureau of Letters and Complaints. The problems of the state health system (both open and closed healthcare systems) which emerge from the letters reveal that, regardless the perspective of the author (patient, doctor, medical staff), the set of the most burning issues was the same for all. This was especially true for the first twenty years after the war experiencing the biggest organisational difficulties of the Polish healthcare system. An analysis of the problems accompanying the organisation of state healthcare system reveals that a number of phenomena and work pathologies present at that time in the medical care institutions were similar as those in other socialist workplaces.
Prezentowany tekst podejmuje próbę pokazania zakresu problemów zdrowotnych i organizacyjnych zgłaszanych w skargach i listach obywateli PRL do władz dotyczących opieki zdrowotnej. Czy w skargach dotyczących opieki szpitalnej, pisanych zarówno przez pacjentów, jak i lekarzy oraz personel medyczny (pomocniczy) przewijały się te same zjawiska? Czym różniły się formułowane przez poszczególne grupy problemy i na ile miały one charakter uniwersalny lub wyjątkowy dla danego czasu? Co dostrzegane w analizowanych listach różnice lub podobieństwa mówiły o systemie państwowej służby zdrowia – to bazowe pytania badawcze stanowiące punkt wyjścia prowadzonych analiz.

Źródło:

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2018, 16; 227-243
2450-8365

Pojawia się w:

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce