Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

English (EN)·Polski (PL)·Yкраїнський (UK)
Przejdź do strony domowej biblioteki Centralna Biblioteka Wojskowa Link otwiera się w nowym oknie Logo biblioteki Prolib Integro - strona głównaCentralna Biblioteka Wojskowa

Wyszukujesz frazę "Lithuanian minority" wg kryterium: Temat

  Lista filtrów
Wyrównaj
    Wyświetlanie 1-12 z 12
    Tytuł:
    Walka o miejsca pamięci w przestrzeni dwunarodowej gminy Sejny
    The Struggle for Memorials in the Space of the Binational Community of Sejny
    Autorzy:
    Wójcikowska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/952093.pdf
    Data publikacji:
    2014
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    social memory
    memorials
    Lithuanian minority
    symbolic politics
    Opis:
    The purpose of this article is to analyse the conflicts over the memorials (sites of memory) in the space of the binational Polish-Lithuanian community of Sejny. The community of Sejny is the second largest concentration of the Lithuanian minority in Poland. In the second half of the 19th century the city was one of the most important centers of Lithuanian culture and the national revival. During the Interwar Period and the People’s Republic of Poland the region was subjected to the polonization policy, which attempted to remove the traces of Lithuanian culture and strengthen the symbolic dominance of the Polish majority. The systemic transformation in Poland provided Lithuanians with formal guarantees to protect group’s memory. In the article I would like to present the most important activities of the Lithuanian community after 1989 aimed at symbolic commemoration of its national and cultural heritage in the public sphere, Polish reactions to it and the conflicts resulting thereof. Referring to the concepts of social memory and the dispute about symbolic domain, I explore the importance attached by both sides to both already created or just planned sites of memory. In the summary, I consider the role of memorials in the transformation of the identity of the place and its inhabitants.
    Źródło:
    Pogranicze. Studia Społeczne; 2014, 23; 65-82
    1230-2392
    Pojawia się w:
    Pogranicze. Studia Społeczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Litewska szkoła etniczna w Polsce – izolacja w obronie tożsamości
    Lithuanian ethnic school in Poland – isolation defending iden
    Autorzy:
    Nowakowska, Agnieszka
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/597581.pdf
    Data publikacji:
    2013
    Wydawca:
    Uniwersytet w Białymstoku. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku
    Tematy:
    NATIONAL MINORITY
    SCHOOL
    NATIONAL IDENTITY
    LANGUAGE
    LITHUANIAN MINORITY
    BORDERLAND, STUDIES
    LITHUANIA
    Opis:
    My text concerns minority schools operating on borderland – area of multina- tional relations. I am interested in Lithuanian minority schools in Punsk gmina (Podlaskie voivodeship). I write the way teachers and minority leaders describe their own ethnic group situation. Diagnosis included in their utterances is defnitely pessimistic, expressing anxiety about Lithuanian community, there- fore I ask questions on social functions of said schools. Is not defending minority against assimilation and polonisation their main purpose?
    Źródło:
    Pogranicze. Studia Społeczne; 2013, 22; 157-169
    1230-2392
    Pojawia się w:
    Pogranicze. Studia Społeczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Rola sieci społecznych w procesie migracji edukacyjnych przedstawicieli mniejszości litewskiej do litewskich i polskich miast
    Social networks in Lithuanian minority in Poland and its role in educational migration
    Autorzy:
    Wójcikowska-Baniak, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/10582290.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Kancelaria Sejmu. Biuro Analiz Sejmowych
    Tematy:
    adaptation
    Lithuanian minority
    educational migrations
    social network
    ethnic identity
    Opis:
    The aim of this paper is to explore the social networks of the young generation of Lithuanian minority and the role of social networks in educational migration patterns, both domestic migration and migration to Lithuania. The analysis is based on the ongoing fieldwork conducted among representatives of the Lithuanian minority, inspired by the “multi-sited etnography” tradition. The author discusses the socio-economic and demographic background of the Lithuanian community in Poland, and explains how the migration changes the identification and practices of migrants, with particular attention given to the adaptation process.
    Źródło:
    Studia BAS; 2019, 4(60); 199-219
    2080-2404
    2082-0658
    Pojawia się w:
    Studia BAS
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Imiona mniejszości litewskiej w Polsce
    Autorzy:
    Walkowiak, Justyna B.
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676823.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    given names
    Lithuanian minority in Poland
    identity
    anthroponymic heritage
    personal names
    Opis:
    The given names used by the Lithuanian minority in PolandThis article analyses the given names of members of the Lithuanian minority in Poland. It is based on a Lithuanian telephone directory issued in Puńsk in 1997, in which a significant number of personal names are recorded in the Lithuanian form. Their comparison with the corresponding data in two Polish telephone directories from a similar period revealed over two hundred “given name + surname” pairs in two language versions: Lithuanian and Polish. About eighty pairs in which the names differed in spelling and morphology have been extracted for analysis.In the analysis of given names, also Kazimierz Rymut’s name dictionary (1995) has been used to establish the frequency of selected names in the Suwalki region and beyond. The statistically significant higher turnout of names of Lithuanian origin in the Suwalki region than in the rest of Poland was confirmed in almost all cases. It was also established that the occurrence of Lithuanian given names in unassimilated form is more frequent there. The frequency of the given names which appear in the aforementioned Lithuanian telephone directory and on the lists of high school graduates in Puńsk from 1959–1995 was compared to the ranking lists of given names used in Poland and Lithuania. This enabled some observations concerning the choice of names by Polish Lithuanians.It appears that Lithuanian anthroponymy plays an important role in consolidating the Lithuanian minority in Poland, and that it can be viewed in terms of an in-group code. At the same time, the parallel use of two language versions of given names – Polish and Lithuanian – allows for the selection of the form depending on the communicative situation. Imiona mniejszości litewskiej w Polsce W artykule podjęto próbę analizy imion członków mniejszości litewskiej w Polsce. Bazą materiałową pracy jest wydana w 1997 roku w Puńsku litewska książka telefoniczna, w której antroponimy znacznej części abonentów zapisane zostały w postaci litewskiej. Porównując je z odpowiadającymi im danymi w dwóch polskich książkach telefonicznych ze zbliżonego okresu, uzyskano ponad dwieście par imię + nazwisko w dwóch wersjach językowych: litewskiej i polskiej, z których wyekscerpowano ok. 80 par imion różniących się grafią i morfologią.W analizie imion posłużono się też słownikiem imion K. Rymuta (1995), badając frekwencję wybranych imion na Suwalszczyźnie i poza nią. Potwierdzono istotną statystycznie wyższą frekwencję na Suwalszczyźnie prawie wszystkich imion pochodzenia litewskiego, a także częstsze występowanie tam imion litewskich w postaci niezasymilowanej do polszczyzny. Wykorzystując wspomnianą litewską książkę telefoniczną, spisy absolwentów liceum w Puńsku z lat 1959–1995 i listy rangowe frekwencji imion w Polsce i na Litwie, porównano też wybory imiennicze Litwinów mieszkających w Polsce, odnotowując podobieństwa do listy litewskiej.Jak stwierdzono, antroponimia litewska pełni istotną rolę konsolidującą mniejszość litewską w Polsce i stanowi swego rodzaju kod dla wtajemniczonych. Jednocześnie równoległe funkcjonowanie dwóch postaci językowych imienia – polskiej i litewskiej – pozwala na wybór postaci antroponimu zależnie od sytuacji komunikacyjnej.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2019, 43
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Национальное сознание литовского национального меньшинства в Польше
    Autorzy:
    Roszko, Danuta
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676879.pdf
    Data publikacji:
    2012
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    Lithuanian minority in Poland
    homeland
    language
    faith
    educational system
    Lithuanian local dialect of Puńsk in Poland
    Opis:
    National identity of the Lithuanian minority in PolandIn the article, the author raises, essential for the Lithuanian minority in Poland, (1) the issue of comprehending the national identity, homeland, nation, and (2) the importance of the Lithuanian language, faith and educational system in the everyday life of the minority. She determines the elements shaping up the identity of the Suwalki Lithuanians residing in the ethnically cohesive border area, as well as the Suwalki Lithuanians moving from one place to another within Poland (internal migration). As the crucial elements of the two groups of Lithuanians, she recognizes their respect for the vernacular – the Lithuanian language, the history of Lithuania, the Catholic faith, and also the interior decorations of the Lithuanian household. Equally essential factors for the Lithuanian minority residing in the border area are the names, Lithuanian fairy tales and legends, as well as the local folk tales and wildlife. As far as the Suwalki Lithuanians of internal migration are concerned, the aforementioned elements are of less importance or even not physically present. They rather constitute an object of specific homesickness for the Lithuanians of seasonal migration, who pretty willingly and regularly get back to Suwalki, Sejny, Puńsk and its neighbouring areas to spend holidays there. The author also emphasizes the recent economic transformations, particularly those resulting in migrations leading to depopulating the Lithuanian ethnic areas and closing down the schools with the Lithuanian language as a language of instruction.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2012, 36
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Litewska mniejszość narodowa w Polsce – język i społeczność
    Autorzy:
    Birgiel, Nijola
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/2152117.pdf
    Data publikacji:
    2021-09
    Wydawca:
    Towarzystwo Kultury Języka
    Tematy:
    Lithuanian national minority
    national identity
    Southern Aukštaitian dialect
    regiolect
    Opis:
    This paper is dedicated to Lithuanians, one of the smallest national minorities in Poland. It characterises the Lithuanian community, which densely populates the Podlasie region in three clusters (Puńsk, Sejny, Suwałki). The study presents the last century’s history of the Lithuanian education and culture, including differences between the Puńsk and Sejny centres. Lithuanians’ strong sense of national identity is closely connected with their mother tongue, culture and traditions. The minority’s community nature is evidenced by the high prestige and broad scope of use of the native dialect. The functions of the primary and secondary languages are clearly specifi ed by the Lithuanian- or Polish-speaking recipient. The transformations occurring in the Southern Aukštaitian dialect are aimed at unifi cation of the Sejny and Puńsk dialects in younger people’s speech and creation of a regiolect. Interference under a strong infl uence of the Polish language is noticeable at all levels of the primary language.
    Źródło:
    Poradnik Językowy; 2021, 786, 7; 25-45
    0551-5343
    Pojawia się w:
    Poradnik Językowy
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Nazwiska nieurzędowe mniejszości litewskiej w Polsce – dziedzictwo językowo-kulturowe pogranicza polsko-litewskiego
    Autorzy:
    Walkowiak, Justyna B.
    Niewulis-Grablunas, Jowita
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/676825.pdf
    Data publikacji:
    2019
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
    Tematy:
    surnames of Lithuanians in Poland
    unofficial surnames
    Lithuanian minority in Poland
    identity
    cultural heritage
    Opis:
    Unofficial surnames used by the Lithuanian minority in Poland: The linguistic and cultural heritage of the Polish-Lithuanian borderlandUnofficial surnames are rare because surnames today are generally official in character. However, in the case of Polish citizens who are Lithuanians, they are a phenomenon that has long been present, although visible mostly – and until the entry into force of the Act on National Minorities (2005) predominantly – in intra-group communication. Considering that until recently it was not possible to register the Lithuanian forms of surnames and use them officially, this anthroponymic cultural heritage has long been transmitted between generations only informally.On the basis of the analysis of approximately 330 pairs of surnames extracted from telephone directories covering the area of compact residence of the Lithuanian minority (two of them in Polish, and one – in Lithuanian), the article discusses from the socioonomastic point of view (cf. Ainiala, 2016) the phenomenon of parallel functioning among the members of the Lithuanian minority in Poland of two surname forms: an official Polish one and an unofficial Lithuanian one. The latter differs from the former graphically and morphonologically, and in almost 30 per cent of cases their match is not unambiguous (i.e. one Polish form corresponds to more than one Lithuanian form, and, conversely, one Lithuanian form – to two or even more forms in Polish). It should be emphasised that the presence of formal exponents of Lithuanianness (Lithuanian diacritics, inflectional endings, feminine suffixes) does not necessarily imply the Lithuanian etymology of the surname. The situation is additionally complicated by the fact that in everyday intra-group communication members of the Lithuanian minority in our country use not literary Lithuanian, in which they write their surnames in minority documents (such as Lithuanian minority periodicals Aušra, Suvalkietis, Šaltinis, Terra Jatwezenorum, or bilingual yearly school reports in the schools with Lithuanian as the language of instruction), but the dialect of the Dzuks, in which their surnames are pronounced.The picture is complemented by interviews conducted in early 2018 with about 40 members of this minority, and by contributions on the Internet forum of Lithuanians in Poland regarding their attitude to the official (re-)Lithuanisation of surnames. The former revealed the opinions of older respondents (over 40 years of age), and the latter – the views of younger people. Nazwiska nieurzędowe mniejszości litewskiej w Polsce – dziedzictwo językowo-kulturowe pogranicza polsko-litewskiegoNazwiska nieurzędowe spotyka się rzadko; nazwiska zwykle mają bowiem obecnie charakter oficjalny. W przypadku obywateli polskich narodowości litewskiej są one jednak zjawiskiem występującym od dawna, choć ujawniającym się głównie – a do czasu wejścia w życie „Ustawy o Mniejszościach Narodowych” (2005) przede wszystkim – w komunikacji wewnątrzgrupowej. Wobec braku (do niedawna) możliwości zalegalizowania formy litewskiej, to antroponimiczne dziedzictwo kulturowe jest zwykle przekazywane międzypokoleniowo jedynie nieformalnie.Na podstawie analizy ok. 330 par nazwisk, wyekscerpowanych z obejmujących obszar zwartego zamieszkania mniejszości litewskiej książek telefonicznych (dwóch polskich i jednej litewskojęzycznej), artykuł omawia pod kątem socjoonomastycznym (por. Ainiala, 2016) zjawisko równoległego funkcjonowania wśród członków mniejszości litewskiej w Polsce nazwisk w dwu postaciach: oficjalnej polskiej i nieoficjalnej litewskiej. Te ostatnie różnią się od oficjalnych graficznie oraz morfonologicznie, a w przypadku blisko 30% wzajemne przyporządkowanie obu grup nie jest jednoznaczne (tzn. jednej formie polskiej odpowiada więcej niż jedna litewska, bądź odwrotnie, jednej litewskiej dwie lub nawet więcej polskich). Należy podkreślić, że obecność formalnych wykładników litewskości (litewskie diakrytyki, końcówki fleksyjne, sufiksy żeńskie) nie musi implikować litewskiej etymologii nazwiska. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że zamieszkujący północno-wschodni kraniec Polski członkowie mniejszości litewskiej w naszym kraju na co dzień posługują się nie literackim językiem litewskim, którym zapisują swe nazwiska w dokumentach mniejszościowych (takimi jak czasopisma mniejszości litewskiej „Aušra”, „Suvalkietis”, „Šaltinis”, „Terra Jatwezenorum”, czy dwujęzyczne świadectwa szkolne w szkołach z litewskim językiem nauczania), a gwarą dzukowską, i z reguły taką też ich nazwiska mają postać mówioną.Obrazu dopełniają przeprowadzone na początku 2018 roku wywiady z około 40 przedstawicielami tej mniejszości oraz wypowiedzi na forum Litwinów w Polsce, dotyczące ich stosunku do oficjalnej (re)lituanizacji nazwisk. Wywiady umożliwiły poznanie zdania respondentów starszych (powyżej 40. roku życia), zaś posty w Internecie – opinii osób młodszych.
    Źródło:
    Acta Baltico-Slavica; 2019, 43
    2392-2389
    0065-1044
    Pojawia się w:
    Acta Baltico-Slavica
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Uwarunkowania duszpasterstwa litewskiej mniejszości narodowej w Polsce
    Conditions of the Pastoral Care in the Lithuanian National Minority in Poland
    Autorzy:
    Sawicki, Ryszard
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1018641.pdf
    Data publikacji:
    2017-01-24
    Wydawca:
    Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
    Tematy:
    pastoral care
    lithuanian national minority
    Polska
    duszpasterstwo
    litewska mniejszość narodowa
    Polska
    Opis:
    Jedną z mniejszości narodowych w Polsce są Litwini. Mieszkają oni przede wszystkim na Suwalszczyźnie w pobliżu granicy Polski z Litwą. Niniejszy artykuł prezentuje nauczanie Kościoła dotyczące mniejszości narodowych. Stanowi on próbę ukazania historyczno-politycznych, społeczno-demografi cznych i eklezjalnych uwarunkowań duszpasterstwa litewskiej mniejszości narodowej w Polsce, a szczególnie w diecezji ełckiej, gdzie Litwinów mieszka najwięcej. Czasami trudności litewskiej mniejszości narodowej bywają nadmiernie eksponowane i nagłaśniane poprzez jej liderów, nie zawsze są one rozwiązywane drogą dialogu i prowadzą do prawdziwego porozumienia. Autor artykułu dostrzega potrzebę budowania mostów między wiernymi narodowości litewskiej i polskiej oraz wskazuje na dialog pastoralny jako priorytet działalności duszpasterskiej wśród litewskiej mniejszości narodowej.
    The Lithuanians are one of the national minorities in Poland. They mainly live in the Suwałki Region near the border between Poland and Lithuania. This article presents the teaching of the Church on national minorities. It is an attempt to show historical, political, socio-demographic and ecclesial conditions of the pastoral care in the Lithuanian national minority in Poland, especially in the diocese of Ełk where the Lithuanian population is mostly represented. The diffi culties of the Lithuanian national minority are sometimes excessively exposed and publicized by its leaders and not always resolved through dialogue leading to genuine agreement. The author points to a need for building bridges between Lithuanian and Polish Christians and considering pastoral dialogue to be a leading pastoral activity in the Lithuanian national minority.
    Źródło:
    Teologia Praktyczna; 2017, 18; 119-133
    1642-6738
    Pojawia się w:
    Teologia Praktyczna
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    TERYTORIALNY WYMIAR TOŻSAMOŚCI ETNICZNEJ ORAZ STRATEGIE PODTRZYMYWANIA WIĘZI Z TERYTORIUM WŚRÓD CZŁONKÓW MNIEJSZOŚCI LITEWSKIEJ W POLSCE W SYTUACJI MIGRACJI EDUKACYJNEJ
    THE TERRITORIAL DIMENSION OF THE ETHNIC IDENTITY AND THE STRATEGIES OF MAINTAINING BONDS WITH THE TERRITORY AMONG THE MEMBERS OF THE LITHUANIAN MINORITY IN POLAND IN TERMS OF EDUCATIONAL MIGRATION
    Autorzy:
    Wójcikowska, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/580187.pdf
    Data publikacji:
    2016
    Wydawca:
    Polska Akademia Nauk. Czytelnia Czasopism PAN
    Tematy:
    MNIEJSZOŚĆ LITEWSKA
    MIGRACJE EDUKACYJNE
    TERYTORIUM
    PRZESTRZEŃ
    TOŻSAMOŚĆ ETNICZNA
    TOŻSAMOŚĆ TERYTORIALNA
    TRANSNARODOWOŚĆ
    LITHUANIAN MINORITY
    EDUCATIONAL MIGRATIONS
    TERRITORY
    SPACE
    ETHNIC IDENTITY
    TERRITORIAL IDENTITY
    TRANSNATIONALISM
    Opis:
    Celem artykułu jest analiza konsekwencji mobilności przestrzennej młodego pokolenia mniejszości litewskiej w Polsce dla tożsamości etnicznej jej członków (szczególnie jej terytorialnego wymiaru), strategii podtrzymywania więzi z terytorium oraz sposobu funkcjonowania grupy. Podstawę pracy stanowią badania terenowe prowadzone od czterech lat wśród członków mniejszości litewskiej, inspirowane etnografią wielomiejscową. W dotychczasowej literaturze duży nacisk kładziony był na więź mniejszości litewskiej z zajmowanym terytorium. Do końca lat 80. XX wieku migracje w tej grupie były ograniczone. Odrodzone państwo litewskie od początku wspierało przyjazdy rodaków z Polski na studia. Coraz więcej młodych ludzi opuszczało więc swoją społeczność pochodzenia, a po zakończeniu edukacji osiedlało się w litewskich miastach. W tekście pokazuję, w jaki sposób migranci przeżywają zmianę terytorium oraz jakie ma to konsekwencje dla ich strategii identyfikacyjnych i praktyk, poprzez które podtrzymują więź z ziemią. Omawiam zarówno doświadczenia osób, które po studiach wróciły do społeczności pochodzenia, jak i tych, które pozostały w Litwie i przyjęły jedną z dwóch strategii tożsamościowych (unarodowienia lub hybrydyzacji). Mimo przestrzennego oddalenia, terytorium pochodzenia pozostaje dla migrantów istotnym i pozytywnym punktem odniesienia. Następuje odejście od jednego, reprodukowanego w toku socjalizacji etnicznej modelu więzi z terytorium na rzecz jego dywersyfikacji. Przedstawiam także krytyczną ocenę skutków mobilności z perspektywy liderów etnicznych.
    The article aims to explore the consequences of spatial mobility of the young generation of Lithuanian minority in Poland for its members’ ethnic identity (especially its territorial dimension) and the way in which the group functions. The analysis is based on the fieldwork, conducted since 2012 among representatives of the Lithuanian minority, inspired by the “multi-sited etnography”. In the literature available, great emphasis was put on the bond between the Lithuanian minority and the borderland territory which it inhabited. Until the end of ‘80s, migrations in this group were very limited. However, a reborn state of Lithuania from its beginnings supported educational migration of its compatriots from Poland. More and more young people left their community of origin and after completing their tertiary education – settled down in Lithuanian cities.In this text I analyse how the migrants experience the change of the territory and the consequences of this process for their identification and practices. I discuss both the experiences of people who after graduation returned to their community of origin, and those who stayed in Lithuania and adopted one of two identity strategies (nationalization or hybridization). Despite the spatial distance, the territory of origin remains an important and positive point of reference. We can observe the transition from the one, reproduced in the course of ethnic socialization model of bonds with the territory to its diversification. I also present a critical attitude of the ethnic leaders toward the effects of the researched mobility.
    Źródło:
    Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny; 2016, 42, 4 (162); 181-202
    2081-4488
    2544-4972
    Pojawia się w:
    Studia Migracyjne - Przegląd Polonijny
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Sytuacja mniejszości polskiej na Litwie – dziś i w przeszłości
    The situation of a Polish minority in Lithuania – past and present
    Autorzy:
    Kundera, Weronika
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/502700.pdf
    Data publikacji:
    2018
    Wydawca:
    Wyższe Seminarium Duchowne w Łodzi
    Tematy:
    Polacy na Litwie
    Litwa
    litewscy Polacy
    mniejszość
    lituanizacja
    prawa mniejszości
    naruszanie praw mniejszości
    Poles in Lithuania
    Lithuania
    Lithuanian Poles
    the Polish minority
    forcible lithuanization
    the right of the minority
    violating minority rights
    Opis:
    During the Polish-Lithuanian Union (1385–1795) Polish nobles, clergy, merchants and townspeople were moved to the territory of the Grand Duchy of Lithuania. This period was negatively assessed by the Lithuanian society because of “polonization” and anarchy. After the First World War, Poles found themselves in a difficult situation in Lithuania. The Lithuanians did not want to reunite with our country and repressed the Polish minority living in the vicinity of Vilnius. Poles were thrown out of flats, Polish schools were closed, and Polish symbols were destroyed. Oppression intensified during World War II, when Lithuania collaborated with the Soviet Union and Nazi Germany, wanting to deport Poles from the Vilnius region. Despite the signing by Poland and Lithuania of the “Treaty on Friendly Relations and Good Neighborly Cooperation” in 1994, the situation of the Polish minority is still difficult. Lithuanians violate a number of our minority rights, such as the right to their own education (Article 15 of the Treaty), first and last name (Article 14), bilingual signs to short-circuit towns inhabited by the Polish minority (Article 13 paragraph 2 and Article 15), the right to participate in public life (Article 14), the prohibition of discrimination and assimilation (Article 15), religious rights (Article 13 (2), Article 14 and Article 15) and the right to have own memorial sites (art. 23).
    Źródło:
    Łódzkie Studia Teologiczne; 2018, 27, 3; 111-137
    1231-1634
    Pojawia się w:
    Łódzkie Studia Teologiczne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Polskie teatry amatorskie w Wilnie w drugiej połowie XX wieku – powstanie i działalność
    Polish Amateur Theatres in Vilnius in the Second Half of the 20th Century – Their Creation and Activity
    Autorzy:
    Stukus-Haník, Katarzyna
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1634215.pdf
    Data publikacji:
    2020-11-27
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    Polska mniejszość na Litwie
    teatry amatorskie
    zmiany ustrojowe
    współpraca polsko-litewska
    Polish minority in Lithuania
    amateur theatres
    system changes
    Polish–Lithuanian cooperation
    Opis:
    Początki polskiego ruchu teatralnego w Wilnie związane są z zakonem jezuitów. Zapoczątkowany przez zakon ruch, rozwijał się na dworach. Za ojca polskiego teatru uważany był Wojciech Bogusławski, który stworzył w Wilnie pierwszy prawdziwy teatr. W takiej formie istniał on niespełna 100 lat, by następnie odrodzić się w 1905 r. za sprawą hrabiego Władysława Tyszkiewicza. Kolejne lata to wybudowanie teatru stałego oraz dalszy rozwój wileńskiej sceny, którego nie przerwały wydarzenia II wojny światowej i pierwsze lata powojenne, a jedynie go nieco osłabiły. Głównym tematem niniejszego opracowania jest powstanie i działalność dwóch polskich teatrów amatorskich w Wilnie. Pierwszym z nich było Polskie Studio Teatralne (wcześniej Polski Zespół Dramatyczny), założone na początku lat 60. XX wieku przez lekarkę Janinę Strużanowską. Natomiast drugim powstały w tym samym czasie Polski Zespół Teatralny przy Pałacu Kultury Kolejarzy w Wilnie, później znany jako Polski Teatr w Wilnie. Zespół założyła zawodowa aktorka Irena Rymowicz. Funkcjonowanie tych zespołów teatralnych miało szczególne znaczenie w czasach, kiedy Litwa znajdowała się pod rządami radzieckimi. Władza ta w znacznym stopniu ograniczała litewskim Polakom kontakty z Ojczyzną. W związku z tym Polacy spragnieni polskiego słowa chętnie przychodzili na wystawiane przez grupy przedstawienia. Ich popularność nie zmalała po przemianach ustrojowych w 1991 r., a wręcz przybrała na sile. Pojawiły się bowiem nowe możliwości rozwoju, które starano się wykorzystać. Z myślą o podtrzymywaniu rozwijającego się polskiego ruchu teatralnego, zaczęły się tworzyć teatrzyki szkolne. W latach 90. XX wieku działały one niemal w każdej polskiej szkole na terenie Wilna, ciesząc się zainteresowaniem uczniów. Za datę końcową przedstawianej tematyki przyjęto umownie rok 2004, kiedy to Polska i Litwa wraz z innymi państwami weszły do Unii Europejskiej. W tym samym czasie zmieniły się pewne prawa i standardy, wymagające dodatkowej analizy.
    The beginnings of Polish theatre activity in Vilnius were connected with the Jesuit Order. Initiated by the order, the theatre activity developed in the estates of the nobility. Wojciech Bogusławski was credited with being the father of the Polish theatre as he established the first real theatre in Vilnus. It had existed in such a form for less than 100 years to be revived in 1905 by Władysław Tyszkiewicz. The following years saw the building a permanent theatre as well as the further developement of the Vilnus stage which was continued despite the World War II and the first years of post-war times which only weakened it a bit. The main topic of the article is the establishment and activity of two Polish amateur theatres in Vilnus. The first of them was the Polish Theatre Studio (the former Polish Dramatic Ensemble) set up at the beginnning of the 1960s by a physician, Janina Strużanowska. While the second one established at the same time was the Polish Theatrical Ensemble on the premises of the Railway Culture Palace, later known as the Polish Theatre in Vilnius. It was set up by a professional actress, Irena Rymowicz. The existance and work of the theatre ensembles was especially important in the times when Lithuania was under the Soviet rule. The authorities greatly limited contacts between Lithuanian Poles and the mother country. As a result the Poles longing for Polish language eagerly came to see the performances presented by the ensembles. Their popularity did not decrease after the political changes in 1991; on the contrary, it even grew. New opportunities for development. With a view to supporting the developing Polish theatre movement, school theatres started to appear. In the 1990s, they were in almost every Polish school in Vilnius being of great interest for the students. The final date of the presented subject matter was assumed to be 2004 when Poland and Lithuania together with other countries joined the European Union. Some laws and standards changed, and this requires further research.
    Źródło:
    Studia Polonijne; 2020, 41; 267-286
    0137-5210
    Pojawia się w:
    Studia Polonijne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
    Tytuł:
    Problem ochrony polskiego dziedzictwa kulturowego na Litwie
    The Problem of Protecting Polish Cultural Heritage in Lithuania
    Autorzy:
    Lis, Wojciech
    Powiązania:
    https://bibliotekanauki.pl/articles/1964037.pdf
    Data publikacji:
    2019-07-29
    Wydawca:
    Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Towarzystwo Naukowe KUL
    Tematy:
    polskie dziedzictwo kulturowe
    tożsamość kulturowa
    Kresy Wschodnie
    relacje polsko-litewskie
    lituanizowanie historii
    problemy polskiej mniejszości narodowej
    Polish cultural heritage
    cultural identity
    Eastern Borderlands
    Polish-Lithuanian relations
    lithuanization of history
    problems of the Polish national minority
    Opis:
    Następujące po sobie pokolenia przemijają, ale będące świadectwem ich życia i działalności osiągnięcia kultury materialnej i niematerialnej trwają. Świadczą o ich twórcach, ale również o państwie, którego społeczność tworzyli. Ta spuścizna przeszłych pokoleń ma ogromne znaczenie dla obecnych i przyszłych pokoleń. Określa człowieka, chroni jego tożsamość, daje poczucie przynależności, integruje z innymi członkami danej społeczności, buduje wspólną pamięć i społeczną wrażliwość. Obowiązkiem państwa jest strzeżenie dziedzictwa kulturowego, będącego znakiem obecności ludzi zamieszkujących na przestrzeni dziejów ziemie Rzeczypospolitej Polskiej. Ogromna część tego dziedzictwa znajduje się na terytorium kresów dawnej Rzeczypospolitej Polskiej, które dzisiaj należą do suwerennych państw z nią sąsiadujących. Państwo Polskie jest zainteresowane utrzymaniem w należytym stanie tych swoistych świadków historii i wspólnie z rządami sąsiadujących z nim państw podejmuje inicjatywy, których celem jest przywrócenie im dawnej świetności. Ma do tego moralne prawo, a nawet obowiązek wobec przeszłych pokoleń, które przez wieki tworzyły kulturę polską na tych ziemiach, kształtując postawy i wartości patriotyczne. To potężne wyzwanie i jednocześnie zadanie, by przekazać przyszłym pokoleniom to wszystko, co cenne z ponad tysiącletniego dorobku.
    Successive generations go by, yet there remain the accomplishments of their material and non-material culture, bearing testimony to their life and activity. They speak about their creators but also about the state they were citizens of. This heritage of past generations has great importance for present and future generations. It defines a human, protects his or her identity, gives the feeling of belonging, integrates him or her with other members of the community, creates common memory and social sensitivity. It is the duty of the state to protect cultural heritage, which is a token of presence of people who lived in the territory of the Republic of Poland over centuries. A huge amount of that heritage lies within the areas of the Marches of the old Commonwealth of Poland, which now belong to neighbouring sovereign states. The Polish state is interested in keeping in good condition its witnesses of history and, together with its neighbouring counties, it takes up initiatives which aim to restore their past glory. It has a moral right to do it, and even a duty towards past generations, which for centuries have created Polish culture in those areas, shaping patriotic attitudes and values. This also poses a huge challenge and at the same time is a task to pass on to future generations everything that is valuable from the more-than-one-thousand-year-old heritage.
    Źródło:
    Studia Polonijne; 2017, 38; 115-127
    0137-5210
    Pojawia się w:
    Studia Polonijne
    Dostawca treści:
    Biblioteka Nauki
    Artykuł
      Wyświetlanie 1-12 z 12

      Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies