Skocz do pozycji: 1.

Tytuł:

Tekstualizm, materializm, imersja, interpretacja

Autorzy:

Uniłowski, Krzysztof

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1009162.pdf

Data publikacji:

2019-12-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

tekstualizm
materializm
imersja
interpretacja
utopia

Opis:

Krzysztof Uniłowski zmarł na początku grudnia. Przez ostatnie dwadzieścia lat był wśrod kluczowych figur polskiego literaturoznawstwa. Pisząc na bardzo zróżnicowane tematy - od recenzji współczesnych polskich powieści po eseje o ideach nowoczesności, od klasowo podbudowanych analiz fantastyki i seriali telewizyjnych po komentarze dotyczące polityczności i etosu krytyki literackiej - Uniłowski rozwinął imponującą i wyjątkową krytyczną perspektywę, a wręcz szczególny język krytyki, który zainspirował - i bez wątpienia nadal będzie inspirować - krytyków wszystkich pokoleń. W swojej pracy Uniłowski czerpał chętnie z materializmu historycznego, stale balansując swoje intuicyjne skupienie na tym, co polityczne (w szczególności na kategorii klasy) z równie intuicyjnym przekonaniem co do niezastępowalności formy literackiej. Chociaż nie zawsze się z nim zgadzaliśmy - co jest na lewicy normą, jeśli nie tradycją - to jako redaktorzy i redaktorki „Praktyki Teoretycznej” cieszymy się, mogąc nazwać go nie tylko punktem odniesienia, ale towarzyszem. Uniłowski zmarł w trakcie końcowych prac nad esejem, który prezentujemy poniżej. Niestety, nie zdążył przesłać nam gotowego abstraktu/streszczenia, musimy więc sami podjąć próbę podsumowania jego głównych punktów. Kwestie podniesione w tym erudycyjnym i formalnie złożonym artykule dotyczą spraw zasadniczych: w jakim sensie fikcyjne światy przypominają świat niefikcyjny, i w jaki sposób owe światy zamieszkujemy? Jak wygląda relacja między imersją i interpretacją? Jakie figury mogą pomóc nam w wyobrażeniu sobie - zwizualizowaniu - naszej intymnej, lecz przecież nieuchronnie społecznej relacji z tym, co fikcyjne (czy jesteśmy gośćmi, mieszkańcami, przechodniami...)? Uniłowski szuka odpowiedzi we współczesnej krytyce marksistowskiej (Eagleton, Jameson, Berardi), w pisarstwie sci-fi i fantasy (Lem, Sapkowski, Martin), a także w nowoczesnej filozofii kontynentalnej (Gadamer, Heidegger) oraz - w ostatniej części eseju - we współczesnych badaniach gier. Cieszymy się, mogąc przedstawić artykuł Uniłowskiego w dwóch wersjach - w polskim oryginale oraz w angielskim tłumaczeniu (autorstwa Jakoba Zigurasa). Po to, by zachować trudny do pomylenia flow myśli Uniłowskiego w języku angielskim, do tekstu wprowadzono na etapie tłumaczenia - przy pełnej współpracy autora - drobne zmiany. Mamy nadzieję, że dla naszych polskojęzycznych czytelniczek i czytelników porównanie obu wersji okaże się ciekawe i pożyteczne - wydaje sie bowiem oferować szczególny wgląd w warsztat pisarski Uniłowskiego.  

Źródło:

Praktyka Teoretyczna; 2019, 34, 4; 33-50
2081-8130

Pojawia się w:

Praktyka Teoretyczna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 2.

Tytuł:

„Systemizm” Mario Bungego : współczesna postać materializmu
MARIO BUNGE’S „SYSTEMISM” – A MODERN FORM OF MATERIALISM

Autorzy:

Twardowski, Mirosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/490080.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Instytut Teologiczno-Pastoralny im. św. bpa Józefa Sebastiana Pelczara

Tematy:

materializm
emergentyzm
„systemizm”
materialism
emergentism
„systemism”

Opis:

Materialism is a family of naturalistic ontologies, according to which matter is the only material of all reality. One of the modern proponents of the materialistic doctrine is an philosopher Mario Bunge. According to his version of materialism, called emergentist materialism or, shortly, „systemism”, all material entities are divided into at least five qualitatively different complementary levels: physical, chemical, biological, social and technical. Accordingly these levels correspond to several types of matter: physical, chemical, animated, social and technical. „Systemism” was inspired by the ideas of the Hungarian biologist and philosopher, Ludwig von Bertalanffy’ general system theory. „Systemism”, according to the author's intention, should avoid the simplifications of physicalism, as well as the ambiguity of dialectical materialism. The system materialism is a specific view of the world, the axis of which being emergentism. Emergentism accepts the formation of qualitatively new forms and properties as a result of interactions between the elements of a given system. The opposite concept to the concept of emergence is submergence, which means the loss of one or more of the properties of an entity or system because of its metamorphosis into something else. System materialism („Everything is related to some other things”) is a middle path between the two extreme directions: holism („Everything is related to all other things”) and atomism („Everything follows its own way”). In his explanation of systems, Bunge dissociates himself from naive reductionism („Just explain the whole with the knowledge you have about the elements”), while recommending that a strategy of moderate reductionism („You can reduce anything that just might be reduced, but without ignoring the diversity and emergence” ). In the center of the materialistic system ontology is the thesis that there are no absolutely isolated things: everything works together with (some) others. Together they form coherent systems.

Źródło:

Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej; 2015, 22; 315-332
1234-8880

Pojawia się w:

Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 3.

Tytuł:

Wartości, style przywiązania i samoocena a materializm nastolatków

Autorzy:

Lewandowska-Walter, Aleksandra
Zawadzka, Anna Maria

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1161068.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Tematy:

materializm
wartości
adolescent
samoocena
style przywiązania

Opis:

Zgodnie z opracowanymi dotychczas modelami aspiracji materialistycznych, do ich rozwoju przyczynia się niski poziom poczucia bezpieczeństwa, który jest konsekwencją ekspozycji na wartości materialistyczne, jak również braku zaspokojenia podstawowych potrzeb psychologicznych (poczucia kompetencji, samoakceptacja, dobre relacje z innymi). Celem prezentowanego badania jest weryfikacja dwóch modeli, poprzez które poszukiwano roli samooceny jako mediatora: 1) preferowanych wartości i 2) związku stylów przywiązania z aspiracjami materialistycznymi nastolatków. W badaniu wzięło udział 169 adolescentów, których średnia wieku wyniosła 16,95 lat (SD = 0,69). Wykorzystano następujące narzędzia badawcze: Skale materializmu młodzieży (YMS) i Skale samooceny Rosen- berga (SES) oraz Portretowy kwestionariusz wartości (PVQ) (model 1) Kwestionariusz Oceny Relacji dla Adolescentów (A-RSQ) (model 2). Wyniki badań własnych (model 1) potwierdzają dotychczas uzyskiwane rezultaty dotyczące związku materializmu z cenieniem wartości z obszaru umacniania ja, jedynie jednak w zakresie wartości władzy. Uzyskany w modelu 2 wynik wskazuje, że z czterech badanych stylów przywiązania, tylko styl zaabsorbowany odpowiada bezpośrednio za obniżenie samooceny i wzrost poziomu aspiracji materialistycznych nastolatków, co potwierdza dotychczas opisywane przyczyny materializmu, ale i doprecyzowuje funkcjonowanie tego mechanizmu w okresie adolescencji.

Źródło:

Polskie Forum Psychologiczne; 2016, XXI, 3; 394-409
1642-1043

Pojawia się w:

Polskie Forum Psychologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 4.

Tytuł:

Szczęście społeczeństwa nowego kapitalizmu według Richarda Sennetta

Autorzy:

Janas, Agnieszka

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/426929.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie

Tematy:

społeczeństwo nowego kapitalizmu
egoizm
materializm
konsumpcjonizm
szczęście

Źródło:

Logos i Ethos; 2016, (40) Numer specjalny; 163-175
0867-8308

Pojawia się w:

Logos i Ethos

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 5.

Tytuł:

Lenin jako czytelnik Hegla. Hipotezy z lektury Leninowskich Zeszytów filozoficznych poświęconych Nauce Logiki
Lenin as Reader of Hegel: Hypotheses for a Reading of Lenin’s Notebooks on Hegel’s „The Science of Logic”|

Autorzy:

Kouvelakis, Stathis

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1012459.pdf

Data publikacji:

2016-06-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Nauka logiki
materializm
odbicie/refleksja
Hegel
Lenin

Opis:

Niniejszy artykuł ukazał się oryginalnie w zbiorze esejów Lenin Reloaded: Toward a Politics of Truth. Tekst ten wpisuje się w szerszą debatę, której przedmiotem jest kwestia ciągłości lub jej braku pomiędzy dwoma filozoficznymi tekstami Włodzimierza Lenina, Materializmem a empiriokrytycyzmem a Zeszytami filozoficznymi. Autor podejmuje w nim zatem kwestię ewolucji poglądów politycznych i teoretycznych Lenina między 1908 a 1914 rokiem, wskazując na kluczową rolę, jaką odegrała w niej lektura Nauki logiki i studia nad Heglowską dialektyką, które doprowadziły go do przejścia od niedialektycznej teorii odbicia sformułowanej w pierwszym okresie jego twórczości do dialektycznej refleksji.

Źródło:

Praktyka Teoretyczna; 2016, 20, 2; 42-80
2081-8130

Pojawia się w:

Praktyka Teoretyczna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 6.

Tytuł:

Demokryt i zasada nieokreśloności
Democritus and the Principle of Indetermination

Autorzy:

Skalski, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1012524.pdf

Data publikacji:

2016-09-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

atomism
Lacanism
materialism
ontology
atomizm
lacanizm
materializm
ontologia

Opis:

Tekst referuje interpretację demokrytejskiego atomizmu, przedstawioną w książce francusko-niemieckiego filozofa Heinza Wismanna, Les Avatars du vide. Interpretacja ta odegrała w ostatnich latach ważną rolę dla filozofii lacanowskiej, odkąd posłużyła Barbarze Cassin do obrony jej tezy o radykalnie nie-arystotelejskim charakterze teorii Lacana. W ślad za Cassin podążyli przedstawiciele „grupy słoweńskiej”, wykorzystując nowe odczytanie Demokryta do modyfikacji własnej teorii.
This article enters into dialog with Heinz Wismann’s interpretation of the Democritean atomism presented in the book Les Avatars du Vide. Ever since Barbara Cassin referred to Wismann’s work to defend her thesis of the radically non-Aristotelian character of Lacan’s thought, Wismann’s interpretation began to play a vital role in understanding Lacanian philosophy. Cassin has been followed by members of the “Slovenian group,” who used a new reading of Democritus to modify their theory.

Źródło:

Praktyka Teoretyczna; 2016, 21, 3; 196-209
2081-8130

Pojawia się w:

Praktyka Teoretyczna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 7.

Tytuł:

Ciała Tadeusza Peipera

Autorzy:

Fazan, Jarosław

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/639302.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Tematy:

Peiper Taduesz, Księga pamiętnikarza, ciało, materializm awangardy, psychoza

Opis:

Tadeusz Peiper’s bodiesThis article is an attempt to compare two different visions of human body in Tadeusz Peiper’s poetry and autobiographical prose. First is connected with the movement of Avant-garde art of the 1920s, the second reflects the late phase of Peiper’s life in the 1950s, strongly influenced by psychosis 

Źródło:

Wielogłos; 2015, 1(23)
2084-395X

Pojawia się w:

Wielogłos

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 8.

Tytuł:

Niedaleko pada jabłko od jabłoni? O transmisji materialistycznych wzorców w diadzie matka-córka

Autorzy:

Poraj-Weder, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1177288.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Tematy:

materializm
modelowanie
transmisja międzypokoleniowa w diadzie matka-córka

Opis:

Celem prezentowanych badań była próba identyfikacji mechanizmów odpowiedzialnych za przekazywanie materialistycznych wzorców w diadzie matka-córka. Poszukiwano odpowiedzi na pytanie, czy i w jaki sposób koncentracja na pieniądzach charakterystyczna dla matek oraz towarzyszące jej motywy zarabiania pieniędzy wpływają na formowanie materializmu ich córek. Sprawdzano również, czy poziom autonomii córek moderuje tę relację. Zbadano 230 kobiet w wieku 20-35 lat. Do pomiaru zmiennych posłużyły: Skala wartości materialistycznych Richins (2004), Skala priorytetów życiowych (2001) oraz Skala motywów zarabiania pieniędzy Srivastavy, Locke’a i Bartol (2001), a także Portretowy Kwestionariusz Wartości Schwartza (1992). Wyniki badania pokazały, że specyficzne motywy zarabiania pieniędzy charakterystyczne dla matek podlegają transmisji i warunkują typ materializmu ich córek. Z materializmem ekspresyjno-prestiżowym związane są hedonistyczne, a z materializmem kompensacyjnym – negatywne motywy zarabiania pieniędzy matek. Rezultaty badania pokazały też, że efektywność modelowania jest niższa u osób o wysokim poziomie autonomii.

Źródło:

Polskie Forum Psychologiczne; 2017, XXII, 4; 656-671
1642-1043

Pojawia się w:

Polskie Forum Psychologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 9.

Tytuł:

Materializm jawny i utajony a samoocena i gotowość do samonaprawy u młodzieży

Autorzy:

Zawadzka, Anna Maria
Iwanowska, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2127707.pdf

Data publikacji:

2019-04-06

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

adolescent
utajony i jawny materializm
samoocena
gotowość do samonaprawy

Opis:

Celem artykułu była analiza związku materializmu jawnego i utajonego z samooceną i gotowością do samonaprawy u nastolatków. W artykule zaprezentowano wyniki dwóch badań. W pierwszym badaniu sprawdzono, jakie są kategorie obiektów i aktywności, które wiążą się ze szczęściem nastolatka, oraz w jaki sposób kategoria szczęścia związana z posiadaniem rzeczy wiąże się z postawami materialistycznymi nastolatka. W drugim badaniu testowano za pomocą kwestionariuszy związki materializmu utajonego z materializmem jawnym oraz z samooceną i gotowością do samonaprawy. Uzyskane wyniki wykazały, że: (1) można wyróżnić pięć kategorii szczęścia nastolatków – ludzie i zwierzęta, zainteresowania, sport, osiągnięcia, rzeczy materialne i pieniądze; (2) materializm utajony zgodnie z założeniami wiąże się pozytywnie z materializmem jawnym oraz negatywnie z samooceną (Badanie 2) i gotowością do samonaprawy (Badanie 1 i 2) nastolatków. Nie zanotowano natomiast istotnych związków materializmu jawnego z samooceną i gotowością do samonaprawy.

Źródło:

Roczniki Psychologiczne; 2016, 19, 4; 701-721
1507-7888

Pojawia się w:

Roczniki Psychologiczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 10.

Tytuł:

Chrześcijańska wizja idei postępu w kontekście propozycji eugenicznych. Zarysowanie problematyki
The Christian Vision of the Idea of Progress in the Context of Eugenic propositions. An Outline of the Issue

Autorzy:

Rzepa, Wojciech

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31339199.pdf

Data publikacji:

2010

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

postęp
rozwój
eugenika
wolność
materializm
progress
development
eugenics
freedom
materialism

Opis:

According to Pope Benedict XVI the essential concept that allows defining the contemporary world is the idea of progress. It gains a special significance in the context of the great development of technological possibilities of contemporary medicine. This gives rise to a temptation to improve, or even to technologically perfect the human nature, that is present under the auspices of eugenic behaviors. The teaching of the Church remarks that all genuine progress in this area should be supported, on condition that science will always respect human rights and dignity from the moment of the man's conception. Nobody may claim the right to destroy human life or manipulate it with impunity.

Źródło:

Roczniki Teologii Moralnej; 2010, 2; 127-138
2081-1810

Pojawia się w:

Roczniki Teologii Moralnej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 11.

Tytuł:

Concerning the Dialectical Criticism of Religion

Autorzy:

Krzos, Bartłomiej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/560654.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu

Tematy:

Atheism
religion
critics
dialectics
materialism
Ateizm
religia
krytyka
dialektyka
materializm

Opis:

A contemporary so-called „New Atheism” is one of the many ways the existence of God is denied. It is based on criticism directed against the followers of various religions. This criticism focuses on the object of religion to which the cult is directed. It is mainly about illuminating the natural or social foundation of religion. To annihilate religion, atheists postulate subjecting it to dialectical criticism developed by Karl Marx. This criticism of the concept of religion, although it will not make it disappear completely, will result in a post-religious synthesis which will appear in new forms of worship and spirituality.
Współczesny ateizm nazywany „nowym” jest jedną z form negacji istnienia Boga. Polega on na krytyce kierowanej przeciwko wyznawcom różnych religii. Ta krytyka skupia się na przedmiocie religii, ku któremu skierowany jest kult. Polega ona w głównej mierze na tym, żeby naświetlić naturalny lub społeczny fundament religii. Aby doprowadzić do unicestwienia religii, ateiści postulują poddanie jej krytyce dialektycznej opracowanej przez Karola Marksa. Ta krytyka pojęcia religii, chociaż nie sprawi jej całkowitego zaniku, ale zaowocuje post-religijną syntezą w postaci nowych form kultu i duchowości.

Źródło:

Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia; 2019, 26
0208-7626

Pojawia się w:

Studia Sandomierskie. Teologia-Filozofia-Historia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 12.

Tytuł:

Międzyskalowe języki antropocenu
Cross-scale Language of the Anthropocene

Autorzy:

Rogowska-Stangret, Monika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/25410831.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

antropocen
posthumanizm
skala
nowy materializm
Anthropocene
posthumanism
scale
new materialism

Opis:

Antropocen przekroczył dyscyplinarne granice nauk przyrodniczych, rozbudzając debaty w ramach szeroko pojętej humanistyki, zmuszając „nas” do myślenia inaczej niż dotąd. Jednym z wyzwań antropocenu jest kwestia skali. Wraz z antropocenem oczywistość skalowych podziałów ulega zachwianiu. Podział na skale lokalne‑globalne/planetarne i makro‑mikro to kategorie myślenia, które nie odpowiadają rzeczywistości. Międzyskalowe myślenie i język to propozycje mówienia wraz‑z antropocenem, by uchwycić jego planetarną i globalną naturę, nie tracąc z oczu usytuowanych, ucieleśnionych ludzko‑nie‑ludzkich form życia.
Stemming from the natural sciences, the concept of Anthropocene opened a variety of discussions in the humanities, provoking “us” to think otherwise. One of the challenges of the Anthropocene is the question of scale. Some question the obviousness of scale as the categories such as micro and macro, local and global/planetary no longer correspond with reality. The geologic time and time of a zoe coincide in many unobvious and unfelt ways. Cross-scale thinking and language is a way to think with the Anthropocene to grasp its planetary and global nature as well as the diverse situated and embodied human-non-human life forms.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2023, 11; 32-46
2353-4583
2449-7401

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 13.

Tytuł:

Fizykalistyczny panpsychizm
Physicalist Panpsychism

Autorzy:

STRAWSON, Galen
Jarocki, Jacek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/488471.pdf

Data publikacji:

2018-03-26

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

panpsychizm
fizykalizm
materializm
filozofia umysłu
panpsychism
physicalism
materialism
philosophy of mind

Opis:

W najogólniejszym sformułowaniu panpsychizm to pogląd, który głosi, że wszystko jest umysłem lub świadomością. Mimo że stanowisko to ma długą tradycję i staje się coraz popularniejsze we współczesnej debacie, wciąż ma ono wielu przeciwników. Celem tego artykułu jest dowiedzenie, że panpsychizm stanowi najlepsze metafizyczne wyjaśnienie natury tego, co stanowi ostateczne tworzywo rzeczywistości. Jest to zarazem odmiana fizykalizmu, zgodnie z którą doświadczenie (doświadczeniowość) jest budulcem wszystkich konkretnie istniejących przedmiotów.
Rougly speaking, panpsychism is the view, that everything is mind or have consciousness. Although the view has a long and venerable tradition, and becomes more and more popular in the contemporary debate, it still has many opponents. The aim of this article is to prove that panpsychism is the best metaphysical account of the nature of the ultimate stuff of reality. At the same time, it is a kind of physicalism, according to which experience (experientiality) is the fundamental stuff of all concrete objects.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2018, 66, 1; 181-205
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 14.

Tytuł:

Od kości słoniowej do plastiku, czyli nienaturalna historia materialności w epoce antropocenu
From ivory to plastic, or the unnatural history of materiality in the Anthropocene

Autorzy:

Szczygielska, Marianna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1944327.pdf

Data publikacji:

2021-03-30

Wydawca:

Narodowe Centrum Kultury

Tematy:

kość słoniowa
plastik
kolonializm
rasizm
materializm
ivory
plastic
colonialism
racism
materialism

Opis:

A global demand for ivory has caused a decimation of two endangered species: the African elephant and the Indian elephant. At the turn of the 19th and 20th centuries, ivory was a popular material for the production of everyday objects. Appreciated for its physical properties (durability, flexibility, malleability), this valuable material obtained from elephant tusks was widely used in the production of billiard balls, piano keytops, cutlery handles, buttons, and jewellery, defining the material culture also outside the areas of elephants’ natural habitats. It was not until plastic entered mass production that ivory was replaced as a bourgeois material for daily use. This historical insight into the transition from killing elephants for ‘white gold’ to the boom of the plastic age prompts a materially oriented analysis of the Anthropocene through the prism of human–animal relationships, colonial exploitation of natural resources, and the origins of Western consumer culture. Forming multiple links between nature and culture, ivory emerges as the ultimate artefact of the Anthropocene.

Źródło:

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka; 2021, 113, 1; 28-42
1230-4808

Pojawia się w:

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 15.

Tytuł:

Critical Variants of Materiality. Polish Literary Criticism from Post-structuralism to New Materialisms
Krytyczne odmiany materialności. Polska krytyka literacka od postrukturalizmu do nowych materializmów

Autorzy:

Trzeciak, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/27312259.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

materiality
postructuralism
posthumanism
new materialism
review
materialność
postrukturalizm
posthumanizm
nowy materializm
recenzja

Opis:

Artykuł jest przeglądem znaczeń, jakie pojęciu „materialności” nadawała (od lat 90.) i nadaje krytyka literacka. Znaczenia te, jak staram się pokazać, uzależnione są od wpływów kilku zasadniczych tendencji filozoficznych: postrukturalizmu, krytycznych teorii społecznych i posthumanizmu, co znacząco wpływa na krytycznoliterackie użycia pojęcia „materialność”. W artykule analizuję konkretne przykłady tych użyć, zaczerpnięte przede wszystkim z krytycznoliterackich wypowiedzi o najnowszej polskiej prozie, by ukazać, jak „materialność” wpływa na typ komentarzy krytycznych, w tym zwłaszcza na możliwości i ograniczenia recenzji.
The paper reviews the meanings attached to the notion of “materiality” by literary criticism since 1990s. These meanings depend on several essential philosophical tendencies: poststructuralism, critical social theories, and posthumanism, which has a significant influence on critical-literary conceptualizations of “materiality”. The paper analyzes specific examples, mostly from critical-literary texts about contemporary Polish prose in order to show how “materiality” affects different types of critical commentary, including especially the possibilities and limitations of review.

Źródło:

Forum Poetyki; 2022, 28-29; 170-183 (eng); 170-183 (pol)
2451-1404

Pojawia się w:

Forum Poetyki

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 16.

Tytuł:

Błąd panpsychistycznego redukcjonizmu. Fundamenty nienowej ideologii. Philip Goff, "Błąd Galileusza. Fundamenty nowej nauki o świadomości", tłum. Jacek Jarocki, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa 2022, ss. 238 (rec.)
The Error of Reductionist Panpsychism. The Foundations of an Old Ideology. Philip Goff, "Galileo’s Error: Foundations for a New Science of Consciousness, New York", trans. Jacek Jarocki, Wydawnictwo Naukowe PWN , Warszawa 2022, pp. 238 (rev.)

Autorzy:

Łagosz, Marek

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/22709145.pdf

Data publikacji:

2022-07-31

Wydawca:

Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Tematy:

Philip Goff
świadomość
umysł
panpsychizm
redukcjonizm
materializm
consciousness
mind
panpsychism
reductionism
materialism

Opis:

Książka Philipa Goffa jest pozycją z zakresu szeroko rozumianej filozofii umysłu z wątkami filozofii i metodologii nauk przyrodniczych. Łączy w sobie dość umiejętnie styl popularnonaukowy z fragmentami o charakterze bardziej systematycznej analizy naukowej oraz filozoficznej. Poza centralnym tematem rozważań, jakim jest kwestia panpsychizmu, znajdujemy w niej m.in. odniesienia do znanych w filozofii świadomości eksperymentów myślowych, jak: „jak to jest być nietoperzem?”, „pokój Marii”, „chiński pokój” czy problem „filozoficznych zombie”. Mimo licznych uwag krytycznych książkę należy uznać za względnie wartościową. Poszerza ona horyzont ontologicznych sporów o panpsychizm – m.in. w kontekście przyrodoznawstwa (fizjologia wyższej czynności nerwowej, neuronauki, mechanika kwantowa).
Philip Goff’s book is an entry in the field of broadly defined philosophy of mind, as well as in the philosophy and methodology of natural sciences. It combines quite skillfully a popular scientific style with a more systematic scientific analysis. In addition to its central topic, which is the question of panpsychism, we find references to well-known thought experiments in the philosophy of consciousness. Despite numerous criticisms the book is a relative valuable addition to the existing literature, broadening the horizon of the ontological disputes about panpsychism in the context of natural science (physiology of higher nervous activity, neuroscience, quantum mechanics).

Źródło:

Studia Philosophiae Christianae; 2022, 58, 1; 171-184
0585-5470

Pojawia się w:

Studia Philosophiae Christianae

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 17.

Tytuł:

Od kampowej burleski do (post)konstruktywistycznego performansu. O sposobach noszenia sztucznej szczęki w poezji Mirona Białoszewskiego

Autorzy:

Filipowicz, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/459114.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Ośrodek Studiów Amerykańskich

Tematy:

nowy materializm
„zwrot ku rzeczom”
sprawczość rzeczy
burleska
kamp
niepełnosprawność
proteza (zębowa)

Opis:

Współczesny „zwrot materialistyczny” skłania do ponownego przemyślenia potencjału gender i queer studies poprzez konfrontowanie ich zakresu z refleksją nad tym, co rzeczywiste i namacalne. Dotyczy to zwłaszcza podejścia do problemu ciała zanurzonego w empirii choroby, a już zwłaszcza niepełnosprawnego, które wy¬maga przeszczepu lub noszenia protezy. Bywa ono bowiem ujmowane jako znak podmiotowości „w ruchu”, zawsze gotowej na tożsamościowe „złożenie” oraz relacyjne stawanie-się-z-innym. Uzupełniane poprzez sub¬stytuty niepełnosprawne ciało przestaje w ten sposób podlegać reżimom wiedzy/władzy, zyskując w zamian nowy polityczny potencjał, który daje się odczytać w porządku subwersji i emancypacji. Szkoła sztucznych zębów (1978) Mirona Białoszewskiego wydaje się syntezą queerowych antycypacji poety oraz jego wyprze¬dzających epokę zainteresowań sferą ciała postludzkiego. Opisywane w utworze kłopoty użytkownika protezy obejmują bowiem namysł nad zarówno zdyskursywizowaną, jak i oporną wobec władzy dyskursu stroną materialnej rzeczywistości. Noszenie sztucznej szczęki ujawnia więc w utworze kulisy „teatru ról spo¬łecznych”, sposoby kreowania normatywnej tożsamości człowieka jako twórcy, partnera seksualnego, uczes¬tnika życia codziennego. Staje się jednak także pretekstem dla bardziej fundamentalnych, ontolo¬gicz¬nych rozpoznań – do kwestionowania granicy między podmiotem i przedmiotem, a zwłaszcza między biolo¬gicznym istnieniem oraz jego technologicznym przedłużeniem. Niepiękne, niesprawne i coraz bardziej nie-ludzkie ciało zdradza tu dzięki protezie swój kolejny po queerowaniu, performatywny aspekt, mocno zako¬rzeniony w feno¬menie dys¬ponujących sprawczością realiów. U Białoszewskiego otwiera to pod¬miot na hybry¬dyczną egzys¬tencję, będącą już zawsze skutkiem pozostawania-w-relacji oraz nieustannych negocjacji z dyk¬tującymi warunki rzeczami. Poetycki namysł nad taką nieesencjalną tożsamością zdecy¬dowanie wykra¬cza tym samym poza ramy poststrukturalistycznego paradygmatu. Obraz współkonsty¬tuującego się z protezą człowie¬ka moż¬na by już raczej umieścić w perspektywie poszukiwań wyprzedzających posthumanizm.

Źródło:

InterAlia: Pismo poświęcone studiom queer; 2016, 11b; 60 - 76
1689-6637

Pojawia się w:

InterAlia: Pismo poświęcone studiom queer

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 18.

Tytuł:

Dokąd zmierza materializm? Althusser/Darwin
Whither Materialism? Althusser/Darwin

Autorzy:

Malabou, Catherine

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1009494.pdf

Data publikacji:

2018-10-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

materialism
Darwin
Althusser
social selection
plasticity
form
materializm
dobór społeczny
plastyczność
forma

Opis:

Autorka wykorzystuje Althusserowską koncepcję materializmu spotkania do rewizji darwinizmu oraz przemyślenia relacji między doborem w przestrzeni naturalnej i społecznej. W potocznym rozumieniu dobór społeczny zwany też społecznym darwinizmem opiera się na wyobrażeniu o rzeczywistości międzyludzkiej jako przestrzeni ciągłej walki i rywalizacji. W istocie nie ma on nic wspólnego z naturą, argumentuje Malabou, to samoutwierdzający się mechanizm władzy, który dyscyplinuje i eliminuje możliwość zaistnienia różnicy w systemie. Ta klisza pomija przygodność i ateleologiczny charakter doboru oraz „stan plastyczny” organizmów w teorii Darwina. Właśnie owych plastyczności i przygodności brakuje nam dziś w rzeczywistości społecznej.
The author uses Althusser's materialism of the encounter to rethink Darwinism and the relation between natural and social selection. According to popular misinterpretation, social selection, or social Darwinism, implies constant fighting and competition as a foundation of society. Malabou argues that social selection (mis)understood that way is rather a disciplinary mechanism, preventing the emanation of difference within a system. This cliché ignores the ateological and contingent character of selection as well as the "plastic condition" of organisms in Darwin's theory, which we miss in contemporary social reality.

Źródło:

Praktyka Teoretyczna; 2018, 28, 2; 16-29
2081-8130

Pojawia się w:

Praktyka Teoretyczna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 19.

Tytuł:

Postmodernistyczny konsumpcjonizm jako antropogenne zagrożenie XXI wieku

Autorzy:

Trzaska, Anna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1830487.pdf

Data publikacji:

2018-10-20

Wydawca:

Wydawnictwo Bernardinum

Tematy:

Postmodernism
contemporary society
materialism
consumerism
individualism
postmodernizm
współczesne społeczeństwo
materializm
konsumpcjonizm
indywidualizm

Opis:

Artykuł prezentuje postmodernistyczny konsumpcjonizm jako współczesne zagrożenie dla integralnego rozwoju w wymiarze jednostkowym i społecznym. Konsumowanie dóbr jest niezbędne dla funkcjonowania człowieka. Postmodernizm czyni z tegoż konsumowania wartość autoteliczną, dowolnie profilowaną egoistycznymi pragnieniami jednostki do poszerzania władzy posiadania. Kultura konsumpcjonistyczna jest skrajnie materialistyczna. Prowadzi również rozchwiania a niekiedy wręcz zaniku obiektywnych hierarchii wartości czy systemów zasad moralnych. Postmodernistyczny konsumpcjonizm uzasadnia w skrajnych przypadkach niesprawiedliwość społeczną. W kontekście nauczania zawartego w encyklice Sollicitudo rei socialis stwierdzić trzeba, iż egoistycznie ukierunkowany konsumpcjonizm wyraża się w przewadze „mieć” nad „być”, co hamuje integralny rozwój społeczny. Skuteczne przezwyciężania postmodernistycznego konsumpcjonizmu dokonuje się poprzez przywrócenie dobrom naturalnym narzędziowego charakteru w ramach obiektywnego porządku etyczno-moralnego ukształtowanego na tradycji chrześcijańskiej.
The paper presents the Postmodern consumerism as a current threat faced by the integrated development of individuals and societies. Consuming goods is vital process for the human life. However, the Postmodernism makes it a value in itself which can be freely adjusted as one pleases in the process of widening one’s own sphere of dominion. The consumerist culture is extremely materialistic. It leads to the distortion or even to the disappearance of the objective hierarchy of values and moral rules. In some particular cases the Postmodern consumerism goes as far as defending the social injustice. In the light of the teaching of Sollicitudo rei socialis we must admit that the egoistically motivated consumerism expresses itself in the supremacy of to have over to be, which in turn inhibits the integrated social growth. One way to overcome the Postmodern consumerism is to bring back the concept of the auxiliary value of the material goods and to set it in the context of the ethical and moral system based on the Christian tradition. 

Źródło:

Studia Pelplińskie; 2018, 52; 383-396
0239-4456

Pojawia się w:

Studia Pelplińskie

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 20.

Tytuł:

A Trial of Materialism
Próba materializmu

Autorzy:

Żukowska, Urszula Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1366849.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

materialism, Lucretius, positivism
scientism
Bolesław Prus
Ignacy Dąbrowski
materializm
Lukrecjusz
pozytywizm
scjentyzm

Opis:

The purpose of this paper is to present the main stream of the reception of Lucretius’ materialistic philosophy in Poland based on the works of the positivist period, as well as the stances of scholars who take up this subject. It outlines how positivism remains faithful to the Romantic spirit concerning the primacy of spirit and God over materialism and scientism. Additionally, the paper presents the arguments used against the materialistic philosophy in the works of Bolesław Prus and Ignacy Dąbrowski. This has led to the conclusion that there was no place for an alternative to Christian doctrine.
Celem artykułu jest przedstawienie głównego nurtu recepcji filozofii materialistycznej Lukrecjusza w Polsce na przykładzie dzieł z epoki pozytywizmu, a także stanowisk badaczy, którzy ten temat podejmują. Ukazano, w jaki sposób pozytywizm pozostaje wierny romantycznemu duchowi w kwestii prymatu ducha i Boga nad materializmem i scjentyzmem. Ponadto w artykule zaprezentowano argumenty z dzieł Bolesława Prusa oraz Ignacego Dąbrowskiego, którym filozofia materialistyczna w Polsce musi się oprzeć. To doprowadziło do konkluzji o braku miejsca dla alternatywy wobec doktryny chrześcijańskiej.

Źródło:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia; 2020, 38, 1; 69-79
0239-426X

Pojawia się w:

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 21.

Tytuł:

Polymorphic perversion of human and other-than-human bodies
Poliformiczna przewrotność ciał ludzkich i nieludzkich

Autorzy:

Gajewska, Grażyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2135693.pdf

Data publikacji:

2022-09-30

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

posthumanism
new materialism
flora
posthuman sexuality
posthumanizm
nowy materializm
posthumanistyczna płciowość/seksualność

Opis:

The author examines a range of modes in which the relationship between flora and the human are portrayed. The paper begins with an inquiry into anthropomorphization of plants—a phenomenon firmly established in Western culture—only to show subsequently that such a notional approach has its counterpoise in non-anthropocentric reflection, primarily in post-humanism and new materialism. It is further demonstrated that the studies which emphasize the “vegetal facet of the human” manage to pinpoint both evolutionary and cultural relationships where the human and the non-human are seen to co-exist and cooperate. Then, the author draws attention to the very considerable role that plants play in creating phantasms relating to human gender and sexuality.
Autorka przedstawia różne sposoby prezentacji relacji flory z człowiekiem. Tekst rozpoczyna omówieniem mocno utwierdzonej w kulturze zachodniej antropomorfizacji roślin, by następnie pokazać, że postawa ta znajduje przeciwwagę w refleksji nie-antropocentrycznej, głównie w posthumanizmie i nowym materializmie. Wskazuje, że w badaniach akcentujących „roślinną stronę człowieka” wydobywane są zarówno ewolucyjne, jak i kulturowe relacje, współistnienie oraz współdziałanie tego, co ludzkie i nie-ludzkie. Następnie autorka pokazuje jak dużą rolę odgrywają rośliny w kształtowaniu fantazmatów na temat ludzkiej płciowości i seksualności.

Źródło:

Porównania; 2022, 31, 1; 277-294
1733-165X

Pojawia się w:

Porównania

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 22.

Tytuł:

Paradygmat wojny i pokoju : rola i znaczenie materializmu dialektycznego w rosyjskiej nauce wojskowej w XXI w.
Paradigm of war and peace : the role and significance of dialectical materialism in the Russian military science of the 21st century.

Autorzy:

Wojnowski, Michał.

Powiązania:

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego 2017, nr 17(9), s. 11-55, 273-305

Data publikacji:

2017

Tematy:

Geopolityka
Materializm dialektyczny
Sztuka wojenna
Artykuł problemowy
Artykuł z czasopisma naukowego

Opis:

Bibliografia, netografia na stronach 43-54.

Dostawca treści:

Bibliografia CBW

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 23.

Tytuł:

Body/Ciało/Cielesność – o materii w filmach Małgorzaty Szumowskiej
Body/Flesh/Corporeality – the Physical Matter in Małgorzata Szumowska’s Work

Autorzy:

Podsiadło-Kwiecień, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31340569.pdf

Data publikacji:

2020

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

nowy materializm
ciało
cielesność
materia
Małgorzata Szumowska
new materialism
body
flesh
matter

Opis:

Jednym z głównych tematów powracających w twórczości Małgorzaty Szumowskiej jest ciało ujęte w sposób podmiotowy, jako konstytutywny element tożsamości, oraz przedmiotowy, jako obiekt zabiegów medycznych, fragmentaryzacji, rozkładu, autopsji. Zwrócenie przez reżyserkę uwagi na materialność ciała oraz wskazanie splotu między nim a materią, która posiada własną dynamikę i sprawczość, zachęca do przyjrzenia się jej wybranym dziełom z perspektywy nowego materializmu reprezentowanego m.in. przez Karen Barad, Rosi Braidotti czy Roberta Esposita.
One of the main recurring themes in Małgorzata Szumowska’s work is the body shown subjectively as a constitutive element of identity, and objectively as a target of medical procedures, fragmentation, decomposition, autopsy. The director’s attention to the materiality of the body and her pointing at how it is intertwined with physical matter that has its own dynamics and agency encourage us to examine her selected works from the perspective of new materialism represented by Karen Barad, Rosi Braidotti and Roberto Esposito, among others.

Źródło:

Kwartalnik Filmowy; 2020, 111; 23-38
0452-9502
2719-2725

Pojawia się w:

Kwartalnik Filmowy

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 24.

Tytuł:

Węzeł i supeł: Od metaforyzacji do materioforyzacji dyskursów teoretycznych
Knot/Knot*: From Metaphorization to Matterphorization of Academic Discourses

Autorzy:

Ryba, Filip

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/29432271.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

metafora
materiofora
węzeł/supeł
nowy materializm
performatywność
metaphor
matterphor
knot
new materialism
performativity

Opis:

Artykuł stanowi próbę krytycznej refleksji nad metaforyzacją współczesnych dyskursów teoretycznych na przykładzie metafory knot. Autor obrazuje jej performatywność, rozpisując skonwencjonalizowaną metaforę węzła gordyjskiego na figury węzła, supła i pętli, za którymi kryją się odmienne wizje rzeczywistości i odmienne logiki jej problematyzacji i konceptualizacji. Przywołuje przykłady tekstów naukowych (Dipesha Chakrabarty’ego, Donny Haraway oraz Elaine Gan i Anny Tsing), w których knot i wpisane w tę metaforę epistemologiczne pytania odgrywają istotną rolę. Pokazuje także konsekwencje lektury onto-epistemologicznych projektów naukowych przez pryzmat logiki węzła, którą dostrzega w teorii aktora-sieci Brunona Latoura, i logiki supła, którą widzi ontologii zorientowanej na przedmiot Grahama Harmana. Biorąc pod uwagę rolę, jaką we współczesnych dyskursach naukowych odgrywa materialność, autor postuluje wprowadzenie do polskiej humanistyki terminu materiofora (matterphor) zaproponowanego przez Lowella Duckerta i rozwijanego w różnych nurtach humanistyki środowiskowej. Potencjał nowego terminu widzi w tym, że można dzięki niemu połączyć myślenie o performatywności języka i performatywności materii w taki sposób, by w naukowych systemach konceptualizowania rzeczywistości nie zacierać emergentnego i przygodnego charakteru świata.
This article attempts a critical reflection on the metaphorization of contemporary theoretical discourses, using the example of the metaphor of the knot. The author demonstrates its performativity by dissecting the conventionalized metaphor of the Gordian knot into figures of knot (tied deliberately), knot* (tangled accidentally) and loop, which entail different visions of reality and different logics of its problematisation and conceptualisation. He refers to examples of academic texts (Dipesh Chakrabarty, Donna Haraway, and Elaine Gan and Anna Tsing) in which the knot and the epistemological questions inscribed in this metaphor play an important role. He also shows the implications of reading onto-epistemological projects through the logic of the knot, which he sees in Bruno Latour’s actor-network theory, and the logic of the knot*, which he sees in Graham Harman’s object-oriented ontology. Given the significance of materiality in contemporary academic discourses, the author postulates that the term matterphor, as proposed by Lowell Duckert and developed in various currents of environmental humanities, should be introduced into Polish discourse. He believes that the potential of the new term lies in the fact that it makes it possible to combine the performativity of language and the performativity of matter so as not to efface the emergent and contingent character of the world from academic systems of conceptualising reality.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 4; 85-104
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 25.

Tytuł:

Studium Historii Kultury Materialnej (1950-1956). Kontekst polityczny, ideologiczny i gospodarczy „likwidacji” etnologii w Polsce

Autorzy:

Wróblewski, Filip

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/597315.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polskie Towarzystwo Ludoznawcze

Tematy:

historia antropologii
archeologia
reforma studiów wyższych
komunizm
materializm dialektyczny
ideologia
użyteczność
antropologia stosowana

Opis:

W artykule autor omawia proces marginalizacji i “likwidacji” etnologii przez władze komunistyczne PRL, jako samodzielnej dyscypliny naukowej. W miejsce nauk „burżuazyjnych” lub „reakcyjnych”, a zatem niezgodnych z obowiązującą na przełomie lat 40. i 50. XX wieku doktryną materializmu dialektycznego, powołano do istnienia historię kultury materialnej. Nowy kierunek studiów zastąpił dotychczas osobne: etnologię, archeologię Polski oraz archeologię klasyczną. Powstanie SHKM było związane z profilowaniem absolwentów pod kątem potrzeb gospodarki centralnie planowanej oraz prowadzeniem badań, które miały dostarczyć dowodów na wyższość socjalizmu nad kapitalizmem. Artykuł omawia wpływ ideologii na działalność naukową oraz przedstawia uwikłanie uczonych w bieżącą politykę reżimu komunistycznego.

Źródło:

Lud; 2018, 102
0076-1435

Pojawia się w:

Lud

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 26.

Tytuł:

Odpowiedzialnie usytuowana krytyka afirmatywna: #MeToo w badaniach teatralnych
Responsibly Situated Affirmative Criticism: #MeToo in Theater Research

Autorzy:

Kwaśniewska, Monika

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/14522913.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

#MeToo
criticism
affirmative humanities
new materialism
theater
krytyka
humanistyka afirmatywna
nowy materializm
teatr

Opis:

Artykuł jest próbą wypracowania w ramach dyskursu teatrologicznego postawy i metody badawczej rezonującej z przemianą, która zaczęła się w teatrze pod wpływem ruchu #MeToo i dyskusji o przemocy w szkołach teatralnych, w procesach twórczych i w teatrach. Punktem wyjścia refleksji jest spostrzeżenie, że w najnowszych spektaklach tematyzujących przemoc seksualną w teatrze widać proces przejścia od skargi na nadużycia władzy do konstruktywnych, wychylonych w przyszłość propozycji zmiany. Podstawą tego procesu jest świadomość usytuowania osób tworzących w panujących w teatrze układach władzy oraz gotowość brania pod uwagę rozmaitych konsekwencji tego usytuowania. Zaproponowany w artykule projekt odpowiedzialnie usytuowanej krytyki afirmatywnej rozumianej jako postawa badawczo-pisarska opiera się na koncepcjach wiedz usytuowanych Donny Haraway, humanistyki afirmatywnej Ewy Domańskiej, etyki posthumanistycznej (w ujęciu Karen Barad oraz Moniki Rogowskiej-Stangret) oraz krytyki afirmatywnej Harry’ego Lehmanna. Analiza dyskusji o coming outach dotyczących Ośrodka Praktyk Teatralnych „Gardzienice” stanowi studium przypadku, które ma pomóc dookreślić możliwości zmiany dyskursu na temat narzędzi i etyki badań teatralnych.
This article seeks to develop within the theater studies discourse a research stance and method that would resonate with the transformation that has begun in theater in connection with the #MeToo movement and the discussion about violence in theater schools, creative processes, and theaters. The author’s point of departure is the observation that recent productions thematizing sexual violence in theater have been gradually turning from grievances against the abuse of power towards constructive, forward-leaning proposals for change. This process is founded on the awareness that theater makers are situated within the present systems of power and on the willingness to consider various implications of this situatedness. The proposed project of responsibly situated affirmative criticism, understood as a research-and-writing stance, is based on Donna Haraway’s concepts of situated knowledges, Ewa Domańska’s affirmative humanities, posthumanist ethics (as envisaged by Karen Barad and Monika Rogowska-Stangret), and Harry Lehmann’s affirmative criticism. The article offers an analysis of the discussion about comings-out concerning the “Gardzienice” Center for Theater Practices, as a case study aimed at a more precise delineation of the possibilities for changing the discourse on the instruments and ethics of theater research.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2023, 72, 3; 169-196
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 27.

Tytuł:

Filozofia serca Pamfiła Jurkiewicza. Analiza, interpretacja, refleksja
The Philosophy of the Heart by Pamfil Yurkevich. Analysis, Interpretation, Reflection

Autorzy:

Snopkov, Pavlo

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/521773.pdf

Data publikacji:

2017

Wydawca:

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Tematy:

serce
cordis
synkretyzm
materializm
idealizm
poznanie
uniwersalizm
heart
syncretism
materialism
idealism
cognition
universalism

Opis:

Filozofia serca, określana także mianem kordocentryzmu, to stanowisko z pogranicza dyskursu religijnego i filozoficznego. Zgodne z nim ludzkie serce jest rodzajem psychofizycznego centrum, które odgrywa kluczową rolę w procesie samodoskonalenia moralnego i intelektualnego. Kordocentryzm stał się ważnym elementem filozofii ukraińskiej oraz rosyjskiej. Bezpośrednim źródłem kordocentryzmu w kulturze Słowian wschodnich były teksty Starego i Nowego Testamentu. Za jeden z ciekawszych przykładów kordocentrycznego myślenia uznaje się twórczość rosyjsko-ukraińskiego filozofa Pamfiła Jurkiewicza. Odnosił się on sceptycznie do założeń materializmu oraz idealizmu, które krytykował z pozycji teoriopoznawczych. Poszukiwał więc takich stanowisk, które pomogłyby mu zbudować bardziej obiektywny obraz świata i człowieka. Wierzył on, iż szanse takie dawała filozofia serca. Wychodząc od jej założeń, zaczął rozwijać własną etykę oraz teorię poznania. Celem niniejszego artykułu jest prezentacja sylwetki filozofa, a także opis oraz krytyczna analiza jego najważniejszych idei.
The philosophy of the heart, also known as cordocentric, is a position on the fringes of a religious and philosophical discourse. Cordocentrists believe that the human heart is a kind of psychophysical center that plays a key role in the process of self-improvement, both moral and intellectual. Cordocentrism has become an important element of Ukrainian and Russian philosophy. Texts of the Old and New Testaments were a direct source of cordocentrism in the Eastern Slavic culture. One of the most interesting examples of cordocentric thinking is the work of the Russian-Ukrainian philosopher Pamfil Yurkevich. He was sceptical about the assumptions of materialism and idealism, which he criticised from the epistemological point of view. Thus, he sought such positions that would help to achieve a more objective knowledge of the world and man. He believed that such a chancegave the philosophy of heart. Starting from his assumptions, he began to develop his own ethics and the theory of cognition. The purpose of this article is to present the philosopher’s profile, as well as a description and a critical analysis of his most important ideas.

Źródło:

Humanistyka i Przyrodoznawstwo; 2017, 23; 341-353
1234-4087

Pojawia się w:

Humanistyka i Przyrodoznawstwo

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 28.

Tytuł:

Tomasz z Akwinu a teistyczny ewolucjonizm
Thomas Aquinas and theistic evolution

Autorzy:

Chaberek, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1181702.pdf

Data publikacji:

2016

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Tematy:

teizm
ewolucjonizm
kreacjonizm
materializm
św. Tomasz z Akwinu
theism
evolutionism
creationism
materialism
Thomas Aquinas

Opis:

Niniejszy artykuł porusza problem odwoływania się do nauczania św. Tomasza z Akwinu w obronie teistycznego ewolucjonizmu. Artykuł otwierają definicje pojęć takich jak ewolucja i gatunek. Główna część artkułu ma strukturę średniowiecznego artykułu, takiego, jaki stosował sam Akwinata np. w Sumie teologii. Najpierw autor przedstawia dwanaście argumentów, które można znaleźć w pismach współczesnych tomistów i innych filozofów w obronie teistycznego ewolucjonizmu. W drugiej części autor odpowiada na pytanie dotyczące kompatybilności nauczania Akwinaty z teistycznym ewolucjonizmem, a następnie rozwiązuje dwanaście trudności, odwołując się do tekstów św. Tomasza. W podsumowaniu autor przedstawia siedem punktów ukazujących niezgodność trzech typów ewolucji (ateistycznej, materialistycznej i teistycznej) z nauczaniem Akwinaty na temat pochodzenia gatunków.
“Thomas Aquinas and Theistic Evolution” is an article about the problem of using Aquinas’ thought to defend theistic evolution within the Christian theological tradition. The paper begins with definitions of terms such as “evolution” and “species.” The main part of the paper is structured according to the medieval articles written by Aquinas himself, such as those contained in his Summa Theologiae. First, the author presents twelve arguments that can be found in the writings of contemporary Thomists in favor of theistic evolution. In the next part, the author elaborates upon the answer to the question and he goes on to respond to the twelve arguments by referring to Aquinas’ writings. In the conclusion, the author shows seven points of disharmony between the three types of evolution (namely, atheistic, materialistic and theistic) and Aquinas’ teaching on the origin of species.

Źródło:

Zeszyty Naukowe KUL; 2016, 59, 1; 59-82
0044-4405
2543-9715

Pojawia się w:

Zeszyty Naukowe KUL

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 29.

Tytuł:

Cinema and Environment: The Arts of Noticing in the Anthropocene

Autorzy:

Paszkiewicz, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1195848.pdf

Data publikacji:

2021-06-30

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne

Tematy:

kino
afekt
estetyka
antropocen
nowy materializm
środowisko
cinema
affect
aesthetics
Anthropocene
new materialisms
environment

Opis:

The aim of this paper is to raise questions about how cinema can allow us to rethink our relationship with the environment in the context of what is known today as the Anthropocene. In the discussion, I chart the current debates about the ecological in the humanities, with a particular focus on new materialisms, to argue that cinema can be fruitfully thought of as part of what anthropologist Anna Tsing (2015) calls the “arts of noticing”. I then turn to a consideration of the potential influx of affect theories on ecocriticism and film studies, before sketching out possible approaches to studying film from an affective, new materialist and postanthropocentric perspective. These approaches might have wider implications for rhetorical perspectives on cinema, especially for those investigating emotional appeals.
Celem niniejszego artykułu jest podjęcie refleksji na temat tego, w jaki sposób kino może pozwolić nam przemyśleć nasze relacje ze środowiskiem w kontekście antropocenu. W artykule nakreślono aktualne debaty na temat ekologii toczące się w obrębie humanistyki, ze szczególnym uwzględnieniem nowych materializmów, w celu wykazania, że film może być rozumiany jako „sztuka uważności” (Tsing 2015). Następnie omówiono wpływ teorii afektu na ekokrytykę i filmoznawstwo, po czym wskazano na możliwe kierunki w badaniach filmoznawczych z perspektywy afektywnej, nowomaterialistycznej i postantropocentrycznej. Podejścia te mogą być przydatne dla badań nad retoryką filmu, zwłaszcza dla rozważań nad „odwoływaniem się do emocji” (emotional appeals).

Źródło:

Res Rhetorica; 2021, 8, 2; 2-21
2392-3113

Pojawia się w:

Res Rhetorica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 30.

Tytuł:

Podziemny nurt materializmu spotkania
The Underground Current of the Materialism of the Encounter

Autorzy:

Althusser, Louis

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1012405.pdf

Data publikacji:

2016-03-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

atomism
clinamen
contingency
materialism
Marx
Heidegger
Machiavelli
Spinoza
Hobbes
Rousseau
atomizm
materializm
przygodność
Marks

Opis:

W prezentowanym poniżej fragmencie Podziemnego nurtu materializmu spotkania Louis Althusser kreśli zarysy filozoficznej trajektorii określanej mianem „materializmu spotkania”. Charakterystyczną cechą proponowanego tutaj ujęcia jest nacisk na przygodność konstelacji organizującej warunki możliwości wydarzenia i jego trwania. Tekst stawia sobie za cel krytykę tradycji filozoficznej ujmującej materializm jako negatyw idealizmu, powielający jego strukturę i logikę myślenia; zaczyna się od analizy filozoficznych implikacji epikurejskiego atomizmu, by następnie przejść do omówienia motywu próżni i przygodności powtarzającego się u autorów takich jak Machiavelli, Spinoza, Rousseau, Marks czy Heidegger. Podziemny nurt materializmu spotkania został opublikowany pośmiertnie, w oparciu o materiały mające stać się podstawą nieukończonej książki. Tłumaczenie ukazało się dzięki uprzejmości l'Institut Mémoires de l'édition contemporaine (IMEC).
The fragment of The Underground Current of the Materialism of the Encounter presented below offers a draft of philosophical trajectory named „Materialism of encounter” or „aleatory materialism”. Its characteristic feature is the focus on contingency of preliminary constellation that organizes the very possibility of an event and its duration. he text takes as its goal the critique of the philosophical tradition that sees in materialism merely a negative of idealism that duplicates its structure and logic. The text starts with an analysis of philosophical consequences of Epicurean atomism and moves towards the discussion of a recurrent theme of void and contingency of the origin appearing in the works of such authors as Machiavelli, Spinoza, Rousseau, Marx or Heidegger. The Underground Current of the Materialism of the Encounter was published posthumously, and is based on materials that were supposed to become a basis of an unfinished book by Louis Althusser. The translation was possible thanks to courtesy of l’Institut Mémoires de l’édition contemporaine (IMEC).

Źródło:

Praktyka Teoretyczna; 2016, 19, 1; 37-62
2081-8130

Pojawia się w:

Praktyka Teoretyczna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 31.

Tytuł:

Materializm i teologia

Autorzy:

Negri, Antonio

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1016013.pdf

Data publikacji:

2013-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

Włodzimierz Lenin
Jacob Taubes
Carl Schmitt
Thomas Müntzer
niemiecki mistycyzm
materializm
teologia wyzwolenia
immanencja

Źródło:

Praktyka Teoretyczna; 2013, 8, 2; 49-59
2081-8130

Pojawia się w:

Praktyka Teoretyczna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 32.

Tytuł:

Anima, mente, corpo e immortalità: La sfida del naturalismo
Dusza, umysł, ciało i nieśmiertelność: wyzwanie naturalizmu
Soul, mind, body, and immortality: challenge of naturalism

Autorzy:

Possenti, Vittorio

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/488642.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL

Tematy:

dusza
umysł
ciało
śmiertelność
nieśmiertelność
materializm
naturalizm
soul
mind
body
mortality
immortality
meterialism
naturalism

Opis:

Autor przedstawia tytułowy problem duszy, umysłu, ciała i nieśmiertelności oraz ich wzajemnych relacji w siedmiu częściach (poprzedzonych ogólnym wstępem): I. Kwestia antropologiczna i jej trudności; II. Droga materializmu i naturalizmu; III. Dusza, umysł, ciało; IV. Tomasz z Akwinu i Kartezjusz (i A.R. Damasio) o duszy; V. Mind-Body Problem: dwuznaczna kwestia; VI. Umysł a mózg; VII. Nieśmiertelność człowieka. Artykuł kończa obszerne wnioski.
The author presents the title problem of the soul, mind, body, and immortality, as well as their mutual relations, in seven parts (proceded by a general introduction): I. The anthropological issue and its difficulties; II. The path of materialism and naturalism; III. The soul, the mind, the body; IV. Thomas Aquinas and Descartes (and A.R. Damasio) on the soul; V. The Mind-Body Problem: an ambiguous question; VI. The mind and the brain; VII. The immortality of man. The article ends with extensive conclusions.

Źródło:

Roczniki Filozoficzne; 2014, 62, 2; 27-74
0035-7685

Pojawia się w:

Roczniki Filozoficzne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 33.

Tytuł:

Głos ze świata. Wersy o koniecznym oporze Szczepana Kopyta
A Voice from the World: Szczepan Kopyt’s Wersy o koniecznym oporze

Autorzy:

Szaj, Patryk

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2194811.pdf

Data publikacji:

2022-10-28

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

Szczepan Kopyt
kapitałocen
nowy materializm
teoria krytyczna
autonomizm
Capitalocene
new materialism
critical theory
autonomism

Opis:

Autor artykułu podejmuje próbę wpisania Wersów o koniecznym oporze Szczepana Kopyta w teoretyczne ramy kapitałocenu. Punktem wyjścia czyni rekonstrukcję kondycji krytyki w antropocenie. Przeciwstawia się wyrażanym przez niektórych przedstawicieli i niektóre przedstawicielki dyskursu antropocenu przekonaniom o nieskuteczności krytyki wobec planetarnych wyzwań tej epoki. Dowodzi, że krytyka wciąż jest nam potrzebna, co podkreśla także alternatywna wobec antropocenu koncepcja kapitałocenu. Następnie autor przechodzi do dialogu z twórczością Kopyta. Korzystając zarówno z ustaleń teorii krytycznej, jak i z koncepcji (nowo)materialistycznych, wskazuje na uwikłanie Kopyta w obie te tradycje. Dowodzi, że poecie udaje się uniknąć wiązanego z krytyką „mówienia znikąd”. Kopyt mówi „ze świata”, jako jego uczestnik. Perspektywa ta, rekonstruowana w artykule na podstawie Wersów o koniecznym oporze, pozwala poecie zdiagnozować anachroniczność niektórych marksistowskich praktyk heterodoksyjnych (autonomizm), a także odnotować i twórczo rozwinąć pozytywne i negatywne splątania aktorów ludzkich i pozaludzkich w epoce kapitałocenu. 
Patryk Szaj attempts to inscribe Szczepan Kopyt’s Wersy o koniecznym oporze [Verses about the Necessary Resistance] into the theoretical framework of the Capitalocene. The starting point is the reconstruction of the condition of criticism in the Anthropocene. He opposes the beliefs expressed by some representatives of the Anthropocene discourse that criticism is ineffective in the face of the planetary challenges of this epoch. He argues that we criticism is till needed, as is also emphasized by the concept of the Capitalocene as an alternative to the Anthropocene. Next, Szaj moves on to a dialogue with Kopyt’s work. Using both the findings of critical theory and (new)materialistic concepts, Szaj points to Kopyt’s debt to both these traditions. He shows that Kopyt has managed to avoid the “speaking out of nowhere” that is associated with criticism. Kopyt speaks “from the world,” and his voice is that of a participant. This perspective, reconstructed in the article on the basis of Kopyt’s Wersy o koniecznym oporze, allows the poet to diagnose the anachronism of some Marxist heterodox practices (autonomism), as well as to note and creatively develop the positive and negative entanglements of human and inhuman actors in the era of Capitalocene. 

Źródło:

Śląskie Studia Polonistyczne; 2022, 20, 2; 1-20
2084-0772
2353-0928

Pojawia się w:

Śląskie Studia Polonistyczne

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 34.

Tytuł:

Czego możemy dowiedzieć się od foliówki? «Plastic Bag» Ramina Bahraniego w świetle metodologii performatycznych
What Can We Learn from the Plastic Bag? Ramin Bahrani’s «Plastic Bag» in the Light of Performative Methodologies

Autorzy:

Mieczkowska, Sylwia

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/29432261.pdf

Data publikacji:

2022

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Instytut Sztuki PAN

Tematy:

plastikowa torba
sprawczość
ciemna ekologia
witalny materializm
plastic bag
agency
dark ecology
vital materialism

Opis:

Artykuł dotyczy performatywnych aspektów narracji ekologicznych, rozpatrywanych na przykładzie kulturowego wizerunku foliówki. Plastikowe torby jednorazowego użytku są we współczesnej kulturze symbolem zbiorowych win związanych z rolą tworzyw sztucznych w katastrofie ekologicznej. Na ich percepcję wpływają rozmaite narracje ekologiczne i kampanie społeczne, w których obraz foliówki ma budzić strach, niechęć, złość czy obrzydzenie i utrwalać opinię o plastiku jako nienaturalnym materiale zanieczyszczającym planetę. Skuteczność tych narracji jest ograniczona, skoro plastikowych toreb w środowisku wciąż przybywa. Autorka zastanawia się, czy można wyobrazić sobie inne, mniej antropocentryczne i potencjalnie bardziej skuteczne sposoby nawiązywania relacji z jednorazowym plastikiem. Wykorzystuje metody performatyczne do analizy krótkometrażowego filmu Plastic Bag (reż. Ramin Bahrani, 2009). Interpretację filmu opiera głównie na witalnym materializmie Jane Bennett oraz ciemnej ekologii Timothy’ego Mortona, by ukazać foliówki jako sprawcze byty związane na wiele sposobów z otaczającym je światem, a także zaproponować odmienne spojrzenie na ich potencjalne role w więcej-niż-ludzkich relacjach.
This article considers the performative aspects of environmental narratives, based on the example of the cultural image of the plastic bag. In contemporary culture, disposable plastic bags have become a symbol of the collective guilt related to the role of plastics in the environmental catastrophe. Their perception is affected by various environmental narratives and social campaigns, in which the image of a plastic bag is to evoke fear, aversion, anger, or disgust, reinforcing the view of plastic as an unnatural material that pollutes the planet. The effectiveness of these narratives is limited, as the number of plastic bags in the environment continues to increase. The author explores the possibility of imagining other, less anthropocentric and potentially more effective modes of relating to single-use plastic. She uses performative methods to analyze the short film Plastic Bag (dir. Ramin Bahrani, 2009). Her interpretation draws mainly on Jane Bennett’s concept of vital materialism and Timothy Morton’s dark ecology to focus on the agency of plastic bags in various settings and offer a different perspective on their potential roles in more-than-human relationships.

Źródło:

Pamiętnik Teatralny; 2022, 71, 4; 69-84
0031-0522
2658-2899

Pojawia się w:

Pamiętnik Teatralny

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 35.

Tytuł:

The (in)humanization of technology in modern Silesian street art iconography: from the Rose-Cross tradition to new materialism?
(Nie)ludzka technologia w ikonografii współczesnego śląskiego street artu

Autorzy:

Petri, Jakub

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1366151.pdf

Data publikacji:

2020-12-25

Wydawca:

Łódzkie Towarzystwo Naukowe

Tematy:

street art
technology
inhuman
Janowska group
neo-materialism
Saturn
technologia
nieludzkie
Grupa Janowska
nowy materializm

Opis:

The article investigates the relationship between human beings and technology, as depicted in modern Silesian street art iconography. The author presents the esoteric worldview of the famous Janowska group of painters, based on RoseCross anthroposophy, as well as the group’s connection with the contemporary Silesian street art scene represented by the artists Raspazjan and Mona Tusz. The matter of biotechnological interaction as the narration of modern Silesian street art is raised in the light of Rudolf Steiner’s anthroposophical reflection on technology and its resemblance to the modern neomaterialist standpoint. Finally, a selection of murals is analyzed, as the examples of an embodied, local, materialdiscursive practice, exploring the dualism of the biotechnological world.
Artykuł poświęcony jest zagadnieniu ikonografii współczesnego śląskiego street artu w kontekście relacji człowiek – technologia. Autor, odwołując się do światopoglądu ezoterycznego ruchu Różo – Krzyża, wskazuje na jego wpływ na twórczość współczesnych śląskich artystów miejskich, Raspazjana oraz Mony Tusz, z uwzględnieniem pośrednictwa malarzy Grupy Janowskiej. Podniesiona zostaje kwestia relacji pomiędzy światem natury a technologii w kontekście antropozoficznych poglądów Rudolfa Steinera oraz współczesnej filozofii nowego materializmu. Autor poddaje analizie wybór murali, wskazując na ich funkcję jako rodzaju praktyk materialno – dyskursywnych, które nakierowane są na eksplorację dualizmów bio-technologicznego świata.

Źródło:

Art Inquiry. Recherches sur les arts; 2020, 22; 209-220
1641-9278

Pojawia się w:

Art Inquiry. Recherches sur les arts

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 36.

Tytuł:

Miesto nášho veku v histórii civilizácie (Ch.S. Peirce a jeho filozofická diagnóza súčasnosti)
The Place of Our Age in the History of Civilisation (Ch.S. Peirce and His Philosophical Diagnosis of the Contemporary)
Значение нашего столетия в истории цивилизации (Ч.С. Пирс и его философский диагноз современности)

Autorzy:

Mihina, František

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/497594.pdf

Data publikacji:

2012

Wydawca:

Stowarzyszenie Filozofów Krajów Słowiańskich

Tematy:

European civilization
crisis of philosophy
pragmatism
materialism
idealism
cywilizacja europejska
kryzys filozofii
pragmatyzm
materializm
idealizm

Opis:

The author takes up the question of the forms of the development of our civilisation. He analyses Peirce‘s philosophic debut from 1863 – „The Place of Our Age in the History of Civilisation“. Here he argued for the need of scientific orientation toward philosophy that would overcome the deficiencies of idealism on the one hand and materialism on the other. Acording to Peirce, materialism and idealism both err but opposite ways. Materialism fails on the side of incompleteness, idealism always presents a systematic totality, but it must always have some vagueness and thus lead to error. But if materialism without idealism is blind, idealism without materialism is void.
Autor podejmuje kwestię form rozwoju cywilizacji europejskiej. Analizuje debiut filozoficzny Ch.S. Peirce’a z 1863 roku – The Place of Our Age in the History of Civilisation (Miejsce naszego wieku w historii cywilizacji). Ch.S. Peirce argumentował potrzebę unaukowienia filozofii, co mogłoby pozwolić na prze-zwyciężenie słabości idealizmu z jednej strony i materializmu z drugiej. Według Peirce’a, zarówno materializm, jak i idealizm błądzą lecz w odmienny sposób. Materializm grzęźnie w niekompletności, idealizm zaś zawsze prezentuje systema-tyczną całość lecz kosztem pewnej ogólnikowości, co również jest błędem. Skoro jednak materializm bez idealizmu jest ślepy, to idealizm bez materializmu jest pusty.

Źródło:

ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich; 2012, 12; 21-34
1642-1248

Pojawia się w:

ΣΟΦΙΑ. Pismo Filozofów Krajów Słowiańskich

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 37.

Tytuł:

Dyskurs jako praxis. Archeologia wiedzy jako teoria materializmu performatywnego
Discourse as praxis. Archaeology of knowledge as a theory of performative materialism.

Autorzy:

Błesznowski, Bartłomiej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1012873.pdf

Data publikacji:

2016-12-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

archaeology of knowledge
discourse
psychoanalysis
subject
materialism
Lacan
Foucault
archeologia wiedzy
dyskurs
psychoanaliza
podmiot
materializm

Opis:

Główną stawką artykułu jest ontologiczny status pojęciowości związanej z archeologią wiedzy Michela Foucaulta w kontekście „aporetycznego” źródła jego inspiracji, jakim były niewątpliwie strukturalizm i psychoanaliza lacanowska. Jeśli naczelne pojęcie Foucaulta – dyskurs – zasadza się na społeczno-historycznej trwałości wypowiedzi odniesionych do tych samych reguł formacyjnych, formacja dyskursu zaś stanowi pole, w ramach którego wypowiedzi powiązane są ze sobą i ustabilizowane w swym rozproszeniu, pytaniem, które winniśmy zadać, jest kwestia „materialności” tychże wypowiedzi, a co za tym idzie materialny mechanizm transformacji nie tyle dyskursu, ile reguł jego wyłaniania, konstytutywna zasada nieciągłości. Jak pisał Gilles Deleuze: „teraźniejszość jest rzutem, kośćmi […] za jednym zamachem rzucane są kości i reguły”. Dyskurs jest więc nie tyle zbiorem mniej lub bardziej ustrukturyzowanych reguł, ile raczej zbiorem praktyk, dzięki którym dokonuje się akt performatywny; podmioty (indywidualne czy zbiorowe) nie mają więc stałej, ustrukturyzowanej tożsamości w ramach dyskursu, ale stanowią bezustannie ponawianą kwestię, wynik praktyk upodmiotowienia, które do tego same mają własną historię. Reprodukcja dyskursu stanowi sedno metody Foucaulta (także po okresie „archeologicznym”), ta zaś prowadzić nas może w kierunku sformułowania koncepcji swoistej „polityki ekstradyskursywnej”.
The principal theme of the article is the ontological status of Michel Foucault's archaeology of knowledge, with reference to “aporetic” source of its inspiration, which was undoubtedly structuralism and lacanian psychoanalysis. If Foucault's main notion – discourse, is based on the socio-historical permanence of statements related to the same formation rules, discourse formation is the field where the statements are linked and stabilized in their division. The major issue is the materiality of these statements, and consequently the material transformation rules of discourse emergence, the constitutive principle of discontinuity. As Gilles Deleuze wrote: “The present is a roll the dice [...] in one go, bones and rules are rolling”. The discourse is not just a collection of more or less structured rules, but rather a set of practices that perform an act; subjects (individual or collective) therefore do not have a permanent, structured identity within the discourse, but rather represent a constant change and the result of empowerment practices which have their own history. Reproduction of discourse is at the core of Foucault’s method (also after the “archaeological” period), which could lead us to formulate a concept of “extradiscursive politics”.

Źródło:

Praktyka Teoretyczna; 2016, 22, 4; 45-87
2081-8130

Pojawia się w:

Praktyka Teoretyczna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 38.

Tytuł:

Remarks on Karl Marx and (his) utopias
Uwagi o Marksie i (jego) utopiach

Autorzy:

Czajkowski, Waldemar

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/2097130.pdf

Data publikacji:

2018

Wydawca:

Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN

Tematy:

utopia
historical materialism
global problems
responsibility for future
materializm historyczny
problemy globalne
odpowiedzialność za przyszłość

Opis:

Karol Marks (a także Fryderyk Engels) był – wbrew temu, co sam na ten temat sądził – twórcą wielu różnych utopii, które odegrały pewną rolę w historii XX wieku. Kwestii, jak duża była to rola (mającej charakter zarazem historiozoficzny i historyczno-empiryczny), autor nie podejmuje. Skupia się natomiast na charakterystyce poszczególnych utopii, a w szczególności – na ich aksjologicznej treści oraz na ich aktualności. Zdaniem autora, utopie marksowskie mogą stanowić dogodny punkt wyjścia dla poszukiwania różnorodnych projektów (politycznych, ekonomicznych, technicznych itd.), niezbędnych, by sprostać licznym wyzwaniom globalnym, wobec których ludzkość dziś stoi. Autor rozważa też racje, które znalazły wyraz w marksowskiej krytyce utopii, oraz wskazuje, które z nich mogą, jego zdaniem, być zaakceptowane, a które powinno się odrzucić.

Źródło:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria; 2018, 4; 141-170
1230-1493

Pojawia się w:

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 39.

Tytuł:

W cieniu języka [Recenzja książki: Andrzej Marzec, „Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata”, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2021, ss.256]
In the Shade of Language [A Review of „Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata” by Andrzej Marzec]

Autorzy:

Adamczewski, Tymon

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/25455183.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie

Tematy:

antropocen
język
zmiana klimatu
nowy materializm
realizm spekulatywny
Anthropocene
language
climate change
new materialism
speculative realism

Opis:

Artykuł stanowi recenzję książki Andrzeja Marca pt. Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata. Identyfikuje główne zakresy tematyczne omawiane przez autora (nowy materializm oraz ontologię zwróconą ku przedmiotom), a także obraną przez niego metodę. Ze względu na znaczącą rolę języka w propozycji terminologicznej filozofa, poza opisem zawartości publikacji, tekst podejmuje również próbę spojrzenia na książkę jako na zapis rozważań nad możliwością zakwestionowania i wyzwolenia się z dominującego antropocentrycznego języka.
The article reviews the book by Andrzej Marzec, entitled Antropocień. Filozofia i estetyka po końcu świata. It identifies the key subject areas discussed in his work (new materialism and object‑oriented ontology), as well as the adopted method. Due to the significant role of language in the philosopher’s terminological proposition, apart from analyzing the content of the book, the article also examines the publication as an attempt to question and liberate our human selves from the possibility of the dominant, anthropocentric language.

Źródło:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica; 2023, 11; 420-429
2353-4583
2449-7401

Pojawia się w:

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Poetica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 40.

Tytuł:

Materialism As Intentionalism: on the Possibility of a „New Materialist” Literary Criticism
Materializm jako intencjonalizm. O możliwości „nowomaterialistycznej” krytyki literackiej

Autorzy:

Kaczmarski, Paweł

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1009132.pdf

Data publikacji:

2019-12-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

materialism
idealism
intentionalism
Marxism
literary criticism
base
superstructure
materializm
idealizm
intencjonalizm
marksizm
krytyka literacka
baza
nadbudowa

Opis:

In this article, I draw on the work of authors associated with New Materialism(s) and the material turn, in order to examine and compare various ways of developing a „new materialist” literary criticism/literary theory. I then set these projects against a more traditional historical materialist perspective, as exemplified for instance by Fredric Jameson, in order to point out some fundamental differences between literary criticism focused on the imagined „true” materiality of the text and one that chooses to emphasise instead the inherent materiality of the work of literature as such (on all its levels). Here, the oft-discussed Marxist distinction between the base and the superstructure provides a good example of how these two approaches, though ostensibly similar, may in fact represent two very different, even contradictory schools of thought and criticism. My goal is not to criticise new materialists for not maintaining some imagined Marxist dogma, but rather, to point out how a nominal attachment to the materiality of text, when combined with a desire to invent a new method of reading, may result in a point of view that, even on its own terms, cannot be seen as materialist. Drawing on Fredric Jameson’s remarks on materialist criticism as a work of „demystification and de-idealisation” rather than a „positive” method, I then refer to the work of Walter Benn Michaels as an example of „negative” materialist criticism that, instead of providing us with a new way of „doing interpretation”, allows us to de-idealize the way we discuss literature.
W artykule opieram się na pracach autorek i autorów związanych z tzw. „nowymi materializmami”/zwrotem materialistycznym, by odłowić z nich i porównać różne sposoby myślenia o „nowomaterialistycznej” krytyce literackiej/teorii literatury. Zestawiam następnie te projekty z bardziej tradycyjną perspektywą historyczno-materialistyczną - proponowaną choćby przez Fredrica Jamesona - żeby wskazać pewne zasadnicze różnice między takim podejściem do krytyki, które skupia się na tym, co w tekście rzekomo „prawdziwie” materialne, a krytyką podkreślającą zamiast tego materialny wymiar dzieła literackiego w ogóle (na każdym jego poziomie). Znana, często omawiana marksistowska opozycja między bazą i nadbudową pozwala wskazać jak owe dwa podejścia, pozornie zbieżne czy podobne, mogą w rzeczywistości reprezentować bardzo rózne, sprzeczne wręcz szkoły myślenia i krytyki. Moim celem nie jest przy tym krytykowanie nowych materialistów za nieumiejętność podtrzymania jakichś marksistowskich domgatów - chce raczej wskazać, że nominalne przywiązanie do materialności tekstu, połączone z pragnieniem stworzenia nowej metody lekturowej, prowadzić może do ustanowienia takiej perspektywy, która nawet na własnych zasadach nie jest w żaden sposób „materialistyczna”. Opierając się na uwagach Fredrica Jamesona o krytyce materialistycznej jako pracy „demistyfikacji i deidealizacji” raczej niż „pozytywnej” metodzie, przywołuję następnie prace Waltera Benna Michaelsa - jego projekt wydaje mi się przykładem takiej „negatywnej” krytyki materialistycznej, która, zamiast dostarczać nam nowych sposobów „uprawiania” interpretacji, pozwala raczej zwalczać przejawy idealizmu w myśleniu o literaturze.

Źródło:

Praktyka Teoretyczna; 2019, 34, 4
2081-8130

Pojawia się w:

Praktyka Teoretyczna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 41.

Tytuł:

Against Strong Reductivism in Neuroscience Education: A Three-pronged Argument
Przeciw redukcjonizmowi w kształceniu neurobiologicznym. Potrójny argument

Autorzy:

Johnston, James Scott

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/448590.pdf

Data publikacji:

2015

Wydawca:

Akademia Ignatianum w Krakowie

Tematy:

neuroscience education
neurophilosophy
strong reductivism
eliminative materialism
pragmatism
kształcenie neurobiologiczne
neurofilozofia
skrajny redukcjonizm
materializm eliminacyjny
pragmatyzm

Opis:

It is becoming increasingly clear that the neurosciences play a significant role in educational research, theory and practice. Neuroscientific researchers working in education have, for the most part, avoided strongly reductivist positions (eliminative materialism, reducibility of mental states to neural states). But there are those that do claim a single vocabulary—a neurophysiological vocabulary—will ultimately replace the current cognitive-scientific (functionalist) one. This paper argues against this happening through a three-pronged argument demonstrating the irreducibility of cognitive science (mental states) to neural states. Along the way, this paper discusses certain research findings in neuroscience education, and the controversies these have generated.
Staje się coraz bardziej jasne, że neurobiologia odgrywa znaczącą rolę w badaniach edukacyjnych, jak i w edukacyjnej teorii i praktyce. Neurobiolodzy pracujący na polu edukacji w większości nie zajmują pozycji silnie redukcjonistycznych (materializm eliminacyjny, sprowadzanie procesów umysłowych do poziomu zmian neuronalnych). Są jednak i tacy, którzy twierdzą, że tylko jeden rodzaj słownictwa – słownictwo neurofizjologiczne – ostatecznie zastąpi obecne słownictwo kognitywne (funkcjonalistyczne). W powyższym artykule opowiadam się przeciwko takiemu stanowisku, demonstrując trojaką argumentację, wykazującą nieredukowalność nauk o umyśle (procesów umysłowych) do procesów neuronalnych. Poza tym omawiam również niektóre odkrycia w sferze kształcenia neurobiologicznego oraz wynikające z niego kontrowersje.

Źródło:

Studia Paedagogica Ignatiana; 2015, 18; 177-202
2450-5358
2450-5366

Pojawia się w:

Studia Paedagogica Ignatiana

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 42.

Tytuł:

Soviet Religious Law in 1917–1922: Ideological and Legal Foundations
Sowieckie prawo wyznaniowe w latach 1917–1922. Podstawy ideologiczne i prawne

Autorzy:

Bednaruk, Waldemar
Gil, Andrzej

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/31348105.pdf

Data publikacji:

2023

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Bolshevik state
religious policy
communist society
dialectical materialism
bolszewickie państwo
polityka wyznaniowa
społeczeństwo komunistyczne
materializm dialektyczny

Opis:

The article presents the ideological and legal foundations of the Soviet religious policy in 1917–1922, when the theoretical assumptions that formed the basis of the new government’s attitude to religion as such were transformed into its practical approach to religious associations present in the space of the functioning of the Bolshevik state. Attention was drawn to two basic issues: (1) the attitude towards religion in the theoretical considerations of Russian Marxists both before and after the Bolsheviks took power in Russia, and (2) the legal acts issued by the new power regarding the place of religion in the slowly emerging reality in the first five years of its existence. Both the ideology and the law itself were to serve the realization of one idea – the creation of a communist society, fully atheistic and recognizing only dialectical materialism. As it turned out from the perspective of later events, the years 1917–1922 were crucial for this intention. The legislation adopted at that time became the juridical basis of the Soviet religious law, implemented until the end of the existence of the USSR. The reference basis for the article is the relevant legislation and literature on the subject.
W artykule zaprezentowano podstawy ideologiczne i prawne sowieckiej polityki wyznaniowej w latach 1917–1922, kiedy to teoretyczne założenia stanowiące podstawę stosunku nowej władzy do religii jako takiej przekuwane były w jej praktyczne podejście do związków wyznaniowych obecnych w przestrzeni funkcjonowania bolszewickiego państwa. Zwrócono uwagę na dwie podstawowe kwestie: (1) stosunku do religii w rozważaniach teoretycznych rosyjskich marksistów, zarówno przed objęciem władzy przez bolszewików w Rosji, jak i po jej przejęciu, (2) oraz aktów prawnych wydanych przez nową władzę, dotyczących miejsca religii w tworzącej się z wolna rzeczywistości w ciągu pierwszych pięciu lat jej funkcjonowania. Zarówno ideologia, jak i samo prawo miały służyć urzeczywistnieniu jednej idei – stworzeniu społeczeństwa komunistycznego, w pełni ateistycznego i uznającego tylko materializm dialektyczny. Jak się okazało z perspektywy późniejszych wydarzeń, lata 1917–1922 były dla tego zamierzenia kluczowe. Przyjęte wówczas ustawodawstwo stało się bazą jurydyczną sowieckiego prawa wyznaniowego, wcielanego w życie do końca istnienia ZSRR. Podstawę źródłową artykułu stanowią odpowiednie akty prawne oraz literatura przedmiotu.

Źródło:

Studia Iuridica Lublinensia; 2023, 32, 3; 45-61
1731-6375

Pojawia się w:

Studia Iuridica Lublinensia

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 43.

Tytuł:

Przywiązanie do organizacji i motywacja do pracy a poziom materializmu pracowników – pośrednicząca rola satysfakcji z pracy
Organizational Commitment and Work Motivation in Relation to the Level of Materialism among Employees: The Mediating Role of Work Satisfaction

Autorzy:

Peplińska, Aleksandra
Godlewska-Werner, Dorota
Celińska, Sylwia
Nieckarz, Zdzisław
Połomski, Piotr

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/599356.pdf

Data publikacji:

2018-02-15

Wydawca:

Instytut Pracy i Spraw Socjalnych

Tematy:

przywiązanie do organizacji
motywacja do pracy
materializm
satysfakcja zawodowa
organizational commitment
work motivation
materialism
work satisfaction

Opis:

Celem prezentowanych badań była próba znalezienia związków pomiędzy wybranymi obszarami uczestniczenia jednostki w organizacji, tj. zaangażowanie organizacyjne czy motywacja do pracy, a stosunkiem do dóbr materialnych. Weryfikacji poddano także istnienie ewentualnych zmiennych pośredniczących w tych związkach, m.in. płci, stanowiska czy satysfakcji z pracy. Badaniem objęto łącznie 200 pracowników organizacji w wieku od 25 do 56 lat, z uwzględnieniem płci oraz zajmowanego stanowiska. W celu pomiaru posłużono się czterema narzędziami badawczymi: Skalą do Badania Stosunku do Dóbr Materialnych, Skalą Przywiązania do Organizacji, Kwestionariuszem Motywacji do Pracy oraz Kwestionariuszem Satysfakcji z Pracy. Uzyskane wyniki wskazują na istotny pozytywny związek pomiędzy materializmem pracowników a motywacją władzy i zaangażowaniem trwania oraz negatywny związek z przywiązaniem normatywnym, ale także na istotną rolę pośredniczącą w badanych związkach takich zmiennych, jak satysfakcja z pracy czy rodzaj zajmowanego stanowiska.
The aim of this paper is finding connections between chosen areas of an individual’s organizational involvement—i.e. organizational commitment and work motivation—and that individual’s attitude towards material goods. Also explored are possible variables mediating the relationships described above, including sex, job satisfaction, and position held. A total of 200 organization employees were examined. Their ages ranged from twenty–five to fifty–six, taking into account the sex and position held by participants. Four research tools were used to measure the variables in question: a scale for measuring attitudes towards material possession, an organizational commitment scale, a work motivation questionnaire, and a job satisfaction questionnaire. The results indicate that materialism in the case of employees correlates positively with power motivation and continuance commitment, but negatively with normative commitment. However, there are also variables significantly mediating the connections mentioned above—job satisfaction and position held.

Źródło:

Zarządzanie Zasobami Ludzkimi; 2018, 1(120) "Motywacja na różne sposoby, czyli znane problemy w nowych odsłonach" / "Various Approaches to Motivation or a New Look and Old Problems"; 11-30
1641-0874

Pojawia się w:

Zarządzanie Zasobami Ludzkimi

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 44.

Tytuł:

Prawo naturalne w ramach radykalnego oświecenia
Natural Law Within the Radical Enlightenment

Autorzy:

Wendland, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1202300.pdf

Data publikacji:

2020-12-11

Wydawca:

Stowarzyszenie Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej – Sekcja Polska IVR

Tematy:

prawo naturalne
radykalne oświecenie
nowożytność
materializm
naturalizm etyczny
natural law
radical Enlightenment
modernity
materialism
ethical naturalism

Opis:

Główna różnica pomiędzy klasycznymi (zarówno antycznymi jak I średniowiecznymi) a nowożytnymi koncepcjami prawa naturalnego dotyczy założenia o jego nadprzyrodzonym (boskim) źródle. Wczesnonowożytne propozycje filozoficzne wykazywały skłonność do kwestionowania i stopniowego odrzucenia Boga lub jakiegoś innego bytu metafizycznego jako źródła prawa naturalnego. Niektórzy współcześni myśliciele (m.in. Bobbio, Habermas) określają to zjawisko jako przejście (modernizację, racjonalizację, „upozytywnienie”) od tradycyjnego prawa naturalnego w kierunku uprawnień naturalnych i praw człowieka. Można wyróżnić przynajmniej trzy główne podejścia do problemu prawa naturalnego w XVII i XVIII wieku, a każde z nich było bardziej radykalne: Grocjusz ośmielił się rozważać prawo naturalne „tak, jak gdyby Boga nie było”. Filozofowie wczesnego oświecenia (m.in. Hobbes, Locke, Montesquieu, Voltaire) byli może bardziej odważni, ale byli jednak deistami, toteż „Istota Najwyższa” w ich pismach wciąż odgrywa rolę uzasadnienia prawa naturalnego. Celem niniejszego artykułu jest prześledzenie najbardziej radykalnych zapatrywań na problem prawa naturalnego reprezentowanych przez częściowo zapomnianych i niedocenionych francuskich materialistów (La Mettrie, Diderot, Holbach, Mably, Condorcet). Wszyscy oni należeli do ruchu, określanego przez J. Israela jako „radykalne oświecenie”, toteż byli materialistami i ateistami, zaś naturę i prawo naturalne ujmowali jako coś zupełnie niezależnego od Boga czy innych bytów nadprzyrodzonych. W przeciwieństwie do ich starszych kolegów, ci radykalni filozofowie formułowali również postulaty równości (także wobec kobiet i mniejszości etnicznych), pełnej emancypacji i sprawiedliwości społecznej. W tym tekście omawiana jest interpretacja prawa naturalnego w ramach radykalnego oświecenia, jak również niektóre polityczne konsekwencje tej interpretacji w czasie rewolucji francuskiej. Poglądy filozoficzne Diderota, Holbacha, Mably’ego czy Condorceta, silnie materialistyczne, postępowe i ateistyczne, były postrzegane jako politycznie niebezpieczne. Wszystkie rewolucyjne próby realizacji tych ideałów w praktyce społecznej i politycznej zakończyły się niepowodzeniem. Aczkolwiek zostały odrzucone, to jednak powróciły w XIX i XX wieku w ramach debaty nad prawami człowieka.
The main difference between classical (both ancient and medieval) and modern concepts of natural law lies in the assumption of its supernatural (divine) foundation. Early modern philosophical concepts tend to undermine and gradually to deny God or some other metaphysical entity as the source of natural law. Some contemporary scholars (e.g. Habermas, Bobbio) define this process as transition (modernization, rationalization, Positivisierung) of traditional natural law towards the idea of natural rights and human rights. We can distinguish at least three main schools of natural law during the 17th and 18th centuries, each one more radical than the others: de Groot dares to consider the natural law “as if there were no God”. The philosophers of early Enlightenment (e.g. Hobbes, Locke, Montesquieu, Voltaire) were perhaps more daring, nevertheless they were all deists and the “Supreme Being” still validates natural law in their writings. The article aims to examine the most radical view on natural law, i.e. partly forgotten and underestimated ideas of French materialists: La Mettrie, Diderot, Holbach, Mably, and Condorcet. For they were all thinkers of the radical Enlightenment (J. Israel), all of them were materialists and atheists, and they perceived the nature and natural law as completely separated from God or other supernatural being. Unlike their older colleagues, these radical philosophers demanded equality (for women and ethnical minorities as well), emancipation, and social justice for all classes. This papers describes the idea of natural law within the radical Enlightenment movement, and investigates some political consequences of this interpretation during the French Revolution. While strongly materialistic, progressive, and atheist, the ideas of Diderot, Holbach, Mably, and Condorcet were also perceived as politically dangerous. All revolutionary attempts to put these ideas into political and social practice have failed. Finally, these ideas were refuted, but they returned during the 19th- and 20th-century debates on human rights.

Źródło:

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej; 2020, 4(25); 91-102
2082-3304

Pojawia się w:

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 45.

Tytuł:

Stacy Alaimo, Exposed. Environmental Politics & Pleasures in Posthuman Times, Minneapolis (London: University of Minnesota Press, 2016), 243 s. Oprawa miękka, publikacja anglojęzyczna

Autorzy:

Kisiel, Michał

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/970770.pdf

Data publikacji:

2019

Wydawca:

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Tematy:

transcielesność
ekokrytyka
feminizm
przyjemność
nowy materializm
antropocen
trans-corporeality
environmental criticism
feminism
pleasure
new materialism
Anthropocene

Opis:

This critical note is devoted to Stacy Alaimo's "Exposed. Environmental Politics and Pleasures in Posthuman Times" published in 2016 by University of Minnesota Press. It summarises the chapters included in Alaimo's book, reconstructs their key concepts, and presents the problems they aim to tackle.
Niniejsza nota krytyczna poświęconą książce Stacy Alaimo pt. "Exposed. Environmental Politics & Pleasures in Posthuman Times" opublikowanej w 2016 roku przez University of Minnesota Press. Nota prezentuje streszczenia esejów składających się na pracę Alaimo, rekonstruuje ich kluczowe zagadnienia oraz opisuje problemy z jakimi się one mierzą. 

Źródło:

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura; 2019, 39; 233-236
1508-6305
2544-3186

Pojawia się w:

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 46.

Tytuł:

Walter Benjamin i rozstrajanie nawyków historyka
Walter Benjamin and the Disruption of Historian’s Habits

Autorzy:

Farge, Arlette

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1012954.pdf

Data publikacji:

2017-03-15

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

historical method
historical materialism
peopleʼs history
Michel Foucault
Michel de Certeau
materializm historyczny
metoda historyczna
historia ludowa

Opis:

Esej stanowi próbę naszkicowania metody historycznej budowanej w oparciu o późne pisma Waltera Benjamina. Arlette Farge przekonuje, że w Pasażach, pracy o Leskowie i w O pojęciu historii niemieckiemu filozofowi udało się przedstawić nowy sposób myślenia o historii, dający szanse na dotarcie nie tylko do suchych faktów, ale do konkretnych doświadczeń, przeżywanych emocji, pragnień, snutych marzeń. Jak przekonuje Farge, przy użyciu podobnej metody swoje badania mieli prowadzić między innymi Michel Foucault oraz Michel de Certeau.
This essay attempts to outline a historical method developed from the late writings of Walter Benjamin. Arlette Farge argues that in Passagenwerk, the work about Leskov and in On the Concept of History, the German philosopher succeeded in portraying a new way of thinking about history. This was an approach that offered the historian access not only to facts but also to particular experiences, felt emotions, desires or dreams. As Farge posits, Michel Foucault and Michel de Certeau, among others, conducted their studies using a similar method.

Źródło:

Praktyka Teoretyczna; 2017, 23, 1; 16-23
2081-8130

Pojawia się w:

Praktyka Teoretyczna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 47.

Tytuł:

Dermografie: poetyka relacji. Wokół związków materii i języka w poezji Joanny Mueller
Dermographies: poetics of relations. Between language and matter in Joanna Mueller’s poetry

Autorzy:

Szopa, Katarzyna

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1016191.pdf

Data publikacji:

2013-01-01

Wydawca:

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Tematy:

skin
new materialism
posthumanism
onto-epistemologia
intra-action
trans-action
skóra
nowy materializm
posthumanizm
intra-akcja
transakcja

Opis:

Skóra, będąc zewnętrzną powłoką ciała, jest do tej pory niespożytkowanym aspektem w badaniach posthumanistycznych. O ile nieoceniona rozprawa Frantza Fanona o znaczącym tytule Black Skin, White Masks zredefiniowała znaczenie, jakie kryje się w myśleniu o skórze w kontekście rasy, o tyle do tej pory nie skupiano się na potencjale skórnej metaforyki. Sara Ahmed i Jackie Stacey pokazują,ż e „polityka gruboskórności” (ang. skin-tight politics),polegająca na wyznaczaniu granic ciała i płci, doprowadza do odrzucenia relacji z innością i odmiennością i podtrzymuje binarny porządek. Tworząc koncepcję „myślenia poprzez skórę”, badaczki postulują zmianę postrzegania „normatywnych”wizji cielesności. Wychodząc od propozycji Ahmed i Stacey, traktuję skórę jako metaforę zmian w obrębie myśli filozoficznej, która skutecznie wyrugowała materialność z własnego obszaru. Będą zatem Dermografie projektem łączącym zagadnienia materializmu feministycznego z neolingwistyczną poezją Joanny Mueller, który dąży do nowej wizji filozofii rozumianej przez Luce Irigaray jako dyskurs miłości.
Skin, the external boundary of the human body, has been up to now an undiscovered field in posthuman studies. Even though the brilliant work of Frantz Fanon, Black Skin, White Masks, redefined the meaning of skin in the context of race, never has anybody truly used the potential of metaphors connected to skin. SaraAhmed and Jackie Stacey demonstrate that skin-tight politics (which is focused onsetting the boundaries of body and gender) leads to a denial of the relationship without her ness and upholds binary traditions. By creating the conception of ‘Thinking through skin’, the researchers call for a shift in the perception of normative visions of corporality. Based on that idea, I treat skin as a metaphor of the changes within philosophical thought which caused the materiality to cease to be from its own area. Demographies will therefore be an intersectional project which combines feminist materialism with Joanna Mueller’s neolinguistic poetry which aspires to create a new philosophy, understood by Lucie Irigaray as the discourse of touching love.

Źródło:

Praktyka Teoretyczna; 2013, 10, 4; 137-160
2081-8130

Pojawia się w:

Praktyka Teoretyczna

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 48.

Tytuł:

Konsumeryzm, konsumpcjonizm, wyzwania dla edukacji
Consumerism, consumptionism of challenge for education

Autorzy:

FURMANEK, Waldemar

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/456546.pdf

Data publikacji:

2010

Wydawca:

Uniwersytet Rzeszowski

Tematy:

konsumeryzm
postawy
zagrożenia
utylitaryzm
hedonizm
materializm praktyczny
edukacja
consumerism
attitude
of threat
utilitarianism
hedonism
practical materialism
education

Opis:

Konsumeryzm (konsumpcjonizm) jako zjawisko nadmiernej konsumpcji dóbr wiąże się z utylitarystycznym podejściem do świata i hedonistycznym materializmem. Ujawnia się to w postawach wobec i w sytuacjach konsumpcji (MIEĆ) uznanych za wyznacznik wartości ich życia/jakości życia. Upowszechnienie tych postaw zagraża samemu człowiekowi. Stąd wielkie zadania przed systemami edukacji.
Consumerism (consumpcjonism) it as phenomenon of excessive consumption Comes out in attitudes in the face of and in situations of consumption (to HAVE) recognized for determinant of value their lives/the quality of life. Dissemination these attitudes threatens only man. From here great tasks before systems of education.

Źródło:

Edukacja-Technika-Informatyka; 2010, 1, 1; 13-23
2080-9069

Pojawia się w:

Edukacja-Technika-Informatyka

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 49.

Tytuł:

Posthumanizm: między metafizyką a etyką

Autorzy:

Hoły-Łuczaj, Magdalena

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/644453.pdf

Data publikacji:

2014

Wydawca:

Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej

Tematy:

Posthumanismus
der neue Materialismus
Metaphysik
Ethik
post-humanism
new materialism
metaphysics
ethics
posthumanizm
nowy materializm
metafizyka
etyka

Opis:

Das sich immer intensiver aufgrund der philosophischen Anthropologie entwickelnde posthumanistische Paradigma stellt eine neue Sichtweise auf die Stellung des Menschen im metaphysischen Universum dar, die ein anderes als das bisher herrschende Leitbild der Verhältnisse des Menschen mit nicht-menschlichen Wesen nach sich zieht. Der Posthumanismus vollzieht dadurch eine Wiederbelebung der Überzeugung, dass der Ethik die Metaphysik zugrunde liegt. Im Artikel rekonstruiere ich diese Voraussetzung am Beispiel des Entwurfs des „neuen Materialismus“ (u. a. Rosi Braidotti, Jane Bennett, Diane Coole, Samantha Frost). Ich erörtere auch Probleme, die sich mit der Möglichkeit verbinden, ethische Thesen mit Behauptungen von metaphysischem Charakter zu begründen, welche im Bereich des Posthumanismus erscheinen. Die Diagnostizierung dieser Schwierigkeiten erlaubt eine nähere Charakteristik des posthumanistischen Standpunkts und seiner besonderen Variante – des neuen Materialismus.
This paper explores the key assumption for posthumanism, according to which developing new metaphysics will bring about the establishment of new ethics, which considers not only human, but also non-human beings. The article first reconstructs this view using an example of “new materialism” (R. Braidotti, J. Bennett, D. Coole, S. Frost), and subsequently discusses problems related to the justification of ethical reasons by metaphysical assertions, which occur within posthumanism.
W artykule analizuję kluczowe dla posthumanizmu założenie, zgodnie z którym wytworzenie nowej metafizyki ustanowi fundament dla nowej etyki obejmującej nie tylko człowieka, ale też byty pozaludzkie. W artykule najpierw zrekonstruowano tę tezę na przykładzie „nowego materializmu” (R. Braidotti, J. Bennett, D. Coole, S. Frost), a następnie omówiono problemy łączące się z uzasadnianiem tez etycznych przez występujące w posthumanizmie twierdzenia metafizyczne.

Źródło:

Kultura i Wartości; 2014, 11
2299-7806

Pojawia się w:

Kultura i Wartości

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce

Skocz do pozycji: 50.

Tytuł:

Telepathic Visions: On Alvin Yapan’s An Kubo sa Kawayanan (2015)

Autorzy:

Benitez, Christian Jil

Powiązania:

https://bibliotekanauki.pl/articles/1195841.pdf

Data publikacji:

2021-06-30

Wydawca:

Uniwersytet Warszawski. Katedra Italianistyki. Polskie Towarzystwo Retoryczne

Tematy:

filipińskie kino współczesne
Alvin Yapan
nowy materializm
telepatia
widzenie
Philippine contemporary (eco)cinema
vibrant matter
telepathy
spectatorship

Opis:

This article considers the practice of encouraged gazing in Alvin Yapan's An Kubo sa Kawayanan (“The Hut in the Bamboo Grove”) (2015) as a possible exercise on revering things. As such, it is wagered to be instructive towards a reunderstanding of vision as a form of material encounter with things beyond their mere objectification. Sense of sight is argued to be a human telepathic ability, that is, a distance (tele) feeling (pathein) with and for thigns, despite and because of their indeterminate materialities. Through looking closely at the rhetorical engagements of Yapan's Kubo with its various viewers and critics, the essay attempts to articulate that such telepathic work can be an instance of enchantment with things, wherein one becomes most permeable to the vitalities of others. At the same time, this is also deemed as a consequence of one's active practicing of careful atttention to these materialities performing their own vitalities in the same ecology, no matter how seemingly imperceptible.
Niniejszy artykuł ukazuje zjawisko "intensywnego patrzenia" (encouraged gazing) w filmie Alvina Yapana An Kubo sa Kawayanan („Chata w bambusowym gaju”) (2015) jako potencjalne ćwiczenie w oddawaniu czci rzeczom, prowadzące do zrozumienia widzenia jako formy materialnego spotkania z rzeczami, wykraczającego poza ich zwykłe uprzedmiotowienie. Autor argumentuje, że zmysł wzroku jest ludzką zdolnością telepatyczną, to znaczy odległym (tele) odczuwaniem (pathein) z rzeczami i dla rzeczy, pomimo i z powodu ich nieokreślonej materialności. Przyglądając się bliżej retorycznym negocjacjom pomiędzy filmem Yapana a jego widzami i krytykami, autor zauważa, że tak rozumiana telepatia może być traktowana jako zachwyt nad rzeczami, w którym człowiek współodczuwa ich witalność. Jest to jednocześnie konsekwencja aktywnego praktykowania uważności wobec przedmiotów i innych form nieożywionych, które realizują swoje własne życiowe siły w tej samej ekologii, bez względu na to jak niezauważalne się wydają.

Źródło:

Res Rhetorica; 2021, 8, 2; 55-81
2392-3113

Pojawia się w:

Res Rhetorica

Dostawca treści:

Biblioteka Nauki

/5

Artykuł

Zmień widok

• na półce