Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "PODHALE" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 175
Tytuł:
Granitowe otoczaki w architekturze Podtatrza
Granite pebbles in architecture of the Podtatrze region
Autorzy:
Miraj, Krzysztof
Plesiński, Karol
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20206900.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
granit
kamyki
Podhale
Podtatrze
budowa
skała w architekturze
granite
pebbles
construction
rock in architecture
Opis:
In the second half of the 20th century in the Podtatrze region, which includes four ethnographic regions: the Podhale, Orava, Spisz and Pieniny, a fashion developed for the use of granite pebbles in regional construction. In this paper, the authors describe the origins of these pebbles, characterize them as a building material and present their use in local construction.
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2023, 71, 1; 36-43
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Malacological indicators of anthropogenic and natural environmental changes of the Podhale Basin during the last 2000 years. Studies in the Rogoźnik Stream valley (the Carpathian Mountains, Southern Poland)
Autorzy:
Alexandrowicz, Witold Paweł
Skoczylas-Śniaz, Sylwia
Laskowska, Paulina
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27310137.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
fluvial deposits
molluscs
environmental changes
human impact
Podhale Basin
Southern Poland
Opis:
The lithological and malacological studies covered sediments forming the low terrace of the Rogoźnik Stream in the northwest part of the Podhale Basin. This terrace is characterised by a uniform structure within a significant part of the valley. Three layers of gravel and four layers of sandy and silty muds were found there. A rich and diversified malacofauna was discovered in fine-grained sediments. Its analysis allowed us to characterise environmental conditions during sediment deposition. The age of the individual components of the sedimentary sequence was determined by radiocarbon dating. A distinct change was found in the upper intervals of the sequence, corresponding to the warm phase of the Medieval Climate Optimum. This period is associated with the robust development of agriculture, and processes related to human activities became the main factor shaping the environment, influencing the course of geological processes, and changing the taxonomical and ecological structure of the fauna and flora assemblages found in this area.
Źródło:
Geology, Geophysics and Environment; 2023, 49, 3; 261--280
2299-8004
2353-0790
Pojawia się w:
Geology, Geophysics and Environment
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O przydatności "Historii filozofii po góralsku" Józefa Tischnera jako źródła poznania gwary i kultury podhalańskiej
On the usefulness of Józef Tischner’s "Historia filozofii po góralsku" (The History of Philosophy, Highlander Style) as a source of knowledge of the Podhale dialect and culture
Autorzy:
Andrulonis, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3543943.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Towarzystwo Kultury Języka
Tematy:
philosophy
Podhale’s dialect
Historia filozofii po góralsku (The History of Philosophy
Highlander Style)
Tischner
śleboda
Opis:
The aim of this article is to show the extent to which Józef Tischner’s Historia filozofii po góralsku (The History of Philosophy, Highlander Style) is a cognitively attractive source of learning about Podhale’s dialect and culture and the possible threats or difficulties that may be associated with using the work to this end. The author begins his discussions by considering such features of the work under examination as its apocryphal and fairy-tale-like nature and proceeds to showing it on three different planes. From the linguistic perspective, he notes the dialectal features characteristic of the work in terms of phonetics, inflection, syntax, word formation, lexis, and phraseology. In terms of cultural studies, he devotes his attention to the customs and traditions of the Podhale region as well as to the regional cuisine, which found their places in individual stories. In some of the considerations focused to a greater extent on philosophy, the author indicates the characteristic features of the highlander worldview, which Tischner captures in his work, and conducts the word-formation and semantic analysis of selected neologisms and neosemantisms, which were used by the author of the stories to enrich the highlanders’ speech with philosophical terminology.
Źródło:
Poradnik Językowy; 2023, 801, 2; 38-56
0551-5343
Pojawia się w:
Poradnik Językowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oddział Samoobrony AK „Szerszeń” ppor./por. cichociemnego Feliksa Perekładowskiego ps. „Przyjaciel” i jego działalność na Podhalu w 1945 roku
The Activities of the Self-Defence Unit of the Home Army codenamed „Szerszeń” in Podhale in 1945 – commanded by Second Lieutenant /Lieutenant Feliks Perekładowski „Przyjaciel” of the Silent Unseen
Die Tätigkeit der von Unterleutnant/Leutnant der Cichociemny Feliks Perekładowski befehligten Selbstverteidigungseinheit der Heimatarmee „Szerszeń” in Podhale 1945
Autorzy:
Golik, Dawid
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23202890.pdf
Data publikacji:
2023-12-27
Wydawca:
Wojskowe Biuro Historyczne
Tematy:
Armia Krajowa
oddziały samoobrony
cichociemni
Podhale
działalność partyzancka
reżim komunistyczny w powojennej Polsce
Home Army
Self-Defence Units
Silent Unseen
communist regime in post-war Poland
partisan activities
Heimatarmee
Selbstverteidigungseinheit
Cichociemni
kommunistisches Regime im Nachkriegspolen
Partisanentätigkeit
Opis:
Wraz z końcem okupacji niemieckiej i chwilą wkroczenia na tereny Polski Armii Czerwonej rozpoczął się nowy okres funkcjonowania polskiego podziemia niepodległościowego, czego najlepszym przykładem są schyłkowe miesiące działalności Armii Krajowej (AK), proces jej likwidacji po styczniu 1945 r. oraz próby tworzenia zupełnie nowych, poakowskich struktur nastawionych na walkę z komunistami. Jednym z charakterystycznych dla tego okresu elementów było powstawanie tzw. oddziałów samoobrony AK, takich jak działająca na Podhalu od wiosny do lata 1945 r. grupa o kryptonimie „Szerszeń” dowodzona przez ppor./por. cichociemnego Feliksa Perekładowskiego ps. „Przyjaciel”. Stanowiła ona znaczący na terenie południowej Małopolski przejaw oporu wobec „nowej władzy”, była też punktem wyjścia do dalszej działalności podziemnej dla wielu związanych z nią ludzi. Dla innych z kolei okazała się ostatnim etapem walki przed decyzją o opuszczeniu kraju i przedostaniu się na Zachód.
With the end of the German occupation and the entry of the Red Army into Poland, a new period regarding the functioning of the Polish independence underground began. The best example of which concerns the final months of the Home Army’s (Armia Krajowa, AK) activity, the process of its liquidation after January 1945, and the attempts to create completely new structures aimed at fighting the communists. One of the elements characteristic of this period was the creation of the so-called AK Self-Defence Units, such as the group codenamed „Szerszeń” that operated in Podhale from spring to summer 1945, commanded by second lieutenant/lieutenant Feliks Perekładowski „Przyjaciel” of the Silent Unseen. The group’s actions were a significant manifestation of the resistance to the „new government” in southern Małopolska, and also provided the catalyst for further underground activities by individuals associated with the resistance movement. For others, it turned out to be the last stage of the fight before they decided to leave the country and head to the west.
Mit dem Ende der deutschen Besatzung und dem Einmarsch der Roten Armee in Polen begann eine neue Periode des polnischen Unabhängigkeitsuntergrunds, die am besten durch die abnehmenden Monate der Tätigkeit der Heimatarmee (Armia Krajowa, AK), den Prozess ihrer Auflösung nach Januar 1945 und die Versuche zur Schaffung völlig neuer, Strukturen zur Bekämpfung der Kommunisten veranschaulicht wird. Eines der charakteristischen Elemente dieser Periode war die Bildung der so genannten Heimatarmee-Selbstverteidigungseinheiten, wie z. B. die vom Frühjahr bis zum Sommer 1945 in der Region Podhale operierende Gruppe mit dem Codenamen „Szerszeń”, die von Cichociemny Unterleutnant/Leutnant Feliks Perekładowski „Przyjaciel” befehligt wurde. Sie war ein bedeutender Ausdruck des Widerstands gegen die „neuen Machthaber” im südlichen Kleinpolen und bildete für viele der Beteiligten den Ausgangspunkt für weitere Untergrundtätigkeiten. Für andere wiederum war es die letzte Etappe des Kampfes vor der Entscheidung, das Land zu verlassen und in den Westen zu gehen.
Źródło:
Przegląd Historyczno-Wojskowy; 2023, XXIV (LXXV), 4(286); 123-163
1640-6281
Pojawia się w:
Przegląd Historyczno-Wojskowy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Oscypek na nowo. Między tradycją a turystycznym biznesem
Oscypek cheese anew. Between Tradition and the Tourist Business
Autorzy:
Ceklarz, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37275758.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
oscypek
ser
turystyka kulinarna
Podhale
biznes
sheep ewe cheese
culinary tourism
Podhale region
business
Opis:
Artykuł dotyczy tradycyjnych produktów serowarskich pochodzenia owczego (oscypka, bundzu, a także bryndzy), wykorzystywanych do tworzenia współczesnych dań restauracyjnych. Oparty został na analizie oferty gastronomicznej wiodących podhalańskich restauracji i karczm oraz obserwacji uczestniczącej prowadzonej od wielu lat. Podstawowym celem jest ukazanie z jednej strony możliwości kulinarnych, jakie dają te wyroby mleczarskie (tworzenia nowych, oryginalnych potraw), a z drugiej sposobu kreowania nowoczesnej oferty turystyki kulinarnej pod Tatrami, która z nazwy często jest „tradycyjna”, a w rzeczywistości coraz częściej „foodparingowa”. Przybliżony został także wątek „fałszywych” oscypków nagminnie produkowanych pod Tatrami. W dalszej części tekst omawia zagadnienie inspiracji oscypkiem widocznych m.in. w przemyśle pamiątkarskim, cukierniczym, jubilerskim i modowym, a także w architekturze i wystroju wnętrz. Osobny akapit poświęcono złożonym produktom turystycznym, bazującym na popularności oscypka wśród turystów, takim jak m.in. Muzeum Oscypka w Zakopanem i kulturowe szlaki tematyczne.
This article refers to traditional sheep milk-derived cheese products (oscypek, bundz and bryndza) used to prepare contemporary restaurant dishes. It is based on the analysis of the gastronomic offer of the leading Podhale region restaurants and pubs and observations conducted from the perspective of a customer for years. The basic aim is to present the culinary potential of these dairy products – the creation of new and original dishes. Another aim is to present how that modern culinary tourist offer is created underneath the Tatra mountains which is often referred to as “traditional”, yet in reality it is more akin to food pairing. The theme of counterfeit oscypek cheese, which is commonly made near the Tatra mountains, was also scrutinised. The phenomenon of inspiring oscypek was described in the following part of the text, it mentions the souvenir sector, jewellery, fashion, architecture and interior decoration. A separate paragraph was devoted to complex tourist products which are based on the popularity of the oscypek among tourists such as “The Oscypek Museum” in Zakopane, cultural theme trails, and more.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 42, 3; 487-516
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Application of malacological analysis to reconstruction of regional and local environmental changes : the Cisowa Skała locality (the Carpathians, southern Poland)
Autorzy:
Skoczylas-Śniaz, Sylwia
Alexandrowicz, Witold Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2127367.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
karst sediments
molluscs
environmental changes
Holocene
Podhale Basin
Pieniny Klippen Belt
Opis:
An isolated limestone hill (Cisowa Skała), located in the Podhale Basin in southern Poland, has yielded mollusc shells and small vertebrate bones in deposits filling small karst forms such as rock shelters, characteristic molluscan assemblages can be identified, the succession of which reflects changes in the environment and also microhabitat variations depending on local factors, such as slope exposure and type of vegetation. These local factors markedly affect regional environmental trends determined primarily by climate change and, during the last several hundred years, also by human activity. Such malacological analysis enables effective palaeogeographical reconstructions, both on the scale of geographical regions and for microhabitats.
Źródło:
Geological Quarterly; 2022, 66, 1; art. no. 5
1641-7291
Pojawia się w:
Geological Quarterly
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Inspektorat 2 SB WUSW w Nowym Sączu (1985–1988)
Inspectorate Number 2 of the Provincial Office of the Interior of the Security Service in Nowy Sącz (1985–1988)
Autorzy:
Kasprzycki, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/20251721.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Instytut Pamięci Narodowej, Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Security Service
Inspectorate No. 2 of the Security Service
Nowy Sącz Province
Nowy Sącz
Sub-Tatra region
Independent Self-Governing Trade Union “Solidarity”
opposition
second circulation publishing
Służba Bezpieczeństwa
Inspektorat 2 SB
woj. nowosądeckie
Podhale
NSZZ „Solidarność”,
opozycja
drugi obieg wydawniczy
Opis:
W artykule omówiono ponaddwuipółletnią działalność Inspektoratu 2 SB WUSW w Nowym Sączu, który w strukturze WojewódzkiegoUrzędu Spraw Wewnętrznych był obecny od 1 kwietnia 1986 r. do końca roku 1988. Artykuł składa się z pięciu części oraz aneksu. Podjęto w nim próbę odpowiedzi na pytanie o cel utworzenia w Nowym Sączu ekspozytury Biura Studiów SB MSW w sytuacji, w której „zagrożenie” działalnością opozycyjną w województwie – na tle innych ośrodków – było stosunkowo niewielkie. Omówiono podstawową działalność tej jednostki, przedstawiono jej kadrę, wymieniono prowadzone sprawy operacyjne z krótką ich charakterystyką, a także poruszono problem wykorzystywanych w pracy operacyjnej osobowych źródeł informacji. Na podstawie zachowanej dokumentacji kandydatów do werbunku wskazano najważniejsze potrzeby operacyjne tej jednostki. W aneksie zamieszczono podstawowe informacje z przebiegu służby funkcjonariuszy SB pracujących w Inspektoracie 2 SB.
The article discusses more than two and a half years of the activities of Inspectorate No. 2 of the Provincial Office of the Interior of the Security Service in Nowy Sącz, which existed in the structure of the Provincial Office of the Interior from 1 April 1986 to the end of 1988. The article consists of five parts and an annex. It attempts to answer the question of the purpose of setting up an agency of the Study Office of the Security Service of the Ministry of the Interior in Nowy Sącz in a situation where the “threat” of opposition activity in the province – compared to other centres – was relatively low. It discusses the basic activities of this unit, introduces its personnel, lists the operational cases conducted along with their brief descriptions, and addresses the problem of personal sources of information used in operational work. Based on the surviving documentation of potential recruits, the most important operational needs of this unit were identified. The annex contains basic information on the service record of Security Service officers working in Inspectorate No. 2 of the Security Service.
Źródło:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989; 2022, 20; 251-294
1733-6996
Pojawia się w:
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La notation chiffrée de Krzysztof Trebunia-Tutka pour l’apprentissage du violon en Podhale: à la recherche d’un modèle
Krzysztof Trebunia-Tutka’s Numerical Notation for Learning the Violin in Podhale: Understanding the Model
Zapis palcowy Krzysztofa Trebuni-Tutki do nauki gry na skrzypcach na Podhalu: w poszukiwaniu wzorca
Autorzy:
Renaudin, Marie
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31341662.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
etnomuzykologia
Podhale
zapisy muzyki
oralność
ethnomusicology
music writing
orality
Opis:
Une notation chiffrée pour l’apprentissage des mélodies traditionnelles au violon vient d’être récemment publiée dans la région Podhale (Trebunia-Tutka). Ce travail – allant de l’histoire de la région à la transcription et à la notation chiffrée – se distingue par son auteur : un musicien local. Pourquoi et pour qui écrit-il ? Enseignant, il écrit avant tout pour ses élèves. Cette publication donne aussi l’occasion de s’interroger sur les rapports entre écriture et oralité dans la musique de Podhale. La comparaison de la notation chiffrée d’une mélodie avec des enregistrements d’interprétations montre les choix d’écriture de l’auteur, d’une part ; elle permet de distinguer des principes de variation d’autre part. Ainsi, cette étude pourrait constituer une contribution de nature à éclairer la grammaire musicale. Dès lors apparaît l’hypothèse centrale de cet article : version simplifiée de la mélodie, la notation chiffrée laisse penser que son auteur a un « modèle » (Lortat-Jacob 93-111) en tête.
W 2021 r. Krzysztof Trebunia-Tutka opublikował podręcznik do nauki gry na skrzypcach oparty na zapisie palcowym – palcowaniu. Pracę tę, zawierającą materiał od historii regionu do zapisu nutowego i palcowania, wyróżnia to, że autor jest muzykiem regionu podhalańskiego i korzysta w swojej publikacji z autentycznej muzyki Podhala. Dlaczego i dla kogo pisze? Jako nauczyciel przede wszystkim pisze dla uczniów o różnym poziomie zaawansowania. Publikacja prowokuje również dyskusję na temat oralności, zapisu i ich relacji w muzyce podhalańskiej. Porównanie nagrań z zapisem palcowym danej melodii wyjaśnia wybór zapisu i pokazuje sposób funkcjonowania wariacji. Celem tego artykułu jest zbadanie hipotezy, według której zastosowanie zapisu palcowego – jako uproszczonej wersji melodii – sugeruje, że autor opiera się na pewnym wzorcu (Lortat-Jacob 93-111).
A numerical notation was recently published for the learning of fiddle melodies in the Podhale region. This work – containing material from the history of the region, as well as music writing and numerical notation – stands out, in that its author (Trebunia-Tutka) is a local musician. Why and for whom is he writing? As a teacher, he is writing first and foremost for learners of music. Thus, this publication offers an opportunity to reflect upon the relationship between writing and orality in Podhale music. Comparing recordings of performances with the numerical notation of the melody gives insights into the author’s own choices in writing, and allows for the distinguishing of standards in musical variations. Therefore, this analysis may shed some light on musical grammar. This paper explores the hypothesis that the numerical notation, as a simplified version of the melody, gives reason to think that its author has a “template” in mind (Lortat-Jacob 93-111).
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2022, 70, 12; 151-167
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Molluscan assemblages in sediments of a landslide on Majerz Hill near Niedzica (Inner Carpathians, Southern Poland) – phases of development and environmental changes
Autorzy:
Alexandrowicz, Witold Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2055854.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydawnictwo AGH
Tematy:
landslide
molluscan assemblages
environmental changes
Holocene
Podhale Basin
Southern Poland
Opis:
A detailed malacological analysis was made of sediments associated with a small landslide which had developed on the north-eastern slope of Majerz Hill near Niedzica (Inner Carpathians, Southern Poland). The age of the development and environmental changes associated with particular phases of the landslide was determined by means of radiocarbon dating. The analyses made it possible to distinguish two periods of landslide activation falling on the turn of the Early/Middle Holocene and on the Late Holocene (probably on the Iron Age Cold Period). These phases are closely related to periods of increased mass movements, both of landslides and debris flows in other European mountains, stages of glacial advance in the Alps, periods of increased fluvial activity in rivers and elevated water levels in European lakes. The molluscan assemblages also enabled the reconstruction of environmental conditions before the landslide formation, during periods of dormancy, and after the end of its activity.
Źródło:
Geology, Geophysics and Environment; 2022, 48, 1; 51--68
2299-8004
2353-0790
Pojawia się w:
Geology, Geophysics and Environment
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Morena szaflarska w świetle nowych danych z odsłonięć i wierceń w 100-lecie jej odkrycia
Szaflary moraine in the light of new data from exposures and drilling on the 100th anniversary of its discovery
Autorzy:
Wójcik, Antoni
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2087064.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Tematy:
Czwartorzęd
Podhale
tatrzańskie lodowce
morena
kamieniołom w Szaflarach
Quaternary
Podhale Region
Tatra glaciers
moraine
quarry in Szaflary
Opis:
In the northern part of the Podhale Region, nearly 100 years ago, Matkowski (1924, 1928) described gravels exposed in a quarry in Szaflary and considered them to be moraine sediments - Szaflar moraine. Romer (1929) confirmed this interpretation of the sediments. Later studies of Halicki (1930), Klimaszewski (1948, 1988), Birkenmajer (1976) and Birkenmajer and Stuchlik (1975) completely excluded the possibility of moraines in this area and showed that these sediments have are of fluvioglacial origin. Comparing the quarry's ranges due to exploitation, it was found that the authors could observe various deposits exposed during the progress of exploitation towards the west. In the profiles of trenches for new buildings to the NW from the quarry, clays containing sands and gravels and individual boulders and blocks of quartzite and granite with a diameterof0.8 to 1.2m were found. The exposed erratics exactly correspond to the description of the moraine by Matkowski (1924, 1928) from the quarry in Szaflary. In addition, in the recently drilled Nowy Targ PIG-2 borehole, similarly developed pieces were found at a depth of19.7-69.5 m. Combining archival data and new facts from drilling and exposures, a view can be proposed that, during the Southern Polish Glaciations, the Tatra glaciers reached the Nowy Targ Basin and perhaps the foothills of the Gorce Mts, which was already suggested by Rehman (1895), Zapatowicz (1913) and Matkowski (1928).
Źródło:
Przegląd Geologiczny; 2022, 70, 6; 458--467
0033-2151
Pojawia się w:
Przegląd Geologiczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pogranicze jako dziedzictwo w narracjach mieszkańców Chochołowa na Podhalu
The borderlands as heritage in the narratives of the inhabitants of Chochołów in Podhale
Autorzy:
Małanicz-Przybylska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/31803945.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Ośrodek Pamięć i Przyszłość
Tematy:
pogranicze
granica
Podhale
dziedzictwo
Chochołów
Sucha Hora
borderland
borderline
Podhale region
heritage
Opis:
W tekście przedstawiam i analizuję wypowiedzi mieszkańców dotyczące granicy państwowej [w Chochołowie] Chochołowie – wsi położonej na polsko-słowackim pograniczu. Narracje odnoszące się do różnych momentów w historii, zarówno pamiętane osobiście, jak i stanowiące przykłady postpamięci, traktuję jako elementy lokalnego dziedzictwa. Staram się pokazać, jak pamięć chochołowian przyczynia się do postrzegania własnej pograniczności, nawet jeśli współcześnie granica i pogranicze nie odgrywają znaczącej roli w codzienności mieszkańców wsi.
In this article I present and analyse the narratives about the state border that I heard from the inhabitants of Chochołów – a village located at the Polish-Slovak borderline. All the narratives regarding various moments from the past, both remembered personally and constituting a kind of post-memory, I treat as elements of local heritage. I try to show in which way the Chocholovian people’s memory contribute to perceiving local borderline situation, even if nowadays the border doesn’t play a significant role in everyday life of inhabitants of the village.
Źródło:
Wrocławski Rocznik Historii Mówionej; 2022, 12; 52-73
2719-7522
2084-0578
Pojawia się w:
Wrocławski Rocznik Historii Mówionej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyczyny i konsekwencje heterogeniczności gatunkowej Listów ze wsi Władysława Orkana
Autorzy:
Waśkowski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29520152.pdf
Data publikacji:
2022-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Bielsko-Bialski
Tematy:
discourse
letter
genre
Podhale
regional studies
Opis:
The cause and consequences of the genre heterogeneity of Władysław Orkan’s Listy ze wsi [Letters from the village] The subject of the article is the genre diversity of Władysław Orkan’s social texts published in the Polish press of the interwar period titled Letters from the village [originally: Listy ze wsi]. Thanks to the use of discursive analysis’ elements of press statements, attempts are made to determine the reasons for the polygence of Podhale’s eulogist’s journalistic texts. The genological complexity of Władysław Orkan’s analyzed texts was due to a number of factors related to the pragmatic and communicative situation, as well as to the author’s creative individuality. Hence, the smooth crossing of the boundaries of journalistic discourse in favor of its fictional counterpart became the reason for creating journalistic artistically signed texts, shaped in a particular way as a result of the author’s attitude, manifested in the care for readers’ satisfaction.
Źródło:
Świat i Słowo; 2022, 39, 2; 172-185
1731-3317
Pojawia się w:
Świat i Słowo
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Tu bratają się sekretarz z handlarzem”, czyli skomplikowane związki gór, ekonomii i ideologii
Autorzy:
Kochanowski, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1945376.pdf
Data publikacji:
2021-12-13
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
Zakopane
Podhale
PZPR
sieci społeczne
klientelizm
turystyka
ekonomia nieformalna
korpucja
Podhale-region
Polish United Workers’ Party
PUWP
social networks
clientelism
tourism
informal economy
corruption
Opis:
W konkluzji partyjnej komisji wysłanej w 1972 r. do Zakopanego stwierdzano, że „państwo w Zakopanem zostało postawione w sytuacji gorszej niż w kapitalizmie, bowiem zostało zepchnięte na pozycje nawet nie nocnego stróża, ale bezpłatnego dróżnika i zamiatacza ulic”. Na tę swoistą „autonomię Podhala miały wpływ uwarunkowania historyczne, społeczne, kulturowe i geograficzne, typowe dla społeczeństw (wysoko)górskich na całym świecie. Z drugiej strony ważnym aktorem było pod Tatrami również państwo, które od początku lat 50. do końca lat 80. XX w. próbowało objąć ścisłym nadzorem turystykę i sport, sektory decydujące o wizerunku i znaczeniu Zakopanego i regionu tatrzańskiego. Polityka taka napotykała jednak na szczeblu regionalnym na bardzo silne ograniczenia i sprzeciwy. Z jednej strony przyczyną tego stanu rzeczy były specyficzne sieci społeczne łączące sektor prywatny ze strukturami samorządowymi, państwowymi i partyjnymi, a nawet z milicją i wymiarem sprawiedliwości. Z drugiej zaś tylko dzięki przymknięciu oczu na często sprzeczną z obowiązującym prawem aktywność gospodarczą aktorów społecznych, zarówno górali, jak i przyjezdnych, było możliwe – przy niewydolności organizacyjnej państwa – zaspokajanie rosnących błyskawicznie po 1956 r. potrzeb modernizującego się społeczeństwa na usługi rekreacyjne. Dopiero w pierwszej połowie lat 70. socjalistyczne państwo było w stanie, dzięki zwiększonemu finansowaniu, zapewnić w miarę racjonalny rozwój infrastruktury turystycznej (np. Hotel Kasprowy). Jednak już od drugiej połowy lat 70. strukturalny kryzys systemu i w następnej dekadzie jego całkowita dezintegracja doprowadziły do sytuacji, w której instytucje państwowe musiały ustąpić pola aktorom społecznym.
The conclusion of the state commission addressed in 1972 to Zakopane was: “in Zakopane, the state is in a position worse than in capitalism. It has been reduced to the role of not even a night-watchman, but of an unpaid street-sweeper”. The peculiar “autonomy” of Podhale-Region was affected by historical, social, cultural and geographical conditions that are usually mentioned, on the other hand the state was also an important actor and nowise ambiguous. The tendency to take a strict supervision of sectors decisive for the image and the importance of Zakopane and the Tatra region – tourism and sport, existed at the central level since the mid of ‘50s to the ‘80s, but at the regional level, the policy encountered very strong limitations. On the one hand, the reason for that was the emergence of specific social networks linking the private sector with the structures of local government, state and party, or even with the police and judicatory, on the other only thanks to them it was possible – under the organizational inefficiency of the state – to fulfill the modernizing society needs for leisure and related services, that were instantly growing after 1956. Only in the first half of 70s the socialist state was able to provide a relatively rational program, thanks to being an influential factor for modernization mostly thanks to still being in disposal of material resources. However, in the period of disintegration of the system, in the end of ‘70s and in the ‘80s, state’s program was no longer a barrier and alternative for the social actors.
Źródło:
Artifex Novus; 2021, 5; 4-19
2544-5014
Pojawia się w:
Artifex Novus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Górale na równinach
Autorzy:
Nowak-Kreyer, Maciej (1976- ).
Powiązania:
Polska Zbrojna 2021, nr 8, s. 92-93
Data publikacji:
2021
Tematy:
Galica, Andrzej (1873-1945)
Boruta-Spiechowicz, Mieczysław (1894-1985)
21 Brygada Strzelców Podhalańskich im. gen. bryg. Mieczysława Boruty Spiechowicza
Strzelcy podhalańscy
Wojska górskie
Wojna polsko-bolszewicka (1919-1920)
Wyprawa Kijowska (1920)
Żołnierze
Bitwy
Artykuł z czasopisma fachowego
Artykuł z czasopisma wojskowego
Opis:
Tematem artykułu jest historia powstania góralskiego wojska. Symbolicznym początkiem wojsk górskich jest utworzenie w 1913 roku w Nowym Targu Drużyn Podhalańskich, a za ich twórcę uważany jest Andrzej Galica, Podhalanin, oficer Legionów Polskich. W 1918 roku z jego inicjatywy powstały dwa pułki piechoty w rejonie Podhala, które otrzymały miano strzelców podhalańskich. Omówiono udział tej formacji w wojnie polsko-bolszewickiej.
Fotografie.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Artykuł
Tytuł:
Ikonografia w słowniku gwarowym
Iconography in a dialect dictionary
Autorzy:
Kąś, Józef
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1854414.pdf
Data publikacji:
2021-12-10
Wydawca:
Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk
Tematy:
dialect dictionary
iconography
Podhale dialect
słownik gwarowy
ikonografia
gwara podhalańska
Opis:
W związku z szybkim zanikaniem wiejskiej kultury materialnej opisy językowe artefaktów stają się coraz trudniejsze. Istotnym elementem dopełniającym takie opisy staje się w tej sytuacji ikonografia. Ikonografia jest więc w słowniku gwarowym:1) dopełnieniem definicji;2) szansą weryfikacji definicji;3) pomocą w poprawnym ustawieniu ekspozycji etnograficznych;4) środkiem przedstawienia specyfiki etnograficznej w danym regionie;5) uzupełnieniem opisu etnologicznego;6) środkiem przedstawienia relacji między elementami składowymi artefaktu złożonego konstrukcyjnie.
The rapid disappearance of rural material culture renders linguistic description of artifacts increasingly difficult. In this situation, iconography has become an important element complementing these descriptions. In a dialect dictionary, iconography1) complements the description;2) offers an opportunity to verify the definition;3) helps to correctly orient ethnographic exposition;4) acts as a vehicle for the presentation of the ethnographic specificity in a region;5) supplements the ethnological description;6) is a means of presenting the relations between the constituent parts of a structurally complex artifact.
Źródło:
Gwary Dziś; 2021, 14; 265-276
1898-9276
Pojawia się w:
Gwary Dziś
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 175

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies