Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Ludy" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów

Dostawca treści

Podbaza

Wyrównaj
Wyświetlanie 1-15 z 36
Tytuł:
WPŁYWY CYWILIZACJI MEZOAMERYKAŃSKIEJ A MIEJSCOWE KULTURY AMERYKI ŚRODKOWEJ W EPOCE PREKOLUMBIJSKIEJ (CZ. I)
The Influence of Mesoamerican Civilization on Local Central American Cultures in the Pre-Colombian Era (part I)
Autorzy:
Andrzej, Ulmer
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/555822.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich
Tematy:
Ameryka Środkowa,
Honduras
Kostaryka
Nikaragua
Mezoameryka
Majowie
języki indiańskie
nahuatl
ludy indiańskie
konkwista
Central America
Costa Rica
Nicaragua
Mesoamerica
Maya
Indian languages
Indian people
conquest
Opis:
Artykuł szkicuje kwestię płynności południowej granicy mezoameryki i podstawy źródłowe do analizy tej problematyki. Interakcje między kulturową tradycją mezoamerykańską a tradycją wywodzącą się z południa, reprezentowaną głównie przez ludy Chibcha, sięgają głęboko w przeszłość. Granica Mezoameryki nie była stabilna i miała tendencje do przesuwania się na południe. W pierwszej części artykułu przedstawiono źródła do analizy tego tematu. Są to źródła pisane, etnograficzne, lingwistyczne i archeologiczne. Źródłami pisanymi są dzieła kronikarzy z XVI i XVII wieku, głównie Hiszpanów, ale także nawróconych Indian, Włochów i Francuzów. Wymieniono je w tym artykule wraz z krótkimi danymi biograficznymi autorów. Podstawę do badania źródeł etnograficznych i lingwistycznych są istniejące do dziś ludy zamieszkujące Amerykę Środkową. W prezentowanym tekście omówiono w zarysie te ludy, z uwzględnieniem danych o wielkości populacji, zamieszkiwanym terytorium, języku oraz strukturze społecznej i obecnej kondycji.
This paper outlines a topic of Mesoamerica’s southern border variability and presents sources for analyzing that issue. The interactions between Mesoamerican cultural tradition and the tradition originating from the south as represented predominately by the Chibcha people, turn out to be deeply rooted in the past. Mesoamerican border was not stable and it has tended to drift southwards. The relevant sources could be subdivided into the ethnographic, linguistical and archeological varieties. The written sources are the works left by the authors of chronicles from the XVI and XVII centuries, predominately Spaniards, but also by the converted Indians, and Italians and Frenchmen, as well. They were mentioned along with short biographical data of their authors. The basis for studying ethnographic and linguistical sources is constituted by the currently existing populations including living people – inhabitants of Central America. Finally, these people are briefly described, taking into account population data, territory inhabited by them, language[s] spoken in addition to their social structure and their current condition.
Źródło:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny; 2017, 4(94); 5-30
1506-8900
2081-1152
Pojawia się w:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Rola reżimów regionalnych w ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludów rdzennych i społeczności tradycyjnych – przykład Afrykańskiej Regionalnej Organizacji Własności Intelektualnej (ARIPO)
Autorzy:
Babik, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1788220.pdf
Data publikacji:
2019-08-20
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Prawnych PAN
Tematy:
niematerialne dziedzictwo kulturowe
ludy rdzenne i społeczności tradycyjne
Afrykańska Regionalna Organizacja Własności Intelektualnej
WIPO
UNESCO
intangible cultural heritage
Indigenous and tribal populations
ARIPO - African Regional Intellectual Property Organization
Opis:
Celem artykułu jest analiza doświadczeń afrykańskich w kształtowaniu ochrony prawnej dziedzictwa kulturowego ludów tubylczych jako przykładu rozwiązań regionalnych o większej skuteczności, niż  obowiązujący, tj. zgodny z  reżimem UNESCO  oraz WIPO. W szczególności analizie poddane zostały, z użyciem metody historycznej i prawno-dogmatycznej, istniejące mechanizmy prawa międzynarodowego, oparte o rozwiązania zaczerpnięte z prawa ochrony własności intelektualnej oraz szeroko pojętego prawa do kultury. Podstawowe pytanie, jakie przyświeca podjętym tu rozważaniom odnosi się do kwestii adekwatności takiej kompilacji reżimów prawa międzynarodowego do ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego i wskazania istotnych luk artykułowanych przez przedstawicieli ludów rdzennych. W badaniach przeprowadzono komparatywną analizę rozwoju legislacji w krajach członkowskich. Pozwala to wysnuć wniosek, iż ARIPO, wprowadzając rozwiązania systemowe oparte o system sui generis miało wpływ na kształtowanie świadomości, jakie jest  znaczenie ochrony szeroko pojętych praw własności intelektualnej dla twórców, dla kultury i gospodarki krajowej, a wiele z zastosowanych rozwiązań może być wskazówką dla innych regionów świata w kształtowaniu adekwatnej i skutecznej ochrony dziedzictwa kulturowego lokalnych społeczności.
The purpose of this paper is to analyze the African experience in developing legal protection for the cultural heritage of indigenous populations as a more effective solution than the measures relying on the prevailing UNESCO and WIPO paradigm. Historical and doctrinal legal research methodologies are applied to examine, in particular, the existing international law mechanisms adapted from the sphere of intellectual property law and – broadly understood – right to culture. The primary purpose of this paper is to assess the adequacy of protection of intangible cultural heritage afforded in those regimes compilation to the nature of ICH, and to identify the significant gaps that have been raised by indigenous populations representatives themselves. The research includes a comparative analysis of the development of relevant legislation in particular member countries. This analysis leads to a conclusion that ARIPO while introducing sui generis systemic solutions was instrumental to building the awareness of significance of the broadly defined intellectual property rights for the creators, cultures and national economies, and many of its solutions can serve as guidelines for other regions of the world in creating adequate and effective protection systems for the cultural heritage of their local communities.
Źródło:
Studia Prawnicze; 2019, 2 (218); 7-44
0039-3312
2719-4302
Pojawia się w:
Studia Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Między nauką a szacunkiem dla zmarłych. Konflikt o szczątki Saamów w Szwecji
Between science and respect for the dead. The dispute over Sami human remains in Sweden
Autorzy:
Bonusiak, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/546942.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Szwecja
konflikt
Saamowie
szczątki ludzkie
ludy rdzenne
emancypacja ludów rdzennych równouprawnienie
Sweden
conflict
Sami
human remains
indigenous peoples
emancipation of indigenous peoples equality
Opis:
Od przełomu wieków coraz głośniejszym echem wybrzmiewają wysuwane przez Saamów żądania dotyczące zwrotu zagrabionych dóbr kulturowych przechowywanych w muzeach i placówkach naukowych Szwecji. Ważną ich częścią są szczątki Saamów zbierane przez dekady przez archeologów i antropologów fizycznych. Artykuł przedstawia konflikt, jaki rozgorzał pomiędzy naukowcami a przedstawicielami rdzennej społeczności, skupiając się na jego podłożu, przebiegu oraz argumentach wysuwanych przez obie strony. Wskazuje i podkreśla wiele istotnych aspektów omawianego sporu. Po pierwsze wzmiankuje, że zbiory powstawały z pogwałceniem praw i opinii rdzennej społeczności, na skutek niszczenia miejsc pochówków oraz w wyniku działania naukowców podejmujących badania bez uwzględnienia woli Saamów. Po drugie podnosi, że znacząca część szczątków zebrana została przez antropologów fizycznych i posłużyła do budowania teorii rasowych, w tym do wskazywania na podrzędność Saamów jako przynależnych do rasy żółtej. Po trzecie podkreśla, że żądania rdzennych społeczności pobudzane były przez proces ich emancypacji i postrzegane jako jego część. Po czwarte sygnalizuje, że na przebiegu konfliktów zaważył brak systemowego (ustawowego) uregulowania sposobów i miejsc przechowywania szczątków oraz mechanizmów ich zwrotu i ponownego pochówku. Doprowadziło to do sytuacji, w której każdy zbiór szczątków od nowa uruchamia te same konflikty i prowokuje do wymiany wciąż tych samych argumentów.
Since the turn of the century, the Sami demands for the return of looted cultural goods stored in Sweden's museums and research facilities have become louder and louder. An important part of them are the remains of the Sami collected for decades by archaeologists and physical anthropologists. The article presents the conflict that has occurred between scientists and representatives of the indigenous community, focusing on its background, course and arguments. The paper indicates and highlights a number of elements that are particularly important in this dispute. First, that the collections were created in violation of the rights and opinions of the indigenous community, as a result of the destruction of burial sites and of the actions of scientists without taking into account the will of the Sami. Secondly, a significant part of the remains were collected by physical anthropologists and used to create racial theories, including pointing to the subordinate Sami as belonging to the yellow race. Third, that the demands of indigenous communities were stimulated by the process of their emancipation and understood as part of it. Fourthly, that the conflicts were affected by the lack of legal regulation of the procedures and places of storing the remains as well as the mechanisms for their return and reburial. This led to a situation in which each collection triggers the same conflicts and provokes the same arguments to be formulated.
Źródło:
UR Journal of Humanities and Social Sciences; 2019, 13, 4; 84-99
2543-8379
Pojawia się w:
UR Journal of Humanities and Social Sciences
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Proces odrodzenia praw amerykańskich ludów rdzennych na przykładzie „prawa do ziemi” kanadyjskich Inuitów
Autorzy:
Bonusiak, Grzegorz
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/646941.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Tematy:
Kanada
ludy rdzenne
Inuici
prawo do ziemi
Opis:
Inuici zamieszkują tereny rozciągające się wzdłuż koła podbiegunowego, od Aleutów i Alaski, przez północnączęść Kanady, aż po należącą do Danii Grenlandię. Spis powszechny z 2006 roku wykazał, że w Kanadzie mieszkaich około 50 tysięcy. W II połowie XX wieku włączyli się oni do działań zmierzających do zmiany sytuacjiludów rdzennych zamieszkałych na terytorium Kanady. Początkowo marginalizowani i niedostrzegani przezbiałą większość byli w stanie skutecznie przeciwstawić się dominującej kulturze i utrzymać własną odrębność,a nawet uzyskać prawo do decydowania o własnych losach. Z sukcesem wykorzystali procesy występujące naarenie międzynarodowej i w polityce wewnętrznej Kanady, łącząc swe dążenia z działaniami Indian. Tak jakdla innych aborygenów rozsianych po całym świecie, tak i dla Inuitów zagadnieniem niezwykłej wagi byłoposiadanie i wykorzystanie ziemi i jej zasobów. Ukoronowaniem ich wysiłków stało się utworzenie z częścizamieszkanych przez nich obszarów odrębnego terytorium Nunavut. Artykuł przedstawia proces odrodzeniakanadyjskich Inuitów i obecny zakres ich samodzielności. Zwraca uwagę na uwarunkowania i procesy łącząceich z Indianami i Metysami, a także na przesłanki i konsekwencje odmienności losów i statusu Inuitów.Szczególnie wyeksponowany został problem „prawa do ziemi” i różne od europejskiego jego rozumienie.
Źródło:
Studia Humanistyczne AGH; 2014, 13, 2
2084-3364
Pojawia się w:
Studia Humanistyczne AGH
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Najbardziej tajemniczy kraj świata” : Związek Sowiecki w fotografiach i tekstach Juliena H. Bryana : 1930-1959 = "The most mysterious of countries" : the Soviet Union in the photographs and writings of Julien H. Bryan : 1930-1959
Związek Sowiecki w fotografiach i tekstach Juliena H. Bryana
"Most mysterious of countries" : the Soviet Union in the photographs and writings of Julien H. Bryan 1930-1959
Autorzy:
Bryan, Julien Hequembourg (1899-1974).
Współwytwórcy:
Stempowski, Tomasz (1971- ). Redakcja
Todd, Jim. Tłumaczenie
Piwowarczyk, Tomasz. Tłumaczenie
Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Wydawca
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Warszawa : Instytut Pamieci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Tematy:
Bryan, Julien Hequembourg (1899-1974)
Ludy i narody
Obyczaje i zwyczaje
Życie codzienne
Album
Opis:
Bibliografia, netografia na stronach 425-432. Indeks.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
The Legal Character and Status of the Arctic Council Within the Framework of International Law of the Sea and the Arctic. The Role of Indigenous Peoples in the Arctic Council and Its Future Development
Charakter prawny i status Rady Arktycznej w świetle międzynarodowego prawa morza i prawa morza w Arktyce. Rola przedstawicielstw ludów tubylczych w Radzie Arktycznej oraz możliwe kierunki ewolucji Rady Arktycznej
Autorzy:
Farmas vel Król, Filip
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2098392.pdf
Data publikacji:
2020-06-30
Wydawca:
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Tematy:
The Arctic Council
indigenous peoples
the Arctic
the Law of the Sea
the Ottawa Declaration
Arctic cooperation
Rada Arktyczna
ludy tubylcze
Arktyka
prawo morza
deklaracja z Ottawy
współpraca arktyczna
Opis:
This article describes the legal character and status of the Arctic Council, focusing on the Council’s structure and powers in regional cooperation in the Arctic and elaborating on the decision-making process and the role of the indigenous peoples, both currently and from the point of view of suggested new legislation. The Arctic Council is also presented as a body in the tangible world, where other states and organisations may have a certain extent of influence over the Council’s capabilities. China and the European Union are good examples of such external agents. The aim of this article is to analyse the role of the indigenous peoples and their organisations in the Arctic Council. Te presence of representative bodies of the indigenous peoples within the frameworkof the Arctic Council is considered significant. I hold the view that an extensive range of powers should be granted to the organisations representing the indigenous peoples within the Arctic Council. My article elaborates on the details of these powers and their significance.
Artykuł opisuje charakter prawny i status Rady Arktycznej. Praca jest skupiona na strukturze i kompetencjach Rady w sferze współpracy regionalnej dla Arktyki. Artykuł opisuje proces podejmowania decyzji przez Radę i rolę odgrywaną obecnie przez organizacje ludów tubylczych oraz de lege ferenda. Rada Arktyczna jest przedstawiona jako instytucja poddana zmianom geopolitycznym i prawnym. Mają one do pewnego stopnia wpływ na funkcjonowanie i możności Rady. Dobrymi przykładami państwa i instytucji wywierających wpływ są Chiny i Unia Europejska. Celem artykułu jest analiza roli ludów tubylczych i ich organizacji w strukturze Rady Arktycznej. Obecność instytucji uprawnionych do reprezentacji ludów tubylczych w ramach Rady jest szczególna. Autor stoi na stanowisku wspierającym obecność tych organizacji w stopniu wysokim i przyznania tym organizacjom szerokich kompetencji w strukturze Rady. Artykuł opisuje te kompetencje oraz ich szczególność.  
Źródło:
Zeszyty Prawnicze; 2020, 20, 1; 249-263
2353-8139
Pojawia się w:
Zeszyty Prawnicze
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kukurydza jako podstawa współczesnych wierzeń Majów z Wyżyn
The Maize and the Basis of Contemporary Highland Maya Beliefs
Autorzy:
GILEWSKI, Michał
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/555818.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich
Tematy:
Majowie z Wyżyn
południowe ludy majańskie wierzenia, kukurydza
badania prekolumbijskie
Maya
Highland Maya
Highland Maya religion
maize
American anthropology and archaeology
Opis:
Artykuł przedstawia miejsce kukurydzy w wierzeniach Majów na przykładzie literatury antropologicznej odnoszącej się głównie do tzw. Wyżyn Majów. Opisuje rolę kukurydzy w odżywianiu współczesnych Majów. Prezentuje ponadto wierzenia związane z kukurydzą oraz rolę tych wierzeń w źródłach etnohistorycznych i rekonstrukcjach religii starożytnych Majów. Zwyczaje te są nie tylko esencją kultur Maya, ale też stanowią ich najstarszą tradycję.
This article summarizes the role of maize in Maya ideology based on the relevant literature on Highland Maya anthropology. It begins by describing the role of maize in Maya subsistence and cuisine and proceeds to present maize-related beliefs of the Maya. It then describes how such beliefs correlate with ethnohistoric sources and reconstructions of ancient Maya beliefs.
Źródło:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny; 2017, 3(93); 61-84
1506-8900
2081-1152
Pojawia się w:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
„Królestwo jednego języka i jednego prawa jest słabe” – wieloetniczność wczesnośredniowiecznych Węgier
“A kingdom of one language and one law is weak”: the Multiethnicity of Early Medieval Hungary
„Ein Land, das nur einerlei Sprache und einerlei Recht hat, ist schwach“ – die Multiethnizität des frühmittelalterlichen Ungarns
Autorzy:
Grzesik, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/27177713.pdf
Data publikacji:
2023
Wydawca:
Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego
Tematy:
mittelalterliches Ungarn
Turkvölker
Slawen
Multiethnizität des ungarischen Staates
średniowieczne Węgry
ludy turkijskie
Słowianie
multietniczność państwa węgierskiego
medieval Hungary
Turkish people
Slavs
multiethnicity of the Hungarian state
Opis:
Przynależność etniczna nie stanowiła przed XVIII wiekiem kryterium decydującego o przynależności państwowej. Miano jednak świadomość różnorodności etnicznej istniejącej w ramach jednego kraju, a nawet, że może ona go wzbogacić. Wydaje się, że w panoramie wczesnośredniowiecznych państw Europy Środkowej Węgry od samego początku wyróżniały się swoją mozaiką etniczną. Były to zaszłości okresu przynależności plemion węgierskich do świata Wielkiego Stepu, gdzie powstające związki polityczne spajane były przez charyzmatycznego wodza lub dynastię mającą sakralną legitymację, lecz po ustaniu tych czynników związki te zanikały. Mogły po nich pozostać ślady w zbiorowej pamięci, jak w przypadku Attyli, lecz poszczególne plemiona rozchodziły się i znajdowały swe miejsce w nowych związkach, zazwyczaj wieloplemiennych.Taki charakter miał plemienny związek węgierski, do którego obok ugrofińskich Madziarów należeli Kabarowie, czyli odłam Chazarów, który zbuntował się przeciwko swoim współplemieńcom, oraz Szeklerzy, którzy jako domniemani nosiciele tradycji o Attyli mogli być potomkami Hunów, krewnymi Onogurów – Protobułgarów. Obie te grupy szybko się zmadziaryzowały, a na nowym miejscu osiedlane były przy granicach państwa, tworząc jego pierwszą linię obronną. Taką rolę odgrywali też późniejsi przybysze na ziemie Kotliny Karpackiej: Pieczyngowie, Kumani oraz nieomówieni w artykule Sasi, muzułmanie i Rusini. Byli oni pierwszym źródłem, które zasilało węgierską mozaikę etniczną. Drugie źródło stanowili słowiańscy czy słowiańsko-awarscy tubylcy zamieszkujący te ziemie w chwili przybycia Węgrów. Pojawienie się Węgrów nie oznaczało eksterminacji tej ludności – stała się ona częścią kształtującego się społeczeństwa węgierskiego, zajmując jednak jako ludność chłopska dolne szczeble drabiny społecznej. Wydaje się również, że dotychczasowe elity podjęły współpracę z najeźdźcami, a ich potomkowie stali się częścią elity węgierskiej, jak np. ród Hont-Pázmány albo Miskolcowie. Kontakt z przybyszami i tubylcami zasilił węgierską tradycję historyczną nowymi elementami, np. pamięcią o pasterzach rzymskich, w których Gyula Kristó widział frankijskich (salzburskich) (dusz)pasterzy działających na terenie księstwa panońskiego.
Die ethnische Zugehörigkeit war vor dem 18. Jahrhundert kein ausschlaggebendes Kriterium für die Staatszugehörigkeit. Allerdings war man sich der ethnischen Vielfalt innerhalb eines Staates bewusst, ja sogar der Tatsache, dass sie diesen bereichern konnte. Es scheint, dass sich Ungarn von Anfang an durch sein ethnisches Mosaik im Panorama der frühmittelalterlichen Staaten Mitteleuropas auszeichnete. Dies war ein Überbleibsel aus der Zeit, als die ungarischen Stämme zur Welt der Großen Steppe gehörten, wo die entstehenden politischen Zusammenschlüsse durch einen charismatischen Häuptling oder eine Dynastie mit sakraler Legitimität zusammengehalten wurden, die aber nach dem Wegfall dieser Faktoren verschwanden. Sie mögen Spuren im kollektiven Gedächtnis hinterlassen haben, wie im Falle von Attila, aber die einzelnen Stämme zerstreuten sich und fanden ihren Platz in neuen, meist stammesübergreifenden Vereinigungen.So war es auch bei dem ungarischen Stammesverband, zu dem neben den finno-ugrischen Magyaren auch die Kabaren – ein Teil der Chasaren, die sich gegen ihre Stammesgenossen auflehnten, und die Szekler gehörten, die als angebliche Träger der Attila-Tradition möglicherweise Nachfahren der Hunnen, Verwandte der Onoguren (Protobulgaren) waren. Beide Gruppen ließen sich schnell magyarisieren, wurden am neuen Standort an den Grenzen des Staates angesiedelt und bildeten somit dessen erste Verteidigungslinie. Dies war auch die Rolle, die spätere Neuankömmlinge in den Ländern des Karpatenbeckens spielten: Petschenegen, Kumanen und die in dem Artikel nicht erwähnten Sachsen, Muslime und Ruthenen. Sie waren die erste Quelle, aus der sich das ungarische ethnische Mosaik speiste. Die zweite Quelle bildeten die slawischen bzw. slawisch-awarischen Völker, die zur Zeit der Ankunft der Ungarn in diesen Gebieten heimisch waren. Ihr Erscheinen bedeutete nicht die Ausrottung dieser Bevölkerung – sie wurde nämlich in die entstehende ungarische Gesellschaft aufgenommen, befand sich allerdings auf den unteren Stufen der sozialen Leiter als bäuerliche Schicht. Es scheint auch, dass die bisherigen Eliten mit den Angreifern kooperierten und ihre Nachkommen Teil der ungarischen Elite wurden, wie z.B. die Familie Hont-Pázmány oder Miskolc. Der Kontakt mit Neuankömmlingen und Einheimischen füllte die ungarische Geschichtstradition mit neuen Elementen, z.B. mit der Erinnerung an römische Hirten, in denen Gyula Kristó fränkische (Salzburger) (Seelen-)Hirten sah, die im Pannonischen Fürstentum tätig waren.
Before the eighteenth century, ethnicity was not a criterion for determining nationality. However, there was an awareness of ethnic diversity within one state, and of the fact that it could enrich them. Among the early medieval countries of Central Europe, Hungary stood out from the very beginning due to its ethnic mosaic. This was the legacy of the period when Hungarian tribes belonged to the world of the Great Steppe, where the emerging political relationships were held together by a charismatic leader or a dynasty with sacred legitimacy. The cessasion of the factors made these ties disappear as well, yet they may have left traces in the collective memory, as in the case of Attila. The individual tribes dispersed and found their place in new relationships, usually multi-tribal ones.Such was also the tribal character of Hungarian union, which, besides the Finno-Ugric Magyars, included the Kabars, a faction of the Khazars, who rebelled against their tribesmen, and the Székelers, who, as alleged bearers of the tradition of Attila, could have been descendants of the Huns, relatives of the Onogurs, i.e., Proto-Bulgarians. Both these groups underwent a fast process of Magyarization, and in the new place they settled at the borders of the state, creating its first defensive line. This role was also played by later arrivals to the Carpathian Basin: Pechenegs, Cumans and not discussed in this article: Saxons, Muslims and Ruthenians. They were the first contributions to the Hungarian ethnic mosaic. The other source were Slavic or Slavic-Avar natives inhabiting these lands at the time of the arrival of the Hungarians. The appearance of the Hungarians was not tantamount to the extermination of this population, which became part of the emerging Hungarian society but which, as a peasant population, occupied the lower strata of the social hierarchy. Moreover, the existing elites cooperated with the invaders, and their descendants became part of the Hungarian elite, such as the Hont-Pázmány family or the Miskolcs. Contacts between newcomers and natives added new elements to the Hungarian historical tradition, such as the memory of Roman shepherds, in whom Gyula Kristó saw Frankish (Salzburg) shepherds (also in the spiritual sense) operating in the Duchy of Pannonia.
Źródło:
Średniowiecze Polskie i Powszechne; 2023, 15; 9-22
2080-492X
2353-9720
Pojawia się w:
Średniowiecze Polskie i Powszechne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Węgrzy a ludy tureckie przed Osmanami
Hungarians and the Turkic people before Ottomans
Autorzy:
Grzesik, Ryszard
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/32315646.pdf
Data publikacji:
2022
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
The Hungarians
Turkic people
Hungarian medieval chronicle writing
the people of a Great Steppe
Węgrzy
ludy tureckie
średniowieczne dziejopisarstwo węgierskie
ludy Wielkiego Stepu
Opis:
Ugrofińscy Węgrzy nawiązali kontakt z ludami z tureckiej grupy językowej najpóźniej w dzisiejszej Baszkirii stanowiącej ich praojczyznę, legendarne Wielkie albo Wschodnie Węgry, o których pamiętali średniowieczni kronikarze. Ludy tureckie były mieszkańcami Wielkiego Stepu, stąd określenie Turków stało się synonimem koczowników. W źródłach bizantyńskich pod mianem Turków występują Węgrzy. Wraz z odłamem bułgarskich Onogurów, zapisanych w źródłach arabskich jako s.k.l, a znanych później jako Szeklerzy, w latach 30. IX w. osiedlili się w okolicach Morza Azowskiego, dostając się pod polityczną podległość Chazarów. O tym, że Węgrów powszechnie utożsamiano z Turkami, świadczy określenie ich przez słowiańskich sąsiadów mianem Onogurów, czyli *Ągrów, skąd wzięła się łacińska nazwa Hungari albo polska Węgrów. Jak się wydaje, węgierski związek plemienny wędrujący najpierw nad stepy meotydzkie, później zaś migrujący do Kotliny Karpackiej, był wieloetniczny z dużym udziałem ludności tureckojęzycznej (Szeklerzy, chazarscy Kabarzy), która stopniowo uległa madziaryzacji, pozostawiając Węgrom elementy świadomości historycznej (pamięć o Attyli, którą Szymon z Kézy erudycyjnie przekształcił w historię o pokrewieństwie huńsko-węgierskim). Jednak stworzone przez nich w Kotlinie Karpackiej państwo zachowało charakter wieloetniczny, co dopiero w czasie rozwoju nowożytnych nacjonalizmów zaczęło stwarzać problemy, które przyczyniły się do rozpadu państwa w 1918 r.
The Finno-Ugric Hungarians made contact with people from the Turkish language group not later as in present-day Bashkiria. It was their original homeland, which was mentioned as the Great or Eastern Hungary by the medieval chroniclers. The Turkic people lived on the Great Steppe in that time, therefore the name of the Turks was a synonym of the nomads. However, in the Byzantine sources it were the Hungarians who were called The Turks. They settled in the region of the Azov Sea together with a branch of the Bulgarian Onogurs, noted in the Arabian sources as s.k.l, and later known as the Szeklers. They got under the political dependency of the Khazars. The Slavic name of the Hungarians *Ągri, from which the Latin name of the Hungari and the Polish Węgrzy was derived, descended from the name of the Onogurs. It seems that the Hungarian tribal commonwealth, which originally wandered to the Maeotidian Steppes and afterwards migrated to the Carpathian Basin, was multiethnical, with great participation of the Turkic population (such as the Szeklers and the Kabars). This people was Magyarized, but left elements of the own historical consciousness to the Hungarians, such as the memory of Attila, which was the basis of the eruditional story of the Hunnic-Hungarian identity by Simon of Kéza. Nevertheless, the Hungarian state preserved its multiethnical character, which generated problems only in the 19th century, a period of growth of the modern nationalisms, which resulted in the disintegration of the state in 1918.
Źródło:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia; 2022, 29; 91-99
0239-4278
2450-3177
Pojawia się w:
Balcanica Posnaniensia Acta et studia
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Luis Jerónimo de Oré OFM — Symbolo Catholico Indiano (1598)
Autorzy:
Kaproń OFM, Kasper
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1375589.pdf
Data publikacji:
2020-09-03
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
catechesis
evangelisation
Latin America
indigenous peoples
franciscanism
katecheza
ewangelizacja
Ameryka Łacińska
ludy indiańskie
franciszkanizm
Opis:
Brother Luis Jerónimo de Oré’s Symbolo Catholico Indiano was the most important and authorized sixteenth century treatise for the evangelization of the native Andean peoples. In its pages we find a vivid image of Andean reality immediately after the Conquest and a fervent exposition of the Catholic faith inspired in the recent Councils of Trent and Lima. The treatise also presents the missioning methods that served the Franciscans and other priests of the Viceroyalty for the evangelization of the indigenous peoples. Above all, in this text we find an admirable exposition of the theological doctrine and catechetical practice in the anthropological perspective that forms its starting point, which is the Andean man or woman who had never heard a message of salvation and dignity for the human person. Brother Luis Jerónimo de Oré Rojas OFM was born in Huamanga in 1554 (now the geographi- cal Department of Ayacucho in Perú). He was a zealous missionary who travelled throughout the colonizers’ territory, from the extreme north of Florida to the extreme south of Chile. As an intelli- gent linguist he was the author of important rituals and catechisms in Quechua and Aymara. He was one of the first bishops born on the American soil, and the first to be incorporated into the Native Indian Council and the Vatican hierarchy; as a bishop he stood out for his protection of aboriginal groups and his energetic defense of the cultural integrity of Native Indian nations.
Źródło:
Poznańskie Studia Teologiczne; 2019, 35; 139-157
0209-3472
Pojawia się w:
Poznańskie Studia Teologiczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Klauzura północno-wschodniej Azji na mapach średniowiecznych i wczesnonowożytnych
The enclosed area of North-East Asia on the Medieval and Early Modern world maps
Autorzy:
Kochanek, Piotr
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/614277.pdf
Data publikacji:
2016
Wydawca:
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Tematy:
Gog i Magog
ludy zamknięte
Wrota Kaspijskie
mapy średniowieczne i wczesnonowożytne
Gog and Magog
the Inclosed Nations
Caspian Gates
Medieval and Early Modern World Maps
Opis:
The present article explores 44 medieval and early modern world maps. The subject of research are three graphic topoi, that evoke the image of the biblical and historical enemy from the north: Gog and Magog, Caspian Gates (Portae Caspiae) and the inclosed nations (inclusae nationes). These topoi were localized in north-east Asia. For this reason the title of the article includes the concept of the enclosed area of north-east Asia. There are also analyzed vignettes of the cities, which are located on the territory of the enclosed area. The aim of the article is to show the changes which over several centuries have occurred within the interpretation of these three topoi. This evolution has been closely associated with the expansion of geographical horizon of Europeans. Geopolitical and historical changes were also an important factor of this evolution. All these elements have an impact on the way of looking at the enclosed area of north-east Asia. Important factor was also philosophy and theology. Slows fear of the enemy from the north gave way to curiosity, and curiosity prompted the Europeans to get to know this part of Asia. Graphical topos has been replaced by geographical knowledge, that has been transferred to the maps.
Źródło:
Vox Patrum; 2016, 65; 211-344
0860-9411
2719-3586
Pojawia się w:
Vox Patrum
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Lenka Zajícová, Radim Zámec (eds.), Lengua y política en América Latina: perspectivas actuales, Univerzita Palackého v Olomouci, 2014, ss. 292
Autorzy:
KRYSIŃSKA-KAŁUŻNA, Magdalena
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/556033.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Uniwersytet Warszawski. Instytut Studiów Iberyjskich i Iberoamerykańskich
Tematy:
ludy autochtoniczne,
języki
Ameryka Łacińska
Opis:
Z całego świata docierają alarmujące informacje o wymieraniu języków. Zjawisko to jest skutkiem nie tylko fizycznego wymierania użytkowników języków tubylczych, jak to miało i ma miejsce na przykład w Amazonii, gdzie do niedawna zdarzało się, że ginęły całe grupy etniczne, lecz także wielu zjawisk związanych z dominacją kulturową, relacjami władzy i polityką językową państw. O tych problemach, a także o innych powiązaniach pomiędzy językiem i polityką traktuje publikacja Lengua y política en América Latina: perspectivas actuales pod redakcją Lenki Zajícovej i Radima Zámeca.
Źródło:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny; 2017, 1(91); 79-82
1506-8900
2081-1152
Pojawia się w:
Ameryka Łacińska. Kwartalnik analityczno-informacyjny
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kałka 1223 : najazd Mongołów Czyngis-chana na Ruś
Autorzy:
Nicolle, David (1944- ).
Špakovskij, Vâčeslav Olegovič (1954- ).
Współwytwórcy:
Korol'kov, Viktor Anatol'evič (1958- ). Ilustracje
Basarabowicz, Tomasz. Tłumaczenie
Data publikacji:
2008
Wydawca:
Kraków : "Egis"
Tematy:
Bitwa nad Kałką (1223)
Ludy mongolskie
Opis:
Tyt. oryg.: "Kalka River, 1223 : Ghengis Khan~yMongols invade Russia".
Bibliogr. s. 93-94. Indeks.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Pełnomocnik Praw Małych Rdzennych Ludów Północy w Republice Sacha (Jakucja)
Representative for the Rights of Small Indigenous Peoples of the North in the Republic of Sakha (Yakutia)
Autorzy:
Nowak, Krystian
Pogłódek, Andrzej
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/619377.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Tematy:
indigenous peoples
sectorial ombudsman
Representative for the Rights of Small Indigenous Peoples of the North
nationality policy
Republic of Sakha (Yakutia)
Russian Federation
ludy rdzenne
ombudsman sektorowy
Pełnomocnik Praw Małych Rdzennych Ludów Północy
polityka narodowościowa
Republika Sacha (Jakucja)
Federacja Rosyjska
Opis:
The study analyzes the existing legislation of the Republic of Sakha (Yakutia) regarding the Representative for the Rights of Small Indigenous Peoples of the North. The analysis of legal acts makes it possible to indicate the legal framework for the status of the Representative of the Rights of Small Indigenous Peoples of the North as one of the mechanisms of nationality policy towards small indigenous ethnic groups in the Republic of Sakha (Yakutia). The analysis has been conducted considering systemic, comparative and dogmatic approaches. The study indicates good solutions, as well as the inadequacies of the mechanism for the legal protection of small indigenous ethnic groups of the North by the Representative. The author concludes that there is a need for further development of Sakha (Yakutia) legislation on the Representative for the Rights of Small Indigenous Peoples of the North.
W pracy dokonano analizy obowiązującego ustawodawstwa Republiki Sacha (Jakucja) w zakresie dotyczącym Pełnomocnika Praw Małych Rdzennych Ludów Północy. Egzegeza aktów prawnych pozwoliła wskazać ramy prawne statusu Pełnomocnika Praw Małych Rdzennych Ludów Północny jako jednego z mechanizmów polityki narodowościowej wobec małych rdzennych grup etnicznych w Republice Sacha (Jakucja). Przeprowadzona analiza uwzględnia podejście systemowe, porównawcze oraz dogmatyczne. Wskazano dobre rozwiązania, a także niedociągnięcia w mechanizmie prawnej ochrony małych rdzennych ludów Północy przez Pełnomocnika. We wnioskach wskazano na potrzebę dalszego udoskonalania ustawodawstwa Sachy (Jakucji) o Pełnomocniku Praw Małych Rdzennych Ludów Północy.
Źródło:
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne; 2019, 3; 45-60
1731-7517
Pojawia się w:
Środkowoeuropejskie Studia Polityczne
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Wyświetlanie 1-15 z 36

Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies