- Tytuł:
-
Północna grupa gwar białoruskich jako przykład związków z sąsiednimi grupami etnicznymi i językami
The Northern group of Belarusian subdialects as an example of relations with neighboring ethnic groups and languages
Паўночная група беларускіх гаворак як прыклад сувязей з суседнімі этнасамі і мовамі - Autorzy:
- Jankowiak, Mirosław
- Powiązania:
- https://bibliotekanauki.pl/articles/1932779.pdf
- Data publikacji:
- 2021
- Wydawca:
- Uniwersytet Warszawski. Wydział Lingwistyki Stosowanej. Katedra Białorutenistyki
- Tematy:
-
Belarusian dialectology
Belarusian subdialects
the North subdialectal group
contact between languages
Kryvičy
dialektologia białoruska
gwary białoruskie
grupa północna gwar białoruskich
kontakty międzyjęzykowe
Krywicze
беларуская дыялекталогія
беларускія гаворкі
паўночная група беларускіх гаворак
міжмоўныя сувязі
крывічы - Opis:
-
The article discusses the Northern subdialect group of the Northeastern Belarusian dialect, which is one of the least studied in terms of its structure and genesis. It is characterized primarily by a number of lexical and lexical-semantic features, typical not only for this area of Belarus, but linking it with Russian dialects and dialects of the Baltic languages. These features were formed in various historical periods: the oldest (from before the writing system appeared) include, among others, the so-called cokan'e and the preservation of the suffix -dl- forming the names of farm tools; the syncretism of noun endings probably dates back to to the general Russian period, while the pronouns íchny, jéjny and the verb forms jadzióm and dadzióm are newer innovations from the period of the formation of Belarusian dialects.
W artykule omówiona została północna grupa gwar północno-wschod¬niego dialektu języka białoruskiego, która należy do najsłabiej zbadanych tak pod względem struktury, jak i samej genezy. Charakteryzuje się przede wszystkim szere¬giem cech leksykalnych i leksykalno-semantycznych, typowych nie tylko dla tego obszaru Białorusi, ale łączących ją z gwarami rosyjskimi a także dialektami języków bałtyckich. Cechy te formowały się w różnych okresach historycznych – do najstarszych (z czasów sprzed piśmiennictwa) należą m. in. tzw. cokan’e oraz zachowanie sufiksu -dl- tworzącego nazwy przyrządów gospodarczych, synkretyzm końcówek rzeczowników odnosi się zapewne do okresu ogólnoruskiego, a z kolei zaimki íchny, jéjny a także formy czasowników jadzióm i dadzióm są no-wotworami językowymi z okresu formowania się dialektów białoruskich.
У артыкуле аналізуюцца гаворкі паўночнай групы паўночна-ўсходняга дыялекту беларускай мовы, якія з’яўляюцца найменш даследаванымі як з пункту гледжання структуры, так і паходжання. Яны характарызуюцца, прынамсі, шэрагам лексічных і лексічна-семантычных рыс, тыповых не толькі для гэтага абшару Беларусі, але і для суседніх рускіх гаворак, а такса-ма для дыялектаў балцкіх моў. Гэтыя рысы фармаваліся ў розныя гістарычныя перыяды – да найстарэйшых (з дапісьмовага перыяду) можам залічыць г. зв. цоканне і захаванне суфікса -дл , пры дапамозе якога ствараюцца назвы гаспадарчых прылад, сынкрэтызм канчаткаў назоўнікаў адносіцца праўдападобна да агульнарускага перыяда, а займеннікі іхны, ейны з’яў-ляюцца пазнейшымі інавацыямі з часоў фармавання беларускіх дыялектаў. - Źródło:
-
Acta Albaruthenica; 2021, 21; 207-217
1898-8091 - Pojawia się w:
- Acta Albaruthenica
- Dostawca treści:
- Biblioteka Nauki
Artykuł