Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Ochrona przyrody" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 393
Tytuł:
Kilka uwag o nauce prawa ochrony środowiska w ośrodku wrocławskim
Some remarks on the science of Environmental Law in the Wroclaw Research Centre
Autorzy:
Radecki, Wojciech
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38697124.pdf
Data publikacji:
2024-07-17
Wydawca:
Uniwersytet Opolski
Tematy:
environmental law
legal protection of nature
environmental law science
international cooperation
Wroclaw Research Centre
prawo ochrony środowiska
prawna ochrona przyrody
wrocławski ośrodek naukowy
współpraca międzynarodowa
nauka prawa ochrony środowiska
Opis:
The aim of this paper is to present the contribution of the Wrocław scientific community to the development of the science of environmental law, with particular reference to the academic chair led by Jan Bocia of the University of Wrocław, the Department of Environmental Law of the Institute of Legal Sciences of the Polish Academy of Sciences under the direction of Jerzy Sommer, and the Centre for Environmental Law under the direction of Jerzy Jendrośka. The scientific achievements of the Wroclaw lawyers are based on the development of Polish environmental law from its beginnings in 1971, through the 1976 amendment to the Constitution of the People’s Republic of Poland, the 1980 Act on the protection and shaping of the environment, the 1991 Act on the protection of nature, into the 2001 Act – Environmental Protection Law. The presentation takes into account the laws of other European countries, emphasising the international cooperation of the Wroclaw lawyers. The essay also pays tribute to four late representatives of the Wroclaw scientific community: Jerzy Sommer, Jan Boć, Konrad Nowacki and Jan Jerzmański.
Przedmiotem szkicu jest przedstawienie roli wrocławskiego środowiska naukowego w rozwoju nauki o prawie ochrony środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem katedry Jana Bocia z Uniwersytetu Wrocławskiego, Zakładu Prawa Ochrony Środowiska Instytutu Nauk Prawnych PAN kierowanego przez Jerzego Sommera oraz Centrum Prawa Ekologicznego pod dyrekcją Jerzego Jendrośki. Bazą osiągnięć naukowych prawników wrocławskich jest rozwój polskiego prawa ochrony środowiska od jego zalążków w 1971 r., przez nowelizację Konstytucji PRL przeprowadzoną w 1976 r., ustawę z 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska, ustawę o ochronie przyrody z 1991 r. do ustawy – Prawo ochrony środowiska z 2001 r., przedstawiany z uwzględnieniem prawa innych państw europejskich i zaakcentowaniem współpracy międzynarodowej prawników wrocławskich. Szkic jest także wyrazem uznania dla czterech nieżyjących już przedstawicieli wrocławskiego środowiska naukowego: Jerzego Sommera, Jana Bocia, Konrada Nowackiego i Jana Jerzmańskiego.
Źródło:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne; 2024, 22, 1; 183-202
2658-1922
Pojawia się w:
Opolskie Studia Administracyjno-Prawne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Legally protected natural areas in the Mazowieckie Voivodeship in the years 1999–2022
Przyrodnicze obszary prawnie chronione w województwie mazowieckim w latach 1999–2022
Autorzy:
Jaglak, Elżbieta
Derbin, Grzegorz
Rojek, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/43883273.pdf
Data publikacji:
2024
Wydawca:
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:
Mazowieckie Voivodeship
nature conservation
legally protected areas
landscape parks
protected landscape areas
green belt
województwo mazowieckie
ochrona przyrody
obszary prawnie chronione
parki krajobrazowe
obszary chronionego krajobrazu
zielony pierścień
Opis:
The article discusses the changes in the scope of natural legally protected areas, that occured after the administrative reform in 1999. It indicates the tasks carried out by the Self-Government of the Mazowieckie Voivodeship in the field of regional policy and spatial management in accordance with the principle of sustainable development. The Mazowieckie Voivodeship – created under the territorial division reform – covered a system of protected areas that included the Kampinos National Park, 164 nature reserves, 9 landscape parks and 29 protected landscape areas. In nearly 25 years, 26 nature reserves and one protected landscape area were created. The boundaries of the existing forms of nature protection have also been modified. With Poland's accession to the European Union, the most significant changes concerning legally protected areas have taken place. The implementation of EU law into Polish law resulted, inter alia, in the introduction of a new form of nature protection – Natura 2000 sites, complementing the existing system of legally protected areas. By March 2023, 80 areas of the Natura 2000 network had been designated and approved in the Mazowieckie Voivodeship. The article discusses how the position and competences of the regional self-government in the field of nature protection have evolved as a result of changes in the law. The voivodeship self-government took over competences in the field of landscape parks and protected landscape areas. As a result of the acquired rights, the Mazovian Voivodeship Sejmik, inter alia, established the Mazovian Landscape Parks complex and protection plans for landscape parks. The boundaries of the protected landscape areas have been specified. Spatial databases are also maintained in the field of protected areas.
W artykule omówiono zmiany w zakresie przyrodniczych obszarów prawnie chronionych, które zaszły po reformie administracyjnej w 1999 r. Wskazano realizowane przez Samorząd Województwa Mazowieckiego zadania w zakresie polityki regionalnej i zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Województwo mazowieckie, powstałe w ramach reformy podziału terytorialnego, objęło swym zasięgiem system obszarów chronionych, w skład którego wchodził Kampinoski Park Narodowy, 164 rezerwaty przyrody, 9 parków krajobrazowych i 29 obszarów chronionego krajobrazu. W ciągu blisko 25 lat utworzono 26 rezerwatów przyrody oraz jeden obszar chronionego krajobrazu. Modyfikacji uległy również granice istniejących form ochrony przyrody. Wraz z wejściem Polski do Unii Europejskiej dokonały się największe zmiany dotyczące obszarów prawnie chronionych. Wdrożenie przepisów prawa unijnego do prawa polskiego skutkowało m.in. wprowadzeniem nowej formy ochrony przyrody – obszarów Natura 2000, uzupełniającej istniejący system obszarów prawnie chronionych. Do marca 2023 r. na terenie województwa mazowieckiego wyznaczonych i zatwierdzonych zostało 80 obszarów sieci Natura 2000. W artykule omówiono, jak kształtowała się pozycja i kompetencje samorządu województwa w zakresie ochrony przyrody na skutek wprowadzanych zmian w prawie. Samorząd województwa przejął kompetencje dotyczące parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu. Na skutek nabytych uprawnień Sejmik Województwa Mazowieckiego m.in. powołał do życia Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych oraz ustanowił plany ochrony dla parków krajobrazowych. Uszczegółowione zostały granice obszarów chronionego krajobrazu, prowadzone są także bazy danych przestrzennych w zakresie obszarów chronionych.
Źródło:
MAZOWSZE Studia Regionalne; 2024, Special Edition 2024; 41-56
1689-4774
2543-4373
Pojawia się w:
MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Implementing blue-green infrastructure in the urban landscape based on selected of european and cities and around the world
Wdrażanie do krajobrazu miejskiego błękitno zielonej infrastruktury na wybranych przykładach miast europejskich i na świecie
Autorzy:
Nowak, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27313978.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. Wydawnictwo Uczelniane ZUT w Szczecinie
Tematy:
blue-green infrastructure
urban space
nature conservation
landscape
błękitno-zielona infrastruktura
przestrzeń miejska
ochrona przyrody
krajobraz
Opis:
This paper presents and compares the methods of implementing and promoting Blue-Green Infrastructure in the urban landscape of European cities and around the world. Selected areas are located in the centre of cities such as: Kronsberg in Hanover, Germany; Bishan-Ang Mo Kio Park, Singapore; green roofs and green streets in Portland, USA; Copenhagen, Denmark; and Mumbai, India. The paper also cites more modest examples of the implementation of Blue-Green Infrastructure in Polish cities such as Wrocław, Szczecin, Kraków and Gdańsk. Amidst the diversity of climatic zones in which the public spaces in question are located, in the context of a strong need for sustainability, these areas share a common problem of climate change.
W artykule przedstawiono i porównano sposób wdrażania, promowania błękitno zielonej infrastruktury w krajobrazie miejskim na przykładzie miast europejskich i na świecie. Wybrane obszary zlokalizowane są w centrum miast, takich jak: Hanower-Kronsberg - Niemcy, Bishan-Ang Mo Kio Park - Singapur, ekologiczne dachy i zielone ulice - Portland, Stany Zjednoczone, Kopenhaga - Dania oraz Mumbaj - Indie. Artykuł przywołuje również skromniejsze przykłady wdrażania błękitno zielonej infrastruktury w polskich miastach, takich jak: Wrocław, Szczecin i Kraków oraz Gdańsk. Pośród różnorodności stref klimatycznych w jakich zlokalizowane są omawiane przestrzenie publiczne, w kontekście silnej potrzeby zrównoważonego rozwoju, łączy te obszary wspólny problem związany ze zmianami klimatu.
Źródło:
Przestrzeń i Forma; 2023, 55; 249--274
1895-3247
2391-7725
Pojawia się w:
Przestrzeń i Forma
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Miejsca poza miejscami. Polskie parki narodowe jako teren i laboratorium
Places Beyond Places. Polish National Parks as a Field and Laboratory
Autorzy:
Pisarek, Adam
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/37275153.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Akademia Ignatianum w Krakowie
Tematy:
polskie parki narodowe
laboratoria
badania terenowe
terytorializacja natury
ochrona przyrody
Polish national parks
laboratories
fieldwork
nature territorialization
nature conservation
Opis:
Artykuł dotyczy wybranych typów naukowych i ochronnych praktyk przestrzennych. Autor interesuje się polskimi parkami narodowymi jako miejscami wytwarzania wiedzy o przyrodzie, zadaje pytania, w jaki sposób środowisko zostało przystosowane do tej funkcji i jak to przystosowanie było związane z dużo ogólniejszymi tendencjami do podejmowania pracy w terenie i wdrażania procedur laboratoryjnych w obrębie nauk przyrodniczych na przełomie XIX i XX w. Artykuł zawiera analizy wyselekcjonowanych projektów polskich przyrodników, działaczy i pracowników parków narodowych aktywnie dążących do nadania naukowego statusu działaniom z zakresu ochrony przyrody. Wyniki przeprowadzonych badań pozwalają wyciągnąć wnioski mówiące, że parki narodowe to miejsca pogranicza, w których testowane są różne sposoby wytwarzania i wykorzystywania zdobytej wiedzy. Jawią się też jako złożone asamblaże, w których wybrane narzędzia i ramy epistemiczne technonauki okrzepły w znaturalizowanych formułach przestrzennych wypływających z przyjęcia określonych założeń ontologicznych w świecie składającym się z wielu światów. Autor dowodzi, że parki narodowe, będące wynikiem procesu terytorializacji przyrody, ukształtowały się jako miejsca poza miejscami, które mediują między terenowymi i laboratoryjnymi modalnościami produkcji wiedzy technonaukowej.
The article concerns selected types of scientific and conservation spatial practices. The author is interested in Polish national parks as places for the production of knowledge about nature. He asks questions how the environment was adapted to this function, and how this adaptation was linked to the much more general tendencies toward the laboratory procedures and fieldwork in natural sciences at the turn of the 20th century. The article contains analyses of selected projects of Polish naturalists, activists and employees of national parks aimed at giving scientific status to conservation practices. The results of the research allow drawing conclusions that national parks are borderland places, where different ways of producing and using the acquired knowledge are tested. Conservation places appear as complex assemblages in which the selected tools and epistemic frameworks of technoscience have clothed into naturalized spatial formulas flowing from the adoption of certain ontological assumptions in a world of many worlds. The author proves that national parks – a result of the process of territorialization of nature – have been formed as places beyond places that allow mediating between fieldwork and laboratory modalities of technoscientific knowledge production.
Źródło:
Perspektywy Kultury; 2023, 42, 3; 443-470
2081-1446
2719-8014
Pojawia się w:
Perspektywy Kultury
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe stanowiska, rozmieszczenie i ochrona buławnika czerwonego Cephalanthera rubra (L.) Rich. (Orchidaceae) w Puszczy Augustowskiej (NE Polska)
New locations, distribution and protection of the red helleborine Cephalanthera rubra (L.) Rich. (Orchidaceae) in the Augustów Primeval Forest (NE Poland)
Autorzy:
Lewoń, Radosław
Romański, Maciej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29519616.pdf
Data publikacji:
2023-10-26
Wydawca:
Instytut Badawczy Leśnictwa
Tematy:
Cephalanthera rubra
Wigry National Park
Rospuda river valley
threatened species
nature conservation
Orchidaceae
Wigierski Park Narodowy
Dolina Rospudy
gatunki zagrożone
ochrona przyrody
Opis:
Cephalanthera rubra (L.) Rich. is a strictly protected species in Poland, which is very rare in the northeastern part of the country (Suwałki region). In recent years, two sites were discovered in the Wigry National Park. We present a description of the new sites and distribution of the red helleborine in the Augustów Forest, NE Poland.
Źródło:
Leśne Prace Badawcze; 2023, 83; 46-50
1732-9442
2082-8926
Pojawia się w:
Leśne Prace Badawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Obowiązek prawny i znaczenie koszenia trawy - utrzymanie zieleni w wybranych miastach Polski
Legal Obligation to Mow Lawns and its Significance – Greenery Maintenance in Selected Polish Cities
Autorzy:
Łyszkowski, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2231456.pdf
Data publikacji:
2023-06-06
Wydawca:
Najwyższa Izba Kontroli
Tematy:
ochrona przyrody
zieleń miejska
koszenie trawy
gospodarka komunalna
zielona infrastruktura
nature protection
city greenery
mow a lawn
municipal management
greenery infrastructure
Opis:
W powszechnej świadomości, ale także w opracowaniach naukowych podstawowym elementem zieleni miejskiej są drzewa. Wpływa na to ich faktyczna dominacja w krajobrazie oraz szczególna ochrona prawna, jaką są otaczane. Jednak nie mniej ważne są pozostałe składniki przyrody, które razem z drzewami stanowią zieleń miejską, czyli najistotniejszą, kształtowaną bezpośrednio przez człowieka część środowiska przyrodniczego w miastach. Korzystając z dokumentów publicznych, informacji o wynikach kontroli NIK, doniesień medialnych oraz odpowiedzi na ankietę skierowaną do głównych polskich metropolii, autor przybliża zasady koszenia trawy w wybranych miastach i wpływ tych zabiegów na zieleń, estetykę miejsc publicznych oraz ich związek z polityką zrównoważonego rozwoju i podnoszeniem jakości życia mieszkańców w czasach zmian klimatycznych.
It is commonly believed, and it also seems to be the message of scientific literature, that trees make the main element of greenery in cities. This results from their actual predominance in the city landscape, as well as from the exceptional legal protection that trees have. However, the other components of greenery are equally important – which together with trees make the natural environment of cities, created and shaped by humans. The article is based on publicly available materials, pronouncements on the results of NIK’s audits, media information and responses to the survey that was distributed in the largest Polish cities. The author presents the rules for mowing lawns in selected cities, as well as their impact on greenery, the aesthetic qualities of cities, and their relation to sustainable development and improvement of the living quality at the time of climate changes.
Źródło:
Kontrola Państwowa; 2023, 68, 3 (410); 83-98
0452-5027
Pojawia się w:
Kontrola Państwowa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Ochrona dziedzictwa kulturowego a ochrona środowiska przyrodniczego – uwagi na tle regulacji dotyczących ochrony i kształtowania krajobrazów kulturowych
Protection of cultural heritage and the natural environment – comments with regard to the regulations on the protection and shaping of cultural landscapes
Autorzy:
Fogel, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/23352188.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Narodowy Instytut Dziedzictwa
Tematy:
krajobraz kulturowy
ochrona zabytków
ochrona przyrody
planowanie przestrzenne
cultural landscape
monument protection
natural environment protection
spatial planning
Opis:
Autorka artykułu podejmuje zagadnienie przenikania się regulacji prawnych dotyczących ochrony środowiska oraz ochrony dziedzictwa kulturowego i odnosi je do regulacji prawnych dotyczących krajobrazu kulturowego. Potrzeby zarówno ochrony dziedzictwa kulturowego, jak i ochrony przyrody, mimo że są emanacją interesu publicznego, wymagają szczególnych regulacji. Samo pojęcie krajobrazu kulturowego zawiera w sobie elementy i przyrodnicze, i zabytkowe, co stwarza nową, autonomiczną wartość. To wręcz modelowy przykład materii wymagającej spójnych i umacniających się nawzajem regulacji prawnych, jeżeli ma być osiągnięty założony cel. Przedmiotem niniejszego artykułu jest więc analiza prawnych regulacji dotyczących ochrony i kształtowania krajobrazów kulturowych, ich osadzenia w prawie ochrony zabytków oraz powiązań z innymi przepisami. Na podstawie tej analizy dokonano oceny skuteczności przyjętych rozwiązań, a także sformułowano wnioski de lege ferenda.
The author of the article addresses the issue of the overlapping of the legal regulations relating to the protection of natural environment and cultural heritage, and relates them to the legal regulations on the cultural landscape. Although emanating from public interest, both the protection of cultural heritage and of the natural environment require specific regulations. The very concept of cultural landscape includes both natural and historic elements which creates a new, autonomous value. It is a model example of a matter that requires legal regulations that are coherent and mutually reinforce each other if the stated objective is to be achieved. The subject of this article, therefore, is an analysis of the legal regulations on the protection and shaping of cultural landscapes, their incorporation into the law on the protection of monuments and their interrelationship with other laws. Based on this analysis, the effectiveness of the solutions adopted is evaluated, and de lege ferenda conclusions are drawn up.
Źródło:
Ochrona Zabytków; 2023, 2; 83-97
0029-8247
2956-6606
Pojawia się w:
Ochrona Zabytków
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Prawa przyrody w ochronie środowiska i wzmacnianiu bezpieczeństwa ekologicznego
Laws of nature in environmental protection and strengthening ecological security
Права природы в охране окружающей среды и укреплении экологической безопасности
Закони природи в охороні навколишнього середовища та зміцненні екологічної безпеки
Autorzy:
Kowalska, Samanta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33356389.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
закони природи
охорона навколишнього середовища
міжнародне право
екологічна безпека
екологічна етика
права природы
охрана окружающей среды
международное право
экологическая безопасность
экологическая этика
laws of nature
environmental protection
international law
ecological safety
environmental ethics
prawa przyrody
ochrona środowiska
prawo międzynarodowe
bezpieczeństwo ekologiczne
etyka środowiskowa
Opis:
Prawa przyrody stanowią innowacyjną koncepcję prawną, która wpływa na przeformułowanie dotychczasowego sposobu ochrony środowiska naturalnego. W rozważaniach zostanie wykazane, że zasadnicze założenie praw przyrody polega na przesunięciu punktu odniesienia z antropocentrycznego na ekocentryzm. Prawa przyrody zostaną omówione jako drogowskazy dla kształtowania nowej etyki środowiskowej w celu budowania bezpieczeństwa ekologicznego. Mogą one w efekcie stać się zasadą prawną wspierającą proces neutralizowania utylitarnego i przedmiotowego rozumienia środowiska na gruncie dotychczasowych norm prawnych. Przeprowadzone badania umożliwią dokonanie oceny przydatności i znaczenia praw przyrody dla wzmacniania bezpieczeństwa ekologicznego. Prawa przyrody tworzą nowy paradygmat ochrony środowiska. W celu uzasadnienia postawionych hipotez badawczych posłużono się metodą porównawczą aktów prawa międzynarodowego z dokumentami prawnymi z różnych zakątków świata. Dopełnienie rozważań stanowi analiza relacji między naturą a światem człowieka.
The laws of nature are an innovative legal concept that influences the reformulation of the current method of protecting the natural environment. It will be shown in the considerations that the basic assumption of the laws of nature means shifting of the reference point from anthropocentrism to ecocentrism. The laws of nature will be treated as signposts for shaping a new environmental ethic to build environmental security. As a result, they may become a legal principle supporting the process of neutralising the utilitarian and object-oriented understanding of the environment based on existing legal norms. The conducted research will make it possible to assess the usefulness and relevance of the laws of nature in strengthening environmental security. The laws of nature are creating a new paradigm of environmental protection. To justify the research hypotheses, a comparative method of international law acts with legal documents from different parts of the world was used. An analysis of the relationship between nature and the human world completes the consideration.
Закони природи – це інноваційна правова концепція, яка впливає на переформулювання існуючого методу охорони навколишнього природного середовища. Роздуми покажуть, що основне припущення законів природи полягає у зміщенні зосередження від антропоцентризму до екоцентризму. Закони природи обговорюватимуться як дороговкази для формування нової екологічної етики з метою побудови екологічної безпеки. У результаті вони можуть стати правовим принципом, що підтримує процес нейтралізації утилітарного та об’єктивного розуміння навколишнього середовища на основі існуючих правових норм. Проведене дослідження дасть змогу оцінити корисність і важливість законів природи для зміцнення екологічної безпеки. Закони природи створюють нову парадигму захисту навколишнього середовища. Для обґрунтування гіпотез дослідження використано порівняльний метод міжнародно-правових актів з правовими документами різних куточків світу. Роздуми доповнюються аналізом взаємозв’язку природи та світу людини.
Права природы представляют собой инновационную правовую концепцию, которая влияет на переосмысление существующего способа охраны окружающей среды. В ходе обсуждения будет показано, что фундаментальная предпосылка прав природы заключается в смещении точки отсчета от антропоцентризма к экоцентризму. Права природы будут обсуждаться в качестве ориентиров для формирования новой экологической этики с целью построения экологической безопасности. По сути, они могут стать правовым принципом, поддерживающим процесс нейтрализации утилитарного и объектно-ориентированного понимания окружающей среды на основе существующих правовых норм. Проведенные исследования позволят оценить полезность и важность прав природы для укрепления экологической безопасности. Права природы создают новую парадигму для защиты окружающей среды. Для обоснования гипотез исследования был использован метод сравнения актов международного права с правовыми документами из разных стран мира. В завершение рассмотрения дается анализ взаимоотношений между природой и миром людей.
Źródło:
Studia Prawnicze KUL; 2023, 2; 43-61
1897-7146
2719-4264
Pojawia się w:
Studia Prawnicze KUL
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przyrodnicze obszary prawnie chronione w województwie mazowieckim w latach 1999–2022
Legally protected natural areas in the Mazowieckie Voivodeship in the years 1999–2022
Autorzy:
Jaglak, Elżbieta
Derbin, Grzegorz
Rojek, Marcin
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/16452736.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego w Warszawie
Tematy:
województwo mazowieckie
ochrona przyrody
obszary prawnie chronione
parki krajobrazowe
obszary chronionego krajobrazu
zielony pierścień
Mazowieckie Voivodeship
nature conservation
legally protected areas
landscape parks
protected landscape areas
green belt
Opis:
W artykule omówiono zmiany w zakresie przyrodniczych obszarów prawnie chronionych, które zaszły po reformie administracyjnej w 1999 r. Wskazano realizowane przez Samorząd Województwa Mazowieckiego zadania w zakresie polityki regionalnej i zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Województwo mazowieckie, powstałe w ramach reformy podziału terytorialnego, objęło swym zasięgiem system obszarów chronionych, w skład którego wchodził Kampinoski Park Narodowy, 164 rezerwaty przyrody, 9 parków krajobrazowych i 29 obszarów chronionego krajobrazu. W ciągu blisko 25 lat utworzono 26 rezerwatów przyrody oraz jeden obszar chronionego krajobrazu. Modyfikacji uległy również granice istniejących form ochrony przyrody. Wraz z wejściem Polski do Unii Europejskiej dokonały się największe zmiany dotyczące obszarów prawnie chronionych. Wdrożenie przepisów prawa unijnego do prawa polskiego skutkowało m.in. wprowadzeniem nowej formy ochrony przyrody – obszarów Natura 2000, uzupełniającej istniejący system obszarów prawnie chronionych. Do marca 2023 r. na terenie województwa mazowieckiego wyznaczonych i zatwierdzonych zostało 80 obszarów sieci Natura 2000. W artykule omówiono, jak kształtowała się pozycja i kompetencje samorządu województwa w zakresie ochrony przyrody na skutek wprowadzanych zmian w prawie. Samorząd województwa przejął kompetencje dotyczące parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu. Na skutek nabytych uprawnień Sejmik Województwa Mazowieckiego m.in. powołał do życia Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych oraz ustanowił plany ochrony dla parków krajobrazowych. Uszczegółowione zostały granice obszarów chronionego krajobrazu, prowadzone są także bazy danych przestrzennych w zakresie obszarów chronionych.
The article discusses the changes in the scope of natural legally protected areas, that occured after the administrative reform in 1999. It indicates the tasks carried out by the Self-Government of the Mazowieckie Voivodeship in the field of regional policy and spatial management in accordance with the principle of sustainable development. The Mazowieckie Voivodeship – created under the territorial division reform – covered a system of protected areas that included the Kampinos National Park, 164 nature reserves, 9 landscape parks and 29 protected landscape areas. In nearly 25 years, 26 nature reserves and one protected landscape area were created. The boundaries of the existing forms of nature protection have also been modified. With Poland's accession to the European Union, the most significant changes concerning legally protected areas have taken place. The implementation of EU law into Polish law resulted, inter alia, in the introduction of a new form of nature protection – Natura 2000 sites, complementing the existing system of legally protected areas. By March 2023, 80 areas of the Natura 2000 network had been designated and approved in the Mazowieckie Voivodeship. The article discusses how the position and competences of the regional self-government in the field of nature protection have evolved as a result of changes in the law. The voivodeship self-government took over competences in the field of landscape parks and protected landscape areas. As a result of the acquired rights, the Mazovian Voivodeship Sejmik, inter alia, established the Mazovian Landscape Parks complex and protection plans for landscape parks. The boundaries of the protected landscape areas have been specified. Spatial databases are also maintained in the field of protected areas.
Źródło:
MAZOWSZE Studia Regionalne; 2023, 45; 53-71
1689-4774
Pojawia się w:
MAZOWSZE Studia Regionalne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Galician scholars: Marian Raciborski and Jan Gwalbert Pawlikowski as the precursors of Polish ecological thought
Galicyjscy uczeni: Marian Raciborski i Jan Gwalbert Pawlikowski jako prekursorzy polskiej myśli ekologicznej
Autorzy:
Gawor, Leszek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2233271.pdf
Data publikacji:
2022-12-22
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Jan Gwalbert Pawlikowski
Marian Raciborski
ecological thought
environment
nature conservation
myśl ekologiczna
środowisko naturalne
ochrona przyrody
Opis:
This article presents two ideas related to nature conservation formulated by Galician (Polish) naturalists, namely M. Raciborski’s programme for the protection of nature, the first in the Polish lands, dating from the beginning of the 20th century, and J.G. Pawlikowski’s original ecological manifesto, developed slightly later, based on axiological foundations. These concepts, at the time of their creation, were extremely innovative, not only in the context of Polish thought. They have not lost their significance to this day. They constitute a solid foundation for contemporary reflection on the significance of the natural environment for human existence.
Artykuł przedstawia dwie idee związane z ochroną przyrody sformułowane przez galicyjskich (polskich) przyrodników. Są to: pochodzący z początku XX stulecia pierwszy na ziemiach polskich program ochrony natury M. Raciborskiego oraz, powstały nieco później, oparty na aksjologicznych podstawach, oryginalny manifest ekologiczny J.G. Pawlikowskiego. Koncepcje te, w chwili powstania, miały charakter zdecydowanie nowatorski, i to nie tylko w skali myśli polskiej. Do dnia dzisiejszego nie straciły one na znaczeniu. Stanowią trwały fundament współczesnej refleksji nad znaczeniem środowiska naturalnego dla ludzkiej egzystencji.
Źródło:
Galicja. Studia i materiały; 2022, 8: "Filozofia w Galicji III"; 87-98
2450-5854
Pojawia się w:
Galicja. Studia i materiały
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parki narodowe – wnioski de lege ferenda (cz. I)
National parks – de lege ferenda conclusions (part I)
Autorzy:
Radecka, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3200870.pdf
Data publikacji:
2022-07-04
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
parki narodowe
ochrona przyrody
zakazy
national parks
nature protection
prohibition
Opis:
Niniejszy artykuł ma na celu syntetyczne i krytyczne omówienie proponowanej zmiany stanu prawnego1 dotyczącej najwyższej formy ochrony przyrody, jaką w Polsce są parki narodowe. Dokonana zostanie w nim ocena, czy nowe regulacje skutecznie zrealizują funkcję ochronną, a jeśli tak, to w jakim stopniu, oraz czy – a jeśli tak, to w jakim zakresie – nowa regulacja usunie ewidentne wadliwości aktualnie obowiązującej ustawy o ochronie przyrody. Rozważania będą prowadzone najpierw poprzez nawiązanie do brzmienia przepisów, a następnie przeprowadzona zostanie krytyka tych rozwiązań z jednoczesnym formułowaniem wniosków de lege ferenda. Zamysł autorki zakłada opracowanie tematyki w ramach cyklu artykułów. Zabieg ten uzasadniony jest obszernością regulowanych ustawą zagadnień. Pierwszy z artykułów, przedłożony do Państwa rąk, wyjaśnia wybrane problemy dotyczące tworzenia parków narodowych, reżimu prawnego tej formy ochronnej oraz systemu wyłączania obowiązywania zakazów. Wyniki zaprezentowanej analizy nie były dotychczas prezentowane czytelnikom i obejmują wyłącznie prawo polskie. Nowatorski charakter tych badań wynika z faktu, że tematyka ta nie stanowi przedmiotu opracowań w doktrynie.
The article aims to synthetically and critically discuss the proposed change in the legal status regarding the highest form of nature protection in Poland, i.e. national parks. The article will assess whether the new regulations will effectively ensure the protective function, and if so, to what level, and whether – and if so, to what extent – the new regulation will remove evident defects of the currently binding Nature Protection Act. The discussion will first refer to the wording of the regulations, and then the criticism of these solutions will be carried out with simultaneous formulation of de lege ferenda conclusions. The author’s intention is to develop the subject in a series of articles. This approach is justified by the comprehensive nature of the issues regulated by the Act. The first article, hereby submitted to you, explains selected problems concerning the creation of national parks, legal regime of this form of protection and the system of exemption from prohibitions. The results of the presented analysis have not been presented to readers so far and cover only Polish law. The innovative nature of this research results from the fact that these issues are not the subject of studies in legal scholarship.
Źródło:
Roczniki Administracji i Prawa; 2022, 1(XXII); 101-116
1644-9126
Pojawia się w:
Roczniki Administracji i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Parki narodowe – wnioski de lege ferenda (cz. II)
National Parks – De Lege Ferenda Conclusions (Part II)
Autorzy:
Radecka, Ewa
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/3200846.pdf
Data publikacji:
2022-11-15
Wydawca:
Wyższa Szkoła Humanitas
Tematy:
parki narodowe
ochrona przyrody
planowanie ochronne
national parks
nature protection
protection planning
Opis:
Niniejszy artykuł ma na celu syntetyczne i krytyczne omówienie proponowanej zmiany stanu prawnego1 dotyczącej parków narodowych. Zostanie w nim dokonana ocena, czy nowe regulacje skutecznie zrealizują funkcję ochronną, a jeśli tak, to w jakim stopniu oraz czy – a jeśli tak, to w jakim zakresie – nowa ustawa usunie ewidentne wadliwości aktualnie obowiązującej ustawy o ochronie przyrody. Rozważania będą prowadzone najpierw poprzez nawiązanie do brzmienia przepisów, a następnie przeprowadzona zostanie krytyka tych rozwiązań z jednoczesnym formułowaniem wniosków de lege ferenda. Zamysł autorki zakłada opracowanie tematyki w ramach cyklu artykułów. Zabieg ten uzasadniony jest obszernością regulowanych ustawą zagadnień. Artykuł ten stanowi drugą część z cyklu. Dotyczy on planowania ochronnego na terenie parków narodowych oraz jego udostępniania.
The article aims to synthetically and critically discuss the proposed change in the legal status regarding the national parks. The article will assess whether the new regulations will effectively ensure the protective function, and if so, to what level, and whether – and if so, to what extent – the new regulation will remove evident defects of the currently binding Nature Protection Act. The discussion will first refer to the wording of the regulations, and then the criticism of these solutions will be carried out with simultaneous formulation of de lege ferenda conclusions. The author’s intention is to develop the subject in a series of articles. This approach is justified by the comprehensive nature of the issues regulated by the Act. This article is the second part of the series. It concerns protection planning in national parks and its making available.
Źródło:
Roczniki Administracji i Prawa; 2022, 2(XXII); 185-196
1644-9126
Pojawia się w:
Roczniki Administracji i Prawa
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Pomniki przyrody i drzewa pomnikowe wybranych gmin powiatu wejherowskiego (województwo pomorskie)
Nature monuments and monumental trees in selected communes of the Wejherowo county (Pomorskie province)
Autorzy:
Antkowiak, W.
Grucza, M.
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/29433270.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu
Tematy:
ochrona przyrody
pomniki przyrody
drzewa pomnikowe
stan zdrowotny
gminy
powiat wejherowski
woj.pomorskie
Polska
Źródło:
Steciana; 2022, 26, 1; 3-18
1689-653X
Pojawia się w:
Steciana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rozdział 4. Uwarunkowania ochrony mchów i wątrobowców w lasach
Chapter 4. General conditions of protection of mosses and liverworts in forests
Autorzy:
Skowron, Daniel
Wołkowycki, Dan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/chapters/31233403.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Politechnika Białostocka. Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
Tematy:
ochrona przyrody
zagrożone gatunki
leśnictwo
nature protection
endangered species
forestry
Opis:
Niniejsze badanie stanowi przegląd opublikowanych danych. Ma na celu zestawienie zebranych informacji na temat stanu prawnego i zagrożeń dla mchów i wątrobowców występujących w ekosystemach leśnych Polski. Grupę szczególnego zainteresowania i pielęgnacji wśród tych roślin stanowią gatunki związane ze starodrzewami, charakteryzujące się wysokim stopniem naturalności. Spośród trzydziestu sześciu gatunków uznanych w Polsce za relikty puszcz osiemnaście uznawanych jest za zagrożone, ale tylko cztery znajdują się na europejskiej czerwonej liście. Jednym z głównych zagrożeń dla tej grupy gatunków epifitycznych i epiksylicznych jest gospodarka leśna, która powoduje zmniejszenie dostępności mikrosiedlisk i pogorszenie mikroklimatu wewnątrz obszarów leśnych. Dotkliwe skutki miały także melioracje terenów podmokłych leśnych i nieleśnych, prowadzone powszechnie w minionych wiekach. Nie ma natomiast znaczących zagrożeń dla mchów epigeicznych występujących na siedliskach mineralnych lasów iglastych i mieszanych. Dlatego właściwa ochrona mchów i wątrobowców epifitycznych i epiksylicznych powinna opierać się na ochronie ich siedlisk. Najlepszym rozwiązaniem jest zabezpieczenie odpowiednich obszarów w zachowawczej formie. W jednostkach przestrzennych wyłączonych z użytkowania drzewostanów powinien utrzymywać się mikroklimat charakterystyczny dla wnętrza lasu. Jest to możliwe jedynie przy ich odpowiedniej wielkości, czyli szerokości przekraczającej dwukrotność wysokości drzewostanu i o ile to możliwe, o powierzchni co najmniej 1 ha. Wartość progowa powinna wynosić co najmniej jedną taką powierzchnię na 100 ha lasów gospodarczych na obszarach cennych przyrodniczo.
This study is an overview of the published data. It aims to compile the information collected on the legal status and threats to the mosses and liverworts occurring in forest ecosystems in Poland. The species associated with ancient forests with a high degree of naturalness consist of a group of particular interest and care among these plants. Among thirty-six species recognized in Poland as relics of primeval forests, eighteen are considered endangered, but only four are on the European red list. One of the main threats to this group of epiphytic and epixylic species is forest management, which causes a decrease in the availability of microhabitats and deterioration of the microclimate inside the forest areas. Drainage of forest wetlands, as well as non-forest ones, carried out commonly in the past centuries, also had severe effects. On the other hand, there are no significant threats to epigeic mosses occurring in mineral habitats of coniferous and mixed forests. Therefore, the suitable protection of epiphytic and epixylic mosses and liverworts should rely on protecting their habitats. The best solution is to protect appropriate areas in a conservative form. The spatial units excluded from the use of the tree stands should maintain a microclimate specific to the forest interior. It is possible only with their appropriate size, i.e., a width exceeding twice the height of the stand, and an area of at least 1 ha, if possible. The threshold value should be at least one such area per 100 ha of managed forests in naturevaluable areas.
Źródło:
Lasy przyszłości. Wyzwania współczesnego leśnictwa; 41-60
9788367185462
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Baza noclegowa i towarzysząca – wybrane elementy infrastruktury polskich parków narodowych w latach 2005‒2015
Selected Elements of the Infrastructure of Polish National Parks from 2005 to 2015
Autorzy:
Bera, Milena
Zaremba, Aneta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1815525.pdf
Data publikacji:
2021-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
park narodowy
infrastruktura turystyczna
ochrona przyrody
national park
tourist infrastructure
nature protection
Opis:
Parki narodowe są obszarem bardzo atrakcyjnym turystycznie. Corocznie przybywają tam miliony turystów, a ich liczba ciągle rośnie. Powoduje to wiele problemów w zarządzaniu obszarem chronionym. Stąd też istotne jest zapewnienie odpowiedniej infrastruktury oraz przygotowanie tras turystycznych na tych obszarach tak, aby jak najmniej szkodzić przyrodzie. Celem artykułu jest charakterystyka i ocena zagospodarowania turystycznego i rekreacyjnego parków narodowych w Polsce w latach 2005–2015. Na podstawie zgromadzonych danych empirycznych pochodzących z Głównego Urzędu Statystycznego dokonano porównania wybranych elementów wpływających na zagospodarowanie i przystosowanie danego obszaru parku narodowego do ruchu turystycznego, głównie bazy noclegowej i towarzyszącej. Analiza porównawcza wykazała zróżnicowanie badanych parków w omawianym zakresie. Z przeprowadzonych badań wynika, że największy udział w bazie noclegowej w parkach narodowych miały kempingi i biwaki, z zauważalną tendencją spadkową w każdym analizowanym roku. Liczba ośrodków i domów wczasowych również uległa nieznacznemu zmniejszeniu. Ponadto, w latach 2005–2015 zauważa się tendencję wzrostową w gęstości i długości szlaków, długości nartostrad i schronów przeciwdeszczowych.
National parks are a very attractive area for tourists. Millions of tourists come there every year, and their number is still growing. This causes many problems in managing the protected area. Therefore, it is important to provide adequate infrastructure and prepare tourist routes in these areas in order to harm nature as little as possible. The aim of the article is to characterize and evaluate the tourist and recreational development of national parks in Poland in the years 2005‒2015. On the basis of the collected empirical data from the Central Statistical Office a comparison was made of selected elements influencing the development and adaptation of a given area of a national park to tourist traffic. A comparative analysis showed the diversity of the studied parks in the discussed scope. The research shows that campsites and bivouacs had the largest share in the accommodation base in national parks, with a noticeable downward trend in each analyzed year. The number of resorts and holiday homes also decreased slightly. On the other hand, between 2005 and 2015 there is an upward trend in the density and length of trails, pistes, and rain shelters.
Źródło:
Studia Ecologiae et Bioethicae; 2021, 19, 2; 77-84
1733-1218
Pojawia się w:
Studia Ecologiae et Bioethicae
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 393

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies