Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Dziwne obrazy
Strange imgaes

Autorzy:

Szymański, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/969643.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

homoeroticism
homophobia
rhetoric of the image
AIDS
PRL (the People's Republic of Poland)
homoerotyzm
homofobia
retoryka obrazu
PRL

Opis:

The text presents a double interpretation (homoerotic and homophobic) of a commercial image of the “renaissance youth” set in the context of the 1980s and the twilight of Communist Poland. The subversive potential of homoerotic reading of the image, on which somewhere in the late 1980s someone wrote AIDS, is presented against the background of its history. The hand-made inscription is here interpreted not only as a homophobic act but first and foremost as an operation aiming at establishing the sense of the image in such a way so that the subversion founded on homoerotic reading is cancelled and the “renaissance youth” becomes a “sick faggot.” As a result of this operation, the image starts to create the only legitimate view of homosexuality, with connotations of sickness, very similar to images of AIDS that appeared in the homophobic public discourse of the Reagan era in the USA.

Źródło:

Wielogłos; 2012, 2, 12; 77-91
2084-395X

Pojawia się w:

Wielogłos

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

Ograniczenia wolności prasy w PRL
Restrictions of freedom of the presses in the People’s Republic of Poland (PRL)

Autorzy:

Dombska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/596909.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

PRL
wolność prasy
People's Republic of Poland
Freedom of the presses

Opis:

During the PRL, the press was treated as a political superstructure, which was an instrument of the ruling party's policy. The achievement was associated with the limitation of freedom of the press and subjecting it to the authority control, which had a wide range of measures to subjugate the press. Measures of the impact on the press can be divided into legal and extralegal. Preventive censorship, which, despite the legal base for action, also benefited from the means unregulated by law, escaped the division of this period. Legal ways of limiting the press had an influence on the content of publications – such as constraints related to the protection of personal rights and repressive censorship or relating to the registration of the press. Extralegal measures of influencing the press focused on the rationing of paper, the editorial policy of human resources and direct control of the content of press releases. The objective of this work is to present different ways of limiting the freedom of the press and answer the question of their usefulness and the role played by each of them throughout the process of controlling the press.

Źródło:

Studia Prawno-Ekonomiczne; 2011, LXXXIV (84); 79-100
0081-6841

Pojawia się w:

Studia Prawno-Ekonomiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Kampania wyborcza i wybory do Sejmu PRL w 1957 roku: stan badań, aktualne ustalenia i perspektywy badawcze
The electoral campaign and elections to the Sejm of the Peoples Republic of Poland in 1957: state of research, current determinations and research perspectives

Autorzy:

Siedziako, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/478134.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

Sejm PRL wybory tzw. odwilż październikowa system polityczny PRL
The Sejm of the People's Republic of Poland elections Polish thaw political system of the People's Republic of Poland

Opis:

Kampania wyborcza i wybory do Sejmu PRL II kadencji miały wyjątkowy charakter na tle wszystkich innych wyborów w PRL. W ramach tzw. odwilży władze zdemokratyzowały ordynację wyborczą, umożliwiając zamieszczanie na listach wyborczych większej liczby kandydatów, niż liczba miejsc do obsadzenia. Choć w każdym okręgu zarejestrowano po raz kolejnych tylko jedną listę wyborczą, dało to asumpt do rywalizacji między kandydatami, ubiegającymi się o mniejszą liczbę mandatów. Rywalizacja ta przybrała niekontrolowany przebieg, co poskutkowało wezwaniem władzy PZPR na czele z Władysławem Gomułką do głosowania „bez skreśleń”, a więc de facto oddawania głosów na osoby zamieszczone na liście wyborczej na tzw. miejscach mandatowych i rezygnacji z jakiegokolwiek wyboru. Dzięki osobistej popularności Gomułki w okresie „przemian październikowych” udało się narzucić wyborcom taką praktykę. Wybory stały się tym samym przede wszystkim plebiscytem popularności nowego I sekretarza KC. Głosowanie „bez skreśleń” pozostało natomiast nieodłącznym elementem praktyki wyborczej PRL na kolejnych blisko 30 lat. W artykule dokonano przeglądu dostępnej, bogatej literatury na temat kampanii wyborczej i wyborów do Sejmu PRL II kadencji. W dalszej kolejności przedstawiono najważniejsze zagadnienia związane z wyborami ze stycznia 1957 r.: reformę prawa wyborczego, przygotowanie wyborów i obsadę list wyborczych, przebieg kampanii wyborczej (uwzględniając rolę wojska i Służby Bezpieczeństwa) i głosowania oraz jego rezultaty. Dotychczasowe ustalenia zostały przedstawione w syntetycznej formie i poszerzone o pewne dodatkowe ustalenia i wnioski. Na zakończenie zarysowane zostały perspektywy i pytania badawcze stojące przed autorami, którzy zdecydują się na podejmowanie omówionego tematu w przyszłości.

Źródło:

Pamięć i Sprawiedliwość; 2016, 28; 279-310
1427-7476

Pojawia się w:

Pamięć i Sprawiedliwość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

The Protection of Client’s Interests, as Arising from the Right (Requirement) to Rely on Legal Professional Privilege in China, Compared to Polish Solutions – the Development of the System. Part II

Autorzy:

Bednaruk, Waldemar
Kisiel, Olga

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1803179.pdf

Data publikacji:

2019-10-28

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

history of the Bar
the Second Republic of Poland
the Polish People’s Republic (PPR)
historia adwokatury
II Rzeczpospolita
PRL

Opis:

Ochrona interesów klienta wynikająca z prawa (obowiązku) zachowania tajemnicy adwokackiej w Chinach na tle rozwiązań polskich – narodziny systemu. Część II. Rys historyczny rozwiązań polskich od upadku I Rzeczypospolitej do czasów współczesnych Po długotrwałym okresie rozwoju rodzimej kultury prawnej, systematycznego wzrostu znaczenia palestry w życiu społeczno-politycznym kraju oraz umacniania jej wpływów, nastąpił czas zdecydowanie gorszy dla prawników. Utrata niepodległości na ponad sto lat i konieczność funkcjonowania w strukturach monarchii absolutnych wywołały szereg negatywnych skutków we wzajemnych relacjach adwokatów z ich klientami, przede wszystkim w zakresie prawa do zachowania tajemnicy adwokackiej. Kolejne stulecie zaś, mimo odzyskania niepodległości przez Polskę, przyniosło nowe, trudne wyzwania w procesie kształtowania stosunków uczestników postępowania sądowego.
The Protection of Client’s Interests, as Arising from the Right (Requirement) to Rely on Legal Professional Privilege in China, Compared to Polish Solutions – the Development of the System. Part II. A Historical Overview of Polish Solutions from the Fall of the First Republic of Poland until Modern Times After a long period of the native legal culture development, a systematic increase in the importance of the Bar in the social and political life of the country and the strengthening of its influence, there was a period much worse for lawyers. The loss of independence for more than one hundred years and the necessity of functioning in the structures of absolute monarchies caused many negative effects in the mutual relations between attorneys and their clients, primarily in the area of the legal professional privilege. Despite the fact that Poland regained its independence, the next century brought new, difficult challenges in the process of shaping the relations between lawsuit participants.

Źródło:

Roczniki Nauk Prawnych; 2019, 28, 2; 7-17
1507-7896
2544-5227

Pojawia się w:

Roczniki Nauk Prawnych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Profesorki w sejmach PRL. Przyczynek do badań subiektywnego poczucia sprawczości
Female Professors in the Seyms of the People’s Republic of Poland. A Contribution to a Subjective Sense of Personal Causative Power

Autorzy:

Chrobaczyńska-Plucińska, Edyta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1365624.pdf

Data publikacji:

2021-05-15

Wydawca:

Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

history of women
women’s personal causative power
female deputies to the Seym of the
People’s Republic of Poland (PRL)
People’s Republic of Poland

Opis:

The aim of this paper is to point to the aspect of subjective sense of personal causative power amongstfemale professors who held their seats during the People’s Republic of Poland. In her research, the authorseeks an answer to the question whether the female deputies distinguished by their double role had a senseof subjective causative power, analysing their personal reflection expressed on the subject in availablesources. The research in a broader aspect contributes to the question whether women, especially thosewith a high professional and social status, playing political roles in the Real Socialist system had a real impacton changing the existing reality and whether their activity translated into specific normative decisions orsolutions of a permanent nature.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica; 2020, 24, 324; 108-121
2081-3333

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Manipulacje i fałszerstwa wyborcze w wyborach do Sejmu PRL (1952-1985)
Manipulations and forgery in elections for the Sejm of the Peoples Republic of Poland (1952-1985)

Autorzy:

Siedziako, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/478254.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

Sejm PRL wybory, system polityczny PRL Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
The Sejm of People's Republic of Poland,elections political system of People's Republic of Poland Polish United Worker's Party

Opis:

W Polsce pod rządami komunistów regularnie przeprowadzano wybory do władz przedstawicielskich, które nie miały nic wspólnego z demokratycznymi procedurami wyłaniania reprezentacji politycznej społeczeństwa. W głosowaniach wyborcy nie mieli praktycznie żadnego wyboru. Głosowano na jedną listę wyborczą, której obsada pozostawała pod pełną kontrolą partii komunistycznej. Władze kładły bardzo duży nacisk na głosowanie „bez skreśleń”, umożliwiające wejście do Sejmu kandydatom zamieszczonym na okręgowych listach wyborczych na tzw. miejscach mandatowych oraz na gremialny udział w wyborach. Polacy w większości poddawali się tym naciskom. Osiągnięcie blisko 100% frekwencji wyborczej, o której zazwyczaj (za wyjątkiem 1985 r.) mówiły oficjalne komunikaty Państwowej Komisji Wyborczej, nie było jednak możliwe bez stosowania różnego rodzaju manipulacji i fałszerstw. Należały do nich m.in. odmowa rejestracji niezależnych list wyborczych (poprzez pełną kontrolę nad przeprowadzającymi głosowania komisjami wyborczymi), ogromna presja na oddawanie głosów „bez skreśleń” (zaliczanych jako głosy ważne na nazwiska obejmujące tzw. miejsca mandatowe), obniżanie liczby uprawnionych do głosowania (m.in. poprzez wydawanie fikcyjnych zaświadczeń o prawie głosowania poza miejscem zamieszkania oraz wykreślanie wyborców ze spisów), umożliwianie oddawania głosów „w zastępstwie”, fałszowanie dokumentacji wyborczej. Zastosowanie powyższych praktyk umożliwiało PZPR pełną kontrolę nad składem Sejmu PRL, który tylko nominalnie był „najwyższym organem władzy państwowej”, faktycznie zaś realizował posłusznie decyzje płynące z kierownictwa partyjnego. Duża różnorodność i skala stosowanych w wyborach do Sejmu PRL manipulacji i fałszerstw sprawia, że dziś odtworzenie ich prawdziwych wyników jest już praktycznie niemożliwe. Ich oficjalnych rezultatów w oczywisty sposób nie można traktować jako wyrazu poglądów politycznych biorących w nich udział obywateli.

Źródło:

Pamięć i Sprawiedliwość; 2016, 27; 112-139
1427-7476

Pojawia się w:

Pamięć i Sprawiedliwość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

The Eastern Border Security Subsystem of the PRL by Border Protection Forces and Its Impact on State Security in the Second Half of the 20th Century. Selected Issues. Part 1.
Podsystem zabezpieczenia granicy wschodniej PRL przez Wojska Ochrony Pogranicza i jego wpływ na bezpieczeństwo państwa w drugiej połowie XX wieku. Wybrane problemy

Autorzy:

Bieniecki, Ireneusz
Szkurłat, Izabela

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28395207.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Pomorski w Słupsku

Tematy:

ochrona granicy PRL-ZSRR
ochrona granicy wschodniej PRL do roku 1991
protection of the border between the People’s Republic of Poland and the USSR
protection of the eastern border of the People’s Republic of Poland until 1991
securing the eastern border

Opis:

The eastern border protection subsystem of the People’s Republic of Poland (with the USSR) was one of the four subsystems protecting the Polish state border, which in the years from the end of World War II until the dissolution of the Border Protection Forces (WOP-15 May 1991) secured the protection of this section. The first part of the article discusses such issues as: tasks performed by WOP, organisation and changes in the system of border protection of the People’s Republic of Poland in the years 1945–1991, forces and means of WOP participating in the protection of the border of the People’s Republic of Poland until the mid-1980s and the division of the borderland, as well as crimes committed on the borderland and the border between the People’s Republic of Poland and the USSR.
Podsystem ochrony granicy wschodniej PRL (z ZSRR) był jednym z czterech podsystemów ochrony polskiej granicy państwowej, który w latach od zakończenia II wojny światowej do rozwiązania Wojsk Ochrony Pogranicza (WOP–15 maja 1991 r.) zabezpieczał ochronę tego odcinka. W części pierwszej artykułu omówiono takie zagadnienia jak: zadania realizowane przez WOP, organizacje i zmiany w systemie ochrony granicy PRL w latach 1945–1991, siły i środki WOP uczestniczące w ochronie granicy PRL do połowy lat 80. XX w. oraz podział pogranicza a także przestępstwa popełniane na pograniczu i granicy PRL–ZSRR.

Źródło:

Studia nad Bezpieczeństwem; 2022, 7; 139-157
2543-7321

Pojawia się w:

Studia nad Bezpieczeństwem

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Smak zielonych pomarańczy. O książce Małgorzaty Chrobak Bohater literatury dziecięcej i młodzieżowej z okresu PRL-u. Między kreacją a recepcją, Kraków 2019
The taste of green oranges. About the book The hero of Polish children’s and young adult literature from the PRL period. Between creation and reception by Małgorzata Chrobak, Kraków 2019

Autorzy:

Kania, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1954067.pdf

Data publikacji:

2021-12-31

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

People’s Republic of Poland
young adult literature of the PRL period
literary hero
initiation novel

Opis:

The article discusses the content of the book by Małgorzata Chrobak, The Hero of Polish Children’s and Young Adult Literature from the PRL Period. Between Creation and Reception, valuable for a diverse audience, including young researchers of literature. The author of the review emphasizes the cognitive value of the first chapter of the monograph, which contains a description of the customs of the PRL period, thanks to the analysis of contemporary works for a young audience set in socialist Poland. Next, the content of the second chapter of the book, which deals with the definition of young adult literature from various perspectives, is presented. The third chapter, entitled “The Hero of Young Adult Literature in the Face of Initiation”, written in the spirit of cultural poetics, is a successful analysis of the creation of several heroes from novels from the PRL period. In the last, fourth chapter of the book, Agnieszka Kania notices a certain lack of examples in an interestingly thought-out and presented clash of the heroes with various aspects of the reality of the People’s Republic of Poland.

Źródło:

Paidia i Literatura; 2021, 3; 1-8
2719-4167

Pojawia się w:

Paidia i Literatura

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Obraz służb mundurowych w kinie PRL (1968–1990)
The Image of the Uniformed Services in the Cinema of the People’s Republic of Poland (1968–1990)

Autorzy:

Domke, Radosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31341438.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

film motifs
cinema of the People’s Republic of Poland
uniformed services
Citizens’ Militia
Armed Forces of the Polish People’s Republic
motywy filmowe
kino PRL
służby mundurowe
Milicja Obywatelska
Siły Zbrojne PRL

Opis:

W artykule omówiono motywy filmowe skoncentrowane wokół wizerunku milicjanta, agenta Służby Bezpieczeństwa, strażnika więziennego, żołnierza, wopisty oraz strażaka w polskim filmie telewizyjnym i kinowym. Aby jak najszerzej uchwycić wizerunek służb mundurowych PRL, przeanalizowano wszelkie tego typu motywy dostępne polskiemu widzowi, nie wydzielono jednak gatunków filmowych jako osobnego kryterium. W sensie chronologicznym autor koncentruje się na filmach nakręconych po Marcu ’68, wcześniejsze jedynie sygnalizuje. Cezura ta wydaje się o tyle istotna, że po brutalnych działaniach Milicji Obywatelskiej skierowanych przeciwko polskim intelektualistom na fali marca 1968 roku oraz interwencji Sił Zbrojnych PRL w Czechosłowacji w sierpniu tego roku władzom partyjno-państwowym zależało, aby wpłynąć na pozytywny obraz służb mundurowych wśród polskiego społeczeństwa. Ramy chronologiczne zamykają się na 1990 roku – ostatnim, jeżeli chodzi o wejście na ekrany kin dzieł nakręconych jeszcze w Polsce Ludowej. Obraz służb mundurowych, który wyłania się z analizy, jest wielobarwny i wieloaspektowy. Z pewnością cechą wspólną jest ukazanie Polaków noszących mundury jako jednostek karnych, zdyscyplinowanych i pokornych względem władzy. Różnic jest znacznie więcej. Podstawowe jest rozróżnienie szeregowych funkcjonariuszy czy żołnierzy i oficerów. Ci pierwsi często nie grzeszą zbytnio inteligencją i zazwyczaj są ośmieszani, zwłaszcza milicjanci. Oficerowie zaś ukazywani są niejednokrotnie wzorowo, jako inteligentni mężczyźni z wysokim poziomem kultury osobistej. Jednym i drugim nie brakuje odwagi. Najpełniej przedstawiony został wizerunek milicjanta, a najsłabiej – celnika, wopisty i strażaka.
The article discusses film motifs focused on the image of a militiaman, a Security Service agent, a prison guard, a soldier, a border guard, and a fireman in Polish television and cinema films. In order to capture the image of the uniformed services of the Polish People’s Republic as broadly as possible, all such motifs available to the Polish viewer were analyzed, but film genres were not distinguished as a separate criterion. In a chronological sense, the author focuses on films shot after March ’68, only mentioning earlier ones. This caesura seems important because after the brutal actions of the Citizens’ Militia against Polish intellectuals in March 1968 and the intervention of the Armed Forces of the Polish People’s Republic in Czechoslovakia in August of that year, the party and state authorities wanted to influence a positive image of the uniformed services among Polish society. The chronological framework ends in 1990 – the last year when it comes to the cinema screens of works shot in the People’s Republic of Poland. The image of uniformed services that emerges from the analysis is multicolored and multifaceted. Certainly, a common feature is the portrayal of Poles wearing uniforms as punitive, disciplined, and humble towards the authorities. There are many more differences. It is basic to distinguish between rank-and-file officers or soldiers and officers. The former are often not very intelligent and are often ridiculed, especially the militiamen. Officers are often portrayed in an exemplary manner, as intelligent men with a high level of personal culture. Both of them have courage. The image of a militiaman was presented most fully, while the image of a customs officer, a border guard, and a fireman was presented least well.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia; 2023, 78; 229-235
0239-4251

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, sectio F – Historia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

The intelligentsia over the one hundred years of the existence of the Polish state
Inteligencja na przestrzeni stu lat istnienia państwa polskiego

Autorzy:

Podolska-Meducka, Aldona

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/630347.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Tematy:

Polish intelligentsia
intellectual ethos
history
the Second Republic of Poland
Polish People’s Republic
the Third Republic of Poland
polska inteligencja
inteligencki etos
historia
Druga Rzeczpospolita
PRL
Trzecia Rzeczpospolita

Opis:

Trudna droga, którą przeszła inteligencja polska od swoich początków aż po czasy współczesne, nauczyła ją strategii przetrwania. Kult wykształcenia, poczucie obowiązku względem innych i odpowiedzialności za państwo pozwoliły jej zapisać się trwale w historii walki o utrzymanie substancji narodowej w różnych okresach. Nawet bardzo osłabiona podczas ostatniej wojny zdołała w latach PRL-u zachować własną tożsamość i stać się wzorem do naśladowania dla „nowej” inteligencji. Po roku 1989, w warunkach tworzącego się w Polsce kapitalizmu, przeszła na pozycje tzw. autorytetów, osób godnych publicznego zaufania i potrafiących myśleć samodzielnie oraz, coraz częściej, bardzo przedsiębiorczych. W nowoczesnym społeczeństwie kapitalistycznym (przez jego część być może nieuświadomiona) jest więc miejsce i potrzeba trwania przez inteligencję przy swoich zasadach i wartościach, które mają pomóc społeczeństwu odnaleźć się w zmieniającym się ciągle świecie.
The difficult path that the Polish intelligentsia has had to tread from its beginnings to modern times has taught it the strategy of survival. The cult of education, a sense of duty towards others and responsibility for the state enabled it to leave a permanent mark in the history of the struggle to maintain the national substance at different times. Although considerably weakened during the last war, in the years of the Polish People’s Republic, it managed to maintain its own identity and to become a role model for the ‘new’ intelligentsia. After 1989, under capitalism that was forming in Poland, it took the role of the so-called authorities – people worthy of public trust and able to think independently and, more often, very entrepreneurial. In a modern capitalist society there is both room and need (of which some may be unaware) for the intelligentsia to stand by its principles and values, which are to help the society to find itself in a constantly changing world.

Źródło:

Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace; 2018, 3 (35); 179-197
2082-0976

Pojawia się w:

Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Posłanki – liderki Ligi Kobiet (na wybranym przykładzie)
Female deputies – leaders of the Women’s League (on the selected example)

Autorzy:

Bauchrowicz-Tocka, Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1834386.pdf

Data publikacji:

2021-06-30

Wydawca:

Wydawnictwo HUMANICA

Tematy:

Maria Jaszczukowa
Liga Kobiet
Sejm PRL
Maria Jaszczukowa
Women’s League
Sejm of the People's Republic of Poland

Opis:

Artykuł prezentuje udział w pracach parlamentarnych współzałożycielki i działaczki Ligi Kobiet, posłanki Krajowej Rady Narodowej, Sejmu Ustawodawczego i Sejmu I kadencji Marii Jaszczukowej. Posłanka była sprawozdawczynią przyjętej w 1956 r. ustawy aborcyjnej i stała się jej „medialną twarzą”. Wystąpienia sejmowe Jaszczukowej dotyczyły także zagadnień z zakresu prawa rodzinnego, spraw socjalnych, aktywności zawodowej kobiet. Proponowane przez nią z trybuny sejmowej rozwiązania i regulacje prawne współgrały z programem Ligi Kobiet. Bez odpowiedzi pozostaje pytanie o rzeczywistą skuteczność i wpływ posłanek Ligi na ówczesną politykę rządu.
The article presents the participation in parliamentary work of the co-founder and activist of the League of Women, MP of the National National Council, the Legislative Sejm and the Sejm of the first term of office Maria Jaszczukowa. The MP was the rapporteur for the abortion law adopted in 1956 and became its “media face”. Sejm speeches by Jaszczukowa also concerned issues in the field of family law, social matters, and professional activity of women. The solutions and legal regulations proposed by her from the parliamentary tribunal harmonized with the program of the Women’s League. The question of the real effectiveness and influence of the League’s deputies on the government’s policy at the time remains unanswered.

Źródło:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2021, 1(10); 127-142
2451-3539
2543-7011

Pojawia się w:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Rationing in Poland
Kartkowy handel reglamentowany na ziemiach polskich

Autorzy:

Zawistowski, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/630349.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Tematy:

rationing
trade
shortage economy
cards
the People’s Republic of Poland
reglamentacja
handel
gospodarka niedoboru
kartki
PRL

Opis:

Jednym z najważniejszych symboli nierównowagi w handlu wewnętrznym, z jakim spotkali się Polacy w XX w., było racjonowanie kartkowe. Handel reglamentowany podstawowych towarów konsumpcyjnych towarzyszył Polakom w XX w. przez ponad 30 lat. Najpierw w latach pierwszej wojny światowej i pierwszych latach powojennych. Następnie w czasie drugiej wojny światowej oraz w kolejnych latach, który to okres – z krótką przerwą – trwał do 1953 r. Wreszcie w latach 1976–1989. Każdy z tych systemów reglamentacyjnych miał swoją specyfikę, będącą wypadkową okoliczności wprowadzenia reglamentacji. W artykule syntetycznie omówiono wspomniane systemy reglamentacyjne i konteksty ich funkcjonowania.
Card rationing was one of the most important symbols of imbalance in domestic trade Poles faced in the 20th century. Rationing of staple consumer goods accompanied Poles in the 20th century for over 30 years. First, during World War I and the first post-war years. Next, during World War II and the years which followed, this period lasting, with but a short break, till 1953. And, finally, in the years 1976–1989. Each of those rationing periods had a specificity of its own, being the resultant of the circumstances in which it was introduced. The article provides a synthetic discussion of the rationing systems referred to and the contexts in which they operated.

Źródło:

Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace; 2018, 3 (35); 145-161
2082-0976

Pojawia się w:

Kwartalnik Kolegium Ekonomiczno-Społecznego Studia i Prace

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Wybory do Sejmu w 1952 roku w województwie gdańskim w ocenie lokalnych władz partyjnych – próba analizy
Elections 1952 in Gdansk region in the evaluation of local party authorities – an attempt to analyze

Autorzy:

Czerwiński, Daniel

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/488053.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Towarzystwo Nauki i Kultury Libra

Tematy:

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
wybory w PRL
Polish United Workers' Party
elections in the People's Republic of Poland

Opis:

The main idea of the article was to show how the 1952 election, were discussed among the members of the Provincial Committee of the Polish United Workers' Party in Gdansk. It was the second voting after the war, but it took place in a completely different reality. In Poland, already in force the new constitution, the society was pacified, and the authorities had no real enemies, but in spite of all in the preparations were included the whole state apparatus. Control over the conduct of the voting was necessary, because the authorities were afraid of a boycott of the election, which was the only form of show opposition to the situation in the People's Republic of Poland. In the post-election analysis, it was emphasized that not everything went as it should, but the Communists and so won. In that Poland, couldn’t have been a different result.

Źródło:

Komunizm: system – ludzie - dokumentacja; 2014, 3; 105-115
2299-890X

Pojawia się w:

Komunizm: system – ludzie - dokumentacja

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Główny Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk wobec „Tygodnika Powszechnego” na przełomie lat 50. i 60. ub. wieku
The Main Office for Control of Press, Publications and Public Performances in View of „Tygodnik Powszechny” in the 1950s and 1960s

Autorzy:

Kamińska, Kamila

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/484853.pdf

Data publikacji:

2013

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Dziennikarstwa, Informacji i Bibliologii

Tematy:

prasa w PRL
prasa katolicka
„Tygodnik Powszechny”
cenzura w PRL
press in the People’s Republic of Poland (PRL)
Catholic press
censorship in PRL

Opis:

Przedmiotem artykułu są przykłady prewencyjnych ingerencji cenzorskich dokonywanych przez Wojewódzki Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w „Tygodniku Powszechnym” na przestrzeni lat 1957–1961. Opracowanie jest próbą uzyskania odpowiedzi na pytania: w jakim stopniu Wojewódzki Urząd Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk (dalej: WUKPPiW) w Krakowie ingerował w treść „Tygodnika Powszechnego”?; w jaki sposób redakcja „Tygodnika Powszechnego” próbowała uzyskać większy zakres autonomii wobec WUKPPiW?; jak układały się relacje między WUKPPiW a tygodnikiem w latach 1957–1961? Podstawowym materiałem źródłowym artykułu są sprawozdania z kontroli prewencyjnych znajdujące się w zespole Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji iWidowisk (dalej: GUKPPiW) przechowywane w Archiwum Akt Nowych (dalej: AAN).
The subject of the article are examples of preventive censorship interference by the Regional Office for Control of Press, Publications and Public Performances in „Tygodnik Powszechny” between 1957–1961. The study attempts to answer the following questions: to what degree did the Regional Office for Control of Press, Publications and Public Performances (later: WUKPPiW) in Kraków interfere with the content of „Tygodnik Powszechny”?; in what way did the editorial office try to obtain greater freedom from WUKPPiW?; how did the relations between WUKPPiW and the weekly look like between 1957–1961? The basic source material of the article are reports from preventive controls, available in the Main Office for Control of Press, Publications and Public Performances (later: GUKPPiW) stored in the Archive of Modern Records (later: AAN).

Źródło:

Studia Medioznawcze; 2013, 4 (55); 95-111
2451-1617

Pojawia się w:

Studia Medioznawcze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Determinanty współczesnej polityki etnicznej III Rzeczpospolitej Polskiej
Determinants of contemporary ethnic policy of the Third Republic of Poland

Autorzy:

Urbanik, Amadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2231824.pdf

Data publikacji:

2021-03-23

Wydawca:

Akademia Ignatianum w Krakowie

Tematy:

polska polityka etniczna
polityka narodowościowa PRL
polityka etniczna III RP
polish ethnic policy
nationality policy of the Polish People’s Republic
ethnic policy of the Third Republic of Poland

Opis:

CEL NAUKOWY: Głównym celem artykułu jest przybliżenie czytelnikowi głównych czynników determinujących kształt współczesnej polityki etnicznej III RP. PROBLEMY I METODY BADAWCZE: W badaniach wykorzystano paradygmat badawczy polityki etnicznej sformułowany przez Henryka Chałupczaka. PROCES WYWODU: Tekst składa się z ośmiu części, odpowiadających poszczególnym determinantom: ustrojowym, ideologicznym, politycznym, geopolitycznym, prawnym, demograficznym, geograficznym oraz historycznym. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Wpływ na współczesną politykę etniczną w Polsce miał każdy z ośmiu wyróżnionych przez Chałupczaka determinantów: ustrojowych, ideologicznych, politycznych, geopolitycznych, prawnych, demograficznych, geograficznych oraz historycznych. Najważniejszymi spośród nich były te o charakterze prawnym. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Polityka etniczna państwa polskiego jest podatna na oddziaływanie, ze szczególnym uwzględnieniem zmian prawnych.
RESEARCH OBJECTIVE: The main aim of the article is to present to the reader a major determinants of contemporary ethnic policy of the Third Republic of Poland. THE RESEARCH PROBLEM AND METHODS: A tool used in the research was ethnic policy paradigm that has been formulated by Henryk Chałupczak. THE PROCESS OF ARGUMENTATION: The article consists of eight parts. Each is dedicated to one of the determinants – constitutional, ideological, political, geopolitical, legal, demographic, geographical or historical. RESEARCH RESULTS: Influence on the contemporary ethnic policy in Poland had each of the eight determinants named by Chałupczak - constitutional, ideological, political, geopolitical, legal, demographic, geographical or historical. The biggest impact had the legal changes. CONLUSIONS, INNOVATIONS AND RECOMMENDATIONS: Polish ethnic policy is susceptible to changes, especially legal.

Źródło:

Horyzonty Polityki; 2021, 12, 38; 93-109
2082-5897

Pojawia się w:

Horyzonty Polityki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

O katolicki kształt Solidarności, część 1
On the Catholic Nature of Solidarity, Part 1

Autorzy:

Żaryn, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2156725.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

Kościół
opozycja
władze PRL
Solidarność
prymas Stefan Wyszyński
The Church
the opposition
the authorities of the People's Republic of Poland
Solidarity
Primate Stefan Wyszyński

Opis:

Kościół katolicki w okresie PRL zawsze określał się wobec ważnych zjawisk społeczno-politycznych czy wydarzeń, które zachodziły w naszym życiu publicznym. Jest to teza oczywista, choć brzmi publicystycznie. Czynił tak zarówno Episkopat Polski oficjalnie, poprzez Listy Pasterskie i Komunikaty z kolejnych Konferencji Plenarnych Episkopatu Polski, jak i mniej oficjalnie podczas rozmów biskupów, członków Komisji Wspólnej, ze swoimi interlokutorami ze strony rządowej. Biskupi z prymasem Stefanem Wyszyńskim na czele spotykali się także wielokrotnie podczas audiencji prywatnych z osobistościami życia publicznego, w tym z opozycji lat siedemdziesiątych, czy aktywnymi w bieżącej polityce katolikami świeckimi (zwłaszcza w latach 1957-1989 ze środowiskami KIK-owskimi i podzielonym od 1976 r. Znakiem), by wysłuchać ich racji i przedstawić wizję miejsca Kościoła w przestrzeni publicznej1. Prymas był gotów także, w chwilach kryzysu politycznego, wywołanego nieudolnością władz, wyciągnąć do nich rękę i spotkać się z kolejnymi I sekretarzami PZPR (np. z Edwardem Gierkiem, a potem ze Stanisławem Kanią). Spośród wielu zapisów w „Pro memoria” prymasa Wyszyńskiego znajduje się także ten, pisany 25 czerwca 1976 r. po godz. 22.30 - po powrocie na Miodową: „Powrót do Domu. Tutaj »bombowe« wiadomości. Pan Premier Jaroszewicz, który wczoraj obszernie uzasadniał konieczność podwyższenia cen na artykuły spożywcze - dziś wszystko odwołuje, jakoby w wyniku konsultacji ze Związkami Zawodowymi i licznymi listami napływającymi do Rządu. Chodzi struty, że »świat robotniczy«, który sprawuje rządy w Polsce, burzy się przeciwko Rządowi robotniczemu. Podobno dziś w FSO stanęła praca, również u Róży Luksemburg, w Radomiu i w Pionkach. W mieście ostre pogotowie. - »Konsultacja« nie wypadła dobrze. Z tego wstępnego, wynika »felix culpa«, że społeczeństwo polskie

Źródło:

Pamięć i Sprawiedliwość; 2021, 37, 1; 415-434
1427-7476

Pojawia się w:

Pamięć i Sprawiedliwość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Plakacistki PRL-u – artystki (niemal) zapomniane
Female Posters Designers of the People’ Republic of Poland – Artists (Almost) Forgotten

Autorzy:

Kulpińska, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2027802.pdf

Data publikacji:

2022-03-30

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

herstoria
plakat PRL-u
polskie plakacistki w PRL-u
Polska Szkoła Plakatu
kształcenie artystyczne
nieobecność plakacistek PRL-u we współczesnym dyskursie
Anna Huskowska
Maria Ihnatowicz
Liliana Baczewska
Hanna Bodnar
herstory
poster of the People’s Republic of Poland
Polish female poster designers in the People’s Republic of Poland
Polish Poster School
art education
absence of Polish female poster designers from the People’s Republic of Poland in contemporary poster discourse

Opis:

Tekst poświęcono polskim artystkom uprawiającym w okresie PRL-u plakat – dziedzinę grafiki użytkowej uważaną jeszcze pod koniec XX wieku za męską domenę. Zawiera krótki zarys aktywności kobiet w tej dyscyplinie – od sytuacji pierwszych polskich artystek tworzących plakaty w ramach duetów projektowych lub spółek reklamowych w latach 30. XX wieku poprzez kształcenie artystyczne i dokonania projektantek w dziedzinie plakatu w okresie PRL-u aż do przełomu XX i XXI wieku, kiedy nastąpiła zasadnicza zmiana w statusie i postrzeganiu pracy polskich projektantek. W tekście podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, dlaczego dorobek polskich plakacistek jest bardzo słabo reprezentowany w licznych opracowaniach poświęconych polskiemu plakatowi XX wieku i dlaczego w przypadku małżeńskich par artystów zajmujących się (indywidualnie) tworzeniem plakatów rozpoznawalność i prestiż stawały się zazwyczaj udziałem mężczyzny. Pomijanie roli kobiet na tym polu widoczne jest także we współczesnym dyskursie dotyczącym polskiego plakatu, szczególnie w badaniach skoncentrowanych na Polskiej Szkole Plakatu (dostrzeganie niemal wyłącznie męskiej reprezentacji tego zjawiska).
The paper is dedicated to Polish women artists involved in poster design during the People’s Republic of Poland, an area of graphic design still considered a male domain at the end of the 20th century. The text provides a brief overview of women’s activity in this discipline – from the situation of the first Polish female poster artists creating posters as design duos or advertising companies in the 1930s, through the artistic education and achievements of female poster designers during the communist era, to the turn of the 20th and 21st century, when a fundamental change in the status and perception of the work of Polish female designers occurred. The paper attempts to answer the question why the output of Polish female poster artists is very poorly represented in numerous studies devoted to the Polish poster of the 20th century and why in the case of married couples of artists involved (individually) in poster creation, recognition and prestige usually went to the man. Overlooking the role of women in this field is also evident in the contemporary discourse on the Polish poster art, notably in studies focused on the Polish Poster School which, almost exclusively, recognize the male representation in this phenomenon.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica; 2022, 80; 59-76
0208-600X
2353-4850

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Władza ludowa contra brat Kloc. Z frontu walki z nielegalnym handlem dewocjonaliami w powiecie kozielskim w 1965 r.
Communist authorities contra Brother Kloc. The battlefront against the illegal trade of devotional items in the Koźle district in 1965

Autorzy:

Szymański, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1044040.pdf

Data publikacji:

2019-12-30

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

People’s Republic of Poland
trade in the period of People’s Republic of Poland
freedom of conscience and religion
religious freedom
church-state relations
monks
clergy
Church in the period of People’s Republic of Poland
law on religion
Catholic Church
Polska Rzeczpospolita Ludowa
PRL
handel w PRL
wolność sumienia i religii
relacje państwo-kościół
zakonnicy
duchowni
osoba duchowna
Kościół w PRL
Kościół Katolicki

Opis:

W artykule przedstawiony został casus jednego z zakonników Kościoła Katolickiego. Zdaniem autora przypadek ten dobrze ilustruje realia, w jakich przyszło żyć duchowieństwu w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Wojciech Kloc, ze Zgromadzenia Braci Albertynów, prowadził handel dewocjonaliami w celu zarobienia pieniędzy na remont dachu domu zakonnego. Z tego powodu został zatrzymany przez milicję przed jednym z kościołów w Kędzierzynie (powiat kozielski), gdzie odebrano mu dewocjonalia, którymi handlował oraz pieniądze, które przy nim znaleziono. Czyn, którego się dopuścił zakonnik, został zakwalifikowany jako przestępstwo w świetle ustawy z 1958 r. o zezwoleniach na wykonywanie przemysłu, rzemiosła, handlu i niektórych usług przez jednostki gospodarki nieuspołecznionej. Sąd Powiatowy w Koźlu skazał brata Wojciecha Kloca na karę grzywny, nakazał pokrycie kosztów sądowych, a także orzekł przepadek dewocjonaliów na rzecz Skarbu Państwa. Artykuł oparty został na materiałach archiwalnych zgromadzonych w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej.
The article presents the case of one of the monks of the Catholic Church. In the author’s opinion, this case is a good illustration of the realities of the clergy in the period of People’s Republic of Poland. Wojciech Kloc from the Albertine Brothers traded devotional objects in order to earn funds for the renovation of the roof of the monastery. For this reason, he was detained by the militia in the vicinity of one of the churches in Kędzierzyn (the Koźle district). The militia took away both the devotional items he was trading and the money found on him. The monk’s deed was recognised as a crime under the Act of 1958 on the permissions for non-public economic units to be engaged in industry, craft, trade and some services. The District Court in Koźle sentenced Brother Wojciech Kloc to a fine, ordered him to pay the court costs and ordered forfeiture of the devotional items to  the State Treasury. The present article is based on the archival documents from the Archives of the Institute of National Remembrance.

Źródło:

Studia z Prawa Wyznaniowego; 2019, 22; 191-200
2081-8882
2544-3003

Pojawia się w:

Studia z Prawa Wyznaniowego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Tema con variazioni Romualda Twardowskiego. Przyczynek do dziejów muzyki organowej w PRL
Tema con variazioni by Romuald Twardowski — a contribution to the history of organ music in the Polish People’s Republic

Autorzy:

Babnis, Maciej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/521887.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Akademia Muzyczna im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku

Tematy:

Romuald Twardowski
Polish music
organ music in the 20th century
organ music in the People Republic of Poland (PRL)
organ variation

Opis:

This paper discusses Tema con variazioni by Romuald Twardowski, composed in 1981, which deserves special attention as an example of breaking with the main stream of organ music of the era. Polish organ music history has largely remained unexamined, mainly due to the shortage of sources — handwritten pieces have either been destroyed or hard to find, whereas the number of printed works is quite small. More organ pieces appeared at the end of the 19th century, thanks to Stefan and Mieczysław Surzyński. The interwar period did not bring significant interest in or-gan music — the major composers were Feliks Nowowiejski and Aleksander Karczyński living in America; the only younger composer of achievement was Kazimierz Jurdziński. A quite large number of important organ works appeared during the Nazi occupation. The paper is divided into two parts. In the first part the author discusses the condition and typical features of organ music in the years of the Polish People’s Republic, i.e. after the 2nd World War, when professional organ music was separated from its natural background, i.e. performance in the church. As a symptomatic example Zbiór preludiów na organy bez pedału by Feliks Rączkowski is indicated — one of the only two books published then containing church cere-mony organ music. The article also provides information on R. Twardowski — a leading Polish composer of the 2nd half of the 20th century, born in 1930 in Wilno, with critical attitude towards the avant-garde trends. The main part of the paper deals with Tema con variazioni. After the presentation of its sec-tions, devices used by the composer are discussed. Special attention is paid to the harmony deriving from the late-Romantic tradition. Finally, the author tries the “economical” approach to the organ concert repertoire and under-lines the advantages of the piece which, although short and simple, deserves attention.

Źródło:

Aspekty Muzyki; 2017, 7; 293-319
2082-6044

Pojawia się w:

Aspekty Muzyki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

Rodzina w świetle wybranych aktów prawnych z okresu Polski Ludowej
The family in the light of selected legal acts from the period of the People’s Republic of Poland

Autorzy:

Dajnowicz-Piesiecka, Diana

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1835539.pdf

Data publikacji:

2021-09-20

Wydawca:

Wydawnictwo HUMANICA

Tematy:

rodzina
ochrona rodziny
Polska Ludowa
Konstytucja PRL
prawo rodzinne
prawo karne
family
family protection
People’s Poland
Constitution of the People’s Republic of Poland
family law
criminal law

Opis:

Rodzina była istotną składową społeczeństwa w okresie Polski Ludowej, ponieważ miała swój udział w zaspokajaniu ideologiczno-politycznych potrzeb państwa poprzez dostarczanie nowych budowniczych socjalizmu. Mając na uwadze znaczenie rodziny, zarówno to historyczne, jak i współczesne, w niniejszym artykule przedstawiono i omówiono wybrane akty prawne uchwalone w okresie Polski Ludowej, które obejmowały ochroną podstawową komórkę społeczną, jaką jest rodzina. Na podstawie omówienia postanowień Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 1952 r., kodeksu rodzinnego z 1950 r., kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z 1969 r., kodeksu karnego z 1969 r. oraz ustawy o funduszu alimentacyjnym z 1974 r. ukazano, w jakim zakresie rodzina pozostawała w latach 1944–1989 w zainteresowaniu ustawodawcy.
The family was an important component of society in the period of the People’s Republic of Poland because it had its share in meeting the ideological and political needs of the state by providing new builders of socialism. Bearing in mind the importance of the family, both historical and contemporary, this article presents and discusses selected legal acts enacted in the period of the People’s Republic of Poland, which protected the basic social cell, the family. Based on the discussion of the provisions of the Constitution of the People’s Republic of Poland of 1952, the Family Code of 1950, the Family and Guardianship Code of 1969, the Penal Code of 1969 and the Alimony Fund Act of 1974, it is shown to what extent the family remained in the interest of the legislature in the years 1944–1989.

Źródło:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych; 2021, 2(11); 215-218
2451-3539
2543-7011

Pojawia się w:

Czasopismo Naukowe Instytutu Studiów Kobiecych

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Transformacja ustrojowa w sądach powszechnych – postulaty i ich realizacja
Systemic transformation in the common courts: postulations and their implementation

Autorzy:

Joński, Kamil
Rogowski, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/40406041.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów

Tematy:

transformacja ustrojowa
wymiar sprawiedliwości PRL
sądownictwo
sędziowie
dekomunizacja sądownictwa
systemic transformation
judiciary of the People’s Republic of Poland
judiciary
judges
decommunization of the judiciary

Opis:

W artykule zaprezentowano zasadnicze postulaty zgłaszane przez kręgi „solidarnościowe” wobec sądownictwa powszechnego. Autorzy argumentują, że kluczowe znaczenie miały w tym zakresie: (i) kompleksowa reforma organizacji sądów, której fundamentem była koncepcja samorządowa, oraz (ii) usunięcie z szeregów sędziów osób, szczególnie gorliwie zaangażowanych w podtrzymywanie państwa bezprawia. Następnie przeanalizowano strategie zastosowane po 1989 r. w celu realizacji powyższych postulatów. Ostatecznie uzasadnioną wydaje się konstatacja, że nie udało się zrealizować żadnego z nich, przy czym reforma samorządowa – wprowadzona w 1989 r. przez ugrupowania wywodzące się z „Solidarności” – została w kolejnej dekadzie odwrócona przez siły polityczne, które ją wprowadziły. Autorzy argumentują, że przyczyną tej wolty była właśnie nieefektywność działań zmierzających do usunięcia osób, zaangażowanych w ancien regime. Niepowodzenia związane z „oczyszczeniem” środowiska sędziowskiego, oraz z wprowadzeniem modelu opartego na samorządzie sędziowskim, okazały się niejako stronami tej samej monety.
The article discusses the essential demands advanced by the circles associated with the Solidarity movement with respect to the common courts. The authors argue that the key issues in this regard included (i) comprehensive structural reform of the courts, founded on the concept of self-governance, and (ii) dismissal of those judicial officers who were particularly zealous in upholding the lawless state. Subsequently, the authors analyze the strategies employed after 1989 to implement the above postulations. Ultimately, it seems reasonable to conclude that none of them was accomplished, while the local government reform—instituted in 1989 by the groupings originating from Solidarity—would be reversed in the following decade by the very political forces which had introduced it. It is argued that the volte-face was motivated precisely by the ineffective efforts to remove those involved in the ancien regime. In a sense, the failure of the envisioned “cleansing” of the judicial milieu and the abortive introduction of a model based on judicial self-governance, proved sides of the same coin.

Źródło:

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2022, 5, 2 (10); 306-342
2657-7984
2657-800X

Pojawia się w:

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

„Proces siedemnastu” w Radomsku (7 maja 1946 roku) – najtragiczniejszy epizod działalności sądów doraźnych Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego
The “Trial of the Seventeen” in Radomsko (7 May 1946) – the most tragic episode of the activities of the summary courts of the Internal Security Corps

Autorzy:

Wąs, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/34111929.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

judiciary of the People’s Republic of Poland
summary trials
Underground Polish Army
Stalinism
the “trial of the seventeen”
sądownictwo PRL
procesy doraźne
Konspiracyjne Wojsko Polskie
stalinizm
„proces siedemnastu”

Opis:

Tematem artykułu jest proces siedemnastu żołnierzy Konspiracyjnego Wojska Polskiego, schwytanych przez komunistów po spektakularnej akcji uwolnienia więźniów z aresztu miejskiego w Radomsku, przeprowadzonej przez KWP w nocy z 19 na 20 kwietnia 1946 r. Rozprawa, która odbyła się 7 maja 1946 r. w sali kina „Wolność” w Radomsku, była jednym z przeszło trzystu procesów, które w trakcie pięciomiesięcznej działalności przeprowadziły sądy doraźne KBW, występujące pod szyldem sądów okręgowych. W jej wyniku, niejako w akcie zemsty, na śmierć skazano dwunastu podsądnych, karę więzienia wymierzono jedynie pięciu oskarżonym. Duże emocje wzbudza sposób wykonania wyroku, który nie był egzekucją, lecz brutalnym mordem.
The subject of this article is the trial of seventeen soldiers of the Underground Polish Army (KWP) captured by the communists after a spectacular operation to free prisoners from the Radomsko municipal jail, carried out by the KWP on the night of 19–20 April 1946. The trial, which took place on 7 May 1946 in the hall of the “Wolność” cinema in Radomsko, was one of more than three hundred trials conducted by the summary courts of the Internal Security Corps (KBW), acting under the banner of district courts, during their five-month activity. As a result, twelve defendants were sentenced to death, as if in an act of revenge, while only five defendants received prison sentences. Great emotion is aroused by the way the sentence was carried out, as it was not an execution but a brutal murder.

Źródło:

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 452-477
1733-6996

Pojawia się w:

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Ostatnia próba modernizacji PRL. Rząd Mieczysława F. Rakowskiego (1988-1989)
The last attemp at modernization of Peoples Republic of Poland. Government of Mieczyslaw F. Rakowski (1988-1989)

Autorzy:

Przeperski, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/478380.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

rząd PRL Mieczysław F. Rakowski gospodarka modernizacja transformacja nomenklatura
The Government of People's Republic of Poland Mieczyslaw F. Rakowski economy modernization transformation nomenclature

Opis:

27 września 1988 r. Mieczysław F. Rakowski został premierem rządu PRL. Sprawując rządy do lipca 1989 r. podjął on ostatnią próbę modernizacji systemu komunistycznego w Polsce. Wokół tego gabinetu narosło szereg mitów. Jest on niekiedy przedstawiany jako nowa jakość w sprawowaniu władzy w Polsce i próba stworzenia realnej alternatywy politycznej dla Okrągłego Stołu. Szczegółowa analiza jego tworzenia oraz powstawania koncepcji modernizacyjnych podważa jednak takie interpretacje. Rakowski zapisał się w historii przede wszystkim jako z jednej strony zręczny propagandysta, a z drugiej – promotor prywatnej przedsiębiorczości. Zaproponował nowy sposób sprawowania władzy. Nowy, bo impetyczny i propagandowo świeży, ale merytorycznie wcale nie lepszy niż rządy poprzedników. Gabinet Rakowskiego okazał się bowiem zespołem nieudanym, wewnętrznie niespójnym, a przede wszystkim – nieskutecznym. Nie udało mu się bowiem osiągnąć żadnego z założonych celów. Modernizacja systemu będąca jego podstawowym zadaniem zakończyła się katastrofą i przyczyniła się do upadku komunizmu w Polsce.

Źródło:

Pamięć i Sprawiedliwość; 2016, 27; 197-230
1427-7476

Pojawia się w:

Pamięć i Sprawiedliwość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

„Jest nas już trzysta tysięcy”. Autotematyczne spojrzenie na słuchaczy i wykonawców w polskich piosenkach bigbeatowych z lat 60. i początku lat 70. XX wieku
“There are already three hundred thousand of us:” A self-referential look at fans and performers in Polish big-beat songs from the 1960s and early 1970s

Autorzy:

Mamczur, Patryk

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2143256.pdf

Data publikacji:

2022-08-11

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

popular music
rock
big beat
Polish music
history of the People’s Republic of Poland
muzyka popularna
muzyka młodzieżowa
muzyka polska
historia PRL

Opis:

Autor skupia się na polskiej muzyce bigbeatowej z lat 60. i początku lat 70. XX wieku. Analizując teksty wybranych utworów z tego okresu, wskazuje na występujący w nich autotematyzm – prezentuje różne sposoby, na jakie wykonawcy bigbeatowi wypowiadali się w piosenkach o swoich słuchaczach, o samych sobie i o muzyce młodzieżowej jako zjawisku. Wykorzystuje przy tym zarówno utwory popularnych zespołów, jak i mniej znanych, lokalnych grup. Rozważania umieszczone są w szerszym kontekście społecznym i politycznym, a źródła muzyczne uzupełniono cytatami z ówczesnej prasy, wypowiedziami polityków oraz organizatorów życia kulturalnego. Autor wykazuje, że autotematyzm obecny w tekstach piosenek bigbeatowych świadczy o sporej samoświadomości polskich artystów w omawianym okresie.
The author focuses on Polish big-beat music from the 1960s and early 1970s. He analyzes the lyrics of selected songs from that period, pointing to their self-referential nature and explaining how big beat performers described their fans, themselves, and teenage music in their songs. Songs by both popular and less known local bands are analyzed. The analysis functions in a broader social and political context, and the study of lyrics is further supplemented with quotations from the contemporary press and statements by politicians, journalists, and managers. The author shows that the self-referentiality present in the lyrics of big-beat songs proves that Polish artists in the 1960s and early 1970s were aware of their lyrical and musical strategies.

Źródło:

Forum Poetyki; 2022, 27; 8-27
2451-1404

Pojawia się w:

Forum Poetyki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Współpraca resortów spraw wewnętrznych Polski i Węgier w epoce Edwarda Gierka (1970–1980) – wybrane aspekty w świetle dokumentów z Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej
Cooperation between the Interior Ministries of Poland and Hungary in the Edward Gierek era (1970–1980) – selected aspects in light of documents from the Archives of the Institute of National Remembrance

Autorzy:

Sylburska, Aleksandra

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/33955941.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

Polish-Hungarian relations
history of the Polish People’s Republic,
history of the Hungarian People’s Republic
Security Services (Poland)
civilian counterintelligence
surveillance
stosunki polsko-węgierskie
historia PRL
historia WRL
służby bezpieczeństwa
kontrwywiad cywilny
inwigilacja

Opis:

Artykuł jest poświęcony wybranym aspektom współpracy MSW PRL oraz MSW WRL w latach 1970–1980. Dekada ta stanowiła szczególny okres w historii obu krajów, którego cechą charakterystyczną było przede wszystkim otwarcie się na Zachód. Z jednej strony zapewniało to dostęp do zagranicznych kredytów i technologii, tak bardzo potrzebnych gospodarkom polskiej i węgierskiej, z drugiej zaś stwarzało ryzyko przenikania szpiegów z wrogiego obozu, a wraz z nimi – „kontrrewolucyjnych” poglądów. Sytuację opresyjnych reżimów komunistycznych utrudniało podpisanie w 1975 r. w Helsinkach Aktu końcowego Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, który nakładał na sygnatariuszy pewne zobowiązania i dawał pretekst do ingerowania Zachodu w sytuację wewnętrzną krajów „demokracji ludowej”. Większa swoboda przekraczania granic i inne zmiany zachodzące w latach siedemdziesiątych stawiały przed służbami bezpieczeństwa oraz kontrwywiadem cywilnym zupełnie nowe wyzwania. Konsekwencją względnej liberalizacji życia w Polsce i na Węgrzech była wzmożona inwigilacja ich obywateli.
The article is devoted to selected aspects of cooperation between the Ministry of the Interior of the Polish People’s Republic and the Interior Ministry of the Hungarian People’s Republic in the years 1970–1980. This decade was a special period in the history of both countries, characterised above all by their opening to the West. On the one hand, this provided access to foreign loans and technology, sorely needed by the Polish and Hungarian economies, while on the other hand, it posed the risk of infiltration by spies from the enemy camp and, with them, of “counter-revolutionary” views. The situation of the oppressive communist regimes was made more difficult by the signing of the Final Act of the Conference on Security and Cooperation in Europe in Helsinki in 1975, which imposed certain obligations on the signatories and gave a pretext for Western interference in the internal situation of the “people’s democracy” countries. Greater freedom to cross borders and other changes in the 1970s posed entirely new challenges for the security services and civilian counterintelligence. A consequence of the relative liberalisation of life in Poland and Hungary was the increased surveillance of their citizens.

Źródło:

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2023, 21; 39-68
1733-6996

Pojawia się w:

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Poezja agitacyjna w kampanii wyborczej do Sejmu PRL pierwszej kadencji z 26 października 1952 r. Tematyka – Obrazowanie – Polityka

Autorzy:

Zaćmiński, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/608969.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Polska Ludowa
wybory do Sejmu PRL I kadencji
parlamentaryzm Polski Ludowej
agitacja wyborcza
poezja socrealistyczna
propaganda stalinowska
Polish People’s Republic
elections to the Sejm of the People’s Poland of the first term

Opis:

Pierwsze wybory do Sejmu PRL odbyły się 26 X 1952 r. i stanowią wzorcowy przykład klasycznej elekcji parlamentarnej w systemie totalitarnym. W kampanii wyborczej jedną z form agitacji była socrealistyczna poezja okolicznościowa. Celem artykułu jest udzielenie odpowiedzi na dwa pytania: jakie tematy, tj. „materiał poetycki”, zawierały wiersze agitacyjne oraz jak wyglądał ich aspekt propagandowy w kontekście strategii perswazyjnej stosowanej w kampanii wyborczej; czy w agitacji poezją istniała jakaś polityka i jakie prawidłowości determinowały upowszechnianie utworów poetyckich. The first election to the Sejm of the Polish People’s Republic took place on 26 October 1952, and it was a model example of parliamentary election in a totalitarian system. One of the agitation forms during the electoral campaign was occasional socialist realism poetry. The purpose of the present article is a response to two questions: what topics, i.e. “poetic material” was brought up in agitation poems, and what was their propagandistic aspect in the context of persuasive strategy used in the electoral campaign; whether the agitation through poetry was guided by any policy and what where underlying peculiarities that determined the propagation of such poems.

Źródło:

Dzieje Najnowsze; 2018, 50, 2
0419-8824

Pojawia się w:

Dzieje Najnowsze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Ewolucja ustroju samorządu terytorialnego w konstytucjach Polski XX w.
Evolution of the Local Government System in Polish Constitutions of the 20th Century

Autorzy:

Lis, Artur

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/3200872.pdf

Data publikacji:

2022-07-06

Wydawca:

Wyższa Szkoła Humanitas

Tematy:

konstytucja marcowa 1921
konstytucja kwietniowa 1935
Konstytucja PRL 1952
Konstytucja RP z 1997 roku
samorząd terytorialny
March Constitution 1921
April Constitution 1935
Constitution of the People’s
Republic of Poland 1952
Constitution of the Republic of Poland of 1997
local government

Opis:

Artykuł recenzyjny został poświęcony publikacji Marka Klimka pt. „Samorząd terytorialny w konstytucjach Polski XX wieku. Wybrane aspekty politologiczno-ustrojowe”. Mimo przyjętej w tytule monografii cezury czasowej XX wieku, czytelnik znajdzie lapidarne ujęcie uregulowań konstytucyjnych z XVIII (prawo o miastach jako integralna część Konstytucji 3 maja 1791 roku) i XIX wieku (konstytucja Księstwa Warszawskiego, konstytucje Królestwa Polskiego czy konstytucje Rzeczypospolitej Krakowskiej). Publikacja M. Klimka dotyczy regulacji odnoszących się do samorządu terytorialnego z perspektywy politologiczno-ustrojowej. W pierwszej części Autor scharakteryzował pojęcie i istotę samorządu terytorialnego, rolę konstytucji w regulacji prawa samorządowego oraz regulacje konstytucyjne dotyczące samorządu terytorialnego przed XX wiekiem na ziemiach polskich. Następnie omówiono konstytucję z 17 marca 1921 roku, przeobrażenia ustrojowe samorządu po przewrocie majowym i nowelizacji konstytucji, a także konstytucję z 1935 roku. Dalej znajduje się analiza administracji terenowej w latach 1944-1950 oraz omówienie Konstytucji PRL z 1952 roku i jej nowelizacji. W ostatniej część monografii scharakteryzowano „małą konstytucję” z 1992 roku oraz konstytucję z 2 kwietnia 1997 roku. Ewolucję rozwiązań konstytucyjnych ukazano na tle ogólnych przeobrażeń politycznych i ustrojowych. W szczególności podjęto próbę określenia, jakie miejsce zajmował samorząd terytorialny w uregulowaniach konstytucji XX wieku w Polsce; w jaki sposób określano w nich miejsce samorządu w całym systemie administracji publicznej w państwie; jak odnoszono się do jego podmiotowości prawnej; jak określano jego strukturę oraz zadania; jak regulowano jego relacje z organami administracji rządowej; jaki wpływ miały obce rozwiązania ustrojowe na konstytucyjne regulacje samorządowe w Polsce; jakie miejsce dla samorządu przewidywano w ustroju państwa podczas poszczególnych etapów jego ewolucji w XX wieku.
The review article was devoted to the publication of Marek Klimek entitled “Local government in the constitutions of Poland of the 20th century. Selected political and political aspects ”. Despite the time limit of the 20th century adopted in the title of the monograph, the reader will find a concise approach to the constitutional regulations of the 18th (the law on cities as an integral part of the Constitution of May 3, 1791) and the 19th century (the constitution of the Duchy of Warsaw, constitutions of the Kingdom of Poland or the constitutions of the Republic of Krakow). The publication of M. Klimek, concerns regulations relating to local self-government from the political and political perspective. In the first part, the author characterized the concept and essence of local government, the role of the constitution in the regulation of local government law, and constitutional regulations concerning local government before the 20th century in Poland. Then the constitution of March 17, 1921, the systemic transformations of the local government after the May coup and the amendment to the constitution, as well as the 1935 constitution were discussed. Going further, there is an analysis of the local administration in the years 1944-1950 and an overview of the constitution of the Polish People’s Republic of 1952 and its amendments. The last part of the monograph describes the “little constitution” of 1992 and the constitution of April 2, 1997. The evolution of constitutional solutions has been shown against the background of general political and system transformations. In particular, an attempt was made to define the place of local self-government in the regulations of the 20th century constitution in Poland; how they defined the place of self-government in the entire system of public administration in the state; how was his legal subjectivity referred to; how its structure and tasks were determined; how his relations with government administration bodies were regulated; what impact did foreign system solutions have on the constitutional local government regulations in Poland; what place for self-government was envisaged in the state system during the various stages of its evolution in the 20th century.

Źródło:

Roczniki Administracji i Prawa; 2022, 1(XXII); 75-85
1644-9126

Pojawia się w:

Roczniki Administracji i Prawa

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Jan Walc – Od kultury oficjalnej do kultury niezależnej

Autorzy:

Jan, Olaszek,

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/902337.pdf

Data publikacji:

2019-11-13

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego

Tematy:

Jan Walc
independent culture
samizdat
democratic opposition in the People’s Republic of Poland
kultura niezależna
drugi obieg wydawniczy
opozycja demokratyczna w PRL

Opis:

Jan Walc was a character with rich achievements, and at the same time colorful and interesting. He was a critic who writes about Tadeusz Konwicki and Adam Mickiewicz, secretary of Jaroslaw Iwaszkiewicz ordering his archives and at the same time one of the most severe critics of his attitude, teacher, a co-worker of weeklies “Polityka” and “Kultura”, and finally – a longtime activist of the democratic opposition and a leading publicist and printer of the second circulation in the PRL. The above calculation itself shows the originality of this character, today almost completely forgotten. In his texts he critisised party activists, militiamen, prosecutors, luminaries of Polish literature, democratic opposition leaders, former and current colleagues, and even his daughter’s teachers. In the talk I will want to show the Jan Walc’s way to participate in independent publishing movement and his role in this phenomenon.

Źródło:

Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej; 2019, 12; 156-169
1898-4215

Pojawia się w:

Studia Interkulturowe Europy Środkowo-Wschodniej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Płomyczek’s handbook on good manners as a manifestation of upbringing strategies under socialism
„Płomyczkowy” podręcznik dobrych manier jako przejaw strategii wychowawczych w socjalizmie

Autorzy:

Grzegorzewska, Anita

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1042203.pdf

Data publikacji:

2020-09-30

Wydawca:

Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Tematy:

dobre maniery
wychowanie
prasa dla dzieci
PRL
polityczna historia Polski
good manners
upbringing
children’s press
the People’s Republic of Poland
Poland’s political history

Opis:

The article raises the topic of good manners and upbringing in the People’s Republic of Poland using the example of children’s and young adult press from the period. The author analysed 24 issues of Płomyczek from 1968 considering literature in education, upbringing strategies, and etiquette. Leaving aside the issues of propaganda and ideology, she enriched the analysis by considering the political history of Poland during the period of the “minor stabilisation”.
Artykuł podejmuje tematykę dobrych manier i wychowania w okresie PRL na przykładzie ówczesnej prasy dziecięcej i młodzieżowej. Autorka przeanalizowała 24 numery pisma Płomyczek z 1968 r. przy użyciu literatury z zakresu dydaktyki, strategii wychowawczych, a także etykiety i savoir-vivre. Abstrahując od zagadnień propagandy i ideologii, wzbogaciła swą analizę o historię polityczną Polski z okresu „małej stabilizacji”.

Źródło:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica; 2020, 58, 3; 335-357
1505-9057
2353-1908

Pojawia się w:

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Moja ojczyzna murem podzielona...
My homeland is divided by the wall...

Autorzy:

Krupa, Arkadiusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1032625.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów

Tematy:

felieton
Kult (zespół muzyczny)
wspomnienia z PRL
współczesność
podziały społeczne
column
Kult (band)
memories from the People's Republic of Poland
current times
social divisions

Opis:

Na pokładzie „Głosu Prawa” sędzia Arkadiusz Krupa pojawił się wraz z zeszytem numer 5 – swoimi ilustracjami sygnowanymi „Ślepym Okiem Temidy”, którymi odtąd okrasza i komentuje treści tekstowe. Tym razem witamy Pana Sędziego jako felietonistę. Pierwszy felieton jest komentarzem do rzeczywistości, ale zakorzenionym we wspomnieniach z dzieciństwa.
Judge Arkadiusz Krupa appeared on the pages of The Voice of Law in the fifth volume – with his illustrations “The Blind Eye of Themis” which he now entices and interprets. This time we welcome the judge as a columnist. The first column is a commentary on current events, but it is also rooted in childhood memories of the author.

Źródło:

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2020, 3, 2 (6); 559-562
2657-7984
2657-800X

Pojawia się w:

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Tranzyt czechosłowacki w portach ujścia Odry po II wojnie światowej
The Checkoslovakian Transit Through the Ports of the Order Estuary After World War 2

Autorzy:

Techman, Ryszard

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1602026.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

contacts between Poland and Czechoslovakia
the transit of Czechoslovakian goods through the port of Szczecin
the period of the Polish People’s Republic (1945–1989)
kontakty polsko-czechosłowackie
tranzyt towarów czechosłowackich przez port szczeciński
okres PRL

Opis:

Dla Czechosłowacji, państwa pozbawionego dostępu do morza, naturalną drogą wyjścia na Bałtyk była Odra i Szczecin. W okresie międzywojennym XX w. kraj nad Wełtawą, mimo otrzymania w traktacie wersalskim prawa do własnej strefy wolnocłowej w porcie szczecińskim oraz pozyskania na jego podstawie taboru rzecznego, nie wykorzystał w pełni szlaku odrzańskiego. Splot różnorakich czynników spowodował, że Praga skierowała ekspansję handlową i tranzytową na porty Morza Północnego i Morza Śródziemnomorskiego, a zwłaszcza na Hamburg. II wojna światowa przyniosła zmiany w politycznej i gospodarczej sytuacji Polski i Czechosłowacji. W wyniku przesunięć terytorialnych część dotychczasowych ziem niemieckich i Odra na zdecydowanej większości biegu znalazły się w granicach państwa polskiego. Zażegnanie konfliktu granicznego i względna normalizacja stosunków między obu państwami skutkowały podpisaniem układu o przyjaźni i wzajemnej pomocy z 10 marca 1947 r. oraz późniejszej (4 lipca tego roku) konwencji o zapewnieniu współpracy gospodarczej. Ważną jej część stanowił układ komunikacyjny, który zapewniał Czechosłowacji wolny obszar celny w porcie szczecińskim oraz uprzywilejowaną pozycję w żegludze odrzańskiej. Umożliwiał także korzystanie z polskich portów morskich przez czechosłowacką flotę handlową na takich samych warunkach, jakim podlegały polskie jednostki pływające. Następstwem układu komunikacyjnego była umowa między Czechosłowacją a Polską o dzierżawie terenów w porcie szczecińskim, zawarta 15 lipca 1949 r. Na jej mocy państwo znad Wełtawy otrzymało do własnej eksploatacji nabrzeże z przyległym terenem (300 m dł. i 100 m szer.). Dla wykorzystania odrzańskiego szlaku transportowego została powołana (12 maja 1948 r.) „Czechosłowacka Żegluga na Odrze”, z siedzibą we Wrocławiu i oddziałem w Szczecinie. Natomiast spedycję tranzytu czechosłowackiego przechodzącego przez porty polskie zmonopolizowała w końcu lat 40. XX w. spółka z o.o. „Spedrapid” w Gdyni (z oddziałami w Gdańsku i Szczecinie), której kapitał oraz władze stanowiły firmy polskie i czechosłowackie. Po kilku zaledwie latach eksploatacji własnego rejonu przeładunkowego w porcie szczecińskim oraz przedsiębiorstwa armatorskiego na Odrze, które okazały się wyjątkowo nierentowne, Praga zrezygnowała ze względów ekonomicznych z ich utrzymywania. Nowy układ komunikacyjny między Polską a Czechosłowacją, zawarty 13 stycznia 1956 r., kładł kres istnieniu obcego obszaru portowego w Szczecinie oraz odrzańskiej spółki żeglugowej. Co istotne, zniesienie obu agend nie tylko nie doprowadziło do spadku obrotów tranzytowych idących przez Szczecin, ale przeciwnie – przyniosło ich wzrost. Szczecin odgrywał w następnych dekadach ważną rolę dla czechosłowackiego handlu zagranicznego. Nadodrzańskie miasto stało się wkrótce największym portem tranzytowym południowego sąsiada Polski, odbierając w 1958 r. palmę pierwszeństwa Hamburgowi. Szczeciński armator – Polska Żegluga Morska – znajdował się w czołówce przewoźników w eksporcie-imporcie ładunków czechosłowackich. Kraj znad Wełtawy korzystał także z produkcji szczecińskiego przemysłu okrętowego, skąd pochodziła część statków jego narodowego armatora. Wskazać również należy udział szkolnictwa morskiego Szczecina w przygotowaniu kadr oficerskich wspomnianego przedsiębiorstwa państwowego „Czechosłowacka Żegluga Morska”. Próby silniejszego związania organizacyjno-kapitałowego południowego sąsiada Polski z gospodarką morską Szczecina, podejmowane w latach 60., 70. i 80., nie przyniosły jednak pozytywnego rezultatu.
For the Republic of Chechoslovakia, a state without access to the sea, a natural way to get to the Baltic Sea was the Oder and Szczecin (Stettin). Between the two World Wars in the 20th century the country on the Wlatava (German: Moldau), in spite of receiving its own duty-free zone in the Szczecin port and in spite of its own river barges according to the treaty of Versailles, did not take the full advantage of the Oder route. A series of events caused that Prague directed its trade and transit expansion towards the ports of the North Sea, especially Hamburg, and the Mediterranean Sea. The second world war brought about some political and economic changes in the situation of Poland and Checkoslovakia. As a result of the territorial changes a part of the German territories, including most of the course of the Oder, became Polish. Any potential border conflict between the two countries was prevented by signing the treaty of friendship and mutual assistance on March 10th, 1947, and on July 4th of the same year – a convention of economic cooperation. An important part of the latter was the chapter concerning the transit arrangements, thanks to which Czechoslovakia was conceded a duty-free zone in the Szczecin port and a privileged position in the navigation on the Oder; the convention entitled the Czechoslovakian merchant shipping to use the Polish seaports on the same conditions the Polish ships had. A consequence of the transit arrangements was an agreement between Czechoslovakia and Poland concerning the lease of a part of the Szczecin port concluded on July 15th, 1949. By virtue of that agreement Czechoslovakia received a wharf 300 metres long and 100 metres wide for its own use. May 12th, 1948 saw the creation of the Czechoslovakian Oder Navigation (Company) to run the navigation on the Oder River by the Czechoslovakian barges; its headquarters were in Wrocław with a branch in Szczecin. On the other hand, at the end of the 1940s the Czechoslovakian freight forwarding passing through the Polish ports was monopolised by the PLC ‘Spedrapid’ in Gdynia (with branches in Gdańsk and Szczecin); its capital and management were partly Polish and partly Czechoslovakian. After a few years of using its own wharf in the Szczecin port and operating the shipping company on the Oder (both of which turned out to be extremely unprofitable) Czechoslovakia gave them up. A new agreement between Poland and Czechoslovakia was concluded on January 13th, 1956; it put an end to the foreign area in the port of Szczecin and to the shipping company on the Oder. Surprisingly, the liquidation of the two agencies did not result in a decrease of transit turnover but just the reverse: caused its increase. In the subsequent decades Szczecin played an important role in the Czechoslovakian foreign trade. In 1958 Szczecin became the biggest transit port for our southern neighbour overtaking Hamburg. The Szczecin shipowner – the Polish Steamship Company – was one of the leading carriers in the Czechoslovakian exports and imports. Czechoslovakia purchased products of the Polish shipyards, whence a part of its ships came. A significant part of the officers of the Czechoslovakian Shipping Company (Československá námořní plavba) had been prepared by the Maritime Academy in Szczecin. Yet, the attempts to cooperate more closely undertaken in the 1960s, 1970s and 1980s failed.

Źródło:

Studia Maritima; 2015, 28; 229-274
0137-3587
2353-303X

Pojawia się w:

Studia Maritima

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Organy bezpieczeństwa wobec Niższego Seminarium Duchownego w Bińczu na podstawie archiwaliów Instytutu Pamięci Narodowej
The activity of Security Service of the Ministry of Internal Affairs Towards the Minor Seminary in Bincze Based on the Records of the Institute of National Remembrance

Autorzy:

Konkol, Konrad

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/494691.pdf

Data publikacji:

2015-10-01

Wydawca:

Towarzystwo Naukowe Franciszka Salezego

Tematy:

niższe seminarium duchowne, organy bezpieczeństwa, Kościół Rzymskokatolicki, Bińcze, PRL, Instytut Pamięci Narodowej
Minor Seminary, Security Service of the Ministry of Internal Affairs, Roman Catholic Church, Bincze, the People Republic of Poland, the Institute of National Remembrance

Opis:

Minor seminary in Bincze was established in February 1958. It was destined for adult students without high-school certificate but willing to continue their education on theological studies. For three years of its activity Minor Seminary in Bincze was subjected to surveillance of the communist Security Service, which was closely cooperating with civil servants. Enlisted, secret collaborators handed over information about everyday functioning of the seminary and private lives of its lecturers, alumni and people connected with it. Those actions emerged as a result of the communist policy of secularization intended to fight with catholic religion throughout the country. Minor seminary in Bincze is perceived as a victim of this communist policy, as it was illegally closed on 7th August, 1961.

Źródło:

Seminare. Poszukiwania naukowe; 2015, 36, 4; 169-181
1232-8766

Pojawia się w:

Seminare. Poszukiwania naukowe

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Polityczne i gospodarcze aspekty relacji polsko-szwedzkich w latach 1945-1989
Political and Economic Aspects of the Relations Between Poland and Sweden in 1945-1989

Autorzy:

Kłonczyński, Arnold

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1601899.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

political and economic relations between Poland and Sweden
stages of development of the mutual relations
the period of the Polish People’s Republic (1945–1989)
szwedzko-polskie kontakty gospodarczo-polityczne
etapy rozwoju wzajemnych stosunków
czasy PRL

Opis:

Uznanie Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej oraz podpisanie umowy gospodarczej pomiędzy Szwecją i Polską w lipcu 1945 r. otworzyło nowy rozdział w historii stosunków pomiędzy tymi państwami. Celem artykułu jest zaprezentowanie zróżnicowanych form kontaktów dwustronnych w sferze gospodarczej i politycznej w latach 1945–1989 oraz próba odpowiedzi na pytanie, jakie czynniki wewnętrzne i międzynarodowe miały wpływ na kierunki rozwoju stosunków pomiędzy dwoma nadbałtyckimi sąsiadami. W tym długim okresie wyróżnić można kilka etapów współpracy, kiedy wyraźnie zmieniały się zarówno ekonomiczne, jak i polityczne uwarunkowania relacji dwustronnych. W pierwszym okresie (1945–1951) miał miejsce szybki wzrost wymiany handlowej przy równoczesnym pogarszaniu się stosunków politycznych, które w dużym stopniu wynikały z atmosfery napięcia zimnowojennego. W kolejnych etapach (1952–1960, 1961–1969, 1970–1979, 1980–1989) sytuacja ulegała znacznym zmianom, na co wpływ miało wiele czynników gospodarczych i politycznych, zarówno wewnętrznych, jak i międzynarodowych, które mimo woli i zaangażowania obu partnerów nie doprowadziły do wyjścia z impasu w ostatniej dekadzie. Mimo polskich planów dotyczących szybkiej modernizacji gospodarki, które wymagały pożyczek zagranicznych oraz możliwości sprowadzenia zarówno niezbędnych surowców (ruda żelaza), wysokiej klasy maszyn i urządzeń, a także niewielkiej odległości obu państw, gwarantującej stosunkowo niskie koszty transportu, spadało szwedzkie zaufanie do terminowości dostaw i jakości oferowanych towarów. Polityczny wstrząs związany ze stanem wojennym oraz wsparcie środowisk szwedzkich dla opozycji w Polsce nie ułatwiały odrodzenia dobrych kontaktów, które istniały w okresie powojennym oraz w latach 70. XX w. Podstawę źródłową rozważań stanowią polskie i szwedzkie materiały archiwalne, dane statystyczne oraz komentarze prasowe.
The recognition of the Provisional Government of National Unity (PGNU; Polish: TRJN) and signing of the economic agreement between Sweden and Poland in July 1945 opened a new chapter in the history of the relations between those two countries. This paper presents the diversified forms of bilateral contacts in the economic and political sphere during 44 years (1945–1989) and is an attempt to answer the question which international and internal factors influenced the directions of development of the relations between the two Baltic countries. In that long period of 44 years several stages of cooperation might be identified when those factors changed drastically. In the first stage (1945–1951) the commercial exchange was growing fast and at the same time the political relations were deteriorating, which – to a considerable degree – resulted from the atmosphere of the cold war tension. In the subsequent stages (1952–1960; 1961–1969; 1970–1979; 1980–1989) the situation kept changing, which was influenced by several economic and political factors, both international and internal in character. But in spite of the two countries’ will and involvement the deadlock in the last period was not broken. In spite of the Polish expectations based on the tiny distance between the two countries (which guaranteed low costs of transport), concerning a fast modernisation of its economy, which required foreign loans and exports of necessary raw materials such as iron ore, and high-class machines and equipment, the Swedish lost their confidence in the prompt completion of the contracts and in the quality of the delivered merchandise. The political shock resulting from the martial law and the support by the Swedes for the opposition in Poland did not make the existing contacts easier. The basic sources for the analysis have been the Polish and Swedish archival materials, statistical data and press commentaries.

Źródło:

Studia Maritima; 2015, 28; 125-155
0137-3587
2353-303X

Pojawia się w:

Studia Maritima

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Narodziny „Małej Moskwy”. O wysiedleniu ludności polskiej w Legnicy za rzekę Kaczawę w lipcu 1945 roku

Autorzy:

Żak, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/608638.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Legnica
Norther Group of Forces of the Soviet Army
Polish People’s Republic
Little Moscow
Red Army in Poland
Północna Grupa Wojsk Armii Radzieckiej
PRL
Mała Moskwa
Armia Radziecka w Polsce

Opis:

The article present the town of Legnica and little-known events that took place in July 1945, when the town became the seat of the Staff and a garrison of tens of thousands troops of the Norther Group of Forces of the Soviet Army. The events were preceded by the displacement of the Polish local population from the central part of the town to the other side of the Kaczawa (German: Katzbach) River, which was to facilitate the Soviet military command to “adapt” the town to the needs of the Red Army. A decision about the resettlement was taken unexpectedly, and its course was chaotic and harsh. It included both civilian inhabitants, and members of the town and province authorities.
Artykuł przedstawia Legnicę i dosyć słabo znane zdarzenia mające tam miejsce w lipcu 1945 r., kiedy miasto stało się siedzibą sztabu i kilkudziesięciotysięcznego garnizonu Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej. Wydarzenia te poprzedziło wysiedlenie ludności polskiej z centralnej części miasta za rzekę Kaczawę, co w domyśle miało ułatwić radzieckiemu dowództwu odpowiednie „przystosowanie” miasta do potrzeb armii „Wielkiego Brata”. Decyzja o wysiedleniu została podjęta nagle, a sam jego proces przebiegał w sposób bezpardonowy i chaotyczny. Dotyczyło ono zarówno ludności cywilnej, jak i władz administracyjnych miasta i województwa.

Źródło:

Dzieje Najnowsze; 2019, 51, 4
0419-8824

Pojawia się w:

Dzieje Najnowsze

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

Między Polską Piastów i Polską Jagiellonów a Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Refleksje „anarchologiczne” i ich miejsce w rozwoju myśli historycznej Pawła Jasienicy
Between the Piast Poland, Jagiellonian Poland, and The Commonwealth of Both Nations. ‘Anarchological’ reflections and their place in the development of Paweł Jasienica’s historical thought

Autorzy:

Mękarski, Artur

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2089403.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

Jasienica Pawel
Piast Poland
Jagiellonian Poland
anarchy
Polish-Lithuanian Commonwealth
historiography of the Polish People’s Republic
Marxism
Jasienica Paweł
Polska piastowska
Polska jagiellońska
anarchia
Rzeczpospolita polsko-litewska
historiografia PRL
marksizm

Opis:

In March 1962, Paweł Jasienica, known chiefly for his books on the history of Poland, published an article entitled ‘Polska anarchia’ (‘Polish anarchy’). The article, which appeared in the weekly Przegląd Kulturalny, sparked off a heated debate on the sources of the anarchy into which the Polish-Lithuanian Commonwealth began to descend in the latter half of the seventeenth century. Among those who contributed to the debate were some of the leading historians of the day. Encouraged by the response to his article, Jasienica decided to expand it into a full-length book (completed in the spring of 1963). The author first presents the views expounded in the article from Przegląd Kulturalny, and then he reconstructs the debate and examines how Jasienica referred to it in his work on the anarchy. Since Jasienica’s account of the anarchy covers the period with which he was also concerned in Rzeczpospolita Obojga Narodów (published in English as The Commonwealth of Both Nations) - the third part of his series on the history of Poland for which he is most acclaimed - the author also attempts to compare the interpretations advanced in one work with those advanced in the other. As regards the anarchy, Jasienica traced its origin back to the reign of the last two kings of the Jagiellonian dynasty . In compliance with their commitment to securing the support of the great magnates on whom they chose to base their power, Sigismund I the Old (1467-1548) and Sigismund II Augustus (1520-1572) refused to endorse political arrangements advocated by the representatives of the Lower House of Parliament. The failure to reform the country along the lines suggested by the latter group led, in the long term, to political chaos. Unlike Jasienica, according to whom the Commonwealth degenerated into anarchy because of the errors committed almost exclusively by the rulers, the academic historians, whose views were inspired by Marxism, linked the state’s political impotence with the policy pursued by the whole nobility as a class. However, as the author shows, in Rzeczpospolita Obojga Narodów Jasienica radically changed his views. In his later work, all responsibility for the future anarchy was shifted onto Sigismund III Vasa (1566-1632) and his Catholic fanaticism. In revising his interpretation of what is known as the nobles’ anarchy, Jasienica drew, at least to some extent, on works by Jarema Maciszewski and Władysław Czapliński, historians who also represented the official historiography of the Polish People’s Republic.

Źródło:

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki; 2022, 67, 1; 43--68
0023-589X
2657-4020

Pojawia się w:

Kwartalnik Historii Nauki i Techniki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Opozycja demokratyczna w Polsce (1976–1989) wobec historii i pamięci pogromu kieleckiego
The Democratic Opposition in Poland (1976–1989) towards the History and Memory of the Kielce Pogrom

Autorzy:

Grądzka-Rejak, Martyna
Olaszek, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28763567.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

Kielce pogrom
anti-Semitism
democratic opposition in the People’s Republic of Poland
Solidarność
samizdat
film
Marcel Łoziński
pogrom kielecki
antysemityzm
opozycja demokratyczna w PRL
drugi obieg wydawniczy

Opis:

Polska opozycja demokratyczna tworzyła polemiczną wobec oficjalnej wizję historii najnowszej (odkłamywanie białych plam jak zbrodnia katyńska, represje sowieckie wobec Polaków i historia Armii Krajowej). Podejmowano również temat relacji polsko-żydowskich, odnosząc się do negatywnych postaw Polaków wobec przedstawicieli tej mniejszości narodowej, w tym kwestii stosowania przemocy. W ten nurt wpisywały się opozycyjne inicjatywy związane z historią pogromu kieleckiego, który miał miejsce w lipcu 1946 r.
The Polish democratic opposition created a polemical to the official vision of modern history (unmasking white spots such as the Katyn massacre, Soviet repressions against Poles, and the history of the Home Army). The subject of Polish-Jewish relations was also addressed, referring to the negative attitudes of Poles towards members of this minority, including the use of violence. The opposition initiatives related to the history of the Kielce pogrom, which took place in July 1946, were part of this trend.

Źródło:

Kwartalnik Historyczny; 2023, 130, 1; 83-130
0023-5903

Pojawia się w:

Kwartalnik Historyczny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

„Łuk przy budynku KMPiK czeka na ornamentację”. Historia projektu i realizacji mozaiki Władysława Zycha Zamach na Café Club na budynku Klubu Międzynarodowej Prasy i Książki w Warszawie
“The Arch at the Press and Book Club Building is Waiting for Ornamentation”. The History of the Design and Execution of the Mosaic “The Bombing of Café Club” by Władysław Zych on the Building of the International Press and Book Club in Warsaw

Autorzy:

Wiszniewska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30145673.pdf

Data publikacji:

2024

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

Krzysztof Henisz
Władysław Zych
mozaika
sztuka i propaganda w PRL
zamach na Café Club
eksperyment łysogórski
mosaic
art and propaganda in the People's Republic of Poland
the bombing of Café Club
"Łysa Góra experiment"

Opis:

Artykuł dotyczy historii ceramicznej dekoracji na fasadzie łącznika między siedzibą Klubu Międzynarodowej Prasy i Książki w Warszawie (Nowy Świat 15/17) a budynkiem mieszkalno-usługowym (Aleje Jerozolimskie 28). Na elewacji gmachu oddanego do użytku w 1951 r. od początku przewidziano miejsce na monumentalną dekorację o charakterze propagandowym. Autorem jednej z propozycji był Krzysztof Henisz, który opracował abstrakcyjną kompozycję z wielkoformatowych płyt ceramicznych, mającą symbolizować sztandar narodowy, zniszczenia wojenne i odbudowę. Projekt ten nie został zrealizowany, prawdopodobnie z powodu jego abstrakcyjnego charakteru, nie do przyjęcia w sąsiedztwie gmachu Komitetu Centralnego PZPR. Ostatecznie zlecenie na projekt i realizację dekoracji otrzymał Władysław Zych. Temat kompozycji – zamach na Café Club – formalnie został wybrany przez inwestora – Społeczny Fundusz Odbudowy Stolicy, jednakże należy przypuszczać, że decyzja zapadła na wyższym szczeblu. Odsłonięcie mozaiki nastąpiło 21 lipca 1964 r. Dzieło wzbudziło zrozumiałe zainteresowanie, jednakże niewiele głosów dotyczyło artystycznych walorów kompozycji, skupiano się na temacie przedstawienia.
The article concerns the history of the design and execution of ceramic decoration on the façade of the elevated enclosed passageway connecting the headquarters of the International Press and Book Club in Warsaw (Nowy Świat 15/17) and the residential and commercial building (Aleje Jerozolimskie 28). The construction of the building (designed by Zygmunt Stępiński and Mieczysław Kuźma) was completed in 1951. Its façade was designed from the outset to accommodate a monumental decoration of a propagandistic nature. One of the proposals for this decoration was put forward by Krzysztof Henisz, who designed an abstract composition of large-format ceramic tiles intended to symbolise the national banner, the war damage and the post-war reconstruction. This project was not implemented, probably because of its abstract nature, unacceptable in the vicinity of the headquarters of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party. Eventually, the commission for the design and execution of the decoration went to Władysław Zych. The topic of the composition, the bombing of Café Club, was officially chosen by the investor, the Social Fund for the Reconstruction of the Capital, but it can be assumed that the decision was made at a higher level. The unveiling of the mosaic took place on 21 July 1964. The work aroused understandable interest, but few opinions concerned the artistic qualities of the composition; the focus of interest was its theme.

Źródło:

Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 1; 175-186
0006-3967
2719-4612

Pojawia się w:

Biuletyn Historii Sztuki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

„Hycle od sprawiedliwości socjalistycznej” – otwarte zebranie podstawowej organizacji partyjnej PZPR przy izbie adwokackiej w Warszawie 26 i 30 października 1956 r. Część II: dokumenty
Open session of the Basic Party Organization of the Polish United Workers’ Party at the Bar Association in Warsaw on October 26 and 30, 1956. Part II: Documents

Autorzy:

Zaborski, Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2223728.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów

Tematy:

Adwokatura Polska w PRL
Izba Adwokacka w Warszawie w PRL
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Podstawowa Organizacja Partyjna przy Izbie Adwokackiej w Warszawie
stalinizacja
destalinizacja
polski październik 1956
Polish Bar in the People’s Republic of Poland
Warsaw Bar Association in the People’s Republic of Poland
Polish United Workers’ Party
Basic Party Organization at the Bar Association in Warsaw
Stalinization
de-Stalinization
Polish October 1956

Opis:

Opracowanie składa się z dwóch części. Część pierwsza to analiza tytułowego zagadnienia (opublikowana w nr 7) zaś część drugą, zamieszczoną poniżej, stanowią opracowane źródła. Celem studium jest ukazanie przebiegu tzw. otwartego zebrania Podstawowej Organizacji Partyjnej [dalej: POP] Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej [dalej: PZPR], funkcjonującej przy Izbie Adwokackiej [dalej: IA] w Warszawie, które odbyło się w ostatnich dniach października 1956 r., w okresie tzw. odwilży politycznej. Owo „otwarte zebranie” miało oznaczać – wedle zamiaru jego organizatorów z PZPR – przeprowadzenie tzw. destalinizacji w adwokaturze izby warszawskiej. Przebieg tego zebrania przekonuje jednak, że prawdziwym zamiarem POP przy IA w Warszawie była nie destalinizacja, ale szybkie zamknięcie kwestii rozliczenia okresu lat 1945-1956.
The study consists of two parts. The first part (published in issue no. 7) is an analysis of the issue already mentioned in the title, while the second part contains redacted sources. The aim of the study is to present the so-called open meeting of the ‘Basic Party Organization’ of the Polish United Workers’ Party [PZPR], operating at the Bar Association in Warsaw, which took place in the last days of October 1956, during the so-called political thaw. This ‘open meeting’ was meant to be interpreted – according to the intention of its organizers from the PZPR – in the context of the so-called de-Stalinization at the Warsaw Bar. The course of this meeting, however, proves that the real intention of the Basic Party Organization within the Warsaw Bar was not to de-Stalinize, but to quickly close the question of accountability for the 1945-1956 period. The document presented in the second part of the study is the Protocol of the open session of the Basic Party Organization of the Polish United Workers’ Party, operating at the Bar Association in Warsaw, of October 26 and 30, 1956. It has not been published in whole or in part so far.

Źródło:

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2021, t. 4, 2 (8); 444-473
2657-7984
2657-800X

Pojawia się w:

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

Struktura terenowej administracji wyznaniowej PRL na przykładzie Wydziału do Spraw Wyznań w Zielonej Górze w latach 1950–1972
THE STRUCTURE OF THE LOCAL RELIGIOUS ADMINISTRATION OF THE PEOPLE’S REPUBLIC OF POLAND AS SEEN IN THE DEPARTMENT FOR RELIGIOUS AFFAIRS IN ZIELONA GÓRA IN 1950–1972

Autorzy:

Mazurkiewicz, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1591860.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

religious policy of the People’s Republic of Poland
Department of Religious Affairs in Zielona Góra
Church in relation to communism
polityka wyznaniowa PRL
Wydział ds. Wyznań w Zielonej Górze
Kościół wobec komunizmu

Opis:

Powojenna polityka wewnętrzna władz komunistycznych Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej zmierzała do zawładnięcia wszelkimi aspektami życia społecznego. W związku z tym nie mogła pomijać zainteresowania wspólnotowym wymiarem ludzkiej religijności, gdyż to w niej widziała zagrożenie dla budowania nowego, opartego na materialistycznej wizji człowieka, ładu. W takiej optyce działania nie było miejsca na harmonijne współdziałanie władzy państwowej oraz Kościoła katolickiego. Nawet konieczność odbudowy państwa po zniszczeniach wojennych, a na tzw. Ziemiach Odzyskanych potrzeba tworzenia od podstaw administracji państwowej i organizowania życia społecznego nie skłaniały władz do szukania dróg porozumienia. Wręcz przeciwnie, zainicjowany został proces systematycznego usuwania Kościoła z życia publicznego. Dla realizacji tego celu stworzono wyspecjalizowany organ rządowy do spraw kościelnych. Na szczeblu centralnym był nim Urząd do Spraw Wyznań, natomiast w województwach utworzono jednostki terenowe, które miały ingerować w działalność Kościołów partykularnych. Jednym z nich był Wydział do Spraw Wyznań w Zielonej Górze, który zakresem swoich działań obejmował wszystkie sprawy dotyczące związków wyznaniowych, a szczególnie administracji kościelnej ze stolicą w Gorzowie Wlkp. Wydział starał się kształtować politykę wyznaniową poprzez wywieranie wpływu na obsadzanie stanowisk kościelnych oraz wydawanie zarządzeń zmierzających do uzyskania nadzoru nad seminariami duchownymi i katechezą parafialną. Podejmował także decyzje dotyczące dysponowania obiektami sakralnymi i kościelnymi, a w sprawach związanych z działalnością finansową Kościoła opiniował przed podjęciem decyzji przez wydziały finansowe administracji państwowej. Polityka wydziału nie była samodzielna. Plan działań wobec Kościoła gorzowskiego Wydział do Spraw Wyznań w Zielonej Górze opracowywał w łączności z Wydziałem Administracyjnym Komitetu Wojewódzkiego PZPR oraz IV Wydziałem Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej. Na koniec konsultował go z Wydziałem Administracyjnym Komitetu Centralnego, gdyż to on realizował długofalowe cele polityki wyznaniowej, określane przez kolejne zjazdy PZPR. Szczegółowe polecenia dla wydziału zielonogórskiego płynęły również z Urzędu do Spraw Wyznań w Warszawie, który współuczestniczył w przygotowywaniu poszczególnych aktów prawnych dotyczących Kościoła katolickiego i nadzorował politykę wyznaniową prowadzoną w wydziałach terenowych. Wszystkie te działania miały służyć planowej ateizacji społeczeństwa.
The post-war internal policy of the communist authorities of the Polish People’s Republic was aimed at taking over all aspects of social life. Therefore, this policy could not ignore the interest in the community dimension of human religiosity, as it was seen as a threat to building a new order based on a materialistic vision of a man. There was no room in such an approach for harmonious cooperation between the state authorities and the Catholic Church. Even the need to rebuild the country after the war, especially in the so-called “Recovered Territories”, and to create the state administration from scratch and organise social life did not induce the authorities to seek a mutual understanding. On the contrary, the process of the systematic removal of the Church from public life was initiated. A specialised governmental body for Church matters was created to achieve this goal. At the central level, it was the Office for Religious Affairs, while in provinces, local units were established to interfere with the activities of particular churches. One of them was the Department for Religious Affairs in Zielona Góra, which covered all matters concerning religious associations, especially Church administration in the capital, Gorzów Wielkopolski. The Department tried to shape the religious policy by influencing the filling of Church positions and issuing orders aimed at obtaining supervision over the seminaries and parish catechesis. Decisions were also made regarding the disposal of sacred and Church buildings, and, in matters related to the financial activities of the Church, opinions were given by the financial departments of the state administration before making the decision. The Faculty’s policy was not independent. The action plan towards the Gorzów Church was developed by the Department for Religious Affairs in Zielona Góra in conjunction with the Administrative Department of the Provincial Committee of the Polish United Workers ’Party and the 4th Department of the Provincial Citizens Militia Headquarters. Finally, it consulted with the Administrative Department of the Central Committee, as this was the committee that pursued the long-term goals of the denominational policy defined by successive conventions of the Polish United Workers’ Party. Detailed instructions for the Faculty of Zielona Góra also came from the Office for Religious Affairs in Warsaw, which participated in the preparation of individual legal acts concerning the Catholic Church and supervised the religious policy conducted in local departments. All these activities were to serve the planned atheisation of society.

Źródło:

Colloquia Theologica Ottoniana; 2020, 36; 281-306
1731-0555
2353-2998

Pojawia się w:

Colloquia Theologica Ottoniana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Pozorna próba „destalinizacji” warszawskiej adwokatury w 1956 r., cz. 1 – analiza. Otwarte zebranie podstawowej organizacji partyjnej PZPR przy izbie adwokackiej w Warszawie 26 i 30 października 1956 r.
An Apparent Attempt to “de-Stalinize” the Bar. Open session of the Basic Party Organization of the Polish United Workers’ Party at the Bar Association in Warsaw on October 26 and 30, 1956.

Autorzy:

Zaborski, Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2159160.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów

Tematy:

Adwokatura Polska w PRL
Izba Adwokacka w Warszawie w PRL
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Podstawowa Organizacja Partyjna przy Izbie Adwokackiej w Warszawie
stalinizacja
destalinizacja
polski październik 1956
Polish Bar in the People’s Republic of Poland
Warsaw Bar Association in the People’s Republic of Poland
Polish United Workers’ Party
Basic Party Organization at the Bar Association in Warsaw
Stalinization
de-Stalinization
Polish October 1956

Opis:

Opracowanie składa się z dwóch części. Część pierwsza to analiza tytułowego zagadnienia zaś część drugą stanowią opracowane źródła (opublikowane zostaną w następnym zeszycie). Celem studium jest ukazanie tzw. otwartego zebrania Podstawowej Organizacji Partyjnej Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, funkcjonującej przy Izbie Adwokackiej w Warszawie, które odbyło się w ostatnich dniach października 1956 r., w okresie tzw. odwilży politycznej. Owo „otwarte zebranie” miało oznaczać – wedle zamiaru jego organizatorów z PZPR – przeprowadzenie tzw. destalinizacji w adwokaturze izby warszawskiej. Przebieg tego zebrania przekonuje jednak, że prawdziwym zamiarem POP przy IA w Warszawie była nie destalinizacja, ale szybkie zamknięcie kwestii rozliczenia okresu lat 1945-1956.
The study consists of two parts. The first part is an analysis of the issue already mentioned in the title, while the second part contains redacted sources (they will be published in the next issue). The aim of the study is to present the so-called open meeting of the ‘Basic Party Organization’ of the Polish United Workers’ Party [PZPR], operating at the Bar Association in Warsaw, which took place in the last days of October 1956, during the so-called political thaw. This ‘open meeting’ was meant to be interpreted – according to the intention of its organizers from the PZPR – in the context of the so-called de-Stalinization at the Warsaw Bar. The course of this meeting, however, proves that the real intention of the Basic Party Organization within the Warsaw Bar was not to de-Stalinize, but to quickly close the question of accountability for the 1945-1956 period.

Źródło:

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2021, t. 4, 1 (7); 128-155
2657-7984
2657-800X

Pojawia się w:

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Dodatek „Życie i Kultura” w „Głosie Szczecińskim” (1951–1956) . Studium historyczno-prasoznawcze
Newspaper supplement “Życie i Kultura” in “Głos Szczeciński” (1951–1956): historical and press study

Autorzy:

Olechowska, Paulina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2138074.pdf

Data publikacji:

2022-03-31

Wydawca:

Wydawnictwo Adam Marszałek

Tematy:

history of the press
local press in the People’s Republic of Poland
“Głos Szczeciński” [Voice of Szczecin] newspaper
“Życie i Kultura” [Life and Culture] periodical
propaganda
historia prasy
prasa lokalna w PRL
„Głos Szczeciński”
„Życie i Kultura”

Opis:

The article is a historical and press analysis of the “Życie i Kultura” [Life and Culture] magazine, published in 1951–1956 as a weekly supplement in “Głos Szczeciński” [Voice of Szczecin], the newspaper of the KW PZPR in Szczecin. The aim of the article is to show changes in the structure of content of the weekly, to indicate dominant forms of expression, constant cycles, and thematic areas. As a research tool, a content analysis was used. The empirical part is supplemented with a description of changes in the content of the magazine against the background of political events in the world and in the country.
Założeniem artykułu jest wypełnienie luki badawczej związanej z opisem historii partyjnej prasy regionalnej oraz jej roli w kształtowaniu lokalnych środowisk twórczych. Artykuł jest analizą historyczno- prasoznawczą ukazującego się w latach 1951–1956 „Życia i Kultury”, tygodniowego dodatku do „Głosu Szczecińskiego”, organu prasowego KW PZPR w Szczecinie. Celem artykułu jest ukazanie zmian struktury zawartości tygodnika, wskazanie dominujących form wypowiedzi, stałych cyklów oraz obszarów tematycznych. Jako narzędzie badawcze wykorzystano klucz kategoryzacyjny, uwzględniający tę część badań. Część empiryczną uzupełnia opis przemian zawartości treści pisma na tle wydarzeń politycznych na świecie i w kraju. Dodatki kulturalne regionalnych dzienników stanowią wciąż nieopisane źródło do dziejów życia artystycznego miast, jak i badań nad życiem codziennym jego mieszkańców.

Źródło:

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne; 2022, 73; 95-116
1505-2192

Pojawia się w:

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Bez sentymentów… Obraz Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w prasie rockowej po 1989 roku
No Sentiments. The Image of the Polish People’s Republic in the Rock Press after 1989

Autorzy:

Trudzik, Artur

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/28693608.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie

Tematy:

dziennikarstwo i media muzyczne
media w XX i XXI w.
prasa rockowa
III RP a PRL
Journalism and music media
media in the 20th and 21st century
rock press
Third Republic of Poland vs the Polish People’s Republic

Opis:

Istotą artykułu jest ocena 45 lat powojennej Polski, wyłaniająca się z prasy rockowej, zarówno bezpośrednio po upadku komunizmu, jak i w latach późniejszych. Pisma popularyzujące rock oraz pokrewne mu gatunki, wbrew pozorom, nie zawężały tematyki wyłącznie do zagadnień muzycznych, stąd długo wyczekiwane przez społeczeństwo odzyskanie wolności, w tym słowa czy druku, niemal automatycznie wywołało na ich łamach potrzebę konfrontacji z minioną epoką. Swoje opinie odnośnie do przeszłości wyrażały redakcje, publicyści, felietoniści, komentatorzy, których oryginalny styl oraz barwny język stanowiły urozmaicenie podstawowych treści, z dzisiejszej zaś perspektywy – dodatkowe źródło informacji o PRL, transformacji i początkach III Rzeczypospolitej Polskiej
The article’s essence was the assessment of 45 years of the Polish People’s Republic, emerging from the rock press, both immediately after the fall of communism and in later years. Contrary to appearances, magazines popularizing rock and its related genres did not limit their topics to musical issues; for this reason, the long-awaited regaining of freedom, including the freedom of speech, also in print, almost automatically triggered the need to confront the past era. Editors, publicists, columnists, and commentators, whose original style and colourful language enriched the content, presented their opinions, thus providing – from today’s perspective – an additional source of information about the Polish People’s Republic, the transformation and the beginnings of the Third Republic of Poland.

Źródło:

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały; 2023, 20; 275-296
2450-8365

Pojawia się w:

Polska 1944/45-1989. Studia i Materiały

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Sprawa operacyjnego sprawdzenia kryptonim „Zakonnik”. Inwigilacja ks. Henryka Surmy przez Służbę Bezpieczeństwa w latach 1974-1977
The case of operational investigation (code name: “Monk”). Invigilation of Rev. Henryk Surma by Security Service in the years 1974-1977

Autorzy:

Szymański, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1043515.pdf

Data publikacji:

2018-12-18

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

Security Office
People’s Republic of Poland
surveillance
freedom of conscience and religion
Church-State relations
monks
clergy
Church in the period of People’s Poland
religious freedom
Law on Religion
Urząd Bezpieczeństwa
PRL
Polska Rzeczpospolita Ludowa
inwigilacja
wolność sumienia i religii
relacje państwo-kościół
zakonnicy
duchowni
osoba duchowna
Kościół w PRL
prawo wyznaniowe

Opis:

Celem opracowania jest ukazanie na przykładzie jednego z zakonników sposobu postępowania Służby Bezpieczeństwa wobec duchownych, którzy znaleźli się w spektrum zainteresowania tej instytucji, z uwagi na podejrzenie prowadzenia „antypaństwowej” działalności. Tego rodzaju sprawy operacyjnego sprawdzenia zakładane były przez Służbę Bezpieczeństwa PRL bardzo często i miały na celu sprawdzenie doniesień o prowadzeniu przez duchownych działalności uznawanej przez władze komunistyczne za wrogą ustrojowi PRL. Ks. Henryk Surma, nie godząc się na komunistyczne ograniczenia praw człowieka, ani na dążenia władz PRL zmierzające do marginalizacji Kościoła, próbował na własną rękę pozyskać środki na remont kościoła parafialnego, wykorzystując przy tym swoje prywatne kontakty z obywatelami RFN. Podejrzany o działania antypaństwowe, poddany został przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa wszechstronnej kontroli i naciskom. Ostatecznie inwigilację zakończono po kilku latach, nie udowodniwszy duchownemu działania na szkodę PRL. Akta sprawy pokazują, że ks. Surma był dobrym duszpasterzem, który za swe zaangażowanie zapłacił zainteresowaniem ze strony Służby Bezpieczeństwa. Artykuł oparty został na materiałach archiwalnych zgromadzonych w Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej.
The aim of the study is to depict, using the case of one of the monks as an example, the operational activity of Security Service towards the clergy, who were the focus of attention of this institution due to suspicions of conducting “anti-state” activity. Such cases of operational investigation were frequently launched by Security Service in the Polish People’s Republic, and they aimed at verifying allegations of activity considered to be hostile to the communist regime. Rev. Henryk Surma, who did not consent to the communist restrictions of human rights and the authorities’ efforts to relegate the Church to the periphery of society, made attempts to gain the resources for the renovation of his parish church using his private connections with citizens of the Federal Republic of Germany. Suspected of conducting anti-state activity, he was subjected to numerous forms of control and pressure. Ultimately, the investigation was closed after several years, and the charges of conducting activity against the Polish People’s Republic were not proved. The records of the case show that Rev. Surma was a good priest whose commitment attracted the attention of Security Service. The present article is based on the archival documents from the Archive of the Institute of National Remembrance.

Źródło:

Studia z Prawa Wyznaniowego; 2018, 21; 221-238
2081-8882
2544-3003

Pojawia się w:

Studia z Prawa Wyznaniowego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Fałszywy autorytet adwokatury polskiej. Rzecz o adwokacie Jerzym Nowakowskim (1912-1996)
A false role model of the Polish Bar. On the Jerzy Nowakowski (1912-1996)

Autorzy:

Zaborski, Marcin

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/498929.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Fundacja im. Aliny i Leszka Allerhandów

Tematy:

adwokatura polska XX w.
samorząd adwokacki w okresie PRL
Polska w okresie stalinowskim
wymiar sprawiedliwości Polski Ludowej
obrony polityczne
procesy kiblowe
Polish Bar in XXth century
Bar Council during the Polish People’s Republic
Poland in the Stalinist period
administration of justice of the Polish People’s Republic
defense in political trials

Opis:

Artykuł jest pierwszą próbą biografii znanego w II połowie XX w. adwokata warszawskiego Jerzego Nowakowskiego, cenionego obrońcy w procesach karnych, dobrego pisarza, działacza samorządowego. Autor odsłonił wiele nieznanych dotychczas kart z życia adw. Nowakowskiego, szczególnie z okresu stalinowskiego, kiedy to pracował w komunistycznym wymiarze sprawiedliwości jako prokurator. Po przejściu do adwokatury w 1950 r. stał się jednym z najbardziej zaufanych adwokatów reżimu, czego potwierdzeniem była jego pozycja wśród obrońców wojskowych. Bronił w licznych procesach politycznych, ale – jak wskazywano już w 1956 r. – wiele z nich było raczej aprobującym uczestnictwem w komunistycznych zbrodniach sądowych.
This article is a first attempt of a biographical study of Jerzy Nowakowski, a well-known Warsaw-based barrister, esteemed defense attorney in criminal trials, good writer and a local council activist in the second half of the XXth century. Author uncovers many as yet unknown aspects of Barrister Nowakowski’s life, especially from the Stalinist period when he worked as a prosecutor for the communist administration of justice. After moving to the Bar in 1950, he became one of the more trusted attorneys of the regime which is confirmed by his position among military defense attorneys. He defended in numerous political trials but – as it was indicated already in 1956 – many of them were a rather sympathetic form of participation in communist “judicial crimes”.

Źródło:

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda; 2019, 2, 1(3); 201-216
2657-7984
2657-800X

Pojawia się w:

Głos Prawa. Przegląd Prawniczy Allerhanda

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Działania podejmowane przez władze diecezjalne w związku z dekretem Rady Państwa PRL z dnia 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk kościelnych, na przykładzie wybranych diecezji
Diocesan authorities action taken in connection with the decree of the State Council of the People’s Republic of Poland of 31 December 1956 on the organization and staffing of Church, based on selected dioceses

Autorzy:

STĘPIEŃ, MAREK

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/662144.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

władze diecezjalne
dekret Rady Państwa PRL z dnia 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk kościelnych
działalność duszpasterska
Kościół w Polsce
diocesan authorities
the Decree of the State Council of the People’s Republic of Poland of 31 December 1956 on the organization and staffing of Church
the pastoral activity
the Church in Poland

Opis:

After World War II, the Communists assumed power in Poland. Their actions were aimed at rapid implementation of the principles of Marxist philosophy through, among others, reducing and then preventing the functioning of the opposition. At the front of the ideological struggle stood also the Catholic Church, whose activity was considered by the state as a major obstacle in achieving the set goals. The pastoral activity of the Church in Poland was curbed considerably at that time, and in many cases was even impossible. At the beginning of 1957, the Decree of the State Council of 31 December 1956 on creating and staffing church positions came into force. This decree was less restrictive towards the clergy of the Catholic Church in Poland than the previous regulations in this matter. The activity of the state bodies focused on preventing the people who were considered hostile to the regime of the People’s Republic of Poland from being appointed to the positions of pastors and parish administrators. The Decree is the evidence of breaking the law by the state officials in order to impede the Church. The article describes the operation of the diocesan authorities taken in connection with the Decree of the State Council of the People’s Republic of Poland of 31 December 1956 on the organization and staffing of Church, based on selected dioceses.
Rada Państwa Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej wydała dekret z dnia 9 lutego 1953 r. o obsadzaniu duchownych stanowisk kościelnych. Na mocy tego aktu prawnego władze komunistyczne w Polsce kontrolowały działalność duchownych Kościoła katolickiego, dowolnie interpretując ich zachowania i bardzo często uznając je za sprzeczne z przepisami obowiązującego prawa. Biskupi polscy podkreślali, że organy państwowe, wykonując te normy, nagminnie postępowały w sposób bezprawny. Episkopat wielokrotnie postulował wprowadzenie zmian w przepisach, aby uniemożliwić tego rodzaju bezprawne działania. W końcu 1956 r. władze państwowe podjęły rozmowy na forum Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu PRL i Episkopatu Polski. W konsekwencji Rada Państwa wydała dekret z dnia 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk kościelnych. Nowy akt prawny był mniej restrykcyjny w stosunku do duchownych, ale mimo to władze komunistyczne ciągle wykorzystywały zawarte w nim normy do instrumentalnego kontrolowania działalności księży. Przede wszystkim dotyczyło to kandydatów mających objąć stanowiska proboszczów i administratorów parafii. Wraz z wejściem w życie nowych przepisów władze państwowe nadal używały ich do bezprawnego wpływania na organizowanie i obsadzanie stanowisk kościelnych. Posługiwano się szantażem wobec Episkopatu Polski, sugerując możliwość wprowadzenia w przyszłości bardziej restrykcyjnych przepisów, w przypadkach, gdy strona kościelna nie zechce pójść na daleko idące ustępstwa w tej kwestii. W pierwszej połowie 1957 r. do Konferencji Episkopatu Polski napływały informacje z poszczególnych diecezji o niezgodnych z prawem postępowaniach organów państwowych w zakresie organizowania i obsadzania stanowisk kościelnych. Władze państwowe nagminnie posługiwały się w procedurze niesprawdzonymi, a wręcz fałszywymi informacjami, formułując zastrzeżenia w stosunku do kandydatów na proboszczów i administratorów parafii. Działalność organów państwowych skupiała się na dążeniu do uniemożliwienia mianowania na stanowiska proboszczów i administratorów parafii osób, które władze uważały za nieprzychylne ustrojowi Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku władze cywilne podjęły próby blokowania nominacji proboszczów i administratorów parafii poprzez sprawdzanie, czy osoby te przedkładały administracji państwowej sprawozdania z nauki religii i prowadzenia księgi inwentarzowej. Od złożonych deklaracji podporządkowania się tym wymogom zainteresowanych osób uzależniano odstąpienie od wydania zastrzeżeń przed nominacjami na stanowiska kościelne. Taki stan prawny dotyczący organizacji i obsadzania stanowisk kościelnych trwał aż do zmiany ustroju w Polsce w 1989 r., chociaż w latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych władze państwowe postępowały w tym względzie mniej represyjnie.

Źródło:

Prawo Kanoniczne; 2016, 59, 2; 109-140
2353-8104

Pojawia się w:

Prawo Kanoniczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Krytyka artystyczna (sztuki teatralne, plastyczne, muzyczne i estradowe) w dodatku „Życie i Kultura” dziennika „Głos Szczeciński” (1951–1956). Część II
Artistic critique (theater, visual arts, music, and entertainment) in the supplement “Życie i Kultura” of “Głos Szczeciński” newspaper (1951–1956). Part 2

Autorzy:

Olechowska, Paulina

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30146511.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

artistic critique
socialist realism in art
press in the People’s Republic of Poland (PRL)
culture in Szczecin
Życie i Kultura
Głos Szczeciński
krytyka artystyczna
socrealizm w sztuce
prasa w PRL
„Głos Szczeciński”
„Życie i Kultura”
kultura w Szczecinie

Opis:

Ukazujący się w latach 1956–1957 cotygodniowy dodatek „Życie i Kultura” do „Głosu Szczecińskiego”, organu prasowego KW PZPR w Szczecinie – jest ważnym źródłem społecznych i politycznych uwarunkowań życia artystycznego Szczecina, świadectwem aktywności pewnych grup społeczności (publicystów oraz środowisk artystycznych) w tworzeniu regionalnej tożsamości kulturowej. Założeniem artykułu jest wypełnienie luki badawczej związanej z obecnością na łamach periodyku krytyki artystycznej. W drugiej części opracowania zaprezentowano krytykę sztuk plastycznych, muzycznych i estradowych na łamach periodyku w dwóch okresach – socrealizmu, kiedy podlegała dominacji wytycznych polityki kulturalnej; oraz w pierwszej fazie tzw. ducha odnowy, będącej zapowiedzią liberalizacji w obszarze kultury.
The weekly supplement “Życie i Kultura”, published from 1956 to 1957 in “Głos Szczeciński”, the press organ of the Polish United Workers’ Party (KW PZPR) in Szczecin, is an important source for understanding the social and political conditions of Szczecin’s artistic life. It also serves as evidence of the activities of certain community groups (journalists and artistic circles) in shaping the regional cultural identity. The article’s aim is to fill a research gap related to the presence of artistic critique in this periodical. In the second part of the study, critiques of visual arts, music, and entertainment in the aforementioned periodical are presented in two eras: the era of socialist realism when it was dominated by cultural policy guidelines, and in the initial phase of what was known as the „spirit of renewal,” which foreshadowed cultural liberalization.

Źródło:

Przegląd Zachodniopomorski; 2023, 38; 380-405
0552-4245
2353-3021

Pojawia się w:

Przegląd Zachodniopomorski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Szefowie Zwiadu Wojsk Ochrony Pogranicza. Szkic do portretu zbiorowego
Chiefs of Reconnaissance of the Border Protection Troops. A Sketch of a Collective Portrait

Autorzy:

Goryński, Grzegorz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/20434507.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

Border Protection Troops
reconnaissance of the Border Protection Troops
chiefs of the reconnaissance of the Border Protection Troops
special services of the People’s Republic of Poland
activities of the reconnaissance of the Border Protection Troops
Wojska Ochrony Pogranicza
Zwiad Wojsk Ochrony Pogranicza
szefowie Zwiadu WOP
służby specjalne PRL
działalność Zwiadu WOP

Opis:

Artykuł prezentuje dziesięciu szefów Zwiadu Wojsk Ochrony Pogranicza, którzy w czasie istnienia tej formacji (1945–1991) sprawowali w niej jedną z najwyższych funkcji służbowych. Siedmiu z nich (Mikołaj Sajko, Stefan Sobczak, Józef Waluk, Jan Romańczuk, Edward Tarała, Edmund Warda i Józef Rudawski) otrzymało nominację na stanowisko zastępcy dowódcy (szefa) WOP do spraw zwiadu (specjalnych), natomiast trzech (Włodzimierz Karpiński, Jakub Leibler i Hipolit Sławiński) pełniło tylko te obowiązki w określonym czasie, niejako w  zastępstwie. Wyraźnie widać, że osoba Włodzimierza Karpińskiego była w tym zestawieniu odmienna od pozostałych za sprawą jego działalności w II RP i w czasie okupacji niemieckiej. Droga życiowa i służbowa Karpińskiego była zupełnie inna niż ta, którą podążali wszyscy pozostali. Można powiedzieć, że Karpiński był ostatnim w tym gronie żołnierzem niepodległej, wolnej i demokratycznej Polski. Jego usunięcie z WOP zbiegło się w czasie z początkiem 45-letniej budowy państwa totalitarnego, rządzonego przez partię komunistyczną. Zamiarem autora było przybliżenie wiedzy o Zwiadzie WOP i jego funkcjonariuszach, mających wpływ na losy wielu Polaków.
The article presents ten chiefs of reconnaissance unit of the Border Protection Troops that, during their existence (1945–1991), held one of the highest positions of this formation. Seven of them (Mikołaj Sajko, Stefan Sobczak, Józef Waluk, Jan Romańczuk, Edward Tarała, Edmund Warda and Józef Rudawski) were nominated to the post of deputy commander (chief) of WOP responsible for reconnaissance (special) tasks, while three of them (Włodzimierz Karpiński, Jakub Leibler and Hipolit Sławiński) performed these duties only in a specific period, as if in substitution. Włodzimierz Karpiński appeared on the list rather ‘accidentally’. Due to his previous official activity in the Second Republic and during the German occupation, he was different from the others. Karpiński’s life and career path was opposite to that for which the others had striven and ‘fought’. One could say that Karpiński was the last in this group of soldiers of independent, free and democratic Poland. His removal from WOP marked the beginning of 45 years of building – by his successors – a totalitarian state, ruled by the communist party. The author’s intention was, through the analysis of the lives of the chiefs of the WOP reconnaissance, to bring at least some knowledge about this institution and its officers, who influenced the fate of many Poles.

Źródło:

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2021, 19; 132-212
1733-6996

Pojawia się w:

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Zerwana genealogia feministycznej historii sztuki. Galeria Zarządu Dzielnicowego Ligi Kobiet (1967–1980) i działalność Ireny Huml na rzecz artystek w PRL
The Broken Genealogy of Feminist Art History. The Gallery at the District Board of the Women’s League (1967–1980) and Irena Huml’s Activity in Favour of Women Artists in the People’s Republic of Poland

Autorzy:

Szczupacka, Wiktoria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/30139589.pdf

Data publikacji:

2024

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

galeria Zarządu Dzielnicowego Ligi Kobiet
Irena Huml
emancypacja kobiet w PRL
Liga Kobiet
feministyczna historia sztuki w Polsce
feministyczna genealogia
gallery at the District Board of the Women’s League
emancipation of women in the People’s Republic of Poland
Women’s League
feminist art history in Poland
feminist genealogy

Opis:

Artykuł stanowi pierwszą prezentację galerii Zarządu Dzielnicowego Ligi Kobiet (1967–1980) oraz prokobiecej działalności jej merytorycznej opiekunki – Ireny Huml. Rozważania zostały osadzone w refleksji nad genealogią feministycznej historii sztuki w Polsce, w szczególności zaś analiz dotyczących sztuki okresu PRL, powstałych po transformacji ustrojowej, w których nierzadko pomijano albo deprecjonowano państwowe inicjatywy na rzecz kobiet, a jeśli je dostrzegano, to oceniano jako fasadowe lub pozorne. Wynikało to nie tyle z przeprowadzonych badań, ile z totalitarnego paradygmatu dominującego wówczas w polskiej humanistyce. Podążając za nowymi ustaleniami na płaszczyźnie historii (Małgorzata Fidelis, Natalia Jarska) i socjologii (Magdalena Grabowska), które dotyczyły sytuacji kobiet w PRL oraz rozumienia ich emancypacyjnej aktywności, autorka postuluje wnikliwe przyjrzenie się relacjom sztuki i historii sztuki z państwową organizacją na rzecz kobiet – Ligą Kobiet.
The article constitutes the first presentation of the gallery at the District Board of the Women’s League (1967–1980) and the pro-women activity of its program director, Irena Huml. The discussion is set in the context of reflection on the genealogy of feminist art history in Poland, in particular the analyses of art in the People’s Republic of Poland following the political transformation, in which state initiatives on behalf of women were often overlooked or devalued, and if they were noticed, they were assessed as superficial or illusory. This was due not so much to the research carried out, but to the totalitarian paradigm dominating the Polish humanities at the time. Following new findings in the areas of history (Małgorzata Fidelis, Natalia Jarska) and sociology (Magdalena Grabowska) pertaining to the situation of women in the People’s Republic of Poland and the understanding of their pro-emancipation activity, the author postulates an in-depth look at the relationship of art and art history with the state organisation for women, the Women’s League.

Źródło:

Biuletyn Historii Sztuki; 2024, 86, 1; 153-174
0006-3967
2719-4612

Pojawia się w:

Biuletyn Historii Sztuki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Za fasadą. Komitet uczelniany w strukturze PZPR i jego wpływ na zarządzanie kadrami w latach 1948-1968. Zarys problemu na przykładzie Politrchniki Warszawskiej
Behind the facade. University Committee in the Polish United Workers Party structure and its impact on personnel policy in the years 1948-1968. Outline of the problem on the example of Warsaw University of Technology

Autorzy:

Ośko, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/477968.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

PZPR Politechnika Warszawska Komitet Uczelniany PZPR polityka kadrowa nomenklatura kadr PRL szkolnictwo wyższe
Polish United Workers' Party Warsaw University of Technology Polish United Worker's Party University Committe personnel policy the nomenclature of People's Republic of Poland cadres higher education

Opis:

Artykuł dotyczy dwóch problemów badawczych z historii PZPR okresu 1948-1968. Pierwszy to próba określenia pozycji Komitetu Uczelnianego Politechniki Warszawskiej w strukturze organizacyjnej aparatu partyjnego. Autor starał się dociec, jak dużym stopniem samodzielności cieszyła się ta komórka w stosunku do nadrzędnych instancji – warszawskiej i centralnej. Drugim poruszonym w artykule zagadnieniem, jest wpływ uczelnianej organizacji PZPR na politykę kadrową. Formalnie Komitety Uczelniane miały w tej materii bardzo ograniczony zakres kompetencji – każda decyzja personalna wymagała konsultacji z Komitetem Warszawskim lub Centralnym. Z drugiej strony jednak, jest mało prawdopodobne, aby zwierzchnie instancje mogły objąć skutecznym nadzorem tak szerokie spektrum. Możemy zatem przypuszczać, że czasem Komitety Uczelniane faktycznie podejmowały decyzje samodzielnie. Siedziby akademickich komórek partyjnych były także uważane za miejsca, gdzie można skutecznie załatwić wiele spraw lub przyspieszyć ich bieg. Dotyczyło to zarówno problemów dnia codziennego, „spraw bytowych” jak je nazywano, ale też nadawania stopni naukowych. Zarówno formalny, jak rzeczywisty status KU PZPR na uczelni w dużym stopniu zależał od wydarzeń na ogólnopolskiej scenie politycznej. W drugiej połowie lat pięćdziesiątych, społeczność akademicka uzyskała autonomię za sprawą postępującej destalinizacji. Poskutkowało to osłabieniem struktur PZPR działających w tym środowisku. Sytuacja zmieniła się po 1968 r., kiedy autonomię cofnięto, a Komitety Uczelniane po raz pierwszy uzyskały reprezentację w ustawowych organach szkół wyższych.
The article concerns two main issues of the history of former Polish United Worker’s Party in a period of 1948-1968. First is the structural positioning of the academic communist cell at the Warsaw University of Technology. The Author tries to figure out, how independent it was, from it’s higher authorities of Central and Warsaw Committees. The second issue taken under consideration, is how big was their impact on the human resource policy? The answer seems not to be that obvious. From the formal point of view, the Communist Party at the basic level (like those at an University) was granted very little power. Almost every decision had to be consulted with the higher authorities. On the other hand, the latter, could have had an limited chance to embrace such a wide field. We may then come to the conclusion, that sometimes University Committees actually were making independent decisions. They were also considered being able to speed the things up – from the accommodation and everyday living problems – to an academic degree promotion. Both – the organizational and actual status of the members of Polish United Worker’s Party, was firmly affected by main political background. In late fifties, as a result of de-Stalinization, the polish academic society gained a limited autonomy. This has resulted in the weakening of the Communist Party structures operating in this environment. When the autonomy was legally halted and then backed in 1968 r., there was a good opportunity to rebuild the status of the communist University Agenda.

Źródło:

Pamięć i Sprawiedliwość; 2016, 27; 69-110
1427-7476

Pojawia się w:

Pamięć i Sprawiedliwość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Formy zatrudnienia duchownego w instytucjach kościelnych po II wojnie światowej
Forms of employment of the clergy in church institutions after World War II

Autorzy:

Stanisławski, Tadeusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1043477.pdf

Data publikacji:

2018-12-18

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

employment of the clergy
forms of employment
remuneration
work
clergyman
church employer
religious organization
Church-State relations
People’s Republic of Poland
praca
wynagrodzenie
zatrudnianie duchownych
duchowny
formy zatrudnienia
pracodawca kościelny
związek wyznaniowy
Kościół katolicki
relacje państwo-kościół
PRL
Kościół w PRL
osoba duchowna

Opis:

Celem niniejszego artykułu jest wskazanie istniejących możliwości zatrudniania osób duchownych w ramach organizacji kościelnej, tzn. przede wszystkim przez tzw. kościelnych pracodawców. W pierwszej części opracowania przedstawiona została sytuacja w tym zakresie w czasie od zakończenia II wojny światowej do przełomu roku 1989. W tym okresie ścierały się stanowiska władz państwowych i kościelnych, a władze państwowe traktowały instrumentalnie kwestie zatrudnienia duchownych, podobnie jak ich ubezpieczenie społeczne czy też opodatkowanie. W przedstawieniu tematyki sięgnięto do aktów prawnych oraz źródeł archiwalnych ilustrujących ówczesny sposób stosowania prawa. Po roku 1989 kontekst społeczno–ekonomiczny uległ zasadniczym zmianom. Jednostki kościelne mogą zatrudniać duchownych bez przeszkód na podstawie stosunku pracy. Wybór sposobu zatrudnienia pozostaje w kwestii samych duchownych oraz zatrudniających ich podmiotów kościelnych. Przedstawienie tych możliwości oraz zarysowanie płynących z tej sytuacji korzyści oraz zagrożeń stanowi cel drugiej części niniejszego opracowania.
The aim of the present article is to present the existing possibilities for the employment of the clergy by church institutions, that is, by the so-called church employers. The first part of the study depicts the situation in this regard from the end of World War II till the turn of 1989/1990. During that period, the position of public authorities clashed with that of church authorities, and the former treated the issue of the employment of the clergy in an instrumental manner, in a similar way to their social insurance and taxation. The discussion presented in this part is based on legal acts and archival documents which illustrate the way in which the law was understood and applied at the time. After 1989, the socio-economic context has undergone major changes. There are no formal obstacles for church entities to employ the clergy in employment relationships. The choice of the type of employment rests with clergymen and their employers, and the second part of the study aims to present the existing alternatives and discuss the benefits and risks/challenges associated with the current situation.

Źródło:

Studia z Prawa Wyznaniowego; 2018, 21; 239-254
2081-8882
2544-3003

Pojawia się w:

Studia z Prawa Wyznaniowego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 51.

Tytuł:

Postalinowska „odwilż” i polski rok 1956. Komitet Wojewódzki PZPR w Szczecinie na tle wydarzeń w kraju (1953–1956)
Post-Stalin “Thaw” and the year 1956 in Poland. Voivodeship Committee of the Polish United Workers’ Party in Szczecin in the context of the events in the country (1953–1956)

Autorzy:

Siedziako, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1591152.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego

Tematy:

Polish United Workers’ Party
Szczecin
West Pomerania
Post-Stalin “Thaw” in Poland
1956 in Poland
political system of the Polish People’s Republic
Polska Zjednoczona Partia Robotnicza
Pomorze Zachodnie
postalinowska „odwilż” w Polsce
polski rok 1956
system polityczny PRL

Opis:

Tytułowy okres postalinowskiej „odwilży” i polskiego roku 1956 był w historii PRL czasem istotnych przewartościowań, które, choć nie naruszyły podstaw dyktatury PZPR, trwale i w sposób odczuwalny dla każdego obywatela zmieniły realia społeczno-polityczne nadwiślańskiego reżimu. W skali ogólnopolskiej impulsy do zmian wychodziły z samego centrum władzy w Warszawie. Warszawscy decydenci działali z kolei pod wpływem wydarzeń w Związku Radzieckim i, dopiero od pewnego momentu, pod presją polskiego społeczeństwa. Szkic przedstawia, jak procesy związane z „odwilżą” przebiegały w lokalnym centrum władzy na Pomorzu Zachodnim. Analizując lokalną recepcję kluczowych wydarzeń politycznych w Polsce latach 1953–1956, uwzględnia miejscową specyfikę rzeczonych procesów.
The text provides an analysis of the activities of the Voivodeship Committee of the Polish United Workers’ Party in Szczecin in the context of the so-called Post-Stalin “Thaw” and the year 1956 in Poland. It was a period in the history of the Polish People’s Republic which featured at times significant paradigm shifts which, although they did not undermine the foundations of the Polish United Workers’ Party’s dictatorship, changed the socio-political reality of the regime permanently and noticeably for every citizen. On the national scale, the impulses for change stemmed from the very centre of power in Warsaw. The decision-makers in Warsaw acted under the influence of the events taking place in the Soviet Union and, from a certain moment, under the pressure from the Polish society. The outline demonstrates the way the processes associated with the “Thaw” were conducted in the local centre of power in the West Pomerania. Analysing the local reception of the key political events in Poland in 1953–1956, it considers the local peculiarity of these processes.

Źródło:

Przegląd Zachodniopomorski; 2017, 4; 5-89
0552-4245
2353-3021

Pojawia się w:

Przegląd Zachodniopomorski

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 52.

Tytuł:

„Określona epoka” w skrzydlatych słowach Wojciecha Młynarskiego
“A Certain Epoch” in Wojciech Młynarski’s Winged Words

Autorzy:

Wysocka, Aneta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31342649.pdf

Data publikacji:

2022-07-27

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

skrzydlate słowa
twórczość Wojciecha Młynarskiego
tekstowy obraz świata
obraz PRL
obraz pracy i zabawy
język i styl piosenki
winged words
works of Wojciech Młynarski
textual picture of the People’s Republic of Poland
picture of work and fun
song language and style

Opis:

Artykuł dotyczy eptonimów pochodzących z piosenek Wojciecha Młynarskiego. W wyniku rekonesansu leksykograficznego i korpusowego wyodrębniono w nim siedemnaście połączeń tego rodzaju. Następnie osiem spośród nich poddano analizie semantyczno-pragmatycznej z wykorzystaniem instrumentarium oferowanego przez lingwistykę antropologiczno-kulturową. Kryterium selekcji fraz stanowił stopień ich osadzenia w kontekście historycznym: wybrano te jednostki, których właściwa interpretacja uwarunkowana jest znajomością realiów życia społecznego epoki PRL. Wskazano na trzy zasadnicze obszary pojęciowe, których owe jednostki dotyczyły: pracę, zabawę oraz media. Obserwacji poddano tekstowe obrazy zjawisk z owych obszarów i na tym tle dokonano semantyczno-pragmatycznej charakterystyki skrzydlatych słów.
The focus of the present article are the winged words appearing in Wojciech Młynarski’s songs. A lexicographic and corpus-based study was conducted in which seventeen expressions of this type were identified. Eight of them were subjected to a semantic-pragmatic analysis using the instrumentation offered by anthropological and cultural linguistics. The selection criterion for the aphorisms was the degree of their entrenchment in the historical context: only those expressions were selected whose accurate interpretation required knowledge of the epoch itself. The aphorisms revolved around three main conceptual domains: work, fun, and the media. The textual images of various phenomena from these domains were analysed as the background for a semantic-pragmatic characterisation of the winged words.

Źródło:

Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 6; 203-220
0035-7707

Pojawia się w:

Roczniki Humanistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 53.

Tytuł:

„Należy ich otoczyć jakąś opieką nie angażując się w ich kontestacje”. Kardynał Stefan Wyszyński i opozycja demokratyczna (1976–1980)
“They Should be Surrounded by Care without Engaging in their Contestations”. Cardinal Stefan Wyszyński and the Democratic Opposition (1976–1980)

Autorzy:

Białkowski, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/559435.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Gdańskie Seminarium Duchowne

Tematy:

Kościół katolicki w Polsce
kardynał Stefan Wyszyński
opozycja demokratyczna w PRL (1976–1980)
Komitet Obrony Robotników
Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela
the Catholic Church in Poland
Cardinal Stefan Wyszynski
the democratic opposition in the People’s Republic of Poland (1976-1980)
the Workers’ Defence Committee (KOR)
the Movement for Defence of Human and Civic Rights (ROPCiO)

Opis:

Głęboki kryzys społeczno-polityczny, jaki dotykał PRL w dekadzie lat 70. XX w., oddziaływał na zmianę relacji państwo-Kościół katolicki. Ekipa Edwarda Gierka, stosując wobec Kościoła katolickiego politykę ustępstw, pragnęła przede wszystkim wzmocnić swoją słabą pozycję społeczną. Jednocześnie dość wcześnie dostrzeżono zagrożenie wynikające z możliwości zawarcia niepisanego sojuszu pomiędzy Kościołem a budzącymi się środowiskami opozycyjnymi. Bezpośredni wpływ na powstanie opozycji demokratycznej w PRL miały propozycje zmian w konstytucji PRL oraz wydarzenia Czerwca ’76. Wywołały one zdecydowany sprzeciw społeczny, wspierany przez prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz cały episkopat, a wyrażony kilkakrotnie w postaci memoriałów, listów i komunikatów. Relacje kardynała Stefana Wyszyńskiego z Komitetem Obrony Robotników poprzedziły wcześniejsze kontakty m.in. z Jackiem Kuroniem oraz Adamem Michnikiem. Podejmowane wielokrotnie przez to środowisko akcje protestacyjne w postaci głodówek organizowanych w kościołach archidiecezji warszawskiej nie spotykały się ze strony prymasa Wyszyńskiego z otwartą krytyką bądź sprzeciwem, ale z dyskretnym, nieformalnym przyzwoleniem. Na stosunki hierarchy ze środowiskiem KOR mocno oddziaływał fakt, że część działaczy ruchu obarczona były marksistowskim rodowodem. Dość bliskie kontakty kardynał Stefan Wyszyński utrzymywał ze współzałożycielem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela Andrzejem Czumą oraz uczestnikiem Towarzystwa Kursów Naukowych Bohdanem Cywińskim. Ogólna ocena działań opozycji demokratycznej skłaniała prymasa do zachowania ostrożności, a nawet powściągliwości w okazywaniu jej sympatii. Postawę przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski – wielokrotnie wyrażaną na forum Rady Głównej Episkopatu Polski oraz na kartach osobistego dziennika „Pro memoria” – charakteryzowały pragnienie zapewnienia ładu, zgody społecznej oraz idea przestrzegania podstawowych praw obywatelskich.
The deep social and political crisis that affected Poland in the 1970s also produced a change in relations between the state and the Catholic Church. By implementing a policy of concession towards the Catholic Church, the team of Edward Gierek wanted mainly to strengthen its weak social position. At the same time, relatively early they noticed a risk associated with the possibility of an unwritten alliance between the Church and the circles of awakening opposition. The formation of the democratic opposition in PRL was directly influenced by proposed changes in the PRL constitution and by the events of June 1976. These met with strong public resistance, supported by the Primate of Poland, Cardinal Stefan Wyszyński, and the whole episcopate, and expressed several times in official statements, letters and messages. Cardinal’s Stefan Wyszyński relations with Komitet Obrony Robotników (Worker’ Defence Committee - KOR) were preceded by contacts with, for example, Jacek Kuroń and Adam Michnik. Not only did Primate Wyszyński not openly criticise or oppose actions organised many times by this circle in the form of hunger protests held in the churches of Warsaw Archdiocese, but he also discreetly and informally permitted them. The Cardinal’s relations with the KOR circles were strongly affected by the fact that some activists of this movement had a Marxist background. Stefan Wyszyński maintained relatively close relations with Andrzej Czuma, a co-founder of Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela (Movement for Defence of Human and Civic Rights), and with Bohdan Cywiński, a participant in Towarzystwo Kursów Naukowych (Scientific Training Association). His general opinion of the democratic opposition’s actions prompted the Primate to remain cautious, or even restrained in showing sympathy towards it. Wyszyński’s attitude – expressed many times at the Presidium of the Polish Episcopal Conference, and in the pages of his personal diary, “Pro memoria” – was always characterised by his desire to ensure order and a societal consensus, and by the idea of adhering to fundamental civil rights.

Źródło:

Studia Gdańskie; 2018, 43; 215-236
0137-4338

Pojawia się w:

Studia Gdańskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 54.

Tytuł:

Nadzór państwa nad punktami katechetycznymi na przykładzie działań administracji w Zielonej Górze wobec Kościoła gorzowskiego
State supervision over religious instruction centres - an example of state administration in Zielona Gora and its activities toward the church organization in Gorzow Wielkopolski

Autorzy:

Mazurkiewicz, Dariusz

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1912692.pdf

Data publikacji:

2011

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

freedom of religion
law on religion
religious freedom
Catholic Church - communist authorities conflicts (Poland)
church-state relations (People' Republic of Poland)
clergy
freedom of conscience and religion
Peoples Republic of Poland
relations between the state and churches
religion education in Polish school
kościoły i inne związki wyznaniowe
nauka religii
prawo wyznaniowe
relacje państwo - kościół
wolność sumienia i wyznania
PRL
Polska Rzeczpospolita Ludowa

Opis:

Bezpośrednio po zakończeniu II wojny światowej władze komunistyczne przystąpiły do ograniczania wpływu Kościoła na środowisko szkolne. Pomimo zobowiązania do nieutrudniania nauczania religii w szkołach, podjętego w „Porozumieniu” z 1950 r., przystąpiły do zmniejszania godzin lekcji religii i usuwania katechetów. W związku z tym, już w roku szkolnym 1952/1953, Kościół przystąpił do organizowania punktów katechetycznych. Chwilowa zmiana nastąpiła na fali „odwilży” w roku 1956, kiedy to szkoły stały się na nowo miejscem nauczania religii. Stan ten trwał jednak tylko do roku 1961, bowiem wtedy wraz z ustawą z dnia 15 lipca ostatecznie usunięto katechezę ze szkoły, a wszelką działalność oświatowo – wychowawczą poddano nadzorowi Ministerstwa Oświaty. Na jej podstawie wydane zostało zarządzenie w sprawie prowadzenia punktów katechetycznych i instrukcja w sprawie ich rejestracji. Stały się one podstawą do uzurpowania sobie przez władze komunistyczne prawa do wizytowania i kontrolowania zajęć prowadzonych w punktach katechetycznych. W parafiach Kościoła gorzowskiego znajdujących się na terenie województwa zielonogórskiego władze wyznaniowe i oświatowe próbowały zmusić księży do podporządkowania się wydanym przepisom, jednak zdecydowana postawa Kurii gorzowskiej powodowała, że jedynie nieliczni księża rejestrowali punkty katechetyczny i pobierali wynagrodzenie za nauczanie religii. Również niewielu księży godziło się na wizytowanie lekcji religii odbywających się w pomieszczeniach kościelnych i składanie sprawozdań z nauczania. Widząc nieskuteczność zarówno działań administracyjnych, jak i bezprawnych nacisków polegających na zastraszaniu, szantażowaniu i karaniu księży nauczających w punktach katechetycznych, w połowie lat 70-tych władze państwowe praktycznie zrezygnowały z nadzoru nad punktami katechetycznymi, a w październiku 1981 r. uchyliły krzywdzące Kościół przepisy uznając przy tym, że katecheza parafialna jest wewnętrzną sprawą kościołów i związków wyznaniowych.
Immediately after World War 2, the communist authorities began to curb the Church's influence on the educational environment. Despite the commitment not to obstruct religious education in schools, undertaken in the Church-State Agreement of 1950, the authorities decided to reduce the number of religion classes and expel the instructors. In response, already in the school year 1952/1953, the Church initiated the establishment of religious instruction centres. A temporary change occurred during the political 'thaw' in 1956, when religion was re-established as a school subject. This condition, however, lasted no longer than until 1961; according to the newly enacted law of 15 July 1961, religious instruction was ultimately removed from educational establishments, and the supervision over the entire educational activity was to be exercised by the Ministry of Education. The provisions of the new law provided for the management of religious instruction centres and instructed on their official registration. Consequently, the communist authorities were vested with special powers to visit and monitor the activities of such centres. In the parishes of the Gorzow Church located in the Zielona Gora region, the authorities responsible for handling denominational and educational affairs tried to make priests comply with the regulations, but the unyielding stance of the Gorzow Curia resulted in merely few priests registering their religious instruction classes and accepted remuneration for the teaching. Also, few priests consented to the authorities visiting religion classes held in the church premises and reporting on the instruction. Confronted with the ineffectiveness of both administrative action and unlawful pressure involving intimidation, blackmailing and punishing the priests conducting religion classes in the centres, in the mid-1970s, the authorities practically abandoned the control of such establishments, and in October 1981 repealed the unfair regulations recognizing that any religious instruction in parishes is an internal matter of churches and religious associations.

Źródło:

Studia z Prawa Wyznaniowego; 2011, 14; 111-139
2081-8882
2544-3003

Pojawia się w:

Studia z Prawa Wyznaniowego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 55.

Tytuł:

Ten obcy z pierwszej strony. Funkcje perswazyjne fotografii w prasie okresu Polski ludowej na przykładzie „Odry” w latach 1945–1950
The stranger from the front page. Photography as a carrier of persuasion in the press of “Peoples Poland” ("Odra" 1945–1950)

Autorzy:

Sarna, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31340799.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego

Tematy:

propaganda in the Polish People’s Republic
Western and Northern Territories
of Poland (Recovered Territories) cultural magazines
“Odra”
press photography
visual history
propaganda PRL
Ziemie Zachodnie i Północne Polski (Ziemie Odzyskane)
czasopisma kulturalne
„Odra”
fotografia prasowa
historia wizualna

Opis:

Fotografia prasowa w Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej była narzędziem propagandy. Wprowadzenie w Polsce leninowskiego modelu prasy poprzedził kilkuletni okres planowania. Oprócz gazet mających charakter propagandowo-agitacyjny działały między innymi czasopisma określające się jako niemarksistowskie, jak katowicka „Odra”. Margines ich swobody z biegiem czasu coraz bardziej się kurczył. Świadectwem tego są między innymi fotografie. Obok przodowników pracy zamieszczano karykaturalne wizerunki Niemców, będące elementem dyskursu antyniemieckiego ukierunkowanego między innymi na uzasadnienie słuszności wysiedleń. W niniejszym artykule autor stawia pytanie o funkcjonowanie fotografii na łamach czasopisma stopniowo ulegającego naciskom propagandy.
Press photography was a tool of propaganda in the Polish People's Republic. However, the period itself was not at all homogeneous, and the introduction of the Leninist model of the press in Poland was preceded by several years of planning. In addition to the propaganda and agitation press, there were also non-Marxist magazines, such as Odra in Katowice. The extent of their liberty shrank over time. This is evidenced by, among other aspects, photographs: next to labor leaders, cartoonish images of Germans were published, being an element of the anti-German discourse serving to justify forced expulsions. In the article, the author investigates the functioning of photography in the pages of a magazine gradually succumbing to the pressure of propaganda.

Źródło:

UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2022, 25, 4; 55-71
2543-8379

Pojawia się w:

UR Journal of Humanities and Social Sciences

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 56.

Tytuł:

Prawo o stowarzyszeniach jako instrument nadzorowania działalności zgromadzeń zakonnych w latach 1949-1989
Law on Associations as an instrument to supervise the activities of religious congregations in the years 1949-1989

Autorzy:

Ordon, Marta

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1043938.pdf

Data publikacji:

2016-12-15

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

People's Republic of Poland
Catholic Church
religious orders
the Law on Associations
freedom of conscience and religion
freedom of association
associations in Poland
anti-religious activities
communist regime
repression against religious orders
Church-State relations
religious organization
religious freedom
Law on Religion
PRL
Marxist-Leninist ideology
ideologia marksistowsko-leninowska
kościoły i związki wyznaniowe
Polska Rzeczpospolita Ludowa
Kościół Katolicki
zakony
Prawo o Stowarzyszeniach
reżim komunistyczny
ograniczenia wolności religijnej w PRL
Polska Ludowa
zgromadzenia zakonne w PRL
relacje państwo-kościół
komunizm
Kościół w PRL

Opis:

W Polsce po II wojnie światowej, prowadzona wówczas przez władze komunistyczne polityka wyznaniowa miała swe źródło w założeniach systemu marksistowsko-leninowskiego, ateistycznego w swej istocie, a w konsekwencji tego, wrogiego kościołom i związkom wyznaniowym. Ponieważ w Polsce przeważającą większość społeczeństwa stanowili wierni Kościoła katolickiego, toteż właśnie przeciwko instytucjom tego Kościoła skierowany został niemal cały impet antyreligijnej kampanii ówczesnych władz. Jedną z metod walki było instrumentalne stosowanie przepisów prawa stanowionego. Artykuł ukazuje takie właśnie wykorzystywanie przepisów rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 27 października 1932 r. – Prawo o stowarzyszeniach. Wszystkie zgromadzenia zakonne zostały podporządkowane przepisom tego prawa po wejściu w życie dekretu z 5 sierpnia 1949 r. Środkiem represji wobec zgromadzeń zakonnych Kościoła katolickiego stały się wówczas przepisy dotyczące nie tylko legalizacji zrzeszeń, czy likwidacji już działających, ale nawet te określające sprawowanie nadzoru nad działalnością tych zalegalizowanych zrzeszeń. W niniejszym opracowaniu pokazane zostały przykłady instrumentalnego wykorzystywania przepisów Prawa o stowarzyszeniach do kontrolowania i utrudniania działalności zgromadzeniom zakonnym.
In Poland, after World War II, religious policy, led then by the communist government, was rooted in the Marxist-Leninist system that was atheistic in nature and, as a consequence, hostile to churches and religious associations. In Poland, the vast majority of the population were Catholic, so almost full brunt of anti-religious campaign of the then authorities was directed against the institutions of the Catholic Church. One of the methods of fighting was instrumental application of the provisions of statutory law. The article describes such an application of the Regulation of the President of the Republic of Poland of 27 October 1932 - Law on Associations. All congregations had to comply with the provisions of this law after the entry into force of the Decree of 5 August 1949. Thus, the rules relating not only to legalization or liquidation of the associations already operating, but even those defining supervision over the activities of these legalized associations  have become the means of repression against religious congregations of the Catholic Church. In this paper, the author presented examples of the instrumental application of the provisions of the Law on Associations to monitor and obstruct the activities religious orders.

Źródło:

Studia z Prawa Wyznaniowego; 2016, 19; 237-261
2081-8882
2544-3003

Pojawia się w:

Studia z Prawa Wyznaniowego

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 57.

Tytuł:

Sprawa potwierdzenia granicy polsko-niemieckiej na Odrze i Nysie Łużyckiej w procesie zjednoczenia Niemiec
Confirmation of the Polish-German Border on the Odra and Nysa Łużycka Rivers in the Process of German Reunification

Autorzy:

Barcz, Jan

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2092268.pdf

Data publikacji:

2021-07-26

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych

Tematy:

Konferencja „2+4”
Traktat „2+4”
stosunki polsko-niemieckie
granica polsko-niemiecka
Traktat o potwierdzeniu granicy polsko-niemieckiej
Układ o normalizacji stosunków PRL–RFN
Traktat o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy
Conference “2+4
Treaty “2+4”
Polish-German relations
Polish-German border
Treaty on the confirmation of the Polish-German border
Agreement on the normalization of relations between the People’s Republic of Poland and the Federal Republic of Germany
Treaty on good neighborhood and friendly cooperation

Opis:

W artykule poddano analizie proces uznania w toku zjednoczenia Niemiec granicy polsko-niemieckiej. Uprzednio Republika Federalna Niemiec kwestionowała ostateczny charakter tej granicy w świetle prawa międzynarodowego. Powodowało to poważne konflikty polityczne w stosunkach PRL i RFN. Nie zmienił tego Układ o normalizacji stosunków między obu państwami podpisany 7 grudnia 1970 r. Powstanie demokratycznej Polski w 1989 r. i paralelne zjednoczenie Niemiec położyły kres tym konfliktom. Znalazło to wyraz w Traktacie o potwierdzeniu granicy polsko-niemieckiej (podpisanym z 14 listopada 1990 r.) oraz w Traktacie „dwa plus cztery” (podpisanym 12 września 1990 r.). Stało się to podstawą budowania – postulowanej przez ministra Krzysztofa Skubiszewskiego – polsko-niemieckiej „wspólnoty interesów” w zjednoczonej Europie. Przypomnieć przy tym należy, że negocjacje nad traktatem o potwierdzeniu granicy przyczyniły się do wypracowania koncepcji Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy. Został on podpisany 17 czerwca 1991 r. Wytyczył kierunki dla polsko-niemieckiej „wspólnoty interesów” i utorował drogę Polski do Unii Europejskiej.
The article analyzes the process of confirmation of the Polish-German border in the course of German reunification. The Federal Republic of Germany previously contested the ultimate nature of this border under international law. This caused serious political conflicts in relations between the People’s Republic of Poland and the Federal Republic of Germany. This was not changed by the Treaty on the Normalization of Relations between the two States, signed on December 7, 1970. The rise of a democratic Poland in 1989 and the parallel reunification of Germany put an end to these conflicts. This was reflected in the Treaty on the Confirmation of the Polish-German border (signed on November 14, 1990) and in the “two plus four” Treaty (signed on September 12, 1990). This became the basis for building the Polish-German “community of interests” in a united Europe, as postulated by Minister Krzysztof Skubiszewski. It should be remembered that the negotiations on the border Confirmation Treaty contributed to the development of the concept of a Treaty on good neighborhood and friendly cooperation. It was signed on June 17, 1991. It set the directions for the Polish- -German “community of interests” and paved the way for Poland to enter the European Union.

Źródło:

Stosunki Międzynarodowe - International Relations; 2020, 56, 3; 53-71
0209-0961

Pojawia się w:

Stosunki Międzynarodowe - International Relations

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 58.

Tytuł:

Ekspozycje polskiej grafiki książkowej w Wielkiej Brytanii (1950–1951). Przyczynek do działalności wystawienniczej Biura Współpracy Kulturalnej z Zagranicą i Komitetu Współpracy Kulturalnej z Zagranicą
Display of Polish Book Prints in Great Britain (1951–1951). Contribution to the Display Activity of the Office of Cultural Cooperation with Abroad and the Committee for Cultural Cooperation with Abroad

Autorzy:

Marcinowska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/24782645.pdf

Data publikacji:

2021

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

polityka kulturalna PRL
Biuro Współpracy Kulturalnej z Zagranicą
Komitet Współpracy Kulturalnej z Zagranicą
wystawy sztuki polskiej za granicą po 1945
polska grafika książkowa po 1945
polska ilustracja po 1945
cultural policy of the People’s Republic of Poland
exhibitions of Polish art abroad after 1945
Polish book graphics after 1945
Polish illustration after 1945

Opis:

Przedmiotem artykułu jest zaprezentowanie dwóch nieznanych bliżej wystaw polskiej ilustracji książkowej i okładek, z których pierwszą, zorganizowaną przez działające przy Ministerstwie Kultury i Sztuki Biuro Współpracy Kulturalnej z Zagranicą (BWKzZ), eksponowano na angielskiej prowincji w 1950 r., a drugą, będącą jej „zaktualizowaną” wersją, zaprezentowano w lutym 1951 r. w Londynie. Do otwarcia tej wystawy doszło dzięki staraniom Ministerstwa Spraw Zagranicznych, wbrew stanowisku Komitetu Współpracy Kulturalnej z Zagranicą (KWKZ) – instytucji, która zastąpiła Biuro zlikwidowane w połowie 1950 r. W artykule przedstawiono przebieg konfliktu, do jakiego doszło na tym tle między MSZ a KWKZ, a więc między dwoma instytucjami odpowiedzialnymi w tym czasie za organizację wystaw sztuki polskiej za granicą, oraz okoliczności i powody, dla których MSZ zostało zmuszone przez KWKZ do wycofania z krajów kapitalistycznych wszystkich wystaw zorganizowanych wcześniej przez BKKzZ. Decyzje KWKZ, instytucji powołanej w istocie przez PZPR w celu lepszego kontrolowania wymiany kulturalnej z zagranicą, doprowadziły do „zapaści” w zakresie eksponowania sztuki polskiej na Zachodzie. Do początku 1953 r. KWKZ nie zorganizował ani nie wysłał za „żelazną kurtynę” żadnej większej wystawy, realizując w latach 1951–1952 politykę kulturalnego „izolacjonizmu” Polski w stosunkach z krajami kapitalistycznymi.  
Two little-known exhibitions of Polish book illustrations and covers are presented in the paper: the first was mounted by the Office of Cultural Cooperation with Abroad at the Ministry of Culture and Art (BWKzZ) displayed in the British countryside in 1950, and the second one, ‘updated’, was shown in London in February 1951. The latter was launched thanks to the efforts of the Ministry of Foreign Affairs, albeit in opposition to the opinion of the Committee for Cultural Cooperation with Abroad (KWKZ), an institution replacing the Office dissolved in mid-1950. The paper outlines the conflict stemming from this situation between the Ministry of Foreign Affairs (MSZ) and KWKZ, thus between two institutions responsible at the time for mounting exhibitions of Polish art abroad, as well as the circumstances and reasons for which MSZ was forced by KWKZ to withdraw all the exhibitions previously organized by BWKzZ in Western countries. The decisions of KWKZ, being an institution actually established by Poland’s Communist Party (PZPR) in order to better control the cultural exchange with foreign countries, led to a ‘paralysis’ in the domain of displaying Polish art in the West. By early 1953, KWKZ had neither organized nor sent any major display behind the Iron Curtain, in 1951–1952 actually implementing the policy of Poland’s cultural ‘isolationism’ in relations with capitalist countries.

Źródło:

Biuletyn Historii Sztuki; 2021, 83, 4; 735-782
0006-3967
2719-4612

Pojawia się w:

Biuletyn Historii Sztuki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 59.

Tytuł:

PZPR w Pruszczu Gdańskim na zakrętach historii PRL (1956, 1970, 1980–1981)
Polish United Workers’ Party in Pruszcz Gdański at the Turning Points of the History of the Polish People’s Republic (1956, 1970, 1980, 1981)

Autorzy:

Brzeziński, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/478391.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

Tematy:

komunizm w Polsce
Polska Rzeczpospolita Ludowa (PRL)
Polska Zjednoczona
Partia Robotnicza (PZPR)
Pomorze, Pruszcz Gdański
Październik ’56
masakra robotników w grudniu 1970 r.
Sierpień ’80
„Solidarność”
communism in Poland
Polish People’s Republic (PPR)
Polish United Worker’s Party (PUWP)
Pomerania region
Pruszcz Gdański
October ’56
the massacre of the workers in December 1970
August ’80
“Solidarity”

Opis:

Artykuł opisuje sytuację panującą wewnątrz powiatowej i miejskiej struktury PZPR w Pruszczu Gdańskim w trzech przełomowych momentach historii PRL: Październiku ’56, Grudniu ’70 i Sierpniu ’80. Stanowi też próbę znalezienia cech wspólnych dla reakcji lokalnych władz partyjnych na kolejne wybuchy społecznego niezadowolenia i w mikroskali ukazuje przebieg tzw. polskich miesięcy w niewielkim mieście powiatowym, funkcjonującym w cieniu trójmiejskiej aglomeracji. Z racji bliskości Trójmiasta mieszkańcy Pruszcza Gdańskiego byli często świadkami rozgrywającej się tu wielkiej historii. Wielu z nich pracowało w trójmiejskich zakładach lub uczyło się w tamtejszych szkołach i uczelniach. Tym samym toczące się w Trójmieście dramatyczne wydarzenia historyczne bezpośrednio rzutowały na ich życie. Artykuł oparty jest na fragmentach wydanej w końcu 2016 r. książki Pruszcz Gdański w latach 1945–1990. Partia, bezpieka, „Solidarność”, której autorami są Piotr Brzeziński, Arkadiusz Kazański i Marcin Węgliński.
The article describes the situation within the county and urban structures of the Party in Pruszcz Gdański at the three turning points of the history of the Polish People’s Republic: October ’56, December ’70, and August ’80. It is also an attempt at finding common traits within the local Party authorities’ responses to the subsequent outbreaks of social dissent and on a small scale, the course of the so-called Polish Months in a small provincial town living in the shadow of the Tri-City Agglomeration. Due to the proximity of the Tri-City, the residents of Pruszcz Gdański often witnessed the grand history that happened there. Many of them worked in factories or attended schools or universities that were located in Gdańsk, Gdynia, or Sopot. Thus, the dramatic historical events that took place in the Tri-City directly affected their lives. The article is based on fragments of Pruszcz Gdański w latach 1945–1990. Partia, bezpieka, „Solidarność” by Piotr Brzeziński, Arkadiusz Kazański, Marcin Węgliński, which was published in late 2016.

Źródło:

Pamięć i Sprawiedliwość; 2018, 32; 319-345
1427-7476

Pojawia się w:

Pamięć i Sprawiedliwość

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 60.

Tytuł:

Recepcja Soboru Watykańskiego II w Polsce w 1972-1978. Pomiędzy bullą «Episcoporum Poloniae coetus» a wyborem Kardynała Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową

Autorzy:

Białkowski, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1830543.pdf

Data publikacji:

2018-10-20

Wydawca:

Wydawnictwo Bernardinum

Tematy:

Catholic Church in the People’s Republic of Poland
Vatican II
Polish Bishops’ Conference
liturgical reform
synodality
ecumenism
religious life renewal
higher catholic education renewal
lay movements
Kościół katolicki
Kościół katolicki w PRL
Sobór Watykański II
recepcja Soboru Watykańskiego II w Polsce
specjalistyczne Komisje Episkopatu Polski
aplikacja nauczania soborowego w teologii polskiej
reforma liturgii i pogłębienie studiów biblijnych

Opis:

Lata 1972-1978 zamykają fazę wczesną recepcji Soboru Watykańskiego II w Kościele katolickim w Polsce. Teoretyczne i praktyczne wcielanie idei soborowych odbywało się w specyficznych warunkach społeczno-politycznych państwa totalitarnego. Do najważniejszych zjawisk charakteryzujących drugą fazę należały: przemiany polskiej religijności; atomizacja środowisk laikatu; wzrost znaczenia kanałów komunikacji społecznej Kościoła instytucjonalnego z wiernymi; relacje hierarchów Kościoła katolickiego z opozycją demokratyczną; próby uregulowania stosunków dyplomatycznych PRL-Stolica Apostolska. Ważną rolę odgrywała działalność specjalistycznych Komisji Episkopatu Polski, które nadawały całemu procesowi właściwe tempo i wyznaczały główne kierunki zmian. Do najbardziej zaangażowanych gremiów należały: Komisja Liturgiczna, Komisja do Spraw Ekumenizmu, Komisja Apostolstwa Świeckich, Komisji do Spraw Nauki Katolickiej, Komisja Duszpasterstwa Ogólnego.  Skromne, ale zasadnicze cele zostały osiągnięte w zakresie aplikacji nauczania soborowego w teologii polskiej. Wśród wielu tytułów na szczególną uwagę zasługuje – opublikowana w 1972 r. – książka U podstaw odnowy. Studium o realizacji Vaticanum IIpióra kardynała Karola Wojtyły. Ważne dla odnowy posoborowej prace wydali również: ks. Stanisław Olejnik (teologia moralna), ks. Wincenty Granat (teologia dogmatyczna), ks. Franciszek Blachnicki (teologia pastoralna i liturgika), o. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv. (historia ekumenizmu), ks. Feliks Zapłata SVD (misjologia), ks. Eugeniusz Weron SAC (teologia laikatu). Reforma liturgii objęła kilka wymiarów, przy czym wskazać można co najmniej trzy zasadnicze: przygotowania i redakcji nowych ksiąg liturgicznych; praktycznego przystosowania świątyń do nowego rytu mszy św. poprzez zmianę umiejscowienia ołtarza, tabernakulum oraz inne adaptacje architektoniczne; nowej formacji służby liturgicznej. Natomiast pogłębienie studiów biblijnych najpełniej uwidoczniło się poprzez tłumaczenie Pisma św. – tzw. Biblię Poznańską, która ukazała się w 1975 r. Z kolei praktyczna realizacja idei synodalności wyrażała się w kolejnych synodach: III Synodzie Warszawskim; Duszpasterskim Synodzie Archidiecezji Krakowskiej; I Synodzie Katowickim; II Synodzie Gdańskim; II Synodzie Częstochowskim; II Synodzie Lubelskim; II Synodzie Gnieźnieńskim. Sporym osiągnięciem ruchu ekumenicznego było podjęcie działalności przez Komisję Mieszaną Polskiej Rady Ekumenicznej i Komisji do spraw Ekumenizmu Episkopatu Polski. Dla wielu zgromadzeń zakonnych przystosowana odnowa życia wiązała się z powrotem do źródeł i pierwotnego ducha wspólnot. Odnowa katolickiego szkolnictwa wyższego wymagała szczególnego uporządkowania, uregulowania i ujednolicenia kwestii prawno-kanonicznej wydziałów teologicznych oraz ATK, co było przedmiotem szczególnej troski kardynała Karola Wojtyły. Wśród ruchów katolickich przykładem posoborowych przemian był dynamiczny rozwój Ruchu Żywego Kościoła/Ruchu Światło-Życie. W omawianym okresie wyraźny nacisk położono na kształtowanie się struktur oraz dopracowanie założeń koncepcyjnych.
The period 1972-1978 concludes the early stage of the Vatican II implementation in Poland with its peculiar characteristics, given the socio-political conditions of a totalitarian state. It was marked by such phenomena as the changes in the Polish piety forms, the atomisation of the laity, the growing usage of the mass media by the Church, the ties with the political opposition and the efforts to normalise the Polish - Holy See diplomatic relations. Moreover, some achievements were made when it comes to the post-Vatican II Theology. We should mention here the works of Karol Wojtyla, Stanislaw Olejnik (Moral Theology), Wincenty Granat (Dogmatic Theology), Franciszek Blachnicki (Pastoral Theology and Liturgy), Stanislaw Celestyn Napiorkowski (Ecumenism), Feliks Zaplata (Missiology) and Eugeniusz Waron (Theology of Laity). The liturgical reform was applied with the new books printed, liturgical space alterations made and the lay ministers trained. The new, revised edition of the Scripture called The Poznan Bible was published in 1975. Synods were held in Warsaw, Cracow, Katowice, Gdansk, Czestochowa, Lublin and Gniezno. Some new regulations were introduced to the Catholic university institutions, most notably to the Catholic Theological Academy in Warsaw. There was a growth of the Church movements and associations such as the Light-Life Movement. That time was characterised by the effort to develop the new conceptual framework of the Vatican II renewal in Poland and to establish its institutional applications. 

Źródło:

Studia Pelplińskie; 2018, 52; 29-80
0239-4456

Pojawia się w:

Studia Pelplińskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce