Informacja

Drogi użytkowniku, aplikacja do prawidłowego działania wymaga obsługi JavaScript. Proszę włącz obsługę JavaScript w Twojej przeglądarce.

Wyszukujesz frazę "Literatura litewska" wg kryterium: Temat


Wyświetlanie 1-11 z 11
Tytuł:
W kręgu sporów polsko-litewskich na przełomie XIX i XX wieku : wybór materiałów. T. 1
Współwytwórcy:
Zaczyński, Marian. Redakcja
Kalęba, Beata. Redakcja
Data publikacji:
2004
Wydawca:
Kraków : Wydaw. Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Tożsamość narodowa
Publicystyka litewska 19-20 w.
Antologia
Publicystyka
Literatura polska
Opis:
Seria gł.: Z Prac Zakładu Bibliografii Polskiej im.Karola Estreichera Uniwersytetu Jagiellońskiego; t. 9. --- Tekst częśc. tł. z lit.
Bibliogr. s. 213-214 i przy pracach.
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Twórca w czasach przełomu: nowe formy wyrażania wiary i religijności w tekstach Vaidotasa Daunysa
An Artist in a Watershed Time: New Forms of Expressing Faith and Religiosity in Texts by Vaidotas Daunys
Autorzy:
Kasner, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38438474.pdf
Data publikacji:
2020
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
Vaidotas Daunys
współczesna litewska literatura chrześcijańska
literatura i społeczeństwo Litwy okresu sowieckiego
literatura i społeczeństwo Litwy w okresie postsowieckim
generacja 1947–1955
contemporary Lithuanian Christian literature
Lithuanian literature and society of the Soviet period
Lithuanian literature and society of the post-Soviet period
1947–1955 generation
Opis:
This article discusses Christian themes in the works of the Lithuanian poet, essayist, publisher and editor Vaidotas Daunys (1958–1995). Daunys belonged to the generation of Lithuanian writers born between 1947 and 1995, whose most intense creative period were the 1980s and 1990s – the dusk of the Lithuanian Soviet Socialist Republic, the activity of Sąjūdis (Reform Movement of Lithuania), and the beginning of systemic transition in the independent Republic of Lithuania. Still within the confines of the Soviet system, the ideological demands of the Communist Party of the USSR and the omnipotent censorship, a careful process began in Lithuanian literature of reconstructing severed bonds with its own national (including émigré) and Western European culture. The political breakthrough of 1990 resulted in a completely new political situation and sped up the existing cultural processes. An important position within Lithuanian culture was reclaimed by religion (mostly Catholicism), Christian tradition, and the closely related national and patriotic themes. The author analyses Vaidotas Duanys’s most important works (poems as well as essays) against the backdrop of his biography but also as an expression of the Christian tradition and its shape at the turn of the 1990s. Vaidotas Daunys’s creative biography places him among those who throughout the Soviet period balanced between the conformism of the socio-political status quo and a (naїve?) faith in creative independence and the possibility to safeguard one’s own worldview. Daunys was the editorin-chief of the Pergalė [Victory] monthly (from 1987), the Veidai [Faces] almanac (1985–1988) and, starting from 1988, the Krantai [Shores] monthly. In 1985, he published his first book of poetry, entitled Metų laikai [The Four Seasons]; the next one, Kelio ženklai [Road Signs], appeared in 1999, after the poet’s death. In independent Lithuania, he established the Regnum Foundation (whose fields of activity include publishing, music and culture) and reactivated the tradition of the inter-war cultural criticism magazine Naujoji Romuva [The New Romuva]. Vaidotas Daunys died tragically in the summer of 1995, while preparing to take flight at a balloon race.
Niniejszy artykuł został poświęcony tematyce chrześcijańskiej w twórczości litewskiego poety, eseisty, wydawcy i redaktora – Vaidotasa Daunysa (1958–1995). Należał on do pokolenia litewskich pisarzy urodzonych między rokiem 1947 a 1955, których najintensywniejszy okres twórczy przypadł na lata 80. i 90. XX wieku – schyłek Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej, okres Sąjūdisu (Litewski Ruch na Rzecz Przebudowy) i początek transformacji ustrojowej niepodległej Republiki Litewskiej. Jeszcze w czasach istnienia Związku Radzieckiego, wymogów ideologicznych partii komunistycznej (KPZR) i wszechwładnej cenzury w literaturze litewskiej końca lat 80. ubiegłego wieku rozpoczął się ostrożny proces rekonstrukcji zerwanych więzi z własną kulturą narodową (także emigracyjną) oraz z kulturą zachodnioeuropejską. Przełom polityczny roku 1990 stworzył zupełnie nową sytuację polityczną i przyśpieszył wcześniejsze procesy kulturowe. Swoją ważną pozycję w litewskiej kulturze zaczęła odzyskiwać religia (przede wszystkim katolicyzm) i tradycja chrześcijańska, a także blisko z nią związana tematyka narodowo-ojczyźniana. Autorka analizuje najważniejsze utwory V. Daunysa (lirykę i eseistykę) z jednej strony w kontekście wydarzeń biograficznych, z drugiej jako wyraz tradycji chrześcijańskiej na przełomie lat 80. i 90. XX wieku. Biografia twórcza sytuuje V. Daunysa w gronie tych, którzy w czasach sowieckich balansowali między konformizmem polityczno-społecznego status quo a (naiwną?) wiarą w samodzielność twórczą i możliwość ochrony własnego światopoglądu. Był redaktorem miesięcznika „Pergalė” [Zwycięstwo] (do 1987 roku), almanachu Veidai [Oblicza] (1985–1988), a od 1988 roku czasopisma „Krantai” [Brzegi]. W 1985 roku wydał debiutancki tomik poetycki Metų laikai [Pory roku], następny Kelio ženklai [Znaki drogowe] ukazał się już po jego śmierci (1999). Po przełomie niepodległościowym założyciel Fundacji „Regnum” (obejmującej działalność wydawniczą, muzyczną i kulturalną), odnowiciel tradycji międzywojennego katolickiego czasopisma kulturalnego „Naujoji Romuva” [Nowe Romowe]. Zginął tragicznie podczas przygotowań do lotu w zawodach baloniarskich latem 1995 roku.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2020, 44; 65-84
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Przedunijne nadzieje i obawy kryjące się za obrazem średniowiecznych władców zawartym w Rozmowie Polaka z Litwinem (1564)
Autorzy:
Gacka, Dorota
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/2031007.pdf
Data publikacji:
2019-12-16
Wydawca:
Uniwersytet Rzeszowski. Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
Tematy:
Renaissance literature
Stanislaus Orichovius
Augustine Mieleski Rotundus
political dialogue
medieval history
union between Poland and Lithuania
kings of Poland
German emperors
literatura renesansowa
Stanisław Orzechowski
Augustyn Mieleski Rotundus
dialog polityczny
historia średniowiecza
unia polsko-litewska
królowie Polski
cesarze niemieccy
Opis:
Conversation of a Pole with a Lithuanian, written by Augustine Mieleski Rotundus in July or August 1564, was an answer to the political dialogue titled Quincunx. The dialogue was authored by Stanislaus Orzechowski. In his work he ordered Lithuanians to enter the union with Poland, but in the same work he named them slaves and people deprived of freedom. He also expressed the view that only citizens of kingdoms are free and Lithuanians as inhabitants of a duchy have no liberty. Augustine Rotundus replied to him that not all kingdoms enjoy freedom: citizens are free if they have a good ruler.The present paper consists of two parts. In the first part, I present participants of polemics of 1564 and their dialogues, which are written according to ancient rules. In the second part, I quote the medieval threads from Conversation, in which Rotundus talks about rulers of Poland and emperors of Germany. He proves that Polish kings were not always good rulers. Sometimes dukes were better than kings. Therefore the Grand Duchy of Lithuania is not worse than the Kingdom of Poland. Medieval threads also exhibit preunion hopes and fears of the Lithuanians. We find here the picture of the state and the portrait of the ruler which wanted by them. The state should have a Christian character and law which is well constructed. Furtherly, the ruler should be wise, willing to cooperate with the Church, independent of his wife and free of excessive ambition.
Źródło:
Tematy i Konteksty; 2019, 14, 9; 116-143
2299-8365
Pojawia się w:
Tematy i Konteksty
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Polemics as a Symbolic Capital Defence Way in the 18th Century in Prussia: the Case of Christian Gottlieb Mielcke and Gottfried Ostermeyer
Polemika jako droga obrony kapitału symbolicznego w XVIII wieku w Prusach na przykładzie Christiana Gottlieba Mielckego i Gottfrieda Ostermeyera
Autorzy:
Sidabraitė, Žavinta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365635.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
literatura litewska
język litewski
pole kulturowe
kapitał kulturowy
kapitał symboliczny
polemika
Lithuanian Literature
Lithuanian Language
Prussian Lithuania
Cultural Field
Cultural Capital
Symbolic Capital
Polemic
Opis:
The research was based on the methodological premises of the cultural capitalism theory, formed by French sociologist Pierre Bourdieu, where a cultural field was perceived as a battle-field of interested actors (agents) seeking to accumulate as large as possible cultural and symbolic capital. The interests of Mielcke and Ostermeyer clashed in the second half of the 18th century, when both of them started working on the same cultural project: the preparation of an updated Lithuanian hymnal, based on the principles of rationalism and the Enlightenment theology. As Ostermeyer was the first to prepare the hymnal and to publish it on governmental funds, Mielcke could not accept the fact that he was circumvented by an ambitious newcomer in the field of Lithuanian culture where his own family had been among the predominating ones for a number of years. In the criticism of Ostermeyer’s hymnal, Mielcke sought to present him as an impudent intruder who, despite significant symbolic capital accumulated in other areas, did not have sufficient cultural capitalisation in the field of Lituanistic Prussian culture and who had a too poor command of Lithuanian. Mielcke succeeded in stopping Ostermeyer’s decisive engagement in the field of Lituanistic activity. Nonetheless, in the fight with the opponent, Mielcke also lost a significant part of his accumulated symbolic capital.
Badania oparto na założeniach metodologicznych teorii kapitalizmu kulturowego, sformułowanej przez francuskiego socjologa Pierre’a Bourdieu, gdzie pole kulturowe było postrzegane jako pole walki zainteresowanych aktorów (agentów) dążących do akumulacji jak największe-go kapitału kulturowego i symbolicznego. Zainteresowania Mielckego i Ostermeyera zderzyły się w drugiej połowie XVIII wieku, kiedy obaj rozpoczęli pracę nad tym samym projektem kulturalnym: przygotowaniem zaktualizowanego śpiewnika litewskiego, opartego na zasadach racjonalizmu i teologii oświeceniowej. Ponieważ Ostermeyer jako pierwszy przygotował hymn i wydał go z funduszy rządowych, Mielcke nie mógł pogodzić się z tym, że został ominięty przez ambitnego nowicjusza w dziedzinie kultury litewskiej, gdzie jego własna rodzina dominowała przez szereg lat. W krytyce hymnu Ostermeyera Mielcke starał się przedstawić go jako bez-czelnego intruza, który mimo znacznego kapitału symbolicznego nagromadzonego w innych dziedzinach, nie miał wystarczającej kapitalizacji kulturowej w zakresie lituanistycznej kultury pruskiej i zbyt słabo władał litewskim. Mielckemu udało się powstrzymać zdecydowane zaangażowanie Ostermeyera na polu działalności lituanistycznej. Jednak w walce z przeciwnikiem Mielcke stracił także znaczną część zgromadzonego kapitału symbolicznego
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2021, 312, 2; 223-240
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Nasi : podróżując z wrogiem
Journey with an enemy
Autorzy:
Vanagaitė, Rūta (1955- ).
Zuroff, Efraim (1948- ).
Współwytwórcy:
Mazurek, Krzysztof (1956- ). Tłumaczenie
Wydawnictwo Czarna Owca. pbl
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Warszawa : Wydawnictwo Czarna Owca
Tematy:
Stosunki etniczne
II wojna światowa (1939-1945)
Zbrodnia wojenna
Żydzi
Publicystyka litewska 21 w.
Literatura amerykańska
Publicystyka
Opis:
Na okł.: Wstrząsająca wyprawa w zapomniane miejsca Zagłady Żydów na Litwie.
Bibliogr. s. [327-328].
Dostawca treści:
Bibliografia CBW
Książka
Tytuł:
Litwa mityczna według Józefa Ignacego Kraszewskiego
Mythical Lithuania according to Józef Ignacy Kraszewski
Мифическая Литва по Юзефу Игнацему Крашевскому
Autorzy:
Prymak-Sawic, Agnieszka
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1070654.pdf
Data publikacji:
2019
Wydawca:
Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego w Lublinie
Tematy:
Józef Ignacy Kraszewski
Litwa
literatura polska,
literatura litewska
polsko-litewskie związki kulturalno-literackie
Romantyzm
Lithuania
Polish literature
Lithuanian literature
Polish-Lithuanian cultural and literary relations
Romanticism
Юзеф Игнацы Крашевский
Литва
польская литература
литовская литература
польско-литовские культурные и литературные связи
романтизм
Opis:
Celem badawczym tego szkicu jest analiza i interpretacja wielopoziomowej wizji Litwy w twórczości Józefa Ignacego Kraszewskiego: począwszy od mitu o genezyjskich początkach, poprzez mit o narodzie i mit ziemi, aż po średniowieczne heroiczne mity osobowe. Pisarz dowodził wartości kultury przedchrześcijańskiej Litwy, tworząc jej na poły bajeczne, na poły historyczne dzieje.
The research goal of this study is to analyse and interpret the multilevel vision of Lithuania in the works of Józef Ignacy Kraszewski – from the myth of the Genesis beginnings, to the myth of the nation and the myth of the land, and mediaeval heroic personal myths. The writer proved the value of the pre-Christian culture of Lithuania by creating its half-fairy, half-historical, story.
Исследовательской целью этой зарисовки является анализ и интерпретация многоуровневого видения Литвы в творчестве Юзефа Игнация Крашевского: начиная с мифа о происхождении, мифов о народе и земле, и заканчивая средневековыми героическими личностными мифами. Писатель доказывал ценность предхристианской культуры Литвы, создавая ее наполовину сказочное, наполовину историческое прошлое.
Źródło:
Bibliotekarz Lubelski; 2019, 62; 143-182
0137-9895
Pojawia się w:
Bibliotekarz Lubelski
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Kristijonas Donelaitis – a Lithuanian Homer?
Christian Donelaitis – litewski Homer?
Autorzy:
Sidabraitė, Žavinta
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/1365584.pdf
Data publikacji:
2017
Wydawca:
Instytut Północny im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie
Tematy:
Lithuanian literature
Lithuanian language
XVIII th Century
Prussian
Lithuania
creator
Literatura litewska
język litewski
XVIII wiek
Mała Litwa
twórca
Opis:
Decyzja Donelaitisa o tym by pisać w języku litewskim była dobrze przemyślana. Dojrzewająca już od XVIII wieku idea, jakoby język litewski miał swoje źródła w starożytnej Grecji, mogła ośmielić go do zadania sobie trudu podjęcia eksperymentu tworzenia poezji w języku litewskim, dorównującej szlachetnym, antycznym dziełom Hellenów i biorąc za wzór twórczość Homera inspirowała ku temu, by spisać pierwsze, litewskie narodowe poematy. Podejmując się tworzenia literackiego języka litewskiego, Donelaitis zwracał uwagę nie tylko na jego konstrukcję, ale także na sposób wypowiedzi – w taki sposób, by narracja odzwierciedlała język litewskich chłopów, potoczny i niewyszukany. Decyzja ta, oryginalna w kontekście literatury europejskiej, mogła być podyktowana specyfiką ówczesnego języka litewskiego. Podział na język pisany i mówiony jeszcze nie był zbyt wyraźny, co implikowało konieczność tworzenia literatury w oparciu o dobrany odpowiednio materiał leksykalny bazujący na mowie litewskich wieśniaków. Stawiało to Donelaitisa, jako twórcę, w ekskluzywnej sytuacji. Nie miał on równego sobie w owym czasie, który sam byłby w stanie poświęcić życie dla twórczości w języku litewskim. Podążając za przykładem najznamienitszych autorów starożytności, Donelaitis podjął się zadania utrwalenia prostego języka litewskich chłopów poprzez sprowadzenie go do formy klasycznej literatury. Jak się okazuje – z sukcesem.
Źródło:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie; 2017, 298, 4; 693-706
0023-3196
2719-8979
Pojawia się w:
Komunikaty Mazursko-Warmińskie
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Intertekst Wilna w twórczości Vaidotasa Daunysa
The Intertext of Vilnius in the Works of Vaidotas Daunys
Autorzy:
Kasner, Małgorzata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/38453284.pdf
Data publikacji:
2021
Wydawca:
Polska Akademia Nauk. Instytut Slawistyki PAN
Tematy:
literatura litewska
Vaidotas Daunys
Wilno
intertekstualność
intertekst Wilna
filozofia chrześcijańska
filozofia egzystencjalna
Biblia
Lithuanian literature
Vilnius
intertextuality
intertext of Vilnius
Christian philosophy
existential philosophy
the Bible
Opis:
The aim of the present article is to analyse the intertext of Vilnius in the works of the Lithuanian poet, essayist and editor Vaidotas Daunys (1958–1995) by drawing on the categories of intertextuality and intertext (J. Kristeva, R. Barthes, M. Riffaterre, M. Głowiński, S. Balbus, R. Nycz). In Daunys’ poems and essays, the reader perceives Vilnius as a mental construct, multilayered structure of meaning or a complex metaphor referring to a specific place on the map of north-eastern Europe, the political centre of the independent Republic of Lithuania since 1990. His debut collection Metų laikai [The Four Seasons, 1985] containing his early lyrics deals with urban themes, which will also become one of the recurrent motifs in his essays. This collection introduces themes, metaphors and symbols developed and recreated by the author over the following decades: the city of myth, the city of nature, the city of faith. In his poetry, Daunys illustrates how the personal and psychological city (the individualized place of the lyrical subject, where the history takes place here and now) evolves into the meta-city and philosophy of the city (Vilnius as a timeless and sacred city, with strong communal bonds). Daunys was a gifted observer, therefore, in his works (and artistic activities), at the aesthetic, ethical, philosophical and theological levels, he consequently and skilfully presented Vilnius as the central place of his homeland where multiple voices can be heard, as the Baltic cradle of Lithuanian culture and the home to many languages, cultures and nations. His source of inspiration was Lithuanian and European cultures (mainly literature oscillating between existential and ontological questions; Christian and existential philosophy; but also history, music, architecture and photography), based on the solid Christian foundation (the Bible). Translated into the language of the modern city and experience of the watershed years, these sources, displaying various forms of intertextuality, have created a multilayered web of meanings that Vilnius entails.
Celem artykułu jest opis i analiza intertekstu Wilna w twórczości litewskiego poety, eseisty i wydawcy Vaidotasa Daunysa (1958–1995). Do realizacji zadania zostały wykorzystane kategorie intertekstualności i intertekstu (J. Kristeva, R. Barthes, M. Riffaterre, M. Głowiński, S. Balbus, R. Nycz). Dla każdego czytelnika poezji i eseistyki Daunysa, Wilno to konstrukt mentalny, wielowarstwowa struktura znaczeń, złożona metafora odnosząca się do konkretnego miejsca na mapie Europy Północno-Wschodniej, politycznego centrum niepodległej od 1990 roku Republiki Litewskiej. Już wczesna liryka Daunysa z debiutanckiego tomu Metų laikai [Pory roku, 1985] odwołuje się do tematyki miejskiej, która z czasem stanie się także ważnym motywem jego eseistyki. To tutaj po raz pierwszy pojawiły się tematy, metafory i symbole, które twórca rozwijał (przetwarzał) przez kolejne dziesięciolecie: miasta mitu, miasta natury, miasta wiary. Dorobek poetycki Daunysa ilustruje proces ewolucji od miasta osobistego i psychologicznego (zindywidualizowanego miejsca przeżyć podmiotu lirycznego, w którym historia dzieje się tu i teraz) do meta-miasta i filozofii miasta (idei Wilna ponadczasowego, wspólnotowego, sakralnego). V. Daunys był obdarzony wyjątkowym darem uważności, dlatego w swojej twórczości (i twórczej działalności) tak konsekwentnie i umiejętnie, na poziomie estetycznym, etycznym, filozoficznym i teologicznym, rozwijał ideę Wilna jako wielogłosowego centrum ojczyzny, bałtyjskiej kolebki litewskości i zarazem domu wielu języków, kultur i narodów. Źródłem inspiracji była dla niego kultura litewska i kultura europejska (głównie literatura oscylująca wokół zagadnień egzystencjalnych i ontologicznych; filozofia chrześcijańska i egzystencjalna; ale także historia, muzyka, architektura i fotografia), osadzone na mocnym fundamencie chrześcijańskim (Biblia). Przełożone na język współczesnego miasta i doświadczenia czasów przełomu, utworzyły fascynującą swoją wielorodnością intertekstualną siatkę znaczeniową Wilna.
Źródło:
Acta Baltico-Slavica; 2021, 45
2392-2389
0065-1044
Pojawia się w:
Acta Baltico-Slavica
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
Tytuł:
Czesław Miłosz i litewscy „Kolumbowie”. Przyczynek do jeszcze jednej biografii równoległej
Autorzy:
Kalęba, Beata
Powiązania:
https://bibliotekanauki.pl/articles/639075.pdf
Data publikacji:
2014
Wydawca:
Uniwersytet Jagielloński. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego
Tematy:
Czesław Miłosz, literatura litewska, modernizm, wychodźstwo, komparatystyka literacka
Opis:
Czesław Miłosz and „The Generation of Columbuses” in Lithuanian Literature. A contribution to one more parallel biographyThe main question discussed in the article is: why was it the Lithuanian emigration environment in USA that found Miłosz’s poetry a testimony of the era (de facto – their own experience) during the first decade after the WWII. To answer the question mainly two publications are interpreted: the first one is Miłosz’s poetry volume translated into Lithuanian, entitled Epochos sąmoningumo poezija (Poetry of the Era’s Self-Awareness) with introduction (by Miłosz) and afterword (by a poet Alfonsas Nyka-Niliūnas); the second one is a Lithuanian literary magazine „Literatūros lankai” („Literary sheets”) where Czesław Miłosz published, and where some interpretations of Miłosz’s works, written by Lithuanian writers and philosophers, were published as well.
Źródło:
Wielogłos; 2014, 2(20)
2084-395X
Pojawia się w:
Wielogłos
Dostawca treści:
Biblioteka Nauki
Artykuł
    Wyświetlanie 1-11 z 11

    Ta witryna wykorzystuje pliki cookies do przechowywania informacji na Twoim komputerze. Pliki cookies stosujemy w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Twoim komputerze. W każdym momencie możesz dokonać zmiany ustawień dotyczących cookies