Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Monarchia Habsburska" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-14 z 14
    Tytuł:
    Od listopada do listopada. Monarchii habsburskiej i Polaków wzajemne rozstawanie
    From November to November. The consensual parting of the Habsburg Monarchy and the Poles
    Autorzy:
    Szymczak, Damian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/28409734.pdf
    Data publikacji:
    2024-03-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Galicia (Poland)
    Habsburg monarchy
    First World War
    Galicja
    monarchia habsburska
    pierwsza wojna światowa
    Opis:
    The author of the text analyses the reasons why Poles from Galicia, southern Poland, departed from the so-called Austro-Polish conception and matured towards the ideal of full independence. He draws attention to the significance of the Act of 5 November 1916 for the initiation of emancipation processes among Poles living under the Habsburg rule.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2024, 1(40); 164-185
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Chronotopoi der Krise. Zur literarischen Vergegenwärtigung von Lebenswelten und Kontingenzerfahrungen in Joseph Roths „Die Flucht ohne Ende“
    Chronotopoi of crisis: On the literary realisation of life worlds in Joseph Roth‘s “The flight without end”
    Autorzy:
    Jakovljevic, Alexander
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2138489.pdf
    Data publikacji:
    2022
    Wydawca:
    Uniwersytet Szczeciński. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
    Tematy:
    Krise
    Kontingenz
    Lebenswelt(en)
    Lebensweg
    Chronotopos
    Habsburger Monarchie
    Crisis
    contingency
    life worlds
    Habsburg Monarchie
    kryzys
    kontyngencja
    świat(y) życia
    droga życiowa
    chronotop
    monarchia habsburska
    Opis:
    Joseph Roths 1927 publizierter Roman „Die Flucht ohne Ende“ liefert vor dem Hintergrund der im Ersten Weltkrieg zerfallenen Habsburger Monarchie und der Oktoberrevolution eine Diagnose der Krisen- und Kontingenzerscheinungen der Zwischenkriegszeit. Diese beiden weltgeschichtlich bedeutsamen Ereignisse führten zu einer Erosion altvertrauter und zur Entstehung neuer Lebenswelten. Ausgehend von den Begriffen ‚Kontingenz‘ und ‚Krise‘ zeigt der Beitrag, wie dieser Gegensatz von neuer und alter Welt, anhand ausgewählter Zeit-Raum-Konstellationen, literarisch ausgestaltet und vergegenwärtigt wird. Dabei wird deutlich, dass nicht nur die Lebenswelten, in denen der Protagonist Franz Tunda agiert, sondern auch dessen Lebensweg und -entwurf selbst hochgradig kontingent sind.
    Opublikowana w 1927 roku powieść Josepha Rotha „Ucieczka bez kresu” kreśli diagnozę doświadczeń kryzysu i kontyngencji towarzyszących okresowi międzywojennemu, ukazaną na tle rozpadu monarchii habsburskiej i wydarzeń rewolucji październikowej. Oba przełomowe momenty dziejowe doprowadziły do erozji tradycyjnych światów życia i do zastąpienia ich nowymi. Opierając się na pojęciach ‘kontyngencji’ i ‘kryzysu’ artykuł pokazuje, jak zderzenie starego i nowego świata podlega literackiemu uformowaniu i zobrazowaniu przy pomocy wybranych konstelacji czasoprzestrzennych, wskutek czego uwidacznia się wysoki stopień kontyngencji nie tylko światów życia, w których porusza się główny bohater Franciszek Tunda, ale także jego życiowej drogi i egzystencjalnych wyborów.
    Joseph Roth’s novel “Die Flucht ohne Ende”, published in 1927, provides a diagnosis of the crisis and contingency phenomena of the interwar period against the backdrop of the collapse of the Habsburg monarchy in World War I and the October Revolution. These two events of world-historical significance lead to an erosion of old familiar worlds and to the emergence of new ones. Starting from the concepts of ‘contingency’ and ‘crisis’, the article shows how this contrast between the new and the old world is literarily shaped and visualized on the basis of selected time-space constellations. In doing so, it becomes clear that not only the life worlds in which the protagonist Franz Tunda operates, but also his own life design is highly contingent.
    Źródło:
    Colloquia Germanica Stetinensia; 2022, 31; 5-22
    2450-8543
    2353-317X
    Pojawia się w:
    Colloquia Germanica Stetinensia
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Image of the Slavs inhabiting the Habsburg Monarchy in Voyage en Autriche by Marcel de Serres
    Autorzy:
    Sajkowski, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1916819.pdf
    Data publikacji:
    2021-12-31
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Slavdom
    Napoleonic era
    Habsburg Monarchy
    stereotypes
    Słowiańszczyzna
    epoka napoleońska
    monarchia habsburska
    stereotypy
    Opis:
    This paper focuses on the depiction of the Slavs in a work by a French naturalist Marcel de Serres, published in 1814 and entitled Voyage en Autriche. This work is an example of the analysis including a very detailed reflection on Slavdom, made in time of the increasing political engagement of Napoleonic France in Southeastern and Central Europe. The author of the work deliberated on the character of the Slavs and their presumed national unity, simultaneously searching for the ways to explain very apparent differences between various Slavic populations. According to Marcel de Serres the Slavs of the Habsburg Monarchy formed two geographical branches (western and oriental) and were divided into seven principal races, and twenty-seven “secondary branches”. Voyage en Autriche depicted regularities, which were supposed to characterize all of the Slavs, but Marcel de Serres devoted much attention to some details which were considered as exotic and later were described by the writers of the Romantic period fascinated with the Slavic culture.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2021, 4 (31); 50-67
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polacy na uroczystościach ku czci Františka Palackiego i I Zjeździe Dziennikarzy Słowiańskich w Pradze
    Polish people at the ceremony in honour of František Palacki and the 1st Congress of Slavic Journalists in Prague in 1898
    Autorzy:
    Świątek, Adam
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1370466.pdf
    Data publikacji:
    2020-12-22
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    monarchia habsburska
    Praga
    Słowianie
    dziennikarstwo
    prasa
    the Habsburg Monarchy
    Prague
    Slavs
    journalism
    press
    Opis:
    Niniejszy artykuł omawia przebieg jubileuszu 100-lecia urodzin Františka Palackiego i towarzyszącego mu I Zjazdu Dziennikarzy Słowiańskich w Pradze w 1898 r. z perspektywy galicyjskich Polaków. Praca bazuje na kwerendzie prasy galicyjskiej, w tym przede wszystkim takich gazet, których członkowie redakcji byli obecni w Pradze. Rezultatem przeprowadzonych badań jest próba rekonstrukcji wydarzeń w stolicy Czech, a także ukazanie, jak Polacy postrzegali głoszone przez Czechów idee. O ile Polacy byli zgodni co do potrzeby współpracy między poszczególnymi narodami słowiańskimi celem zabezpieczenia praw narodowych w monarchii habsburskiej, o tyle różnili się z Czechami w zakresie metod działania oraz szukania sojuszników. Najwięcej kontrowersji wzbudziło zaproszenie przez organizatorów rosyjskiej delegacji. Choć współpraca między dziennikarzami słowiańskimi była kontynuowana na kolejnych zjazdach dziennikarskich aż do 1912 r., to właśnie obecność i zaangażowanie Rosjan zadecydowało o wycofaniu się Polaków z ostatnich spotkań.
    The article describes the course of 100 years’ jubilee of František Palacki’s birthday and the accompanying 1st Congress of Slavic Journalists in Prague in 1898 from the perspective of Galician Poles. The study is based on the search query in major Galician newspapers, including those whose editorial staf was present in Prague. The result of the conducted research is the attempt at reconstructing events which occurred in the capital of Czechia and at showing how Poles perceived the ideas promulgated by Czechs. Poles agreed with the need for cooperation between particular Slavic nation in order to secure national rights in the Habsburg Monarchy, but disagreed with Czechs in terms of methods of operation and searching for allies. The biggest controversy was aroused by the Russian delegation invited by the organisers. Although the cooperation between Slavic journalists was continued at the successive journalistic congresses until 1912, it is the Russian presence and involvement that would decide about Poles’ withdrawal from the last meetings.
    Źródło:
    Galicja. Studia i materiały; 2020, 6; 450-491
    2450-5854
    Pojawia się w:
    Galicja. Studia i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zuverlässigkeit versus krieg. Untergang Der Donaumonarchie und die entstehung der Polnischen Republik im Joseph Roths werk
    Autorzy:
    Monolatij, Tetjana
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1833580.pdf
    Data publikacji:
    2020-03-10
    Wydawca:
    Mazowiecka Uczelnia Publiczna w Płocku
    Tematy:
    Joseph Roth
    Habsburgermonarchie
    polnisch-bolschewistischer Krieg
    Polen
    monarchia habsburska
    wojna polsko-bolszewicka
    Polska.
    Opis:
    Der Artikel befasst sich mit der journalistischen Tätigkeit des Klassikers der österreichischen Literatur des 20. Jahrhunderts Joseph Roth, insbesondere wird des Autors Rezeption in Bezug auf die Loyalität der Polen gegenüber dem Monarchismus ausgedeutet, die nicht immer wirklichkeitsgetreue Darstellung der Ereignisse des polnisch-russischen Krieges in 1920 gewissermaßen erklärt. Trotz seiner Abneigung gegen die polnischen Streitkräfte und seiner Sympathie für die Rote Armee zeigt die Reportage-Reihe Polnisch-russischer Krieg Roths Fähigkeit zu beobachten sowie das Können der politischen Analyse des 24-jährigen Journalisten. Die scheinbare Sowjetophilie und die demonstrative Polonophobie in Roths journalistischen Texten werden als Folge von Judenpogromen in den Jahren 1918 und 1920 ausgelegt.Schlüsselwörter Joseph Roth, Habsburgermonarchie, polnisch-bolschewistischer Krieg, Polen.
    Artykuł dotyczy kwestii dziennikarskiej pracy klasyka literatury austriackiej XX wieku, Josepha Rota. W artykule w głównej mierze została przebadana autorska recepcja lojalności Polaków wobec instytucji monarchii, z tego względu, że ona pozwala do pewnego stopnia tłumaczyć półrealistyczny obraz wydarzeń wojny polsko-rosyjskiej 1920 roku, opisywanej przez Rotha. Pomimo niechęci autora do Wojska Polskiego i sympatii do Armii Czerwonej, jego raporty Polnisch-Russischer Krieg pokazują umiejętności24-letniego dziennikarza wnikliwej obserwacji, a także jego zdolność do politycznej analizy bieżących wydarzeń. Pozorny sowietyzm i demonstracyjna polonofobia w tekstach dziennikarskich Rotha wyjaśniają jego odczucia w kwestiipogromów Żydów w latach 1918 i 1920.
    Źródło:
    Społeczeństwo. Edukacja. Język; 2020, 10; 53-66
    2353-1266
    2449-7983
    Pojawia się w:
    Społeczeństwo. Edukacja. Język
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Gospodarka, polityka a tożsamości: Galicja i Monarchia Habsburska w długim XIX wieku na tle debaty historiograficznej o imperium, narodzie i regionie
    Autorzy:
    Kaps, Klemens
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1890982.pdf
    Data publikacji:
    2019-09-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    Galicja
    Monarchia Habsburska
    rozwój gospodarczy
    ponadregionalny
    podział pracy
    tożsamości narodowe
    historia imperialna
    Galicia
    Habsburg Monarchy
    economic development
    transregional division of
    labour
    national identities
    Empire history
    Opis:
    This article takes a fresh look on the status of Galicia within the Habsburg Monarchy between the late 18th and the early 20th century, presenting the obstacles and opportunities of economic growth faced by imperial policy-makers. At the same time, an analysis is presented of the impact of the imperial experience on the process of forging national identities. The emphasis has been placed on how the increasing national fragmentation in a multi-cultural region affected economic prosperity.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2019, 3 (22); 127-156
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nad modrym Dunajem. Refleksje o życiu codziennym polskich polityków w Wiedniu w okresie konstytucyjnym 1861-1914
    Over the blue Danube. Reflections on the everyday life of Polish politicians in Vienna in the constitutional period 1861–1914
    Autorzy:
    Szymczak, Damian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441812.pdf
    Data publikacji:
    2019-03-01
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    życie codzienne
    austriacki parlamentaryzm
    Wiedeń
    polscy politycy
    autonomia galicyjska
    monarchia habsburska
    Opis:
    Tekst klasyfikuje się w dziedzinie historii badań nad codziennością. Autor, wskazując na jego przyczynkowy charakter, podjął próbę ukazania życia codziennego polskich polityków w Wiedniu w dobie parlamentarnej, a więc w latach 1861–1914 z wyłączeniem okresu I wojny światowej. Punktem wyjścia jest podniesienie fenomenu znaczącej polskiej obecności politycznej nad Dunajem, która trwała kilka dziesięcioleci i obejmowała w ciągu tego czasu kilkusetosobową grupę ludzi. W tekście autor przybliża okoliczności pobytu w stolicy monarchii, przemiany społeczne i klasowe, jakie dotykały polskich polityków peregrynujących do Wiednia, oraz przedstawia, w jaki sposób wpływały one na ich pobyt, styl życia, codzienne funkcjonowanie. Artykuł odnosi się nie tylko do rutynowo wykonywanych obowiązków parlamentarzysty – na czym one polegały, jak organizowano sobie pracę, ale także odnosi się do sposobów spędzania czasu wolnego. Nie pominięto kwestii bytowych, czyli gdzie polscy politycy mieszkali w Wiedniu. Wreszcie podnosi sprawę ich rodzinnego otoczenia, które często również przybywało do naddunajskiej metropolii, zwłaszcza jeśli polityk zasiadał w radzie ministrów, a więc musiał spędzić tu dłuższy okres. Autor wskazuje na szerokie pole eksploracji badawczej, jakie otwiera historia życia codziennego, także jeśli chodzi o grupę społeczną, którą można określić mianem klasy politycznej. Wieloletni pobyt w Wiedniu nie mógł pozostać bez wpływu na galicyjskich polityków, także przez nabywanie owych codziennych nawyków. Dowodzi tego specyficzny ogląd i opinie, jakie formowano o nich w II Rzeczypospolitej. W podsumowaniu autor formułuje szereg pytań badawczych.
    The article can be inscribed in the discipline of history of research on everyday ordinariness. The author’s contribution is the attempt to show the everyday life of Polish politicians in Vienna in the era of parliamentarism, i.e. within 1861–1914, excluding the period of the First World War. The starting point is the phenomenon of the significant Polish political presence over Danube, which lasted several decades and involved a group of several hundred people. The author describes the circumstances of the their stay in the capital of the monarchy the and influence of the social and class changes on the politicians’ lifestyle and daily existence. The article refers not only to the routinely performed tasks of members of parliament (the organisation of a parliamentarian’s work) but also to the manner in which the politicians spent their free time. The question of accommodation was also included in the presented research. Ultimately, the article deals with the politicians’ families who also occasionally came to Vienna, especially if a parliamentarian was a member of the council of ministers, which entailed spending a considerable time in the Danubian metropolis. The author presents a wide area of research, i.e. the everyday life also with reference to the social group which could be called the political class. Many years’ stay in Vienna had also influence on Galician politicians and their everyday habits, which can be corroborated by the specific reputation they had in the Second Polish Republic. Finally, the author formulates a series of research questions.
    Źródło:
    Galicja. Studia i materiały; 2018, 4: "Codzienność w Galicji"; 23-43
    2450-5854
    Pojawia się w:
    Galicja. Studia i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Projektanci mitów – kreacje Schulza, Rotha i Meyrinka
    Designers of myths – creations by Schulz, Roth and Meyrink
    Autorzy:
    Szyszka vel Syska, Monika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/521425.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
    Tematy:
    Bruno Schulz
    Demiurg
    demiurgia
    edukacja
    egzegeza
    gnoza
    gnostycyzm
    kreacja
    kultura habsburska
    monarchia austro-węgierska
    modernizacja
    mit
    Austro-Hungarian Empire
    creation
    crisis Demiurge
    education
    exegesis
    gnosis
    culture
    Modernity
    myth
    Opis:
    Artykuł omawia koncepcje kreacyjne pisarzy wywodzących się habsburskiego kręgu kulturowego. Bruno Schulz, Joseph Roth i Gustav Meyrink tworzyli w czasach końca wielkiej formacji kulturowej, która pozostawiła własny mit oparty na nostalgii za odchodzącym w niepamięć światem. Schulz, Roth i Meyrink pisali o kulturze, która zauważa własną kreacyjną niewydolność, kulturze doświadczającej kryzysu cywilizacji, niemogącej więcej petryfikować i porządkować wkraczającej modernizacji. W artykule odnoszę się do popularnej u progu I wojny światowej idei demiurgii będącej, według analizowanych przeze mnie twórców, jedną z możliwych wzorów kreacyjnych.
    The article discusses the ideas of creation coined by authors descended from the same, Austro-Hungarian cultural field, by: Bruno Schulz, Joseph Roth and Gustav Meyrink. Austro-Hungarian Monarchy created its own mithology based on nostalgia for the World, which was consigning to the dark recesses of history. The authors, conscious of inefficiency of contemporary culture, used the idea of Demiurge to show one of possible creating ideas.
    Źródło:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura; 2018, 10, 2; 70-85
    2083-7275
    Pojawia się w:
    Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Prawo pracownicze w dobie industrializacji w monarchii habsburskiej
    Employment law in the age of industrialisation in the Habsburg Monarchy
    Autorzy:
    Tomczyk, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2164733.pdf
    Data publikacji:
    2016-06-30
    Wydawca:
    Wydawnictwo Adam Marszałek
    Tematy:
    The Habsburg Monarchy
    labour law
    Monarchia habsburska
    prawo pracy
    Opis:
    The nineteenth century saw industrial modernisation, technological innovativeness and an increased demand for products in the Habsburg Monarchy. This brought about the development of the labourmarket The increase in the employment in the liberal economy and the related problems forced the authorities to introduce the regulations to control employment relationships. The article describes basic legal acts introduced into Austrian legislation until 1918.
    Źródło:
    Historia Slavorum Occidentis; 2016, 1(10); 167-187
    2084-1213
    Pojawia się w:
    Historia Slavorum Occidentis
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Cultural and Ideological Aspects of Spatial Adaptation after a Shift of Political Boundaries: The Case of Galicia
    Autorzy:
    Jagoda, Wierzejska,
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/897081.pdf
    Data publikacji:
    2015
    Wydawca:
    Uniwersytet Warszawski. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego
    Tematy:
    adaptacja kulturowo-ideologiczna
    misja cywilizacyjna
    tożsamość galicyjska
    monarchia habsburska
    Galicja
    Opis:
    Artykuł omawia procesy adaptacji inicjowane w danej przestrzeni po tym, jak w rezultacie przesunięcia granic politycznych weszła ona w skład innego niż dotychczas organizmu państwowego. Przestrzeń tego typu jest przekształcana przez nowe centrum w celu ujednolicenia jej z resztą podległego centrum terytorium, a także – lub przede wszystkim – legitymizacji władzy w nowej prowincji. Przedmiotem analizy w artykule jest kulturowo- ideologiczny aspekt owych przekształceń, czyli adaptowanie wyobrażeń dotyczących nowej prowincji do potrzeb centrum oraz kształtowanie tożsamości jej mieszkańców tak, aby zbliżyć ją do identyfikacji pozostałych członków danej wspólnoty wyobrażonej. Przykładem, na którym rozważane są owe zagadnienia, jest Galicja; kulturowo-ideologiczna adaptacja Galicji do monarchii Habsburgów miała bowiem charakter na tyle skuteczny, że do dziś daje o sobie znać w sferze symbolicznej.
    Źródło:
    Przegląd Humanistyczny; 2015, 59(4 (451)); 59-76
    0033-2194
    Pojawia się w:
    Przegląd Humanistyczny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Zagrożenia epidemiologiczne na terenie austriackiej części monarchii habsburskiej w XIX w. (do 1914 r.). Aspekty prawne i administracyjne
    Autorzy:
    Tomczyk, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/441884.pdf
    Data publikacji:
    2015-12-20
    Wydawca:
    Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
    Tematy:
    zdrowie publiczne
    prawo i administracja
    monarchia habsburska
    public health
    law and administration
    Habsburg monarchy
    Opis:
    In the internal policy of the Habsburg monarchy in the 19th century security in public health protection was an important issue. Improvement of the health state of society, of medical services, sanitary and veterinary conditions and building an efficient system of eliminating epidemics on the state territory were being aimed at. High death rated in the society required extraordinary measures. Central authorities introduced legal procedures valid during epidemiological threats in the country. After the introduction of the constitutional system in 1867 in the Habsburg monarchy one of the responsibilities of the local administration was the supervision over implementing and obeying regulations concerning epidemiological problems. Local authorities were building sanitary infrastructure diminishing epidemiological dangers. A great problem was veterinary supervision, actions were taken to limit diseases among domestic animals by means of introducing legal norms. Also control on farms increased. During epidemics abroad Austrian authorities controlled imported goods. It should be emphasized that until the outbreak of World War I on the territory of the Habsburg monarchy epidemics of contagious diseases often happened, especially in the rural areas where high death rates among people remained. The outbreak of war in 1914 caused that the epidemiological dangers increased.
    W polityce wewnętrznej monarchii habsburskiej w XIX w. ważną sprawą było bezpieczeństwo w zakresie ochrony zdrowia publicznego. Dążono do poprawy stanu zdrowotnego społeczeństwa, podwyższenia poziomu usług medycznych, polepszenia warunków sanitarnych i weterynaryjnych oraz budowy skutecznego systemu likwidacji epidemii na terenie państwa. Wysoka śmiertelność ludności wymagała działań nadzwyczajnych. Władze centralne przygotowały procedury prawne, które obowiązywały podczas zagrożeń epidemiologicznych na terenie państwa. Po wprowadzeniu ustroju konstytucyjnego w 1867 r. w monarchii habsburskiej do ustawowych zadań administracji terenowej należał nadzór nad wdrażaniem i przestrzeganiem przepisów w zakresie problematyki epidemiologicznej. Władze samorządowe budowały infrastrukturę sanitarną, zmniejszając zagrożenia epidemiologiczne. Dużym problemem był nadzór weterynaryjny, dążono do ograniczenia chorób wśród zwierząt hodowlanych poprzez wprowadzanie norm prawnych, zwiększano kontrolę w gospodarstwach rolnych. W czasie epidemii poza granicami władze austriackie poddawały kontroli importowane towary. Należy podkreślić, że do wybuchu I wojny światowej na terenie monarchii habsburskiej często dochodziło do epidemii chorób zakaźnych, szczególnie na terenach wiejskich, gdzie utrzymywała się wysoka śmiertelność ludności. Wybuch wojny w 1914 r. spowodował, że zagrożenia epidemiologiczne wzrosły.
    Źródło:
    Galicja. Studia i materiały; 2015, 1; 99-113
    2450-5854
    Pojawia się w:
    Galicja. Studia i materiały
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Imperial Asiatic Company in Trieste and Antwerp – The Last Attempt of the Habsburg Monarchy to Penetrate East Indian Trade 1781-1785
    Cesarska Azjatycka Kompania w Trieście i Antwerpii – ostatnia próba penetracji wschodnioindyjskiego handlu przez monarchię Habsburgów w latach 1781-1785
    Autorzy:
    Wanner, Michal
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23051028.pdf
    Data publikacji:
    2012-11-27
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    monarchia habsburska
    kompania handlowa
    Opis:
    The study describes the story of the Imperial Asiatic Company in Trieste and Antwerp in the larger context of overseas policy of the Central European Habsburg monarchy. Despite the predominantly continental orientation of the state there is overwhelming evidence of the efforts to establish overseas trade and settlements in the manner of the Western European countries. There was also intention to harmonize economic cooperation between Austrian and the Adriatic seaports of the Monarchy. Cancellation of the Ostend Company in 1731, forced by political reasons, was felt very painfully in Austria and followers always existed who tried to continue in the good results of this company. The initiative of the Czech nobility and Flemish bankers for establishing the Societé de Commerce et Compagnie Urbain Arnoldt in 1750 in the Austrian Littoral was on this basis. The role of a supplier of oriental goods the company fulfilled only partially. For this reason, part of the nobility was willing to support plans on Austrian overseas expansion submitted by the English adventurers, James Mill and William Bolts. The second one succeeded in winning the support of the Flemish bankers as well as Vienna court and undertook the expedition in 1776-1781, during which the Austrian colonies were based in Mozambique, as well as Malabar Coast of India and Nicobar Islands. Although the expedition was not profitable the Imperial Asiatic Company in Trieste and Antwerp was founded under the positive impression, which followed up trade in India and especially in China. Lack of capital and contradictions between the main actors, however, brought the company into bankruptcy. Competitors in Europe were already strong and financial grounds and entrepreneurs´ support weak, except for the Austrian Netherlands. The Company could have asserted itself only when British influence in the Indian Ocean was relatively weakened during the American War and could have benefited from the neutral position; in general it was founded in the time when the age of trade companies was nearing its end. The trade between the Austrian Netherlands and the seaports in the Indian Ocean developed beyond an organizing framework of the monopoly joint-stock company and in spite of short termination of the most of Austrian colonies in Asia, however the political development connected with the French Revolution did not furnish the trade with chances for progress.
    Artykuł opisuje historię Imperialnej Azjatyckiej Kompanii w Trieście i Antwerpii w kontekście polityki kolonialnej prowadzonej przez środkowoeuropejską monarchię Habsburgów. Mimo dominującej w niej orientacji kontynentalnej istnieją dowody świadczące o podejmowaniu przez Habsburgów wysiłków mających na celu stworzenie kolonialnego handlu i prowadzenia w tej sprawie uzgodnień z państwami zachodnioeuropejskimi. Pojawił się wówczas pomysł zharmonizowania współpracy między austriackimi i adriatyckimi portami monarchii. Wymuszone powodami politycznymi rozwiązanie w 1731 r. Kompanii Wschodnioindyjskiej (Ostenda) zostało dotkliwie odczute w Austrii. Pojawili się naśladowcy, którzy chcieli kontynuować jej osiągnięcia. Na tym bazowała inicjatywa czeskiej szlachty i flamandzkich bankierów, która doprowadziła do stworzenia w 1750 r. na Pobrzeżu Austriackim Societé de Commerce et Compagnie Urbain Arnoldt. Rolę dostarczyciela dóbr orientalnych Kompania ta spełniała jednak tylko częściowo. Z tego powodu część szlachty była gotowa wesprzeć plany austriackiej ekspansji dostarczone przez angielskich awanturników, Jamesa Milla i Williama Boltsa. Temu drugiemu udało się zdobyć poparcie flamandzkiego bankiera oraz wiedeńskiego dworu. Dzięki temu w latach 1776-1781 zorganizował on ekspedycję, w czasie której utworzone zostały kolonie austriackie w Mozambiku, na Wybrzeżu Malabarskim oraz na Nikobarach. Chociaż ekspedycja ta nie była dochodowa Imperialna Azjatycka Kompania w Trieście i Antwerpii została powołana do życia w związku z oczekiwanymi zyskami związanymi z handlem z Indiami, a szczególnie z Chinami. Jednakże brak kapitału i spory między głównymi aktorami doprowadziły Kompanię do bankructwa. Współzawodnictwo kolonialne w Europie było już wtedy bardzo silne, a finansowe podstawy oraz poparcie przedsiębiorców słabe, za wyjątkiem Niderlandów austriackich. Kompania byłaby w stanie się obronić tylko wtedy, gdyby brytyjskie wpływy na Oceanie Indyjskim relatywnie osłabły w czasie wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Dzięki temu mogłaby czerpać korzyści ze swej neutralności. Imperialna Azjatycka Kompania w Trieście i Antwerpii została powołana do życia w momencie, kiedy era kompanii handlowych zbliżała się do końca. Handel między austriackimi Niderlandami i portami na Oceanie Indyjskim rozwijał się poza ramami organizacyjnymi monopolistycznej spółki i pomimo krótkiego funkcjonowania większości kolonii austriackich w Azji. Zmiany polityczne związane z Rewolucją Francuską nie stały się też impulsem dla rozwoju handlu.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2012, 19; 177-202
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Wystawa „Viribus Unitis? Polscy parlamentarzyści w monarchii habsburskiej 1848–1918” (Wiedeń, 23 XI–21 XII 2011)
    Exhibition "Viribus Unitis? Polish Parliamentarians in the Habsburg Monarchy 1848-1918" (Vienna, 23 Nov.–21 Dec. 2011)
    Autorzy:
    Gaul, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/22792669.pdf
    Data publikacji:
    2012-11-27
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    monarchia habsburska
    parlamentarzyści polscy
    Wiedeń
    wystawa archiwalna
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2012, 19; 345-349
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Znaczenie zasobu Archiwum Głównego Akt Dawnych dla badań nad historią wojskowości monarchii habsburskiej od połowy XVIII do początków XX wieku
    The importance of the holdings of the Central Archives of Historical Records for the study of military history of the Habsburg Monarchy from the mid 18th to early 20th century
    Autorzy:
    Gaul, Jerzy
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/23352306.pdf
    Data publikacji:
    2010-12-31
    Wydawca:
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    Tematy:
    AGAD
    Archiwum Główne Akt Dawnych
    historia wojskowości
    monarchia habsburska
    Austro-Węgry
    Opis:
    The holdings of the Central Archives of Historical Records in Warsaw contains numerous fonds of offices and institutions of the Habsburg monarchy from the late 18th century to 1918, that were created after the Polish partitions of 1772 and of 1795. In addition to residues of the acts of authorities of the central civil administration, there are materials of the archival military institutions: territorial commands established after the occupation of Galicia, and later repeatedly transformed: general commands, commands of the corps, and military commands based in Krakow and Lviv, moreover, there are materials of the Austro–Hungarian army operational units and their quartermaster’s services from World War I, fighting in the Eastern front, including Galicia and the Polish Kingdom (staging area commands, quartermaster units and general commands) and the occupation authorities – military governorates in Kielce and Piotrków (1915) and the Military Governor of Lublin (1915–1918). The Austrian State Archives in Vienna (Österreichisches Staatsarchiv in Wien, is an important place to store documents that were produced by institutions and agencies operating in the Habsburg monarchy on the Polish lands. Thus, the need arises to determine which parts of the fonds are located in Warsaw, and which in Vienna. The article discusses 20 fonds of military records stored in AGAD. In cases where parts of the fond are also in the Austrian State Archives in Vienna, a place of storage is given along with a brief description.
    Źródło:
    Miscellanea Historico-Archivistica; 2010, 17, 17; 183-207
    0860-1054
    Pojawia się w:
    Miscellanea Historico-Archivistica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-14 z 14

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies