Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Oświecenie w Polsce" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-3 z 3
Tytuł:
O religii poczciwych ludzi Stanisława Konarskiego – między historiografią a nowymi ustaleniami na podstawie akt Kongregacji Świętego Oficjum
Autorzy:
Zając, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050965.pdf
Data publikacji:
2022-01-14
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
Tematy:
Stanisław Konarski
Angelo Maria Durini
nunciature
Holy Office
index of prohibited books
deism
Enlightenment in Poland
Counter-Enlightenment
nuncjatura
Święte Oficjum
indeks ksiąg zakazanych
deizm
Oświecenie w Polsce
Kontroświecenie
Opis:
W historiografii przeważa opinia, że oskarżenie książki Stanisława Konarskiego O religii poczciwych ludzi jako zawierającej błędy doktrynalne było przesadą niechętnych autorowi kręgów. Nie potrafiono jednak dotąd opisać następstw denuncjacji złożonej przez nuncjusza Angelo Marię Duriniego w Rzymie, ani też genezy łacińskiej wersji dzieła. Wykorzystane po raz pierwszy źródła archiwalne Kongregacji Doktryny Wiary pozwalają na szczegółowy opis procesu, jaki miał miejsce w Świętym Oficjum. Zlecono tam włoskie i łacińskie tłumaczenie książki, poddano je ocenie rzymskich teologów, zalecono Konarskiemu precyzyjną korektę oraz przygotowanie drugiego poprawionego wydania. Oczyszczono go z wielu zarzutów postawionych mu przez teologów w Polsce, lecz zakwalifikowano książkę do indeksu ksiąg zakazanych, o ile autor nie zgodzi się na jej poprawienie. Decyzja ta pozostała jednak utajniona, ponieważ autor poddał się nakazowi i przygotował drugie poprawione wydanie w języku łacińskim.
The prevailing opinion in historiography is that the accusation of Stanisław Konarski’s book O religii poczciwych ludzi (On the Religion of Honest Men) as containing doctrinal errors was an exaggeration of his enemies. However, it was impossible to describe the consequences of the denunciation made by Nuncio Durini in Rome and to explain the genesis of the Latin version of the book. The archival sources of the Congregation for the Doctrine of the Faith, used for the first time, allow for a detailed description of the process that took place in the Holy Office. The Italian and Latin translations of the book were commissioned, Roman theologians reviewed its contents, and Konarski was instructed to make precise corrections and to prepare a second revised edition. He was cleared of many charges made against him by the theologians in Poland, but the book was to be included in the index of prohibited books, should the author persist in his expressions. This decision, however, remained secret as the author complied with the order and prepared a second revised edition in Latin.
Źródło:
Kwartalnik Historyczny; 2022, 128, 1; 913-936
0023-5903
Pojawia się w:
Kwartalnik Historyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Feliksa Jarońskiego koncepcja filozofii a kultura przełomu XVIII i XIX w.
Feliks Jaroński’s Conception of Philosophy and the Culture of the Turn of the Eighteenth and Nineteenth Centuries
Autorzy:
Janeczek, Stanisław
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1807482.pdf
Data publikacji:
2019-09-30
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
Historia filozofii w Polsce
Feliks Jaroński
oświecenie
kantyzm
filozofia zdrowego rozsądku
tradycjonalizm
History of philosophy in Poland
Enlightenment
Kantianism
Philosophy of common sense
Traditionalism
Opis:
Artykuł analizuje program filozoficzny Feliksa Jarońskiego, profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego, sformułowany w dwu pierwszych dziesięcioleciach wieku XIX. Ukazuje go na tle przemian w kulturze filozoficznej przełomu wieku XVIII i XIX, przede wszystkim w aspekcie oddziaływania szkockiej filozofii zdrowego rozsądku, kantyzmu i tradycjonalizmu, przełamującego minimalistyczne i sekularystyczne tendencje oświecenia. Ustosunkowuje się do dotychczasowych interpretacji i formułuje własną, łącząc dokonanie Jarońskiego z długim ciągiem philosophia recentiorum, zapoczątkowanej w połowie XVIII w., ale będącej standardem akademickim i na początku wieku XIX, choć stale modyfikowanej o asymilację zmieniających się autorytetów filozoficznych. Mimo jej eklektyzmu zachowała ona aspiracje maksymalistyczne (zachowując metafizykę) oraz otwarcie na religię, a nawet na chrystianizm. W końcu sygnalizująco zestawiono to dokonanie ze standardami kultury filozoficznej i naukowej początków wieku XXI, kwestionującej standardowy charakter naturalizmu ugruntowanego na ideale wąsko pojętej filozofii naukowej.
This paper analyses the philosophical programme of Feliks Jaroński, a professor of the Jagiellonian University, the programme he formulated in the first two decades of the nineteenth century. This is depicted against the backdrop of the transformations in the philosophical culture of the turn of the eighteenth and nineteenth centuries, especially with regard to the impact of the Scottish philosophy of common sense, Kantianism, and traditionalism. The latter approach broke down the minimalistic and secularist tendencies of the Enlightenment. The present paper addresses the current interpretations and formulates its own position by linking Jaroński’s attainment with a long tradition of philosophia recentiorum, a trend initiated in the 1750s, but remained still an academic standard in the beginning of the nineteenth century. It is constantly modified by assimilating the changing philosophical authorities. Despite its ecclectical character, it has preserved its maximalist aspirations (while retaining metaphysics) and openness to religion, or even to Christianism. Eventually, this paper has combined it with the standards of the philosophical and scientific culture of the origins of the twenty-first century, the culture that questions the standard character of naturalism founded on the ideal of scientific philosophy narrowly understood.
Źródło:
Roczniki Kulturoznawcze; 2019, 10, 1; 5-32
2082-8578
Pojawia się w:
Roczniki Kulturoznawcze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Armia w przebudowie – wysiłki szlachty na rzecz uzdrowienia sił zbrojnych w okresie stanisławowskim
Redevelopment of the Army – Nobility Efforts for Revitalization of the Armed Forces During the Reign of Stanisław August Poniatowski
Autorzy:
Majdański, Paweł
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1806673.pdf
Data publikacji:
2019-11-16
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
Tematy:
wojsko
panowanie Stanisława Augusta Poniatowskiego
oswiecenie w Polsce
reformy ustrojowe
Sejm Wielki (1788- 1792)
army
the reign of Stanisław August Poniatowski
The Great Sejm (1788-1792)
political reforms
Poland in the Age of Enlightenment
Opis:
Niniejszy artykuł jest próbą syntetycznego spojrzenia na sprawy wojskowości w okresie panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego. Omówiono w nim ewolucję instytucjonalną organów władzy państwowej sprawujących nadzór organizacyjno-aprowizacyjny nad armią, zaprezentowano koncepcje rozwoju sił zbrojnych wyrażane przez cenionych publicystów doby polskiego oświecenia, zilustrowano sam proces przeobrażeń zachodzących wówczas w wojskach monarchii polsko-litewskiej oraz przedstawiono bezpośrednie implikacje działań zainicjowanych przez czynniki rządzące. Przedmiotowej syntezy dokonano w oparciu o umowny podział na wydarzenia: sprzed zwołania Sejmu Wielkiego, z okresu samych obrad Sejmu Czteroletniego oraz tych po zakończeniu jego prac. W podsumowaniu autor przedstawia konkluzje o przyczynach braku powodzenia podjętych przedsięwzięć na rzecz aukcji i unowocześnienia wojska.
This article is an attempt to summarize the overall view on military issues during the reign of Stanisław August Poniatowski. It discusses the institutional evolution of authorities responsible for supplying the army, the concepts of developing the army expressed by reputable publicists of the Age of Enlightenment, exemplifies the transformation process of the Polish – Lithuanian Commonwealth armed forces and represents direct implications of the actions initiated by the governing authorities. The synthesis is based on a convenient chronological division: before The Great Sejm, during The Great Sejm proceedings and after The Great Sejm. The summary of this article consist of the author’s conclusions concerning the failure of actions undertaken to enlarge and modernize the army.
Źródło:
Roczniki Nauk Prawnych; 2016, 26, 3; 39-61
1507-7896
2544-5227
Pojawia się w:
Roczniki Nauk Prawnych
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-3 z 3

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies