Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Old-Polish Literature" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-25 z 67
Tytuł:
OLD POLISH TRANSLATIONS OF THE 'METAMORPHOSES' (Staropolskie przeklady Metamorfoz)
Autorzy:
Starnawski, Jerzy
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/702539.pdf
Data publikacji:
2007
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
OLD POLISH LITERATURE
OVID
Opis:
A review of Maria Wichowa's excellent book on early modern translations of Ovid's 'Metamorphoses' by Polish poets.
Źródło:
Meander; 2007, 62, 3-4; 365-369
0025-6285
Pojawia się w:
Meander
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Study of Early Modern Literature (and Insects). A Comment to the Polemics
Autorzy:
Hanusiewicz-Lavallee, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807101.pdf
Data publikacji:
2019-10-23
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
old Polish literature, philology, deconstruction
Opis:
The Polish version of the article was published in “Roczniki Humanistyczne,” vol. 59 (2011), issue 1. The article is the editor-in-chief’s comment to the discussion between Agnieszka Czechowicz and Paweł Bohuszewicz as presented in the current issue of the journal. The author defends philological methods in studying early modern literary texts and expresses her scepticism concerning any methods questioning and negating the fundamental epistemological difference between what is being studied and a researcher himself.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2018, 66, 1 Selected Papers in English; 127-131
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
ROMANTISMS AXIOLOGY IN THE CONTEXT OF OLD POLISH LITERATURE (AN INTRODUCTION SKETCH)
Autorzy:
KUCZERA-CHACHULSKA, BERNADETTA
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/624429.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
ROMANTISM'S AXIOLOGY
OLD POLISH LITERATURE
Źródło:
Colloquia Litteraria; 2018, 3; 141-143
1896-3455
Pojawia się w:
Colloquia Litteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Walenty Neothebel, Acrostichis własnego wyobrażenia kniaża wielkiego moskiewskiego, cura e redazione di Grzegorz Franczak, Biblioteka Dawnej Literatury Popularnej i Okolicznościowej, t. XXV, Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa, Warszawa 2016
Autorzy:
Nosilia, Viviana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28409093.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Associazione Italiana Polonisti (AIP)
Tematy:
Old Polish Literature
Walenty Neothebel
Muscovy
Źródło:
pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi; 2016, 7; 199-200
2384-9266
Pojawia się w:
pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Recenzja edycji: Jan Kochanowski, Carmina latina, cz. 3: Komentarz, oprac. Z. Głombiowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2013, ss. 983
Edition Review: Jan Kochanowski, Carmina Latina, cz. 3: Komentarz, oprac. Z. Głombiowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2013, pp. 983
Autorzy:
Płachcińska, Krystyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/967128.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Łódzki. Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
Tematy:
Old Polish Literature
Renaissance
Latin
Edition
Opis:
The third part of the critical edition of Jan Kochanowski’s corpus in Latin, published by Zofia Głombiowska in 2013, contains an editorial commentary. This volume is the last part of a large and impressive work which was necessary for the academic knowledge of Polish Renaissance literature.
Źródło:
Collectanea Philologica; 2014, 17
1733-0319
2353-0901
Pojawia się w:
Collectanea Philologica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Mój bachmacie, biegać umiesz… – zagadkowy orientalizm odzwierciedlony w nazwie rasy końskiej w piśmiennictwie staroruskim i staropolskim
My bachmat, you know how to run… – Mysterious Orientalism as Reflected in the Name of a Horse Breed in Old Russian and Old Polish Literature
Autorzy:
Brzozowska, Zofia A.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16501477.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czasopisma i Monografie PAN
Tematy:
literature of Old Rus’
old Polish literature
Orientalism
Islam
Muhammad
Opis:
In Old Polish texts as well as in later works written in the Old Polish style (e.g. in the Trilogy by H. Sienkiewicz), the name bachmat was used to describe a horse of the Tatar breed, characterized by its small size but incredible endurance. An analogous term (бахматъ) can be found in the literature of Old Rus’. There is no doubt that it is an orientalism, which entered into both the Old Russsian language and – through it or independently – the Polish language and here from one of the Tatar dialects. Among the explanations for its etymology, the most interesting seems one connecting it with the term Бохмитъ, i.e., a variant of Muhammad’s name, characteristic for the literature of Old Rus’. The article aims to determine when the term бахматъ could have entered the literature of Old Rus’, how widespread it was, in what contexts it appeared, and whether it is possible to show a connection between the studied word and the East Slavic form of Muhammad’s name (Бохмитъ).
Źródło:
Slavia Orientalis; 2022, LXXI, 1; 207-217
0037-6744
Pojawia się w:
Slavia Orientalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatury staropolskiej „budowa ciała” i „usposobienie, temperament”
Old Polish Literature – Physique, Disposition, Temperament
Autorzy:
Obremski, Krzysztof
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1038834.pdf
Data publikacji:
2020-06-15
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
Old-Polish literature
complexion
anthropology
orality
literacy
Opis:
The text is a review of the Dariusz Śnieżko’s book Kompleksja literatury. Studia staropolskie (The Complexion of Literature. Old-Polish Studies) (TAiWPN UNIVERSITAS, Krakow 2019). The only serious doubt regards the sound of the title (readers might not know the word “complexion”). Kompleksja literatury is a fascinating book. For whom? – certainly students of Old-Polish literature (and it will be also inspiring for scholars of the next historical and literary epochs). What? – revealing the most important dimensions of Old-Polish literature. Why? – because in works published so far the scant use of source texts proves to be representative of the most general material remaining of Old-Polish literature in its intertwining of anthropology and dialectics of orality and literacy.
Źródło:
Przestrzenie Teorii; 2020, 33; 457-465
2450-5765
Pojawia się w:
Przestrzenie Teorii
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Piśmiennictwo rektorów kolegium jezuickiego w Mińsku w epoce saskiej jako przejaw strategii duszpasterskiej i komunikacyjnej Kościoła rzymsko-katolickiego w Wielkim Księstwie Litewskim
Writings of the Rectors of the Jesuit College in Minsk in the Saxon Era as a Manifestation of the Catholic Ministry and Communication Strategy of the Roman Catholic Church in the Grand Duchy of Lithuania
Autorzy:
Wolański, Filip
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2185192.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Wrocławski. Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych. Instytut Historyczny
Tematy:
Jesuits
schooling
Catholic ministry
Old Polish literature
Opis:
The article presents analysis of writings of the rectors of the Jesuit college in Minsk and elaborates the history and activities of this institution. The achievements of four rectors of Minsk are described: Romuald Wojniłłowicz, author of the collection “Holiday sermons for the whole year”, Józef Stanisław Rudomina, Teodat Ramułt, who wrote plays and short rhetorical works, and Franciszek Ksawery Ogiński, who described the history of St. Michael’s Church in Vilnius. The studied literature was considered a manifestation of the communication and pastoral strategy of the Roman Catholic Church in the Grand Duchy of Lithuania during the Saxon era.
Źródło:
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka; 2018, 73, 4; 27-42
0037-7511
2658-2082
Pojawia się w:
Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
La Graeca fides e la falsità moscovita nel discorso polacco premoderno. Storia di un topos
Graeca fides and the Perfidy of the Muscovites in the Polish Early Modern Discourse. History of a Topos
Autorzy:
Krzywy, Roman
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28409083.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Associazione Italiana Polonisti (AIP)
Tematy:
Old Polish Literature
Polish-Russian Relations
National Stereotypes
Topic
Opis:
The article discusses the usage of the classical topos Graeca fides to describe the citizens of the Grand Duchy of Moscow in early modern Polish literature (chronicles, diaries, journalistic writings, diplomatic reports etc.). This way of speaking was justified by the identification of the Eastern Orthodox Church with the Greek Byzantine Rite. The formula was used to deprecate Russians and became part of a negative stereotype. The author demonstrates, with diverse examples, how this formula became a constant topos in statements about a country considered hostile in Poland since the 16th century, and in which contexts it was developed.
Źródło:
pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi; 2015, 6; 23-38
2384-9266
Pojawia się w:
pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Tradycyjni” czy „nowocześni”? O metodologicznych dylematach współczesnych badaczy staropolszczyzny. Część pierwsza: uwagi ogólne i przypadek krytyki postkolonialnej
Autorzy:
Oczko, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/636251.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
modern literary theories, Old Polish literature, postcolonial criticism
Opis:
“Traditional” or “Modern”? Methodological Dilemmas of the Contemporary Researchers of Old Polish Literature. Part One: General Remarks and the Case of Postcolonial CriticismThis paper shows the personal reflection of its authors upon the methodological contexts of cultural and literary studies concerning Old Polish literature. Especially those contexts that eagerly and sophisticatedly – though quite superficially – apply the so called “modern” literary theories to the analyses and interpretations of Old Polish texts and – at the same time – disregard their very historical backgrounds. The authors present a fairly sceptical approach towards the blind and unjustifiable, although fashionable, application of “modern” criticism in the given field of research. Instead they emphasise the contextual, secondary character of the possible modern theoretical implications, as  well as the particular, specific character of Old Polish writings. Moreover, wider social factors influencing the methodological decisions taken by the academic community in question (who undoubtedly still favour the traditional, philological method of research and strongly distances itself from the contemporary theoretical thought) have been discussed in great detail. The enclosed analysis of the recent controversial book Fantomowe ciało króla (The Phantom Body of a King, 2011) by Jan Sowa, which deals with the Old Polish history, society, and culture, strongly influenced by the application of modern criticism, in particular the postcolonial part of it, served both as an example of the authors’ argumentation and, at the same time, a warning.
Źródło:
Terminus; 2013, 15, 3(28)
2084-3844
Pojawia się w:
Terminus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O badaniu literatury dawnej (i owadów). Glosa do polemiki
The Study of Early Modern Literature (and Insects). A Comment to the Polemics
Autorzy:
Hanusiewicz-Lavallee, Mirosława
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933629.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
literatura staropolska
filologia
dekonstrukcja
old Polish literature
philology
deconstruction
Opis:
The article is the editor-in-chief's comment to the discussion between Agnieszka Czechowicz and Paweł Bohuszewicz as presented in the current isuue of the journal. The author defends philological methods in studying early modern literary texts and expresses her skepticism concerning any methods questioning and negating the fundamental epistemological difference between what is being studied and a researcher himself.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 1; 281-285
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Shall we insert a comma? Punctuation dilemma of Polish ancient texts publisher
Autorzy:
Krauze-Karpińska, Joanna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/703987.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
history of language
editing of ancient literature
punctuation
old Polish literature
Opis:
The author discusses the problem concerning modernisation of the historical, based on intonation, rhetorical punctuation system distinguished for ancient Polish texts (up to 18-th century) but hardly comprehensible nowadays. She presents the features of the system and rules of its application, quoting examples derived from printed literary masterpieces of three best known 16-th century Polish poets: Mikołaj Rej, Jan Kochanowski and Mikołaj Sęp Szarzyński. Being convinced of inevitability of replacing old punctuation system by modern one (logical-syntactic) she also perceives necessity of description of the historical one.
Źródło:
Nauka; 2016, 4
1231-8515
Pojawia się w:
Nauka
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rewizja kanonu. O serii „Biblioteka Dawnej Literatury Popularnej i Okolicznościowej”
Autorzy:
Głażewski, Jacek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/28409071.pdf
Data publikacji:
2015
Wydawca:
Associazione Italiana Polonisti (AIP)
Tematy:
Biblioteka Dawnej Literatury Popularnej i Okolicznościowej
Canon
Old-Polish Literature
Źródło:
pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi; 2015, 6; 199-204
2384-9266
Pojawia się w:
pl.it / rassegna italiana di argomenti polacchi
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Tradycyjni” czy „nowocześni”? O metodologicznych dylematach współczesnych badaczy staropolszczyzny. Część druga: queer theory oraz gay and lesbian studies
Autorzy:
Oczko, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/636253.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
modern literary theories, Old Polish literature, LGBT studies, queer theory
Opis:
“Traditional” or “Modern”? Methodological Dilemmas of the Contemporary Researchers of Old Polish Literature. Part Two: Queer Theory and Gay and Lesbian StudiesThe second part of the paper deals with the problems of the history of homosexuality and other non-normative sexualities in the framework of the Old Polish writings. It has been based on the practical experience and dilemmas of the authors who have recently published a book Homoseksualność staropolska. Przyczynek do badań (Old Polish Homosexuality. A Contribution, 2012). Numerous controversies, such as the application of queer theory versus gay and lesbian studies approach, have been discussed taking into consideration their methodological usefulness with regard to the historical Old Polish texts. Preference has been given to traditional gay and lesbian studies, not queer criticism, as the later may lead to numerous misunderstandings and misinterpretations owing to the indefinite, secondary, doubtful and oppressive character of most available original texts in question, which has been fully exemplified.
Źródło:
Terminus; 2013, 15, 3(28)
2084-3844
Pojawia się w:
Terminus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
O lekarstwach ludzkiej duszy. Wokół „De remediis animi humani” Stanisława Herakliusza Lubomirskiego
On the remedies of the human soul: On “De remediis animi humani” by Stanisław Herakliusz Lubomirski
Autorzy:
Lasocińska, Estera
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1396418.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:
literatura staropolska
stoicyzm
umysł
cnota
Old Polish literature
Stoicism
mind
virtue
Opis:
The article is concerned with a short religious treaty “De remediis animi humani” (“On the remedies of the human soul”) by Stanisław Herakliusz Lubomirski (1641–1702). It is the last work of this writer, published in 1701 in “Repertorum opuscula latina sacra et moralia” and translated into Polish three times (1707, 1728, 1771). The article analyses the philosophical categories used in the treaty, i.e. God, human, virtue, mind, to show how Lubomirski intended to soothe the anxieties of the human soul.
Źródło:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2020, 29, 2; 83-96
1509-0957
Pojawia się w:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Medycyna ze staropolskiego kalendarza
Medicine from the Old Polish calendar
Autorzy:
Piskała, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1397839.pdf
Data publikacji:
2020-12-31
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów
Tematy:
medycyna
kalendarz
piśmiennictwo staropolskie
astrologia
medicine
calendar
Old Polish literature
astrology
Opis:
The article is devoted to the subject of health and disease present in Old Polish calendars until the end of the 18th century. The calendars are a peculiar source for research on the period, as those popular texts accurately reflect the preferences and interests of their common readers. The calendars included astrological advice and also influenced the medical subjects they presented. Advice, comments and other information on the subject were present both in the calendar and in the prognostic part in many different forms, even poetry. The connection between calendars and medicine was so strong that the health advice was given even by the authors who did not specialise in astrology. The medico-astrological advice was usually of low quality, which was often pointed out by satirists.
Źródło:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki; 2020, 29, 2; 149-166
1509-0957
Pojawia się w:
Analecta. Studia i Materiały z Dziejów Nauki
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Chorobotwórcza moc komet. O poszukiwaniu przyczyn morów w piśmiennictwie staropolskim
Autorzy:
Piskała, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2029705.pdf
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Old-Polish literature
astrology
comets
epidemic
literatura staropolska
astrologia
komety
epidemia
Opis:
Szybko szerzące się i siejące spustoszenie zarazy nie były w dawnej Polsce rzadkością. Ówczesna wiedza medyczna nie potrafiła właściwie wytłumaczyć natury chorób zakaźnych i sposobu ich przenoszenia się, więc pojawiało się wiele różnych teorii objaśniających ich przyczyny. Niektórzy podejrzewali wrogów i niewiernych o zatruwanie powietrza i wody, inni wybuch epidemii przypisywali bożemu gniewowi bądź niefortunnemu układowi ciał niebieskich zwiastującemu nieszczęście. Najbardziej zgubne skutki przypisywano kometom; pojawienie się komety odczytywano bądź to jako znak, bądź jako przyczynę nadciągających katastrof, pośród których poza morowym powietrzem wymieniano trzęsienia ziemi, królewskie zgony, wojny i zamieszki. Astrologiczne wyjaśnienie plag okazało się niezwykle trwałe i stało się powszechnynie występującym motywem piśmiennictwa temu problemowi poświęconego, co nie znaczy, że było akceptowane bez zastrzeżeń.
Rapidly spreading and ravaging diseases were not a rarity in Old Poland. The medical knowledge of the era could not properly explain the nature of infectious diseases and the mechanism of their spreading, so there were many different attempts at explaining their causes. Some suspected their enemies and infidels of poisoning air and water; others attributed pestilence to God’s wrath or to unfavourable configurations of heavenly bodies that were said to bring misfortune. The most devastating effects were attributed to comets; a comet’s appearance was seen either as a sign or as a cause of impending disasters, which, apart from pestilent air, included earthquakes, deaths of kings, wars, and tumults. Astrological explanation of the plagues proved to be very persistent and became a stock motif in the literature devoted to the subject, which, however, does not mean that it was accepted without criticism.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 58-73
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Glosa o metodologii przyczynków, czyli po co nam to wszystko
A Gloss on the Methodology of Contributions, or Do We Need All That?
Autorzy:
Czechowicz, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1933626.pdf
Data publikacji:
2011
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
metodologia
przyczynki
interpretacja
literatura staropolska
methodology
contributions
interpretation
Old Polish literature
Opis:
The article is a polemic with the postulates of applying non-philological methods, that have their anti-interpretative roots in the philosophy of deconstruction, in studies of Old Polish literature. In the study of literature it is worth taking up the most difficult challenges as well as it is worth talking about such ones – this thesis is illustrated by a reference to Maciej Kazimierz Sarbiewski's poetical treatise De perfecta poesi (On perfect poetry) coming from the 17th century, that is treated here as a kind of treatise on the method of writing an epic. Also, it is better for the very researchers to take a position on significant methodological propositions, and not on ones that result from being tired of the subject of the studies or from the naïve willingness to perform experiments with the use of tools supplied by anti-logocentric (and hence – anti-humanist) currents of modern philosophy.
Źródło:
Roczniki Humanistyczne; 2011, 59, 1; 271-279
0035-7707
Pojawia się w:
Roczniki Humanistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Dawne piśmiennictwo religijne - inspirujące i nadal odkrywane dziedzictwo
Autorzy:
Trościński, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030544.pdf
Data publikacji:
2021-06-06
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Old-Polish literature
Enlightenment
religious literature
Themes and Contexts
literatura staropolska
oświecenie
literatura religijna
Opis:
  The present issue of our journal is devoted to Old Polish and Enlightenment religious literature as well as themes and conventions of religious literature. The articles show a rich tradition of such works. The broad scope of topics demonstrates diverse literary research. The articles are devoted to defining such terms as "religious literature" and "religious poet", as well as to translations and biblical inspirations, prayers and meditations, monastic authors and their works, hymnals, sermons and the rhetoric, the matter of faith and reason, and a Sarmatian religion. The present issue of "Tematy i Konteksty" ("Themes and Contexts") also includes the papers devoted to interpretation of 19th century literature, reviews, reports and announcements. The authors of studies are scholars from a range of academic institutions in Poland.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 13-21
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Od „śmierdzącego dudka” po banialuki. Obraz ptaków w literaturze renesansu i baroku – rekonesans
From ‘smelly hoopoe’ to baloney. The image of birds in the literature of Renaissance and Baroque – a reconnaissance
Autorzy:
Chemperek, Dariusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1036416.pdf
Data publikacji:
2020-12-20
Wydawca:
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Tematy:
birds
Old-Polish literature
ornitology
symbolography
hunting
ptaki
literatura staropolska
ornitologia
symbolografia
polowanie
Opis:
Birds function in Polish literature of Renaissance and Baroque in three paradigms. Mostly they appear as creatures gifted with a symbolic (allegoric) meaning, seen through the prism of the tradition reaching to Aristotle’s Zoology, Physiologist, and later symbological compendia. The second category is describing birds as food or pests (especially in hunting and agricultural literature). Apart from this ‘practical’ paradigm, there is also a third one: birds as a source of an aesthetic thrill, fascination with them includes both lyricism and a ludic element. The first two categories fit into a more general utilitarian paradigm. Handbooks, treaties, sermons, fairy tales, paroemias and animal epigrams showcase birds almost exclusivelyas tools of moral, religious and conventional reflection, or as objects to be obtained and consumed. Interestingly, the symbological activity of the creators does not cease in the Renaissance and Baroque periods, the representatives of avifauna are burdened with new meanings, while the fantastic creatures slowly disappear from the creators’ fields of view. In the third group of works distinguished here, one can notice the phenomenon of the emancipation of birds as objects of interest just as they are, although their voice is heard mostly in the digressions scattered throughout the big epic works. The autonomy of birds in the literature of Renaissance and Baroque is not linear, the way of perceiving them is determined by the individual sensitivity of the authors, the most prominent of whom are Hieronim Morsztyn (early 17th century) and an anonymous translator of the Italian Adon (2nd half of the 17th century).
Źródło:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria; 2020, 20; 76-96
2081-1853
Pojawia się w:
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Zechmy sie ich napatrzyć nie mogli”. Kultura dworska w Peregrynacji Maćkowej
“That we couldn’t turn our eyes away”. Courtly culture in Peregrynacja Maćkowa
Autorzy:
Wojtowicz, Witold
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2048520.pdf
Data publikacji:
2021-10-27
Wydawca:
Łódzkie Towarzystwo Naukowe
Tematy:
Peregrynacja Maćkowa
parody
courtly culture
Old Polish literature
parodia
kultura dworska
literatura staropolska
Opis:
Referring to my previous research (Wojtowicz 2010, 2011), the article analyses a humorous text entitled Peregrynacja Maćkowa (Maciek’s Peregrination, printed in 1612) which offers a parodic and satirical take on the ideas characteristic of courtly culture. I examine how these ideas are mocked with the use of parodic travesty. What serves as a starting point for discussion are the analyses of courtly culture by Rüdiger Schnell (in Die höfische Kultur des Mittelalters zwischen Ekel und Ästhetik). Apart from parodying courtly culture, the author of Peregrynacja Maćkowa mocks the chivalric romance and travel novels as well as alludes to the Brautwerbung motif.
Źródło:
Prace Polonistyczne; 2021, 76; 449-468
0079-4791
Pojawia się w:
Prace Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Retoryczna forma i funkcje prozdrowotnych treści w staropolskich kalendarzach
Rhetorical form and functions of health-related content in Old-Polish calendars
Autorzy:
Piskała, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/39744019.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne
Tematy:
kalendarz
literatura staropolska
retoryka
medycyna
astrologia
calendar
Old-Polish literature
rhetoric
medicine
astrology
Opis:
Artykuł omawia związki staropolskich kalendarzy z medycyną. Ich podstawą była astrologia oraz utylitarność tych druków. Przeanalizowano wątki dotyczące zdrowia, miejsca ich prezentacji i funkcji, jaką pełniły w almanachach, z retorycznej perspektywy. Różnorodny materiał, od naukowych artykułów po krótkie porady, wiersze, przysłowia i prognostyki chorobowe wybrano z kalendarzy krakowskich, gdańskich, zamojskich i poznańskich. Uwzględniono ewolucję kalendarza, ale też trwałość staropolskiego modelu i obecności niektórych jego elementów aż do dziś.
The article discusses the connections of Old-Polish calendars with medicine, which were predicated upon the science of astrology and the utilitarian character of these popular prints. It analyses the health-related motifs, their place within the calendars, and their functions as seen from a rhetorical point of view. Varied content, from scholarly articles through succinct pieces of advice, verse, proverbs, and health forecasts, has been selected from almanacs published in Cracow, Gdansk, Zamosc, and Poznan. The article takes into account the evolution of the calendar genre as well as the persistence of some of its elements which survive until this day.
Źródło:
Res Rhetorica; 2024, 11, 1; 106-120
2392-3113
Pojawia się w:
Res Rhetorica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Uczony i święty. Chrystianizacja wizerunków mędrców dawnych w "Żywotach filozofów" Marcina Bielskiego
Autorzy:
Lasocińska, Estera
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2030413.pdf
Data publikacji:
2021-06-06
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
christian tradition
ancient philosophy
old Polish literature
tradycja chrześcijańska
filozofia starożytna
dawna literatura polska
Opis:
  The article focuses upon the relation between the realities of faith and reason. The author presents the image of a Christian Stoic, which is typical of Renaissance literature, and goes on to analyze “Żywoty filozofów” [“Lives of the Philosophers”] by Marcin Bielski to describe the structure and specific features of this kind of book on the history of philosophy at the beginning of the 16th century. Referring to medieval tradition (John of Wales, Walter Burleigh), the article shows how the Polish author used it to create the model of a pious sage, distinguished by his love of intellectual, moral and evangelical virtues. The article also refers to two later works, “Wizerunek własny” [“The True Image of the Life of the Honest Man”] by Mikołaj Rej (1558) and “Dyjalog mięsopustny” [“The Dialogue for the Last Days before the Lent”] (c. 1622), which document the continuity of the medieval tradtion of depicting a Christian philosopher.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2014, 9, 4; 318-328
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ruski Polikarp a polski Polikardus, czyli o tym, co staroruska przeróbka ma jeszcze do powiedzenia o Rozmowie Mistrza Polikarpa ze Śmiercią
East-Slavic Polikarp and Polish Polikardus, or What the Old-Russian Reworking Still Has to Tell about the Old-Polish Work De Morte. Prologus.
Autorzy:
Nosilia, Viviana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2171278.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
Old-Russian translations
old-Polish literature
De Morte. Prologus
conversation between the man and the Death
Opis:
In 2018 prof. Wiesław Wydra found out an old printed version of the famous old-Polish work De Morte. Prologus. This epoch-making finding creates new opportunities for research on this text. The printed version contains the conclusion of the dialogue, which was omitted in the only witness known so far. Nevertheless, the printed version is rather a reworking, than a faithful reproduction of a pre-existing text. It corresponds neither to the transcription of the lost scroll nor to the old-Russian translation, which is in turn evidence of an active attitude of the translator towards the original text, so that it does not testify completely to the Polish original. The author compares the three extant versions of the work (the two old-Polish versions and the old-Russian one), and focuses on what this comparison can tell about the work with the text accomplished by the editor of the printed version, as well as the attempts at reconstructing the original medieval version.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2019, Вѣнецъ хваленїѧ. Studia ofiarowane profesorowi Aleksandrowi Naumowowi na jubileusz 70-lecia, 10; 65-83
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Literatura staropolska wobec problemu zła. Uwagi wstępne
Autorzy:
Lasocińska, Estera
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2029795.pdf
Data publikacji:
2021-12-14
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
The Old Polish Literature
evil
moral philosophy
theodicy
literatura staropolska
zło
filozofia moralna
teodycea
Opis:
Głównym zadaniem  artykułu jest przyjrzenie się zjawisku szerszemu niż epidemia, tj. problemowi zła, które w literaturze staropolskiej badać można na różne sposoby. Jednym z nich jest podjęcie analizy w kontekście obecnej i bardzo wyraźnej w naszej literaturze dawnej tradycji platońskiej, augustyńskiej i manichejskiej, w których za zło we wszechświecie odpowiedzialna jest materia (ciało) bądź zły duch zdolny swoją mocą przeciwstawić się Bogu i zburzyć właściwy (czyli dobry, pożądany przez człowieka) porządek  rzeczy. Innym powszechnym w staropolszczyźnie nurtem był neostoicyzm i (w mniejszym stopniu) neoepikureizm, gdzie zło, uznawano za pozór możliwy do unicestwienia przez wspieranego siłą Niebios człowieka mądrego. Zło można również badać, kierując się podziałem na zło natury (cierpienie, niedola, zaraza, śmierć) czy zło moralne korelatywne wobec moralnego dobra. Bardzo interesującą perspektywę wyjaśniania zła, przedstawia teodycea zmierzająca do wyjaśnienia, skąd się bierze zło, zwłaszcza w postaci niezawinionego cierpienia, w rzeczywistości stworzonej przez dobrego Boga.  Ten problem w artykule został pokazany na przykładzie poezji Jana Kochanowskiego  i młodszego od niego o prawie sto lat Stanisława Herakliusza Lubomirskiego. Obydwaj autorzy przyjmują, że Bóg może usunąć zło ze wszechświata, ale nie chce. Przyczyny tego „nie chce” wyłożone zostały w szczegółowej interpretacji.
The article discusses the old Polish ways of explaining evil. The firstpart briefly presents the philosophical theories struggling with the problem of itsexistence and origin: Aristotelianism, Platonism, Stoicism and Epicureanism. Itwas found that the reception of these views can be traced in selected texts of the oldPolish literature. Therefore, in the second and third parts of the article, appropriateanalyses were carried out on the basis of the literary material provided by Elegia IV 3and the epigram O żywocie ludzkim (I 101) by Jan Kochanowski, as well as Tobiaszwyzwolony and Adverbia moralia by Stanisław Herakliusz Lubomirski. They focusprimarily on the problem of suffering leading to the question of the essence of God,who, being the omnipotent Creator of the world, is also responsible for the presenceof evil in it. Using the Epicurean theory of indifferent deities, Kochanowski presents,close to deism, the concept of the Creator acting for Himself and from heaven viewingHis work with the Artist’s eye; Lubomirski, on the other hand, stands on the side oftheism and assumes that God is the Creator of good, and that evil only allows thewise man to achieve perfection with His help.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2021, 16, 11; 227-243
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-25 z 67

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies