Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Mieszczanin" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-6 z 6
    Tytuł:
    Próby ożywienia aktywności społeczno-politycznej mieszkańców miast w dobie autonomii galicyjskiej (na przykładzie „Mieszczanina”)
    Autorzy:
    Rejman, Sabina
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/603192.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie
    Tematy:
    Galicja
    miasta
    autonomia
    prasa
    „Mieszczanin”
    Galicia
    towns
    autonomy
    press
    Mieszczanin
    Opis:
    Wiek XIX to czas zastępowania feudalnej struktury społecznej nowym porządkiem kapitalistycznym. Zmianom towarzyszyło powstawanie partii politycznych reprezentujących ruchy społeczno-polityczne. „Mieszczanin” – pismo wydawane w latach 1894–1908 (z przerwami) w Nowym Sączu – za cel postawiło sobie aktywizację polityczną i społeczną mieszczaństwa oraz utworzenie stronnictwa mieszczańskiego, które reprezentowałoby interesy tej grupy społecznej. Artykuł ma odpowiedzieć na pytanie, w jakim stopniu zamierzenie to udało się zrealizować.
    The nineteenth century saw the transformation of the societal structure from the feudal model to capitalism. These changes were accompanied by the formation of political parties representing various socio-political movements. The Mieszczanin, a magazine published in Nowy Sącz in the years 1894–1908 (with interruptions), sought to spark political and social activation of the bourgeoise and to form a bourgeois party which would represent the interests of this particular social group. The article aims to analyze the extent to which the goal of the magazine was achieved.
    Źródło:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych; 2019, 80
    0080-3634
    Pojawia się w:
    Roczniki Dziejów Społecznych i Gospodarczych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Społeczeństwo Piotrkowa Kujawskiego w świetle zachowanych ksiąg metrykalnych z lat 1826-1850
    The community of Piotrków Kujawski in the light of the surviving registers of births, deaths and marriages from the years 1826-1850
    Autorzy:
    Kołtuniak, Jarosław
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/51464859.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Włocławskie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    parish register
    record files
    society
    nationality
    profession
    burgher
    akta metrykalne
    społeczeństwo
    Piotrków Kujawski
    narodowość
    zawód
    mieszczanin
    Opis:
    Celem artykułu była charakterystyka społeczeństwa miasta Piotrkowa Kujawskiego pod względem liczebności, narodowości, wyznania jego członków oraz pozycji społecznej i funkcji. Określono na ile warunki życia mieszkańców zmieniały się w mieście prywatnym. Scharakteryzowano także zajęcia ludności. Margines chronologiczny artykułu objął okres od 1825 do 1850 r. Granice terytorialne stanowią granice gruntów miasta Piotrkowa Kujawskiego.
    The aim of the article was to characterize the society of the city of Piotrków Kujawski in terms of size, nationality, religion of the members, as well as social position and function. It was determined to what extent the living conditions of the inhabitants changed in a private city. The occupation of the population was also characterized. The chronological margin of the article covered the period from 1825 to 1850. The territorial boundaries are the boundaries of the land of the city of Piotrków Kujawski.
    Źródło:
    Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie; 2023, 36; 193-228
    1426-7136
    Pojawia się w:
    Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    «Mieszczanin szlachcicem», czyli estetyzacja frustracji społecznej i jej transhistoryczne aktualizacje (1670–2022)
    «The Bourgeois Gentleman», or the Aestheticisation of Social Frustration and Its Transhistorical Applications (1670–2022)
    Autorzy:
    Bajer, Michał
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29432222.pdf
    Data publikacji:
    2023
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Molière
    «Le Bourgeois gentilhomme»
    habitus
    comédie-ballet
    grotesque
    Pierre Bourdieu
    court theater
    reception of Molière
    «Mieszczanin szlachcicem»
    komediobalet
    groteska
    teatr dworski
    recepcja Molière’a
    Opis:
    Artykuł dotyczy komedii Molière’a Le Bourgeois gentilhomme (Mieszczanin szlachcicem) z 1670 roku i wybranych aspektów jej dramatoznawczej i artystycznej recepcji. Tok wywodu organizują dwa zagadnienia: możliwości interpretacji społecznych sensów utworu i wyzwania poetyki comédie-ballet dla tłumaczy i inscenizatorów. Autor przedstawia stan badań nad tematyzowanym w Mieszczaninie obrazem niemożliwego awansu klasowego i wskazuje nowy kierunek interpretacji tego problemu, odwołując się do kategorii zaczerpniętych z socjologicznej teorii Pierre’a Bourdieu. Omawia także sposoby podejścia do charakterystycznych dla tej sztuki strukturalnych elementów komediobaletu w jej adaptacjach, tłumaczeniach i inscenizacjach (teatr stanisławowski, Jerzy Gruza, Jerzy Stuhr, Benjamin Lazar). Stawia tezę, że oba wątki ujęte w perspektywie transhistorycznej ilustrują to samo zjawisko: w dotychczasowej pracy interpretacyjnej i praktykach scenicznych narosłych wokół Mieszczanina szlachcicem aktualność odkrywana jest nie poprzez uwspółcześnienia czy wydobywanie nowych sensów, ale dzięki refleksji nad historycznymi uwarunkowaniami kultury czasów Molière’a.
    This article concerns Molière’s 1670 comedy Le Bourgeois gentilhomme (The Bourgeois Gentleman) and selected aspects of its scholarly and artistic reception. The argument is organised around two problems: the possibility of interpreting the social meanings of the work and the challenges that comédie-ballet poetics poses to translators and theater-makers. The author presents an overview of research on the image of impossible class advancement as thematized in The Bourgeois Gentleman and indicates a new interpretive direction, referring to categories drawn from the sociological theory of Pierre Bourdieu. He also discusses how the structural elements of comédie-ballet characteristic of Molière’s play have been approached in its Polish adaptations, translations, and stagings (18th-century court theater, Jerzy Gruza, Jerzy Stuhr, Benjamin Lazar). He argues that taken from a transhistorical perspective, both the interpretative work and stage practices concerning The Bourgeois Gentleman illustrate the same phenomenon: the play’s relevance is discovered not through modernization or revealing new meanings, but rather thanks to a reflection on the historical conditions of culture in Molière’s time.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 2023, 72, 1; 49-77
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Szlachcic mieszczaninem? Zmiany społeczne na przykładzie wybranych bohaterów XIX-wiecznych powieści realistycznych. Przypadek niemiecki i polski
    The Gentleman Bourgeois? Social Changes on the Example of Selected Characters of Nineteenth-Century Realistic Novels: A German and a Polish Case
    Autorzy:
    Cymbrowski, Borys
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1832999.pdf
    Data publikacji:
    2020-04-30
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    XIX wiek
    powieść realistyczna
    bohater literacki
    szlachta
    mieszczaństwo
    szlachcic
    mieszczanin
    kapitalizm
    19th century
    realistic novel
    literary character
    nobility
    bourgeoisie
    gentleman (nobleman)
    bourgeois (burgher)
    capitalism
    Opis:
    Niniejszy artykuł jest próbą analizy dwóch wybranych postaci powieściowych: barona Rothsattela z Soll und Haben Gustava Freytaga i Stanisława Wokulskiego z Lalki Bolesława Prusa, uwikłanych w działanie kapitalizmu – jeden we wschodniej części ówczesnych Prus, drugi zaś w warunkach Królestwa Kongresowego. Obie powieści opowiadają o różnicach stanowych, konieczności rezygnacji (przynajmniej częściowej) z dotychczasowego stylu życia, a ich dwaj bohaterowie łączą w sobie cechy szlacheckie i mieszczańskie i – co bardzo ciekawe – w obydwu przypadkach można zastanawiać się nad proporcjami „szlachcica” i „mieszczanina” w ich osobach. Idea analizy postaci literackich pod kątem ich położenia pomiędzy szlachtą a mieszczaństwem została zainspirowana lekturą prac Norberta Eliasa, przede wszystkim zaś jego Die höfische Gesellschaft („Społeczeństwa dworskiego”) .
    The article is an attempt to analyze two selected novel characters: baron Rothsattel from Soll und Haben (“Debit and Credit”) by Gustav Freytag and Stanisław Wokulski from Lalka (“The Doll”) by Bolesław Prus, entangled in the workings of capitalism — the one in the eastern part of the then Prussia, and the other in the conditions of the Kingdom of Poland as part of the Russian Empire. Both novels discuss status and class differences, the necessity of resignation (at least partially) from the current lifestyle, as their respective characters combine “gentleman” and “bourgeois” traits and — what is very interesting — in both cases one may wonder about the proportions of a “gentleman” and a “bourgeois” in them. The idea of analyzing literary characters in terms of their position between nobility and bourgeoisie was inspired by reading the works of Norbert Elias, especially Die höfische Gesellschaft (“The Court Society”).
    Źródło:
    Roczniki Nauk Społecznych; 2014, 45, 4; 187-209
    0137-4176
    Pojawia się w:
    Roczniki Nauk Społecznych
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Ze studiów nad Molierem w teatrze staropolskim
    From Studies on Molière in Old Polish Theater
    Autorzy:
    Lewański, Julian
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/29433180.pdf
    Data publikacji:
    1956-12-30
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN
    Tematy:
    Molière
    «Mieszczanin szlachcicem»
    «Pocieszne wykwintnisie»
    teatr polski 1700-1800
    przekład
    recepcja Molière’a
    «Le Bourgeois gentilhomme»
    « Les Précieuses ridicules »
    Polish theater 1700–1800
    translation
    reception of Molière
    Opis:
    Artykuł dotyczy recepcji komedii Molière’a w Polsce w XVIII wieku, ze szczególnym uwzględnieniem Mieszczanina szlachcicem oraz Pociesznych wykwintniś, których dwa wczesne przekłady autor publikuje w aneksie. Mieszczanin szlachcicem został wystawiony w 1753 roku w kolegium jezuickim w Grudziądzu (Pomorze) w tłumaczeniu jezuity Antoniego Bagieńskiego (edycja krytyczna w aneksie). Przekład jest dość wierny, z tendencją do naśladowania oryginału, pominięte zostały jednak postaci kobiece ze względu na przepisy szkolne. Inną – jeszcze swobodniejszą – adaptacją Mieszczanina szlachcicem dla teatru szkolnego jest dzieło Franciszka Bohomolca (1720–1784) – redaktora Monitora Warszawskiego w latach 1765–1784. Bohomolec również pominął postaci kobiece, ponadto zmienił układ scen oraz zakończenie, aby nadać sztuce bardziej pozytywny i dydaktyczny wydźwięk. Pocieszne wykwintnisie pojawiły się na scenach staropolskich kilkakrotnie. Pierwszy znany przekład tej komedii pochodzi prawdopodobnie z początku XVIII wieku (edycja krytyczna w aneksie). Autor podkreśla wysoką jakość adaptacji, w której zachowano wiele cech oryginału, chociaż środowisko mieszczańskie komedii zostało zmienione na szlacheckie. Sztuka była prawdopodobnie prezentowana w jakiejś szlacheckiej rezydencji, może nawet na dworze królewskim. Autor komentuje jeszcze trzy inne przekłady, niektóre z nich inscenizowane prawdopodobnie w rezydencjach arystokratycznych – przeciętne tłumaczenie wojewody inflanckiego Platera (prawdopodobnie Jana Ludwika), wierszowane i gubiące różne cechy oryginału tłumaczenie Urszuli Radziwiłłowej (1752) i pozostawione w rękopisie tłumaczenie Marii Potockiej (1749). Dostosowana do potrzeb teatrów szkolnych jest natomiast zręczna adaptacja Bohomolca. Autor uznaje, że wprowadzenie doskonałych komedii francuskich do teatrów dworskich było potwierdzeniem literackich kompetencji i trafności oceny ich twórców. Obecność sztuk Moliere’a na scenach szkolnych, pomimo zakazów i zwyczajów zakonnych, uważa natomiast za świadectwo siły pióra francuskiego komediopisarza.
    This article concerns the reception of Molière’s comedies in 18th-century Poland, focusing on Le Bourgeois gentilhomme (The Bourgeois Gentleman) and Les Précieuses ridicules (The Affected Ladies), whose two early translations are included in the appendix in critical editions. The former was staged in 1753 at the Jesuit college in Grudziądz (Pomerania). Although the translation by the Jesuit Antoni Bagieński (in the appendix) is generally quite faithful, with a tendency to imitate the original, all female characters were removed from the play due to school regulations. An even freer adaptation of this comedy for a school theater was prepared by Franciszek Bohomlec (1720–1784), editor of one of the first Polish periodical papers, Monitor Warszawski, from 1765 to 1784. Bohomolec not only omitted female characters, but also changed the sequence of scenes and the ending to give the play a more positive and didactic tone. Les Précieuses ridicules appeared on Old Polish stages several times. The first known translation (in the appendix) probably dates from the early 18th century. The author of the article emphasizes the high quality of this adaptation, which retained many features of the original comedy, despite changing its social milieu from the bourgeoisie to the nobility. The play was probably performed at a manor house, perhaps even at the royal court. The author also comments on three other Polish versions of the comedy, likely staged in aristocratic mansions: a mediocre translation by the Livonian gover Plater (probably Jan Ludwik), a rhymed rendering by Urszula Radziwiłł (1752), in which various features of the original are lost, and a translation by Maria Potocka (1749), which exist in manuscript. In addition, there is also a skillful adaptation by Bohomolec, where the original is altered to meet the needs of school theaters. The author concludes that the introduction of excellent French comedies into court theaters confirms their creators’ literary competence and good sense of judgement. The presence of Moliere’s plays on school stages despite monastic prohibitions and customs, in turn, is seen as a testimony to the power of the French playwright's pen.
    Źródło:
    Pamiętnik Teatralny; 1956, 5, 4; 597-630
    0031-0522
    2658-2899
    Pojawia się w:
    Pamiętnik Teatralny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Scalanie obrazów, czyli o potrzebie i sposobach odkrywania miasta w piśmiennictwie polskiego wieku świateł
    Merging images — the need and ways to explore the city in the polish literature of the era of light
    Autorzy:
    Norkowska, Aleksandra
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/690227.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Łódzkie Towarzystwo Naukowe
    Tematy:
    miasto
    mieszczanin
    mieszczaństwo
    drama mieszczańska
    literatura oświecenia
    publicystyka oświecenia antyurbanizm
    Franciszek Salezy Jezierski
    Stanisław Kublicki
    Maria Wirtemberska
    Julian Ursyn Niemcewicz
    city
    burgess
    the bourgeoisie
    bourgeois drama
    Enlightenment literature
    Enlightenment journalism anti-urbanism
    Stanislaw Kublicki
    Opis:
    The subject of the city is one of under-recognised areas of research in the Polish Enlightenment literature. This issue requires a more careful investigation in order to reveal, as far as possible, the overall picture. The purpose of the sketch is to indicate the need for re-examination of the sources and for complementation of the existing knowledge with the image of urban space and communities which inhabits it depicted in the eighteenth century texts. The fi rst part of the considerations recalls the image based on the negation of the city which dominated in the times of king Stanislaus. The second part provides various perspectives on the issue that refl ect a multiplicity of experiences presented in the social, historical, cultural, political, architectural, aesthetic, sensual, as well as anthropological and existential aspect.
    Źródło:
    Prace Polonistyczne; 2013, 68; 28-42
    0079-4791
    Pojawia się w:
    Prace Polonistyczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-6 z 6

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies