Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Macedonian language" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 26
Tytuł:
Kategoria świadka w przekładzie prozy macedońskiej
Категоријата прекажаност во преводот на македонската проза
The Macedonian category of witness in Polish translations of Macedonian prose
Autorzy:
Błaszak, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/486918.pdf
Data publikacji:
2009-10-01
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
imperceptywność
kategoria świadka
kategorie językowe
język macedoński
system temporalny języka macedońskiego
imperceptivity
category of witness
language categories
Macedonian language
temporal system in Macedonian
Opis:
Целта на овој труд е да се покажат особеностите и можностите за преведување на прека жаноста во полскиот јазик. На почетокот претставена е ситуацијата на категоријата прекажаност во другите словенски јазици, потоа карактеристика на оваа категорија и нејзините дефиниции. Во трудот станува збор за епистемолошката модалност и нејзините особини, односно можностите за нејзиното изразување. На крај ги претставувам примерите, како може да се преведе македонската категорија прекажаност од македонската проза на полскиот јазик. Од анализата на наведените примери од полскиот јазик се гледа, дека полските преведувачи многу ретко ги искористуваат лексичките средства за изразување дистанса на зборувачот спрема прекажувани настани дури и прават грешки.
The purpose of this article is to show the ways of expressing the Macedonian category of witness in Polish translations of Macedonian prose. At the beginning we present the situation of the прекажаност category against a background of the other Slavonic languages and than we characterize this category and its grammatical exponents. After that we describe the problem of truth modality which the category of witness is included in. We particularly take into concideration Polish language and the Macedonian adverbs serving this function. In the final part of this article we present some examples showing the Macedonian прекажаност category which are taken from the Polish translations of Macedonian texts. It lets us get the representation of the practical usage of the devices approchable for translators.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2009, 1, 1; 143-151
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Reflections on Krste Misirkov’s Theory: From Ethnocultural Entity to Politically Legitimate Nation
Refleksje nad teorią Krste Misirkova. Od jednostki etnokulturowej do uprawnionego politycznie narodu
Autorzy:
Cvetanova, Ganka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/33296225.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Krste Misirkov
modernism
theory of nation
Macedonian question
ethnocultural entity
language
culture
nation
modernizm
teoria narodu
kwestia macedońska
język
kultura
naród
jednostka etnokulturowa
Opis:
In order to present some of the aspects that created the preconditions for the Macedonian nation-building process and its political legitimacy, this paper reviews the Macedonian question through the works of Krste P. Misirkov and his struggle for the separation and recognition of Macedonian ethnocultural entity as a distinct one. His conceptions are analysed through the lens of modernist theories of nation and nationalism, with special emphasis on the following aspects: nation as a historically and socially formed construct, a sense of common belonging, high cultures and standardized languages as the political legitimacy of a nation, the role of cultural elites in the nation-building process, and the relationship between the nation and the modern state.
W niniejszym artykule została podjęta kwestia macedońska przez pryzmat prac Krste P. Misirkova i jego walki o wyodrębnienie i uznanie macedońskiego bytu etnokulturowego. Celem jest przedstawienie wybranych czynników, które stworzyły warunki wstępne do procesu budowania narodu macedońskiego i jego politycznej legitymizacji. Koncepcje Misirkova analizowane są w świetle modernistycznych teorii narodu i nacjonalizmu, ze szczególnym uwzględnieniem następujących aspektów: naród jako ukształtowany historycznie i społecznie konstrukt, poczucie wspólnej przynależności, kultura wysoka i ustandaryzowane języki jako polityczna legitymizacja narodu, rola elit kulturalnych w procesie tworzenia narodu oraz relacje między narodem a nowoczesnym państwem.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2022, 22
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Wyrażanie intensywności w językach serbskim i macedońskim
Autorzy:
Cychnerska, Anna
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677869.pdf
Data publikacji:
2018
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Serbian language
Macedonian language
word formation
category of intensity
Opis:
Expressing intensity in Serbian and Macedonian The article presents the way of expressing intensity in Serbian and Macedonian. The analysis of derivatives was made using the semantic word-formation methodology. It was initially assumed that the close relationship of the languages manifests itself in word-formation. The analysis of derivatives in this category shows a large similarity, such as the occurrence of the same or similar formatives, the distribution of formatives, the variance of formatives, but also that both languages retain their specificity. The results of the research will be presented in two parts. The present part deals with the formatives that appear in both compared languages. The formatives appearing in one of the languages and not the other will be discussed in a further paper. Wyrażanie intensywności w językach serbskim i macedońskim W artykule przedstawiono sposób wyrażania intensywności w językach serbskim i macedońskim. Analizę derywatów słowotwórczych przeprowadzono w metodologii słowotwórstwa semantycznego. Bliskie pokrewieństwo obu języków pozwoliło założyć, że wiele formantów, ich wariantywność i dystrybucja będą w nich zbliżone. Potwierdziła to analiza materiału słownikowego. Obydwa języki zachowują też swoją specyfikę.W niniejszym artykule zostały opisane formanty kategorii intensywności wspólne dla języka serbskiego i języka macedońskiego. Formanty występujące tylko w jednym z porównywanych języków będą przedstawione w odrębnym artykule.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2018, 18
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Balkan Sprachbund in the Republic of Macedonia Today: 'Eurology' as Discontinuity and Dialectology as Continuity
Autorzy:
Friedman, Victor
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508926.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Balkan Sprachbund
multilinguistic community
Macedonian
Aromanian
Romani language
Opis:
The Balkan Sprachbund in the Republic of Macedonia Today: “Eurology” as Discontinuity and Dialectology as ContinuityIn the article, I attempt to uphold the thesis about the continuity of the processes which gave rise to the phenomenon of the Balkan linguistic league. I argue that these processes are very much alive in today’s Republic of Macedonia and in other Balkan states. I develop my thesis drawing on examples from modern languages: Macedonian, Albanian, Aromanian, and Romani in its urban variation spoken in modern Republic of Macedonia. However, while in all other Balkan states the classic Balkan multilingualism is present as a distinctive feature on the local level, in Macedonia it is manifest both on the local level and in the cities. I thus point out the need for dialectological research in urban and multilingual rural sites so as to overcome the limitations of classic dialectology, with its historic-nationalist, monolingual focus. Only the former type of research allows for the study of language contact as the source of language change. Finally, I emphasise the fact that the Balkan Sprachbund assumed its present form in a period when what became the core of the EU was divided into dozens of mini-states, while in the Ottoman state, as Olivera Jašar-Nasteva said, you could travel the whole territory of the Empire with one document (teskere). This means that the idea of creating a unified linguistic alliance with the centre constituted by the “old” EU member states and the Balkans as its periphery is a product of contemporary political situation, not of the historical context which enabled the emergence of the Balkan Sprachbund.Bałkańska liga językowa w Republice Macedonii dziś: „eurologia” jako nieciągłość i dialektologia jako ciągłośćW niniejszym artykule staram się podtrzymać tezę o ciągłości funkcjonowania procesów, które wykreowały fenomen bałkańskiej ligi językowej i ich żywotności na terytorium dzisiejszej Republiki Macedonii, a także na obszarze pozostałych bałkańskich państw. Tezę tę dokumentuję poprzez przykłady zaczerpnięte ze współczesnych języków, macedońskiego, albańskiego, arumuńskiego i romskiego w miejskim wariancie na terytorium dzisiejszej Republiki Macedonii. O ile jednak klasyczna bałkańska wielojęzyczność jest obecna jako cecha dystynktywna we wszystkich państwach bałkańskich na poziomie lokalnym, to w Macedonii jest to cecha występująca zarówno na poziomie lokalności, jak i w miastach. W związku z tym, w artykule wskazuję na potrzebę badań dialektologicznych w miastach i wielojęzycznych wsiach, a nie tylko na poziomie klasycznej dialektologii z jej narodowo-historycznym i jednojęzycznym ukierunkowaniem, jako że tylko w tych pierwszych można zbadać źródłowe rezultaty kontaktu językowego. Wreszcie podkreślam fakt, że bałkańska liga językowa swój dzisiejszy obraz osiągnęła w czasie, kiedy Zachód, zwłaszcza zaś obszar jądra dzisiejszej Unii Europejskiej, był podzielony na osobne jednostki polityczne, tymczasem po terytorium Imperium Osmanów podróżowało się, jak podkreśla Oliviera Jašar-Nasteva, z jednym dokumentem podróży (teskere). Oznacza to, że idea stworzenia jednego europejskiego językowego sojuszu z centrum w obrębie "starych" państw-członków Unii Europejskiej i Bałkanami jako jego peryferiami jest płodem współczesnej sytuacji politycznej, nie zaś historycznego kontekstu, który umożliwił powstanie bałkańskiej ligi językowej.Балканcки јазичен cојуз во Република Македонија денеc: „eурологија” како неконтинуитет и диjалектологија како континуитетCо примери од cовремените македонcки, албанcки, влашки, и ромcки градкcи говори во Република Македонија, во оваа cтатија cе докажува дека процеcите што го cоздадоа балканcкиот јазичен cојуз во минатото cе уште функционираaт во Република Македонија, како и во другите балканcки земјии. Cепак, додека клаcичната балканcка многујазичноcт cе уште cе наоѓа во cекоја балканcка земја, таа поcтои повеќе на локалното ниво во другите земји додека во Македонија таа cе уште е доcта раcпроcтранета, оcобено во градовите. Во врcка cо тоа, во cтатијата cе наcочува кон фактот дека заедно cо клаcична дијалектологија cо нејзината национална и еднојазично-иcториcка ориентаcија, има потреба и за дијалектологија на градовите и многујазични cела, затоа што точно во тие контекcти ги забележуваме изворните резултатите на јазичен контакт. Најпоcле, иcто така cе наcочува кон фактот дека балканcкиот јазичен cојуз го добиваше неговиот cовремен образ точно во времето кога во западна Европа, оcобено во териториите кои поcле cтануваат јадрото на Европcката Унија, поcтојуваше огромна политичка фрагментација додека во Оcманcката Империја, како што велеше Оливера Јашар-Наcтева, cе патуваше низ целиот полуоcтров cо едно теcкере. Значи идеата на еден европcки јазичен cојуз cо центар во јадрото на cегашната Европcка Унија и cо Балканот на периферијата е повеќе cоздадена од cовремената политчка cитуација, а не одговара на иcтроиcките околноcти нa балканcкиот јазичен cојуз.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2012, 1
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Gli studi contrastivi dell’italianistica macedone: sviluppi recenti e prospettive
Contrastive Italian-Macedonian Studies: Recent Advances and Future Perspectives
Autorzy:
Ivanovska-Naskova, Ruska
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/446394.pdf
Data publikacji:
2019-09-13
Wydawca:
Wydawnictwo Adam Marszałek
Tematy:
Italian
Macedonian
contrastive studies
ranslation studies
Italian as a foreign language
italiano
macedone
studi contrastivi
studi traduttologici
italiano LS
Opis:
The paper aims to present contrastive Italian-Macedonian studies, giving a general overview of the development of these studies, with particular attention to the context in which the first studies between these two languages appeared. A corpus of 60 studies published in the last two decades is analysed in the second part of the paper. The classification of the studies based on the topics covered reveals a prevalence of morphosyntactic, semantic, and translation studies. Contrastive studies related to teaching Italian as a foreign language and studies that introduce other topics are also present in the corpus. The final part of the paper reflects upon the future of this type of contrastive study, especially in light of the recent changes related to the interest in studying Italian in Macedonia.
Lo studio mira a presentare il quadro delle ricerche contrastive italiano-macedone. Si presenta una breve panoramica della storia dell’italianistica macedone, con attenzione particolare al contesto in cui nascono i primi studi di ordine contrastivo tra l’italiano e il macedone. Nella parte centrale del contributo viene analizzato il corpus composto da circa sessanta studi pubblicati negli ultimi due decenni. La classificazione degli studi esaminati in base all’argomento trattato rivela la prevalenza di studi che vertono su argomenti morfosintattici, semantici e traduttologici. Negli ultimi anni si attesta inoltre una notevole crescita degli studi didatticamente motivati e ricerche che aprono argomenti nuovi. Nella parte finale dello studio si riflette sulle possibili direzioni future degli studi contrastivi tra queste due lingue tenendo in conto anche i cambiamenti recenti che riguardano l’interesse per l’italiano in Macedonia.
Źródło:
Italica Wratislaviensia; 2019, 10.1; 59-76
2084-4514
Pojawia się w:
Italica Wratislaviensia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Enforced linguistic conversion: translation of the Macedonian toponyms in the 20th century
Autorzy:
Kulavkova, Katica
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/677450.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Macedonian toponyms
Slavic toponyms
Macedonian language
ethno-cultural identity
Opis:
Enforced linguistic conversion: translation of the Macedonian toponyms in the 20th centuryThe article deals with the issue of forced conversion of Macedonian toponyms, considered as a form of linguistic and cultural dislocation or luxation (the Latin luxatio originating from luxus – dislocated). The toponyms are not just eminently linguistic but also a part of civilization’s memory of nations and of humankind, and that is why they are protected by international regulations. The act of translating toponyms from one language to another, within the frames of culturally and ethnically marked space, is undeniable violence against the cultural heritage. A change of a toponym, its forced translation into another language is, according to these legal acts, a crime against culture. For a toponym is a true reflection of historical facts and historical memories. Toponyms can be transcribed onto a different alphabet, letter‑by‑letter (transliteration), but should not be translated, especially not on the territory which is their civilization’s cradle, where they are practiced and inherited. Violent conversion of toponyms is an introduction to conversion of historical narratives and modern ethno‑cultural identities. History shows that there are violent forms of linguistic, cultural, religious and ethnic dislocations. The example of radical dislocation of Macedonian toponyms is probably one of the few in modern history. It has been taking place over an almost entire century – from the 1920s to the 21st century’s first decade. Macedonian toponyms, for centuries present on the territory of ethnic Macedonia (for which there is indisputable evidence), are being dislocated from their original linguistic/cultural context within several national entities: the Greek, Albanian and – paradoxically – Macedonian states. Such violent translation of toponyms is not devoid of geopolitical consequences.The conversions of Macedonian toponyms are just a step towards a systematic negation of the Macedonian linguistic and cultural identity, and with that, they deny the right of Macedonian people for their own national country, for every negation lies under the intention of re‑interpreting and retouching the historical reality.Wymuszona konwersja językowa: tłumaczenie macedońskich toponimów w XX wiekuW artykule podjęto zagadnienia związane z wymuszoną konwersją toponimów macedońskich, co może być traktowane jako forma językowego i kulturowego przemieszczenia / zwichnięcia / luxatio (łac. luxatio, luxare, luxus – zwichnięcie). Toponimy są nie tylko szczególnymi znakami językowymi, świadczą też o cywilizacyjnej pamięci narodów i całej ludzkości, stanowią przy tym odbicie faktów i dziedzictwa kulturowego, chronionego mocą międzynarodowych regulacji prawnych. Przekład toponimów z jednego języka na inny w ramach jednej przestrzeni kulturowej i etnicznej oznacza niewątpliwie przemoc wobec tego dziedzictwa. Zamiana toponimu i jego wymuszone tłumaczenie na inny język na mocy ustanawianych w tym celu aktów prawnych staje się przestępstwem (zbrodnią) wobec kultury. Toponim jest bowiem rzeczywistym odbiciem faktów i wspomnień historycznych. Toponimy można przepisywać innym alfabetem, litera po literze (łac. transliteratio), ale nie można ich przekładać, zwłaszcza na terytorium, na którym były ustanowione, stosowane i dziedziczone. Wymuszona zamiana prowadzi faktycznie do przekształcenia narracji historycznych i tożsamości etniczno‑kulturowej. Historia dowodzi, że istnieją pewne formy przemocy prowadzące do dyslokacji językowej, religijnej i etnicznej. Radykalna rewizja macedońskich toponimów zidentyfikowanych jako słowiańskie jest prawdopodobnie jednym z nielicznych przykładów, jakie zna współczesna historia. Tak dzieje się od prawie stu lat – od początku 1920 roku aż do pierwszej dekady XXI stulecia. Toponimy, które pojawiły się na etnicznym terytorium Macedonii (na co istnieją niezaprzeczalne dowody), zostały przemieszczone z ich pierwotnego kontekstu językowego / kulturowego w ramach kilku podmiotów regulujących: greckiego, albańskiego i – jak się paradoksalnie wydaje – macedońskiego. Ten rodzaj zakłóceń językowych ma swoje geopolityczne konsekwencje.Wprowadzone zmiany toponimów świadczą o systematycznej negacji macedońskiej tożsamości językowej i kulturowej, a w konsekwencji o procesie negowania prawa narodu macedońskiego do własnego państwa narodowego, gdyż główną intencją każdej negacji jest reinterpretacja, przetwarzanie i zmiana rzeczywistości historycznej.
Źródło:
Slavia Meridionalis; 2012, 12
1233-6173
2392-2400
Pojawia się w:
Slavia Meridionalis
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Macedoński imiesłów nieodmienny a polski imiesłów przysłówkowy uprzedni. Czy brak symetrii formalnej stanowi przeszkodę w przekładzie?
Autorzy:
Łukomska, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/510877.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
perfect adverbial participle
glagolski prilog
translation
Macedonian language
equivalency
Opis:
The article discusses the possibility of translating Polish sentences with perfect adverbial participle into the Macedonian language where such a participle does not exist. The first part of the article presents the research on semantics and syntax of the Macedonian glagolski prilog (participle). The second part of the article compares the adverbial participles in Polish and Macedonian languages. The analyses are based on comparing adverbial participles used in Polish literary texts with their Macedonian equivalents used in translation.
Źródło:
Postscriptum Polonistyczne; 2017, 1 (19) W kręgu badań językoznawczych; 99-116
1898-1593
2353-9844
Pojawia się w:
Postscriptum Polonistyczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Macedonian Language from the Perspective of its Balkan Environment (Language Tendencies)
Autorzy:
Markovik`, Marjan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508930.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Macedonian language
Balkan Sprachbund
Macedonian dialectology
Opis:
Macedonian Language from the Perspective of its Balkan Environment (Language Tendencies)In the past fifteen years, Macedonian standard language and its dialects have been subject to various changes effected for the purpose of establishing clearer and simpler communication. At dialectal level, Macedonian speeches are dissolving and fewer differences can be noticed between city and rural speeches. On the other hand, Macedonian contemporary language is subject to various changes and accelerated development both due to the dissolving of dialects and to the need of adaptation of the influences of foreign languages. Therefore, in this text, I shall attempt to portray two linguistic phenomena, that have not been researched much until now, but that have recently become more intense and which, in a way, show the tendencies in both dialects and contemporary Macedonian language. The first phenomenon that I shall portray is the increasingly present use of double prepositions in Ohrid speech, a phenomenon that has not yet been researched or initiated in the Balkan linguistic environment. The other phenomenon concerns contemporary language and portrays how language deals (in relation to the accommodation by type and tense) with the verbs of foreign origin. Język macedoński w bałkańskim kontekście językowym (tendencje językowe)W ostatnim piętnastoleciu zarówno macedoński standard, jak i dialekty podlegają zmianom, których kierunek wyznacza jasność i jednoznaczność procesu komunikacji. Na poziomie dialektów, język macedoński dzieli się i traci różnicę między miejskim i wiejskim wariantem. Z drugiej strony język macedoński podlega przemianom związanym z przyspieszonym rozwojem i dialektalną dyferencjacją z powodu konieczności adaptacji obcych wpływów. Z tego powodu w moim artykule staram się zaprezentować dwie tendencje językowe, mało dotąd zbadane, które są coraz bardziej widoczne zarówno na poziomie dialektów, jak i na poziomie współczesnego macedońskiego standardu. Pierwsza z nich, słabo zbadana i będąca wynikiem bałkańskiego kontekstu językowego, jest związana z coraz częstszym podwajaniem przyimków w ochrydzkiej odmianie języka macedońskiego. Druga widoczna jest jako tendencja, która unaocznia akomodacyjne procesy (obejmujące system czasów i rodzajów) we współczesnym macedońskim standardzie w odniesieniu do czasowników obcego pochodzenia.Mакедонскиот јазик во балканското јазично опкружување(јазичните тенденции)Во последниве петнаесетина години, македонскиот стандарден и дијалектен јазик е подложен на низа промени во правец на појасна и поеднозначна комуникација. На дијалектно ниво, македонските говори се раслојуваат и се губат разликите меѓу градските и селските говори. Од друга страна пак, македонскиот современ јазик е подложен на низа промени и забрзан развој и поради раслојување на дијалектите и поради потребата за адаптација на туѓојазичните влијанија Затоа, во овој текст се обидувам да покажам две јазични појави, досега малку проучувани, кои во последниот период земаат сè поголем замав, и на одреден начин ги покажуваат тенденциите и во дијалектниот и во современиот македонски јазик. Првата појава која ја претставувам се однесува на сè позачестеното удвојување на предлозите во охридскиот говор, појава досега непроучувана и поттикната од балканското јазично опкружување. Другата појава се однесува на современиот македонски јазик и покажува како јазикот се справува (во однос на видската и временската акомодација) со глаголите од туѓо потекло.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2012, 1
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Aromanian Farsheroti Dialect – Balkan Perspective
Autorzy:
Markovik', Marjan
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508948.pdf
Data publikacji:
2013
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Aromanian
areal linguistics
Balkan linguistics
Macedonian dialectology
language typology
Opis:
The Aromanian Farsheroti Dialect – Balkan PerspectiveThe focus of our interest is the analysis of the Aromanian Farsheroti speech from the Ohrid-Struga region, which has never been a subject of a separate linguistic analysis. This speech is described in comparison to the Macedonian Ohrid-Struga dialects and special emphasis is given to their mutual interferences within the Balkan context. Using such approach, the parallel structures and the differences between these speeches are more clearly pointed out thus presenting a wider picture of the processes typical of the Balkan linguistic community. The efforts for drawing closer to a joint model that enables easier and straightforward communication were the most powerful with the linguistic features and categories that were in a way the most distinct and completely different. Both Aromanian Farsheroti and Macedonian Ohrid speeches adjusted to each other by using all available linguistic means not only from their own languages. For instance, the Aromanian Farsheroti speech has eliminated the case inflections for genitive / dative thus approaching closer to the analytical declination which is the case with the Macedonian language. Even for the complex past tenses from a present point of view can be argued that they outline an almost joint Albanian-Aromanian-Macedonian model. The Aromanian Farsheroti dialect, using its own and the borrowed Albanian linguistic characteristics, has created such model, whereas the Macedonian Ohrid speech, on the other hand, by adopting the constructions with imam (have) and sum (be), has filled the blanks in its own verbal tense system. The constructions showing admirative are another typical feature that the Aromanian has borrowed from the Albanian and has incorporated into the Macedonian system. All these instances show that the mutual interference was very strong and emerged deeply in the structure of the two systems. This is another proof of the great need for mutual conception of the world which is a result of the need for easier mutual communication. Dialekt Arumunów Farszerotów – Perspektywa bałkańska Przedmiotem niniejszej analizy jest dialekt Arumunów Farszerotów z rejonu Ochrydy i Strugi (Republika Macedonia), który dotychczas nie był przedmiotem oddzielnej analizy lingwistycznej. Dialekt Farszerotów opisywany jest w konfrontacji z macedońskimi dialektami ochrydzko-strużkimi, przy czym szczególną uwagę zwraca się na wzajemne interferencje na tle bałkańskim. W ten sposób wyraźniej widoczne stają się podobieństwa i różnice pomiędzy tymi dwoma dialektami dzięki czemu zyskujemy szerszy obraz procesów typowych dla bałkańskiej ligi językowej. Najsilniejsze tendencje zmierzające do stworzenia wspólnego modelu umożliwiającego łatwiejszą i stałą komunikację odnotowano w obrębie tych cech i kategorii językowych, które były najbardziej oddalone od siebie albo całkowicie różne. I arumuński, i ochrydzki macedoński upodobniały się do siebie, wykorzystując wszystkie środki językowe nie tylko z zaplecza jakim był własny język. I tak np. ochrydzki arumuński wyeliminował końcówki genetivu i dativu i w ten sposób bardzo zbliżył się do analitycznej deklinacji typowej dla języka macedońskiego. Podobnie możemy mówić o wspólnym albańsko-arumuńsko-macedońskim modelu w odniesieniu do czasów przeszłych złożonych. Arumuński dialekt Farszerotów stworzył taki model, wykorzystując własne i zapożyczone z albańskiego środki językowe. Z drugiej zaś strony ochrydzki macedoński, przejmując konstrukcje z imam i sum, wypełnił brakujące miejsca we własnym systemie czasów. Jako typowy przykład można podać konstrukcje admiratywne, które arumuński przejął od albańskiego, a jednocześnie za jego pośrednictwem konstrukcje te zostały wprowadzone do systemu języka macedońskiego. Wszystko to uświadamia nam, że interferencja w ramach mikrosystemów była bardzo silna i głęboko weszła w ich strukturę. W ten sposób ujawnia się doniosłość jednakowego rozumienia świata, wynikające z potrzeby łatwiejszej komunikacji wzajemnej.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2013, 2
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
The Influence of Ancient Greek Culture on Macedonian Literature of the 19th Century
Autorzy:
Mitevski, Vitomir
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/508940.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Macedonian literature
Grigor Prlichev
Jordan Hadzi Konstantinov
Greek language
Balkans
Opis:
The Influence of Ancient Greek Culture on Macedonian Literature of the 19th CenturyIn Macedonia under the Ottoman rule during the nineteenth century, the Macedonian people-the nation is subject to political pressure and the cultural influence of Turkey and other countries. Under the influence of propaganda leading by Athens and education politics in the area of contemporary Republic of Macedonia, some Macedonian militant intellectuals embraced, at the same time, were influenced by romanticism and the Old-Greek culture, which strongly affect their literary works. In this context, two authors are viewed as the most significant-Jordan Hadji Murad Konstantinov Džinot and Grigor Prlichev. Džinot is the author of dramatized dialogue inspired by the classic Greek mythology, at the school, where he is a teacher. On the pages of the press he announces the publication of its ancient-themed dramas, however, for unknown reasons, none of them does not appear in print. Prlichev well knew the Old-Greek and is an admirer of the works of Homer. Influenced by the poetry of Homer writes in an epic poem in the archaized Greek. Wpływ starogreckiej kultury na literaturę macedońską w XIX wiekuW ramach imperium osmańskiego, którego częścią jest Macedonia w ciągu XIX wieku, macedoński lud-naród podlega politycznej presji i wpływom kulturowym ze strony Turcji i innych państw. Pod wpływem propagandy, którą prowadzą Ateny i która wyraża się m.in. w zakładaniu swoich szkół w Macedonii, niektórzy macedońscy intelektualiści, ogarnięci w tym samym czasie wpływami romantyzmu poznają kulturę starogrecką, co silnie wpłynie na ich twórczość literacką. W tym kontekście wybijają się dwie najbardziej znaczące postaci – Jordan Hadži Konstantinov-Džinot i Grigor Prličev. Džinot jest autorem dramatyzowanych dialogów inspirowanych klasyczną, starogrecką mitologią, wystawianych w szkole, w której sam jest nauczycielem. Na łamach prasy zapowiada publikację swoich dramatów o tematyce antycznej, jednak z niewiadomych przyczyn żaden z nich nie pojawia się w druku. Prličev dobrze zna starogrecki i jest znawcą twórczości Homera. Pod wpływem poezji Homera pisze w archaizowanym języku greckim poemat epicki zatytułowany ‛Ο 'Aρματωλός (w macedońskim przekładzie Сердарот albo Мартолозот), który przynosi mu zwycięstwo w konkursie poetyckim w Atenach w 1860 roku. Jego drugie dzieło epickie zatytułowane Σκενδέρμπεης jest napisane także w duchu poezji Homera, głównie jeśli chodzi o styl (epitety i porównania) i kompozycję (opracowanie typowych dla eposu motywów tematycznych). Obydwaj są także tłumaczami, Džinot zapowiada w prasie przekład Antygony Sofoklesa, o losach przekładu nic nam nie wiadomo, a Prličev dokonuje poetyckiego przekładu Iliady Homera na wymyślony przez siebie język, który jest w istocie mieszanką języków słowiańskich, a sam autor nazywa go "ogólnosłowiańskim". Влијанието на старогрчката култура врз македонската литература во XIX–иот векВо рамките на Турската Империја од која Македонија е дел во текот на 19-иот, македонскиот народ е изложен на политичка пресија и културното влијание и на Турција и на некои соседни држави. Под влијание на пропагандата на владата во Атина која отвора свои школи во Македонија, а во исто време и зафатени од бранот на романтизам, некои македонски интелектуалци се запознаваат со старогрчката култура што ќе остави силен печат врз нивното литературно творештво. Во тој поглед се издвојуваат две најзначајни имиња – Јордан Хаџи Константинов Џинот и Григор Прличев.Џинот се јавува со драмски дијалози инспирирани од класичната старогрчка митологија кои се изведуваат на приредбите во школите во кои тој е учител, а во печатот најавува објавување на свои драми со античка тематика кои, од непознати причини, не се појавиле.Прличев е добро образован во старогрчкиот јазик и особено добар познавач  на Хомер. Под влијание на хомерската поезија, тој пишува на еден архаизиран грчки јазик епска поема под наслов ‛Ο ’Aρματωλός (во македонски превод Серадот или Мартолозот) и со неа победува на поетскиот конкурс во Атина 1860 година.Второто негово епско дело под наслов Σκενδέρμπεης исто така е напишано во духот на хомерската поезија и тоа се гледа главно во областа на стилот (епитети и споредби) и во композицијата (обработка на типични епски теми). На преведувачки план, Џинот најавува во печатот превод на трагедијата Антигона од Софокле, дело чија судбина исто така не ни е позната, а Прличев пишува препев на Хомеровата Илијада на еден посебен јазик кој претставува смеса од словенските јазици, а самиот автор го нарекува „општословенски“.
Źródło:
Colloquia Humanistica; 2012, 1
2081-6774
2392-2419
Pojawia się w:
Colloquia Humanistica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Problem długich samogłosek w języku macedońskim
Autorzy:
Sawicka, Irena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2050008.pdf
Data publikacji:
2021-03-15
Wydawca:
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wydawnictwo UMK
Tematy:
the Macedonian language
phonetics
phonology
long vowels
język macedoński
fonetyka
fonologia
długie samogłoski
Opis:
Autor artykułu rozważa możliwość wprowadzenia do inwentarza macedońskich jednostek fonologicznych długich fonemów samogłoskowych. Na podstawie przytaczanych argumentów propozycję tę odrzuca.
The author of the article considers the possibility of introducing long vowel phonemes into the inventory of Macedonian phonological units. On the basis of the arguments put forward, she rejects this idea.
Źródło:
Linguistica Copernicana; 2021, 17; 143-151
2080-1068
2391-7768
Pojawia się w:
Linguistica Copernicana
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Slavic languages in contact, 5: Macedonian versus Turkish ‒ Clear and unclear changes of a and e
Autorzy:
Stachowski, Marek
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2084482.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
Tematy:
Macedonian
Turkish
areal linguistics
language contact
loanwords
Opis:
The paper discusses some changes of a and e, as observed in Turkish loanwords in Macedonian, which enables us to see how important these words are also for Turkish historical dialectology. In the final part of the study, a lexicographical suggestion is made: What we really need is a comparative (and, if possible, a historical) dictionary of Turkish loanwords in the Macedonian language area. Without it, we will never be in a position to establish their precise etyma.
Źródło:
Rocznik Slawistyczny; 2020, 69; 133-141
0080-3588
Pojawia się w:
Rocznik Slawistyczny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nowe strategie i dyskusje dotyczące współczesnych macedońskich przekładów Biblii oraz tekstow liturgicznych
Autorzy:
Stamatoski, Zdravko
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2167879.pdf
Data publikacji:
2012
Wydawca:
Akademia Supraska
Tematy:
przekłady Biblii
język cerkiewnosłowiański
język macedoński
Macedońska Cerkiew
przekłady tekstów liturgicznych
Translations of the Bible
Church Slavonic
Macedonian Language
Macedonian Orthodox Church
Translation of the Liturgical Texts
Opis:
Macedonians are completely satisfied with the present form of their liturgical texts as far as their language is concerned, though at the same time they feel a constant need to prove their national and spiritual identity. For a long time Church Slavonic in its Russian version was used as the liturgical language, but in 1920s the contemporary language started taking gradually its place, the process growing stronger after the state acquired independence in 1991. First translations of biblical and liturgical texts into the contemporary language appeared after 1945, for example the four Gospels were translated from Church Slavonic by the archbishop of Ochrid and Macedonia, Gabriel II and printed in 1952. The first complete translation of the Bible into the contemporary Macedonian was edited in 1990, though it is strongly felt, especially in the circle of academic lecturers and translators of the liturgical texts, that the Bible should be translated from its original languages, which the lack of specialists in the domain makes difficult. The need to work out the Macedonian language, especially its liturgical version – free of Turkish and somewhat Greek influence - and the Macedonian liturgical music and singing rises many discussions, also among the Church hierarchy, professors of theology and musicologists both in the country as well as in the diaspora all over the world.
Źródło:
Latopisy Akademii Supraskiej; 2012, Język naszej modlitwy- dawniej i dziś, 3; 159-169
2082-9299
Pojawia się w:
Latopisy Akademii Supraskiej
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Denominal Adjectives With Basic Suffixal Formatives in Contemporary Macedonian
Przymiotniki odrzeczownikowe z podstawowymi formantami sufiksalnymi w języku macedońskim
Autorzy:
Stryszewska, Maria
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2014900.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Komisja Nauk Filologicznych Polskiej Akademii Nauk, Oddział we Wrocławiu
Tematy:
word-formation
derivative
Macedonian language
relational adjectives
denominal adjectives
suffixal formatives
Opis:
The main subject of the paper are denominal adjectives with chosen formatives in the Macedonian language. Denominal adjectives in Slavonic languages have been described in accordance with various linguistic concepts which differ significantly in their starting point for analysis. Owing to the fact that standard Macedonian was codified only in 1945 and has developed since, there are still many areas that have not been earnestly analysed and described. Denominal adjectives in Macedonian require a complete coverage, which takes into consideration the accomplishment of contemporary Slavic word-formation. Analysis of previous research devoted to Slavic denominal adjectives leads to the conclusion that in the foreground there is contextual significance of the derivatives. As the most adequate model of describing Macedonian relational adjectives, I have chosen the one proposed in Grammar of Contemporary Polish Language. Morphology, which consists of relationships between the derivative and the noun it determines. Most of the denominal adjectives with basic formatives have a general meaning “related to what is named by the base noun”, hence it is possible to specify the meaning of the derivatives only in their contextual use.
Źródło:
Academic Journal of Modern Philology; 2021, 12; 195-205
2299-7164
2353-3218
Pojawia się w:
Academic Journal of Modern Philology
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Macedoński fenomen wzrostu liczby tłumaczeń z języka polskiego w latach 1990-2020
Macedonian Phenomenon of Rise of Translation Works from Polish Language in the Period Between Years 1990—2020
Македонскиот феномен на подем на преведувачката дејност од полски јазик во периодот 1990—2020 г.
Autorzy:
Tanuševska, Lidija
Łukomska, Natalia
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/25182020.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
Polish literature
translating
publishing
Macedonian language
reception
полска литература
превод
македонски јазик
рецепција
Opis:
This article presents the rise of translated Polish literature to the Macedonian language in the thirty years period since Macedonia gained independence from Yugoslavia and transformed from a socialist to a capitalist system. The rise of private publishing houses automatically meant the rise of translating from other languages; in addition, the rise of foreign funds and especially the financial support by the EU in culture was a relevant factor for developing literary translations from Polish to the Macedonian language. The main part of this article is about the works which have been translated, their importance and the methods used in making the choices on what to translate.
Оваа статија е за рецепцијата на полската книжевност во Македонија и за промените во преведувачката политика во последните триесет години. Авторка та се обидува да ги издвои најважните библиографски единици од преведената литература и да даде една слика на тоа што и зошто се преведувало од полски јазик во овој период. Но, исто така, дава и еден кус преглед на мотивите и факторите кои влијаеле на овој неверојатен подем на преведувањето од полски јазик. Се разбира, разликите со претходниот период се очигледни, но исто така е важно да се нагласи дека полската литература во поново време станува значително позабележлива на книжевната сцена, што во голем дел е заслуга на амбициите на одделни издавачки куќи и преведувачи.
Źródło:
Przekłady Literatur Słowiańskich; 2022, 12; 1-11
1899-9417
2353-9763
Pojawia się w:
Przekłady Literatur Słowiańskich
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 26

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies