Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Old Town" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 40
Tytuł:
Konserwować czy odnawiać? Estetyczny aspekt zabiegów wykonywanych przy tynkach, dekoracjach malarskich i sgraffitowych na elewacjach kamienic Starego i Nowego Miasta w Warszawie
To Conserve or to renovate? Aesthetic aspect of treatments performed on plaster, painting and sgraffito decorations on facades of tenement houses in the Old and New Town in Warsaw
Autorzy:
Sawicki, Tytus
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2146328.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków
Tematy:
Stare Miasto w Warszawie
Nowe Miasto w Warszawie
konserwacja elewacji
konserwacja
odnawianie
tynki
sgraffito
dekoracje malarskie
aspekt estetyczny
Old Town of Warsaw
New Town of Warsaw
facade
maintenance
conservation
renovation
plaster
painting decorations
aesthetic aspect
Opis:
W ostatnich latach kamienice Starego i Nowego Miasta w Warszawie poddawane są remontom. Czy prace te mieszczą się w pojęciu konserwacja-restauracja, czy są renowacją? Wątpliwości budzi przede wszystkim efekt estetyczny – nadanie elewacjom efektu nowości. Konieczność zachowania autentycznego wyrazu artystycznego dekoracji kamienic Starego i Nowego Miasta wynika z faktu, że są to dzieła wybitnych polskich artystów. Poza tym Stare Miasto jest wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. W artykule skupiono się na problemie rozwiązań estetycznych i artystycznych, które są jednak ściśle powiązane z zabiegami technicznymi. Skomentowano przykłady konserwacji tynków, dekoracji malarskich oraz sgraffit wykonanych w ciągu ostatnich sześciu lat. Krytycznej ocenie poddano decyzje dotyczące estetycznych rozwiązań. Omówiono też niektóre zabiegi techniczne np. kładzenie na elewację barwionych w masie tynków. Celem analizy jest zaproponowanie rozwiązań, które pozwolą na zachowanie wartości dawności i autentyzmu wystrojów kamienic Starego i Nowego Miasta.
In recent years, the tenement houses of the Old and New Town in central Warsaw have been undergoing renovation. Does this work fall within the concept of conservation-restoration, or merely renovation? The aesthetic effect is questioned-giving the facades a fresh new appearance. The need to maintain the authentic artistic expression of the decorations of the Old and New Towns is necessary as they are works of outstanding Polish artists. In addition, the Old Town is inscribed on the UNESCO World Heritage List. This paper focuses on the aesthetic and artistic solutions that are closely related to technical measures. Examples of the conservation of plasters, painting decorations and sgraffito that has been undertaken in the last six years are commented on. Decisions regarding aesthetic solutions are critically assessed. Some technical procedures were also discussed, e.g., the application of colored plaster on the facade. The aim of the analysis is to propose solutions that will allow the preservation of the age-values and the authenticity of the exterior decorations of the Old and New Town houses.
Źródło:
Wiadomości Konserwatorskie; 2022, 69; 141--155
0860-2395
2544-8870
Pojawia się w:
Wiadomości Konserwatorskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe Stare Miasto w Elblągu – wieloaspektowość interwencji w obszarze zabytkowym
New Old Town in Elbląg – Multi-faceted Intervention in a Historic Area
Autorzy:
Wiśniewska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2172434.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:
Nowe Stare Miasto
retrowersja
Nówka Starówka
New Old Town
retroversion
Opis:
Celem niniejszego artykułu jest przegląd zasad ingerencji w obszarze zabytkowym poprzez chronologiczne przedstawienie różnych koncepcji odbudowy Starego Miasta w Elblągu, jako teoretycznych podstaw odbudowy oraz ukazanie przemian w podejściu do projektowania nowej zabudowy w obszarze zabytkowym. Konsekwentna odbudowa Starego Miasta w Elblągu od prawie czterech dekad jest ugruntowana teoretycznie i dostosowana do współczesności. Poprzez przykłady i określenie faz odbudowy Starego Miasta w Elblągu, chciałabym poddać refleksji, czy retrowersja jest procesem dostosowującym się każdorazowo do nowych współczesnych potrzeb, czy raczej retrowersja jako autorska metoda zakończyła się w 2002 roku wraz z zaprzestaniem nadzorowania projektów przez jej autorkę i od dziewiętnastu lat obserwujemy po prostu proces budowy Nowego Starego Miasta.
The purpose of this article is to review the principles of intervention in a historic area through a chronological presentation of the various concepts of reconstruction of the Old Town in Elbląg, as theoretical foundations for reconstruction, and to show changes in the approach to designing new buildings in a historic area. The consistent reconstruction of Elblag's Old Town for nearly four decades has been theoretically grounded and adapted to the present day. By means of examples and defining phases of the reconstruction of the Old Town in Elblag, I would like to reflect on whether retroversion is a process that adapts itself each time to new contemporary needs, or rather retroversion as an authorial method ended in 2002 when the author stopped supervising projects and for nineteen years we have been simply observing the process of building the New Old Town.
Źródło:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2021, 11; 43--64
2543-6422
Pojawia się w:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problematyka podtapiania budynków wodami podziemnymi na przykładzie miasta Zielona Góra
Problems of underflooding houses for example of town Zielona Góra
Autorzy:
Dankowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2055975.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa
Tematy:
budynek
podtopienia
woda podziemna
Zielona Góra
starówka
powódź hydrogeologiczna
studnia depresyjna
izolacja wodochronna
remont
building construction
flooding
underground water
old town
hydrogeological flood
depression well
waterproof barrier
repair
Opis:
W artykule jest opisany przypadek i przyczyny zalania budynków Starówki Zielonej Góry z powodu pływów hydrogeologicznych. Zaprezentowano także techniczne problemy związane z remontem tych budynków.
In this paper described an accident and causes of underflood of house in region of Old Town of Zielona Góra city as an effect of hydrogeological floods. The article presents the technical problems with recon ditions of this buildings.
Źródło:
Przegląd Budowlany; 2021, 92, 9; 36--39
0033-2038
Pojawia się w:
Przegląd Budowlany
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The history of the Sieradzs Old Town hidden in the former Tatarczy Market Square
Historia Starego Miasta w Sieradzu ukryta w obszarze dawnego Tatarczego Rynku
Autorzy:
Sowała, Adriana
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1835692.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
Tatarczy Market Square
Sieradz
Old Town
urban planning
architecture
Tatarczy Rynek
Stare Miasto
urbanistyka
architektura
Opis:
The article presents the history of the elements of the former Tatarczy Market Square, which constitute an important part of the history of the Sieradz's Old Town. The article deals with the history of elements of the Sieradz's Old Town, such as stockade, gates, street system, the former Dominican Monastery and craft. The history of the Tatarczy Market Square is episodic and unique – it points to necessity to popularize information about this place and continue exploring its story. During the work, the methodology appropriate for historical and interpretative research was used. The information on the spatial development of Sieradz and the history of individual fragments of the Old Town was collected and analyzed. To get to know this story, the available archival references, literature and archaeological research were used. An analysis of these sources allows us to draw conclusions about the history of this part of the city. The article also discusses the role of historical urban spaces and the need and ways of presenting their history by architectural and urban planning activities. For this purpose, the revitalization of the Small Market Square in Bystrzyca Kłodzka and the concept of transforming the Tatarczy Market Square in Sieradz were presented.The amount and value of the information collected on the Tatarczy Market Square proves how important it is to take care of historical spaces, stop negative transformations, explore their secrets and, above all, save them from oblivion. The collected knowledge about the Tatarczy Market Square certainly requires supplementing with archaeological research on a large scale. Nevertheless, it does indicate some directions of research that should be continued. Disseminating the history of the Tatarczy Market Square will allow for a greater understanding of the history of the Old Town in Sieradz. Its inconspicuousness and mystery combined with the number of elements that made up this place make it unique and worth exploring.
W artykule przedstawiono historię elementów dawnego Tatarczego Rynku w Sieradzu, które stanowią istotną część dziejów Starego Miasta. W tekście zarysowano dzieje obwarowań miejskich i bramy, sieci ulicznej, zespołu kościelno-klasztornego oraz rzemiosła. Wielowątkowość historii rynku oraz unikatowość jego elementów wskazuje na potrzebę rozpowszechniania tych informacji i dalszego zgłębiania dziejów Tatarczego Rynku.W trakcie pracy posłużono się metodologią właściwą dla badań historyczno-interpretacyjnych – zebrano i zanalizowano informacje na temat rozwoju przestrzennego Sieradza oraz historii poszczególnych fragmentów obszaru staromiejskiego. W tym celu wykorzystano dostępne materiały archiwalne, wyniki badań archeologicznych oraz literaturę przedmiotu, których analiza pozwoliła na wysnucie wniosków przybliżających historię tej części miasta. W artykule poruszono także kwestię roli historycznych przestrzeni miejskich oraz potrzebę i sposoby przybliżenia ich historii za pomocą działań architektoniczno-urbanistycznych. W tym celu przestawiono efekt rewitalizacji Małego Rynku w Bystrzycy Kłodzkiej oraz koncepcję przekształcenia Tatarczego Rynku w Sieradzu. Ilość i wartość zebranych informacji na temat Tatarczego Rynku udowadniają, jak ważne jest dążenie do zadbania o historyczne przestrzenie, powstrzymanie negatywnych przekształceń, poznanie ich tajemnic, a przede wszystkim ocalenie ich od zapomnienia. Zebrana wiedza na temat Tatarczego Rynku z pewnością wymaga uzupełnienia o badania archeologiczne na szeroką skalę. Niemniej jednak wyznacza pewne kierunki, w które należałoby się zwrócić. Upowszechnianie dziejów Tatarczego Rynku pozwoli na większe zrozumienie historii Starego Miasta w Sieradzu. Jego niepozorność i tajemniczość połączona z liczbą elementów, które tworzyły to miejsce, czyni je wyjątkowym i wartym dalszego odkrywania.
Źródło:
Architectus; 2021, Nr 2 (66); 17-26
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Geotechniczne i konstrukcyjne kompleksowe metody zabezpieczania zabytkowej Staromiejskiej Dzielnicy Opatowa
Geotechnical and construction comprehensive methods of securing the historic Old Town District of Opatów
Autorzy:
Kurleto, Urszula
Mikoś, Tadeusz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/164175.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
Tematy:
Metoda Z-S
zabezpieczanie staromiejskich podziemi
less
materiał podsadzkowy
podziemna trasa turystyczna
Z-S Method
securing the old-town undergrounds
loess
filling material
underground tourist route
Opis:
W artykule przedstawiono geotechniczne i konstrukcyjne metody kompleksowego zabezpieczania Staromiejskiej Dzielnicy Opatowa. Opisano początkowe prace w tym zakresie oraz budowę geologiczną formacji lessowej występującej w rejonie Opatowa wraz z występującymi zagrożeniami w rejonie podziemnych obiektów. Przedstawiono również zakres prac badawczo-rozpoznawczych oraz zabezpieczająco-likwidacyjnych te obiekty. Opisano sposób zagospodarowania staromiejskich podziemi jako trasy turystycznej. Przedstawiono także podstawowe elementy Metody Z-S, stanowiącej schemat postępowania przy zabezpieczaniu staromiejskich dzielnic.
The geotechnical and construction comprehensive methods of securing the old-town district of Opatów have been presented. The beginnings of securing works with the geological characterization of the loess formation occurring in the area of Opatów as well as hazards occurring in the area of the underground objects have been described. The scope of research and reconnaissance as well as security and liquidation of these objects was also presented. The method of developing the Old Town underground as an tourist route was described. Also the basic elements of the Z-S Method, which illustrates the procedure for securing old districts has been presented.
Źródło:
Przegląd Górniczy; 2019, 75, 3; 23-31
0033-216X
Pojawia się w:
Przegląd Górniczy
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Historia – kontekst – tożsamość. Powojenna odbudowa i dekoracja Starego Miasta w Olsztynie
History – context – identity. Post-war restoration and decoration of the Old Town in Olsztyn
Autorzy:
Wawrykiewicz, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1927097.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
powojenna odbudowa
Stare Miasto w Olsztynie
zabytkowe zespoły staromiejskie
program odbudowy
rekonstrukcja
projektowanie
wartość artystyczna
dekoracja plastyczna
sgraffito
post-war reconstruction
Old Town in Olsztyn
historic Old Town complexes
rebuilding programme
reconstruction
design
artistic value
artistic decoration
Opis:
Artykuł jest kolejnym przyczynkiem do badań nad fenomenem powo¬jennej odbudowy polskich miast w formach historycznych i historyzu¬jących. W pracy podjęto próbę zarysowania mało znanych aspektów skomplikowanego i wielowątkowego procesu projektowania odbudowy Starego Miasta w Olsztynie po zniszczeniach 1945 roku oraz uzupełnienia dotychczasowego stanu badań w tym zakresie. Poruszono także problem oceny wartości architektury z okresu powojennej odbudowy staromiejskiej dzielnicy Olsztyna. W powojennej odbudowie miast rysuje się wyraźna dwoistość – odtwarzano średniowieczny układ urbanistyczny i jednoczenie realizowano założenia urbanistyki nowoczesnej. Odbudowę Olsztyna trudno nazwać rekonstrukcją, jego historyczna struktura została bowiem istotnie zmieniona. Patrząc jednak na realizacje późniejsze – modernistyczne oraz w duchu retrowersji – przyznać trzeba, że przyjęte wtedy założenia odbudowy w formach historyzujących okazały się z dzisiejszej perspektywy słuszne. Autorom takiej koncepcji udało się bowiem zachować „obraz” dawnego miasta. Kontekst historyczny, społeczno-kulturowy, polityczno-ekonomiczny i wreszcie architektoniczny miał niewątpliwy wpływ na kształt programu odbudowy tej dzielnicy staromiejskiej, a zrealizowana z niemałym trudem zabudowa stała się nośnikiem istotnych wartości. Wyróżnikiem olsztyńskiego Starego Miasta na tle innych odbudowanych ośrodków jest najbardziej współczesny charakter dekoracji plastycznych – specyficzne połączenie stylizowanej architektury o formach historyzujących ze sztuką już na wskroś nowoczesną, której cechy formalne w pełni odzwierciedlają współczesne tendencje rysujące się w plastyce lat 60. XX wieku. Wartością dekoracji staromiejskich, wykonanych głównie w technice sgraffito, jest zarówno indywidualny program tematyczny, jak i oryginalna forma plastyczna o współczesnym wyrazie artystycznym.
This article is another contribution to research on the phenomenon of post-war reconstruction of Polish cities in historical and historicizing forms. The article attempts to highlight little-known aspects of the com¬plex and multi-task process of designing the reconstruction of the Old Town in Olsztyn after it was destroyed in 1945 and to fill gaps in the relevant research. It also examines the problem of valuation of the post-war architecture of the reconstructed Old Town District in Olsztyn. In towns and cities rebuilt after the war, there is a clearly visible duality – on the one hand, their restorers reconstructed the medieval urban layout, on the other hand, they aimed to achieve the objectives of modern urban planning. Olsztyn was rebuilt rather than reconstructed, because its historical structure was altered significantly. However, considering the subsequent projects – modernistic and in the spirit of retroversion – it must be admitted that, from today’s perspective, the then formulated objectives to rebuild the city in historicizing forms proved to be justified. This is because the authors of that concept managed to preserve the “image” of the pre-existing town. The historical, socio-cultural, political, economic and last but not least architectural context had an unquestion¬able impact on the nature of the old town reconstruction programme. The resulting built-up area, which required so much effort to recreate, embodies essential values today. What distinguishes the Old Town in Olsztyn from other rebuilt old towns is the most contemporary character of artistic decorations – stylized, historicizing architecture was specifically combined with art that was already thoroughly modern and whose formal features fully reflected the dominant trends in visual arts of the 1960s. The value of old-town decorations, produced mainly in the sgraffito technique, arises both from a specific range of themes and from their original artistic form, which is characterized by contemporary aesthetics.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2019, 1; 73-112
0029-8247
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pomnik Historii - procedury uznania i kryteria wyboru na przykładzie miasta Trzebiatów, pretendenta do tytułu
Monument of history – procedures of recognition and selection criteria on the example of the town of Trzebiatów, a candidate for the title
Autorzy:
Latour, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1358006.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Polski Komitet Narodowy Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków
Tematy:
pomnik historii
stare miasto
Trzebiatów
zabytki
historical monument
old town
monuments
Opis:
Wniosek Burmistrza Trzebiatowa w sprawie uznania zespołu staromiejskiego w Trzebiatowie za Pomnik Historii został przekazany Ministrowi Kultury i Dziedzictwa Narodowego w kwietniu 2011 r. Do tej pory nie nastąpiło rozstrzygnięcie w tej sprawie. Trzebiatów to miasto położone w powiecie gryfickim, w województwie zachodniopomorskim. Podstawą do złożenia wniosku o przyznanie tytułu Pomnika Historii były: • Zachowany średniowieczny układ urbanistyczny zespołu staromiejskiego z czytelnym podziałem katastralnym; • Zachowana historyczna zabudowa w obrębie murów obronnych, • Wpis terenu Starego Miasta do rejestru zabytków; • 40 obiektów w granicach Starego Miasta wpisano do rejestru; • Na terenie Starego Miasta obowiązuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w formie planu rewaloryzacji, uchwalony przez Radę Miasta Trzebiatowa w 1996 r. Przywołano procedury uznania i kryteria wyboru Pomnika Historii. Przedstawiono zarys historii miasta oraz działania konserwatorskie i planistyczne, wskazując przy tym jego wartości materialne i niematerialne. W konkluzji wyrażono przekonanie, że wymienione wartości spełniają kryteria wyboru postawione przez MKiDN.
The Mayor of Trzebiatów's application to recognize the Old Town Complex in Trzebiatów as a Monument to History was submitted to the Minister of Culture and National Heritage in April 2011. Trzebiatów is a town located in the poviat (district) of Gryfice, in the Zachodniopomorskie Voivodeship. The basis for submitting the application for the title of the Monument of History was the following: - Preserved medieval urban layout of the Old Town complex with a clear cadastral division; - Preserved historical buildings within the defensive walls, - Entry of the Old Town area into the register of historical monuments; - 40 objects within the Old Town boundaries are entered into the historical monuments register; - In the Old Town there is a local spatial development plan in the form of a revaluation plan, adopted by the Trzebiatów City Council in 1996. The outline of the city's history as well as conservation and planning activities are presented, indicating at the same time its material and non-material values. The conclusion expressed the conviction that these values meet the selection criteria set by the Ministry of Culture and National Heritage.
Źródło:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego; 2019, 7; 75-87
2543-6422
Pojawia się w:
Ochrona Dziedzictwa Kulturowego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
REVITALISATION AS A FORM OF THE CYCLICAL PROCESS OF URBAN STRUCTURE RECONSTRUCTION. THE EXAMPLE OF KUPA STREET IN THE KAZIMIERZ DISTRICT OF KRAKOW
Rewitalizacja jako forma cyklicznego procesu rekonstrukcji struktur miejskich. Przykład ulicy Kupa w dzielnicy Kazimierz w Krakowie
Autorzy:
Wróbel, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/440214.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Tematy:
revitalisation of old town complexes
continued existence of urban structures
history of the Kazimierz District in Krakow
rewitalizacja zespołów staromiejskich
ciągłość i trwanie struktur miejskich
historia dzielnicy Kazimierz w Krakowie
Opis:
This article describes revitalisation as a form of the contemporary reconstruction and restoration of urban tissue. Advances in social, economic and technical requirements generate adjustments in the architectural and urban layout. These changes result in destructive, regressive and remedial actions, contributing to the complexity of a city as a continuous phenomenon of cumulative transformations. Kupa Street is located in the Kazimierz District of Krakow. Having withstood successive phases of building renovation, this street constitutes an adequate case study for research in architectural and spatial revitalisation. This study includes a literature review, as a theoretical basis for the analysis and conclusions; and a participant observation of the design and development of the location. Moreover, long-term development projects, conservation and planning activities in the Kazimierz District were considered.
W artykule podjęto próbę ukazania rewitalizacji jako szczególnej współczesnej formy procesu kompleksowej rekonstrukcji tkanki miejskiej po okresach regresu oraz podejmowanych cyklicznie działań mających na celu dostosowywanie układów architektoniczno-urbanistycznych do nowych wymagań społeczno-ekonomicznych i technicznych. Kolejne rekonstrukcje i modernizacje składają się na złożony fenomen trwania i ciągłości miasta poprzez nawarstwiające się przekształcenia. Ulica Kupa na krakowskim Kazimierzu, za sprawą kolejnych faz wymiany substancji budowlanej, jest przykładem stanowiącym materiał badawczy dla studium przypadku rewitalizacji w wymiarze architektoniczno-przestrzennym. Metody, jakimi posłużono się w badaniach to studia literaturowe, będące bazą teoretyczną dla analiz i formułowanych wniosków, oraz obserwacja uczestnicząca polegająca na udziale autora w pracach studialnych i projektowych zabudowy w omawianej lokalizacji. Ponadto istotnym elementem uzupełniającym jest wieloletnia obserwacja działań inwestorskich, konserwatorskich i planistycznych na terenie dzielnicy Kazimierz.
Źródło:
Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula; 2019, 1(59); 15-30
2084-4689
Pojawia się w:
Kwartalnik Naukowy Uczelni Vistula
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Transformacja urbanistyczna Starego Miasta we Wrocławiu w okresie PRL-u jako dokument przemian politycznych i społecznych
Urban transformation of the Old Town in Wrocław during the period of the Polish People’s Republic as a document of political and social changes
Autorzy:
Grodzka, Elżbieta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294091.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
Stare Miasto
Wrocław
odbudowa powojenna
przebudowa zespołów staromiejskich
XX w.
Old Town
post-war rebuilding
Old Town’s rebuilding
20th century
Opis:
Artykuł przedstawia zarys zmian urbanistycznych z okresu PRL-u na Starym Mieście we Wrocławiu. Intensywne działania budowlane rozpoczęły się już pod koniec lat 40. XX w. Początkowo polegały głównie na rekonstrukcji zniszczonej zabudowy staromiejskiej, skoncentrowanej wokół Rynku i pl. Solnego. Od 1956 r. zaobserwować można powrót do idei przedwojennego modernizmu. Nowa architektura i urbanistyka miała być symbolem nowej organizacji życia społecznego oraz postępu technologicznego. W latach 70. i 80. XX w., pomimo ambitnych planów przekształcenia centrum Wrocławia w wielkomiejskie centrum usługowe, tempo inwestycji budowlanych zdecydowanie zmalało. Pod koniec epoki PRL, dzięki stopniowemu odejściu od gospodarki centralnie planowanej, znacznie wzrosła ilość zabudowy plombowej na Starym Mieście.
The article is a short brief about urban changes in the Old Town in Wrocław during the Polish People’s Republic. Intensive rebuiliding activities have begun at the end of 1940’s. Historical buildings around the Main Square and Solny Square were the first to be reconstructed. However, since 1956 the return to pre-war modernism ideas has been observed. New architecture and urbanism were supposed to be a symbol of new social order and technological progress. Despite of ambitious plans of transforming Wrocław’s city centre into a modern downtown the pace of rebuilding of The Old Town dropped dramatically in the 1970’s and 1980’s. At the end of the communist era in Poland, thanks to the gradual departure from the centrally planned economy, the number of infill buildings in the Old Town has increased considerably.
Źródło:
Architectus; 2019, 2 (58); 27-40
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Elblag from the Side of the River Could Look Totally Different. Case Study
Elbląg od strony rzeki mógłby wyglądać inaczej. Studium przypadku
Autorzy:
Wiśniewska, Katarzyna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2021016.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Elblag’s Old Town
Granary Island
history
identity
involvement of local authoritiesand residents
port
retroversion of The Old Town
river Elblag
tradition
waterfront
Źródło:
Studia komitetu przestrzennego zagospodarowania kraju PAN; 2018, 188; 331-352
0079-3507
Pojawia się w:
Studia komitetu przestrzennego zagospodarowania kraju PAN
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kożuchów – historyczne miasto z przyszłością
Kożuchów – a historical town with a future
Autorzy:
Eckert, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/390506.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Lubelska. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej
Tematy:
urbanistyka
architektura
układ przestrzenny
stare miasto
system obronny
rewitalizacja
urbanism
architecture
spatial layout
old town
defence system
revitalisation
Opis:
Kożuchów jest miastem wyjątkowym, nie tylko w skali województwa lubuskiego ale w skali kraju. Zachowany w bardzo dobrym stanie system obronny, składający się z dwóch pierścieni kurtyn oraz fosy, wyróżnia je spośród setek innych. Należy jednocześnie do najstarszych miast Środkowego Nadodrza. Zachowane prawie na całym obwodzie fortyfi kacje uniemożliwiły scalenie się centrum z przedmieściami. Dzięki temu zachowało się pierwotne rozplanowanie tej części miasta i jego historyczny charakter. Te walory są jednak dużym wyzwaniem dla urbanistów i architektów w pracach planistyczno-urbanistycznych. Samo stare miasto stało się miejscem węzłowym w układzie przestrzennym ożuchowa. Ponadto, w nim samym, jest wiele dodatkowych węzłowych miejsc. Są to budowle mające znaczące wartości kulturowe: zamek, ratusz, gotycki kościół, zabudowa mieszkalna. Jest to również system fortyfi kacyjny z dobrze zachowanymi kurtynami, basztami, bastejami i fosą. Historyczny układ ulic nie ułatwia komunikacji pieszej i samochodowej na Starówce. Tereny zielone kryją ogromny potencjał. Niestety jest też dużo elementów degradujących miasto: budynki gospodarcze, zaniedbane podwórka, współczesna zabudowa tzw. bloki, pawilony handlowe, niezabudowane działki i kwartały. W opracowaniu przedstawiono próbę analizy problemów oraz propozycje zmian aby zachowany został wyjątkowy charakter tego miasta a jednocześnie powstała wartość dodana wynikająca z wprowadzenia propozycji nowych rozwiązań architektonicznych i urbanistycznych.
Kożuchów is a unique town, not only in the Lubusz Voivodship but also in the whole country. The well-preserved defence system, consisting of two rings of curtains and a moat, distinguishes this town from hundreds of others. It is also one of the oldest towns in the Middle Oder Region. Nearly the entire circumference of the fortifi cations has been prevented, which makes it impossible to merge the centre with the suburbs. For this reason, the original layout of this part of the town and its historical character have been preserved. However, these factors are a big challenge for urbanists and architects in terms of urban-planning. The old town has become a central point in the spatial layout of Kożuchów. Moreover, there are a number of additional important objects such as buildings of signifi cant cultural value: the castle, the town hall, the gothic church and the residential buildings as well as the fortifi cation system with the well-preserved curtains, bastion, fortifi ed towers and moat. The historical layout of the streets makes walking and driving diffi cult in the Old Town. The green areas have enormous potential. Unfortunately, there are also a number of elements spoiling the look of the town: the business buildings, the neglected yard, the modern buildings – so called blocks of fl ats, the commercial pavilions, the undeveloped plots and quarters. The paper presents an attempt to analyse the problems and to provide suggestions for changes so as to preserve the unique character of the town and, at the same time, to add value resulting from the introduction of new architectural and urban-planning ideas.
Źródło:
Budownictwo i Architektura; 2018, 17, 2; 65-80
1899-0665
Pojawia się w:
Budownictwo i Architektura
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przemieszczanie się centrum Mławy w historii jej rozwoju – znaczenie centrotwórcze stacji kolejowej Mława Miasto
Movement of the Mława city center in the city’s development history - the role of the railway station in the creation of the city center
Autorzy:
Izabela, Sobierajska
Teresa, Wyszyńska
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/461077.pdf
Data publikacji:
2018-04-30
Wydawca:
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:
Mława
rynek miejski
Stary Rynek
Wólka
stacja Mława Miasto
ratusz
market square
Old Market Square
Mława Miasto train station
town hall
Opis:
Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie współczesnych problemów zagospodarowania i funkcjonowania centrum usługowego Mławy, ze szczególnym uwzględnieniem historii rozwoju i przemieszczania się funkcji centrotwórczych w mieście, powiązanych z wielowiekową tradycją handlową. Pierwotne centrum, czyli lokacyjny rynek z końca XV w. pełnił główną rolę centrotwórczą do czasów II wojny światowej. Już od końca XIX w. centrum rozrastało się w kierunku zachodnim. Druga połowa XX w. to szybki rozwój miasta i powstawanie obiektów o znaczeniu centrotwórczym w zachodniej części śródmieścia. Początek XXI w. to realizacje dużych obiektów handlowych, uzupełniających dotychczasowy program centrum i wzmacniających jego układ na osi wschód-zachód. Najnowsze plany dotyczące rozwoju miasta, wykorzystujące wzrastające, miastotwórcze znaczenie stacji, przewidują budowę nowego obiektu handlu wielkopowierzchniowego w rejonie stacji Mława Miasto. Drugim, podobnym zespołem, stanie się rozbudowany obiekt handlowy funkcjonujący na północny wschód od rynku. Po realizacji staną się one wyraźnymi krańcami pasmowego centrum miejskiego. Artykuł zawiera ogólne sugestie proponowanych działań wzmacniających przede wszystkim układ powiązań pieszych oraz przestrzeni reprezentacyjnych, możliwy do wytworzenia w ramach docelowego układu centrum.
The aim of this paper is to present contemporary problems of development and functioning of the Mława city center, with particular emphasis on the history of the development and relocation of city center functions related to the trade tradition. The original market-square from the end of the 15th century, was the centerpiece till the Second World War. Since the end of the 19th century, the center has grown westward. The second half of the twentieth century, it’s the rapid development of the city center in the western part of the city. The beginning of the 21st century it’s the realization of large shopping centers, complementing the existing program of the center and strengthening its layout on the east-west axis. The latest plans of the city administration are the construction of a new large-scale trade facility in the area of the Mława Miasto station, which uses the growing, urban-creating significance of this station. The second similar complex will be the retail center north-east of the market square. Once completed, they will become the distinct ends of the urban belt of the centre. This article contains general suggestions for the proposed measures to strengthen, first of all, the arrangement of pedestrian links and representative spaces that can be placed within the center.
Źródło:
MAZOWSZE Studia Regionalne; 2018, 24; 85-104
1689-4774
Pojawia się w:
MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Staromiejskie obwarowania Olsztyna w koncepcji miejskich plant – między konserwacją a kreacją
The Old Town fortifications in Olsztyn in the concept of old town green belt – between conservation and creation
Autorzy:
Lewicka, M. L.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/294136.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Politechnika Wrocławska. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
Tematy:
zabytki
architektura obronna
Olsztyn
planty
konserwacja
monuments
military architecture
old town green belt
conservation
Opis:
Tematem pracy jest konserwatorski proces przygotowania naukowych podstaw dla rozwiązań projektowych przyszłych plant w Olsztynie. W artykule przedstawiono efekt części prowadzonych przez autorkę od 20 lat badań: historycznych, architektonicznych z archeologią oraz konserwatorskich studiów przedprojektowych – wybranych pod kątem powiązań z realizacją plant według projektu wyłonionego w wyniku ogólnopolskiego konkursu architektoniczno-urbanistycznego. Omówiono też historyczną wartość staromiejskich obwodów obronnych oraz samą ideę miejskich plant. Konkurs na miejskie planty ogłosił Urząd Miasta w Olsztynie w 2017 r. Zwycięska praca będzie realizowana. Dokumentacje z dotychczasowych badań i studiów konserwatorskich nad średniowiecznymi obwarowaniami miasta i zamku stanowiły merytoryczną jej podstawę. Wyłoniony w konkursie projekt satysfakcjonuje pod względem poziomu opracowań kulturowych i projektowanych rozwiązań oraz uwzględnienia tego, co najistotniejsze w dorobku studialnym i badawczym przygotowanym w przeszłości na zamówienie służb konserwatorskich w Olsztynie. Na obszarze przyszłych plant zabytkowe budowle współistnieć będą ze współczesnymi obiektami staromiejskiej infrastruktury i zielenią parkową.
The subject of the work is the conservation process of preparing the scientific basis for design solutions for future old town green belt in Olsztyn. The article present the effect of parts of research carried out by the author for 20 years: historical, architectural and archeological and conservation pre-design studies – selected in terms of connection with the implementation of the belt of greenery according to the project selected as a result of a nationwide architectural and urban competition. The historical value of the Old Town defense districts and the idea of the urban green belt were also discussed. The old town green belt competition was announced by the City Hall in Olsztyn in 2017. The first place awarded for the work will be carried out. Documentations from previous research and conservation studies on the medieval fortifications of the city and the castle were the substantive basis for the winning work. The project selected in the competition is satisfactory in terms of the level of cultural studies and proposed solutions, and taking into account what is the most important in the study and research developed in the past on the order of the conservation services in Olsztyn. In the future old town green belt area, historic buildings will coexist with modern facilities of the Old Town infrastructure and park greenery.
Źródło:
Architectus; 2018, 4 (56); 53-69
1429-7507
2084-5227
Pojawia się w:
Architectus
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Z dziejów dominikanek klasztoru św. Anny na Starym Mieście w Pradze (1293–1782)
The history of the St Anne convent of Dominican nuns in the old town of Prague (1293–1782)
Autorzy:
Stefaniak, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/595597.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Uniwersytet Opolski. Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego
Tematy:
Praga Stare Miasto
mniszki dominikańskie
rotunda św. Wawrzyńca
klasztor św. Anny
Prague Old Town
Dominican nuns
St Lawrence rotunda
St Anne Monastery
Opis:
The most renowned female monastery in Prague Old Town had belonged to the nuns of the Order of Preachers (the Dominicans). The convent had been founded in 1293 by the Canon of Wyshehrad Jan Holý on the right bank of the Vltava River in Újezd. After the dissolution of the Order of Knights of the Temple in 1312, their seat in the Old Town by the Rotunda of St Lawrence was transferred on 9th July 1313 for 130 stags of cents to the Dominican nuns of Prague. Shortly afterwards, on the site of a former commandery, a marvelous Gothic monastery with the large Church of St Lawrence and St Anna was built. In the Middle Ages the Dominican convent, referred to as Anenský court, became famous as an important spiritual and intellectual center. An example can be the Bible translation into Czech (the so-called Bible of Dresden) done by the Dominican Kolda from Koldice for the prioress Anna Leskoviecka. The Middle Ages were a period of the most remarkable development of the nuns community. During the Hussite Wars, in 1420, the monastery became a grouping place of all the Prague nuns that were forced into Hussite liturgical practices. Moreover, a further economic and spiritual collapse of the community occurred. The revival came only in the 17th century. At that time the nuns adopted the reform proposed by the Council of Trent. In 1676 a process of a thorough reconstruction of the monastery begun, resulting in its new baroque architectural form. Concurrently, the community was increasing gradually and in 1710 it consisted of 60 nuns. Between 1709 and 1712 the only foundation of a new monastery in the convent’s history occurred – in the city of Plzen. The prosperity of the order was undermined by the war between Austria and Prussia. Prague itself, was affected especially by the French-Bavarian occupation of the city between 1741 and 1742. After that, in 1744, Prague was invaded by the Prussians. Numerous tributes collections, goods overtaking and pillages begun. In 1744 the Prussians imposed on the convent a tribute of 25 thousand stags of gold. Since then, the Dominican nuns were struggling with a difficult economic situation. On 21th May 1782, the convent got disbanded by a decree of the emperor Joseph II and 14 nuns (10 choir-nuns and 3 converse) had to leave the monastery. Through the ages, the Dominican Convent of Prague consisted mostly of nuns originating from the social elites: aristocracy, nobility, a participating and wealthy bourgeoisie. It guaranteed its high intellectual level. The nuns in the convent were representative both the German and the Czech world.
Najznakomitszy żeński klasztor na Starym Mieście w Pradze należał do mniszek Zakonu Kaznodziejskiego. Sam konwent powstał w 1293 r. z fundacji kanonika vyšehradzkiego Jana Holý’ego na prawym brzegu Wełtawy w Újeździe. Po likwidacji zakonu rycerskiego templariuszy w 1312 r. ich siedzibę na Starym Mieście w Pradze przy rotundzie św. Wawrzyńca przekazano 9 lipca 1313 r. za 130 kop groszy praskich dominikankom. Niebawem w miejscu dawnej komturii powstał wspaniały gotycki zespół klasztorny z obszernym kościołem pw. św. Wawrzyńca i św. Anny. W średniowieczu konwent dominikanek zwany Aneńskim dworem zasłynął jako ważne centrum duchowe i intelektualne. Przykładem jest przekład Biblii (tzw. Rękopis Drezdenski), który dla subprzeoryszy Anny Leskovieckiej dokonał na język czeski dominikanin Kolda z Koldic. Średniowiecze było dobą najpomyślniejszego rozwoju wspólnoty sióstr. W okresie wojen husyckich klasztor stał się w 1420 r. miejscem zgrupowania wszystkich praskich mniszek, które zmuszono do husyckich zwyczajów liturgicznych. Nastąpił także dalszy upadek ekonomiczny oraz duchowy wspólnoty. Odrodzenie przyszło dopiero w XVII w. Wówczas siostry przyjęły reformę proponowaną przez Sobór Trydencki. W 1676 r. zapoczątkowany został proces gruntownej przebudowy zespołu klasztornego, który uzyskał barokową formę architektoniczną. Równocześnie wspólnota rozrastała się sukcesywnie i w 1710 r. składała się z 60 mniszek. W latach 1709–1712 doszło do jedynej w dziejach konwentu fundacji nowego klasztoru, który powstał w Pilznie. Pomyślność konwentu podkopała wojna Austrii z Prusami. W samej Pradze we znaki dała się zwłaszcza francusko-bawarska okupacja miasta, która nastąpiła w latach 1741–1742. Po niej doszło do zajęcia Pragi przez Prusy w 1744 r. Rozpoczęły się liczne pobory kontrybucji, zajmowanie dóbr, grabieże. Urzędnicy pruscy w 1744 r. obłożyli klasztor kontrybucją w kwocie 25 000 złotych. Odtąd dominikanki borykały się z trudną sytuacją materialną. 21 maja 1782 r. konwent został skasowany dekretem cesarza Józefa II i 13 mniszek dominikańskich (10 chórowych i 3 konwerski) musiało opuścić klasztor. Poprzez wieki praski klasztor dominikanek składał się przede wszystkim z mniszek wywodzących się z ówczesnych elit społecznych: arystokracji, szlachty, patrycjatu i zamożnego mieszczaństwa. To gwarantowało jego wysoki poziom intelektualny. Mniszki w klasztorze reprezentowały zarówno żywioł niemieckojęzyczny, jak i czeski.
Źródło:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego; 2018, 38, 1; 195-224
0137-3420
Pojawia się w:
Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Analiza wybranych aspektów bezpieczeństwa pożarowego oraz przygotowania operacyjnego Starego Miasta w Warszawie
Analysis of Selected Aspects of Fire Safety and Operating Capability in Warsaw’s Old Town
Autorzy:
Pecio, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/372697.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego
Tematy:
bezpieczeństwo pożarowe
przygotowanie operacyjne
zabezpieczenie terenu
Warszawa
Stare Miasto
UNESCO
fire safety
operating capability
site protection
Old Town in Warsaw
Opis:
Cel: Celem artykułu jest analiza aktualnego poziomu bezpieczeństwa pożarowego oraz przygotowania operacyjnego do prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych na terenie historycznego centrum Warszawy. Dodatkowo w pracy określono rozwiązania techniczne, operacyjne i legislacyjne, które mogą przyczynić się do poprawy sytuacji w dwóch wyżej wymienionych obszarach. Wprowadzenie: W artykule przedstawiono ocenę bezpieczeństwa pożarowego oraz przygotowania operacyjnego do działań ratowniczo-gaśniczych terenu Starego Miasta w Warszawie. W tym celu wykorzystano analizę dostępnych materiałów źródłowych, danych statystycznych, wyników badań ankietowych oraz obowiązujących aktów prawnych. Elementem wprowadzenia do przedmiotowego zagadnienia jest również charakterystyka dzielnicy Stare Miasto w Warszawie, w której uwzględniono przynależność tego obszaru do światowego dziedzictwa narodowego UNESCO. Metodologia: Artykuł zawiera ocenę wybranych aspektów bezpieczeństwa pożarowego Starego Miasta w Warszawie oraz przygotowania operacyjnego KM PSP w Warszawie tego obszaru. Ocena bezpieczeństwa pożarowego została przeprowadzona przy wykorzystaniu analizy materiałów zgromadzonych podczas pracy przy programie HERITPROT, danych uzyskanych od Komendy Miejskiej PSP w Warszawie oraz na podstawie wyników badań ankietowych. Badania ankietowe przeprowadzono wśród wszystkich obecnych na Starym Mieście administratorów nieruchomości mieszkalnych oraz wszystkich występujących na tym terenie administratorów budynków sakralnych. Analiza przygotowania operacyjnego do prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych objęła weryfikację zgodności z wymaganiami dróg pożarowych oraz przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę. Na podstawie przeprowadzonej analizy zaproponowano metody zwiększenia bezpieczeństwa miejskich starówek. Do proponowanych działań organizacyjnych należą szkolenia jednostek ratowniczo-gaśniczych. Rozwiązania techniczne to nowoczesne urządzenia gaśnicze (mgła wodna), natomiast działania legislacyjne obejmują dostosowanie zasad opracowywania instrukcji bezpieczeństwa pożarowego dla budynków zabytkowych. Wnioski: Wykazano, że problemy związane z odpowiednim zabezpieczeniem wrażliwego, historycznego obszaru miejskiego oraz zabytkowych eksponatów można rozwiązywać z wykorzystaniem urządzeń technicznych lub uwarunkowań prawnych. Artykuł zawiera przykłady działań pozwalających poprawiać stan bezpieczeństwa pożarowego na starówkach miejskich oraz przykłady rozwiązań służących polepszeniu przygotowania tych obszarów do prowadzenia akcji ratowniczo-gaśniczej. Dodatkowo kompleksowa ocena stanu dróg pożarowych i przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę może być bezpośrednio wykorzystana do działań operacyjnych Komendy Miejskiej PSP w Warszawie.
Aim: This article aims to analyse the current level of fire safety and operating preparation for conducting rescue and firefighting operations within the Historical Centre of Warsaw. The aim of the study is also to determine the technical, operating and legislative activities which can improve the situation in the two aforementioned areas. Introduction: The article presents an assessment of fire safety and the preparation for fire and rescue operations in the Old Town in Warsaw. For this purpose, the paper analyses the available source materials, statistical data, survey results and existing legislation. As an introduction to the subject, the article describes the Old Town district of Warsaw, including its recognition as a world heritage site by the UNESCO. Methodology: The article contains an assessment of selected aspects of fire safety in Warsaw’s Old Town and an evaluation of the preparation of the Municipal Headquarters of the State Fire Service in Warsaw for carrying out operations in this area. The assessment of fire safety was performed using the analysis of materials collected while working with the HERITPROT project, data obtained from the Municipal Headquarters of the State Fire Service in Warsaw and on the basis of survey results. A survey was also carried out among all residential property administrators in the Old Town and all administrators of religious buildings in this area. The analysis of the preparation for rescue and firefighting operations included an assessment of compliance with the requirements of fire access roads and fire water supply. The analysis proposes ways of increasing the safety of Old Town areas in cities. Organisational activities include training for fire and rescue units; technical solutions comprise modern firefighting equipment (water fog); and legislative action involves the adaptation of Fire Safety Instructions for historic buildings. Conclusions: The analysis showed that problems with an inadequate protection of sensitive historic urban fabric and historical exhibits can be solved by using either technical devices or legal conditions. Hence, the article includes examples of activities for improving fire safety in Old Town areas, and examples of solutions for improving the preparation of these areas for conducting rescue and firefighting operations. In addition, the contained comprehensive assessment of fire access roads and fire water supply can be directly used for operating activities of the Municipal Headquarters of the State Fire Service in Warsaw.
Źródło:
Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza; 2017, 46, 2; 88-98
1895-8443
Pojawia się w:
Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 40

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies